Meer geluk met minder voetafdruk

Steven Vromman – AKA Low Impact Man

http://youtu.be/FSIkjNaICsg

http://www.poodwaddle.com/worldclock/

De Globale Context

Meervoudige uitdagingen • Klimaatverandering: crisis • Biodiversiteit: crisis • Ongelijkheid en armoede: crisis • Financieel systeem: crisis • Economisch systeem: crisis • Politiek systeem: crisis • Olieafhankelijkheid: crisis • . . . . . . . . . . . . . . . . : crisis

37 globale risico’s (WEF)

de top 10

NB: de veerkracht is al zwaar aangetast

klimaat

565 ggt

2 795 ggt

niet te vergeten

• Chemische vervuiling (100 000)

• Pandemiën

• Sociale onrust (voedselcrisis)

• (nucleair) conflict

• Het onverwachte

TE ONTHOUDEN…

• Er zijn veel uitdagingen…

• We hebben nog ongeveer 10 jaar tijd om van koers te veranderen…

• De wereld zal er helemaal anders uitzien binnen 20, 30, 40 jaar

• Er zijn twee mogelijkheden: – We wachten en ondergaan

– We starten en veranderen zelf

• Verandering/transitie is nodig…

8

Energie & grondstoffen verbruik

bevolking

vervuiling

Techno-Fantasie

ONTKENNING

Aarde-

rentmeesterschap

ACCEPTATIE

Mad Max

BOOSHEID

Achterkleinkinderen Agrarische Revolutie

20.000 jaar geleden

Industriële

Revolutie

Baby Boom

Historische Tijd Toekomstige Tijd

Scenario’s

Groen-techno stabiliteit

(‘duurzame ontwikkeling’)

MARCHANDEREN

Pre-industriële

cultuur in balans

vragen - opmerkingen

WAT IS TRANSITIE

• Een transitie is een structurele maatschappelijke verandering die het resultaat is van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende ontwikkelingen op het gebied van economie, cultuur, technologie, instituties en natuur en milieu

• Paradigmashift • Overgang van nomadisch naar landbouw

(ongeveer 20 000 jaar geleden)

• Start industrieel tijdperk (ongeveer 200 jaar geleden)

REGIME

LANDSCHAP

NICHE

klimaatverandering, verlies biodiversiteit bevolkingsgroei (meteoriet, vulkanen) …

groei-economie concurrentie individualisme …

communes mensen zonder papieren autodelers voedselteams experimenten …

REGIME

LANDSCHAP

NICHE

REGIME

nieuwe paradigma ?

• Beperken van gebruik hulpbronnen • Belastinghervorming • Stabiele bevolking • Ongelijkheid aanpakken • Minder werken • Hervorming monetair systeem • Andere meetinstrumenten (ISEW, EF) • Algemene herlokalisatie • … (inspiratie SSE, www.stadystate.org)

en het jeugdwerk in dit alles?

• Welke houding aannemen? – BAU (business as usual)?

– In regime of als niche?

– Alarmbel functie?

– Experimenteer ruimte?

– Veerkracht? (wat als…)

– Vrachtwagens groen schilderen?

– Lange termijn visie (met aandacht voor globale context)?

– Verantwoordelijkheid?

– …

Gebeurt het nu al?

• Wordt over dit soort dingen gepraat in jouw organisatie?

• Spelen deze thema’s mee in het maken van keuzes?

• Spelen deze thema’s mee in de concrete manier van werken?

Dus: waarom aandacht voor milieu?

• Alle beetjes helpen. Gezamenlijke inspanning heeft groot effect.

• Jeugdwerk gaat per definitie over de toekomst? Nieuwe gewoonten en ideeën meegeven kan ook in vrije tijd.

• Iedereen wint erbij! Niet enkel het milieu wint, milieuzorg betekent ook geld besparen.

• Voorbeeld voor anderen! Je organisatie als goede voorbeeld = ook goed voor imago.

stappenplan duurzaam werken

1. Een beleidsverklaring opstellen die gericht is op een duurzame manier van werken.

2. De belangrijkste duurzaamheidsthema’s en betrokkenen identificeren 3. Een positieve maatschappelijke doelstellingen voorzien

4. Een verantwoordelijke voor duurzaamheid aanstellen eventueel een team samenstellen 5. Voldoende middelen toewijzen om een effectieve implementatie te garanderen 6. Communiceren over de duurzame aspecten van je werking

stappenplan duurzaam werken

7. Gezamenlijk een plan van aanpak en werkwijze opstellen 8. Meetbare milieudoelen opstellen.

stappenplan duurzaam werken

9. Acties uitvoeren en resultaten meten (monitoren) 10. Evalueren en kennis meenemen voor volgende keer

stappenplan duurzaam werken

En nu concreet

• Mobiliteit

• Afval en materialen

• Energie en water

• Eten en drinken

• Promotie

Basisprincipes: mobiliteit

Het ‘STOP’-principe • Rangorde van gewenste mobiliteitsvormen

– S van Stappen (voetgangers)

– T van Trappen (fietsen)

– O van Openbaar Vervoer

– P van Personenwagen of Privé-vervoer

• Toe te passen bij alle activiteiten en verplaatsingen – Vergaderingen en voorbereidingen

– Materialen en medewerkers

– Artiesten en publiek

Basisprincipes: mobiliteit

• Locatie keuze (bereikbaarheid)

• Tijdstip van evenement

• Parkeer beleid

• Communicatie rond bereikbaarheid

• Opbouw en afbouw

• Van waar komt materiaal, medewerkers en artiesten

mobiliteit

• impactberekening

• compensatie

• carpoolen

Basisprincipes: afval

materialen: aandachtspunten

Mogelijkheden tot hergebruik

Mogelijkheden tot preventie

C2C producten

Papiergebruik

Levensduurverlenging

Green IT

Label: www.labelinfo.be

Basisprincipes energie: Trias Energetica

isolatie

oriëntatie

installatie

toestellen

wind, zon

warmtepomp

biomassa

installatie

(roet)filter

gedrag

daglicht

Led-verlichting

geïsoleerde locatie

vaste stroom

groene stroom

zuinige generatoren

goede afspraken

opletten met snufjes

Basisprincipes: energie

• Waarvoor energie nodig (warmte, elektriciteit)

• Licht, klank, koeling (frigo’s), apparaten

• Groene stroom

• Eigen energie opwekking:

– Energiefietsen, zonne-ovens,…

• De groenste kWh is degene die je niet gebruikt

• Je verbruik kennen! www.energieid.be

energie

• groene stroom

• echte groene stroom

Basisprincipes: water

• Toiletten, afwas

• Hoeveelheid

• Hoe warm water voorzien

• Welke producten gebruiken

• Afvoer van vervuild water

• Gebruik regenwater of putwater

Basisprincipes: catering

• Herkomst: lokaal

• Seizoensgebonden

• Vleesmatiging

• Eventueel biologische en fair-trade

• Hoeveelheden

• Verpakking

catering

Watervoetafdruk

voedselvoetafdruk

biodichtbijhuis

Fermweb

vis

Basisprincipes: promotie

• Papier: affiches, folders, flyers

– Papiersoort, hoeveelheid

• Gebruik van pers

• Gebruik van internet (mail, website, sociale media…)

• Borden en banners

aankopen/materialen

• kantoormaterialen

• labels

• kringloopexpo

Communicatie en draagvlak

• Het publiek

Op maat van het evenement

Bestaande thema’s of huisstijl? Gebruik dan die of zorg voor een variant ervan

• Vb.

– Tips op bierflesjes, M.A.E.S. zijn, op zoek naar verspilling

– Zorg op maat > milieuzorg op maat

Op maat van de doelgroep

Maak het onderscheid, ook in taalgebruik

Zoek gevoeligheden

Gebruik een herkenbaar logo

Tip: wedstrijd!

Voorbeelden

Tips ‘op maat’?

Vb. sensibilisering papier

Afronding

Nog vragen? Suggesties?

steven@lowimpactman.be

www.lowimpactman.be