Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

1

SCOLA VITAE SELECT-1 (2017) Inhoud:

Woord vooraf –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– p.2 1. Financiën en budget –––––––––––––––––––––––––––––––p.5

1.1. Project “Uitgang 22” 1.1.1. Oefening 1 (alleenstaande met € 750, -/maand) 1.1.2. Oefening 2 (probleembudget 01) 1.2. Tontine & zelffinanciering in kleine groepen 1.2.1. Aspecten van rotatieve tontines 1.2.2. Cumulatieve tontines 1.3. Microkredieten als alternatief

2. Armoede –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– p.13 2.1. 15 % van de Belgen leeft in financiële onzekerheid

2.2. Kinderarmoede in België 2.3. Migratie en armoede

3. Omgaan met geld ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– p.16 3.1. Het gezinsbudget 3.2. Kopen op internet

4. Voeding en verspilling ––––––––––––––––––––––––––––––––– p.19 4.1. Enkele tips 4.2. De houdbaarheidsdatum 4.3. Slim boodschappen doen 4.4. Voedselverspilling in cijfers

5. Schulden –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– p.23 5.1. Schuldbemiddeling 5.2. Schuldenlast in België

6. Kennismaking met andere organisaties ––––––––––––––––––– p.27 6.1. Kennismaking met het CAW 6.2. Tondeldoos (Dendermonde) 6.3. Triodos Bank 6.4. Repair Cafés

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

2

WOORD VOORAF

Op 15 april 2014 werd SCOLA VITAE vzw, juridisch althans, boven de doopvont gehouden. Aan dit heuglijke feit gingen enkele vergaderingen vooraf: een eerste op 15 februari, de eigenlijke stichtingsvergadering op 22 maart. Het was allemaal begonnen met een informatiesessie die georganiseerd werd door initiatiefnemer Aloys Rukebesha en waar 15 geïnteresseerden op af waren gekomen, allemaal van Rwandese afkomst. In de weken die daarop volgden namen 9 pioniers het op zich deze “school van het leven” op te richten.

Onze missie is de strijd tegen de armoede, waarmee we niet alleen materiële armoede bedoelen. Er is evenzeer sprake van een soort van mentale armoede. Arm zijn betekent dat je niet alleen lijdt onder geldgebrek, voedseltekort of slechte behuizing, het gaat ook om gebrek aan informatie. En net het ontbreken van correcte en volledige informatie is dikwijls een oorzaak van die armoede. Dat was voor ons de kern van het probleem, de vinger op de wonde. En daar wilden we iets aan doen. Het gaat misschien wat ver om het over “intellectuele armoede” te hebben, maar hoe moeten we het anders noemen? Armoede is vaak heel zichtbaar, maar even vaak blijft het probleem onder de radar. Het taboe kan zo groot zijn dat het zijn slachtoffers verstikt. Daarom willen we samen, in een vriendschappelijke en interactieve context, op zoek gaan naar oplossingen.

Hoe pakken we dat aan? We organiseren een hele reeks activiteiten. Zo

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

3

bespreken we in groep een aantal treffende voorbeelden van gezinnen in armoede. Al zijn die voorbeelden fictief, ze maken veel duidelijk. Er zijn seminars en workshops, ontmoetingen met deskundigen. En er is ook het project UITGANG 22, dat mensen met budgetproblemen wil coachen. We proberen in 22 maanden mensen naar de “uitgang” te begeleiden, naar een situatie waarin geldproblemen niet meer allesoverheersend zijn. Een poging om dit project via Crowdfunding vleugels te geven, leverde niet het gewenste resultaat op. Maar we geven het niet op. We zijn bezig contacten te leggen met organisaties die meer ervaring hebben in die branche en die ons op weg kunnen helpen.

Eind november 2014 vroegen enkele deelnemers aan een uitwisselingssessie of wij voor hen misschien teksten van het Nederlands naar het Frans zouden kunnen omzetten. Soms vallen er brieven, magazines en andere documenten in de bus die ongelezen blijven en zelfs in de prullenmand belanden omdat de bestemmelingen de inhoud ervan niet begrijpen. De vraag was dus of wij die belangrijke en noodzakelijke informatie zouden kunnen vertalen in het Frans. De meeste Rwandezen die in Vlaanderen wonen zijn immers Franstalig. Zij beseffen volkomen dat zij tekortschieten in hun kennis van de taal van het gastland. Maar daar dient aan toegevoegd dat heel wat van die mensen hier op latere leeftijd zijn terechtgekomen. En dan is het niet meer zo gemakkelijk om een nieuwe taal aan te leren. Wat niet wil zeggen dat ze het dan maar opgeven...

Zo gezegd, zo gedaan. De voorzitter nam de taak op zich om een halfmaandelijks digitaal informatiemagazine uit te brengen. Het eerste nummer verscheen op 18 december 2014. Maar ondertussen bleven we natuurlijk contact houden met Vlaamse organisaties en met Vlamingen. Hoe langer hoe meer bleek het noodzakelijk om de banden met

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

4

Nederlandstaligen te versterken. We beschikken op dit ogenblik nog niet over de middelen om een tweetalig magazine uit te brengen, dus heeft de Raad van Bestuur op 5 december 2015 beslist om te doen wat binnen onze mogelijkheden ligt: één of twee keer per jaar een selectie uit onze teksten in het Nederlands vertalen. Die kunnen dan verspreid worden bij onze Nederlandstalige vrienden. We hebben een selectie gemaakt uit de 22 nummers van 2014-2015, een vertaalster aangesproken en het resultaat ligt nu voor u. We hopen dat we hierdoor meer mensen zullen bereiken in Vlaanderen, in Brussel – en wie weet ook in Wallonië – en danken u alvast zeer hartelijk voor uw belangstelling. Uit onze statuten

Doeleinden en activiteiten

Artikel 5: De vereniging SCOLA VITAE heeft tot doel de bestrijding van materiële en intellectuele armoede, zowel bij individuele personen als op familiaal niveau. Ze beoogt aldus bij te dragen aan de bevordering van het economische, sociale en culturele welzijn.

Artikel 6: De activiteiten van de vereniging omvatten opleiding, coaching en begeleiding op economisch, sociaal en cultureel vlak. Bijvoorbeeld:

– vorming en training in verband met budgetbeheer – vorming rond coöperatieve kringen en netwerken – ondersteuning van initiatieven voor algemeen welzijn – informatie en vorming op juridisch vlak – praktische informatie aangaande sociale, culturele en economische kwesties – sensibilisering en vorming rond opvoeding en samenleving – het aanreiken van praktische tips voor het dagelijkse leven

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

5

1. Financiën en budget 1.1. Project “Uitgang 22”

Ons doel: Met dit project proberen we mensen te helpen met het beheer van hun budget en om dat, waar nodig, terug in evenwicht te brengen. Het gaat om empowerment, zodat gezinnen zelf in staat zijn om hun eigen oplossingen te vinden. Op die manier willen we hen steunen bij hun emancipatie- en integratieproces.

Hoe pakken we het aan? Er wordt gewerkt aan de hand van interactieve methodes. Kennis en ervaring worden uitgewisseld in de groep, er zijn groepsoefeningen die men ook kan toepassen in het eigen privé-leven. Dit alles met de bedoeling mensen zelfzekerder te maken en meer zelfvertrouwen te geven.

Betekenis van onze naam We hebben gekozen voor de naam “Uitgang 22”, omdat we hopen dat een periode van 22 maanden kan volstaan om zelfs de meest problematische situaties recht te trekken. Hiermee bedoelen we: maximaal 22 maanden, want vaak hoeft het zelfs niet zo lang te duren. De beginsituatie speelt hier natuurlijk een grote rol in en of er al dan niet extra steun kan verworven worden. Daarom is Scola Vitae op zoek naar andere actoren die een bijdrage willen en kunnen leveren aan dit project.

Voor wie? Dit project is bedoeld voor iedereen die op zoek is naar steun of advies en naar praktische tips om zijn budget zo efficiënt mogelijk te beheren. Met geld omgaan is niet altijd gemakkelijk. Dus iedereen die hier moeite mee heeft is

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

6

welkom. Maar ook de anderen, zij die er wel in slagen, zien we graag komen. Zo kunnen we elkaar op weg helpen. Dit project wordt gesubsidieerd door de stad Dendermonde En technisch ondersteund door BudgetInZicht CAW Oost-Vlaanderen 1.1.1. Eerste oefening: case van een alleenstaande met 750 euro per maand (uit: bulletin nr. 1 – december 2014)

Spaargeld 7% 52,50 Huur 22% 165,00 Onderhoud woning 4% 30, 00 Voeding 18% 135,00 Gezondheid 6% 45,00 Energie 6% 45,00 Materiaalkosten 8% 60,00 Vervoer 5% 37,50 Verzekeringen 8% 60,00 Telecommunicatie 4% 30,00 Sociaal 7% 52,50 Vrijetijdsbesteding 3% 22,50 Onverwachte uitgaven 2% 15,00 ____________________________________ 100% 750,00

Op 29 november 2014 hebben we onze eerste oefening gemaakt. Het ging om een fictieve persoon, een alleenstaande, die moet rondkomen met 750 euro per maand. De initiatiefnemer stelde voor om bepaalde percentages voorop te stellen voor de diverse uitgaven. Zo werd er 22% voorzien voor de

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

7

huur (165 euro) en 18% voor voeding (135 euro). Maar dat leek toch niet echt leefbaar te zijn. Wat kan deze persoon doen om het wat beter te hebben? Minder sparen (nu: 7 % of 52,50 euro)? Zal hij minder uitgeven aan vrijetijdsbesteding (22,50 euro) en sociale ondersteuning (52,50 euro)? Of moet hij zich toch maar wenden tot het OCMW? Dit zijn belangrijke vragen. Het gaat er niet alleen om “de tering naar de nering te zetten”, maar ook om welke keuzes je maakt. Wat is voor jou belangrijk om een menswaardig leven te kunnen leiden? Om een oplossing te vinden moet je dus steeds alle details in verband met je uitgaven aandachtig bekijken en analyseren. Alleen op basis daarvan kan je een oplossing vinden. 1.1.2. Tweede oefening. Probleembudget 01. Situatie van het gezin Macula op 29 november 2014 Het echtpaar Macula is bij Scola Vitae komen aankloppen om advies. Zij hebben het financieel zeer moeilijk en vroegen ons of wij hen konden helpen om de zaak recht te trekken.

Dit is hun situatie: 1. Op 31 oktober stond hun bankrekening voor 538,79 euro in het rood.

Dit bedrag moet vóór 1 februari volledig terugbetaald worden. Maar van zodra er geld binnenkomt, int de bank de volledige som, verhoogd met 11% intrest op jaarbasis.

2. Begin november werd hun inkomen op de rekening gestort (€ 2641,17) 3. Hieronder alle uitgaven voor de maand november:

3.1. Voeding en hygiëne: ongeveer € 550,- (ze weten het niet zo precies, want ze houden er geen boekhouding op na en ze bewaren ook de kastickets niet)

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

8

3.2. Huishuur: € 548,- (vast bedrag) 3.3. Verzekeringen (brand- en familiale): € 156,- per semester (de betaling voor de periode oktober-maart werd ingehouden op 9 november)

3.4. Huur garage: € 22,-

3.5. Elektriciteit: € 74,37 voor drie maanden. Dit bedrag dient ten laatste op 11 december 2014 betaald te worden. 3.6. Gas: € 47,64 per maand. Is deze maand betaald. 3.7. Water: € 160 per semester. De factuur dient vereffend te worden tegen 15 december. 3.8. Autoverzekering: € 384,- per jaar. (Betaald in maart 2014)

3.9. Onderhoud wagen (slechts af en toe): betaling van 75 euro op 12 november. 3.10. Ziekenfonds: € 37,- per trimester (voor 3 personen). Laatste betaling gebeurde in september. 3.11. Zorgverzekering: € 50,- per jaar (betaald in april) 3.12. Medische kosten: € 25,- voor een consultatie, € 11,32 voor geneesmiddelen. 3.13. Hulp aan familie en vrienden: € 285,-

3.14. Deelname aan twee tontinegroepen: € 200,- betaald in november 3.15. GSM, vaste telefoon en TV: € 52,- per maand (is betaald). 3.16. Autokrediet: maandelijkse aflossing van € 745,-

3.17. Vakbondsbijdrage: € 28,- per maand voor 2 volwassenen

3.18. Crèche: € 25,-

3.19. Kleding: € 275,-

3.20. Restaurantbezoek en vrijetijdsbesteding: € 128,- voor de maand november. 3.21. Andere uitgaven: niet gespecificeerd.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

9

Planmatige voorstelling van de ingebrachte gegevens

Inkomsten 2 wedden: € 2641,17 (deze gegevens zijn gebaseerd op informatie van de familie) zijn er andere inkomsten? – eventuele toelagen? – maaltijdcheques? DEFICIT: 2641,17 – 3793,41 –––––––– – 1152,24 euro

Uitgaven 1. inbreng tontine: € 200,- 2. autokrediet: € 754,- 3. debetstand: € 538,79 4. intresten(dec.): € 4,93 5. huur woning: € 548,- 6. huur garage: € 22,- 7. voeding & hygiëne: € 550,- 8. gezondheid: – mutualiteit € 37,- – zorgen € 36,32 9. energie: € 234,37 10. uitrusting € 275,- 11. verplaatsingen: € 75,- 12. autoverzekering: (€ 384,-) → voordien betaald 13. zorgverzekering: (€ 50,-) → voordien betaald 14. telecommunicatie: € 52,- 15. sociale uitgaven: € 285,- 16. vakbondsbijdragen: € 28,- 17. vrije tijd: € 128,- 18. crèche: € 25,- –––––––– TOTAAL: € 3793,41

Onze opdracht was om alles opnieuw te berekenen, advies te geven voor de maand december en eventueel ook voor de volgende maand(en). Onze oefeningen gebeuren steeds in kleine groepjes. Zo kunnen we dieper ingaan op het probleem en een grondige discussie voeren. Wanneer we daarna de resultaten voorleggen in een grotere groep, komen er opnieuw

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

10

extra adviezen en opmerkingen bij. Op die manier leren we steeds bij. Sommige mensen hebben nochtans de neiging om dit soort oefeningen als vrijblijvende spelletjes te zien. Dan moeten we natuurlijk uitkijken naar andere manieren om het probleem aan te pakken. Niet gemakkelijk, maar noodzakelijk. Maar uiteindelijk, na een zekere tijd en met wat oefening, slaag je er wel in het probleem zelf op te lossen. Gewoon, thuis. 1.2. Tontine en zelffinanciering in kleine groepen

Er is nood aan alternatieven om de strijd tegen de armoede te kunnen aangaan. In onze nummers van maart en april hebben we de Afrikaanse tontine besproken. In nummer 6 verscheen een korte uitleg om interesse op te wekken. Wat zijn tontines en hoe staan we er tegenover?

TONTINE Het principe zou in de 17de eeuw bedacht zijn door de Napolitaanse bankier Lorenzo de Tonti. Meerdere personen storten een gelijk bedrag en krijgen er de rente van. Indien een persoon overlijdt, wordt zijn aandeel verdeeld onder de overlevenden. De laatste overlevende ontvangt het volledige kapitaal, soms een groot veelvoud van het ingelegde bedrag. Een variant bestaat erin dat een instelling, bijvoorbeeld een bank of overheid, rente uitkeert. Bij overlijden van de laatste begunstigde vervalt het kapitaal dan aan die instelling. [Bron: Wikipedia]

AFRIKAANSE TONTINE In West-Afrika wordt een speciale vorm van tontine gebruikt. Het is een lokaal spaar-

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

11

en kredietsysteem, dat enige gelijkenissen vertoont met microfinanciering. De belangrijkste varianten zijn de rotatieve en de cumulatieve tontine. Het principe is ook bekend als Likelemba. De deelnemers aan de tontine verbinden zich ertoe om op vaste tijdstippen elk een vooraf bepaalde som te storten. Bij elke storting wordt één van de deelnemers aangewezen als de ontvanger van het geheel van de stortingen. De volgorde van de begunstigden kan vooraf overeengekomen zijn of kan door lottrekking bepaald worden. Voor de eerste begunstigde komt de tontine neer op een krediet, voor de laatste begunstigde is het een spaarmiddel. Op het ogenblik dat alle deelnemers eenmaal begunstigde geweest zijn, is de cyclus beëindigd. Gewoonlijk wordt dan een nieuwe tontine gestart [Bron: Wikipedia]

Workshop van 06 februari 2016.

1.2.1 Aspecten van rotatieve tontines

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

12

▪ zeer korte termijnen (6 à 12 maanden) ▪ van zodra de pot is opgebruikt, kan je er geen beroep meer op

doen ▪ je moet altijd wachten op de volgende ronde, tenzij anders

afgesproken ▪ geen vermenigvuldigingseffect ▪ je krijgt telkens dezelfde som (nooit meer, nooit minder) ▪ je kweekt er sociale banden mee

1.2.2. Cumulatieve tontines (komt een volgende keer aan bod) 1.3. Microkredieten als alternatief (Bulletin nr. 7)

Een andere mogelijkheid is het zogenaamde microkrediet. Dit is een systeem dat niet alleen bedoeld is voor individuen en gezinnen, maar ook voor kleine bedrijven. De strijd tegen de armoede vraagt heel wat creativiteit en moet op meerdere fronten worden gevoerd. Hieronder een persbericht:

Uit de Metro (17 maart 2015):

Kleine ondernemingen doen vaak een beroep op microkrediet en dit voor een gemiddeld bedrag van 8000 euro. Vorig jaar vroegen zo'n 650 bedrijfjes een microkrediet aan om hun startkapitaal te financieren of om hun verdere groei mogelijk te maken. Dit soort krediet is voor mensen die geen toegang hebben tot de reguliere financieringssystemen, omdat ze te jong of te oud zijn, of actief zijn in een risicovolle sector. Al moet gezegd worden dat de intrest van dit soort kredieten nogal hoog is: zo'n 6 % op jaarbasis.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

13

2. Armoede 2.1. 15 % van de Belgen leeft in financiële onzekerheid

Volgens het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting leven zo'n 1.652.000 Belgen onder de armoedegrens. 5 % leeft in precaire omstandigheden: zij kunnen hun facturen en hun huishuur niet betalen. In ons land is de armoedegrens vastgelegd op 1.074 euro per maand voor een alleenstaande en op 2.256 euro voor een koppel met twee kinderen. Ongeveer 15% van de bevolking leeft dus in precaire omstandigheden, een cijfer dat min of meer constant blijft. Maar toch gaat de situatie achteruit voor heel wat individuele gevallen. Armoede treft vooral ouderen (55-plussers), werklozen, kinderen en laaggeschoolden.

Zie ook: http://www.armoedebestrijding.be/cijfers.htm

2.2. Kinderen en armoede in België (verschenen in Bulletin nr. 6) In 2014 leefden er in België ongeveer 420 000 kinderen onder de armoedegrens. Wanneer je de situatie per gewest bekijkt, ging het om 10 % voor Vlaanderen, 40 % voor Brussel en 25 % voor Wallonië.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

14

Armoedegrens in België

Gezinssituatie Maandelijks inkomen

Alleenstaande € 1.074,00

Alleenstaande met kind € 1.396,00

Alleenstaande met 2 kinderen

€ 1.719,00

2 volwassenen € 1.611,00

2 volwassenen + 1 kind € 1.933,00

2 volwassenen + 2 kinderen

€ 2.256,00

De gegevens in dit schema gaan terug op de situatie in 2015 In 2014 lag de armoedegrens voor een gezin met twee kinderen op 2100 euro netto per maand. In die periode heeft de Koning Boudewijnstichting een colloquium georganiseerd over dit cruciale probleem. Hoe kunnen we kinderen helpen die in armoede geboren zijn en die het risico lopen arm te blijven wanneer ze volwassen zijn? De overheid is op zoek naar een oplossing. En wat doen wij, gewone burgers? 2.3. Migratie en armoede (verschenen in Bulletin nr. 18, p. 2)

Het is niet de bedoeling om in deze de tekst de kwestie in wetenschappelijke termen te bespreken of te gaan zwaaien met statistieken. We willen enkel, in eenvoudige alledaagse bewoordingen, aandacht schenken aan de drama's die miljoenen mensen, verspreid over de hele wereld, dagelijks meemaken.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

15

Een migrant is per definitie iemand die zich verplaatst om het ergens anders beter te hebben. Hoop doet leven, dus gaat men op weg om elders zijn geluk te gaan beproeven, op een plaats waar men denkt dat het beter is. Wanneer het om een migratie in eigen land gaat, lijkt dat tamelijk eenvoudig, op voorwaarde natuurlijk dat de plaatselijke overheid voorziet in goede begeleidingsmaatregelen. In een dergelijk intern kader kan de meerderheid van de betrokken personen in tamelijk korte tijd het vooropgestelde doel bereiken. Maar toch is het niet altijd evident, want de oorspronkelijke bewoners ontvangen de nieuwelingen niet altijd met een even groot hart. Maar wanneer er geen sprake is van zware interne conflicten verloopt de integratie in het nieuwe netwerk meestal zonder veel moeilijkheden. Geografische en sociale nabijheid fungeren als schokdemper.

De migrant die zich daarentegen richt op een verafgelegen gebied buiten de nationale grenzen, wordt geconfronteerd met veel zwaardere omstandigheden. Er wordt vaak een inreis -vergunning of visum geëist en men dient over voldoende middelen van bestaan te beschikken – terwijl men vaak al alles kwijt is. Meestal wordt men ook nog geconfronteerd met de vijandigheid van de lokale bevolking die vreest dat hun broodwinning zal worden afgepakt. Voeg daar de culturele, religieuze en zelfs politieke meningsverschillen aan toe die de situatie ondermijnen. Maar het is natuurlijk zo dat de migrant heel vaak niet enkel op zoek is naar een betere economische situatie. Hij wil rustig en in vrede kunnen leven, zelfs al kan hij, toch zeker in het begin van zijn avontuur, met moeite rondkomen. Zijn weg zal voor lange tijd vol valstrikken en hinderlagen liggen!

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

16

4. Omgaan met geld

3.1. Het gezinsbudget (Bulletin nr. 15 & 16)

Huishoudbudget: samen of apart? Er zijn drie oplossingen mogelijk, elk met hun eigen voordelen en nadelen. Het hangt ervan af wat je verwachtingen zijn en hoe je er tegenover staat.

1. Beide partners geven hun eigen bankrekening op en maken slechts gebruik van één gemeenschappelijke rekening. Wedden en andere inkomsten worden op die gemeenschappelijke rekening gestort, waarmee alle betalingen worden verricht zowel de uitgaven voor beide partners (aflossingen hypothecair krediet, huur, verzekeringen, gas- en elektriciteitsrekeningen, enz.), als die die slechts voor één van beide gelden (kledij, middagmaal, de eigen wagen, enz.) Dit was de gebruikelijke oplossing in een tijd dat slechts één van beiden ging werken en men met één loon het hele gezin onderhield. Vandaag is dit niet meer zo'n vanzelfsprekende oplossing: in veel gezinnen gaan beide partners uit werken.

2. Twee gescheiden rekeningen Zeer gebruikelijk systeem in de Angelsaksische wereld, waar ieder zijn/haar

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

17

financiële onafhankelijkheid behoudt. De uitgaven worden van dichtbij opgevolgd; de éne keer betaalt de ene, de volgende keer de andere. Op het einde van de maand bekijkt het koppel alle uitgaven en wordt een eventueel onevenwicht weer rechtgezet.

3. Een gemeenschappelijke en twee afzonderlijke rekeningen. Vandaag de dag is dat de meest populaire oplossing. Elke partner behoudt een eigen privé-rekening waarop zijn of haar wedde en eventuele andere inkomsten worden gestort en die gebruikt wordt voor de eigen uitgaven. Daarnaast is er ook een gemeenschappelijke rekening die ze elke maand bevoorraden en die gebruikt wordt voor de gezamenlijke uitgaven: huur, hypothecaire aflossingen, boodschappen, vrijetijdsbesteding, vakantie, terugkerende betalingen, belastingen, heffingen enz. Het bedrag dat elk van beiden op deze gemeenschappelijke rekening stort kan afhangen van hun beider inkomsten; ofwel betalen ze allebei elke maand hetzelfde, ofwel is het bedrag evenredig aan hun inkomsten. Let op: je betaalt ook aan de bank voor het beheer van je rekening en soms zelfs voor het uitvoeren van verrichtingen. Hoe meer bankrekeningen, hoe meer kosten! [Advies van een expert van wikifin.be] Zie: http://www.wikifin.be/nl 3.2. Kopen op het internet (nr. 15, p. 3)

Het is niet aangewezen om een computer van één of ander cybercafé te gebruiken voor aankopen via het internet. Wanneer je niet anders kan, kijk dan zeker na of er op de computer een degelijk antivirus is geïnstalleerd en ga te werk zoals hieronder beschreven.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

18

• Gebruik een computer waarop beschermingssoftware is geïnstalleerd (antivirus, firewall, anti-spionagesoftware, anti-rootkit). Dat is zeker onontbeerlijk wanneer je met Windows werkt.

• Regelmatig nagaan of de computer niet besmet is door een virus, want de bescherming in real time is nooit 100 % verzekerd.

• Eerst in een risicovolle omgeving surfen (bvb. op een pornosite) en meteen daarna aankopen verrichten, is zeker niet aan te raden!

• Wanneer de computer vastloopt, begin dan meteen met een onderzoek aan de hand van de antivirus-installatie en vraag hulp op het beveiligingsforum van de site.

• Klik niet op mails of advertenties die je naar een gehackte website leiden (phishing) maar ga rechtstreeks naar de gewenste site door die zelf in je browser aan te brengen.

• Een slotje betekent nog niet dat de site veilig is. Het is immers heel gemakkelijk om een slotje toe te voegen aan een gehackte webpagina. Het slotje moet terug te vinden zijn in de adresbalk.

• Kijk regelmatig je banksaldo na, om zeker te zijn dat je niet het slachtoffer bent van fraude.

• Wanneer je de site waarop je iets wil kopen, niet of nauwelijks kent, ga dan eerst op zoek naar advies of naar ervaringen van andere klanten.

• Koop bij voorkeur op Europese sites. Wanneer er betwisting is, is het makkelijker om schadevergoeding te eisen.

• Koop bij voorkeur op een site die je kent en vertrouwt. Die enkele centen verschil zijn het risico niet waard!

• Update je browser, het besturingssysteem en de software, zoals Java of Adobe Reader, regelmatig. Zwakke plekken, gaatjes in uw beveiligingssysteem, zijn een uitnodiging voor piraten.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

19

• Soms zijn bepaalde vakjes al op voorhand aangevinkt. Kijk goed na of je dat wel wil alvorens naar de volgende stap te gaan van de bestelling. Soms gaat het om extra's die te betalen zijn (een verzekering bijvoorbeeld) of om toestemming om persoonlijke gegevens te gebruiken.

• Neem de tijd om alle informatie die verschijnt tijdens de bestelling aandachtig te lezen. Zo vermijd je onplezierige verrassingen achteraf.

Gelezen op http://www.commentcamarche.net

Zie ook: https://www.safeonweb.be/nl/tips/hoe-kan-ik-veilig-online-betalen

5. Voeding en verspilling

4.1. Enkele tips (nr. 21, p. 2)

Wat aan te vangen met restjes kaas?

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

20

Gooi alle restjes samen en ga er met de mixer doorheen, voeg er een ei aan toe en meng goed. Maak er kleine balletjes van die je in wat paneermeel rolt en bak ze in een hete frituurpan. Een lekker en goedkoop hapje voor bij het aperitief!

Overschotjes van wijn Wat gedaan met die bodempjes wijn die zijn blijven staan? Giet ze in een vriesbakje. De ijsblokjes komen van pas bij het bereiden van sausen en stoofpotjes.

Kookwater van maïs Gooi het water waarin je maïskorrels hebt gekookt niet weg! Dit kookvocht bevat veel mineralen en kan als natuurlijke meststof dienen voor kamerplanten.

Gebruikte theeblaadjes Wanneer je losse thee gebruikt, gooi dan achteraf de blaadjes niet in de vuilnisemmer. Je kamerplanten zullen je er dankbaar voor zijn. http://www.mere-nature.com

http://www.velt.be/ecologisch-leven-je-keuken/halt-aan-voedselverspilling/hoe-verspilling-vermijden

4.2. De houdbaarheidsdatum van voedingswaren

Wist u dat ieder van ons jaarlijks zo'n 15 en 25 kg voedsel weggooit? Dat zijn

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

21

niet enkel restjes. Er belanden ook heel wat ongeopende verpakkingen in de vuilnisbak. Soms onnodig, bijvoorbeeld wanneer mensen de minimale houdbaarheidsdatum van een product (de “tenminste houdbaar tot”-datum) verwarren met de uiterste houdbaarheidsdatum (de “te gebruiken tot”-datum). Sommige mensen zien een datum en gaan er automatisch van uit dat het de “vervaldatum” is. Is die datum verstreken, dan gooien ze het product weg. Maar dikwijls gaat het om een voedingsmiddel met een “ten minste houdbaar tot”-datum. In tegenstelling tot de producten met een “te gebruiken tot”-datum, kunt u deze voedingsmiddelen ook “na datum” nog opeten. De vraag is: hoe lang nog? Onthoud dat dit “maar” richtlijnen zijn. Het kan gebeuren dat een product sneller bederft. Controleer voedsel daarom eerst vooraleer u het consumeert. Ziet een product er niet goed uit? Heeft het een onaangename geur of smaak? Neem dan het zekere voor het onzekere.

(On)gevaarlijke bederf Voorverpakt brood, rijst, pasta en andere deegwaren kunnen mettertijd wat muf worden; chocolade en limonade kunnen van kleur veranderen; honing kan kristalliseren; en boter kan wat ranzig worden. Dergelijke fysische of chemische veranderingen maken voedsel mogelijk wat minder smakelijk, maar ze vormen geen gevaar voor de gezondheid. Hetzelfde kan niet gezegd worden van “microbieel bederf”. Hierbij is het product aangetast door bacteriën, schimmels, gisten... toegegeven, zo'n 90% van de micro-organismen is onschuldig. Maar de resterende 10% kan zware gezondheidsproblemen veroorzaken en in zeldzame gevallen zelfs tot de dood leiden! [Bron: Test-Aankoop nr. 582, januari 2014, p. 43 & 46]

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

22

4.3. Slim boodschappen doen

Eerst en vooral: verander je koopgewoontes. Hou je aan je boodschappenlijstje en ga niet naar de winkel met een lege maag, want dan koop je dingen die je niet nodig hebt. Leer de grootte van de porties in te schatten. Koop (en kook) niet meer dan nodig. Koop bij voorkeur groenten en fruit die je zelf kunt kiezen en wegen, liever dan een bakje, schaaltje of een volle zak die je toch niet zult opgebruiken. Wanneer je vlees of andere aan bederf onderhevige etenswaren loopt, die je dezelfde dag nog wil klaarmaken, is het niet nodig te kiezen voor het product met de verst verwijderde vervaldatum. Net niet. Zo help je bovendien de supermarkten om minder te verspillen. Heel vaak kun je zelfs heel wat besparen door producten in snelverkoop aan te schaffen. Het is belangrijk te weten dat de vermelding “tenminste houdbaar tot…” niet wil zeggen: “te gebruiken tot...”. Sommige producten, zoals koekjes of pasta zijn nog perfect eetbaar na de opgegeven datum. Wanneer het om waren gaat die makkelijk bederven zoals vlees, vis of klaargemaakte gerechten, hou je natuurlijk wel best rekening met de aangegeven datum. [Bron: Test-Aankoop nr. 589, september 2014] 4.4. Voedselverspilling in cijfers (nr.19, p. 4)

Elk jaar worden tonnen en tonnen voedsel in de vuilnisbak gegooid … Sommige restjes en producten zijn nochtans nog perfect eetbaar. Het is niet alleen een nutteloze verspilling, maar ook heel goed te vermijden. Voedselverspilling in procenten: 29 %: brood en patisserie

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

23

16 %: groenten 15 %: fruit 11 %: bereide gerechten 10 %: vlees, vis en gevogelte 7 %: zuivelproducten 7 %: desserts en snacks En dan hebben we het nog niet over al die euro's die op die manier weggegooid worden! Wanneer we dat allemaal eens zouden uitrekenen, zouden we waarschijnlijk in het vervolg beter opletten. Al is het natuurlijk niet makkelijk om het allemaal uit te knobbelen als je er geen ervaring mee hebt. En het is ook een nogal saaie bezigheid. Maar misschien is het wel leuk om je er eens samen aan te zetten?

6. Schulden

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

24

5.1. Kort samengevat: schuldbemiddeling (nr. 10, p. 2)

Hulp die voorzien wordt door openbare of privé-instanties zoals het OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn) of het CAW (Centrum voor Algemeen Welzijnswerk)

Het centrum brengt u in contact met een schuldbemiddelaar die – een minnelijke schikking probeert te treffen met de schuldeisers – uw betalingsmodaliteiten opnieuw bekijkt – onderhandelt over achterstallige betalingen en vermindering van de

verschuldigde intresten – als tussenpersoon ageert – een afbetalingsplan voorstelt – indien nodig een procedure opstart voor de schuldvordering.

Via schuldbemiddeling wil men bereiken dat de schuldenaar een menswaardig leven kan leiden terwijl hij tegelijkertijd probeert zijn schulden geheel of gedeeltelijk af te lossen.

Wie komt daarvoor in aanmerking? (Art. 1675/2, § 1 en 2 van het Gerechtelijk Wetboek)

– iedereen die in België gedomicilieerd is, van gelijk welke nationaliteit – de nationaliteit van de schuldeisers is evenmin van belang – geen handelaar zijn, althans niet binnen de zes maanden voorafgaand

aan de aanvraag (in geval van faillissement dient men te wachten tot die afgehandeld is)

– niet meer in staat zijn de schulden op termijn af te betalen – mensen die met hun inkomen de schulden niet meer kunnen overzien – niet bedoeld voor tijdelijke problemen – er mag geen sprake zijn van bedrieglijk onvermogen

Als u meer wil weten, stuur ons dan een mail. Wij leggen u alles uit.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

25

[Fragment uit de lezing van Laure Uwase, advocaat aan de balie van Oudenaarde (Oost-Vlaanderen), op 18 april 2014] 5.2 Hoge schuldenlast in België (nr. 20, p. 2-3)

[Bron: Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting] Aantal mensen met te zware schuldenlast Eind 2014 stonden 350.635 mensen geregistreerd als wanbetalers voor hun persoonlijke leningen of hypothecair krediet bij de Nationale Bank van België. Dat komt overeen met 3,7 % van de volwassen bevolking en het gaat om een stijging van 3,4 % in vergelijking met eind 2013, Gedurende het jaar 2014 werden 522.840 niet ingeloste contracten genoteerd, wat een stijging van 3,8 % betekent tegenover 2013. Het totale achterstallige bedrag loopt op tot 3,1 miljard euro, een vermeerdering van 67,5 % in vergelijking met 2008, het jaar van de bankencrisis. In tegenstelling tot de voorgaande jaren is de groei van de achterstallige betalingen in 2014 beperkt gebleven tot 4,9 %. Wanneer men de verschillende regio's met elkaar vergelijkt, ziet men dat Wallonië proportioneel de meeste wanbetalers telt (5,3 %) gevolgd door Brussel (5,2 %) en Vlaanderen (2,6 %).

Het aantal leningen met een achterstand is in 2014 overal in België gestegen. Maar in Wallonië en vooral in Brussel is de situatie sterk verslechterd. In Vlaanderen kan men min of meer spreken over een status quo. [Bron: Centrale voor persoonlijke leningen, statistieken van 2014]

Het is ook duidelijk dat er een verschil is tussen de diverse soorten krediet. De meeste problemen zijn te vinden bij de kredietopeningen (54 % in 2014)

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

26

Het aantal mensen dat er niet meer in slaagt zijn schulden af te lossen stijgt vooral bij de kredietopeningen (+ 7,2 %) en de hypothecaire leningen (+ 5,1 %), terwijl het voor kopen op afbetaling en leningen op afbetaling lichtjes daalt.

Er is een vanzelfsprekend verband tussen het aantal leningen dat iemand niet meer kan afbetalen en de mate waarin men beroep doet op een collectieve schuldbemiddeling. Deze juridische procedure, in voege sedert 1 januari 1999, bestaat erin dat er door de bemiddelaar onder het gezag van een magistraat een plan wordt opgemaakt om op termijn alle schulden terug te betalen. 12,2 % van degenen die een achterstand hebben op hun betalingen doet beroep op een collectieve schuldbemiddeling. Dit percentage loopt op tot 43,4 % voor wie 5 of meer aflossingen achterloopt. Dit laatste cijfer toont nochtans aan dat de helft van de mensen met schulden (nog) niet zijn toevlucht neemt tot deze procedure, ondanks de vele moeilijkheden die ze ondervinden om hun leningen terug te betalen.

[Bron: Centrale voor kredieten aan particulieren. Statistieken 2014, p. 14] Voor meer details, zie: http://www.luttepauvrete.be/chiffres.htm

http://www.armoedebestrijding.be/cijfers_schuldoverlast.htm

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

27

7. Kennismaking met andere organisaties

6.1. Kennismaken met het CAW

In Vlaanderen en in sommige Brusselse gemeentes vindt men centra onder de naam Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). Dat is het equivalent van de CASG (Centre d'Action Sociale Globale) die men zowel in Brussel als in Wallonië aantreft. Wat is dat, een CAW of CASG? Dat is een sociale dienst die in het leven geroepen is door één van de Belgische gemeenschappen of door een communautaire commissie in de

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

28

regio Brussel-Hoofdstedelijk gewest.

Doelstellingen van een CAW Hulp bieden aan personen die geconfronteerd worden met sociale problemen en die om hulp vragen. Ervoor zorgen dat deze mensen hun basisrechten kennen en ervan kunnen genieten en dat zij ook makkelijker toegang krijgen tot sociale, sanitaire, economische en culturele hulpmiddelen. De contacten tussen de burger en het bestuur vergemakkelijken in verband met problemen en in de samenleving. Kortom: het gaat om een strijd tegen sociale uitsluiting en isolement. Zie ook: http://www.vlaanderen.be/nl/gezin-welzijn-en-gezondheid/gezondheidszorg/caw-centrum-voor-algemeen-welzijnswerk

Taak van een CAW

– eerste onthaal – een analyse van de individuele situatie – Sociale begeleiding voorzien voor mensen die dat wensen – indien nodig doorverwijzen naar specialisten terzake.

Methodes:

– Geïndividualiseerde hulp – Gratis dienstverlening – Professioneel en vertrouwelijk

Adressen zijn te vinden op de website van elke gemeente of door CAW of CASG te googelen. In Dendermonde is het CAW gevestigd in de Van Langenhovestraat 20, Sint-Gillis.

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

29

6.2. De Tondeldoos in Dendermonde (nr. 11)

De vereniging De Tondeldoos van Dendermonde (Grembergen) heeft de prijs van de lokale pers gekregen. Deze tak van de Tondeldoos heeft zich als taak gesteld om te vechten tegen kinderarmoede. Ze komt dus arme gezinnen met kinderen te hulp. Sedert een tiental jaar was De Tondeldoos actief als een feitelijke vereniging. In 2014 werd het een vereniging met een juridisch statuut (vzw). Helemaal in het begin werkten er 11 gezinnen mee als vrijwilligers. Op dit ogenblik is de vereniging actief in heel Dendermonde en helpt zo'n 250 kinderen waarvan het merendeel de schoolkosten niet kan betalen. De persmensen die hen de prijs hebben toegekend zijn afkomstig uit Dendermonde, Buggenhout en Lebbeke. De naam “tondeldoos” verwijst naar een soort van aansteker, het is een primitieve vorm van vuur maken of “slaan”. Het staat dus symbolisch voor vuur, warmte en licht in de gezinnen. Onze felicitaties aan zus Tondeldoos!

[Bron: Rondom Dendermonde, 6 mei 2015, p. 8]

Zie ook: https://sites.google.com/site/detondeldoosvzw/

6.3. Triodos Bank

Alhoewel deze bank ongeveer 500.0000 klanten heeft in heel Europa, blijft ze voor het grote publiek een illustere onbekende. In 1968 maakten enkele onderzoekers zich zorgen over de economie en zij namen een initiatief dat moest leiden tot een economie die zijn verantwoordelijkheid neemt, ook op sociaal en ethisch vlak. In 1980 zag de

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

30

bank het licht in Nederland, onder de naam Stichting Triodos Bank nv. Het basiskapitaal was omgerekend zo'n 540.000 euro. Op dit ogenblik is Triodos Bank niet alleen actief in Nederland, maar ook in Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en Spanje.

Het Brusselse kantoor werd geopend in 1993 en dat werd een soort van oriëntatiepunt. De klanten waren vooral terug te vinden in de wereld van ondernemingen en verenigingen. In 2015 werd een heus filiaal geopend in Gent. Ook voor gewone klanten is de drempel nu wat lager geworden, niet in het minst omdat de bank nu actief is in de drie gewesten van het land.

Wat doet deze bank? Volgens de verantwoordelijken gaat het om een bank die tot doel heeft om investeringen in ontwikkelingsprojecten aan te moedigen met respect voor het milieu, gezondheid en cultuur. Triodos Bank steunt biologische landbouw en investeert in microkredieten in ontwikkelingslanden. Het is een bank die investeert in de sociale economie. Ze richt zich tot de wereld van de coöperatieven, verenigingen en agentschappen voor sociale woningen.

[Triodos Bank in Gent: Steendam 8, tel. 09 265 77 00] Zie ook: https://www.triodos.nl/nl/over-triodos-bank/wie-wij-zijn/onze-geschiedenis/

6.4. Repair Café's (nr. 11, p. 1)

Wat te doen met een wiebelende stoel? Een broodrooster die niet meer werkt? Een trui die door de motten ongeveer is opgevreten? Weggooien?

Scola Vitae Select uit het bulletin –Volume 1-2017

31

Mooi niet! We gaan ze herstellen in het “Repair Café”.

Samen aan de slag, dat is het idee. Repair Café is een ontmoetingsplaats waar iedereen mag binnenstappen. Je kan er de werktuigen en het materiaal voor alle mogelijke en denkbare herstellingen gewoon gebruiken. Alles kan je er repareren: kleren, meubels, elektrische toestellen, fietsen, eetgerei, nuttige voorwerpen, speelgoed en nog veel meer. Er zijn ook experts aanwezig, zoals elektriciens, naaisters, schrijnwerkers of fietsherstellers Je brengt er je kapotte spullen naartoe en je gaat samen met de vaklui aan de slag. Daardoor leert je natuurlijk zelf ook telkens iets bij. Wie niets te herstellen heeft, drinkt een koffie of thee, of helpt iemand anders met het herstellen van zijn spullen. Je doet ideeën op aan de leestafel, die vol ligt met boeken en tijdschriften over herstellen en knutselen. Repair Café is een leuke plek waar je elkaar ontmoet, samen werkt en van elkaar leert.

Zie: https://repaircafe.org/

www.gentrepareert.be