De gemeente Voerendaal heeft dit najaar stap voor stap de plannen voor de carré van Ransdaal in de diepvries gedaan. Met de belofte dat we over anderhalf jaar uit het ijs worden gehaald, al geldt zo‟n belofte natuurlijk maar tot aan de verkiezingen. Blijkbaar krijgt de gemeenteraad bij de gedachte aan de krimp van de bevolking in Parkstad kremp, pien in de boek, koudwatervrees. Of nog erger: ze verstijven compleet en doen helemaal niets meer. Dat kan Ransdaal uiteindelijk opbreken. Het is een bekend verhaal: als er geen voorzieningen zijn, kiezen jonge gezinnen liever voor een andere woonplaats en moeten ouderen uiteindelijk verhuizen. Als die beweging eenmaal op gang is, dan krijgen de verenigingen minder leden en hebben de voorzieningen geen bestaansgrond meer. Dat betekent dus echt een neergaande spiraal. Die is er nu nog niet, maar Ransdaal zal op zijn minst met stilstand te maken krijgen. Het leefbaarheidsproject heeft het afgelopen jaar in elk geval al kunnen ervaren wat stilstand betekent. Leden van de werkgroepen zijn wel bezig gebleven maar doordat één aspect – de carré - niet van de grond kwam en de projectgroep vooral daarmee bezig was, verdween de rest naar de achtergrond. Als projectgroep blijven we erbij: Ransdaal heeft alles in zich om, ook nu Limburg een beetje oud en grijs wordt, levendig en vitaal te blijven. Er is nog een school, er zijn nog winkels, we hebben een station, de mensen zijn actief en het is hier heerlijk wonen. Maar het is allemaal behoorlijk kwetsbaar. Door de bezuinigingen, doordat mensen het gewoon erg druk hebben met hun werk en doordat dit een klein dorp is, kan er zomaar een belangrijke voorziening verdwijnen! De peuterspeelzaal bijvoorbeeld dreigde enige tijd geleden nog te verdwijnen omdat er niet voldoende bestuurscapaciteit gevonden werd. Er is een oplossing gevonden maar het gevaar was reëel. Geen peuterspeelzaal betekent dat ouders ook gemakkelijker een school buiten Ransdaal kiezen. En zonder school gaat het hart toch uit het dorp. En op dit ogenblik staat de dagopvang voor ouderen onder druk. We hebben via het leefbaarheidsproject de afgelopen jaren veel zaken aangepakt. De responsgroep heeft bijna alles uitgevoerd wat in 2004 uit de enquête onder inwoners van Ransdaal naar voren kwam (behalve de welkomstdoos die wegens tijdgebrek nog even moet wachten). Wat nog niet klaar is, wacht op de gemeente: woningen voor starters en ouderen en een goede opvolger/aanvulling voor ‟t Wouves. Als projectgroep gaan we de komende tijd bekijken waar nog aandacht nodig is. Voorbeelden zijn de verkeersveiligheid, de winkels, de voorzieningen voor ouderen, woongelegenheid, enzovoort. Ik verwacht dat we dat weer gaan oppakken op de manier die de Ransdalers altijd hebben toegepast: gewoon zelf beginnen. Want als je op de gemeente moet wachten…

Karin Dormans Namens de projectgroep

Inhoudsopgave

Leefbaarheid blijft een belangrijk thema

1

Ransdaal in de Diepvries 1

Carnavalsvereniging de Wuif 2

Bankjes gezocht 2

Een fietspad langs de Midweg? 2

Ik ga naar Mick 3

Melange timmert aan de weg 4

Weeshuis Sri Lanka 4

Natuurlijk Ransdaal 5

Muzikale Kerstnacht 5

Jos Sogelee en zijn kerstbomen 6

Q-koorts in Voerendaal 7

Werkgroep Cultuur en ontmoeting 7

Jaarkalender Ransdaal 8

Van de redactie 8

1

Alle gemeenten in Nederland hebben van de overheid een forse taakstelling gekregen. Ook in Voerendaal moeten we daarom flink bezuinigen. Desondanks heeft het college aan de gemeenteraad voorgesteld om een projectleider voor de multifunctionele accommodatie in Ransdaal aan te stellen. Die gaat dan nog een keer de haalbaarheid onderzoeken en een plan van aanpak schrijven. De raad heeft besloten hiervoor geen extra geld beschikbaar te stellen. Ook voor een „klein onderzoek‟, zoals de projectgroep vervolgens heeft voorgesteld, bestaat geen draagvlak. Voor de bouw van de accommodatie in Ransdaal betekent dat geen afstel maar wel vertraging. De raad wil eerst de gevolgen van de bevolkingskrimp in Parkstad bestuderen. In dat licht wordt vervolgens een nieuw accommodatiebeleid geformuleerd en het begrip leefbaarheid kleine kernen opnieuw gedefinieerd. Het is de bedoeling om dat meteen na de verkiezingen op te pakken. In de praktijk betekent het dat er zeker anderhalf jaar niets gebeurt aan de multifunctionele accommodatie Ransdaal. Het belang van de leefbaarheid in de verschillende kernen wordt benadrukt. Het budget dat daarvoor beschikbaar is, blijft bestaan. Met d‟r Sjpeegel, kleine culturele activiteiten en andere projecten kunnen de respons- en projectgroep van Ransdaal gewoon doorgaan. Op die manier hoeft wat er nu gebeurt voorlopig geen gevolgen te hebben voor Ransdaal. Burgemeester E. Sprokkel Wethouder P. Verbraak

Op zaterdag 09 januari 2009 organiseert CV de Wuif de jaarlijkse prinseproclamatie in de narrentempel Café Spierings, aanvang 20.11 uur. CV de Wuif heeft wederom een prachtig programma weten samen te stellen. Met onder ander optredens van Duo X-Elle, dansgroep Club 77, Angelina en Gilber Petit. Tevens zal een verassingsoptreden uit eigen dorp en een optreden van CV de Wuif garant staan voor veel plezier. Helaas zullen we ook afscheid moeten nemen van Prins Maarten I en Prinses Wendy, maar aansluitend zullen we op spectaculaire wijze de nieuwe prins en wellicht zijn prinses proclameren. De jeugdprinseproclamatie vindt op 16 januari plaats in Café Oud Ranzel, aanvang 14.11 uur. CV de Wuif nodigt u van harte uit de proclamaties bij te wonen. Ook kunt u de datum van de receptie alvast in uw agenda noteren: deze vindt plaats op zaterdag 6 februari om 20.11 uur in Café Spierings. Naast de nieuwe hooglustigheden kunt u dan ook de drie jubilarissen van CV de Wuif feliciteren. Vasteloavend valt dit jaar op 14, 15 en 16 februari met uiteraard het hoogtepunt de carnavalsoptocht op carnavalszondag om 14.11 uur. Vanaf drie weken voor carnaval kunt u zich via onze website www.cvdewuif.nl voor de optocht inschrijven. Ook vindt u hier het laatste nieuws en foto‟s van recente activiteiten, zoals de zeer geslaagde “Wouvejacht” tijdens de opening van het seizoen. Tevens willen wij u bedanken voor uw steun en bijdrage tijdens onze donateursrondgang en zien wij u graag terug tijdens een van onze activiteiten! Remco Dautzenberg

Komt het er nu, na meer dan dertig jaar?

„Ze zeggen wel dat het er komt, maar ik ben er niet zeker van. Het loopt al zo lang.‟ Dat is de reactie die Sten Rompen hoort van mede-scholieren als hij vraagt of ze denken dat „het‟ er echt gaat komen. Sten was in april vorig jaar de woordvoerder van Ransdaal bij een commissievergadering in het gemeentehuis. Daar liet de Ransdaalse jeugd toen duidelijk merken hoe belangrijk ze een fietspad langs de Midweg vonden. „Ik doe dit jaar eindexamen en ik had toch gehoopt dat ik nog naar school zou kunnen fietsen over een veilig fietspad. Dat gaan ze dus niet halen, want je weet niet hoe lang het nu nog duurt.‟ Toch is Sten blij dat de actie van de Ransdaalse jeugd uiteindelijk toch resultaat lijkt te hebben: „Dan kunnen tenminste andere kinderen uit Ransdaal en omgeving veilig naar school fietsen.‟ De gemeente heeft de afgelopen jaren namelijk stappen gezet om een fietspad langs de Midweg aan te leggen. Meer dan de helft van de grond is inmiddels verworven, het plan wordt momenteel uitgewerkt en het inmeten is begonnen. Volgens berichten in de krant neemt de nieuwe gemeenteraad echter pas in mei het definitieve besluit om de aanleg van het fietspad te starten. „Als het nodig is, gaan we dan weer naar het gemeentehuis‟, meent Sten.

Jo Rompen

Weet u nog hoe het vroeger was? „s Avonds en zondags zaten de mensen op een bankje voor de deur met elkaar te praten. En te kijken naar wie er allemaal voorbij kwam. De werkgroep Cultuur en Ontmoeting wil dat gebruik in ere herstellen. Als er iets te doen is in het dorp willen we bankjes neerzetten. Om even uit te rusten, om een praatje te maken, om te kijken naar voorbijgangers. We zijn dan ook op zoek naar bankjes en opslagruimte voor die bankjes. Daarom deze oproep:

Heeft u nog een ouderwetse (of moderne) houten bank en wilt u die beschikbaar stellen en/of heeft u plaats om een paar banken op te slaan, neem dan contact op met ondergetekende. Finy Beckers Werkgroep cultuur & ontmoeting (tel. 459 2310)

2

Mick Crutzen nieuwe eigenaar van Jeu Pieters levensmiddelen

De trouwe klanten van Jeu Pieters levensmiddelen weten het natuurlijk al: onze buurtsuper heeft een nieuwe eigenaar: Mick Crutzen. Mick, 22 jaar jong, is geboren en getogen in Ransdaal en woont aan het Leo Dohmenplein.

Naast zijn werk als supermarkteigenaar geeft hij wekelijks Kung Fu les in ‟t Wouves aan een groep van 15 jonge leerlingen. De Kung Fu club in Ransdaal telt daarnaast nog ongeveer 25 oudere leden. Met veel enthousiasme vertelt Mick over zijn dorpswinkel. Het is de laatste buurtsuper in Zuid Nederland die niet is aangesloten bij een supermarktketen. En hij is vast van plan dat zo te houden en er een succes van te maken! Mick deed eerst eindexamen VWO aan het Sintermeertencollege. Hij slaagde met uitstekende punten ook al had hij het laatste jaar vrijwel constant op bed gelegen met een pijnlijke hernia. Na een operatie ging hij fysiotherapie studeren, maar hij merkte al vrij snel dat daar toch niet zijn hart lag. Na een kort uitstapje naar de horeca nam hij desgevraagd de super van Jeu Pieters over. Hij is geen onbekende in de super want hij helpt al zo‟n zeven jaar regelmatig uit bij Jeu Pieters. Hij vind het een enorme uitdaging om nu voor de mensen in Ransdaal deze zaak te mogen leiden. De zelfstandigheid en de contacten met de mensen spreken hem erg aan. Ook al moet hij er lange dagen voor maken en vroeg voor opstaan. Natuurlijk is een helemaal zelfstandige buurtsuper een tikje duurder dan een supermarkt van een grote keten (zo‟n 5%), maar dat weegt volgens hem ruimschoots op tegen de kosten van benzine en parkeren elders. En je bespaart tijd. En aan de verswaren van hem kan niemand tippen! Dat kan ik uit persoonlijke ervaring bevestigen: de boeresjink van hem is niet te overtreffen. Niet door de supers uit de omgeving en zelfs niet door de speciaalzaken uit Maastricht of Heerlen! Ik ga naar Mick!

Mick gaat zelf de groothandelaren na en kan daardoor best concurrerend werken en het verswerk steeds zelf bestellen. Zijn specialiteiten zijn dan ook vleeswaren (zowel boterhamvlees als braad- en bakvlees), verse groenten en vers brood (van bakkerij Lemmens). Daarnaast maakt hij steeds aantrekkelijke reclames.

Mick runt de super samen met een enthousiast team van vier personen. Samen vormen ze een goed team waarin een grote collegialiteit heerst. In een prettige sfeer wordt dan ook hard gewerkt voor de klanten. En ook zijn ouders steunen hem voluit bij deze uitdaging. Hij heeft ook al ideeën voor een andere inrichting, maar voorlopig blijft die even hetzelfde. Wel worden er binnenkort al enige kleine veranderingen doorgevoerd. Zoals een frissere kleur van de schappen en een geautomatiseerde weegschaal, zodat de mensen zelf kunnen wegen en prijzen plakken. Als hij de zaak goed in de vingers heeft gaat hij alles nog eens opnieuw bekijken. Over een jaartje of twee denkt hij zeker te weten of deze winkel echt levensvatbaar is en een aanwinst kan blijven voor het dorp. Kortom, een prachtige voorziening voor ons dorp blijft behouden dankzij een enthousiaste Mick Crutzen.

Jules Jurgens

3

Een enthousiast en gezellig koor

Zangkoor Mélange is een enthousiast en gezellig koor, waarvan de leden afkomstig zijn uit de verschillende kerkdorpen van de gemeente Voerendaal en omstreken. Inmiddels bestaat het koor uit 45 leden en is het maximum aantal bereikt. Ons doel is om op een gezellige manier goed te musiceren. Sinds 1992

Mélange is op 1 april 1992 in Ubachsberg opgericht door een aantal mensen die het jeugdkoor van Ubachsberg ontgroeid waren, maar het zingen toch niet konden missen. Fred Piepers had de eerste vijf jaar de leiding. In de beginjaren stond het repetitielokaal in Ubachsberg, van april 1995 tot november 2009 was café-zaal Vonken/Oud Ranzel in Ransdaal de thuisbasis. Per 1 november 2009 repeteren we in het Cultureel Centrum De Borenburg in Voerendaal. Al geruime tijd heeft Marjolein Kusters de muzikale leiding van het koor en zij doet dit op een enthousiaste en geheel eigen wijze. Zij heeft gestudeerd aan het Conservatorium te Maastricht en is muziekdocente van beroep. Het repertoire dat we ten gehore brengen behoort tot het populaire genre. Er wordt vierstemmig gezongen, voornamelijk in het Engels, maar ook in het Spaans, Limburgs en Afrikaans.

Kwaliteit

Om de kwaliteit te bevorderen wordt aandacht besteed aan techniek en uitstraling. Daartoe heeft in 2007 een groot aantal leden deelgenomen aan een stemvormingscursus. Ook is al verschillende keren een bewegingsdeskundige ingeschakeld. Om deze opgedane kennis niet verloren te laten gaan organiseren we jaarlijks een workshop in de Toneelacademie te Maastricht waar we les krijgen van een zangpedagoog en een choreografe. De repetities vinden 1 keer per twee weken plaats op de woensdagavond van 20.00 uur tot 22.00 uur in De Borenburg te Voerendaal. Optreden

In 2006 en 2008 hebben we deelgenomen aan het Korenfestival georganiseerd door de VNK-L. In 2006 is enkel om een juryrapport gevraagd. Aangezien de jury toen zo positief was hebben we in 2008 weer meegedaan en zijn we als tweede in onze categorie geëindigd. Dit jaar hebben we een 13-tal uitvoeringen gehad, waaronder een Lenteconcert in Stramproij, deelname aan de door de gemeente georganiseerd culturele wandeling Trippen, een concert in het Belgische Herve tijdens de Foire Agricolle op verzoek van de provincie Limburg en een concert tijdens de Spaanse Avond georganiseerd door de Fanfare van Ransdaal. Tijdens de kerstperiode nemen we deel aan het kerstconcert in De Borenburg, zingen we in Zorgcentrum ‟t Brook te Voerendaal en in het Glaspaleis te Heerlen. Groepsgevoel

Om het groepsgevoel te versterken gaan we één keer in de twee jaar een weekend met het koor op stap. Dit is altijd een gezellige boel en als het lukt proberen we een concert te verzorgen in de plaats waar we vertoeven. In het tussenliggende jaar organiseren we een uitstapje in de buurt voor de hele groep met hun gezinsleden. Dit varieert van een wandeling tot een wijnproefmiddag.

José Rompen

4

Weeshuis Sri Lanka Ramen en deuren

Het is gelukt…………. De ramen en deuren van “ons” huisje zitten erin. Dit dankzij Uw hulp. Ze zijn er zo ontzettend blij mee. Het was een hele belevenis om te zien hoe dat gaat. De timmerman deed het op boeddhistische wijze, volgens de horoscoop precies om 1 minuut over 9 's morgens. Eerst gaat er een haan over de drempel, dan de timmerman en daarna de sponsor. Daarna gaan de ramen en deuren er in en na 14 dagen was alles netjes en opgeruimd. Het ene huisje is nu klaar, maar er zijn nog talloze noodgevallen die we kunnen helpen. Ik hoop natuurlijk dat U mij blijft helpen. Nogmaals hartelijk dank aan iedereen die mij gesteund heeft bij dit project.

Mieke Witte Ransdalerstraat 37 6311 AW Ransdaal Rek.nr. 11.89.89.251 tnv weeshuis sri lanka www.weeshuissrilanka.nl.

Ransdaal heeft er weer een mooi stukje bij waar de natuur zich kan ontwikkelen. Op vrijdag 4 december werd het officieel in gebruik genomen door burgemeester Sprokkel en wethouder Franssen. Zij plantten een Lindeboom die het pad voortaan markeert.

Vroeger had Ransdaal verschillende holle wegen die bij de ruilverkaveling in de jaren zestig bijna allemaal zijn verdwenen. Een paar jaar geleden dreigde zelfs het laatste stukje holle weg aan de Oude Akerweg (ten oosten van Termoors) verloren te gaan. Gebrek aan onderhoud en modderstromen maakten het pad bijna onbegaanbaar. Terwijl het zo‟n prachtig stukje cultuurgoed én natuur was geweest. Vroeger was er een berm die heerlijk geurde naar allerlei kruiden die typisch zijn voor de Limburgse kalkgraslanden. En dat trok dan weer vlinders en andere insecten aan. Dat wilden we graag herstellen. Met medewerking van de gemeente, Staatsbosbeheer, IKL, het Waterschap en de Dienst Landelijk Gebied is dat ook gelukt. De holle weg is opgeschoond, er is een paddenpoel aangelegd en een stuk berm is vrijgemaakt zodat de kalkflora zich de komende vijf jaar opnieuw kan ontwikkelen. Als IVN gaan we dat natuurlijk heel precies volgen. We zijn heel benieuwd welke planten er terugkomen en of misschien zelfs de grauwe klauwier (foto hieronder) en de grauwe gors ooit terugkeren!

Het ziet ernaar uit dat er ook binnen afzienbare tijd een pad door het veld komt tussen de Oude Akerweg en de Gillisstraat. De andere kant uit komt er een doorsteek naar de Karstraat. Inmiddels ben ik alweer bezig met een ander bijzonder stukje natuur. Dat ligt verstopt in het bosje achter het station. Vroeger was daar een emplacement waar landbouwproducten werden overgeladen. Na de oorlog sloot de NS het emplacement en maakte een medewerker van de NS er een weitje van. Dat was een prachtig kruidenweitje waar ik flink wat jaren geleden meer dan tien soorten planten heb gevonden die op de rode lijst staan. Hondskruid, mantelanjer … Helaas is het weitje verruigd en groeien er nu berken. Met wat zoekwerk en veel praten is het gelukt om het weitje acht jaar geleden te laten opruimen. Maar dat moet je natuurlijk blijven doen. Allerlei mensen denken momenteel na hoe we kunnen zorgen voor duurzaam onderhoud aan dit prachtige stukje Ransdaalse natuur!

Wiel Curfs IVN Voerendaal

Ontroerd pink ik ieder jaar een warme traan van vreugde en weemoed uit mijn ooghoek. Nog voor de kerkklokken welluidend klinken voor de avondmis wordt ons dorpje opgeluisterd door liefdevol gespeelde kerstliedjes op iedere hoek van de straat. Jaren geleden, geveld door een meedogenloze griep - de vrieskou trotseren om met de familie kerstavond te vieren was uitgesloten - overmande de menselijke eenzaamheid mij. Plots kropen mijn oren onder de wol vandaan, zoekend naar die naderende heilzame klanken van dorpsgenoten met tuba en trombone. Met de dekens om mij heen gedrapeerd strompelde ik rillend naar het raam om me te laven aan de klankkleur, een glimp op te vangen en dankbaar te zwaaien voor deze koesterende nachtelijke kersthemel vol muzikale sterretjes. Hier voelde ik me thuis. Eeuwig dank aan de fanfare voor het kostbare gevoel tijdens de kerstnacht in ons Ransdaal.

„Bruin‟ Birgit Soogelée-de Bruin

5

Ik praat met Jos in de grote woonkamer van zijn huis. Aanleiding voor het gesprek is de verkoop van de kerstbomen, een opvallende activiteit in Ransdaal rond de kerst. Maar Jos heeft meer in zijn mars. Hij runt wat je zou kunnen betitelen als „een zeer gemengd bedrijf „. Allereerst natuurlijk ’t Auwershoes.

Een groepsaccommodatie voor groepen tot 60 personen. De accommodatie heeft een compleet ingerichte keuken en telt 20 slaapkamers. De gasten moeten verder alles zelf regelen. Wel beveelt Jos de plaatselijke ondernemers aan voor eten, fietsverhuur enzovoorts. En af en toe bakt hij pizza‟s voor gasten in ‟t bakkes. Meestal voor groepen gehandicapten. Het bakkes heeft hij vijf jaar geleden opnieuw opgebouwd. Hij vindt het een mooi element in het dorp, zeker bij evenementen. Zo heeft de jeugdfanfare al twee keer met andere jeugdfanfares pizza‟s gebakken. Zo‟n 70 personen namen er aan deel. Maar ook bij andere activiteiten in het dorp is het bakkes het middelpunt, zoals bij de laatste Ranzel Oape. De boerderij vormt in feite de basis voor zijn activiteiten.

Het is een gemengd bedrijf van ca. 25 hectare en met 45 koeien. Het voer voor de koeien wordt voor het grootste deel geteeld op eigen akkers: mais, tarwe en gras. Daarnaast koopt hij soja in. Hij fokt dikbillen, slachtvee dat hij vervolgens zelf aan de man brengt. Dat gaat als volgt. Jaarlijks worden er ongeveer 15 koeien geslacht. De stieren zijn dan 2 jaar en de koeien vier tot vijf jaar oud. Het slachten gebeurt in een slachthuis, waarna er vleespakketten worden samengesteld waarin een doorsnee van de koe inzit. Zoals entrecote, kogelbief, lendebief, gewone bief, rosbief, poulet, gehakt, soepvlees, riblap, sucadelap en draadjesvlees. Die pakketten brengt hij samen met zijn vrouw Birgit zes maal per jaar in twee weekends naar particulieren in het westen, met de „vleesexpres‟. Daarvoor wordt een zorgvuldige routeplanning opgesteld, want de mensen moeten wel thuis zijn als ze het pakket brengen. De klanten zijn allemaal via mond tot mond reclame bij hun gekomen. De zonnebloemen zijn ook een opvallend product.

Hij heeft daar ieder jaar ruim een hectare mee beplant. Hij oogst zo elk jaar 120.000 zonnebloemen als snijbloem. Het zaaien begint half februari. En elke 10 dagen wordt er een strook bijgezaaid, zodat hij vanaf half juni tot 1 november constant kan plukken. Dat plukken moet zeven dagen per week. Een probleem is dat de bloemen droog moeten zijn als ze geplukt worden, anders rotten ze weg. Dus dat levert nogal eens moeilijke situaties op. Een probleem is verder dat de zonnebloem niet geschikt is voor de veiling: te zwaar en te volumineus, zodat ze in de directe omgeving afgezet moeten worden aan de groothandel en bloemisten. En natuurlijk is er de bekende verkoop aan de poort. En als laatste natuurlijk de kerstbomen.

Daar was dit artikeltje eigenlijk om begonnen. Hij verkoopt die nu al meer dan 40 jaar. Het is begonnen als een zakcentje voor de kinderen. Ze gingen dan vooraf langs de deur om te vragen hoe groot de boom moest zijn en dan werden ze vervolgens met tractor en kar afgeleverd. Het eerste jaar verkochten ze zo 100 kerstbomen in het dorp. Die bomen waren elders gekocht. Na een paar jaar besloten ze om de bomen zelf te gaan telen. Inmiddels verkoopt hij enkele duizenden kerstbomen per jaar. Men komt uit heel Zuid Limburg bij hem de kerstboom kopen, vanwege de uitstekende kwaliteit.

De kerk krijgt natuurlijk elk jaar de kerstbomen gratis. Nou ja, gratis: als tegenprestatie wordt een mis gelezen. De kerstbomenkweek is het meeste werk in het bedrijf. Dat gaat dan om het planten, snoeien, groeiregulering en natuurlijk het rooien. Voor de groeiregulering heeft hij een jaar geleden een heel speciale, maar ook heel dure tang gekocht die Jos me met trots laat zien. Met die tang wordt de groeitop ingekerfd zodat deze niet te hard groeit en een mooie vorm ontstaat. Het snoeien gebeurt in het voorjaar door vier man gedurende drie weken. Het rooien gebeurt ook weer met vier man in drie weken. Tegenwoordig worden de bomen meestal met kluit gerooid omdat ze dan langer goed blijfven. Hij levert inmiddels een keur aan kerstbomen: de gewone den met en zonder kluit, de zilverden met kluit en de Nordmann met en zonder kluit. De grote vraag is steeds: wat wordt de volgende boom? En daar kun je behoorlijk naast zitten. Want de bomen staan zeven jaar bij hem en in die periode kan de smaak zijn veranderd. Als hij de boom plant is die overigens al drie jaar oud, zodat de bomen 10 jaar zijn als hij ze verkoopt. Misschien dat de volgende trend de kurkden wordt, een blauwe Nordman.

Jos is de hele dag buiten. Dat vindt hij geweldig. Zelfs bij rotweer als vandaag, maandag 23 november als ik met hem praat. Ik kan dan ook niet anders concluderen dat Jos het enorm getroffen heeft met zijn bedrijf én met het dorp. Want de gemeenschap Ransdaal gaat hem aan het hart. Dat is me wel gebleken in het gesprek dat we aan de keukentafel hadden.

Jules Jurgens

6

De laatste dagen is er veel onrust ontstaan als gevolg van de berichtgeving over Q-koorts.

Bij de geitenhouderij in Voerendaal waar eerder dit jaar Q-koorts is geconstateerd, zijn alle dieren gevaccineerd. Aanvankelijk zou het hier bij zijn gebleven, omdat er landelijk een tekort is aan het vaccin en de meeste besmettingshaarden in de provincie Brabant gelegen waren. Desondanks is het door gezamenlijke inspanning van de GGD Zuid Limburg, de burgemeester van Voerendaal en de betrokken vee-arts gelukt om uiteindelijk toch alle geiten in de regio te vaccineren. De gevaccineerde geiten zijn beschermd tegen miskramen. Maar of vaccinatie ook een afdoende maatregel is tegen verspreiding van de ziekte moet nog blijken. Om echter risico's voor de volksgezondheid zoveel mogelijk uit te sluiten heeft de minister recent een aantal maatregelen afgekondigd, waaronder het doden van alle (besmette) dieren. Dit zal worden uitgevoerd door de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). Momenteel wordt hard gewerkt aan het plan van aanpak. De maatregel moet zijn uitgevoerd vóór dat het lammerseizoen aanbreekt. Wat zijn de symptomen bij de mens?

De symptomen lijken op die van griep, maar langdurige vermoeidheid kan ook het gevolg zijn. In sommige gevallen kan het leiden tot hart-en longaandoeningen. Is er NU besmettingsgevaar voor de mens?

Nee. Eventuele nieuwe besmettingen zijn pas volgend jaar te verwachten als het komende lammerseizoen aanbreekt. Is Q-koorts overdraagbaar van mens op mens?

Nee. Q-koorts kan niet van mens op mens worden overgedragen. Wanneer kan besmetting wel optreden?

Eventuele nieuwe besmettingen zijn pas volgend jaar te verwachten als het komende lammerseizoen aanbreekt (februari tot en met mei). De tijd tussen besmetting en het ontstaan van klachten is gemiddeld 2-3 weken, oplopend tot zes weken. Daarom kunnen mensen van maart tot en met juli ziek worden. Geadviseerd wordt in deze periode extra alert op klachten als koorts met hoofdpijn of hoesten te zijn, en in dat geval tijdig de huisarts te bezoeken. Wat is Q-koorts?

Q-koorts is een bacteriële aandoening bij geiten en schapen. Zij leidt in het voorjaar - tijdens het lammerseizoen - tot een golf van miskramen onder de besmette drachtige moedergeiten. Dan komen de bacteriën via de placenta aan de vrije lucht, en worden door de wind vanuit de boerderij in de wijde omgeving verspreid. Zo komen de bacteriën in het milieu terecht, en kunnen mensen besmet raken. Q-koorts is in de huidige omvang een nieuw fenomeen in de wereld. Nederland loopt hierin voorop. De ziekte komt pas sinds 2007 op deze schaal voor. Daardoor is er nog weinig over de ziekte bekend en is er tot dit jaar sprake van een tekort aan vaccin. Het aantal besmettingen neemt elk jaar toe. In 2009 zijn er ruim 2000 mensen ziek geworden door Q-koorts. Anjo Steijns Méér informatie:

Gemeente Voerendaal www.rivm.nl/Q-koorts http://www.ggdzl.nl

7

Aan het einde van het jaar maken we de stand van zaken op.

De werkgroep heeft zich ten doel gesteld om door middel van het zoeken naar de eigen cultuur van het dorp in het verleden, naar de toekomst te groeien. Zo kennen we als historisch gegroeide uitgangspunten:

het ingrijpende proces van de ruilverkaveling, waardoor onder andere efficiënter landbouw kon worden bedreven

het dorp onder één gemeentebestuur, waardoor gemakkelijker één openbaar beleid gemaakt kon worden

het diep geworteld verenigingsleven. Een dorp waar door saamhorigheid en samen de schouders eronder te zetten veel tot stand is gekomen. Daar wil de werkgroep diverse gebeurtenissen uitlichten bijvoorbeeld koor, kerk, binnenplaatsen, vertellingen van ouderen, kluchten etc. De groep gaat door middel van nieuwe media, vertellingen, gedichten en filmbeelden in 2010 onder deskundige begeleiding hieraan vorm geven rond het Ranzel Festival in september. Natuurlijk hebben we de gemeente daarbij nodig voor subsidie en ondersteuning. We zoeken als werkgroep tevens naar samenwerking met de verenigingen, zodat we dan een voorproefje kunnen nemen op een concreet plan voor 2012. In dat jaar willen we dat concept duidelijk neerzetten en ons op die manier naar buiten profileren als een fijn en leefbaar Ransdaal met veel bijzondere culturen We zullen een dezer dagen weer iedereen met een kerstkaart verblijden, waar wij, op een bijzondere manier, u met een groet en wens voor het komende jaar alle goeds willen wensen met veel ontmoetingsplezier. Namens de werkgroep Cultuur en Ontmoeting , Franscz Witte, voorzitter

Voor zover bekend en onder voorbehoud

Datum Tijd Organisatie Activiteit Plaats

December 2009

Za 1 12.00 DJ-school DJ-day 2009 Ransdalerstraat 31

Januari 2010

Zo 3 Fanfare Opluisteren H. Mis Kerk Klimmen

Za 9 20.11 CV de Wuif Prinseproclamatie Café Spierings

Zo 10 11.11 CV de Wuif Voorstellen nieuwe prins Cafés

Za 16 14.11 Jeugdvereniging/CV de Wuif Jeugdprinseproclamtie Café Oud Ranzel

Ma 25 16.00 Bibliotheek Voerendaal Workshop knutselen jeugd Bibliotheek Klimmen

Di 26 14.00 Bibliotheek Voerendaal Percusieworkshop Zie www.limburgweek.nl

Do 28 19.30 Bibliotheek Voerendaal Streekgastronomie Bibliotheek Voerendaal

Za 30 CV de Wuif Posterverkoop

Do 30 21.11 CV de Wuif Aw Wieverbal

24jan -1 feb Bibliotheek Ransdaal Gesloten

Febrauri 2010

Do 4 CV de Wuif Seniorenzitting

Za 6 Fanfare Serenade Prins Carnaval

Za 6 20.11 CV de Wuif Receptie CV de Wuif

Zo 7 CV de Wuif Dameszitting

Vrij 12 CV de Wuif Bezoek Zorgboerderij Sleuteloverdracht Prinsenbezoek

Vrij 12 CV de Wuif/Bs St. Theresia Schoolcarnaval

Maart 2010

Vrij 12 Ransdaals Amateur Toneel Première: Familie is ouch neet alles

Café Oud Ranzel

Za 13 Ransdaals Amateur Toneel Tweede voorstelling Café Oud Ranzel

Zo 14 Ransdaals Amateur Toneel Derde voorstelling Café Oud Ranzel

Vrij 19 Ransdaals Amateur Toneel Vierde voorstelling Café ‟t Köppelke

Za 20 Ransdaals Amateur Toneel Vijfde voorstelling Café „t Köppelke

8

Van de redactie We hopen dat U genoten heeft van de artikelen in deze uitgave. Voor de volgende uitgave zijn we op zoek naar wetenswaardigheden met betrekking tot leefbaarheid en ontmoeting:

Hebt U ideeën of wilt U zelf een artikel schrijven?

Uw vereniging voorstellen?

Kunstenaar of een bijzondere hobby?

Uw bedrijf in de schijnwerpers?

Ook aan de jeugd doen we een oproep. Wil je iets schrijven voor de krant, heb je goede ideeën, meld je dan gerust.

Redactie: Wiel Jacobs, Jules Jurgens, Peter Goltstein, Lixel Bevk

Postadres: Sjpeegel va Ranzel

H. Houbenstraat 10 6311BD Ransdaal redactie@ransdalers.nl

De redactie stelt als voorwaarde dat artikelen met naam van de schrijver worden gepubliceerd. Daarnaast behouden we ons het recht voor artikelen te weigeren of in te korten waar nodig. Vanwege de gelimiteerde ruimte zullen we artikelen die met actualiteit te maken hebben laten voorgaan. Overige artikelen worden dan in een latere uitgave geplaatst. Druk- en typefouten voorbehouden.