Schoolondersteuningsprofielswvgeldersevallei.nl/.../07/SOP-Pallas-Athene-College.pdf · 2014. 7....

1

Schoolondersteuningsprofiel

2014-2016

Pallas Athene College

2

Inhoud

1. Inleiding ........................................................................................................................................... 3

2. Algemene gegevens......................................................................................................................... 5

3. Visie van het samenwerkingsverband op ondersteuning ............................................................... 7

4. Basisondersteuning ......................................................................................................................... 9

5. Extra ondersteuning ...................................................................................................................... 12

5.1 Huidig beleid met betrekking tot onderwijs en (extra) ondersteuning aan leerlingen............... 12

5.2 Toelaatbaarheidsbepaling ........................................................................................................... 16

5.3 Begeleiding door de school ......................................................................................................... 18

5.4 Activiteiten met betrekking tot het volgen van de leerling ........................................................ 21

5.5 Specifieke aanpak door alle docenten om tegemoet te komen aan de extra

ondersteuningsbehoeften van leerlingen ......................................................................................... 22

5.6 Betrokkenheid ouders en leerlingen ........................................................................................... 23

6. Ambities met betrekking tot extra ondersteuning ........................................................................ 24

7. Algemene conclusie ....................................................................................................................... 28

3

1. Inleiding

In het kader van de Wet Passend Onderwijs zijn alle scholen verplicht om een

schoolondersteuningsprofiel op te stellen. In dit profiel wordt beschreven welke

ondersteuning de school kan bieden en hoe deze ondersteuning is georganiseerd. De school

dient minimaal de basisondersteuning die in het samenwerkingsverband is afgesproken te

realiseren. Daarnaast kan de school extra ondersteuning aanbieden. Het schoolondersteuningsprofiel

geeft een beeld van de mogelijkheden, grenzen en ambities die de school heeft als het gaat om het

bieden van passend onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die de

basisondersteuning ontstijgen. Het is tevens het document op basis waarvan de school kan

beargumenteren of het wel of niet aan de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van een leerling

kan voldoen.

Het Samenwerkingsverband VO Gelderse Vallei legt alle schoolondersteuningsprofielen van de

scholen voor voortgezet onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs in de regio Ede, Wageningen en

Rhenen bij elkaar om te beoordelen of het daarmee een dekkend onderwijsondersteuningsaanbod

kan realiseren. Doel is immers dat alle leerlingen in onze regio een passende onderwijsplek krijgen,

thuisnabij en met de juiste ondersteuningsmogelijkheden. Dit wordt beschreven in het

ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband.

Het schoolondersteuningsprofiel is op schoolniveau ontwikkeld. Een gefaseerd proces in nauwe

samenwerking tussen schoolbestuur, directieleden, zorgfunctionarissen en het

samenwerkingsverband. Het wettelijk kader Passend Onderwijs (9 oktober 2012) en het

Referentiekader Passend Onderwijs (januari 2013) vormden hierbij het uitgangspunt. Gezien de

ontwikkelingen rondom (de invoering van) passend onderwijs, is besloten dit

schoolondersteuningsprofiel vast te stellen voor een periode van twee jaar, namelijk voor de

schooljaren 2014-2015 en 2015-2016. Na opstelling is dit schoolondersteuningsprofiel ter advisering

voorgelegd aan de medezeggenschapsraad van de school. In de schoolgids wordt verwezen naar het

vastgestelde schoolondersteuningsprofiel, gepubliceerd op de website van de school, zodat voor

iedereen (ouders, leerlingen en andere partijen) inzichtelijk is wat de mogelijkheden van de school

zijn voor (extra) ondersteuning.

In dit schoolondersteuningsprofiel wordt de ondersteuning aan leerlingen op twee niveaus

beschreven: de basisondersteuning en de extra ondersteuning1.

De basisondersteuning is ontwikkeld en vastgesteld op het niveau van het samenwerkingsverband.

Het betreft een afgesproken geheel van preventieve en licht curatieve interventies, geldend voor alle

scholen van het samenwerkingsverband. Deze interventies krijgen vorm binnen de

onderwijsondersteuningsstructuur van de school. De school voert regie en is verantwoordelijk voor

een planmatige uitvoering. De scholen van SWV VO Gelderse Vallei committeren zich aan een

1 De ondersteuning aan leerlingen waarvoor ook deze binnenschoolse mogelijkheden ontoereikend blijken te

zijn, zoals plaatsing in een bovenschoolse voorziening of toelating tot het speciaal onderwijs, wordt beschreven in het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband.

4

overeengekomen kwaliteitsniveau van de basisondersteuning. De basisondersteuning wordt door de

scholen gefinancierd vanuit de lump sum.

De extra ondersteuning beschrijft de specifieke mogelijkheden van de school, die verder gaan dan de afspraken die gemaakt zijn over de basisondersteuning. Afhankelijk van de ondersteuningsbehoefte van de leerling(en) kan de begeleiding variëren in intensiteit, duur en kosten. De extra ondersteuning wordt door de school gerealiseerd al dan niet met behulp van middelen, menskracht of expertise van buiten de school. De schoolbesturen en het samenwerkingsverband maken gezamenlijke afspraken over de verdeling van de hiervoor beschikbare middelen. In dit ondersteuningsprofiel worden tevens de ambities van de school verwoord: welke ondersteuningsmogelijkheden wil en kan de school in de (nabije) toekomst realiseren.

Het bevoegd gezag van [naam school] heeft het schoolondersteuningsprofiel voor de periode 2014-

2016 na advies van de (G)MR vastgesteld op 10-12-2013

5

2. Algemene gegevens

Contactgegevens school

Naam van de school Pallas Athene College

Naam van het bevoegd gezag Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Ede

Brinnummer 19KZ

Adres Koekeltse Boslaan 21

Postcode en Plaats 6715 CW Ede

Telefoonnummer 0318-624500

Mailadres [email protected]

Website www.pallasathenecollege.nl

Naam directeur mw. A. Baalman-Marissink

Contactpersoon/contactpersonen ondersteuning leerlingen

dhr. L Hoeve; zorgcoördinator mw. C.C. van den Berg

Denominatie Openbaar

Opleidingsmogelijkheden school

Alle leerjaren

Alleen onderbouw

Opmerking

Praktijkonderwijs

Vmbo bbl

Vmbo bbl met lwoo

Vmbo kbl

Vmbo kbl met lwoo

Vmbo gl

Vmbo gl met lwoo

Vmbo tl/mavo

Vmbo tl met lwoo

Havo

Vwo

Gymnasium

VM2-trajecten

Welke uitstroomprofielen biedt de school?

Vervolgonderwijs

Arbeidsmarkt

a) arbeid in een regulier bedrijf, in combinatie met landelijk erkend(e) certificaat/certificaten

b) arbeid in een regulier bedrijf, zonder certificaten

c) (beschermde) arbeid in sociale werkvoorziening

Arbeidsmatige dagbesteding

d) arbeidsmatige dagbesteding

e) taak- of activiteitsgerichte dagbesteding

6

f) belevingsgerichte dagbesteding

Contactgegevens Samenwerkingsverband

Naam en nummer Swv Samenwerkingsverband VO Gelderse Vallei 25.10 (Ede, Wageningen, Rhenen)

Adres Hendrik Stafweg 2

Postcode en plaats 6712 EA Ede

Telefoonnummer 06 20 40 14 73

E-mail [email protected]

Website www.swvgeldersevallei.nl

Naam directeur drs. M.A.C.H. (Maartje) Krüse - van Helmond

Kengetallen school

Teldatum

totaalaantal leerlingen per school

totaalaantal leerlingen LWOO en

PrO

totaalaantal lgf-leerlingen (leerlingen met een CvI-beschikking)

Totaalaantal leerlingen met een

dyslexieverklaring Cluster

1 Cluster

2 Cluster

3 Cluster

4

01-10-2010 0 0 3 7 94

01-10-2011 0 0 4 6 98

01-10-2012 0 0 4 6 101

01-10-2013 0 1 4 6 110

Gemiddeld aantal docenten per klas

1e leerjaar 2e leerjaar 3e leerjaar en hoger

Praktijkonderwijs

Vmbo bbl

Vmbo met lwoo

Vmbo kbl

Vmbo gl

Vmbo tl/mavo +/- 12 +/- 11 +/- 11

Havo +/- 12 +/- 11 +/- 11

Vwo +/- 12 +/- 11 +/- 11

Gymnasium

Vm2-trajecten

Opmerking: Mavo Perspectiefklas: 10 Vwo-Sprint: +/- 12

7

3. Visie van het samenwerkingsverband op ondersteuning Passend Onderwijs betekent dat ieder samenwerkingsverband voor iedere leerling een passende

onderwijsplek moet bieden. Met andere woorden, er moet sprake zijn van een dekkend aanbod van

onderwijsondersteuningsvoorzieningen binnen de regio. In deze lijn is gekozen een regionale visie op

ondersteuning te formuleren waar alle betrokken scholen zich in kunnen vinden en die het

uitgangspunt vormt voor de ontwikkeling van een passende onderwijsondersteuningsstructuur voor

de individuele scholen.

De schoolbesturen van SWV VO Gelderse Vallei hebben de volgende visie op begeleiding en ondersteuning van leerlingen geformuleerd:

“Alle scholen van Samenwerkingsverband VO Gelderse Vallei gaan uit van de talenten en mogelijkheden van iedere leerling en zoeken hierbij actief naar een passend aanbod voor hun leerlingen. In het Samenwerkingsverband hebben de scholen gezamenlijk een antwoord op de onderwijs- en ondersteuningsvragen van leerlingen in onze regio. We kijken naar datgene wat een leerling nodig heeft. Ons onderwijs en onze ondersteuning zijn zodanig ingericht dat we samen iedere leerling toeleiden naar een maatschappelijk geaccepteerde kwalificatie die past bij zijn of haar capaciteiten.”2

De organisatie van de begeleiding en ondersteuning van leerlingen binnen het Samenwerkingsverband is als volgt weer te geven:

- Fundament Het fundament voor de begeleiding en ondersteuning van leerlingen ligt in het uitgangspunt: Iedere leerling op de juiste plek.

2 Bij het realiseren van de beschreven visie geldt de beschikbaarheid van voldoende financiële middelen als

kritische factor.

FUNDAMENT

Iedere leerling op de juiste plek

8

- Een sterke basis Binnen Samenwerkingsverband VO Gelderse Vallei streven wij naar een sterke basis binnen de scholen zelf: het zwaartepunt voor de begeleiding en ondersteuning van leerlingen ligt in de scholen. Een voorwaarde om passend onderwijs te bieden is een goed werkende ondersteuningsstructuur in en om de school.

- Steun waar nodig

Voor een deel van de leerlingen is de sterke basis binnen de scholen niet voldoende om tegemoet te komen aan hun onderwijs- en/of ondersteuningsvraag. Voor deze groep leerlingen wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Zij krijgen extra ondersteuning die de basisondersteuning overstijgt. Deze ondersteuning kan kortdurend of langdurend zijn, gericht op een individu of een groep, en binnen de school of buiten de school worden geboden.

- Speciaal als het moet

Een klein deel van onze leerlingen heeft een dusdanige ondersteuningsvraag dat dit de mogelijkheden van het reguliere voortgezet onderwijs overstijgt en plaatsing in het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) noodzakelijk is. Voor deze groep leerlingen wordt een toelaatbaarheidsverklaring afgegeven door het samenwerkingsverband. Uitgangspunt voor plaatsing in het VSO moet in principe zijn ‘gericht op doorstroom of terugkeer naar het reguliere VO’, maar het samenwerkingsverband erkent dat er een doelgroep leerlingen is die vanwege de ernstige aard van hun beperkingen hun schoolcarrière binnen het VSO zal afronden.

9

4. Basisondersteuning Zoals reeds gezegd heeft het overgrote deel van de leerlingen in onze regio voldoende aan de basisondersteuning. De basisondersteuning is niet landelijk vastgesteld; samenwerkingsverbanden bepalen zelf het niveau van basisondersteuning dat de aangesloten scholen bieden. Binnen ons samenwerkingsverband hebben we een standaardnorm afgesproken aan preventieve en licht curatieve interventies die iedere school aan alle leerlingen moet kunnen bieden. Dit heeft geresulteerd in een format op samenwerkingsverband-niveau, waarin iedere school vervolgens aangeeft waar zij staat in het realiseren van de basisondersteuning. Hieronder wordt dit schematisch weergegeven.

Pallas Athene College

Vo

lled

ig

gere

alis

eerd

In

on

twik

kelin

g

No

g n

iet

Basiszorg in de klas

1 Er wordt didactisch gedifferentieerd lesgegeven aan leerlingen die extra begeleiding nodig hebben

X

2 Docenten realiseren een veilig en stimulerend pedagogisch klimaat X

3 Alle docenten zijn in staat zo nodig extra begeleiding aan leerlingen te verlenen in de klassensituatie.

X

4 Alle docenten zijn in staat tot het tijdig signaleren van extra onderwijs- en zorgbehoefte

X

5 Alle docenten weten hoe zij een beroep kunnen doen op de interne zorgstructuur, waardoor zij in staat zijn eigen aandacht te begrenzen.

X

6 Alle docenten zijn in staat om om te gaan met de meest voorkomende leer-, gedrags- en sociaal emotionele problematiek

X

7 Mentor (of andere functionaris) informeert docenten over zorgleerlingen en hun ontwikkelplannen

X

8 Er zijn ontwikkelplannen voor alle leerlingen die extra begeleiding nodig hebben.

X

9 Leerlingen worden altijd geïnformeerd over zorgmaatregelen die henzelf betreffen.

X

10 Ontwikkelplannen worden altijd met de ouders van betreffende leerling besproken en geëvalueerd.

X

11 Binnen het lesprogramma wordt aandacht besteed aan sociale vaardigheden en faalangstreductie.

X

12 Binnen het lesprogramma wordt aandacht besteed aan loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB).

X

Basiszorg in de school

1 De school heeft structureel de beschikking over de volgende gekwalificeerde deskundige (specifieke functionaris):

X

a Interne zorgcoördinator (ZC-er) X

10

b gedragsspecialist / ambulant begeleider (gedrags- psychiatrische problematiek)

X

c school / jeugdmaatschappelijk werk (samenwerking school–ouders-hulpverleners)(mits externe financiering)

X

d dyslexiespecialist X

e rekenspecialist X

2 Bovenstaande functionarissen zijn in staat onderzoeksverslagen van specialisten om te zetten naar handelingsgerichte adviezen aan docenten en leerlingen

X

3 Er is een intern zorgoverleg / intern zorgteam X

4 Bij de toelating / intake van leerlingen is er voldoende en speciale aandacht voor (potentiële) risicoleerlingen.

X

5 Bij de overdracht van leerlingen naar werk of vervolgopleiding is er voldoende en speciale aandacht voor (potentiële) risicoleerlingen.

X

6 Alle interventies volgens ontwikkelplan, uitgevoerd binnen de school, zijn mét de effectbeschrijvingen vastgelegd in een leerlingdossier.

X

7 Voor zorgleerlingen wordt een eigen leer- en begeleidingslijnen vastgelegd (ontwikkelings- en uitstroomperspectief).

X

8 Een functionaris (casemanager) vanuit de school begeleidt af-/uitstromende leerlingen tot en met toelating op een andere VO-school, inclusief warme overdracht.

X

9 Op onze school is er uitstroombegeleiding voor leerlingen zonder startkwalificatie, inclusief warme overdracht.

X

10 Wij hanteren een verzuimprotocol en rapporteren dienovereenkomstig aan Leerplicht;

X

11 Onze school heeft een goed werkend leerlingvolgsysteem waarin ook de zorggegevens worden ondergebracht en waarvan de autorisatie helder is geregeld

X

12 Op onze school zijn meerdere keren per jaar leerling-/groepsbesprekingen waarin het persoonlijk functioneren van de leerlingen en de groep als geheel besproken wordt.

X

13 Op onze school wordt gewerkt met een format voor het leerling-/groepsbesprekingen.

X

14 Onze school kent steunlessen/RT/trainingen voor bepaalde vakken X

15 Wij onderzoeken de effecten van hulp/trainingen die door de school buiten de reguliere les worden verzorgd.

X X

16 Wij hanteren bij de beoordeling en evaluatie van onze zorg de inspectiecriteria

X

De volgende items zijn door de school beschreven (en terug te vinden in door de school vastgestelde documenten)

1 onderwijszorgprofiel X

2 visie op leerlingenzorg X

3 zorgbeleid, algemeen en specifiek X

4 onderwijsaanbod X

5 signaleren zorgbehoeften leerlingen (hoe signaleren we?) X

11

6 procedures leerlingenzorg (van signalering tot aanpak) X

7 expertise t.b.v. ondersteuning docenten en leerlingen X

8 rollen, taken en verantwoordelijkheden t.a.v. ondersteuning X

9 organogram en zorgstructuur X

10 ontwikkelperspectief (leerling individueel) X

11 handelingsplan groep X

12 groepering van leerlingen (zie toelichting) X

13 doelgroepenbeleid X

14 verzuimprotocol X

15 verwijzingsbeleid (incl. VAVO) X

16 betrokkenheid ouders X

17 effectiviteit leerlingenzorg X

18 taalbeleid X

19 rekenbeleid X

20 protocol m.b.t. hoe en aan wie verantwoording wordt afgelegd over aangeboden zorg.

X

21 ontwikkelagenda/jaarplan X

22 geschillen en klachtenregeling X

23 andere documenten (a.u.b. toelichten bij opmerking)

Conclusie

1. I-class project wordt gestart in schooljaar 2014-2015: I Class, De I staat voor Individuele begeleiding, Intensief programma en een Eye voor de leerling.

Doel:

Opvang van reguliere leerlingen met een speciale ondersteuningsbehoefte binnen de school. Deze

leerlingen kunnen met behulp van de “I Class” beter in hun onderwijs functioneren. De leerlingen kunnen

zich beter concentreren in een prikkelarme omgeving.

2. VWO-sprint

Onderwijs gericht op hoogbegaafde leerlingen.

12

5. Extra ondersteuning Zoals beschreven in het voorgaande hoofdstuk is de te bieden basisondersteuning voor alle scholen in het samenwerkingsverband gelijk. In het aanbod van de extra ondersteuning kunnen de scholen echter verschillen, afhankelijk van de specifieke mogelijkheden op individuele scholen. De extra ondersteuning kan variëren in volume (hoeveelheid leerlingen), intensiteit, duur en kosten. Op deze manier kan maatwerk worden geboden aan die leerlingen die meer nodig hebben dan de basisondersteuning. In dit hoofdstuk wordt de extra ondersteuning beschreven die de school kan bieden naast de basisondersteuning. Aan de hand van een kruisjeslijst wordt aangegeven welke activiteiten het Pallas Athene College op dit moment biedt aan leerlingen die extra ondersteuning behoeven. Hierbij komen de volgende aandachtsgebieden achtereenvolgens aan bod: het huidige beleid van de school met betrekking tot de ondersteuning aan leerlingen; de toelaatbaarheidsbepaling; de begeleiding door de school; de activiteiten met betrekking tot het volgen van de leerling; de specifieke aanpak die alle docenten hanteren om tegemoet te komen aan de extra ondersteuningsbehoeften van leerlingen; de betrokkenheid van ouders en leerlingen.

5.1 Huidig beleid met betrekking tot onderwijs en (extra) ondersteuning aan leerlingen

Visie van het Pallas Athene College (PAC) op ondersteuning aan leerlingen

Leerlingen en medewerkers op een school voor VO kunnen het beste functioneren in een veilig schoolklimaat, de medewerkers van het PAC doen hun uiterste om dit veilige klimaat te bewaken. De leerlingen werken samen met hun docenten en mentor aan de hoogst haalbare schoolresultaten. De ouders worden geïnformeerd over de voortgang van hun kinderen en hebben een belangrijke rol in de thuisbegeleiding. De vakdocent is verantwoordelijk voor de leervorderingen van de leerlingen in zijn klassen. De mentor is aanspreekpunt voor de individuele leerling en de groepsprocessen van zijn klas. De leerlingenzorg wordt uitgevoerd door de mentor, deze is de spil in de ondersteuning van het onderwijsproces. De mentor signaleert als eerste schoolproblemen en maakt deze bespreekbaar. De mentor krijgt hierbij ondersteuning van interne zorgbegeleiders, die samen met de ouders en de mentor de juiste beslissingen nemen in de schoolvoortgang van de leerling. Als de leerling niet tot presteren komt door problemen in de thuissituatie dan maakt de school, in overleg met de ouders, graag gebruik van externe organisaties, die ook binnen de school kunnen werken. De zorgcoördinator heeft de supervisie over de extra ondersteuning die een leerling nodig heeft. De interventies, die in het belang van een individuele leerling genomen worden moeten passen binnen de mogelijkheden van de organisatie. De missie van het Pallas Athene College Leerlingen in de VO leeftijd maken een belangrijke periode door, ze ontwikkelen zich van kind tot adolescent. De medewerkers van het PAC weten dit en willen hun leerlingen optimaal begeleiden in dit proces, ze willen dat naast cognitief (o.a.de schoolresultaten) de leerlingen zich ook als mens ontwikkelen. Alle leerlingen met een positief advies van de basisschool en voldoende toetsresultaten welkom op de school. Het uitstroomperspectief van een leerling op het PAC is gericht op het behalen van een diploma. Leerlingen met een bijzondere onderwijsbehoefte zijn welkom als de ondersteuningsbehoefte past binnen de mogelijkheden van de organisatie. Onze leerlingen hebben voldoende schoolresultaten, plezier in het leren en voelen zich veilig op school. Door omstandigheden is het voor sommige

13

leerlingen niet mogelijk te presteren. Samen met de leerling en de ouders zullen de medewerkers gezamenlijk beslissingen nemen over interventies s om hun schoolse situatie te verbeteren. Indien nodig roept de school hulp in van externe instanties. Worden door de school ondersteuningsbehoeften van leerlingen specifiek op de volgende gebieden gemeten? Zo ja, bij welke leerlingen of op welke wijze?

a) Meten cognitieve ontwikkeling Wordt niet gemeten Wordt gemeten d.m.v. intelligentietest, bij leerlingen die een specifieke hulpvraag hebben

wordt de NIO afgenomen. Anders, nl. CITO VAS, bij leerlingen die in de brugklas zitten.

b) Meten didactische ontwikkeling: Wordt niet gemeten Via rapportcijfers Via specifieke toetsen, bijv. rekentoets Via leerling-/groepsbespreking Anders, nl. bij specifieke doelgroepen d.m.v leerling-/groepsbespreking, bij leerlingen die

Specifieke aandacht voor het meten van:

Leerachterstand begrijpend lezen, bij leerlingen die opvallend laag scoren bij de CITO VAS krijgen zes steunlessen en een controletoets

Leerachterstand spelling, bij leerlingen die opvallend laag scoren bij de CITO VAS krijgen zes steunlessen en een controletoets Mocht een leerling op spelling uitvallen kunnen de testen als het "mooi weer dictee" en de test "tekenbeet" afgenomen worden

Leerachterstand rekenen, bij leerlingen die

c) Meten gedrag, sociaal-emotionele ontwikkeling: Wordt niet gemeten Wordt gemeten via testen, toetsen door de school afgenomen, bijv. SAQI (digitale versie van de

SVL) Wordt gemeten via psychologisch/pedagogisch onderzoek vanuit/via de school Anders, nl. d.m.v.

Er is structureel specifieke aandacht voor het signaleren van:

faalangst, d.m.v. saqi, observatie docenten en ouders problemen in prestatie-motivatie, d.m.v. emotionele instabiliteit, d.m.v. teruggetrokken gedrag, d.m.v. psychiatrische stoornis, d.m.v. intimidatie/geweld/misbruik, d.m.v. plegen strafbare feiten, d.m.v. ongeoorloofd verzuim, d.m.v. o.a. registratie LVS, absentiecoördinator, preventieve

verzuimgesprekken, DUO-melding andere sociaal-emotionele problemen, namelijk , d.m.v.

d) Gezondheid, medische situatie Geen actiepunt voor de school Signalering n.a.v. rapportcijfers Signalering via leerling-/groepsbespreking

14

Signalering via medisch onderzoek vanuit/via de school en/of jeugdgezondheidszorg Anders, nl. oudercontacten d.m.v.

e) Schoolloopbaanontwikkeling: Voortgang zichtbaar middels LOB (loopbaanoriëntatie en –begeleiding) Voortgang zichtbaar middels rapportcijfers Voortgang expliciet aandachtspunt in leerling-/groepsbespreking Voortgang op basis onderzoek vanuit/via de school Anders, nl. d.m.v.

Specifieke aandacht voor het signaleren van:

Verkeerde studiekeuze, d.m.v. Geen keuze voor vervolgopleiding, d.m.v. Intergrip; geldt voor de mavo-afdeling Eén of meer eerdere studie/niveauwisselingen (incl. afstroom), d.m.v. leerlingvolgsysteem

f) Thuissituatie/gezinssituatie: Signalering via functionaris in de school (mentor, zorgcoördinatie, directie, etc.) Signalering via leerling-/groepsbespreking Via ZAT Anders, nl. d.m.v.

Er is structureel specifieke aandacht in geval van:

gezinsvoogdij andere thuissituatie/gezinssituatie, namelijk

Expertise binnen de school en in relatie met ketenpartners t.b.v. ondersteuning docenten en

leerlingen

in school op afroep beschikbaar

niet beschikbaar

Remedial teacher

Dyslexiespecialist

Dycalculiespecialist

Decaan

Stagecoördinator

Vertrouwenspersoon

Logopedist

Ambulante begeleider

Schoolmaatschappelijk werker

Counselor/leerlingbegeleider

Psycholoog/(ortho)pedagoog

Trainer faalangstreductie

Trainer sociale vaardigheden

Schoolverpleegkundige

Schoolarts

Contactpersoon Bureau Jeugdzorg

Politie

Leerplicht

Arbeidsdeskundige (UWV)

15

in school op afroep beschikbaar

niet beschikbaar

Contactpersoon begeleid werken

Medewerker GGZ

Rouwtherapeut

Hoogbegaafdheidsspecialist

zorgcoördinator x

Opmerking:

Heeft uw school op dit moment specifieke ondersteuningsarrangementen voor leerlingen die extra aandacht behoeven?

Nee Ja, time-out groep Ja, leerling volgt de lessen bij een beperkt aantal docenten Ja, structuurklas Ja, (t)huiswerkvrije groep Ja, anders, nl.

* mavo perspectiefklas: ondersteuning op het gebied van rekenen en taal * vwo-sprint: speciaal programma gericht op "hoog"begaafde leerlingen * arrangement op maat voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte, * I-class pilot

Samenwerking gericht op maatwerk

Heeft de school een formele samenwerking (anders dan afspraken binnen het

samenwerkingsverband) met een andere VO- of VSO-school, gericht op het bieden van maatwerk

voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften of doorstroommogelijkheden?

Ja, namelijk: Nee

Opmerking: De school voldoet aan de afspraken gemaakt in het samenwerkingsverband m.b.t. de

basisondersteuning

Ja Nee

Opmerking: Nog niet helemaal voldoende: Het competentieniveau op het gebied van differentiatie/ ondersteuning m.b.t. leerlingen van de docenten kan nog verbeterd worden. Ook op leer-gedrags-en sociale problematiek gebied.

16

Organogram ondersteuningsstructuur

5.2 Toelaatbaarheidsbepaling a. Welk advies van de school voor primair onderwijs is nodig om toegelaten te worden? Zie c. b. Welke Citoscores zijn nodig om toegelaten te worden? Zie c. c. Welke andere criteria/voorwaarden gelden om toegelaten te worden? Indicatoren m.b.t. plaatsing op een bepaald niveau De kind-kenmerken en eventuele leer- en of gedragsstoornissen zijn bij alle plaatsingen steeds van groot belang.

17

* PERSPECTIEFKLAS (mavo niveau) LVS : minimaal C-scores, waarbij maximaal 1xD voor taal-, rekenen/ of studievaardigheid. De achterstand moet in te lopen zijn binnen een half jaar PO-advies : VMBO-TL zijn CITO : dient als bevestiging van het bovenstaande. In uitzonderlijke gevallen kan dit afwijken (zowel pos. als neg), dan is de argumentatie van leerkracht van belang. CITO-basisschool 530.

Belangrijk voor deze leerlingen is dat er sprake is een positieve werkhouding; PO/VO-overdracht.

* MAVO/ HAVO brugklas (mavo niveau): LVS : minimaal C-scores PO-advies : VMBO-TL zijn CITO : dient als bevestiging van het bovenstaande. In uitzonderlijke gevallen kan dit afwijken (zowel pos. als neg), dan is de argumentatie van leerkracht van belang. * HAVO/VWO brugklas (havo niveau): LVS : voornamelijk B-scores, er kunnen onderdelen minder goed of beter zijn. PO-advies : havo zijn CITO : dient als bevestiging van het bovenstaande. In uitzonderlijke gevallen kan dit afwijken (zowel pos. als neg), dan is de argumentatie van leerkracht van belang. * VWO brugklas: LVS : voornamelijk A-scores, er kunnen onderdelen minder goed of beter zijn. PO-advies : vwo zijn CITO : bevestiging van het bovenstaande. In uitzonderlijke gevallen kan dit afwijken (zowel pos. als neg), dan is de argumentatie van leerkracht van belang. * VWO-SPRINT brugklas (vwo niveau): LVS : voornamelijk A en A+ scores PO-advies : vwo zijn CITO : minimaal 545. In uitzonderlijke gevallen kan dit afwijken, dan is de argumentatie van leerkracht van belang. Vwo-sprint is gericht op leerlingen die begaafd zijn en of waar sprake is van onderpresteren. De didactische aanpak in het sprint is een oplossing om de leerling uit te dagen en te laten presteren. Is er sprake bij de leerling van specifieke ondersteuningsbehoefte is, dan kijkt de commissie of de school deze ondersteuning kan bieden. d. Procedurebeschrijving toelaatbaarheidsbepaling van leerlingen

a. Aanmelding vanuit primair onderwijs KOUDE overdracht: * Leerlinggegevens *eenduidig advies *LVS gegevens *specifieke kindkenmerken *eind CITO indien aanwezig WARME overdracht:" *gesprek met leerkracht (en eventueel IB-er) *indien nodig gesprek met alle partijen: PO, ouders, VO, (hulpverlening indien aanwezig)

b. Aanmelding vanuit het V(S)O

18

KOUDE overdracht: * Leerlinggegevens *eenduidig advies *LVS gegevens *specifieke kindkenmerken *eind CITO indien aanwezig *Verslagen van de specialisten WARME overdracht:" *gesprek met leerkracht (en eventueel IB-er) *indien nodig gesprek met alle partijen: PO, ouders, VO, (hulpverlening indien aanwezig)

e. Welke criteria gelden voor leerlingen die tussentijds instromen op deze schoollocatie (dus niet vanuit het (speciaal) basisonderwijs of speciaal onderwijs)? De aanmelding wordt afgehandeld door de afdelingsleider. Er is altijd vooraf contact met de school van herkomst. f. Afwijzingsprocedure Een leerling wordt afgewezen als niet wordt voldaan aan de bij 3.3 beschreven criteria. Vervolgstappen: * PO en ouders wordt geïnformeerd en krijgen advies * Gegevens worden teruggestuurd naar PO * Ouders ontvangen een officiële brief met de afwijzing g. Positie en rol ouders bij toelaatbaarheidsbepaling Ouders worden gezien als pedagogisch partner: informeren. Ze hebben geen stem in de uiteindelijke plaatsing. Ouders kunnen tegen het besluit van de plaatsing in beroep gaan. h. Andere nog niet genoemde zaken m.b.t. toelating Mocht aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling niet kunnen worden voldaan, zal het Pallas

Athene College er voor kiezen de leerling niet aan te nemen.

5.3 Begeleiding door de school

Begeleidingsmogelijkheden van de school

Aanwezig (In de reguliere les.

Dus voor alle of groepen leerlingen)

Aanwezig (Alleen voor

leerlingen die het nodig hebben.

Meestal buiten de les)

Niet aanwezig (Indien leerling dit nodig heeft, wordt

doorverwezen)

Remedial teaching taal

Dyslexiebegeleiding

Remedial teaching rekenen

Dyscalculiebegeleiding

Faalangstreductie training

Examenvreesreductie training

Sociale vaardigheidstraining, namelijk

19

(denk aan: Rots & Water, Equip, Kanjertraining, etc.)

Agressieregulatie training

Motorische remedial teaching

Rouwverwerking op indicatie wel aanwezig geweest

Studiebegeleiding (gericht op leren leren)

Bijles (gericht op vakinhoud)

Huiswerkbegeleiding

Counseling

Stagebegeleiding

Begeleiding bij arbeidsinpassing

Logopedie

Psycho-educatie

Opmerking: Stagebegeleiding en begeleiding bij arbeidsinpassing zijn niet van toepassing binnen het onderwijs op het Pallas Athene College.

Maatregelen om tegemoet te komen aan extra ondersteuningsbehoeften van (groepen) leerlingen?

Voor alle leerlingen

Voor een groep leerlingenmet

extra ondersteunings

behoefte

Voor individuele

leerlingen met extra

ondersteuningsbehoefte

n.v.t.

Minder dan 8 docenten per klas

Weinig wisseling lokalen

Schoolregels hangen zichtbaar in elk lokaal

Prikkelarme inrichting lokalen

Afgeschermde werkplekken (= bv. tafel met schot)

Prikkelarme verlichting

Werken met blokuren (clusteren)

“Denkvakken” in de ochtend, “doe vakken” in de middag

Persoonlijk begeleider (meer dan mentor)

Les in speciale groep ('groep in school')

Pauzebegeleiding

De school is rolstoelvriendelijk n.v.t n.v.t.

Een rustige plek waar de leerling zich kan 'terugtrekken'

Beschikbaarheid 'voorleesapplicatie' (zoals Kurzweil)

Beschikbaarheid van laptops/computer voor toetsen

Vergroot lesmateriaal

Verlenging toetstijd

Voorlezen toetsen

20

Maatregelen om tegemoet te komen aan extra ondersteuningsbehoeften van (groepen) leerlingen?


Voor een groep leerlingenmet

extra ondersteunings

behoefte

Voor individuele

leerlingen met extra

ondersteuningsbehoefte

n.v.t.

Voorlezen examen

Anders, namelijk:

Opmerking: Les in een speciale groep: geldt enkel voor de mavo Perspectiefklas en de vwo-Sprint klas. Vergroot lesmateriaal geldt enkel voor leerlingen waarbij sprake is van slechtziendheid.

Vindt specifieke en gerichte ondersteuning plaats bij gemeten taalachterstanden?

Ja, namelijk door: Meten taalvorderingen en vervolgens aanpassen aanpak of leermiddelen Extra begeleiding voor begrijpend lezen Extra begeleiding voor vergroten woordenschat Extra begeleiding voor technisch lezen Extra begeleiding voor spelling Extra tijd op het rooster voor inlopen taalachterstand Taalprofielklas Anders, namelijk

* mavo-Perspectiefklas: leerlingen met taalachterstand worden daar extra begeleid.

Nee Opmerking: Inlopen taalachterstand d.m.v. een beperkt aantal ondersteuningslessen: geldt voor leerjaar 1 en leerjaar 2 Vindt specifieke en gerichte ondersteuning plaats bij gemeten rekenachterstanden?

Ja, namelijk: Meten rekenvorderingen en vervolgens aanpassen aanpak of lesmateriaal

Extra tijd op het rooster voor rekenen/wiskunde (in leerjaar …)

Anders, namelijk * mavo-Perspectiefklas: leerlingen met rekenachterstand worden daar extra begeleid.

Nee Opmerking: Inlopen rekenachterstand d.m.v. een beperkt aantal ondersteuningslessen: geldt voor leerjaar 1 en leerjaar 2

Vindt specifieke en gerichte ondersteuning plaats van kwetsbare jongeren?

Ja, namelijk: Leerwerktraject (afdeling ) VM2 traject Branchecertificaten Trainen beroepsvaardigheden (Entreeopleiding AKA) Toeleiding naar de arbeidsmarkt of beschermde werkvormen Anders, namelijk

Nee Opmerking:

21

Vindt specifieke en gerichte ondersteuning plaats gericht op (hoog)begaafde Leerlingen?

Ja, namelijk: Extra uitdaging binnen vakken

Extra uitdagingen op vakoverstijgende vaardigheden

Extra vakken mogelijk

Versneld doorlopen van de opleiding

Leonardoklas

Anders, namelijk * vwo-Sprint traject

Nee Opmerking: Vindt specifieke en gerichte ondersteuning plaats voor nieuwkomers?

Ja, namelijk: NT2 Aanpassing lessentabel Anders, namelijk

Nee Opmerking:

5.4 Activiteiten met betrekking tot het volgen van de leerling Zet de school de intakegegevens van leerlingen in een geautomatiseerd LVS?

Ja, altijd Ja, incidenteel Nee

Opmerking: Waarvoor worden de intakegegevens gebruikt?

Indeling van de groepen/klassen

Vaststellen van de basisaanpak (didactisch/pedagogisch) van de groep Opstellen individuele (handelings)plannen Anders, namelijk

Opmerking: Zijn de mentoren op de hoogte van de instroomgegevens van hun nieuwe leerlingen?

Ja, de mentor kent de gegevens van al zijn/haar leerlingen Ja, de mentor kent de gegevens van veel van zijn/haar leerlingen Ja, de mentor kent de gegevens van enkele van zijn/haar leerlingen Nee

Opmerking: Houdt de school begeleidingsgegevens van de leerlingen bij in een geautomatiseerd LVS?

Ja, altijd

Ja, incidenteel Nee

22

Opmerking: Het is er, maar kan nog verder ontwikkeld worden. Worden met behulp van het LVS structureel en planmatig ontwikkelingen van leerlingen geëvalueerd?

Ja, van alle leerlingen Ja, incidenteel Nee

Opmerking: Draagt de mentor dossiers ‘warm’ over aan de mentor van het volgende leerjaar?

Ja, voor alle leerlingen Ja, voor specifieke leerlingen Nee

Opmerking: Structurele bespreking van leerlingen voor alle groepen/klassen (Niet alleen cijferbesprekingen. Wel handelingsgerichte besprekingen)

Structurele bespreking van leerlingen voor alle groepen/klassen

voor alle groepen/klassen

meer dan 8 keer per jaar

4-8 keer per jaar

1-3 keer per jaar

Incidenteel (wanneer zich een probleem voordoet)

Nooit

Opmerking: 4-8 keer per jaar: Mavo-Perspectief Vwo-Sprint Opvallende groepen

5.5 Specifieke aanpak door alle docenten om tegemoet te komen aan de extra ondersteuningsbehoeften van (groepen) leerlingen


Voor een groep

Voor individuele leerlingen

Niet van toepassing

Expliciet wordt aandacht besteed aan verduidelijking van lesopbouw en regels in de les (waar mogelijk visueel maken)

Expliciet wordt aandacht besteed aan verduidelijking van taken in de les (werken met stappenplannen)

Expliciet wordt gericht aandacht besteed aan verduidelijking van grenzen aan gedrag (waar mogelijk visueel maken)

23

Expliciet wordt gericht aandacht besteed aan aanmoediging en feedback in de les

Uitbreiding instructietijd

Leerstof aanbieden in kleinere delen

Elke dag starten met de mentor

Structureel werken volgens een programma/methode gericht op gedrag, namelijk (denk aan: Equip, Rots & Water)

Anders, namelijk: Leefstijl

Opmerking:

m.b.t. punt 3 en 4: wordt verder ontwikkeld

5.6 Betrokkenheid ouders en leerlingen

Specifieke activiteiten t.b.v. ouders van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben

Nooit Soms Vaak Altijd

Afleggen van (preventief) huisbezoek

Bespreken handelingsplan met ouder(s)

Bespreken handelingsplan met ouder(s) (en leerling)

Structurele voortgangsbesprekingen met ouder(s)

Organisatie van themabijeenkomsten m.b.t. zorg door de school

Anders, namelijk: specifieke thema-avonden (o.a. dyslexie, alcohol,…)

Opmerking:

Specifieke activiteiten t.b.v. leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben

Nooit Soms Vaak Altijd

Peermediation leerlingmentoren, leerlingtutoren, etc. (leerlingen begeleiden leerlingen)

Bespreking handelingsplan met leerling

Structurele voortgangsbesprekingen met leerling

Anders, namelijk:

Opmerking:

24

6. Ambities met betrekking tot extra ondersteuning In dit hoofdstuk worden de ambities van de school op het gebied van extra ondersteuning verwoord. Het realiseren van de ambities is mede afhankelijk van de beschikbaarheid van financiële middelen, menskracht en expertise. Hiervoor is het te nemen besluit over de verdeling van het ondersteuningsbudget van het samenwerkingsverband van essentieel belang. Hieronder wordt schematisch weergegeven welke extra ondersteuningsmogelijkheden het Pallas Athene College in de (nabije) toekomst wil en kan realiseren wanneer hiervoor voldoende middelen beschikbaar zijn.

Ambities korte termijn (1 jaar)

Actie: Beschrijving van de activiteit(en) Informeren over inhoud en doelstellingen van Passend Onderwijs zorgplicht en SWO VO Gelderse Vallei

Doelgroep: wat is de doelgroep? Afdelingsleiders. Interne Zorgteam Teams Ouders/verzorgers Leerlingen

Resultaat: Opbrengsten in producten en of processen in SMART-termen en hoe te meten?

De doelgroepen weten wat Passend Onderwijs en zorgplicht inhouden . Ze zijn tevens op de hoogte van de nieuwe samenwerkingsvorm (SWV VO Gelderse Vallei), hoe deze georganiseerd is en wat de doelen en consequenties zijn . Ondersteuningsplan voor PAC is vastgesteld en bekend gemaakt. Tevens is Ondersteuningsplan SWV VO Gelderse Vallei bekend gemaakt. NB: onderscheid tussen verantwoordelijkheid PAC en SWV blijven maken maar PAC heeft informatieplicht aan eigen populatie mbt alle relevante documenten.

Effecten: Op welke wijze zijn de effecten van deze activiteit(en) direct merkbaar bij / voor leerlingen?

Zij zijn op de hoogte van inhoud en draagwijdte van (zie boven)

Effecten: Op welke wijze zijn de effecten van deze activiteit(en) direct merkbaar bij / voor andere betrokkenen (welke)?

De betrokkenen zijn op de hoogte van de nieuwe wet.

Borging: Hoe worden opbrengsten geborgd? Het proces wordt geëvalueerd in het Managementteam in overleg met de zorg.

Eigenaar: Wie is verantwoordelijk voor het realiseren en borgen (eventueel via anderen) van resultaten?

Directie en zorgcoördinator

Realisatie: Globaal tijdstip afronding Einde schooljaar 2013 /14

Ambities middellange termijn (2 en 3 jaar)

25

Actie: Beschrijving van de activiteit(en) Passend .Onderwijs . en zorgplicht worden uitgevoerd in de teams, op MT. niveau (afdelingsleiders, directie, isw. met de zorgcoördinator) en op teamniveau (mentoren, docenten en zorgbegeleiders.)

MT werkt naar een schoolbreed beleid voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte

Versteviging en gerichte scholing van Interne Zorgbegeleiders (IZB)

Overleg mentor – afdelingsleider – IZB, indien nodig in samenwerking met ouders

De leerlingbespreking (zowel individueel als op groepsniveau) is een vast onderdeel van het teamoverleg

Differentiatie in de les, rekening houden met ondersteuningsbehoefte van de leerling

Scholing / voorlichting over specifieke problematiek door experts

Uitbreiding van het gebruik van het LVS

Doelgroep: wat is de doelgroep? Onderwijzend personeel Leerlingen en hun ouders Intern zorgteam Onderwijs ondersteunend personeel


Er is een vastgelegd en vastgesteld schoolbreed beleid mbt de leerling ondersteuning. Diverse doelgroepen, maatregelen, mogelijkheden en onmogelijkheden etc. zijn benoemd. Dit beleid is bekend gemaakt aan alle betrokkenen

De mentor inventariseert via de vakdocenten de onderwijsbehoeften van leerlingen die uitvallen of dreigen uit te vallen.

Leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoefte krijgen individueel, groepsgewijs of als klas een eigen OPP (Ontwikkelingsperspectief)

De docent is geïnformeerd over achtergronden van

De docent voert het Ontwikkelings perspectief (OPP) uit

Relevante informatie staat in het LVS


Gerichte aanpak zodat de kans van slagen groter is door middel van tijdig signaleren en een preventieve aanpak. Minder uitval

26

Sociaal emotioneel sterkere leerlingen Hoger slagingskansen.


Eenduidigheid in de aanpak Kennis van de onderwijsbehoefte van de betreffende leerling Docenten begrijpen leerlingen met een ondersteuningsbehoefte Problematiek van leerlingen is voor de docent beter hanteerbaar Leerlingen kunnen beter gemonitord worden op hun voortgang.

Borging: Hoe worden opbrengsten geborgd? Evaluatie Voortschrijdend beleid.


Directie Afdelingsleiders Zorgcoördinator

Realisatie: Globaal tijdstip afronding 2016 en verder

Ambities middellange termijn (2 en 3 jaar)

Actie: Beschrijving van de activiteit(en) Arrangementen voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte Docenten krijgen gerichte scholing in het ondersteunen van deze leerlingen PILOT: I-class Bijvoorbeeld: Leerlingen met lichamelijke problematiek, geestelijke problematiek en leerlingen met een leer of gedragsstoornis.

Doelgroep: wat is de doelgroep? Deze leerlingen Onderwijzend personeel Afdelingsleiders Interne zorgbegeleiders


De leerling heeft een passend ontwikkelingsperspectief binnen de mogelijkheden van de school. Docenten zijn handelingsbekwaam door informatie van het interne zorgteam en experts. een speciaal lokaal, een expertiseruimte, om leerlingen te begeleiden.


Deze trajecten zijn op maat gemaakt en daardoor zijn de kansen van slagen groter. Leerlingen met een ontwikkelingsperspectief maken gebruik van de expertiseruimte zodat de leerling minder last heeft van prikkels


Docenten zijn bekend met de problematiek en de ondersteuning van de leerling Een docent is betrokken bij de rustmomenten die

27

de betroffen leerling nodig heeft

Borging: Hoe worden opbrengsten geborgd? Evaluatie van het ontwikkelingsperspectief


Directie Intern zorgteam

Realisatie: Globaal tijdstip afronding Voortschrijdend

Scholingsbeleid

Wat voert de school uit aan deskundigheidsbevordering op korte termijn? Zo concreet mogelijk: wat, voor wie, hoe, wanneer?

Intern zorgteam schoolt zich op leer- en gedragsstoornissen Voorlichting aan onderwijsteams over Passend Onderwijs en zorgplicht Voorlichting over invoeren LVS. Specifieke voorlichting door experts aan docententeams. Door: Intern zorgteam, experts, bureaus, conferenties, studies etc. Volgens het aanbod en de behoefte

Wat voert de school uit aan deskundigheidsbevordering op middellange termijn? Zo concreet mogelijk: wat, voor wie, hoe, wanneer?

Voortschrijdend

Welke behoefte is er aan gezamenlijke scholing vanuit het swv?

Het opstellen van ontwikkelingsperspectief behoeft scholing voor het Interne Zorgteam

28

7. Algemene conclusie

Dit schoolondersteuningsprofiel levert een beeld van de mogelijkheden die [naam school] kan bieden in de (extra) ondersteuning aan haar leerlingen. Tegelijkertijd geeft dit document ook de grenzen van de ondersteuningsmogelijkheden van de school aan. We erkennen dat er altijd een groep leerlingen zal blijven die meer ondersteuning nodig heeft dan Pallas Athene college of een collega-school voor regulier voortgezet onderwijs binnen ons samenwerkingsverband kan bieden. Deze leerlingen zal een passend onderwijsondersteuningsarrangement geboden moeten worden in een bovenschoolse voorziening of middels plaatsing in het voortgezet speciaal onderwijs.

Nu de schoolondersteuningsprofielen van alle scholen van het samenwerkingsverband zijn opgesteld, kunnen we kritisch bekijken waar de ondersteuningsmogelijkheden en –onmogelijkheden in het reguliere voortgezet onderwijs in onze regio zitten. We signaleren dat er met ons huidige aanbod een groep leerlingen is die thuiszit. Tevens is er een hogere deelname aan het voortgezet speciaal onderwijs in ons samenwerkingsverband ten opzichte van het landelijke gemiddelde.

Dit zijn zaken die de komende tijd nader onderzoek vragen. We zullen ons regionale aanbod, zowel de huidige situatie als de ambities van de afzonderlijke scholen, moeten toetsen aan de ondersteuningsbehoeften van de leerlingen die in onze regio woonachtig zijn. Vervolgens dient bepaald te worden hoe de toewijzing van de (extra) ondersteuning plaatsvindt, zodat iedere leerling krijgt waar hij / zij recht op heeft. Hierbij is de afstemming tussen regulier en speciaal onderwijs noodzakelijk, de samenwerking met de medewerkers binnen de schoolorganisatie, alsmede de betrokkenheid van ouders en leerlingen en de samenwerking met de gemeenten die verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg.

Kortom, het realiseren van een passend onderwijs- en ondersteuningsaanbod in de regio Ede, Wageningen en Rhenen is een continu proces waarvoor we gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen.

Schoolondersteuningsprofielswvgeldersevallei.nl/.../07/SOP-Pallas-Athene-College.pdf · 2014. 7....

Documents

Transcript of Schoolondersteuningsprofielswvgeldersevallei.nl/.../07/SOP-Pallas-Athene-College.pdf · 2014. 7....