FOB/FAS

Allereerst is het belangrijk om te vermelden dat FOB en FAS

van oudsher maritieme Incoterms® zijn. Dat betekent dat bei-

de termen van zeetransport uitgaan. De Incoterms houden in

principe geen rekening met bijvoorbeeld wegvervoer of spoor-

vervoer. Bovendien laten beide termen het risico overgaan van

verkoper op koper bij het begin van het zeetransport. Bij FAS

(Free Alongside Ship) is dat wanneer de goederen naast het

schip zijn geplaatst. Bij FOB (Free On Board) gaat het risico

over als de goederen aan boord van het schip zijn geplaatst.

Het verschil tussen deze Incoterms is dus met name wie de

kosten moet dragen voor het laden van de goederen.

Met name voor goederen die per container vervoerd worden,

zijn deze Incoterms lastig. Als er bijvoorbeeld bij het openen

van de container door de koper blijkt dat de goederen onder-

weg beschadigd zijn geraakt, mag de koper niet zomaar wei-

geren de goederen in ontvangst te nemen. Partijen zullen eerst

moeten kijken waar de schade is opgetreden en of dat voor of

na het plaatsen van de container naast/aan boord van het

schip is gebeurd. Als de schade is opgetreden nadat het risico

FOB, FAS en FCA onder de loepDe Incoterms 2010® definiëren drie F-Termen: FCA, FAS en FOB. Uit het Incoterms-

onderzoek dat evofenedex in 2017 uitvoerde, kwam naar voren dat deelnemers FCA

het meest gebruiken (64% van de deelnemers gaf dit aan), FAS werd door 71% van

de deelnemers juist nooit gebruikt en gek genoeg zijn er ook verschillende deelnemers

die aangaven FOB te gebruiken voor wegvervoer. Wanneer zijn deze termen handig

om te gebruiken en wanneer niet?

Alic

ia Z

wan

ikke

n is

juris

t bij

evof

ened

ex.

Alicia Zwanikken

Serie Incoterms®

De Incoterms 2010® definiëren drie F-Termen: FCA, FAS en FOB. Uit het Incoterms-

onderzoek dat evofenedex in 2017 uitvoerde, kwam naar voren dat deelnemers FCA

het meest gebruiken (64% van de deelnemers gaf dit aan), FAS werd door 71% van

de deelnemers juist nooit gebruikt en gek genoeg zijn er ook verschillende deelnemers

die aangaven FOB te gebruiken voor wegvervoer. Wanneer zijn deze termen handig

om te gebruiken en wanneer niet?

24 globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2018

voor transportschade is overgegaan op de koper, dan zal de

koper de goederen moeten accepteren omdat hij nu eenmaal

had afgesproken dergelijke schade voor zijn rekening te ne-

men. Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat het achteraf vaak

moeilijk te bewijzen is waar de schade zich precies heeft voor-

gedaan en wie de rekening moet betalen.

FCA

Voor FCA is dit anders. Bij FCA gaat het risico voor transport-

schade namelijk in de meeste gevallen over als de goederen

geladen zijn op het eerste vervoermiddel. Hiermee is duidelijk

dat het laden voor rekening en risico van de verkoper blijft,

maar het is makkelijker om achteraf te bepalen waar eventuele

schade is ontstaan. Deze Incoterms-conditie is dus beter ge-

schikt voor vervoer van goederen in containers.

Het bovenstaande geldt wel alleen als partijen het volgende in de

koop hebben afgesproken: FCA (locatie bedrijfspand verkoper).

In de praktijk gebeurt het alleen vaak dat partijen alleen ‘FCA’

afspreken zonder locatie. Hierdoor moeten de betrokken partijen

dan achteraf bepalen wat ze daar precies mee bedoelden. Wat

25globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2018

er ook nog wel eens kan gebeuren is dat partijen de locatie niet

specifiek maken, dus bijvoorbeeld: ‘FCA Nederland’. Als dit ge-

beurt kan de verkoper juridisch al leveren door de goederen ge-

reed voor lossing aan te bieden in ‘Nederland’. Als de goederen

dan in Weert staan, terwijl de koper ze in Rotterdam nodig heeft,

zal de koper de kosten voor het traject Weert-Rotterdam op zich

moeten nemen.

Stel dat partijen inderdaad geen locatie, of een heel ruime locatie

hebben opgegeven zoals in bovenstaand voorbeeld. In dat geval

mag de verkoper achteraf bepalen waar de levering heeft plaats-

gevonden. De verkoper kan dan achteraf kiezen voor een locatie

die voor hem gunstig is. Hiermee kan de verkoper ook bepalen

dat het risico op transportschade is overgegaan op de koper

voordat de schade is opgetreden. Als bijkomend nadeel kan het

zijn dat hierdoor het toepasselijk recht, of de bevoegde rechter in

een ander land ligt dan de koper van tevoren heeft ingeschat. Dit

kan vervelende verrassingen met zich meebrengen.

Als voorbeeld: de koper kan in Nederland wel een vervoerder

aansprakelijk stellen voor schade, maar dat is in de meeste

gevallen voor wegvervoer gelimiteerd tot €3,40 of 8,33 SDR

per kilo beschadigd product. In Duitsland is deze limitering

makkelijker te doorbreken en kan de koper sneller de volledige

schade vergoed krijgen.

Documenten

Wat FCA voor veel bedrijven heel aantrekkelijk maakt, is dat de

koper het transport nog steeds regelt en betaalt - zoals bij

ExWorks - maar de verkoper wel controle houdt over de zuive-

ring van de douanedocumenten en de tijdige beschikbaarheid

van de afgetekende EUR.1 of ATR. Het transporteren van goe-

deren onder 0% BTW is daarom met FCA wel mogelijk, waar

dat met ExWorks heel lastig is. Bovendien is het eenvoudiger

om controle te hebben over de vrachtbrief. Wat alleen vaak

verkeerd gaat bij FCA is dat de verkoper zichzelf in vak 1 van

de CMR-vrachtbrief plaatst als ‘afzender’. De ‘afzender’ is de

partij die een vervoersovereenkomst met de vervoerder afsluit.

De verkoper is onder FCA wel verlader, maar geen ‘afzender’.

Als de verkoper toch de CMR-vrachtbrief wil ondertekenen ad-

viseren wij altijd dit alleen te doen ‘namens de koper’. Zo zal de

vervoerder altijd de juiste partij om instructies vragen als er iets

mis gaat en kan de vervoerder niet bij de verkoper aankloppen

als hij er niet uitkomt met de koper.

F-termen en het L/C

FOB, FAS en FCA gaan vaak lastig samen met een L/C-betaling.

Deze Incoterms gaan er namelijk vanuit dat de koper degene is

die de vervoerder(s) inschakelt en dat de koper dus ook dege-

ne is die de transportdocumenten ontvangt. Voor een L/C-be-

taling wordt echter altijd geëist dat de verkoper een vooraf

vastgesteld transportdocument kan overleggen om te bewijzen

dat de goederen zijn afgeleverd aan de koper. Wij adviseren

dan ook om in dat geval of een andere Incoterm te gebruiken

of een aparte regeling te treffen in de koopovereenkomst, zo-

dat de verkoper toch het transportdocument ontvangt van de

vervoerder. In de praktijk komt de verkoper vaak wel aan de

benodigde documenten, maar om zekerheid te hebben is het

beter om dit vast te leggen in het contract.

Amerika

Voor transport van en naar Amerika is het verder van belang dat

partijen goed afspreken naar welke Incoterm ze verwijzen. Dit

kan makkelijk door bijvoorbeeld op te nemen: ‘FOB Rotterdam

zoals bedoeld in de Incoterms 2010’. Als partijen dat niet doen

kan er verwarring ontstaan. De Amerikaanse Uniform Commer-

cial Code (UCC) kent namelijk ook een FOB, maar deze wordt

anders uitgelegd en kan naar Incoterms-standaarden uitgelegd

worden van EXW tot CIF, al naar gelang de situatie.

Douane

Als laatste kan de gebruikte Incoterms-conditie een effect heb-

ben op de douanewaarde. De kosten voor transport worden

namelijk meegenomen voor het bepalen van de douanewaar-

de. Bij een term als FCA kan het voorkomen dat partijen heb-

ben afgesproken dat de verkoper een LCL-lading (onvolledige

containerlading) onder FCA naar een overslagpunt transpor-

teert, waarop de koper de rest van het transport op zich neemt

om zo groupage mogelijk te maken. In dat geval zullen de

FCA-kosten van het transport zijn opgenomen in de factuur-

waarde. Wij adviseren om dit duidelijk te (laten) vermelden in de

douaneaangifte, anders kunnen deze kosten dubbel meetellen.

Let dus goed op of de gebruikte Incoterm echt goed past bij de

bedrijfsvoering of dat er misschien toch een aanpassing nodig

is. evofenedex helpt graag bij het maken van een keuze die

past bij uw bedrijf!

Masterclass Incoterms® 201017 januari 2018 • Veldhoven

Ontdek de juridische, financiële, fiscale en douanetech-

nische kant van Incoterms® 2010.

evofenedex.nl/opleidingen/export-binnendienst

Incoterminologie 2010 updatedEen nauwkeurige uitleg over

de rechten en plichten van ko-

per en verkoper bij het gebruik

van de Incoterms® 2010.

Druk: 2017

Prijs: € 27,50

Bestellen: www.evofenedex.nl/

handboek-incoterminologie

Incoterminologie2010 updatedPraktijkhandboek Incoterms® 2010

Piet Roos

Inco

term

ino

log

ie 20

10 u

pd

ated P

raktijkhandb

oe

k Incote

rms

® 2010

P

iet R

oo

sN

T P

ub

lis

he

rs

Zakendoen draait om glasheldere afspraken. Dat geldt des te meer

wanneer uw belangen zich over de grens begeven. Waar begint de

verantwoordelijkheid van de koper en eindigt die van de verkoper?

Met welke k osten dienen beide partijen rekening te houden, en wie

draagt welke risico’s?

In 1936 werden internationaal geldende leverings afspraken formeel

vastgelegd. Sindsdien zijn de Inco terms® een begrip.

Incoterminologie 2010 updated biedt een nauwkeurige uitleg over

de rechten en de plichten van koper en ver koper bij het gebruik van

de Incoterms® 2010. Dit boek levert nog altijd een zeer waardevolle

bijdrage met als g evolg: exporttransacties die z onder problemen

tot stand komen en tot volle tevredenheid van klant en leverancier

worden afgewikkeld.

NT PUBLISHERS B.V.

Postbus 200, 3000 AE Rotterdamwww.ntpublishers.nl

26 globe magazine voor internationaal ondernemen | januari 2018