Slotbijeenkomst

Diseasemanagement

20 maart 2012, nr. 6

Drie jaar diseasemanagement

Er zijn mooie resultaten bereikt en belangrijke

lessen geleerd in de 22 praktijkprojecten die

Vilans en PICASSO voor COPD de afgelopen jaren

begeleidden, zo bleek op de afsluitende confe-

rentie op 20 maart jl. Bijna alle praktijkprojecten

waren aanwezig en hadden tijd te kort om hun

ervaringen te delen.

De afgelopen drie jaar werkten de projecten

intensief aan de implementatie van zorgstan-

daarden en aan het realiseren van integrale zorg.

Op alle onderdelen van het Chronic Care Model

is vooruitgang geboekt, maar de hoge ambities

waarmee de projecten in 2009 startten zijn (nog)

niet gerealiseerd. Stannie Driessen verwoordt dat

er vooral veel is bereikt op het vlak van ICT en de

inrichting van het zorgproces. Op het terrein van

zelfmanagement zijn de projecten goed gestart

maar lijkt het nu wat te stagneren. Zoals zo vaak

is de praktijk weerbarstiger dan de papieren wer-

kelijkheid. In de afgelopen jaren is hard gewerkt

om zelfmanagement methodieken en onder-

steuningsmateriaal te ontwikkelen. Professionals

zijn geschoold, er is een individueel zorgplan en

Nieuwsbrief

Begeleidingstraject Vilans

In opdracht van ZonMw begeleidden Vilans

en PICASSO voor COPD de afgelopen drie

jaar samen 22 praktijkprojecten in het pro-

gramma Diseasemanagement Chronische

Ziekten. Vilans deed dit in samenwerking

met De Hart&Vaatgroep. iBMG evalueert

de projecten. Meer informatie over de 22

praktijkprojecten, het ZonMw-programma

en de begeleiding van Vilans leest u ook op

www.vilans.nl/diseasemanagement.

een stappenplan zelfmanagementondersteuning.

Maar zelfmanagement vergt ook een cultuurom-

slag in denken en handelen. Zowel bij de patiënt

als professional en die cultuuromslag is nog maar

net gestart.

CYAAN MAGENTA YELLOW BLACK

De slotbijeenkomst: een impressie

Op de feestelijke slotbijeenkomst van en voor de

praktijkprojecten blikten we terug en keken we

vooruit. Niet alleen waren er vijf plenaire sprekers

en een debat met de zaal maar ook werd de film

‘Komt een patiënt bij de dokter’ vertoond met een

beeldimpressie van drie jaar diseasemanagement

en overhandigde ZonMw-directeur Henk Smid

het eerste exemplaar van de Mediator Special

met interviews over de 22 projecten aan oud-

minister Ab Klink. In deze nieuwsbrief leest u een

impressie in citaten en tweets (#gezondheids-

management).

Margo Weerts, dagvoorzitter en directeur

De Hart&Vaatgroep dankt ZonMw voor de

ruimte om te experimenteren met disease-

management.

Henk Smid, directeur ZonMw: ‘Programma

diseasemanagement chronisch zieken vooral

verdienste van Ab Klink als minister.’

2

“We moeten voor kwaliteit gaan betalen, niet per ver-

richting. Dat kan alleen als we de financiering van de

eerste en tweede lijn integreren, zodat betere zorg in de

eerstelijn ook aantoonbaar leidt tot besparingen in de

tweede lijn. En dan op zo’n manier dat het ziekenhuis

het verlies aan verrichtingen niet compenseert door

meer DBC’s aan te maken.”

Ab Klink

hoogleraar, adviseur Booz & Co en

voormalig minister van VWS

Ab Klink: ‘Ik sluit aan bij Obama: “Saving

lives, saving costs”.’

“Als ik het over mocht doen, zou ik eerst het draagvlak

in de regio vergroten en daarna het programma pas

implementeren. Ik zou ook de patiënten vanaf het

begin meer betrekken.”

Carel Bakx

huisarts in Doesburg

“Het resultaat van de ingezette behandeling bij chro-

nisch zieken is in belangrijke mate afhankelijk van

de bijdrage van de chronisch zieke zelf. Kernbegrippen

zijn: leefstijl, therapietrouw, zelfmanagement en de

eigen verantwoordelijkheid van de patiënt.

Projecten zijn sterk ingericht vanuit het perspectief

van de professional, de wensen en mogelijkheden van

de patiënt kregen helaas pas laat aandacht”

Stannie Driessen

programmaleider chronisch zieken Vilans

3

Stannie Driessen: ‘Verschuif de focus nú van

diseasemanagement naar #gezondheids-

management met een centrale rol voor de

patiënt.’

“We moeten het echt anders gaan doen. Minder

vanuit het huidige zorgproces, meer ‘outreachend’.

Zelfmanagement vraagt een omslag in de hele

praktijk en daarbuiten. Dat op de agenda krijgen

was een gigantische operatie en we staan pas aan het

begin van het veranderingsproces. Mijn advies: veel

implicieter werken aan zelfmanagement en het niet

zien als een enorme opdracht.”

Hans Vlek

programmamanager zorggroep Syntein

Deelnemer slotbijeenkomst DM: ‘Zaadjes

zijn gezaaid, we moeten nu door.’

“Er zit een enorme kracht in ervaringsdeskundigen

en zelfhulpgroepen. Dat neemt op dit moment een

enorme spurt. Daar zouden we veel meer mee moeten

doen. In een gelijkwaardige situatie ervaringen delen

is vaak heel zinvol. Dan krijg je ook veel minder

mensen die bij de praktijkondersteuner komen en

zeggen: ‘De dokter heeft me naar u gestuurd’.“

Robert Vening

Stichting Gezondheidscentra Eindhoven

“Als een huisarts tijdens een consult zegt dat stoppen

met roken goed zou zijn, leidt dat al tot een verdub-

beling van het aantal patiënten dat daadwerkelijk

stopt. Kost minder dan een minuut. Ik zeg wel eens:

een huisarts die zegt dat hij daar geen tijd voor heeft,

zou eigenlijk een andere baan moeten zoeken. Overi-

gens, de belangrijkste reden dat huisartsen stoppen

met roken niet bespreken met hun patiënten is dat zij

het te tijdrovend vinden.”

Onno van Schayck

professor MUMC, voorzitter PICASSO Kernteam

Fiona Willemsen, praktijkondersteuner: ‘Je

mag altijd vragen aan de patiënt of je over

roken mag praten, en of je er in de toe-

komst op terug mag komen.’

“Ons project is uiteindelijk ‘gecofinancierd’ door Uvit,

op dat vlak zeker niet de makkelijkste zorgverzeke-

raar. In alle gesprekken heb ik geprobeerd zo weinig

mogelijk over geld en zoveel mogelijk over inhoud te

praten. Ze werden gekieteld door onze uitwerking van

het Chronic Care Model.”

Mark van der Wel

huisarts te Nijmegen

Henk Nies, raad van bestuur Vilans: ‘Neem

de tijd voor cultuurverandering. Weet waar

je naartoe wilt. Glas is halfvol.’

Redactie: Marjolein Rebel • Mariët Remie • Stannie Driessen • Elwin LammersFoto’s: Elwin LammersOpmaak: Frouke Roukema Communicatie en vormgevingDruk: Buro Extern

Overname van dit nieuws is toegestaan, met vermelding van deze bron: Vilans Nieuwsbrief Diseasemanagement Chronische Zieken.

Vilans, Kenniscentrum langdurende zorgProgramma Chronisch ZiekenPostbus 8228, 3503 RE UtrechtTel. (030) 789 25 21m.rebel@vilans.nl www.vilans.nl/diseasemanagement

Meer weten?

Op vilans.nl/diseasemanagement staan de

presentaties van de sprekers van de slotbij-

eenkomst. U kunt er ook de film ‘Komt een

patiënt bij de dokter’ nog eens bekijken.

Benieuwd naar de Mediator Special over

drie jaar DMCZ? Abonnees ontvangen deze

in april. Opvragen kan via dmcz@zonmw.nl.

Tussentijdse resultaten onderzoek

“Vragenlijsten die de zorgverleners invulden, laten

zien dat er in de praktijkprojecten op alle dimensies

van het Chronic Care Model (beleid en middelen,

maatschappij, zelfmanagement, besluitvorming,

zorgproces, ICT en integratie) vooruitgang geboekt is.

Uit interviews met zorgverleners bleek verder dat velen

van hen door hun project anders tegen de zorg zijn

gaan aankijken. Daarnaast zien we dat de fysieke

en mentale gezondheid verbetert als patiënten betere

‘zelfmanagers’ worden.”

Anna Nieboer

associate professor iBMG,

onderzoeker van de 22 praktijkprojecten

‘Aantal rokende patiënten binnen de prak-

tijkprojecten is gedaald van 24% naar 20%:

noemenswaardig.’

“De praktijkprojecten leidden alleen bij patiënten die

zowel last hadden van COPD als hartfalen tot een

toename van de zorgkosten in de eerstelijn, zo blijkt

uit de tussentijdse resultaten van het onderzoek. Bij

alle andere ziektebeelden was er sprake van een daling

of bleven de kosten ongeveer hetzelfde.”

Anna Nieboer

associate professor iBMG,

onderzoeker van de 22 praktijkprojecten

‘Praktijkprojecten hebben geleid tot meer

uitwisseling van informatie en afstemming.’

Wordt vervolgd...

Het iBMG onderzoek naar de 22 praktijk-

projecten loopt nog een tijdje door. Per

project komt iBMG binnenkort met een

factsheet met specifiekere resultaten.