SociaBol - De Nieuwe Oliebol - Een SoLoMo Concept

download SociaBol - De Nieuwe Oliebol - Een SoLoMo Concept

of 29

description

Verslag van SociaBol, de nieuwe oliebol die in 2011 in Utrecht is gelanceerd. SociaBol is een SoLoMo (Social, Local, Mobile) concept.

Transcript of SociaBol - De Nieuwe Oliebol - Een SoLoMo Concept

een SoLoMo conceptDoor: @MarkAJansen

Verslag van de inzet van sociale media bij de lancering van een nieuw product

InhoudsopgaveIntroductie .............................................................................................................................. 4 Samenvatting van SociaBol .................................................................................................... 5 De oliebol: een generiek product (?)...................................................................................... 5 maar, maar, maar. ............................................................................................................ 6 Oliebol concepten .................................................................................................................. 7 Industrile bol ........................................................................................................................ 7 Kraambol ................................................................................................................................ 7 Bakkersbol .............................................................................................................................. 7 Thuisbakbol ............................................................................................................................ 8 De nieuwe oliebol................................................................................................................... 8 Foodtrend in New York .......................................................................................................... 9 Vorm en smaak....................................................................................................................... 9 Associaties met de oliebol .................................................................................................... 10 Naam: SociaBol ..................................................................................................................... 11 Slogan: de nieuwe oliebol .................................................................................................... 12 Logo ...................................................................................................................................... 12 SoLoMo: Sociaal, Locatie, Mobiel ........................................................................................ 13 Mobiel: bakfiets.................................................................................................................... 14 Mobiel: QR-codes ................................................................................................................. 14 Mobiel: ventvergunning ....................................................................................................... 15 Mobiel: Energie en Verbinding............................................................................................. 17 Promotie: online, traditionele media, flyers en bakfiets ..................................................... 18 Twitter .................................................................................................................................. 18 Facebook .............................................................................................................................. 19 Google Latitude .................................................................................................................... 20 Flyers .................................................................................................................................... 21 PR: aandacht van traditionele media ................................................................................... 22

Online adverteren ................................................................................................................ 23 Bedrijfseconomie ................................................................................................................. 25 Conclusie .............................................................................................................................. 26 Met dank aan ....................................................................................................................... 28 Bronnen ................................................................................................................................ 29

Introductie"Twitterbollen in Utrecht", kopt AD.nl op 29 december 2011 boven het artikel over SociaBol. De basis voor de nieuwe oliebol van SociaBol wordt al veel eerder gelegd, in 2009. In dat jaar werd ik genspireerd door het artikel When Twitter Met Food Trucks, wat beschrijft hoe The Dessert Truck mobiel Belgische wafels, ijs en koffie verkoopt in New York, waarbij de locatie van de truck wordt gedeeld via Twitter (McCarthy, 2009). In 2009 lanceerde Google het product Latitude, waarmee gebruikers hun locatie via GPS en smartphone kunnen delen. Watt gebeurt er als je een nieuwe, hartige smaak geeft aan een traditioneel Hollands product en dit combineert met bovenstaande ontwikkelingen? De nieuwe oliebol is een nieuw concept, wat valt onder de term 'SoLoMo'; Sociaal, Lokaal en Mobiel (Het Nieuwe Winkelen, 2011). Deze white paper beschrijft het verhaal van SociaBol. Ieder jaar speelt zich in december weer hetzelfde tafereel af. Nederland wordt even helemaal oliebollengek, mede door de inmiddels legendarische Oliebollentest van het Algemeen Dag blad (AD). De winnaar krijgt waardevolle publiciteit en mede daardoor een lange rij klanten voor de zaak. Een aantal bakkers reageren in andere kranten dat de test doorgestoken kaart is. Inmiddels is dat ook een jaarlijks terugkerend ritueel. Over de jaren heen is de AD oliebollentest van een consumententest verandert in een landelijke bakkerswedstrijd.

Figuur 1. Lange rij mensen voor de kraam van Richard Visser. Bron: Wikipedia

Jaarlijks test het AD 100 oliebollen, wat een enorm karwei is. Echter, Nederland kent honderden professionele en misschien zelfs duizenden (amateur)oliebollenbakkers. De test is dus niet compleet en pretendeert dat ook niet te zijn. De opzet van de test suggereert wel dat er sprake is van een vergelijkbaar product, de oliebol is blijkbaar zo gestandaardiseerd dat alle bollen in n categorie vallen, waardoor het AD legitiem oliebollen kan testen. Het AD beperkt zich tot oliebollen met krenten en rozijnen. Bakkers die er voor wat voor reden dan ook niet in slagen in de top 10 van de test te geraken, doen er wellicht goed aan om hun product te ontstandaardiseren. Met andere woorden, hoe maak je er iets bijzonders van? Dit maakt dat de test niet langer op hun product betrekking heeft en kan een reden vormen waarom klanten een eindje omrijden voor een bol.

SociaBol is een poging tot vernieuwing van de oliebol. Omdat ik veelal de vraag kreeg of het experiment succesvol was, zal ik in deze paper het hoe en waarom achter het project zo compleet mogelijk uit de doeken doen. Van het ontstaan van de nieuwe, hartige oliebol, de inzet van sociale media, online adverteren, traditionele media, de bakfiets en benodigde vergunningen.

Samenvatting van SociaBol Nieuwe oliebol, met een hartige smaak genaamd TapasBol Inzet van sociale media Facebook en Twitter, laatstgenoemde met speciale webapplicatie Sociaal: dak- en thuislozen van stichting de Tussenvoorziening in Utrecht kregen iedere dag dat SociaBol actief was gratis oliebollen. Houders van de U-pas kregen 50% korting Mobiel: met de zelfgebouwde bakfiets was SociaBol aanwezig op wisselende locaties rondom de singels in Utrecht Locatie-gebaseerde media: actuele locatie van de bakfiets live te volgen via www.sociabol.nl door middel van GPS, Google Latitude en Maps SociaBol was actief op 9 dagen in december waarop in totaal een omzet van bijna 2000,- behaald werd. Figuur2. SociaBol op de kerstmarkt Twijnstraat. Bron: aanzet

De oliebol: een generiek product (?)Zoals in de introductie al naar voren kwam is SociaBol een antwoord op de vraag hoe je een oliebol bijzonder maakt. Natuurlijk kan dit op vele manieren en het SociaBol concept is slechts n realisatie van alle mogelijkheden. Van enkele SociaBol klanten die een praatje kwamen maken over het project hoor ik dat ze zelf al weleens hartige oliebollen bakken, bijvoorbeeld gevuld met oude kaas en spekjes. Een goede vraag om te stellen is ook zeker waarom een nieuwe oliebol?. De belangrijkste reden voor bakkers om de oliebol te vernieuwen heb ik al aangehaald. De oliebollentest van het AD suggereert dat de oliebol dusdanig gestandaardiseerd is dat alle bollen in n categorie vallen. Als dit het geval is, betekent dit dat je je als bakker aan de eisen van de standaardbol moet conformeren en de

sleutelfactoren, zoals luchtigheid en vetgehalte, moet optimaliseren. Verder moet de standaard-oliebol van de bakkers het sinds enkele jaren in december opnemen tegen de oliebollen die in supermarkten tegen enorm lage prijzen worden aangeboden. Deze diepvriesbollen zijn eigenlijk te verschillend van de verse bakkersbollen, maar zullen toch wat omzet van de bakkers afsnoepen. De richtlijnen van het AD, de succesfactoren van de oliebol, worden bepaald door (AD Oliebollentest Wikipedia, 2012): Het panel oordeelt over onder meer het aantal krenten en rozijnen, de hoeveelheid, kwaliteit bakvet, luchtigheid en klef- plakkerig- en zoetheid. Dit onderdeel van de test is meer subjectief van aard. De bakkerijtechnoloog onderzoekt de vaktechnische aspecten van de bollen en het vetpercentage wordt onderzocht door een organisatie onafhankelijk van het AD, waarbij een verzadiging tot en met 14% acceptabel is. Hierbij kijkt men ook naar het gehalte di- en polymere trygliceriden (DPTG), wat niet hoger mag zijn dan 16%. Dit is het meer feitelijke, statistische onderdeel van de test.

Voor de consument die na jaren van dezelfde oliebollen eens wat variatie wil is de nieuwe oliebol een welkome afwisseling. Ondanks dat de oliebol behoorlijk standaard lijkt, is de oliebol er in vele soorten en maten; met appel, met sukade, zonder enige vulling, et cetera. De normale oliebol is wel altijd zoet en wordt duidelijk geassocieerd met de wintermaanden en met name met oud & nieuw.

maar, maar, maar.Met name de winnaar van de test, misschien aangevuld tot de top 10, zijn in staat om de publiciteit om te zetten in meer verkoop en winst. De wat mindere goden moeten het doen met hopelijk een high-traffic verkooplocatie, de relatie die ze over de jaren heen met klanten hebben opgebouwd en misschien een wat lagere prijs om de concurrentie mee aan te gaan. Deze bakkers zouden er goed aan doen om hun product te differentiren. Gedurende de contactmomenten die ik met (oliebollen)bakkers heb gehad komt dan direct de, terechte, maar-vraag.Maar waarderen mijn klanten dat wel?. Om eerlijk te zijn, ik wist het niet en niemand weet het antwoord; "the cake is in the eating.". Het is een nuchtere vraag, maar ook n die voort lijkt te komen uit het Nederlandse maaiveld, waar je niet bovenuit mag steken; Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Met een bijzonder product geef je mensen een reden het extra te waarderen, maar ook om er afstand van te nemen. Tijdens n van de dagen dat ik met SociaBol op de Utrechtse straat stond, werd een dame een beetje boos omdat ik rommelde met haar oliebol; de oliebol was altijd zoet, is zoet en moet dat ook blijven! Wie zit er te wachten op een hartige

oliebol!?". Niemand zat ook te wachten op een auto toen iedereen tevreden was met paard en wagen. Je neemt een risico, deze poging heb ik met SociaBol gewaagd. Omdat de norm, de standaard-oliebol', zon gevestigd concept is, wil ik eerst kort ingaan op hoe Nederland de oliebol kent.

Oliebol conceptenIn het boekje De Oliebol doet bakker Nijkamp uit de doeken welke concepten rondom oliebollen er in Nederland, dit zijn de industrile productie bol, de bakkersbol, de kraambol en de thuisbakbol. Uit het Nationale Oliebollenonderzoek van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) uitgevoerd door TNS NIPO blijkt dat 86% van de Nederlandersop oudejaarsavond oliebollen eten. Het aantal Nederlanders dat de oliebollen zelf bakt neemt af, de oliebol wordt meer en meer kant-en-klaar gekocht. Dit is geen wonder, omdat oliebollen bakken een lang proces is, een lucht door het huis verspreid waar je wel van moet houden. Dat je na afloop de keuken voor n keer bakken extra goed schoon gemaakt moet worden kan ook niet iedereen waarderen. Mede daardoor koopt de helft van de huishoudens oliebollen bij de kraam, een bakker of een andere speciaalzaak.

Industrile bolIn Nederland staan volgens Nijkamp een viertal fabrieken waar tussen mei en november oliebollen worden geproduceerd. Deze oliebollen worden ingevroren en in december getransporteerd naar supermarkten. Op ingredinten wordt zoveel mogelijk bezuinigd. Zo'n 8% koopt kant-en-klare oliebollen in de supermarkt (CBL, 2006).

KraambolDe Hollandse gebakkraam is de meest bekende presentatievorm van de oliebol in het straatbeeld. De omgeving heeft een grote invloed op het bakproces. Het beslag en de olie zijn onderhevig aan temperatuurschommelingen onderhevig. Dit maak het bakken van een goede bol lastiger dan in een inpandige bakkerij.

BakkersbolEen bakkerij profiteert van gecontroleerde omstandigheden en kan door specialistische apparatuur massa produceren en zo dagelijks vrij grote hoeveelheden vers bakken. Hierdoor zijn bakkerijbollen in de regel goedkoper dan die van een kraam.

ThuisbakbolDit is waar de oliebol de meeste variatie kent, hier wordt gexperimenteerd met ingredinten en verhoudingen, zoals appel, rozijnen eventueel geweld in alcoholische dranken zoals rum, melk en zelfs bier. Echter, door het gedoe rondom het thuisbakken gebeurt dit steeds minder. In 23% van de Nederlandse huishoudens worden de oliebollen thuis in de keuken gebakken (Kokskwartet, 2012).

De nieuwe oliebolBovenstaande oliebol concepten zijn je vast redelijk bekend, je vraagt je misschien af waarom er een nieuwe oliebol bij zou moeten komen? Ten eerste, dat de oliebol verworden is tot een gestandaardiseerd product wat tot innovatie uitnodigt. Met name de massaproductie bol is hier het voorbeeld van en bedreigt met de zeer lage kostprijs de marges van de andere oliebollenbakkers. Dit maakt deze oliebol tot een low interest product; de oliebol is meestal niet bijzonder.Echter, de oliebol heeft wat mij betreft grotere issues. De oliebol is een seizoensproduct pur sang. De oliebol is eigenlijk maar twee dagen per jaar in trek, op 30 en vooral 31 december. Echter, het grootste probleem van de oliebol is het oubollige karakter. De oliebol associeer je met de winter, met zoetigheid zoals poedersuiker maar met name met de traditionele Hollandsche Gebakkraam. Dit concept is al jarenlang hetzelfde en wordt generatie op generatie overgegeven, inclusief de kraam met vaak veel koperen ornamenten en de traditionele Hollandse uitstraling. Denk aan een oliebollenbakker en het beeld wat je hierbij krijgt voldoet wellicht aan het stereotype van de al wat oudere man met snor. Daarnaast is het zo dat, in een tijd waarin steeds meer mensen gezonder willen eten, deoliebol zijn naam niet mee heeft. Dit terwijl het met de voedingswaarden van de oliebol minder erg is dan de naam doet vermoeden [hier ergens een tabel met voedingswaarden vergeleken met eierkoek]. Met andere woorden, ik vermoedt dat de oliebol jenever achterna gaat. Wat ik hiermee bedoel is dat jenever een succesvolle, Nederlandse drank is; het is de meest verkochte sterke drank (Jenever Wikipedia, 2012). Echter, de populariteit van jenever neemt al jarenlang gestaag af. Weinig tot geen jongeren drinken jenever. De vergrijzing van Nederland maskeert veel, maar ik ben bang dat, bijzonder cru gezegd, de doelgroep jenever mee het graf in draagt. Eerlijkheid gebied te zeggen dat ik geen cijfers kan tonen van dalende verkopen van oliebollen. Helaas denk ik toch dat de oliebol in zijn huidige vorm op dit gebied erg op jenever lijkt. Hebben jongeren nog wel zin in een oliebol?

Je kunt stellen dat de oliebol niet met de tijd is meegegaan. De oliebol is traditioneel, nostalgisch en verbonden met de Nederlandse identiteit. Ik begon me af hoe te vragen hoe de oliebol het tweede decennium na 2000 moest betreden. In 2009 werd ik daartoe genspireerd door een blog over Twitterende foodtrucks in New York.

Foodtrend in New YorkAl in 2009 las ik het artikel When Twitter Met Food Trucks (McCarthy, 2009). Dit artikel beschrijft hoe The Dessert Truck mobiel Belgische wafels, ijs en koffie verkoopt in New York. Mobiel, want de verkoop vindt plaats vanuit een mini-van die daardoor op verschillende plaatsen kan verkopen. De Dessert Truck gebruikt Twitter om te vertellen wat de locatie van de truck is, vertelt eigenaar Thomas DeGeest: "They'd call us 'the elusive waffle truck' because we'd show up, and the next day we'd be gone, and nobody knew where we were." "Sometimes we have a secret password, or sometimes we have a challenge," DeGeest said. Alice Shin, eigenaar van Kogi BBQ, een soortgelijk concept, zegt: "People search for it," "It's kind of like a treasure hunt for them." Something you'll probably see soon, at least with some of the trucks, is a way to track them on a map using GPS." Na het unieke aspect van mobiliteit is het ook belangrijk dat het veel makkelijker is om een mobiel project te realiseren, makkelijker dan het starten van een vast (koffie)restaurant, zegt Paolo Lucchesi van het restaurant-blog Eater. Toen ik dit las, wist ik dat ik dit wilde gaan doen, maar dan met oliebollen. Dit is een uiterst belangrijk aspect van het concept, maar nog belangrijker is de reden waarom je de moeite neemt om oliebollen te gaan verkopen. Dit gebeurd tenslotte al jaren. Alleen de bekende, traditionele oliebol verkopen is geen optie, want daarvan zijn er al genoeg, die bovendien al jaren in bedrijf zijn en daarmee profiteren van opgebouwde klantrelaties. Het begon met het product zelf; de nieuwe oliebol.

Vorm en smaakDe nieuwe oliebol, wat moet dat zijn? In 2010 ben ik begonnen met het rondvragen en experimenteren met een nieuwe oliebol. Zo heb ik geprobeerd een vierkante oliebol te maken. Geen succes, maar een misbaksel. (zie figuur 3 ).

Figuur 3. De vierkante oliebol Ok, dus de vorm van de oliebol moet dus rond zijn. Ook best wel voor de hand liggend, voor een oliebol. Dan maar iets proberen met smaak en kleur? Na vele probeersels, waaronder speculaas en ham & kaas, kwam ik uit op een hartige oliebol. Dit omdat ik vond dat wr een zoete oliebol niet zo nieuw is. Deze gedachte resulteerde in een combinatie van pittige kruiden, olijven en zongedroogde tomaatjes. Dit omdat dit me een goede combinatie leek met de basis ingredinten van de oliebol. Verder vind ik zelf tapas erg lekker en ik heb gemerkt dat veel mensen tapas restaurants prima vinden om te gaan dineren. Bij de eerste batch TapasBollen merkte dat ik goed zat, volgens mn eigen smaak in ieder geval. Dus heb ik de volgende lading bollen aan vrienden uitgedeeld, die de smaak ook waardeerden. De ingredinten zouden dus naar verwachting geen roet in het eten gooien. Om te voorkomen dat je verkopen mist van mensen die de nieuwe oliebol niet aandurven is besloten om ook de oude bekende oliebol aan te bieden. Wat wel een punt van aandacht was bij het lanceren van een nieuwe oliebol, is rekening houden met de associaties van Nederlanders met de bestaande oliebol.

Associaties met de oliebolOmdat ik me met betrekking tot de associaties niet kon baseren op onderzoek, heb een interpretatie gemaakt op basis van eigen ervaringen aangevuld met die van vrienden en bekenden. Een oliebol wordt geassocieerd met Nederland, poedersuiker, oud en nieuw, kermis, goede doelen en natuurlijk de Hollandse gebakkraam. Met goede doelen bedoel ik dat veel leden van sportverenigingen e.d. in december oliebollen bakken en verkopen, waarbij de opbrengst voor de verenigingskas is.

Figuur 4. Oliebollen bakken voor de vereniging. Bron: Kjem.nl

Het lastige van het lanceren van een nieuwe oliebol is dat je enerzijds zoveel mogelijk wil relateren aan de bestaande associaties, maar dat je er op bepaalde aspecten vanaf wil wijken. Als je dit na laat is er weinig nieuw aan je product. Echter, relateer je te weinig aan de bestaande opvattingen dan is mijn aanname dat mensen niet snel zullen snappen wat je aan het doen bent, en er dus aan voorbijgaan. Een lastige paradox, wat te doen?

Naam: SociaBolDe oliebol is een sociaal fenomeen, waarbij menig verenigingskas wordt gespekt of geld wordt ingezameld voor goede doelen. Verder was ik al van plan om a la de New Yorkse foodtrucks sociale media, zoals onder andere Twitter en Facebook, te gebruiken voor het project. Met het Engelse woord sociable in combinatie met oliebol kwam de naam SociaBol snel naar boven. Achteraf gezien was SocialBol wellicht beter geweest, omdat de referentie naar sociable toch niet in alle gevallen een belletje deed rinkelen. De referentie naar social media is dan wellicht duidelijker. Nederlanders spreken toch niet allemaal zo goed Engels spreken als we vaak menen. Hierdoor ontstond in sommige gevallen spraakverwarring met

SocioBol, waarbij de link met sociopaat dan weer wat minder geschikt voor een oliebollenbedrijf. The devil is in the details, zullen we maar zeggen.

Slogan: de nieuwe oliebolHet proces van het komen tot een pakkende naam duurde lang, maar het vaststellen van de slogan had pas echt zijn tijd nodig. De hartige oliebol zou de lading goed dekken en ook goed combineren met de gedacht dat oliebollen een sociaal karakter hebben; een oliebol met hart. Echter, de inschatting was dat veel mensen de hartige oliebol niet aan zouden durven, omdat het radicaal anders is dan de bekende zoete bol. Om geen 'nee' te hoeven verkopen is daarom besloten om ook de bekende zoete oliebol aan te bieden. In dat geval is de hartige oliebol als slogan verwarrend. Daarom is gekozen voor de Nieuwe Oliebol, ook mede omdat het nieuwe tegenwoordig veel gebruikt wordt in relatie met het Internet, zoals het nieuwe werken en breder in de zin van het nieuwe rijden en het nieuwe pinnen.

Logo

Figuur 5. SociaBol logo

Associren is vaak ook visualiseren, dus met name in het logo komt de paradox tussen relateren aan het oude en het introduceren van het nieuwe heel erg naar de oppervlakte. Oud en nieuw combineren en dat met Oud en Nieuw. Het oude wordt in het logo weergegeven door de bruine kleur van bol en de oliebol die instaat voor de letter o. In de vorm van de krenten en rozijnen zou je een speelse referentie kunnen ontdekken aan het sociale karakter van SociaBol, iets wat veel mensen in de waan van de dag waarschijnlijk ontgaan is Het nieuwe wordt in het logo gebracht door heet Twitter-blauwe Socia, waarbij een stripboek-achtig vogeltje op de o de suggestie van Twitter moest versterken. Verder is de slogan rechtsonder geplaatst om in n oogopslag zoveel mogelijk uit te leggen. Nu we het product en de communicatie besproken hebben, wil ik graag de overige bijzonder aspecten van SociaBol belichten.

SoLoMo: Sociaal, Locatie, MobielEind 2011, begin 2012 is SoLoMo is het nieuwste hippe begrip in online (marketing) en detailhandel (Het Nieuwe Winkelen, 2011). SoLoMo staat voor Sociaal, Lokaal en Mobiel. Door de inzet van sociale media Twitter en Facebook, locatie-gebaseerde media Google Latitude en Maps en Mobiel (smartphones en QR-codes) kan gesteld worden dat SociaBol een SoLoMo-concept is.

Figuur 6. www.SociaBol.nl, met links de route van de bakfiets via Google Maps en rechts de actuele locatie van de bakfiets via de Google Latitude widget. Bron: RTV Utrecht

Sociaal de inzet van sociale media; Twitter, een Facebook Pagina en Google Latitutude om de locatie van SociaBol in real-time te delen. Locatie-gebaseerde media Google Latitude, hiervoor al genoemd, waarmee door middel van GPS via de Google Latitude widget op www.sociabol.nl de locatie weergegeven werd. Daarnaast staat links op de site een Google Maps widget, waar de route van SociaBol constant op weergegeven wordt. Mobiel- staat voor de mobiliteit van het concept door middel van de bakfiets, die via Internet en smartphones eenvoudig te volgen is via Google Latitude en Maps op www.sociabol.nl. Deze widget functioneert goed op Android smartphones, maar helaas niet iPhones omdat de widget gebruik maakt van Flash, wat Apple niet ondersteund.

Mobiel: bakfietsNaast de nieuwe smaak van de TapasBol neemt de bakfiets een centrale plaats in binnen SociaBol. Er is voor de bakfiets gekozen voor de volgende redenen: Goede locatie tegen lage kosten, in combinatie met een gemeentelijke ventvergunning Mobiel dus gemakkelijk verplaatsbaar als een locatie rustig is Het is een fiets, dus duurzaam De bakfiets is traditiegetrouw iets Nederlands, wat past bij de oliebol Betaalbaar en beschikbaar, door steun van bakfiets eigenaar Kringloopcentrum De Arm uit Utrecht Groot spandoek op de bakfiets zorgt voor zichtbaarheid, wat handig is bij het lanceren en promoten van een nieuw project De bakfiets zelf is op straat een bezienswaardigheid, wat nieuwsgierigheid opwekt. Maar, het is wel zwaar trappen. Figuur 7. SociaBol bakfiets

Mobiel: QR-codesQR-codes om verbinding te maken met de sociale media Facebook, Twitter en de internet betaalsystemen PayPal en bitcoin. Met name de link van QR-naar-PayPal is vrij onconventioneel. Door het scannen van de code met een smartphone werd je via de browser naar de PayPal-betaalsite geleid, waardoor je een oliebol mobiel en digitaal kon afrekenen. Dit hebben vijf mensen geprobeerd en vanwege slechte netwerkverbinding en de gebruikersonvriendelijke ervaring is slechts n er in geslaagd om zo te betalen. De QRcodes linken niet naar de apps van sociale media linken, maar naar de mobiele websites van deze sociale media. Vervolgens moeten mensen hier inloggen, wat in de praktijk een te grote barrire betekent. Wat nogal eens vergeten wordt bij het plaatsen van een QR-code naast een tekst, is tekst en uitleg die exact aangeeft wat je krijgt, wat er gebeurt na het scannen van de code. Veelal is de code een link naar de gewone homepage van de adverteerder, wat nogal teleurstellend

is; een URL intypen of Googelen is sneller en bovendien heeft de code dan geen toegevoegde waarde. Naar mijn mening is de QR-code alleen geschikt met een link naar een online video, zoals bijvoorbeeld op YouTube. Dit omdat YouTube links overnemen lastig is omdat ze moeilijk te onthouden zijn. Concluderend kan gesteld worden dat indien de integratie van QRcodes in apps niet wordt verbeterd, de QR-code geen significante rol kan spelen in het leggen van connecties met sociale media vanuit objecten in de echte wereld.

Figuur 8. QR-codes op de bakfiets

Mobiel: ventvergunningMag je zomaar op straat producten verkopen? Dit verkopen op straat heet van oudsher venten of met een ander woord ambulante, oftewel verplaatsende, handel. Het verschilt per gemeente of dit toegestaan is. Om in Utrecht te mogen venten moet je een ventvergunning aanvragen, dit kost 110,60 per jaar. Deze vergunning is dan beperkt tot het type product wat je bij het aanvragen moet opgeven. De vergunning is tevens persoonsgebonden, wat betekent dat je geen personeel mag inzetten, als je als ondernemer ziek bent. De huidige regels van de ventvergunning in Utrecht dicteren dat je iedere 10 minuten iets moet verkopen. Na een periode van 10 minuten zonder verkoop moet je weer een nieuwe plek opzoeken. Dit bewegen gaat met de zware bakfiets nogal traag en in deze tijd waarin je je verplaatst kun je niet verkopen. In de gemeente Den Haag is het aanvragen van een van een vergunning voor bewegende verkoop, venten, niet nodig. In plaats daarvan geldt een meldplicht (Standplaatsvergunning voor straathandel, 2012). De laatste jaren is het op straat verkopen uit de mode geraakt. Met uitzondering van een traditionele ijskar zie je dit vrijwel niet meer. In Utrecht blies Marten Schuurman dit concept met Socialijs nieuw leven in.

Figuur 9. Marten Schuurman van Socialijs (2010). Bron: FastMovingTargets

Qua kosten is de ventvergunning bijzonder aantrekkelijk, zeker vergeleken met detijdelijke vaste standplaats in de binnenstad van Utrecht, die 375,- per dagdeel kost (Standplaats Tijdelijk, 2012). Deze prijzen zijn dusdanig hoog, dat je abonnementen of producten in de categorie van juweliers moet weten te verkopen om het rendabel te maken. Dit moet de meest zwaarwegende reden zijn waarom je zo weinig verkoop ziet via dit medium. Een vaste standplaats kost 391,76 per jaar (Standplaatsvergunning (vast), 2012). Navraag bij de gemeente leert dat op het moment van schrijven alle vaste standplaatsen binnen de singels, in de binnenstad, bezet zijn. Dit is weinig verrassend, gezien het grotere aantal wat mensen wat passeert de standplaats aantrekkelijker maakt. De ventvergunning is een interessante optie, omdat je tegen geringe kosten een tijdelijke positie rondom de Utrechtse singels in kunt nemen. De ventvergunning staat niet toe dat je in de binnenstad verkoopt. Echter, rondom de singels sluit de locaties nabij Ledig ErfTolsteegsingel en Moreelsepark (nabij Hoog-Catharijne) niet uit. Dit zijn nog steeds voetgangersgebieden waar vrij veel mensen passeren. Op dit moment is de ventvergunning dus een loophole waardoor het niet duur, makkelijk en snel mogelijk is een product te verkopen (McCarthy, 2009): "It's a lot easier to find a loophole and start a truck or a pop-up restaurant than an actual restaurant," said Paolo Lucchesi, San Francisco editor at restaurant blog network Eater. "Whether it's sustainable, that's yet to be seen, but in terms of starting a new project, there's a lot of things that you go around when you have a truck." Echter, de vergunningen voor het verkopen van producten op locatie bestaan niet voor niks. Iedere verkoper wil zijn waar mensen zijn, of beter nog, zijn of haar doelgroep. Locaties waar veel mensen zijn, niet voor niets centra, zijn daarom aantrekkelijk. Omdat in centra qua ruimte de vraag groter is dan het aanbod lijkt het nodig om bepaalde verkopers de toegang te ontzeggen. Qua panden reguleert de markt dit op basis van (huur)prijs en de gemeente doet dit door het toewijzen van een aantal plekken, waarbij vol=vol. Het is niet gemakkelijk voor een nieuwkomer om een standplaats te bemachtigen; in het centrum van Utrecht zijn alle plekken bezet en de huidige houders krijgen voorrang bij verlengen. Een goede vraag is hoe de gemeente zal reageren op een groeiend aantal aanvragen tot een ventvergunning (McCarthy, 2009): profitability becomes less of a guarantee when food trucks are at the mercy of community boards and municipal legislators. Het is tenslotte niet de bedoeling dat in de openbare ruimte het verkeer en de veiligheid in het geding raken doordat een colonne foodtrucks de weg versperren. Anderzijds is het via deze weg wel mogelijk voor startende ondernemers om op relatief eenvoudige, en qua

kapitaalsrisico beperkte, wijze hun product aan te bieden. Dit soort ondernemingen vormen door hun unieke karakter vaak een verrijking van een stad. Verder mag ook niet vergeten worden dat ondernemers die ervoor hebben gekozen om de huur van de panden in de binnenstad voor lief te nemen wellicht met een scheef oog kijken naar die economisch vals spelende straatventers. Echter, alle waar naar zijn prijs; op straat ben je overgeleverd aan de elementen en kan de omvang van het assortiment nooit tippen aan dat van een fysieke winkel. Concluderen kan gesteld worden dat de huidige Utrechtse ventvergunning ondernemen in deze vorm ontmoedigt, omdat 1. de vergunning persoonsgebonden is, waardoor er geen personeel ingezet kan worden; en 2. de vergunning aangevraagd moet worden met vermelding van de te verkopen producten, waarbij niet geheel duidelijk is wat de criteria voor goedkeuring zijn. Bovendien zijn de kosten van de aanvraag van 110,60 ook verschuldigd indien er geen vergunning wordt toegekend.

Mobiel: Energie en VerbindingNet stipte ik al even aan dat je als venter aan de elementen bent overgeleverd. Dit betekent dat je je producten, logisch, moet beschermen tegen weer en wind. In de winter wil je je producten wellicht warm en droog houden en in de zomer juist koel en donker. Hiervoor is energie nodig en waar je met een winkel het elektriciteitsnet bij de hand hebt is dit logischerwijs niet zo bij mobiele verkoop. Met SociaBol heb ik de producten droog weten te houden door middel van een bakken die af te sluiten waren op momenten van neerslag. De oliebollen warmhouden was een groter probleem, ten eerste vanwege de energiebron; een aggregaat om stroom mee op te wekken is lawaaiig en niet duurzaam, gas en brandbare pastais brandgevaarlijk en ik heb geen oplossing op basis van accus kunnen vinden die betaalbaar was en minstens 4 uur lang voldoende stroom kon leveren. Ten tweede is een oliebol-specifiek probleem dat je de warmte wel wil vasthouden, maar de condens die daarbij vrijkomt wil afvoeren. Dit omdat de producten anders niet knapperig blijven. Als winkel is het ook wel zo handig om zichtbaar te zijn en wil je dus graag verlichting. Hier is dus een elektrischeenergie oplossing vereist, maar deze verlangt qua verbruik minder dan de verwarming of koeling, zeker bij het gebruik van LEDs. Indien je net als SociaBol veel gebruik maakt van Internet is het ook een idee om een tablet of een computer met beeldscherm(en) en 3G Internetverbinding te installeren, om te kunnen reageren op Tweets, je locatie te delen etc. Echter, dit soort hardware moet je zeker goed beschermen tegen neerslag. Goed, genoeg over de bakfiets, door naar de promotie. Oh, daar zit ook een stukje bakfiets bij

Promotie: online, traditionele media, flyers en bakfietsDe bakfiets zelf is een ongewone verschijning in het straatbeeld en daarmee een geschikte push communicatie om mensen kennis te laten maken met je product. Voor sommigen ook een reden om even stil te staan en te vragen wat je aan het doen bent.

Figuur 10: SociaBol gespot en gedeeld via Twitter. Bron: @OpenDictator

TwitterSociaBol is actief op Twitter onder @SociaBol. Om het delen van informatie over SociaBol op Twitter te motiveren en stimuleren is een Twitter-app ontwikkeld. De motivatie is het cadeau geven van een SociaBol aan een vriend op Twitter. Daarnaast ben ik ook accounts gaan volgen die in hun Twitter bio utrecht en social media hadden staan. Dit is een eenvoudige manier om SociaBol bij deze mensen onder de aandacht te brengen, omdat Twitter nieuwe volgers toont aan gebruikers en afhankelijk van de instellingen hier ook een email over stuurt. Er is gekozen voor utrecht en social media omdat dit de groep mensen betreft voor wie SociaBol relatief relevant is.

Figuur 11. De opt-in van de SociaBol web applicatie

Achteraf gezien valt het gebruik van de app tegen. Een reden hiervoor kan zijn dat de gebruiker er dus niet zelf beter van wordt. Tevens lijkt het erop dat mensen liever gaan voor een kansje op een grotere prijs, zoals een iPad of een vliegticket, dan op een sure thing, een oliebol ter waarde van 1 euro. Echter, de belangrijkste reden is het onder de aandacht brengen van de app zelf. Daarvoor moeten mensen eerst een boodschap over de app onder ogen krijgen en vervolgens worden doorgestuurd naar de website www.sociabol.nl. Verder moet ook niet vergeten worden dat niet heel veel mensen Twitter gebruiken. Er zijn diverse schattingen gemaakt van wat een actieve twitter gebruiker is, maar rond de 191.000 in Nederland. Dat is nog geen 2% van het totaal aantal Nederlanders. Het aantal actieve Nederlandse Twitter gebruikers zit tussen de 200.000 en 300.000 (De Uitgeeffabriek, 2010).

FacebookOp Facebook is een Pagina aangemaakt, www.facebook.com/sociabol. Hierop heb ik foto's en tekstposts over het project geplaatst. Interessant is dat het aantal likes enigszins achterbleef bij het aantal volgers op Twitter. Het aantal likes heb ik nog getracht te vergroten door de inzet van Facebook Adverteren, waar ik later op terugkomt.

Google LatitudeBij het kiezen van een sociaal medium voor het delen van de locatie van de bakfiets heb ik gekozen voor Google Latitude. Vaak heb ik de vraag gekregen waarom hiervoor FourSquare niet is gebruikt. Hiervoor is gekozen omdat FourSquare een actief medium is, terwijl Latitude passieve locatie deling toestaat. Het voordeel was dat je GPS en Latitude inschakelt op je smartphone en niet langer hoeft na te denken over het delen van je locatie; dit gaat vervolgens automatisch. De locatie wordt vervolgens gedeeld met bezoekers van SociaBol.nl via de Google Maps widget. Dit is m.i. een meer geschikte wijze om locatie te delen, dan dat je als ontvanger een Twitter tekstbericht zoals SociaBol is nu bij Mariaplaats moet lezen. Iemand die niet direct bekend is met Mariaplaats wordt dan niet geactiveerd, want die persoon kan niet snel genoeg plaatsen of dat enigszins dichtbij de eigen locatie is. Bovendien kun je op een kaart direct de afstand tussen je eigen locatie en die van SociaBol inschatten. Nog een voordeel is dat je geen sociale media gebruiker hoeft te zijn om toch de locatie te weten te kunnen komen; een bezoek aan de website volstaat. Hierbij moet wel gezegd worden dat door het gebruik van Flash software in de widget, deze niet werkte op mobiele iOS apparaten, zoals de iPhone.

Figuur 12: Reportage SociaBol. Bron: RTV Utrecht Is dit gebruiksvriendelijk? Ten opzichte van vaste winkels moet gezegd worden dat het alsnog een handeling vereist om de locatie te weten te komen; de website bezoeken. Dit is toch lastiger dan naar de Albert Heijn lopen die al jarenlang op de hoek zit. Daarnaast moet je al eerder kennis hebben genomen van SociaBol om te weten dat je de locatie op Internet

kunt uitlezen. Verder werkte de locatiedeling niet altijd nauwkeurig, wat maakt dat genteresseerden je alsnog niet kunnen vinden. Zoals de reportage van RTV Utrecht ook al noemt, zijn de meeste klanten van SociaBol toevallige voorbijgangers die interesse kregen na het zien van de opvallende bakfiets.

FlyersDe oliebol is tot een dusver een low-interest product, want zoals eerder verteld lijken alle oliebollen op elkaar. Met uitzondering van de kwaliteit zoals deze door het AD wordt vastgesteld is er weinig reden om onderzoek naar oliebollen te doen;mensen kennen het product en ook het adres waar ze het verkrijgbaar. De aanname die ik doe is dan ook dat veel mensen een band ontwikkelen met de (oliebollen)bakker en jaar op haar de bollen op hetzelfde adres kopen. Omdat oliebollen ook zo traditioneel zijn denk je misschien ook niet direct aan Internet als je oliebollen wil kopen. Hoeveel mensen gaan in december online op onderzoek uit, bijvoorbeeld met behulp van Google? In de volgende paragraaf zullen we zien dat dit vrijwel nihil is. Online oliebollen kopen kan al wel, onder andere bij de oliebollenkoerier, wat ook relatief nieuw concept is wat is bedacht door mensen die zelf niet in de oliebollen zitten. Vanwege deze redenen blijkt Internet ook niet de plek om het project vooraf te promoten. Daarom zijn flyers gedrukt die in november bij omwonenden rondom de singels in de Utrechtse binnenstad zijn bezorgd. Met 5000 stuks voor nog geen 100 euro is dit niet duur te noemen, met offline promotie blijft het echter wel altijd gissen of mensen 1. de communicatie daadwerkelijk zien en; 2. er iets mee doen. Deze flyers dienden gelukkig ook later nog een doel, omdat ze bij de verkochte oliebollen verpakt werden. Dit is qua verpakking dan het enige stukje 'branding', waardoor mensen die het product waardeerden in ieder geval niet konden vergeten wat ze hadden gekocht... Socia-wattes!?

Figuur 13: SociaBol flyer

PR: aandacht van traditionele mediaOmdat Internet vanwege het pull-karakter niet erg geschikt bleek om voor aanvang van het project SociaBol onder de aandacht te brengen, is ook geprobeerd om lokale en regionale Utrechtse kranten voor het project te interesseren. Hier blijkt dat het weinig tot geen zin heeft om deze media via email of hun website te tippen; hier belandt je op de grote stapel van alle mensen die ergens aandacht voor willen hebben. Of deze inboxen berhaupt nog gecheckt worden is voor mij een vraag en voor deze media een weet, maar feit is dat het enorm helpt als je journalisten (indirect) kent. Dit was het geval bij het AD Utrecht, die SociaBol relevant genoeg voor hun publiek vonden om op 3 december, op de dag dat het project van start ging, een artikel aan het project wijden. Na de kerst komt RTV Utrecht bij de bakfiets langs voor een interview en videoreportage, welke op tv wordt uitgezonden en op de website wordt geplaatst. RTV Utrecht is het enige medium wat een directe link naar de SociaBol site plaatst, wat op de dag van plaatsing 250 bezoekers oplevert. Dit bericht van RTVU wordt opgepikt door het ANP, waarna De Telegraaf en Het AD een artikel over SociaBol op de landelijke websites te plaatsen.

Waarschijnlijk besteden deze laatste landelijke media aandacht aan het project door het gebruik van Twitter. De combinatie van een willekeurig een willekeurig product met Twitter lijkt berhaupt al reden genoeg voor plaatsing, zie bijv. het Twitterbrood van de Stadsbakker uit Zwolle. Zeker de minder voor de hand liggende ouderwetse oliebol gecombineerd met het nieuwe Twitter zorgt voor nieuwsgierigheid.

Online adverterenGoogle Adwords Hiervoor gaf ik aan dat de oliebol niet bij uitstek het product is waar online op wordt gezocht. Om dit toch niet uit te sluiten is met SociaBol geadverteerd in AdWords. De advertenties werden louter gericht op mensen uit de provincie Utrecht die zochten op oliebol utrecht. In de figuur hieronder zie je dat zeer veel impressies vanuit het display network komen en dus ook veel clicks. Er zijn maar weinig weergaven en kliks afkomstig van de advertenties naast de organische zoekresultaten van Google's zoekmachine. Dit bevestigd de stelling dat Utrechters online vrijwel niet zoeken naar oliebollen, althans niet in november, waardoor dit medium minder zinvol is om promotie voor aanvang van het project te gebruiken. De CTR, click-through rate, is wel veel beter van de ads naast de zoekresultaten van Google. De kosten bedragen ongeveer 55 euro voor de pre-SociaBol promotie campagne in november.

Figuur 14. Adwords rapportage november 2012 voor SociaBol

De vraag die een adverteerder zich stelt is hoeveelmensen die een keer de site van SociaBol bezocht hebben, ook een oliebol komen kopen. Dit is altijd de vraag van iemand die

adverteert, maar voor een webshop die zowel online adverteert als verkoopt is dit direct toe te schrijven aan een bestelling. Het voordeel van Adwords boven Facebook Ads is dat er een directe koopintentie kan bestaan indien mensen zoeken op termen zoals 'oliebol utrecht'. Echter, zoals gezegd is de oliebol geen product waar mensen op zoeken en SociaBol verkocht niet online.

Facebook Ads Naast AdWords zijn voor het SociaBol project ook advertenties op Facebook ingezet. De mogelijkheden van Facebook advertenties lijken op die van AdWords, maar laten ook toe dat je een kleine afbeelding bij de advertentie plaatst. Tevens zijn de typen advertenties uitgebreider, omdat Facebook als sociale netwerk service de sociale netwerken van haar gebruikers kan inzetten voor adverteerders. Hier is met SociaBol dan ook voor gekozen met de Sponsored Story. Dit is een variant waarbij advertenties worden voorzien van sociale context. Concreet betekent dit in het geval van SociaBol dat de advertentie wordt getoond aan mensen die zelf de Facebook pagina van Sociabol nog niet geliked hebben, maar wel vrienden hebben die de pagina geliked hebben. Het idee is dat dit SociaBol warmer, interessanter maakt voor deze persoon. Hiervoor is echter wel vereist dat de adverteerder gebruik maakt van een Facebook pagina.In drie dagen tijd, 1 tot en met 3 november, zijn 14 kliks gerealiseerd tegen 0,36 cent per klik. Echter, in dit geval was de 'conversie' niet een klik naar www.sociabol.nl, maar een 'like' van de SociaBol pagina op Facebook, www.facebook.com/sociabol. Uit de 14 kliks komen twee likes, dus $ 2,50 per like. Het voordeel van deze vorm van adverteren boven Google Ads is dat je via de opt-in, de like, een relatief vaste verbinding met mensen aangaat. Het leggen van de verbinding kost eenmalig geld, maar hierna kun je deze mensen zonder extra kosten bereiken met de communicatie van en via de Facebook pagina. Echter, ook hier is de vraag hoeveel mensen die de Facebook page geliked hebben ook n, of meerdere oliebollen komen kopen. In vergelijking met AdWords bestaat er binnen Facebook in mindere mate een koopintentie; gebruikers zijn op Facebook meer in de onderzoekende modus waarbij ze op zoek zijn naar nieuwe dingen via vrienden. Facebook is in de basis dan ook meer geschikt voor het aanmaken van een klantrelatie, dan voor directe verkoop. Wat ook meespeelt in deze berekening is de tijdspanne van het project. Immers, na het leggen van de verbinding is communiceren kosteloos. Echter, SociaBol had als insteek een kort bestaan, winter 2011, dus dan worden de kosten van $ 2.50 per persoon waarschijnlijk niet goedgemaakt door verkopen van 2.50 gemiddeld per like. Daarom is deze vorm van adverteren vrij snel uitgeschakeld. Voor een oliebollenbakker of adverteerder uit een andere branch die qua tijd geen beperkte horizon heeft, is dit wellicht wel rendabel. Hier speelt ook zeker de 'like-

ability' van het geadverteerde concept een grote rol; waarom zou je een concept liken op Facebook? Dit is tenslotte inzichtelijk voor al je vrienden en afhankelijk van privacyinstellingen voor een nog grotere groep mensen. Daarnaast is het belangrijk wat je Facebookers biedt; waarmee motiveer je een bezoeker voor de like, wat biedt je qua content aan?

BedrijfseconomieNaast de vernieuwende elementen van het concept, is de vraag die ik na afloop van het project veel heb gekregen "en, was het een succes?". Wat 'succes' precies inhoudt is een goede vraag, en vaak bleek dit samen te vatten als "heb je er nog wat aan verdiend?" Ook hierover wil ik best een boekje opendoen. Is het rendabel om mobiel oliebollen te verkopen? Om een antwoord te geven op deze vraag moet je kijken naar kosten en omzet, waarbij de laatste mede wordt bepaald door de prijs. De oliebollen werden verkocht voor 1,- per stuk. Deze prijs is met name gekozen omdat dit gemakkelijk is met het teruggeven van wisselgeld. Verder zijn de ingredinten van de TapasBol iets duurder in vergelijking met de normale oliebol. In combinatie met het vernieuwende aspect van SociaBol rechtvaardigt dit de hogere prijs. Bijzonder is dat de prijs van de oliebollen nergens is gecommuniceerd, niet op de site en niet op het verkooppunt de bakfiets. Bijne niemand haakte af omdat ze een euro teveel vonden, ongeveer 20 cent meer dan de meer gemiddelde prijs van 0,80 per zoete oliebol. Verder was het aanbod 6=5, oftewel 6 oliebollen voor 5 euro. Dit omdat deze vorm van aanbieden de gewoonte is in de oliebollenbranche en de meerkosten van een extra oliebol niet erg groot zijn. Bovendien is de kans klein dat in de beperkte oliebollentijd van 30 en 31 december een klant meerdere malen bij de bakfiets terug zou komen. Met andere woorden, het is financieel aantrekkelijk om een klant per keer meer oliebollen te leveren, ook al maak je hierdoor iets meer kosten.

Omzet SociaBol december 2011450

400350 300 omzet 250 200 150 140

381

354 277 236

183125 140 132

10050 0

datum

De omzet per dag hangt samen met het weer; als het hard waait of regent heeft niemand zin om buiten te zijn en wil het liefs zo snel mogelijk door, op weg naar binnen. Dit was het geval op bijvoorbeeld 29 december. Waarschijnlijk werd de verkoop op deze extra gehinderd door het feit dat mensen op de 29e nog even niet aan de oliebol wilden. Zoals eerder gezegd, is het makkelijk en goedkoop en snel om met een ventvergunning en mobiele stand een project te lanceren. Echter, helaas moet je nog wel met wat meer kosten rekening houden. Zo moet de bakfiets ook nog omgebouwd worden. Verder moeten de producten ook nog gemaakt worden. Hiervoor heb je een keuken met materieel zoals frituur, ingredinten en manuren (m/v) nodig. De overige kosten die ik heb gemaakt zijn extra accus voor de smartphone, flyers, een website en de Twitter app. Gelukkig werden de laatste twee gesponsord, waardoor hiervoor geen geld nodig was.

ConclusieKan SociaBol een succes genoemd worden? Het concept als geheel was in ieder geval bijzonder, afgaande op de aandacht van de traditionele media zoals het Algemeen Dagblad, de Telegraaf en RTV Utrecht. Ik heb er veel van geleerd, waaronder het bewandelen van het complete traject van het krijgen van een idee, het over de tijd aanpassen en uiteindelijk realiseren. Daarnaast heb ik geleerd dat de hartige oliebol, de TapasBol, bij veel mensen in de smaak is gevallen. Dat nodigt uit tot het doorzetten van SociaBol, maar is ook bemoedigend voor andere oliebollenbakkers die zich afvragen of mensen in zijn voor een nieuwe bol. Echter, ik heb ook gezien dat een nieuw product, ook al is het nog zo bescheiden

als een oliebol, een risico betekent voor de (potentiele) koper. Ik heb veel mensen toch even een momentje zien pakken voordat ze de hartige oliebol aandurfden Het mobiel verkopen met een bakfiets, of ander voertuig van bescheiden formaat, biedt volgens mij kansen. Het is een soort maas in de wet waardoor je toch dichtbij de drukke centra producten kunt aanbieden, zonder daarbij vast te zitten aan de huur van een pand. Ter vergelijking, een ventvergunning kost per jaar slechts ongeveer 110,-. Deze vergunning heeft natuurlijk ook zijn beperkingen, die ik elders in dit document heb beschreven, zoals de persoonsgebondenheid en de verplichting tot verplaatsen. Daarnaast is onzeker of de ventvergunning in Utrecht deze vorm zal blijven bestaan, als de belangstelling ervoor toeneemt. Dit is een risico voor dit business model, wat de haalbaarheid van het op deze wijze ondernemen in gevaar brengt. Anderzijds wil de gemeente Den Haag ondernemerschap juist stimuleren, door het afschaffen van de vergunning en de invoering van een meldplicht van activiteiten. Indien dit het algemene model wordt, zijn SoLoMo concepten haalbaar vanwege de lage kosten en de mogelijkheid om personeel in te zetten. Een andere beperking van het SoLoMo (sociale- en locatie-gebaseerde, mobiele media) concept is dat je als verkoper zelf, en ook je producten, in weer en wind staat. Iedere eigenaar van een Hollandsche Gebakkraam heeft zon overdekte kraam niet voor niets. Bovendien moet je door de mobiliteit een oplossing vinden voor het verkrijgen van energie. Verder kun je door de beperkte ruimte in de bakfiets slechts een smal assortiment aanbieden. Ondanks dat je mobiel verkoopt heb je verder wel degelijk een vaste locatie nodig waar je de producten maakt of opgeslagen hebt. Indien je rondom het stadscentrum wil verkopen, moet deze locatie ook in de buurt zijn, waardoor je alsnog vast zit aan een kostbaar pand. SoLoMo concepten zijn dan ook het meest geschikt als uitbreiding op bestaande winkels, bijv. voor korte acties. Verder heb ik ook kennis genomen van de lastige keuzes waarvoor je komt te staan als je als ondernemer een idee hebt bedacht en dit online onder de aandacht wil brengen. Als je product niet radicaal nieuw is blijken online advertentie platformen zoals AdWords minder geschikt, omdat mensen minder zoeken naar minder interessante producten. Hoe vaak Google jij aardappels? Die koop je wel in de supermarkt. Verder is het in de meeste gevallen alsnog vrij kostbaar om op de platformen te adverteren, omdat je zonder webshop nooit zeker weet of er verkopen voortkomen uit de advertenties. Het aloude advertentie dilemma De helft van iedere reclamedollar is weggegooid geld, we weten alleen niet welke helft" blijft bestaan. De lastigste vraag om te beantwoorden is of je een bedrijf kunt bouwen op basis van SoLoMo. Dit ligt grotendeels aan de combinaties van factoren binnen het concept, dus dit moet per geval bekeken worden. Indien SociaBol door wil groeien tot een structureel

oliebollenbedrijf moet er wel het n en ander geschaald worden. Wat zou er met SociaBol moeten gebeuren om er een structureel rendabel bedrijf van te maken? In contact treden met vakmensen om de bakfiets als food truck te optimaliseren, met name met het oog op de energievoorziening Samenwerking met professionele oliebollenbakker om grotere aantallen producten te garanderen Webshop om de nieuwe oliebol(len) via Internet te verkopen, want dit gebeurt nog vrijwel niet. Dit vereist dan tevens een logistieke partner

Met dank aanSociaBol was niet realiseerbaar zonder haar sponsoren.

BronnenAD Oliebollentest Wiki (2012). Gevonden op: http://nl.wikipedia.org/wiki/AD-Oliebollentest Jenever Wiki (2012). Gevonden op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Jenever Marten Schuurman van Socialijs (2010). Gevonden op: http://kleinezaken.blogspot.com/2010/07/ijswoensdag-7-juli-2010.html Oliebol blijft populair, zelf bakken niet (2012). Gevonden op: www.kokskwartet.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1628&Itemid=1 Operatie oliebol geslaagd! (2012). Gevonden op: http://www.kjem.nl/site/ Richard Visser (2012). Gevonden op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Richard_Visser RTV Utrecht (2011). Gevonden op: http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/413132 SoLoMo of MoSoLo, het buzzwoord van 2011? (2011). Gevonden op: http://www.hetnieuwewinkelen.org/2011/06/solomo-of-mosolo-het-buzzwoord-van2011.html Standplaatsvergunning voor straathandel (2012). Gevonden op: http://www.denhaag.nl/home/bewoners/to/Standplaatsvergunning-voor-straathandel.htm Standplaats Tijdelijk (2012). Gevonden op: http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=10911 Standplaatsvergunning (vast) (2012). Gevonden op: http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=5580 Uitgeeffabriek, De (2010). Gevonden op: http://deuitgeeffabriek.nl/blog/onbetrouwbaretwitter-cijfers/ When Twitter Met Food Trucks (2009). Gevonden op: http://news.cnet.com/8301-13577_310242185-36.html