SEMINAR DE IMPACT VAN DE WHOA - WBRT · 3. Verbind het verhaal naar de drijvers van waarde. 4....
Transcript of SEMINAR DE IMPACT VAN DE WHOA - WBRT · 3. Verbind het verhaal naar de drijvers van waarde. 4....
SEMINAR DE IMPACT VAN DE WHOA(Wet Homologatie Onderhands Akkoord)
Programma
13.30 – 14.00 Ontvangst
14.00 – 14.15 Inleiding en toelichting WHOA wetsvoorstel:
Derk van Geel – Partner Fort Advocaten
14.15 – 14.40 WHOA vanuit Private Equity perspectief:
Marc Renne – Partner Nimbus Investments
14.40 – 15.05 WHOA en Bijzonder Beheer:
Johan Jol – Legal Counsel ABN AMRO
15.05 – 15.25 Pauze
Programma
15.25 – 15.50 WHOA vanuit waarderingsperspectief:
Marc Broekema – Partner BFI Global
15.50 – 16.15 WHOA vanuit turnaround perspectief:
Herman Hovestad – Partner Custom Management
16.15 – 16.40 WHOA vanuit het perspectief van de rechtbank:
Illya Bilderbeek – Rechter-Commissaris en Teamvoorzitter
Insolventiekamer Rechtbank Amsterdam
16.40 – 17.00 WHOA vanuit leveranciers perspectief: Martin van der Hoek – Interim voorzitter
Vereniging voor Credit Management
17.00 Afsluiting en borrel
Inleiding en toelichting WHOA wetsvoorstel:
Derk van Geel – Partner Fort Advocaten
Poging tot minnelijk akkoord (slaagt niet)
Schuldenaar biedt (op verzoek
schuldeiser) akkoord aan
[Art. 370 en 371 Fw]
Ondanks verzoek schuldeiser
biedt schuldenaar geen (reëel)
akkoord aan [Art. 371 Fw]
Rechtbank wijst (op verzoek
schuldeiser) deskundige aan
die akkoord aanbiedt
[Art. 369 lid 8 jo. 371 lid 1 Fw]
Aanbieding akkoord en onderhandelingen met
schuldeisers en aandeelhouders
Indeling klassen [Art. 373 Fw]
Informatieverstrekking [Art. 374 Fw]
Afkoelingsperiode (max. 2 maanden, eenmaal
verlenging tot max. 4 maanden) [Art. 375 Fw]
Geschilbeslechting [Art. 376 Fw]
(Ambtshalve) voorzieningen [Art. 377 Fw]
Aanbieding definitief akkoord en stemming
door schuldeisers en aandeelhouders
Ten minste 8 dagen voor de stemming (per
klasse) wordt het akkoord aangeboden. Binnen
7 dagen na stemming wordt de uitslag bekend
gemaakt. [Art. 378 en 379 Fw]
Geen klasse stemt in
met akkoord
Minstens één klasse stemt in
met akkoord
Rechtbank wijst (op
verzoek schuldeiser)
deskundige aan die
akkoord aanbiedt
[Art. 371 lid 2 Fw]
Homologatie-verzoek
[Art. 380 lid 1 Fw]
Tevens mogelijkheid schuldeisers en
aandeelhouders om weigering
homologatie te verzoeken
[Art. 380 lid 3 jo. 381 leden 3 en 4 Fw]
Terechtzitting
Binnen 8-14 dagen na
bekendmaking uitslag stemming
[Art. 380 Fw]
Rechtbank weigert
homologatie
[Art. 381 lid 1 Fw]
Rechtbank homologeert
akkoord
[Art. 381 lid 1 Fw]
Bindend akkoord
Voor alle stemgerechtigde
schuldeisers en
aandeelhouders
[Art. 382 lid 1 Fw]
Rechtbank wijst (op
verzoek schuldeiser)
deskundige aan die
akkoord aanbiedt
[Art. 371 lid 2 Fw]
WHOA vanuit Private Equity perspectief:
Marc Renne – Partner Nimbus Investments
Aandeelhouders
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
In the money versus out of the money
Nuisance value – ‘chicken race’
Impact WHOA:
Verkleinen nuisance value bestaande aandeelhouders
Meer kansen voor continuïteit en nieuwe investeerders
Zorgvuldigheid/objectiviteit noodzakelijk:
Geen ‘hidden agenda’ banken
Altijd nieuwe aandeelhouder, niet zijnde de bank
Arbeidsrecht
“Virtueel Faillissement”
Als arbeid het knelpunt is lost een WHOA het probleem niet op?
Aandeelhouders raken hun bezit kwijt
Banken krijgen uitgekeerd op basis van liquidatie waarde
Ook werknemers profiteren van continuïteit
Wat is de bijdrage van werknemers? Liquidatie waarde van werknemers is geen transitievergoeding
Werknemers krijgen transitievergoeding op basis van 5 jaar dienstverband?
…
…
Alle stakeholders
moeten bijdragen aan
een oplossing, ook
werknemers!
Interim financiering
Urgent probleem bij reorganisaties: financiering
Met WHOA wordt ‘interim financiering’ mogelijk gemaakt
Bij het onderhandelen van een WHOA-akkoord kan men zekerheden verkrijgen voor deze geldlening, is niet Paulianeus (bij eventueel later faillissement)
Maar:
Wat is positie van acute financiering in aanloop naar WHOA? Ook als alsnog afgezien wordt om een WHOA traject in te gaan……
Contracten
Wederkerige overeenkomsten:
Meegenomen in WHOA-akkoord, of
Beëindigd op termijn van max. 3 maanden
Maar:
Wat is impact op bankgarantie voor huurovereenkomsten
“Molensteen”-contracten, Met name voor projecten Bedrijven
Wederkerige overeenkomst met klant:
Meegenomen in WHOA-akkoord, of
Beëindigd op termijn van max. 3 maanden
Maar:
Wat is impact op “molensteen”-contracten (oplevering project)
Welke verplichting blijft in een contract bestaan? Bijvoorbeeld deelleveringen, achterstanden …
Alle stakeholders
moeten bijdragen
aan een oplossing,
ook klanten!
Dwangcrediteuren
Onder WHOA:
Licentieovereenkomsten
Rechten reclamebureaus
Overeenkomsten voor gas/water/licht/telefonie
Mogen geen “druk leggen” om oude rekeningen alsnog te voldoen
Eigendomsvoorbehoud leveranciers
Afkoelingsperiode van max. 2 maal 2 maanden,
Dus verwerken geleverde goederen mag……….?
Conclusie
Het huidige WHOA wetsvoorstel biedt een goede
mogelijkheid om een bedrijf een tweede kans te geven.
Uiteindelijk moet de fundamentele oorzaak waarom een
bedrijf in de problemen is gekomen, opgelost worden.
Dat betekent dat de WHOA naar mijn mening uitgebreid
moet worden om een slagvaardige reorganisatie
mogelijk te maken.
Louter de passiefzijde van een balans reorganiseren is
niet voldoende ………
WHOA en Bijzonder Beheer:
Johan Jol – Legal Counsel ABN AMRO
WHOA vanuit waarderingsperspectief:
Marc Broekema – Partner BFI Global
WHOA in het perspectief van waarde
Marc Broekema
WHOA | WBRT | 22 maart 2018
Topics
Waarderingskwesties in de WHOA
Algemene problemen bij waarderen
Suggesties
Waarderingskwesties in de WHOA
Essentie
Schuldenaar/Schuldeiser krijgt de bevoegdheid om een akkoord aan te bieden, indien redelijkerwijs
aannemelijk is dat een schuldenaar niet met het betalen van zijn schulden kan voortgaan.
De vermogensstructuur wordt gewijzigd, en de waarde (her)verdeeld.
Op basis van een waardering, op basis van de homologatievoorwaarden, geen marktwerking.
Voordeel
Een nieuwe economisch kader met ruime mogelijkheden tot financiële herstructurering buiten
faillissement.
Nadeel
WHOA geeft geen duidelijke richtlijnen m.b.t. het waardebegrip. Wordt deze ‘open norm’ een
probleem?
Artikel 374 lid 1 sub c
o (…) een geïnformeerd oordeel te kunnen vormen over het akkoord, waaronder in ieder geval:
o De te verwachten waarde van de activa en de activiteiten van de schuldenaar indien het akkoord
tot stand komt, met vermelding van de gehanteerde waarderingsgrondslag, en de opbrengst die
naar verwachting gerealiseerd kan worden bij een vereffening van het vermogen van de
schuldenaar in faillissement.
Bij een akkoord (m.n. bij cram down) dient de te overleggen informatie inzicht te geven in o.a.
twee soorten waarderingen:
(1) Liquidatiewaarde
De opbrengst die naar verwachting gerealiseerd kan worden bij een vereffening van het vermogen
van de schuldenaar in faillissement.
(2) Waarde (…)
De te verwachten waarde van de activa en de activiteiten van de schuldenaar indien het akkoord
tot stand komt.
Waarderingskwesties in de WHOA
Algemene problemen bij waarderingen
Waarderingen zijn biased; de grootte hiervan en in welke richting zijn
variabelen.
De richting en grootte van de bias is gerelateerd aan de opdrachtgever.
Er bestaan geen ‘precieze’ waarderingen.
Een waardering is de brug tussen getallen en de verhalen achter de
getallen. Vaak is het maar een van de twee, en vaak te mechanisch.
Verwachtingen (b.v. DCF) gaan over de toekomst en zijn gebaseerd op
causaliteit (i.e. er is een relatie tussen oorzaak en gevolg), in
tegenstelling tot voorspellingen waarop veel waarderingen zijn gebaseerd.
Waarderingsgeschillen in non-distressed situaties zijn al aan de orde van
de dag waar vele rechters en deskundigen zich over buigen.
Algemene problemen bij waarderingen
Onderzoek onder Europese valuation experts:
“We find that while most experts use both Discounted Cash Flow (DCF) and Relative
Valuation (RV) models, their assumptions and estimation methods for almost all key inputs
in these models vary widely.”
“While most of the disparities we identify can be attributed to a lack of clear guidelines
about estimation, we also document instances where practitioners ignore the
recommendations provided by the theory.”
Waarderingsproblemen onder WHOA (1)
Liquidatiewaarde
Economische liquidatiewaarde
Niet gericht op waarde maximalisatie, geen going-concern
Gericht op beëindiging van de bedrijfsactiviteiten
o “Liquidation value is the amount at which a company could sell its assets and settle liabilities on a
rush basis.”
o Orderly basis (tijd) | Forced basis (geen tijd)
Juridische liquidatiewaarde
Kent vanuit een juridisch kader het karakter van een ‘going-concern’ verkoop van alle activa of van
een set van activa aan een derde partij.
Waarderingsproblemen onder WHOA (2)
De te verwachten waarde bij een akkoord
(1) “the expectation of income from the reorganized debtor.” (U.S. Supreme Court)
(2) "present worth of future anticipated earnings”
(3) “capitalization of earnings”. (i.e. Cash Flows)
Assumpties
De te verwachten waarde > toekomstgericht;
Going-concern > gericht op voortzetting;
Na herstructurering > na gewijzigde vermogensstructuur, naar een ‘gezonde’ debt-ratio;
Conclusie: Reorganisatiewaarde, immers “(…) indien het akkoord tot stand komt (…)”.
Waarderingsproblemen onder WHOA (3)
Reorganisatiewaarde
Open einden:
Levensvatbaarheid na herstructurering bepalen.
Welke waarderingsmethodes horen bij
reorganisatiewaarde?
“Reorganization values are typically based on
discounted cash flow (DCF) analyses.”
Kwalificaties waarderingsdeskundige.
Wie stelt de deskundige aan?
Rechtbank: een of meerdere deskundigen?
Schuldenaar: rechtstreeks of via de rechtbank
Borgen van de objectivering waardering (scenario’s).
Belang van duidelijkheid en zorgvuldigheid:
De RW dient hoger te zijn dan de LW >
anders geen ratio achter herstructurering.
Sommige vermogensverschaffers delen niet
meer mee in de gereorganiseerde
onderneming.
Waarderingssuggesties t.b.v. WHOA
1) Onafhankelijke, liefst meerdere deskundigen op voorhand (de rechter als vangnet);
2) Waarderingsspecialisten (gaat immers over verwachtingen, niet over het verleden);
3) Het beste halen uit buitenlandse wetgeving en richtlijnen (b.v. Chapter 11 US, UK Scheme of Arrangement, Europese richtlijnen);
4) Duidelijkheid over waarderingsgrondslagen;
5) WHOA-waarderingsprincipes.
WHOA-waarderingsprincipes
A. WHOA-Turnaroundplan
1. Oorzakenanalyse
2. Saneringsstrategie
3. Groeistrategie
B. WHOA-Waarderingstappen
1. Ontwerp het ‘nieuwe verhaal’ van de onderneming (markt, concurrentie, macro omgeving etc.).
2. Is het verhaal mogelijk, geloofwaardig en waarschijnlijk?
3. Verbind het verhaal naar de drijvers van waarde.
4. Verbind de drivers van waarde naar de waardering.
5. Feedback-loop; Cash Flow Test, i.e. levensvatbaarheid van turnaround plan na reorganisatie.
C. WHOA-Informatiesymmetrie
(Valuation Information Package, Chapter 11 US) > alle klassen hun stem borgen!
Conclusie
WHOA: een interessant en noodzakelijk perspectief
op herstructureren buiten faillissement.
De eerste contouren van waarderingsrichtlijnen
zichtbaar.
Maar:
Laat het waarderingsproces niet de ‘kapstok’ voor
nieuwe discussies worden.
Definieer in de wet duidelijke richtlijnen en definities
m.b.t. waardebegrippen.
Zorgvuldigheid geboden.
WHOA vanuit turnaroundperspectief:
Herman Hovestad – Partner Custom Management
WHOA en toen?
www.custommanagement.nl: Maatschap van 15 vennoten
1974
Interim-directeuren, statutair of vergelijkbaar niveau
Van “simpel” veranderen tot herstructureren
15 jaar ervaring als CEO, meerdere sectoren en blauwe plekken
Geen kaartenbak
Schaduwmanagement en intervisie
De turnaround/inzet CRO
Kwaad is geschied, tijd is kritiek!
Organisatie weet het, directie ontkent, rvc tja
Aandeelhouders haken af of druppelinfuus
Inzicht in cijfers ontbreekt of is onvoldoende
Crediteuren ruiken lont, piepsysteem/stress
Financiers eisen versterking management
Kredietverzekeraars komen langszij
Continuïteit is/wordt een thema
Stakeholdermanagement
Personeel, OR, vakbonden, bank, RvC, aandeelhouders, directie, crediteuren, klanten,
adviseurs, zzp’ers, PE enz.
Wie kan en wil wat doen??
Sense of urgency onvoldoende
Tegengestelde belangen of toch niet?
WHOA biedt uitkomst??
Crediteuren
Short term cash flow/financieringsbehoefte
Inzicht kost tijd of is afwezig -> min. 4 weken nodig
• Vaak derden nodig
Soms keurig, soms piep, maar geen AP/AR-beleid om ruimte te creëren
Angst om te communiceren, want:
Directie gelooft in morgen wordt het beter...
RvC staat achter directie...
Kans op verslechtering relatie
Banken
Tussen “brief” en feitelijke aanstelling gaat tijd verloren
Vertrouwen is weg
Meerdere banken in het spel maakt overleg gecompliceerd
Overbruggingsfinanciering met beperkt risico?
Vraag:Kan de bank niet eerder scherper aan de wind zeilen, geholpen door “wet”?
Psychologie
Proactief aansturen op akkoord:
Angst voor negatief effect
ICT-leverancier, verhuurders, afhankelijkheid van key leveranciers e.a. vragen om goed verhaal!!
Anders…
Verkeerde communicatie versnelling down hill
Risico klantenverlies
Concluderend
Toepassing WHOA is lastig bij merendeel opdrachten Custom Management
De timing, proces en business strategie om tot een OA te komen is key
Lijkt vooral voor 11.00 uur-situaties en minder in geval van “dreigende” distress
Stond erbij en ik keek er naar…
WHOA vanuit het perspectief van de Rechtbank:
Illya Bilderbeek – Rechter-Commissaris en Teamvoorzitter
Insolventiekamer Rechtbank Amsterdam
Wet homologatie onderhands akkoord
Het rechterlijk perspectief
De taken van de rechter
Schorsing faillissementsverzoek 3d Fw
Aanwijzen deskundige op verzoek schuldenaar 371 Fw
Afkondigen afkoelingsperiode op verzoek schuldenaar 375 Fw
Geschillenbeslechting op verzoek schuldenaar 376 Fw
Treffen van voorlopige voorzieningen 377 Fw
Beoordeling van het verzoek tot homologatie
Algemeen: openbaarheid, hoor en wederhoor, beroep
De schorsing van het faillissementsverzoek vs geheimhouding
De afkoeling vs hoor en wederhoor
Hoor en wederhoor op de homologatiezitting?
Geen hoger beroep
De voorfase: aanwijzen deskundige
De deskundige die een akkoord aanbiedt: De curatorenlijst?
De deskundige bij geschillen:
Formulering vragen/opdracht
Hoor en wederhoor
Wie draagt de kosten
Aansluiting 194 Rv ev?
De voorfase: geschillenbeslechting
Mini-procedures over grote belangen
Knellende termijnen
Geen hoger beroep mogelijk
De toetsing: waardering en de glazen bol
Indelingsperikelen
Waarderingsvraagstukken
Wat krijgt de schuldeiser bij faillissement?
Het sluipakkoord
WHOA vanuit leveranciers perspectief:
Martin van der Hoek – Interim voorzitter Vereniging voor Credit
Management
Wetsvoorstel Homologatie
Onderhands Akkoord
Consequenties voor
Credit Managers en
Kredietverzekeraars
Martin van der Hoek, voorzitter Vereniging Voor
Credit Management
22 maart 2018
Credit Managers
Gericht op continuïteit en winstgevendheid
Credit Managers
Gericht op continuïteit en winstgevendheid
Alert bij oplopende schulden, achterstalligheid, verminderde kredietwaardigheid
Credit Managers
Gericht op continuïteit en winstgevendheid
Alert bij oplopende schulden, achterstalligheid, verminderde kredietwaardigheid
Verplichtingen jegens financiers en kredietverzekeraars
Credit Managers
Gericht op continuïteit en winstgevendheid
Alert bij oplopende schulden, achterstalligheid, verminderde kredietwaardigheid
Verplichtingen jegens financiers en kredietverzekeraars
Incassomaatregelen?
Credit Managers
Gericht op continuïteit en winstgevendheid
Alert bij oplopende schulden, achterstalligheid, verminderde kredietwaardigheid
Verplichtingen jegens financiers en kredietverzekeraars
Incassomaatregelen?
Bereid en in staat om schuldenaar tegemoet te komen?
Credit Managers
Gericht op continuïteit en winstgevendheid
Alert bij oplopende schulden, achterstalligheid, verminderde kredietwaardigheid
Verplichtingen jegens financiers en kredietverzekeraars
Incassomaatregelen?
Bereid en in staat om schuldenaar tegemoet te komen?
Liever een half ei dan een lege dop?
Na homologatie
Doorleveren tijdens afkoelingsperiode?
Na homologatie
Doorleveren tijdens afkoelingsperiode?
Nieuwe financiering?
Na homologatie
Doorleveren tijdens afkoelingsperiode?
Nieuwe financiering?
Hogere rente?
Na homologatie
Doorleveren tijdens afkoelingsperiode?
Nieuwe financiering?
Hogere rente?
Kredietverzekering van nieuwe vorderingen?
Na homologatie
Doorleveren tijdens afkoelingsperiode?
Nieuwe financiering?
Hogere rente?
Kredietverzekering van nieuwe vorderingen?
Toch een faillissement aanvragen?
Kredietverzekeraars
Aanpassing van de definitie van insolventie?
Kredietverzekeraars
Aanpassing van de definitie van insolventie?
Dekking ondanks achterstalligheid?
Kredietverzekeraars
Aanpassing van de definitie van insolventie?
Dekking ondanks achterstalligheid?
Dekking tijdens de afkoelingsperiode?
Kredietverzekeraars
Aanpassing van de definitie van insolventie?
Dekking ondanks achterstalligheid?
Dekking tijdens de afkoelingsperiode?
Toerekening van betalingen
Kredietverzekeraars
Aanpassing van de definitie van insolventie?
Dekking ondanks achterstalligheid?
Dekking tijdens de afkoelingsperiode?
Toerekening van betalingen
Wat blijft er over van bedongen zekerheden? (garanties, pand, hypotheek,
eigendomsvoorbehoud)
WHOA Ja of Nee?
Ja:
Continuïteit van zakelijke relatie
Voorkomen van faillissement
In lijn met praktijk in buitenland
WHOA Ja of Nee?
Ja:
Continuïteit van zakelijke relatie
Voorkomen van faillissement
In lijn met praktijk in buitenland
Nee:
De prijs kan te hoog zijn
Onzeker perspectief
www.wbrt.nl