Sirnpdwegbriljant

ï)c bc\te rcle#n i]ràssrlx *p ern i:i*ruiltlr" &{aar}ae:e i<*a:l je n;*ft.Eei llerserls oÍ) ren sirnpcl

ffXaxra: tips

,,t,,,: ""'""""'::'' ::1.1',;1:, lo epen verhuren voor tochtj e s over,::;:,1:::::1:, ':r de gracht' Een winkel waar je naar

"ttt:t:,:::;1:::;t;:,:,1,,,,,,,,,,,,,, de wc kunt. Een slaapcabine in de'"':.::':.:::::,::.:: grote stad. Het zijn geen wereld-

: : :1; ' , : ;1: ; :1; ; : ' schokkendeideeën.Eigenl i jk l iggen;::;1::L,,, .. ,.,,,:,:::': Ze heel efg VOO1 de hand. DeSOn-danks ofjuist daarom slaan ze aan bij een grootpubliek. Maar hoe bedenk je iets simpels als jezelf verre van simpel bent?

'Je moet zo min mogelijk nadenken', ishet opvallende antwoord van Victor Lamme,hersenonderzoeker aan de Universiteit vanAmsterdam. Alleen dan sta je open voor alle in-formatie die totje komt.'Te diep nadenken leidtvolgens Lamme tot te veel focus op één deel-aspect. Het brein gaat een probleem dan heelgedetailleerd bekijken, wat het vrijwel onmoge-lijk maakt nogop een eenvoudigplan te komen.Dus: denk simpel.

Het gaat allemaal om de thalamus, weethersenonderzoeker Dick Swaab, bekend vanhetboekWij zíjn ons brein. De thalamus is onzecentrale hersenstructuur. Die bepaalt of ie-mand een eenvoudig, maar effectief idee kanontwikkelen. Mensen bij wie de thalamus prik-kels goed flltert, hebben een kleinere kans omop de geniale inval te komen. Dat mag tegen-strijdigklinken, maarbij dezemensenbereiken

id**? Hrr lulef* dri* r:neïernen'rrrs{áL{$ s"vr;e;r gríriale invall*al "

minder prikkels het bewustzijn. Daardoor is dekans op eennieuwideeveel mindergroot, aldusSwaab. Alleen als veel prikkels tot het bewust-zijn doordringen staat de mens open om vanuiteen nieuwe invalshoek naar bestaand mate-riaal te kijken. In deze aanwezige materie pro-beert hij nieuwe elementen te ontdekken, watkan leiden tot een ogenschijnlijk simpel idee.'

Maar daarvoor zljn - hoe paradoxaal hetook klinkt - wel veel hersens nodig. Lamme:'Voor een briljant simpel plan heb je een grootprobleemoplossend vermogen nodig. Dit ver-mogen is bij mensen met een hoog IQ beter ont-wikkeld dan bij minder slimme mensen.'

OnderbewustzijnHet gaat niet alleen om aangeboren eigen-schappen en de ingewikkelde werking van hetbrein. Er is een heel simpele techniek: leunachterover. Dan heb je meer kans op een bril-jante inval, stelt Lamme. Wanneer je achterover

Als je met zijn tweeënbent, ktrn je optredenals zoekmachine in deI ' rn de ander'nennnerlngen vê

T{rkst; ïfur:niers &* 3íezáet{*t*gr*Se: Fris* K*wz-ís

fd persoonlijk I zaterdag 23 februari 2013 | 13

leunt, staan de hersenen bij wijze van sprekenopen voor de wereld; ze kunnen om zich heenkijken. De ogen focussen zich niet op één puntwaardoor meer prikkels, en dus ideeën in spe,de hersenen bereiken. Al deze prikkels komenbinnen in het onderbewustzijn. Daar rijpt de in-formatie, waarna het geniale idee zich opeensaandient. Lamme: Je hebt geen controle overeen idee. Een oplossing ontstaat eigenlijk van-uit het niets.'

Neuropsycholoog Jelle Jolles wijst daarnaastop het belangvan 'hersennetwerken'. Deze net-werken in het brein leggen verbanden tussennieuwe prikkels en informatie die al eerder inde hersenen zijn vastgelegd. Volgens Jolles zor-gen die hersennetwerken ervoor dat mensenslim zijn en succesvol nieuwe verbanden leg-gen. Mensen kunnen volgens hem leren omsimpele ideeën tot een succes te maken, want:'De netwerken gaan beter functioneren doortraining en ervaring.'

KaartenbakEn dan is er nogje karakter. 'Je moet lef hebben',zegt Lamme. 'De hele dag door worden overalgoede ideeën geopperd, maar je moet er maarnetvertrouwen in hebben datje plan levensvat-baar is. Dat is maar weinig mensen gegeven.'Daarnaast is een flinke dosis nieuwsgierigheidvereist. Jolles: Je moet openstaan voor nieuweverbanden. Die vind je door een "open mind"te hebben en buiten de gebaande paden te den-l<en.'

Leeftijd speelt in ieder geval geen rol. Jongemensen doenweliswaar makkelijker ideeën op,omdat hun brein nog rijpende is en dus open-staat voor vernieuwing. Maar wie op leeftijd is,kan volgens Jolles uit 'een grotere kaartenbakvan ervaringen' putten. De hersenen gevendaardoor bij een potentieel idee meteen aanhoe groot de slagingskans is. 'Vol' raken herse-nen niet: bij hetouderworden reorganiseerthetbrein zich. De hersenen wissen onbelangrijkeinformatie, waardoor ruimte overblijft voornieuwe ideeën.

Blijft er één vraag over: heb je meer kans opeen geniale simpeie inval in je eentje of sta jesterker met zijn tweeën? Je zou gezien de drievoorbeeiden bij dit verhaal denken dat het laat-ste het geval is. Jolles: 'Samen een idee beden-ken leidt tot heel andere inzichten. Als je metzijn tweeën bent, kun je optreden als zoekma-chine in de herinneringenvan de ander.Je kuntook twee zal<en aan elkaar koppelen waardooreen unieke nieuwe visie of toepassing ontstaat.'Het werken in duo's heeft nog een pluspunt: jekunt de taken verdelen. Lamme: 'De één weethoe een bedrijf gerund moet worden, de anderbeheerst de creatieve component beter. Je doetal lebei waarje goed in bent. '

t4l zaterdagz3 februari 2013 | fd persoonlijk

$ '-d---"i/q

,#Ê,:F+ 'TYii slaan $een wc over'

Wie: AlmarHoltz (37) en Eric Treurniet (42, rechts)Wat 2theloo, eenwc-winkel in binnensteden en (tank-)stationsmet frisse wc's en toiletgerelateerde producten.Opvallend: Sinds de openingvan hun eerste wc-winkel in 2011 zijner 78 filialen bijgekomen.Tip: 'Plan regelmatig samen een lange autoreis, want dan kom jetotde beste ideeën. Telefoonuiten blikop oneindig.'

ft#,

Willie Wortel Eric: 'Met mijn gezinwas ik een weekendje in Brugge. Ie-dere keer als mijn dochter naar hettoilet moest, volgde een ongemak-kelijk moment. Er bleken nauwe-lijks goede plekken te zijn om teplassen. Toen daar mijn oog op eenleegwinkelpand vie1, realiseerdeik mij dat er een wc-winkel moestkomen.'

Geheim Almar: 'Je hebt een goudenidee in handen als mensen zeggen:"Dat heb ik ook bedacht, maarnooit gedaan." Vervolgens moet jeje onderscheiden in dc uitvoeringvanje product. Iets wat ook nietiedereen is gegeven.'

DuoAlmar: 'Toenvrienden onsaan elkaar voorstelden wistenwe meteen datwe een goed duozouden vormen. Waar ikvooral deoperationele kantvan het bedrijfin de gaten houd, is Eric hetgezichtnaar buiten. Een wc-winkel als ideekl inkt s impel, maar de t t i tvoer ingligt ingewikkelder. Dat kun je echtniet alleen.'

Inspiratie Almar: 'Normaal naareen toilet gaan, dat kan ik nietmeer. AltUd ben ik op zoek naarhandige snufjes die wij niet heb-ben. wij slaan nergens een wc

over. Mijn favoriete toilet staat inNew Yorl<. Ti jdens het plassen inrestaurant Beauty and Essex krijgjechampagne.'Eric: 'Ik kijk op elk toi-let ofik nieuwe ideeën op kan doen.Mijn favoriete wc staat in Barcelonain restaurant Boca Grande. De to-taalbeleving klopt daar helemaal.In het to i let staat savonds een djplaatjes te draaien.'

Bonje Eric: 'Op werkgebied heb ikeigenlijk niets te klagen, maarvanmij zou Almar mogen stoppen metroken. Wat hi j niet leuk aan mijvindt? Dat ik ongeorganiseerd benen mijn post nooit openmaak.'

CarrièretijgerAlmar:'We werkendag en nacht. werkwekenvan hon-derd uur zijn heel normaal. Je so-ciale leven lijdt daaronder, wantjehebt weinig tijd voor andere dingen.Tegelijkertijd zijn we flexibel, wantwe werken ookveel vanuit huis.'

Droom Eric: 'Een jaar lang op allemooie golfbanen van de wereldspelen, dat zou ik heerlijkvinden.Mijn gezin neem ik dan lel<kermee.' Almar:'De wereld rondzeilenmet mijn kinderen. Datwil ik alheel lang. En met 2theloo wiilenwede Starbucks onder de wc-winkelsworden.'

€

; - - t

F*FrcI

kffiW*WF"*l.rc

ffiáeé.s,ï6$tr..ïËli?.fr

.il.€P *#*sT

',

fc1 persoonlijk I zaterdag 23 februari 2013 | 15

. .a

: :.,: i i ,t,, :t i , i l l . .1:l,:,:.. 'r::- '

ZelfklevendememoAmerikaanArtFrybedacht het gelezelfklevende velletjein 1980 tijdens eenrepetitie van zijnkerkl<oor. Om tevoorkomen dat zijnbladwijzer steeds viel,ontwikkelde hij hetpapier met plakstrip.

* PaperclipDe eerste paperclipdateertvan 1867. Hethuidige model, datde papieren minderbeschadigt, rsin!927bedacht door George F.Griffiths. Afzet: twintigmiljard stuks perjaarwereldwijd.

" Tipp-ExNadattypiste BetteNesmith Grahamontslagen was vanwegeeen typefout, zette"e

een her l r i i f in

correctievloeistof op.Metslrcces: inl979verkocht ze haar bedrijfvoor ruim $47 mln.

ra HoelahoepRichard KnerrenArthurMelin ontwikkeldende kunststofhoepelin 1958, nadat zegehoord hadden datkinderen inAustral iëmet cirkelvormigebamboestengelsspeelden.

.* SmileyDe smileywerd ooitontwikkeld ommedewerkers van eenbedrijf te motiveren.Bernard en MurraySpain besloten hemcommercieel uit tebaten en verkochtenin twee jaar tijd vijftigmiljoen badges.

16 | zaterdag 23 februari 2013 I fd persoonlijk

€" t-4ft,

,,ii ,

'Ik slaap in een te Hein lkea-bed'Wier pieter uan f i lburg (ZZ links) en Sem Schuurkes, t nlWat: CityHub, een hotel waar reizigers slapen in een 'hub': eencabine zo breed als eentweepersoonsbedwaarje comfortabel engoedkoop in kunt slapen.Opvallend: Later ditjaar opent hun eerste CityHub met honderdslaapcabines in hartje Amsterdam.Tip: 'Zorg datje als duo goede vrienden bent, wantje zit altijd metelkaar opgescheept. Goede ideeën komen dan vanzelf.'

,,ffi

Willie Wortel Pieter: Allebei heb-ben we tijdens onze studententijdveel gereisd. We wisten eigen-lijk nooitwaar we goed kondenovernachten voor een fatsoenlijkeprijs. Daarom beslotenwe op zoektegaan naareen nieuwe maniervan goedkoop slapen. We wildenin ieder geval geen luxe hotel ofeen hostel met stapelbedden. Zoontstond een cabine, even breed alseen tweepersoonsbed, waarje vooriets meer dan twee tientjes per per-soon een nacht comfortabel kuntslapen. Wij vullen met CityHub hetgat op dat tussen een hotel en eenhostel zit.'

Geheim Pieter: Als je iets ontwik-l<el l vanuit de wenserr van de ge-

. bruikeren het is ook nogeenssimpel en herkerrbaar, dan

. ::. spreekt dat mensen aan.

DuoSem:'On-dernemen kunje niet al leen.

Als duo versterkje elkaar. Ik ben decreatieveling en Pieter stort zich opde financiële kantvan ons bedrijf.'

Bonje Pieter: 'Door zijn creativiteitkan Sem soms warrigen grootmoe-dig zijn. Ik ben juist ongeduldig endat vindt Sem weer minder leuk.'

Wereldverbeteraars Sem:'On-wetendheid bij mensen is eenbelangrijke oorzaak van confl icten.Met ons conceptwillen wij dezekortzichtigheid zoveel mogelij kwegnemen door verschillende cul-turen van over de hele wereld metelkaar in contact brengen.'

Carrièretijger Pieter: 'Hoewel weallebei ongeveer zestig uur perweekwerken, kan ikCityHub daar-bui ten goed loslaten. Luxe in mi jnprivéleven gun ik mezelf nog niet.Ik slaap bijvoorbeeld nogaltijd ineen te l<lein l l<ea-bed. Ik ben ruimtwee meter lang en mijn voetenbungelen over de rand.'

Droom Sem: 'De wereld zien enculturen leren kennen, dat is onzegrote droom. Hopelijk lukt dat metCityHub. Over vijfjaar willen wedé uitvalsbasis zijn in de grootstetoeristensteden van de wereld.'

-::::.-::ri=.lji

., i t.:: ]... ::

. , Í, :ro

tztz:c

:a:o

-,. Train uzelf in het maken van mentalevoorstellingen door iets visueel voor testellen: 'Hoe ziet die straathoek eruitwaar ik zovaak langskom?' Of: 'Wat zou ergebeuren als het op zaterdagaltUd regent?'

.r., Ga r-raar een omgeving metveel prikkelswaar u weinig ervaring mee heeft. Datl<an een bedr i j Io lst reel<museum zi jn,rnaar ook een stad of wijk of sportclubmet een cultuurwaar u nog nooit bentgeweest. Resultaat: de luiken van uw geestworden opengezet, omdat u iets buiten uwvertrouwde omgeving doet.

,:- Voer een handeling uit die u nietvaakdoet (achteruit lopen) of doe denkspelletjes('bedenk dertig manieren om eenlucifersdoosje te gebruiken'). Zo eist u vanuw brein dat het informatie op een heelandere manier verwerkt.

:., Trjdens een 'kruisbestuiving' komt u toteen ander denkproces. Zet bijvoorbeeldeen man en een vrouw tegel-Iover elkaar ofbrainstorm eens met iemand uit een heelandere cultuur ofachtergrond. Door hetmengen van cLlltuur- of sekseverschillenontstaan betere ideeën.

Meer lezen over hersenen:Ellis en het verbreinen,JelleJolles,N euro p sy ch P ub lí shers,181 blz..€22.

Wij zijn ons breín,DickSwaab,uítgev e r ij,l.tla s C o ntac t,480b12.,€15.

Het maakbare breín,Margríet Sitsloorn,Uitgeu eríj Bert B akker,215 blz.,€12,50.

1r:. i;l-!'

S, i , ,

7/{í, ,?

aeÈft**& \È ? aq.q

18 | zaterdag 23 februari 2013 | Íd persoonlijk