3 oktober 2020 Sigrid Kaag kijkt niet angstvallig achterom Ik wist niet dat beschaving ontroerend kon zijn, maar deze week raakte het me toch een paar keer. Woensdagochtend Radio 1 Journaal. Direct na de berichtgeving over de ordinaire publieke bekvechtpartij om het Amerikaans presidentschap volgt het nieuws dat er in België een regeerakkoord is gesloten tussen zeven politieke partijen. Ik had het goed gehoord. Zeven politieke partijen. Zestien maanden hadden ze onderhandeld, waarna collectief werd besloten dat het zogenoemde Vivaldi-akoord echt verre van gunstig was, maar het best haalbare gezien de omstandigheden. Het was in het landsbelang. De nieuwe premier De Croo, lijsttrekker van de zevende partij van het land, beloofde een ander soort politiek „met meer respect voor elkaar en andere meningen”. „We maken ze kapot” reageerde de Nieuw-Vlaams Alliantie (N-VA). Zoek de verschillen. Zelfs het gesoebat rondom de mondkapjes deze week vond ik ergens vertrouwenwekkend. Rutte die zich plenair laat overtuigen door een Kamermeerderheid om uiteindelijk toch mondkapjes ‘dringend’ te adviseren, zonder dat er meteen een leger aan boa’s met opgeheven boeteboekje op half Nederland hoeft af te stormen. Een compromis. Op zijn Nederlands, en plein public bij elkaar gepolderd. Verre van optimaal, maar het best haalbare. Sigrid Kaag ontroert me. Hoe ze eerst naar de persvoorlichter kijkt voordat ze enthousiast vertelt dat het niet de secretaris-generaal van Buitenlandse Zaken was met wie ze door de Haagse Schilderswijk liep, maar die van de Verenigde Naties. Ze houdt zich niet bezig met het haatzaaien van de blogs, ze kijkt niet angstvallig achterom wat de populisten er allemaal van vinden. Ze is de belichaming van Michelle Obama’s ‘When they go low, we go high’. De ultieme anti-populist. In al haar uitingen diplomatiek, beschaving ten top. En te midden van het nieuwe nationalisme, niveautje stroopwafel, blijft ze onverstoorbaar kosmopolitisch. Lees ookSigrid Kaag: ‘We komen in dit kabinet niet verder’ Ze krijgt verwijten niet volks te zijn, niet te weten wat er speelt, onderdeel te zijn van de elite. Ik blijf erbij: als diplomatie, beschaving en respect voor andersdenkenden elitair is, moet je het verwijt tot de elite te behoren niet zien als belediging maar als compliment.

Volg haar tijdslijnen en zie hoe ze zich te midden van een tweede golf blijft bezighouden met onderwerpen als mensenhandel en de psychosociale zorg in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Sinds lange tijd legt een minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking weer eens de nadruk op het tweede deel van haar takenpakket. En die foto van Kaag-met-hoofddoek op bezoek bij de Iraanse president Rouhani die telkens terugkeert op haatzaaiblogs, fungeert voor mij niet als een ontmaskering maar eerder als herinnering dat er nog mensen bestaan die liever beleefd zijn en werken aan goede diplomatieke betrekkingen dan dat ze de luidruchtige islam-hatende Nederlandse minderheid geruststellen. Prioriteiten. Kaag twittert over de sustainable development goals van de Verenigde Naties. Ik zocht ze nog eens op. Armoede de wereld uit. Honger de wereld uit. Elk kind schoon drinkwater. Werkgelegenheid, goede zorg, sterke instituties voor iedereen. Een betere wereld voor iedereen. PRAAT MEE MET NRC Onderaan dit artikel kunnen abonnees reageren. Hier leest u meer over reageren op NRC.nl . Het maakt een bijna archaïsche indruk in een tijd van groeiend nationalisme. Ik heb het dan niet alleen over de hernieuwde interesse van sommige politici voor sterke natiestaten, anti-immigratiesentimenten of de SP die van de euro af wil. Ik heb het ook over links-progressief Nederland dat zich steeds meer lijkt te bekommeren om de eigen identiteit, sekse, kleur, seksualiteit, of de eigen groep, stad, wijk en soms zelfs straat. Ik maak me hier persoonlijk schuldig aan. Ik houd me ook te veel bezig met de hardrijders voor de deur. Ik kijk om me heen naar al mijn medestanders en vraag me onwillekeurig af: waarom hebben we ons zo teruggetrokken? Waarom maken we onze wereld zo klein? Een mogelijk premierschap van Sigrid Kaag draagt de belofte in zich dat de Nederlandse politiek niet per se verder hoeft af te zakken naar volkser taal en gewoontes. Geen ‘bek houden en oprotten’-premier, maar iemand aan het roer die zich er niet voor excuseert intellectueler, belezener, wereldser te zijn. Ik hoop dat Nederland een land is dat dat kan waarderen. Rosanne Hertzberger is microbioloog. AGM Gommans Als liberale sociaal democraat vindt ik het jammer dat de 3 linkse partijen zo iemand als mevrouw Kaag missen om de onderlinge verdeeldheid bij te leggen. D66 is nu voor een direct gekozen minister-president, welke mogelijkheid nog niet wettelijk is vastgelegd. Stel dat mevrouw Kaag de komende verkiezingen

meer persoonlijke voorkeursstemmen krijgt dan wie ook, maar haar partij niet de grootste wordt. Hoe gaat de politiek hier dan mee om? M_Klaassen @Gommans: Daar reageert de politiek -terecht en gelukkig- helemaal niet op.Wat hebben andere politieke partijen van doen met dat gegeven? Niets, toch.Overigens, de vraag is volstrekt hypothetisch.D'66 staat op verlies in de peilingen. Peilingen zijn weliswaar de waan van de dag, maar een historische werkellijkheid is dat D'66 altijd verliest na regeringsdeelname. Wat doet D'66 als Rob Jetten meer voorkeurstemmen krijgt dan Kaag? Wordt Jetten dan de onderhandelaar namens D'66 bij eventuele formatieonderhandelingen?Overigens, ik zal op geen der huidige regeringspartijen stemmen. Waarom niet?Kaag zegt, dat zij een andere stijl van leiderschap prefereert dan de huidige. Ondertussen is zij lid van een kabinet dat de wetschennende Graperhaus de hand boven het hoofd houdt ipv hem te overtuigen dat het toch al falende coronabeleid een beetje aan krediet zou winnen, als hij af zou treden. Leiderschap toon je als het gevraaagd wordt. "Leiderschap change" als verkiezingsbelofte is een gotspe. AGM_Gommans Heer/mevrouw Klaassen, Een hypothetisch maar niet onmogelijke situatie, denk ik. Lettend ook op verschillende andere reacties. Overigens, uw reactie bevat volgens mij meer onzekere veronderstellingen, zoals: Daar reageert de politiek helemaal niet op. En is een historische werkelijkheid van (D66) verlies een garantie voor een toekomstige situatie? En wat doet D’66 als Rob Jetten meer voorkeurstemmen krijgt dan Kaag? Laten we de verkiezingen maar rustig afwachten, heer/mevrouw Klaassen, stel ik voor. M Klaassen @Gommans: U ontgaat mijn kernpunt. Een regeringsploeg - waar onder Kaag!- die Grapperhaus in haar midden duldt, is ongeloofwaardig. Zeker in het licht van het opflakkeren van de epidemie.D'66 had Grapperhaus moeten affakkelen. Op instigatie van Kaag/Jetten, daarmee het nieuwe leiderschap demonstrerend. Als Kaag dan vervolgens een interview in de NRC geeft, waarin zij demonstreert de voorlopige partijstandpunten inzake enkele kwesties niet kent, dan zou U al geallarmeerd moeten zijn als lid van de fanclub "Kaag". Maar terzake..Als U Uw laatste alinea van Uw 1e bijdrage nog eens wil nalezen..U stelt daarin een vraag. Toch? Welaan. Die heb ik -naar mijn inzicht-

beantwoord. Met feitelijkheden, hypotheses, en aannames. Mijn antwoord bevalt U niet. Dus U reageert. En U eindigt daarin met: "Laten we de verkiezingen maar afwachten"Als U die gedachte voor het schrijven van Uw 1e reactie had gepracticeerd, dan had ons polemiekje hier niet het licht gezien. Ik kan niet wachten tot maart 2021. Mocht Kaag MP worden?Dan stort ik E 1000 op een door U aan te wijzen goed doel. AGM_Gommans Heer/mevrouw Klaassen, Uw onvrede over het aanblijven van de heer Grapperhaus deel ik. Ik reken dit echter niet alleen D’66 aan maar op de eerste plaats hem en op de tweede plaats de gehele politiek. Mijn afwijzing staat onder https://eginavigatie.nl/wp-content/uploads/2020/09/Rechtstaat-en-handhaving.pdf. Uw stelling dat uw antwoord op mijn vraag ‘Hoe gaat de politiek hier dan mee om?’ mij niet bevalt is onjuist. We hebben beiden recht op een mening en op dit moment weten we beiden niet hoe de stemmers en de politiek mevrouw Kaag in maart 2021 gaan waarderen. Vandaar mijn voorstel om hier t.z.t. op terug te komen. En dit ‘polemiekje’ met u heb ik echt niet als onprettig ervaren. Ik zou fusie van de linkse partijen een goed doel vinden. Wat vindt u daarvan?Ook zonder een donatie hoop ik dat we beiden in goede gezondheid na de verkiezingen hierover nog eens van gedachten kunnen wisselen.