Small Talk 38 Herbestemming Kerken Van KerK naar KerN€¦ · Brussel - 10/03/2020. Small Talk 38 ....

Brussel - 10/03/2020

Small Talk 38

Herbestemming Kerken

Van KerK naar KerN

TV Studio Thys Vermeulen - Studio Roma

i.s.m. Sven Sterken KU Leuven

Ontwerpteam

Architectuur en Stedenbouw Studio Thys Vermeulen

Architectuur en Erfgoed Studio Roma

Architectuur en Geschiedenis Sven Sterken KU Leuven

Ontwerp: Sofie Beyen, Andriy Bruyninckx, Matthias Decleer, Evelien Deprins, Nicole Fröhlich, Ine Huybreghs, Katrien Lommaert, Sven Sterken, Tom Thys

Methode

Inzichten

1. Omgeving: van KerK naar KerN

2. Gebruiken: opzoeken van grenzen aan polyvalentie

3. Openen en indelen: enkele typologische oefeningen

4. Decorum: werken in de marges van een monument

5. Kerkenbeleidsplannen: kleine dorpen, grote regio’s

En nu?

Methode

1. Analyse van de bestaande kerk

Inventarisatie: We bestuderen ontstaans- en bouwgeschiedenis, interieur, mobilair en erfgoedbesluiten. We maken een waardestelling op en bundelen de kennis tot één geheel zodat dit in het vervolgtraject meegenomen wordt.

2. Analyse van de omgeving

Integraal: Wij bestuderen naast het kerkgebouw ook de omgeving en de omliggende voorzieningen. Om het weefsel te begrijpen kijken we naar historische kaarten. Des te meer vragen we stellen, des te meer antwoorden kan het project bieden.

3. Scheppen van een nieuw kader

Gebruiken

Openen

Indelen

Decorum

Optie 1 Optie 2 Optie 3 Optie 4


4. Voorstel vier scenario ś

Scenario 1

Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4

5. Concluderend model


1110

Overzicht bouwevolutieOp de rechterpagina wordt een overzicht gegeven van de verschillende bouwfasen. De kerk werd gedurende zijn geschiedenis enkele keren geteisterd door brand. Hierna bouwde men meestal de kerk weer op, waarbij deze ook enkele keren werd vergroot. Het plan op de linkerpagina geeft visueel weer in welke periode de gevels en binnenmuren die er nu staan werden gebouwd. De globale vorm van het schip bijvoorbeeld is al zeer oud, maar na de brand van 1919 werd het schip volledig heropgebouwd, met uitzondering van de westmuur, welke wel een restant is van het Romaanse kerkje. Het schip kreeg in dit plan daarom de kleur van de fase 1920-1924.

Bouwgeschiedenis

Links:1. Grondplan met aanduiding bouwgeschiedenis (plan opgemaakt en bewerkt door Studio Roma op basis van plan van AIT architecten)Rechts:1. Schematische voorstelling van de bouwfasen (plan opgemaakt en bewerkt door Studio Roma op basis van plan van AIT architecten)

oudste restant van 12e eeuw

eind 14e - begin 15e eeuw. Grondig gerestaureerd in 1925

1640

1701

1909

1920 - 1924

Romaans éénbeukig zaalkerkje

eind 14e - begin 15e eeuw

1640: groter transept + rechthoekig koor + sacristie

1701: groter koor

1909: nieuwe sacristie (Henri + Valentin Vaerwyck)

1920-1924: heropbouw /restauratie + zijbeuken (Valentin Vaerwyck + Stan Mortier)1925: westtoren gerestaureerd

vooronderzoek VandenBorre-Lauwers 2011

Restauratiedossier AIT architecten, ingediend en goedgekeurd in 2014.

vernieling door brand (1597, 1582) 1603: heropbouw

1883: restauratiewerken

1919: brand --> zwaar vernield

1952 en 1966: restauratiewerken

3.4 Publieke functies rondom de Sint-Walburgakerk

Rechts:Kaart met publieke functies

Links:1. Binnenplaats Europacollege2. Basisschool Hemelsdaele

2 3

De onmiddelijke omgeving van Sint-Walburga heeft een rustig en residentiëel karakter. Tussen de woningen bevinden zich faciliteiten voor toeristen als hotels en b&b’s, maar deze treden minder naar de voorgrond als in de straten dichter bij het centrum. In de directe omgeving van de Sint-Walburgakerk zijn een aantal onderwijs en onderwijsgerelateerde functies te vinden:

• De speel-o-theek de Piepbal bevindt zich in de voormalige Orangerie. Dit is een plek waar mensen met een mentale of fysieke beperking gebruik kunnen maken van aangepaste spelen of ze ook kunnen uitlenen.

• Het Europacollege ter plaatse van het voormalige Jezuïtenklooster als toonaangevende opleiding.

• De voormalige basisschool ´Hemelsdaele ,́ welke vanaf juni 2017 zijn functie onttrokken is en aan een projectontwikkelaar verkocht wordt.

• Op een afstand van 300 m bevindt zich het Humaniora Hemelsdaele.

• Ten noorden van de kerk bevindt zich de basisschool Brugge centrum.

Europacollege

Basisschool ´Hemelsdaele´

Humaniora “Hemelsdaele”

Basisschool “Brugge centrum”

Vakantie -huis

Vakantie -huis

Hotel

Speel-o-theek De Piepbal

Sint-Walburga

5554

Methode


Thema’s en opties: We starten de discussie eerst thematisch. Dit opent de geesten, en maakt een bredere discussie mogelijk.


Gebruiken

Openen

Indelen

Decorum




Scenario 1




Openen Kerk

Links:schema toegangen met publieke pleinen

Rechts:1.Anonymous Interior of an Imaginary Gothic Church without Staffage, first half of the seventeenth century;Bron: Divine Interios, Baisier C.2. Dirck van Delen, Church Interior showing the iconoclastic fury, 1630; Bron: Divine Interios, Baisier C.

1.

2.

Bestaande toestand De Kerk heeft enkel frontale toegang

Optie 1 De kerk met 3 gezichten

4.2. Openen Kerk

Om de kerk meer bij de school te betrekken, voorzien we een tweede toegang aan de zijde van de school. De kerk richt zich als het ware naar de school. Aan het transept aan straatzijde voorzien we een derde toegang. Deze richt zich vooral tot bezoekers van kerkdiensten in het koor. Deze 3 toegangen faciliteren binnenin de kerk tal van gebruiksmogelijkheden. Het schip en het koor zijn apart ontsluitbaar voor de 3 mogelijke gebruikersgroepen en richt zich naar de dorpsgemeenschap, de school en de geloofsgemeenschap.

Momenteel richt de kerk zich enkel naar de voorzijde aan het plein. Er is een pad rondomrond de kerk, maar deze heeft geen publiek statuut, en voelt eerder aan als een restruimte.

Optie 2

Ontpitten en verbinden

Optie 3

Uitbreiden school

We verwijderen de aanbouwen centraal gelegen op de site. Hierdoor ontstaat een interessante interactie tussen de verschillende buitenruimtes. Het wordt één site. Enkele strategische ingrepen expliciteren verder het idee van verbinden. We voorzien een fietsenberging aan de toegang aan de St-Amandswijk. We creëren een verbindende gang in de bestaande vleugel van het schoolgebouw. En door het voorzien van een nieuwe toegang in de pastoriewoning op de hoek naar het plein gericht, kan via de bestaande trappenhal de verdieping ontsloten worden voor publiek gebruik.

Het is belangrijk ook een visie op lange termijn te ontwikkelen. Wat is de draagkracht van de site voor de uitbreiding van de school. We tekenen een nieuw klassenpaviljoen voor de kleuters in de groene pastorietuin. Ook het lage gedeelte van de bestaande schoolbeuk kan uitgebreid worden naar een nieuwe vleugel met 2 verdiepingen.

70 71

Indelen Kerk

Links:schema indeling dienende ruimte

Rechts:Interior of an church ,

Isaak van Nickelen, 1670;Bron: Divine interiors, Baisier C.

Optie 1 Losse elementen in de kerkruimte

Optie 2

Sacristieën en torenEen gordijnwand kan van het koor en de zijkapellen een aparte ruimte maken. Hierdoor ontstaan verscheidene gebruiksmogelijkheden. De hoofdruimte kan de meer neutrale vorm van een rechthoek aannemen, of nog steeds een kruis zijn zoals nu het geval is. In de af te scheiden ruimtes kan men bijvoorbeeld alle stoelen stockeren om van het schip één grote lege ruimte te maken. Een flexibel podium en verplaatsbaar altaar ondersteunen deze flexibiliteit.

De kerk beschikt over enkele kleinere secundaire ruimte. Een optimalisatie hiervan creëert nieuwe plekken voor sanitair, kitchenette, vergaderruimte, sacristie en bergingen. Deze voorzieningen verhogen de gebruiksmogelijkheden van de kerk.

Optie 4 Nieuwe zijbeukIndien we de gebruiksmogelijkheden van de kerk verder willen opdrijven, kunnen we ook naast de kerk bijbouwen. We bouwen een nieuwe zijbeuk naast het schip dat de kerk vervolledigt, en daarenboven een nieuwe realitie met het achtergebied van de kerk mogelijk maakt.

Optie 3

Vergroot doksaalDoor het uitbreiden van de mezzanine aan het orgel ontstaat er ruimte om een aantal interessante kleine ruimtes te voorzien, zoals kleine vergaderzalen op gelijkvloers en een open mezzanineruimte op de verdieping.

Decorum

Links:1. Tate Britain, Caruso St. John, 2013; Bron: https://www.carusostjohn.com/projects/transforming-tate-britain/

Rechts:1. Interiors of cathedral, , H.van Steenwijck, 1593; Bron: Divine Interiors, Baisier,C.2. Interior of catthedral, Isaak van Nickelen, 1668; Bron: Divine Interiors, Baisier,C.

1.

1.

2.

101 102

Methode

4. Voorstel vier scenario’s

Variaties, met groeiende ambities:

Dit maakt het mogelijk om een gepaste oplossing te kiezen, op maat van de plek.


Gebruiken

Openen

Indelen

Decorum




Scenario 1




Scenario 1

Kapellen aan de buitenzijde

Bijbouwen aan de buitenzijde houden de binnenruimte van de kerk intact. De zijkapellen met de gevarieerd vormgegeven dakvormen zijn een aanleiding voor een nieuwe compositie met hedendaagse architectuur.

Scenario 2

Nieuw portaal

Bouwen van een nieuw portaal gaat in op bestaande ruimtelijke strategiëen, zoals de bouw van een doksaal en de installatie van een orgel.

Aanbouwrefererend naarbestaande vormen

Schoolplein

Kerkdreef

Kerkplein

Gordijn rond koor

Volume boven inkom dat uitkijkt over schipRuimte voor

dienst en ontmoeting

Hoofdtoegang naar kerk

Zijtoegang naar nieuwe ruimte

Logistieke toegang

Scenario 3

Galerij

Invullen van zijbeuken, zodat de hogere middenbeuk van de kerk naar voor komt. We articuleren de assen die stedenbouwkundig belangrijk zijn, Kerkdreef en Meir. Zo is de binnenruimte van de kerk letterlijk een verlengde van de straten en pleinen.

Scenario 4 Nieuwe structuur in de kerk We introduceren een nieuwe structuur in de binnenruimte van de kerk. Hierdoor gebruiken we de hoogte van het gebouw en drijven we de bruikbare oppervlakte op. Nieuwe architectuur, een ritme van wanden en vloeren, interfereert met de ritmes van de bestaande architectuur.

Glazen binnengevel achter kolommen

Galerij

Meir

Kerkplein Kerkdreef

Nieuwe structuur:twee vloerplaten en een vertikale scheidingswand

Meir

Kerkplein Kerkdreef

103102

Methode


Een strategische visie op lange termijn: Dit houdt een gezamenlijke en duidelijke keuze in. Een keuze houdt in dat er mogelijke interessante opties niet worden weerhouden.

Bundelen van ideeën:

Eerder een masterplan dan een architectuur- ontwerp: tekst en beeld vormen een compacte bundeling van de waardevolle ideeën, met voldoende openheid voor een verdere ontwikkeling.


Gebruiken

Openen

Indelen

Decorum




Scenario 1




Art. 4: Nieuwe toegang aan pleinWe voorzien een nieuwe toegang aan het plein ter hoogte van het transept. Deze toegang staat symbool voor de nieuwe toekomst van de kerk. De frontale, symmetrische en meer symbolisch geladen benadering maakt plaats voor de zijdelingse, assymmetrische en meer informele benadering. Deze toegang zal zowel het nieuwe kerkgedeelte, de nieuwe programma’s in de zijbeuk en de multifunctionele ruimte kunnen ontsluiten. Art. 5: Terrasraam De kerk zoekt een intense relatie op met het vernieuwde plein langsheen de kerk. De pleingevel wordt volledig geopend met een breed transparant schrijnwerkgeheel. Bij mooi weer staat deze volledig open zodat één groot terras ontstaat met veel interactie tussen binnen en buiten.

Art. 6: Kijkraam De relatie aan de andere zijde met de drukke straat is van een andere orde. Hier is er veel lawaai. Een bijkomende toegang is hier niet gewenst en bovendien niet evident door het bestaande hoogteverschil. We voorzien hier een kijkraam. Vanuit de kerk kijkt men uit over de bewegingen in de straat. En ook vanaf de straat zie je een nieuw element dat subtiel de transformatie van de kerk aangeeft.

Art. 1: Nieuw KerkpleinDe ruimte langsheen de kerk wordt heringericht als een centraal Kerkplein. Het wordt een aangename verblijfsruimte voor voetgangers en vormt een startpunt voor de ontwikkelingen dieper in het bouwblok ter hoogte van de oude ACV-site. • Programmatorische randvoorwaarden: het

plein is een vrije open ruimte en laat een zo flexibel mogelijk gebruik toe (markt, kermis, etc.). In de randen positionneren we enkele functies zoals een nieuwe bushalte en parkeerplaatsen voor logistiek en voor mindervaliden.

• Na te streven architecturale kwaliteiten: het plein vormt een sterke esthetische eenheid. Het plein loopt tot tegen de voorgevels van zowel het Kerkplein als de Kerkstraat. Ook de aansluitingen op de drukkere Stationsstraat en Karel Gilsonstraat zijn belangrijk. Deze overgangen vormen de ‘poorten’ tot het meer verkeersarme binnengebied. Een speciale uitdaging is het hoogteverschil op de site. In dit ontwerp kiezen we voor een breed terras langsheen de kerk op hetzelfde niveau van de binnenruimte. Een mooie brede trappartij maakt dan de overgang naar het niveau van de gebouwen rondomrond het Kerkplein. Niettegenstaande het een voornamelijk verhard plein is, kunnen de nieuwe en bestaande bomen het plein verder vergroenen.

Art. 2: Behoud monument Een aandachtspunt is het huidige Jan Ruusbroec monument. Dit waardevolle beeld zal na aanleg van het nieuwe plein een nieuwe plaats krijgen binnen het geheel.

Art.3: KerktuinRond de kerk aan de zijde Stationsstraat en Karel Gilsonstraat lag voorheen een kerktuin met kerkmuur. Een herinrichting van het openbaar domein zou het groene karakter van deze zijde kunnen herstellen.


Art. 1:Kerkplein

Art.3:Kerktuin

Parkeer

Bushalte

Bestaande toegang

Art. 2:Monument

Art. 5 Terrasraam

Art. 6 Kijkraam

Stationsstraat

Kerk

stra

at

Kare

l Gils

onstr

aat

Art. 4:Nieuwe Toegang

Trap

Art. 8:Multifunctionele

Art. 9:Pleincafetaria

Methode

Inzichten






En nu?

+0.40

+0.00

+0.00

+0.00

-1.24

-1.00

56

62

55

18

52

80

20

82

90 520 535 215 515 110

1984

13

46

90

62

62

60

200 128 680 128 548

65

4

54

8

55

0

560 132 576 132 584

Inzichten

Ontwerpend Onderzoek voor het Projectbureau Herbestemming kerken

566

255

185

280

2082

90 520 535 215 515 110

1984

1346

90

626

260

200 128 680 128 548

654

548

550

560 132 576 132 584

Inzichten






1

3

2

4

5

Inzichten


Sleutel: Het kerkgebouw is een sleutel om onevenwichten in de omgeving te herstellen. Ingaan op noden in de onmiddellijke nabijheid.

Uitwisseling: Programmatorische uitwisseling met een bestaand publiek gebouw schept nieuwe mogelijkheden en betekenis.

Campus: Een kans om publieke gebouwen en publieke ruimte samen te ontwerpen als een sterke campus.

Sint-Pieterskerk Galmaarden

Sint-Amanduskerk Kerkhove

Kerk

Land- schapstuin

Koer

Tuin

Voorplein

Marktplein

Gemeentehuis

Sociaal huis

Baljuwhuis

?

?

?

?

?

Kerk wordt marktplein Baljuwhuis ongewijzigd

Kerksite & Baljuwhuis De kerksite als uitbreiding van het Baljuwhuis. Baljuwhuis zelf ongewijzigd.

Bibliotheek langs markt

Kerksite en Baljuwhuis samen ontwikkelen als één culturele en recreatieve site

Bibliotheek boven markt

Droomscenario met het nieuwe dak als bouwproject; bibliotheek in het dak.

Overdekte markt

Art. 8

Toren

Dorpsplein

Bibliotheek

Leestuin

Inkom

Doorgang

Hal

Onthaal

San.

Brasserie

Zaal

Trap naar de toren

Historiek kerk

Groot dak

Oudena

ardsest

eenweg

Ouden

aards

esteen

weg

Bruggesteenweg

Brugstraat

School

Pastorie

Kerk

Kerk

PastorieSchool

Campus Kerkhove

12

12

12

12

12

1b

1b

1a

2

2

4

3

6 6 7 8

9

10

5

Kerk 1a. Vernieuwde hoofdtoegang1b. Nieuwe zijtoegangen 2. Nieuwe sassen3. Stille ruimte afgescheiden door gordijn 4. Sanitair 5. Gerenoveerde sacristie met opengewerkte gevel6. Kleedkamers7. Berging turntoestellen

8. Keuken9. Klimmuur10. Openingen naar kerktuin

Buiten11. Doorsteek kerktuin12. Speelplein kleuterschool13. Speelplein basisschool14. Toegang basischool15. Toegang kleuterschool

School17. Nieuwe gang18. Kitchenette19. Nieuwe kleuterklas20. Nieuwe basisklassen21. Nieuwe gang22. Nieuwe kleuterschool23. Speeltuin kleuterschoolPastorij24. Nieuwe ontsluiting van lokalen op +1

24

24

23

15

11

12

13

14

20

20

21

20

20

20

17

19

18

16

22

Plan concluderend model

6. 12.f

7.

11.b11.a

11.c

11.: Afgescheiden zijbeuk 11.a: Berging Gemeente 11.b: Berging Publiek 11.c: Lockers 12: Kerkzaal 12.a: Bar 12.b: Orgel 12.c: Gordijn12.d: Backstage12.e: Podium12.f: Lichtinstallatie13: Keuken14: Sanitair15: Berging16: Technische ruimte

8.a

8.b

12.

12.a14.

13.

15.

16.

12.e 12.c 12.d

12.b

Inzichten


Gemeenschap: De parochiekerken zijn, historisch gezien, altijd al plaatsen van gemeenschapsvorming. Hoe kan een gemengd en publiek programma deze betekenis binnen het sociale weefsel hernieuwen?

Verbinding: Hoe kan een concreet programma een verscheidenheid aan gebruikersgroepen aantrekken, en hoe realiseren we interessante momenten van overlapping.

Kerkgebouw: Een kerk is geen neutrale ruimte. Hoe kan ook vanuit de eigenheid en typologie van het gebouw de ervaring van het gebruik worden geïntensifieerd.

Sint-Amanduskerk Zwevegem

Sint-Laurentiuskerk Kemmel

Avelgemstraat

Harelbeekstraat

Theophiel Toyeplein

Basisschool

Basisschool BO

Theater

Resto

Resto Resto

Resto

Kerk

Parochiaal centrum

Programma en gebruik Een plek voor cultuur

Links:1. Amuz Augustinus muziekcentrum Antwerpen;Bron: http://crkc.be/amuz-augustinus-muziekcentrum2. Performance centre Ptuj, Enota, 2013; Bron: https://www.archdaily.com/431421/ptuj-performance-center-enota3. Faculteit bouwkunde TU Delft, MVRDV architecten, 2009

1.De kerk

Intieme plek voor verstilling en spiritualiteit midden in de stad

2.Een theatercentrum

Theatervoorstellingen en concerten in een buitengewone ruimte.

3.Een ontmoetingsruimte

De kerk geeft ruimte(s) aan hedendaagse stedelijke behoeftes

4.Een school voor KunstOnderwijs

Bijzondere artistieke activiteiten en educatie op een buitengewone plek

1. 2. 3.

Evenementen / Concerten

Laurenskerk

Rotterdam, NL

Theaterzaal "Théâtre du Vieux Saint-Étienne"

Eglise Saint-Étienne

Rennes, Fr

Theaterzaal "Theatre paradox"

Notre-Dame du Perpéétuel Secours

Montréal, CA


Laurenskerk

Rotterdam, NL



Rennes, Fr



Montréal, CA

Theaterzaal ´Theatre paradox´Notre-Dame, Montreal, CA

67% open ruimte 33% dienende ruimte

Eén grote open ruimte Dienende ruimtes in zijbeuken


Laurenskerk

Rotterdam, NL



Rennes, Fr



Montréal, CA


Laurenskerk

Rotterdam, NL



Rennes, Fr



Montréal, CA

LaurenskerkRotterdam, NL


Eén grote open ruimte Dienende ruimtes in nieuwe buitenvolumes

MFA/wijkcentrum ´De Poorten´ Hasseltse kerkTilburg, NL


Open en dienende ruimtes in zowel kerk als nieuwe buitenvolumes

MFA/wijkcentrum "Elf13"

Pastoor van Arskerk

Eindhoven, NL

MFA/Wijkcentrum "De Poorten"

Hasseltse Kerk

Tilburg, NL

Multi Funcionele Accomodatie

Zuiderkerk

Amsterdam, NL


Pastoor van Arskerk

Eindhoven, NL


Hasseltse Kerk

Tilburg, NL


Zuiderkerk

Amsterdam, NL


Pastoor van Arskerk

Eindhoven, NL


Hasseltse Kerk

Tilburg, NL


Zuiderkerk

Amsterdam, NL


Pastoor van Arskerk

Eindhoven, NL


Hasseltse Kerk

Tilburg, NL


Zuiderkerk

Amsterdam, NL


Pastoor van Arskerk

Eindhoven, NL


Hasseltse Kerk

Tilburg, NL


Zuiderkerk

Amsterdam, NL

MFA/wijkcentrum ´Elf 13´ Pastoor van ArskerkEindhoven, NL


Eén grote open ruimte Dienende ruimtes in zijkapellenen in centraal losstaand volume

Optie 1 Polyvalente kerkruimte en kapelruimte

Optie 3 Polyvalente gemeenschapsruimte, dorpscafetaria en stille ruimte

Optie 2

Polyvalente kerkruimte en kapelruimte, gang als tussenruimte

Optie 4 Een theatercentrum

Optie 6 Een markthal

Optie 5

Een school voor kunstonderwijs

Z / K

K

Z / K

K

Z

F C

K

F

P

ZB

CA F

S M

K Kerk Z ZaalF FoyerC DorpsCafetariaP Polyvalente ruimteA AdministratieS School voor KunstOnderwijsM Markt

Optie 1 Compacte nieuwe uitrusting

Optie 2 Nieuwe foyer

INDELEN

SCENARIOS

INDELEN

SCENARIOS

Optie 4 Nieuwe foyer, vernieuwing zijbeuk, nieuwe pleinvleugel

Optie 3 Nieuwe foyer, vernieuwing zijbeuk

INDELEN

SCENARIOS

INDELEN

SCENARIOS

Fasering

Huidige toestand

De bestaande kerk: een grote kerkruimte en een kleine kerkruimte

Kapel

Sacristie

Fase 1

Kerk wordt multifunctionele kerkzaal: een grote polyvalente zaal en een verkleinde kerk

Fase 2 Kerk wordt gemeenschapsgebouw: een dorpscafetaria, polyvalente ruimte en stille ruimte

Sacristie

Backstage

Foyer

Kerkzaal

Foyer

Bestaande verkleinde kerk

Kerkfoyer

Backstage

Kerkzaal

Polyvalenteruimte

Cafetaria

Foyer

Stille ruimte

bar/vestiare

miva-toilet

Telescopische tribune

Gordijn

Foyer

Trap naar oksaal

Trap naar sanitair kelder

berging

Keuken

ToogBalie

Vergaderzaal

Plan +0, Fase 2

Podiumtechnieken

Kerkzaal

Backstage

Stille ruimte

Kerkfoyer

SacristieInfo

Polyvalente ruimte

BergingBerging

Dorpsafetaria

Sas

Theater/Concert(enkelzijdig)~ 400 personen

Grote begrafenis~ 500 personen

Taferelen

Optreden ~ 500 personen

Concert (tribune aan weerszijden)~ 530 personen

Taferelen

Kaartavond in dorpscafetaria~ 75 personen Buurtpresentatie in polyvalente zaal~ 80 personen

Ceremonie in koorkapel~ 60 personen

Tentoonstelling met receptie~ 100 personen

Markt/Kermis/Dorpsfeest~ 600 personen

Reningelstraat

Nieu

wstra

at

Dries

Kerk

Sportlokaal OC De Gaper

Toerisme Heuvelland

Bezoekerscentrum

Tekenacademie

Snackbar

Taverne

Bank

TaverneCafé

BakkerCafé

Kiosk

5

Optie 1a Grote polyvalente zaal

Optie 1b Grote polyvalente zaal onder een nieuw dak

zaal zaal

wieler-toeristen

wieler-toeristen

atelieratelier

les-keuken

café

Optie 3 Ontmoetingscentrum met centrale grote ruimte

Optie 2

Ontmoetingscentrum met polyvalente zaal

zaal zaal

wieler-toeristen

wieler-toeristen

atelier

atelier

filmzaal

auditorium

leskeuken

leskeukencafé café

Scenario 1

Grote polyvalente zaalScenario 1B

Grote polyvalente zaal onder een nieuw dak

Scenario 2

Ontmoetingscentrum met polyvalente zaal

Scenario 3

Ontmoetingscentrum met centrale grote ruimte

Heraanleg kerkplein

Verbindend plein

Verplaatsen graven

Openen voorgevel

Vervolledigen

DriesFiets-knooppunt

Lokerstraat

Polenl

aan

ReningelstraatFiets-knooppunt

Hellings-baan

Artiesten- toegang

Bezoekers-centrum

bestaande toestand

nieuwe toestand

VO

OR

ZON

EM

ULT

IFU

NC

TIO

NE

LE Z

AA

LV

OLU

ME

ME

T V

OO

RZI

EN

ING

EN

KO

OR

ZON

E

Dienend

Dienend

Inkompartij

MultifunctioneelNieuw dak

Dwarse structuur -volume voorzieningen

Dwarse structuur -portiek

566

255

185

280

2082

90 520 535 215 515 110

1984

1346

90626

260

200 128 680 128 548

654

548

550

560 132 576 132 584

Openen naar plein

KeukenVestiaire/bergruimte

Bar/

Café

Lift

Multifunctionele ruimte

Inkompartij

Dwarse structuur

Afscheiding koorzone

Backstage BergruimteStook-ruimte

Onthaal

Niveau 0

Koorzone Artiesten- toegang

297297

277

900

102953

540

592200

700

1492

Nieuw volume Dwarse structuur

Openen naar plein

Art.7 Nieuwe dakstructuur

Torenzaal

Eetfestijn, verenigingsfeest,...voor ~ 236 personen

Theaterzaalmet 275 zitplaatsen en frontale opstelling

Flexibiliteit grote ruimte: taferelen

Kleine concertruimtemet 126 zitplaatsen en centrale opstelling

Evenement wielertoeristen

TAFEREEL 1: theaterzaal met 275 zitplaatsen

FLEXIBILITEIT GROTE RUIMTE

TAFEREEL 2: kleinere concertruimte


TAFEREEL 3: verenigingsfeest / eetfestijn (236 personen)














TAFEREEL 4: evenement wielertoeristen


TAFEREEL 5: enkel café open, met terras

FLEXIBILITEIT KLEINE RUIMTE

TAFEREEL 6: kleinere happening , tentoonstelling in torenzaal


Flexibiliteit kleine ruimte: taferelen

Workshopruimte, atelierruimte,...163,8 m2, voor ~ 28 personen

VoorstellingProjectie in verduisterbare torenzaal voor 50 personen.

Enkel café open, met terras

Kleine happening, tentoonstelling,... in torenzaal37,7 m2














TAFEREEL 8: workshopruimte




TAFEREEL 8: workshopruimte



Inzichten

3. Openen en Indelen: enkele typologische oefeningen

Beweging in ruimte: Hoe we circuleren bepaalt onze ervaring. Eenvoudige ingrepen op het axiale circulatiepatroon kan het karakter van een kerkruimte al ingrijpend veranderen.

Diverse publieke ruimte: Door het creëren van nieuwe toegangen of het zorgvuldig toevoegen van nieuwe buitenvolumes kunnen nieuwe buitenplekken ontstaan met een onderscheiden karakter.

Dienende ruimte: Medegebruik vereist functionele en ruimtelijke ingrepen.Het genuanceerd plaatsen en dimensioneren van zulke ‘dienende’ elementen zien wij niet als een ‘probleem’ maar als een ontweropgave.

‘Gerichte’ ingrepen: Hoe ingrijpen vanuit de eigenheid van de kerkruimte. Hoe deze ruimte opdelen? Hoe plekken verbinden?

Sint-Corneliuskerk Ruien Sint-Stefanuskerk Brussegem

Sint-Jozefskerk Zonhoven

Grote Herreweg

Haz

estr

aat

Nieuw

straat

Kape

llest

raat

Grote Herreweg

Plein

Park

Open landschap

School-pleintje

Speelplein

Park Park

Open landschap

Kerkhof

Bestaande toestand Bestaande toegang aan het kerkplein

Optie 2

Koor openen naar het kerkhofOptie 3 Tuin omarmt kerk en verbindt plein met kerkhof

Optie 4 Nieuw inkompaviljoen op voorplein

Scenario 1: Multifunctionele kerk Scenario 2: Multifunctionele zaal en opengewerkt koor

13

4

6

7

5

6

6

14

15

1. Afgescheiden koor

2. Afsluiting koor

3. Polyvalente zaal

4. Wenteltrap mezzanine

5. Lift

6. Berging

7. Sanitair

8. Technische ruimte

9. Keuken

10. Sarcristie

11. Nieuwe koorramen

12. Nieuwe zijtoegang

13. Werkruimte

14. Ontspanningsruimte

15. BarScenario 3: Multifunctionele zaal en opengewerkt koor, tuin en plein omarmen de kerk links en rechts

Scenario 4: Nieuw gemeenschapscentrum omarmt de kerk

17

18

16

1. Afgescheiden koor

2. Afsluiting koor

3. Polyvalente zaal

4. Wenteltrap mezzanine

5. Lift

6. Berging

7. Keuken met bar

8. Sanitair

9. Sacristie

10. Technische ruimte

11. Nieuwe koorramen

12. Nieuwe koortoegang

13. Opengewerkt schip

14. Opening naar terras

15. Tuinpaviljoen

16. Zitruimte

17. Werkruimte

18. Vergaderzaal

Polyvalente zaal

Kerkzaal

Polyvalente zaal

Afscheiden berging

BergingBerging

Polyvalente kamer

San.Sacristie

Afgescheiden koor

Technischeruimte

Technischeruimte

Fasering

Fase 1

Kerk wordt multifunctionele kerkzaal: lichte ingrepen met maximaal effect

Bestaande toestand

KerkzaalFase 2

Kerk wordt gemeenschapsgebouw: vaste binneninrichtingen en openen van de kerk naar nieuwe buitenruimtes

Kerktuin

Kerktuinmuur

Zijplein

Kerktuinmuur

Zijplein

Polyvalente kerk

Nieuwekerktuinmuren

Nieuwekerktuinmuren

Kerktuin

Grote Herreweg Trappartij

Voorgevel

Dwarse snede

Nieuwe kerktuinmuren

Nieuwe kerktuinmuren

Open gevel naar zijplein

Keuken Gordijn-

wand Kasten-wand

Langse snede

Zijgevel

Gevel straatzijde concluderend model


Kastenwand Gordijn-wand

Afgescheiden koor

Polyvalente zaal

Polyvalente kamer

Berging

Berging


Open gevel naar kerktuin

Keuken

Plooiwand

Afgescheiden koor

Berging BergingTechnsiche ruimte

Gordijnwand

Afgescheidenzijbeuk met wandkasten

Nieuw kerkhof

Brusselsesteenweg

Dorpstraat

Brussegemkerkstraat

Beheersplan Sint-Stefanuskerk –2017.10.24

©Gantois Gisèle – Architect MSc in Conservation 52

2.2. Historische afbeeldingen en foto’s

Ill. 61: Uittreksel uit het kaartboek in A.R.A. 2024 Het is niet duidelijk of dit louter een representatie is dan wel een weergave van deze kerk. In elk geval komt de opbouw hier getekend in 1735 vrij goed overeen met de situatie uit de 16de eeuw, opgemeten door Dhaeyer met middenbeuk en koor, dwarsbeuk (Sint-Stefanus ‘koor’) zijbeuk met twee raamopeningen. De sacristie is er niet en de openingen bovenin de toren doen eerder romaans aan. Hier zien we ook de ommuring van het kerkhof. (Naar een uittreksel uit het kaartboek in A.RA. 2024)

Ill. 62: Opmeting oorspronkelijke 16de eeuwse kerk door Dhaeyer.



Ill. 68: Kopie van foto van de noordgevel van de kerk en koor daterend van voor de uitbreiding. De koorramen zijn onderaan dichtgemetseld. Het noordelijke transeptraam komt iets lager. We zien de vroegere toegangstrappen naar het noordportaal.



HOOFDSTUK IV. BESCHRIJVING van de ERFGOEDWAARDEN van het ONROEREND ERFGOED Erfgoedwaarde bepaald door historische karakteristieken: In het beschermingsbesluit staan geen specifieke erfgoedwaarden beschreven. We kunnen echter stellen dat de erfgoedwaarde van de Sint-Stefanuskerk wordt bepaald door haar historische karakteristieken die zowel van archeologische, stedenbouwkundige, architecturale als van artistieke aard zijn. De geschiedenis van de kerk is goed gedocumenteerd zowel met plannen als met historische foto’s van voor de verbouwing in 1903. Verschillende getuigen van de belangrijke bouwperiode begin van de vorige eeuw zijn nog aanwezig wat de kerk ook vanuit archeologisch standpunt interessant maakt. De historische waarde van de kerk vertaalt zich: Archeologisch De Sint-Stefanuskerk is een typisch voorbeeld van hoe op het einde van de 19de begin 20ste eeuw in neo-gotische stijl bestaande kerken werden vergroot. De sporen van de verbouwing zijn nog duidelijk te traceren en belangrijke onderdelen van de vroegere kerk zijn nog aanwezig zoals koor en transept. Kleine, maar bijzondere bouwkundige details verwijzen naar de oudste bouwfase. Architect Dhaeyer maakte een gedetailleerde opmeting van de 16de eeuwse kerk met 15de eeuwse toren zodat de exacte locatie van vroegere funderingen gekend is. Het verdient aanbeveling om indien werken worden uitgevoerd in het interieur thv de vloeren bijvoorbeeld in het kader van verwarming of in de omliggende groenzone de nodige aandacht te besteden aan archeologie. Stedenbouwkundige - contextwaarde Gebaseerd op voorliggende studie kunnen we zeker stellen dat de kerk vanuit historische oogpunt belangrijk is en mee aan de basis ligt van de ruimtelijke structuur van Brussegem. (Historische waarde en ruimtelijk-structurerend) Het stratenpatroon heeft zich rond de kerk ontwikkeld. Dit vertaalt zich stedenbouwkundig in de centrale ligging in het dorp. De kerk fungeert vandaag als referentie punt en is sterk beeldbepalend mede door haar verhoogde ligging.

Bibliotheek

Belgor

Pastorie

School ‘Rinkeling’

Brusselsesteenweg

Gemeenschapscentrum

Kerk

Huidig Huidig

Optie 3 Polyvalente ruimte/naschoolse kinderop-vang met bibliotheek en compacte berg-ing in de zijbeukenAfscheidbare stilteplek in het koor

Optie 4

Polyvalente ruimte/naschoolse kinderop-vang met bibliotheek en berging in de zijbeukenAfscheidbare stilteplek in het koor

O G

G/O G/O

M M

g g

+0 +0

+1 +1

m m

k

f f

kb b

b b

HuidigHuidig

Optie 1 Polyvalente gemeenschaps/kerkruimte met afscheidbare stilteplek in het koor

Optie 2

Naschoolse kinderopvang met afschei-dbare stilteplek in het koor

B B

G O

M/O M/G

g/o g

m+0+0 +0

+1+1 +1

m

k k

K Kerk/Stilteplek G Grote ruimte voor de Gemeenschap M Grote ruimte voor Muziek O Naschoolse Opvang B Bibliotheek

k Verkleinde Kerk/stilteplekg Kleine ruimte voor de Gemeenschap m Kleine ruimte voor muziek (instrumenten) b Bibliotheekkast in grotere ruimte f Foyer

Scenario 4 Polyvalente ruimte/naschoolse kinderop-vang met bibliotheek en berging in de zijbeukenAfscheidbare stilteplek in het koor

Dienende ruimtes als losstaand meubel

Scenario 3

Polyvalente ruimte/naschoolse kinderop-vang met bibliotheek en compacte berg-ing in de zijbeukenAfscheidbare stilteplek in het koor

Dienende ruimtes als losstaand meubel

Scenario:

indelen

openen

Scenario 1 Polyvalente gemeenschaps/kerkruimte met afscheidbare stilteplek in het koor

Dienende ruimtes in zijbeuk

Scenario 2 Naschoolse kinderopvang met afschei-dbare stilteplek in het koor

Dienende ruimtes als kasten rondom

Scenario:

indelen

openen

1a. Autovrij voorplein1b. Autoluwe straat

2a. Aanleg terras2b. Openen van de gevel

3a. Frontale toegang3b. Logistieke toegang

3c. Toegang verkleinde kerk4a. Herorganisatie

4b. Uitbreiden speeltuin opvang4c. Herinrichten parking

1a.

1b. 2a.

4a.

4b. 4c.

2b. 3a.

3b. 3c.

Inplantingsplan

Plan concluderend model

7c.

7d.

7b.

7a. 7 8

8a.

8b. 7h. 7h.

7e.

7f. 3a.

3b.

3c.

2b. 2b.

7g.

7a: Scheidend hekwerk7b: Kastelement berging7c: Kastelement keuken7d: Lockers7e: Sanitiar7f: Foyer7g: Technische ruimte8a: Wandmeubel8b: Sacristie en vergaderruimte8c: Sas

Zicht op kastelement

7a. 7c. 7b.

7a: Scheidend herkwerk7b: Kastelement keuken7c: Kastelement berging

7d: Berging verenigingen7e: Sanitair7f: Foyer

Dwarse snede door kastelement - berging Dwarse snede door kastelement - keuken

7a. 7c. 7d. 7b.

Opening naar terras

2b. 2b.

7a: Scheidend herkwerk7b: Kastelement keuken7c: Kastelement berging

7d: Berging verenigingen7e: Sanitair7f: Foyer

Opening naar terras langs binnen

7h. 7h. 7c.

Halveweg

Halveweg

P

P

P

Sport-

kerk

Een gefragmenteerd plan

kerk /mult.

ruimte

san

bib café

harmonie

foyer

Organiserende kastenwand in U-vorm

kast

Berg-ruimte

Stooklokaal

Catechetische/vergader-ruimte

Verenigingsruimte


Gordijn

Religieuze ruimte

Ontmoetingsruimte

Sacristie

Wijkbibliotheek

Bergruimtebib Bar

KeukenBerg-ruimte verenig-ing

Kastenwand

Lockersvereniging

paneelwand

Computers bib

Bergruimte vereniging

Foyer

schema open-gesloten functies

schema circulatie

Bestaande toestand Parking rond de kerk

Optie Het groene domein rond het kerkgebouw

Optie

Het Kerkplein, het Halveweg plein en het Wijkpleintje

Bestaande toestand Parking rond de kerk

Grasplein

Speelpleintje

Wijkpleintje

Halveweg plein

Kerkplein

Park

ing

Kerkplein

Frontale toegang

Speelpleintje

Wijkpleintje

Grasplein

Parking

Halveweg plein

Halveweg

Heikensstra

at

Hei

kens

stra

at

Afvalcontainer

BushaltePostbus

Zij- Toegang

Inzichten

4. decorum: werken in de marges van een monument

Erfgoedwaarde: De erfgoedwaarde van de kerk is een belangrijke parameter om mee te nemen in de toekomst- mogelijkheden. Hoe overleven we in een wereld zonder verheffende plekken?

Marges: Op zoek naar de marges. Waar is een ingreep het meest gepast. Bij delicate interieurs is de buitenzijde van de kerk vaak een interessante locatie voor ingrepen.

Continuïteit: Hedendaagse ingrepen moeten niet altijd contrasteren met het oude, maar kunnen ook continuïteit nastreven.

Onze-Lieve-Vrouw Boom

Sint-Walburgakerk Brugge

N117

A12

N117

Grote Markt

Hoogstraat

Groene Hofstraat

Kaai

Leop

olds

traa

t

Antwerpsestraat

Kerk

straa

t

Blauws

traat

Rupel

Kerk

Dekenij

Kapel

Parochie-zaal

Academie

Kinderopvang

Marktplein

plein

Welzijns-schakel

Park

Tuin

Kade

Rupel

Constante verblijfsplek in heel de kerk

Constante verblijfsplek in zijbeuk

• €€€ gevelrenovatie• €€€ bouw nieuwe structuur

Constante verblijfsplek in nieuw gebouw

Occasioneel gebruik in paviljoenen

• € gevelrenovatie• € bouw nieuwe structuur• € bouw gevel rond structuur• € aankoop bouwgrond

Gemeentehuis in kerk en binnengebied

Huis van de muziek in kerk

Markthuis in kerk Huis van de muziek in binnengebied

Ruimte voor voorstellingen in kerk Huis van de muziek in binnengebied

Plein, kerk en binnengebied

Verkleinde kerk en multifunctionele ruimte

Herinrichting koor, kapel en sacristie

Nieuw publiek gebouw in doorsteek

Herinrichting Grote Markt

Openen

naar plein

Publiek gebouw

Openen naar tuin

Herinrichting tuin

Openen naar Hoogstraat

Verkl. kerk

Kapel

Isometrie Concluderend Model

Onze-Lieve-Vrouwkerk te Boom

Studio Thys Vermeulen

[email protected] 50m10

Openen gevel

naar plein

Mul

tifun

ctio

nele

zaa

l

Verk

lein

de ker

k

Publ

iek

gebo

uw

Scheidingswand

Luifel

Kape

l

Gordijnw

and

Plan Concluderend Model



[email protected] 2 25m10


Sanitair

KeukenBerging

sas

Openen

naar plein

Logistieke

toegang

Berging

Verkleinde kerk

Stook- lokaal

Museale ruimte

Sacristie

Kapel

Hekwerk Vergader- ruimte

Lift

Openen naar tuin

Openen naar Hoogstraat

Beeld Interieur



[email protected]

Woensdag-

markt

Jan

Van Eyc

kplein

Burg

Grote Markt

St-JansPlein

St-Jansstraat

Ridderstraat

Boomgaardstraat

Hoogstr

aatLangestraat

Hoorn

straa

t

Spiege

lrei

Gentho

f

Gouden Handrei

VerversdijkSt-Annarei

St-Maartensplein

Scenario 1a Columbarium in kerk Nevenprogramma in binnentuin

Scenario 1b

Open kerk Columbarium in binnentuin

Scenario 2b Multifuncionele concertzaal in kerkNevenprogramma in binnentuin

Scenario 3 Open kerk Dienstencentrum in binnentuin

Krachtlijn 1 Nieuwe betekenis voor de kerk en de tuinen als een geheel

Krachtlijn 2 Hedendaagse stedelijke ruimte voor stilte, reflectie, afscheid en rouw.

Open kerk

Onthaal en administratie

TuinColumbarium Urnentuin

Krachtlijn 3 Behoud van de open ruimte

Krachtlijn 4 Behoud van het beschermde interieur

Open kerk

Beeldentuin

Doorgang St-Maartensplein

Columbarium Urnentuin

Onthaal Administratie

Salon Beelden

tuin

Doorgang Verversdijk

Tuin550 urneplaatsen buiten + 315 urneplaatsen binnen in kerk

Afscheid75 personen in het koor + 250 personen in de grote zaal

Taferelen

Symposium250 personen in de grote zaal

Kunstenfestival

Balkon

Urnenwand

Bergingen en ateliers

Urnenwanden Inrichting koor Bergingen en ateliers

Balkon BalkonKunstintegratie

Inzichten


Denken vanuit het patrimonium: De afweging over de toekomst van een kerkgebouw dient gerelateerd te worden aan keuzes voor het patrimonium in de omliggende regio.

Spiritualiteit, Gemeenschapsvorming, Recreatie: Een duidelijke keuze voor een profiel is geen bedreiging, maar een kans op een rijker landschap in zijn totaliteit.

Waarde: De waarde van een kerkgebouw bestaat niet enkel uit de waarde van het gebouw zelf, maar ook zijn positie binnen het fysieke en sociale weefsel.

Sint-Pieterskerk Vissenaken

Sint-Maartenskerk Vissenaken

St-Pieterskerk

St-Maartenskerk

Aarschotsesteenweg

Rozendaalbeek

spiritueel

sacraal

devotie

yoga

misviering

poëzie

mystiek

sociaal

gemeenschap

recreatie

toerisme

familiebijeenkomst

lezingen

tentoonstellingen

bezinning

thema-avond

stilteplek

infopunt toerisme

kunst

Kronke

l

Nieuwe

Jeugdwerking

Vergad

erzalen

Vergad

erzale

n

Jeugdwerking

Multifunctionel

eMultifu

nctionele

ruimte

Nieuwe

Nieuwe

Brasse

rie/

crèche

Vergad

erzale

n

Vergad

erzalen

Jeugdwerking

JeugdwerkingMultifu

nctioneel

theater Multifunc

tionele

ruimte

Scenario 1

Kerk als multifunctionele ruimteScenario 2

Nieuwe Kronkel en kerk als multifunctionele ruimte

Scenario 3

Nieuwe Kronkel met kerk als theaterzaal

Scenario 4

Kwalitatieve gemeenschapssite en kerk als multifunctionele ruimte

St-Pieterskerk

Gerenoveerde kerk

Gerenoveerde kerk

Groen kerkhof

Kapel

Gerenoveerde kerk

Groen kerkhof

Urnetui

n

Strooiwe

ide

Gerenoveerde kerk

Toren

Groen kerkhof

Natuu

rhuis

Dorpsas

Padennet

werk

Kappel

Scenario 1

Kerk als parochieplekScenario 2

Kerk als plek van devotie

Scenario 3

Kerk als plek vanafscheid

Scenario 4

Kerk als plek in het landschap

St-Maartenskerk

Kronkelweg

Herinrichten Parking

Kumtich

straat

HerinrichtenKerkhof

Mult. ruimte

Nieuwe kronkel

Activiteiten weide

Voorplein

Herinrichten pastorietuin

Ontwikkeling pastorie

Gebouw Jeugdwerking

Overdekte verbinding

Speeltuin

Parkingpubliek

Plan +0

Modulair podium

Technische ruimte

Trap naar oksaal

Bestaande toegang

Akoestische lambrisering

Multifunctionele zaal Koor

Berging

Overdekte verbinding

Nieuwe koortoegang

Nieuwe kronkel

Theatertechnieken

Modulair podium(podiumopstelling)

Modulair podium (baropstelling)

Akoestische lambrisering

Metselstraa

t

Parking

Padennetwerk

Nieuwekerkhofmuren

Inkompaviljoen

Urnenkapel

Urnentuin

Strooidweide

Kerk

Toren

Vergroenen kerkhof

Padennetwerk

Padennetwerk

Sacristie

Dienst-ruimte

Altaar

Urnen sokkelVestibule

Sanitair

Trap naar toren

Wandkasten

Wandkasten

Logistieke

toegang

Torentrap

Sanitair

Vestibule

Wandkasten

Panorama platform

Nieuw altaar

Panorama platform

Kerk

Toren

Kerkhof

Natuu

rhuis

Dorpsas

Padennet

werk

Kapel

Urnentuin

Parki

ng

Parking

2

3

1

4

5

6

8

7

9

+0.40

+0.00

+0.00

+0.00

-1.24

-1.00

56

62

55

18

52

80

20

82

90 520 535 215 515 110

1984

13

46

90

62

62

60

200 128 680 128 548

65

4

54

8

55

0

560 132 576 132 584

Inzichten

Ontwerpend Onderzoek voor het Projectbureau Herbestemming kerken

Methode

Inzichten






En nu?

kerK

Gebouw Sacraal Interieur Probleem Product Oplossing Urgentie Contrast Beslissing Performantie

kerN

Puzzelstuk Waardevol Omgeving Kans Proces Vragen Traagheid ContinuïteitBeheer Collectiviteit

En nu? Van kerK naar kerN

1. Ontwerpers

Terughoudendheid: Een kerk herbestemmen vraagt een nieuwe rol van de ontwerper als mediator, therapeut, regisseur. Een terughoudendheid dus, eerder dan een handtekening achter te willen laten.

Continuïteit: Hedendaagse ingrepen moeten wat er al was sterker maken; dat gebeurt misschien beter op basis van continuïteit dan door een contrast met het oude of bestaande.

En nu?

2. Kerkfabrieken

Keuzes: Maak duidelijk keuzes ivm de plaats en het karakter van de eventueel te behouden eredienst. Besef dat nevengebruik een tijdelijke en complexe oplossing is.

Initiatief: Gooi de deuren open! Het is niet architectuur maar activiteit die het gebouw doet herleven.

Innovatie: Geloof in de creativiteit van mensen; ga op zoek naar nieuwe ideeën en zie het gebouw als een kans om deze ruimte te geven.

En nu?

3. Lokale beleidsmakers

Visie: Ga voorbij de ad hoc politiek van het ‘oplossen’; dat leidt tot een verkaveling van middelen en ruimtes. Maak keuze op basis van een duidelijke (infrastructuur)visie.

Kennis: Wees op de hoogte van wat er reilt en zeilt; bouw kennis en expertise op over infrastructurele noden en mogelijkheden; Bundel deze kennis en maak ze toegankelijk.

Delen: Niet elke vereniging of activiteit heeft een eigen vaste plek nodig. Beter een paar goed uitgeruste lokalen met voldoende bergruimte en een goed beheersplan: wie de sleutel heeft, deelt de verantwoordelijkheid.

En nu?

TV Studio Thys Vermeulen - Studio Roma

i.s.m. Sven Sterken KU Leuven

Ontwerp:

Sofie Beyen, Andriy Bruyninckx, Matthias Decleer, Evelien Deprins, Nicole Fröhlich,

Ine Huybreghs, Katrien Lommaert, Sven Sterken, Tom Thys

Small Talk 38 Herbestemming Kerken Van KerK naar KerN€¦ · Brussel - 10/03/2020. Small Talk 38 ....

Documents

Transcript of Small Talk 38 Herbestemming Kerken Van KerK naar KerN€¦ · Brussel - 10/03/2020. Small Talk 38 ....