De sociaal-culturele methodiek

! !METHODIEK!EN!METHODE!! !ANDERE!METHODIEKEN!!

Wat is een methodiek

METHODIEK EN METHODE

 Een methodiek:  Het waarom van het professioneel handelen  Globaal denk- en handelingskader waarmee een professionele werker naar de werkelijkheid kijkt en waarbinnen hij tal van mogelijkheden heeft om aan de praktijk vorm te geven  Hogere abstractiegraad

 Een methode: "  Hoe handel je (om b.v. een leersituatie vorm te

geven)? "  Een bepaalde aanpak (waarbinnen je dan

verschillende werkvormen kan hanteren)

METHODIEK EN METHODE

Werkvorm!

Methode!

Methodiek!

ANDERE METHODIEKEN

 Straathoekwerk methodiek

 Sociaal-artistieke methodiek

 Welzijnswerk methodiek

 Opbouwwerk methodiek

Ontstaan en context

!

! !AANLEDING!! !HERWAARDERING!EN!LEGITIMERING!!! !BLOEMCONFIGURATIE!! !HET!UNIEKE!! !ONDERZOEKSOPDRACHT!! !DENKA!EN!HANDELINGSKADER!

!

AANLEIDING

 Minister van Cultuur (Anciaux) schrijft onderzoeksopdracht uit (2002)  Aanleiding: structurele hervorming werkveld en nieuw decreet (2003) + zoeken naar legitimiteit van het SCVW

HERWAARDERING EN LEGITIMERING

︎ Tal van trends stellen legitimiteit SCVW in vraag: "  Individualisering "  Verhoging van de scholingsgraad "  Levensbeschouwing minder centraal "  Minder duidelijke plaats in het middenveld

︎ Wat is het unieke van het SCVW?

"  Geen onderwijs "  Geen welzijn "  Geen loutere cultuuroverdracht- of –consumptie "  Geen toerisme "  … .

BLOEMCONFIGURATIE

HET UNIEKE?

 Wie zijn we?  Wat doen we?  Hoe doen we het?  Wat onderscheidt ons van andere sectoren?  Moeilijk te vatten in thema’s, doelgroepen en methoden

 Veel thema’s en doelgroepen vind je ook in andere sectoren  Veel methoden en werkvormen worden ook in andere sectoren gebruikt  Daarom wordt het unieke op een abstracter niveau geformuleerd

ONDERZOEKSOPDRACHT

 Wie: Onderzoekers (Baert e.a.), vertegenwoordigers administratie en werkveld  Samen op zoek naar de gemeenschappelijkheid in een werkveld van grote diversiteit (thema’s, doelgroepen, methoden en werkvormen)  Resultaat: onderzoeksrapport in 2002, grotendeels overgenomen in decreet 2003.

DENK- EN HANDELINGSKADER

 Legitimeringsdruk neemt af: de waarde van het SCVW wordt minder ter discussie gesteld (cf. Het

maatschappelijk middenveld in Vlaanderen; De

waarde van cultuur)  Meer aandacht voor de professionalisering van werkers en organisaties (de keuzes van hun professionele handelen meer expliciteren en verantwoorden)  Professioneel handelen: niet enkel door pro’s, maar iedereen die sociaal-culturele praktijken ontwerpt (programmeert?), uitvoert en begeleidt.

DENK- EN HANDELINGSKADER

 Sociaal-cultureel handelen vergt specifieke competenties:

 omdat het uitgaat van een waarden gebonden visie  omdat het betrekking heeft op het leven van mensen in hun verschillende leefsituaties  omdat het beïnvloed wordt door de sociale en culturele achtergrond van de deelnemers  Omdat ze in hun handelen steeds zoveel mogelijk ruimte laten voor de deelnemers (inspraak en rol van de deelnemers)

DENK- EN HANDELINGSKADER

 NIET: een professionele “handleiding” die je stap voor stap zegt wat te doen… .  WEL: een sociaal-culturele methodiek:

 geeft een samenhang van de verschillende componenten van het sociaal-cultureel handelen   is een denk- en handelingskader dat kapstokken en ijkpunten biedt  die je als sociaal-cultureel werker steeds opnieuw moeten concretiseren en vertalen in concrete acties, strategieën en praktijken

!  DE!DEFINITIE!!  DE!ESSENTIE!!  DE!VERSCHILLENDE!ELEMENTEN!!  SAMENHANG!!  VOORBEELD!!!

De sociaal-culturele methodiek

DEFINITIE De#sociaal*culturele#methodiek#is#“een#wijze#van#denken#en#handelen#die#gesteund#is#op#reflec7e,#ervaringsdeskundigheid#en#wetenschappelijke#inzichten;##die# methodiek# wordt# door# diverse# organisa2es# en# hun# vrijwillige# en# professionele#medewerkers#gebruikt#

als# doelstellingen# staan# het# ontwikkelen# van# een# eigen# iden7teit,# het# bevorderen# van#sociale#integra7e#en#maatschappelijke#par7cipa7e#en#de#opbouw#van#een#democra7sche,#duurzame#en#inclusieve#samenleving#voorop;##daartoe#worden#op#bewuste#en#doordachte#wijze#open#kansen#geschapen#die#uitnodigen#tot#ontmoe2ng# en# informeel# leren;# er#worden# processen# van# kri7sche# bewustwording,#reflexieve# verantwoording# en# persoonlijke# bekwaming# ges7muleerd;# er#wordt# aangezet#tot# de# ontwikkeling# van# sociale,# culturele# en# communica2eve# competen2es# en# de#vorming#van#sociale#netwerken#en#culturele#symbolen;##in# het# scheppen# en# benu@en# van# deze# kansen# zijn# de# betrokken# personen# en# groepen#ac2eve#‘deelnemers’#met#wie#de#medewerkers#in#dialoog#treden#over#de#concrete#doelen#en#de#aanpak.”#!

om# individuen# en# groepen# aan# te# spreken# en# te# ac2veren# in# één# of# meerdere#bestaansdimensies#en#in#hun#diverse#leefsitua7es;#deze#bestaansdimensies#kenmerken#de#mens# als# zin*# en# waardenzoeker,# als# kennisverwerker,# als# vaardige# actor# of# crea7eve#explorator,#als#cultuurschepper#en#sociaal#wezen;##

DE ESSENTIE   Is een manier van denken én handelen vanuit een visie op mens en samenleving om individuen en groepen aan te spreken en te activeren   Wordt gebruikt door: organisaties en professionals (ook vrijwilligers)   Om wat te doen: ontwikkelen van een eigen identiteit, bevorderen van sociale integratie en maatschappelijke participatie, bouwen aan een democratische, duurzame en inclusieve samenleving (algemene doeloriëntaties op de naad tussen individu en samenleving)   De manier waarop deze doelstellingen gerealiseerd dienen te worden: via ontmoeting en informeel leren, via de ontwikkeling van sociale, culturele en communicatieve competenties en de vorming van sociale netwerken en culturele symbolen (functies)   Omgang met de betrokken personen en groepen: het zijn actieve ‘deelnemers’ met wie de medewerkers in dialoog treden over de concrete doelen en de aanpak (handelingsprincipes).

VERSCHILLENDE ELEMENTEN

 Kijk op mens en samenleving

 Doeloriëntaties

 Functies en rollen

 Werk- en handelingsprincipes

 Interventiestrategieën

 Processen bij mensen en groepen

SAMENHANG