mavo havo atheneum gymnasium technasium

SCHOOLGIDS 2016-2017

1

Inhoudsopgave

Van harte welkom! .................................................................. 2

Contactgegevens ..................................................................... 2

Bereikbaarheid ........................................................................ 3

Bestuur ................................................................................... 3

Inspectie ................................................................................ 3

Personeelsgegevens ................................................................ 4

Korte geschiedenis van het Libanon Lyceum ............................. 8

Vereniging Oud-leerlingen Libanon ........................................... 8

Kenmerken van het Libanon Lyceum ........................................ 9

Een eigen onderwijsconcept: Wereldklassen ........................... 10

Technasium en Bèta Challenge, voor beter bètaonderwijs ........ 11

Wereldklas XL, een eigentijds gymnasium ............................... 12

Doelen van ons onderwijs ...................................................... 13

Opleidingsaanbod .................................................................. 13

Onderwijs per leerjaar ........................................................... 14

Toelatingscriteria havo-4 en vwo-5 ......................................... 16

Rekenonderwijs en -examens ................................................. 17

Rooster, onderwijstijd en vakanties ........................................ 17

Lessentabel schooljaar 2016-2017 .......................................... 18

Kwaliteit en resultaten ........................................................... 19

Tevredenheidspeilingen ......................................................... 20

Slagingspercentages .............................................................. 20

Begeleiding ........................................................................... 21

Het Schoolondersteuningsteam (SOT) .................................... 22

Activiteiten anders dan lessen ................................................ 25

Medezeggenschap ................................................................. 27

Contactpersonen en klachtenprocedure .................................. 27

De regels op het Libanon Lyceum .......................................... 28

Speciale voorzieningen op het Libanon Lyceum ....................... 29

Schoolkosten schooljaar 2016-2017 ........................................ 30

Regeling herkansingen .......................................................... 32

Dyslexie ................................................................................ 32

ASS en AD(H)D protocol ........................................................ 33

Vrijstellingen ......................................................................... 33

Aanvraag extra verlof ............................................................ 33

Bevorderingsnormen en slaag-/zakregeling eindexamens ........ 34

2

Van harte welkom! Dit is de digitale schoolgids van het Libanon Lyceum voor het schooljaar 2016-2017. In dit document vindt u veel informatie over onze school, variërend van de visie op onderwijs tot allerlei praktische zaken. Voor actuele informatie en de laatste nieuwtjes verwijs ik u graag naar onze website: www.libanonlyceum.nl. Daar vindt u ook een agenda, waarin alle relevante data van dit schooljaar zijn opgenomen. Als u op een activiteit klikt, krijgt u meer informatie te zien over bijvoorbeeld locatie en aanvangstijd.

Deze schoolgids probeert een zo goed mogelijk beeld te geven van wat voor soort school het Libanon Lyceum wil zijn. Hierover leest u meer in de hoofdstukken over de kenmerken van de school, het onderwijs en de leerlingbegeleiding. De schoolgids geeft natuurlijk niet op alle vragen antwoord. Neem gerust contact met ons op, als u meer of andere informatie wilt. Laat ons vooral ook weten als er kritiek is of bezorgdheid. We willen het graag horen als er iets verkeerd is gegaan, zodat we daar van kunnen leren. “Inspirerend onderwijs voor nieuwsgierige kinderen” is waar het Libanon Lyceum voor staat in onze Wereldklassen. Het is een van de doelen van ons onderwijs. Leerlingen verdienen het om uitgedaagd te worden, door activerende didactiek, door variatie in werkvormen en door een relatie te leggen tussen de lesstof en de echte wereld, waardoor het onderwijs betekenisvoller wordt. Dat vraagt veel, zowel van onze collega’s als van de kinderen. Wij stellen hoge eisen en verlangen van de leerlingen een actieve leerhouding.

Het Libanon Lyceum wil een school zijn waar elke leerling het naar zijn zin heeft en tevreden is over het onderwijs. Uit de enquêtes die leerlingen en ouders de afgelopen jaren hebben ingevuld, bleek dat zij het Libanon Lyceum een fijne en veilige school vinden en heel tevreden zijn over het onderwijs en de begeleiding. Ook de Onderwijsinspectie bleek tevreden over onze kwaliteit. We leunen echter niet achterover, het kan immers altijd beter! Ik wens alle leerlingen, hun ouders* en alle medewerkers van het Libanon Lyceum een succesvol en inspirerend schooljaar 2016-2017. Erik Zevenbergen Rector

Contactgegevens Het Libanon Lyceum heeft twee gebouwen die dicht bij elkaar staan in de wijk Kralingen:

Ramlehweg 6 Mecklenburglaan 49 3061 JX Rotterdam 3061 BD Rotterdam (aula: Palestinastraat 46) (aula: 1e Jerichostraat 2) mavo 3 en 4, havo 4 en 5 eerste en tweede klassen en vwo 4, 5 en 6 en derde klassen havo/vwo Telefoon Postadres (010) 452 25 00 Postbus 4301 Keuze [1] Mecklenburglaan 3006 AH Rotterdam Keuze [2] Ramlehweg Keuze [9] Administratie Bankrekeningnummer Fax NL65 RABO 0172 93 46 56 t.n.v. (010) 452 22 54 Stichting BOOR inzake Libanon Lyceum Contact Website www.libanonlyceum.nl/contact www.libanonlyceum.nl Heeft u vragen over: Neem dan contact op met: administratieve of financiële zaken? Jolanda Tel (tel@llr.nl) leermiddelen? Carla Leenders (lds@llr.nl) schoolzaken van uw kind? de mentor of teamleider

(contactgegevens vindt u in het hoofdstuk Personeelsgegevens)

voorlichting of inschrijving? Renée Willems of Diana Tabak (voorlichting@llr.nl)

* waar in deze schoolgids wordt gesproken over ouders kunt u, indien van toepassing, uiteraard ook ouder of verzorger(s) lezen.

3

Bereikbaarheid

Beide locaties van het Libanon Lyceum zijn gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer. Het metrostation Gerdesiaweg ligt dicht bij de Ramlehweg, het metrostation Voorschoterlaan dichtbij de Mecklenburglaan. Tramlijn 7 stopt op de Oudedijk, vlakbij beide gebouwen. Zelfs de leerlingen die van buitengemeenten en van verre wijken in Rotterdam komen zijn hierdoor betrekkelijk weinig tijd kwijt met reizen. In de omgeving van beide locaties geldt betaald parkeren van maandag 09.00 uur tot en met vrijdag 18.00 uur.

Bestuur

Het Libanon Lyceum valt onder de Stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (BOOR), met de heer H.W.M. van Blijswijk als voorzitter van het College van Bestuur. Het adres van de Stichting BOOR is: Postbus 23058, 3001 KB Rotterdam. Website: www.stichtingboor.nl, telefoon (010) 2540801. De missie van BOOR: maximale kansen creëren voor kinderen en jongeren in Rotterdam en omgeving. Zij worden volwassen wereldburgers die bijdragen aan een rechtvaardige samenleving en weten hoe zij hun talenten daarvoor kunnen benutten. De visie van BOOR: Wij dragen zorg voor onderwijs dat bijdraagt aan de talentontwikkeling van iedere leerling. Kernwaarden: maximale talentontplooiing, actieve pluriformiteit, nieuwsgierigheid, betrokken en toekomstgericht, naleving van kinderrechten, sterke binding met de samenleving Klik hier voor het Koersdocument 2016-2020 van BOOR.

Inspectie

De Inspectie van het Onderwijs is elektronisch bereikbaar via het contactformulier op de website. Voor vragen over het onderwijs kunt u ook bellen met Informatie Rijksoverheid op nummer 1400 (bereikbaar op werkdagen tussen 8.00 en 20.00 uur, lokaal tarief). De vertrouwensinspecteur voor klachten over seksuele intimidatie is te bereiken via telefoonnummer 0900-1113111 (tijdens kantooruren, lokaal tarief).

4

Personeelsgegevens

Personeelsfoto 22 augustus 2016

5

Directie

naam functie e-mail

Dhr. E.J. Zevenbergen rector zvb@llr.nl Dhr. R.J.M. Paijens conrector onderbouw pys@llr.nl Dhr. J.P. Brand conrector bovenbouw ad interim brd@llr.nl Teamleiders

naam afdeling e-mail

Dhr. L.W. Ran brugklassen ran@llr.nl Dhr. J.C. van der Velden tweede klassen vel@llr.nl Dhr. G.L.A. van der Kleij havo 3 en vwo 3 kly@llr.nl Dhr. J.P. Brand mavo 3 en 4 brd@llr.nl Dhr. P.L.H.M. Claessens havo 4 en 5 cls@llr.nl Mw. M. van Dijk vwo 4, 5 en 6 dyk@llr.nl Mw. E. van der Winden toetsorganisatie en examens wdn@llr.nl Decanen

naam afdeling e-mail

Dhr. H. de Heus mavo 2,3,4 en havo 3,4,5 heu@llr.nl Mw. M.H.E. Godwaldt vwo 3,4,5,6 gwl@llr.nl Schoolondersteuningsteam (SOT)

naam functie e-mail

Mw. M.C. van Wijngaarden zorgcoördinator wyn@llr.nl Mw. M.J.E. Martens leerlingbegeleider mar@llr.nl Mw. J.M. van der Pijl leerlingbegeleider pyl@llr.nl Mw. drs. P.C.M. Jacobs orthopedagoog jcs@llr.nl Mw. A. van der Hoeven schoolmaatschappelijk werker smw@llr.nl Mw. E.J. de Jong begeleider passend onderwijs bpo@llr.nl Technasium / Bèta Challenge

naam functie e-mail

Dhr. D. van den Heuvel technator onderwijs hvl@llr.nl of technasium@llr.nl Mw. C.T.M. Hemerik technator organisatie en PR hmk@llr.nl of technasium@llr.nl Dhr. H.M. van der Loo technator acquisitie loo@llr.nl of technasium@llr.nl Dhr. F. Spierings coördinator bèta challenge spi@llr.nl of betachallenge@llr.nl Mw. L. Koornneef coördinator bèta challenge knf@llr.nl of betachallenge@llr.nl

Mentoren

Klas Mentor e-mail

MH1A Dhr. A. Spiering spg@llr.nl MH1B Mw. N.F. Soeteman stn@llr.nl MH1C Mw. R. Durinck drk@llr.nl HV1D Mw. C.T.M. Hemerik hmk@llr.nl HVT1E Mw. I. Berwald bwd@llr.nl HVT1F Mw. L. Koornneef knf@llr.nl VX1G Dhr. A. Arslan ars@llr.nl VX1H Mw. M.C. van Wijngaarden wyn@llr.nl VX1K Mw. S. Kuijsten kst@llr.nl M2A Mw. N. Ivanovski isk@llr.nl M2B Mw. K. Baur bau@llr.nl H2C Dhr. M. Michels mic@llr.nl H2D Mw. C.D.V. Frequin fqn@llr.nl H2E Mw. Y. Cengiz cgz@llr.nl V2F Dhr. M. Kreischer krs@llr.nl V2G Mw. L. Jiang jia@llr.nl VX2H Mw. F.E.A. Scheffer sff@llr.nl VX2K Dhr. W. Verbeek vbk@llr.nl VX2L Drs. S.D. Kolenbrander kbr@llr.nl M3A Dhr. R. van Gulik glk@llr.nl M3B Dhr. J.P. Brand brd@llr.nl H3C Mw. G.A. Saral srl@llr.nl H3D Mw. K. van der Reijden rdn@llr.nl H3E Dhr. B. Aklalouch all@llr.nl V3F Mw. L. Loorbach lrb@llr.nl V3G Dhr. S.P.C. van Assendelft asd@llr.nl VX3H Dhr. M. Goedknegt gkn@llr.nl VX3K Dhr. N.P. Hugenholtz hhz@llr.nl VX3L Mw. C. van den Berg brg@llr.nl M4A Drs. K.G.W. Grondsma gsm@llr.nl M4B Dhr. M. Fadaei fad@llr.nl H4A Mw. S. Stout stt@llr.nl H4B Dhr. F.W. Schot sct@llr.nl H4C Mw. J. van de Linde lnd@llr.nl H4D Mw. E. Vaartjes vas@llr.nl V4A Mw. M.J.E. Martens mar@llr.nl

6

V4B Mw. M. Davelaar dvr@llr.nl V4C Mw. C.J. Dokter dtr@llr.nl V4D Dhr. E. Wiersma wrm@llr.nl V4E Dhr. H.J. van der Veen ven@llr.nl H5A Dhr. L. van Rooijen roo@llr.nl H5B Dhr. S. de Bie bie@llr.nl H5C Drs. M.G.W.M. Faes fas@llr.nl H5D Mw. drs. I. van Erve eve@llr.nl V5A Mw. drs. J.P.A. van Bers ber@llr.nl V5B Mw. drs. K.E. Ost ost@llr.nl V5C Mw. M. Akkouh akh@llr.nl V5D Drs. R.J. Diehle die@llr.nl V5E Dhr. J. Visser vsr@llr.nl V6A Mw. M.H.E. Godwaldt gwl@llr.nl V6B Mw. E.P. Bos bos@llr.nl V6C Dhr. H.J. van der Veen ven@llr.nl

Docenten

naam vak(ken) e-mail

Mw. M. Akkouh fa akh@llr.nl Dhr. B. Aklalouch ec all@llr.nl Dhr. A. Arslan ak ars@llr.nl Mw. S. Aryantash en ata@llr.nl Dhr. S.P.C. van Assendelft oo wi wisB asd@llr.nl Mw. M.J. Baartman fa btm@llr.nl Mw. drs. E.F. Bakker gs bkr@llr.nl Mw. K.J. Barbarowicz du bar@llr.nl Mw. K. Baur en tt bau@llr.nl Mw. C. van den Berg ne brg@llr.nl Mw. drs. J.P.A. van Bers en ber@llr.nl Mw. I. Berwald wi wisA bwd@llr.nl Dhr. S. de Bie rkt wi wisA bie@llr.nl Dhr. R. van den Bogaert ak bi tt bgt@llr.nl Dhr. M.H. Bolten na oo btn@llr.nl Mw. E.P. Bos wisA wisB bos@llr.nl Mw. R. el Bouchtaoui fa bti@llr.nl Dhr. J.P. Brand lo brd@llr.nl Mw. A. Cali ak na cal@llr.nl

Mw. Y. Cengiz wi cgz@llr.nl Drs. P.L.H.M. Claessens ak cls@llr.nl Mw. M. Davelaar cben en dvr@llr.nl Drs. R.J. Diehle du die@llr.nl Mw. M. van Dijk ne dyk@llr.nl Mw. C.J. Dokter na oo dtr@llr.nl Drs. A. van Dorp gr la kcv drp@llr.nl Mw. R. Durinck lo drk@llr.nl Mw. drs. I. van Erve ne eve@llr.nl Dhr. M. Fadaei gs ma fad@llr.nl Drs. M.G.W.M. Faes ec fas@llr.nl Dhr. P.F.J. Fokkelman wi fok@llr.nl Dhr. J.S. Franken na fkn@llr.nl Mw. C.D.V. Frequin bi fqn@llr.nl Dhr. C.C. Gerritse lo grt@llr.nl Mw. M.H.E. Godwaldt ne gwl@llr.nl Dhr. M. Goedknegt du gkn@llr.nl Mw. L.C. Groenendijk fa gdk@llr.nl Drs. K.G.W. Grondsma ec mo gsm@llr.nl Dhr. R. van Gulik bi nsk2 sk glk@llr.nl Mw. A. van Haver en hvr@llr.nl Mw. C.T.M. Hemerik lo wi hmk@llr.nl Dhr. D. van den Heuvel na oo hvl@llr.nl Mw. J. van der Horst en hrt@llr.nl Dhr. N.P. Hugenholtz ak hhz@llr.nl Mw. N. Ivanovski gs tt isk@llr.nl Mw. L. Jansen bv ckv jnn@llr.nl Dhr. J. Jhingoer wisA wisB wisD jgr@llr.nl Dhr. R. Janssen en jsn@llr.nl Mw. L. Jiang rkt wi jia@llr.nl Mw. H.C. Katsman mu ksn@llr.nl Dhr. K.A. Kilsdonk lo kdk@llr.nl Dhr. G.L.A. van der Kleij wi kly@llr.nl Drs. R.W. Kock wisA wisB wisD kck@llr.nl Drs. S.D. Kolenbrander gr kv la kbr@llr.nl Mw. E.M. Kooijmans bv ckv kms@llr.nl Mw. L. Koornneef bi oo tt knf@llr.nl Dhr. C.J. Krakeel lo krk@llr.nl

7

Dhr. M. Kreischer na krs@llr.nl Mw. V. de Kruijff ne ta kyf@llr.nl Mw. S. Kuijsten ne ta kst@llr.nl Mw. J. van de Linde nsk2 oo sk lnd@llr.nl Dhr. H.M. van der Loo oo tt loo@llr.nl Mw. L. Loorbach gs ma lrb@llr.nl Mw. M.J.E. Martens bv ckv te mar@llr.nl Mw. H. Maziane fa mze@llr.nl Dhr. M. Michels en mic@llr.nl Drs. E.H. Miedema fi gs mda@llr.nl Dhr. G.J. Nieborg sk nbg@llr.nl Mw. C. van Noort wi nrt@llr.nl Mw. drs. K.E. Ost ec mo ost@llr.nl Dhr. R. Ouwens ne ta row@llr.nl Dhr. L. de Paepe fi ne ta ppe@llr.nl Mw. J.M. van der Pijl bv ckv pyl@llr.nl Dhr. L.W. Ran lo ran@llr.nl Mw. K. van der Reijden ne ta rdn@llr.nl Dhr. L. van Rooijen na nsk1 roo@llr.nl Dhr. S.B. Rothman mu rtm@llr.nl Mw. E. Rovelet wi rvt@llr.nl Mw. G.A. Saral du srl@llr.nl Mw. F.E.A. Scheffer fa sff@llr.nl Dhr. F.W. Schot ak sct@llr.nl Mw. N.F. Soeteman en stn@llr.nl Dhr. A. Spiering gs wi spg@llr.nl Dhr. F. Spierings bi oo spi@llr.nl Mw. S.M. van den Steen sk sen@llr.nl Mw. S. Stout bi stt@llr.nl Mw. M. Sturm du gs stm@llr.nl Mw. E. Vaartjes ne vas@llr.nl Dhr. H.J. van der Veen ne ven@llr.nl Dhr. J.C. van der Velden wi vel@llr.nl Mw. D. Verbaan oo wi vbn@llr.nl Dhr. W. Verbeek mt ne vbk@llr.nl Dhr. H. Verhulst sk veh@llr.nl Dhr. J. Visser gs ma vsr@llr.nl Dhr. C.J.J. Volkering lo vol@llr.nl

Mw. I.F. Wesdorp ne ta wsd@llr.nl Mw. E. Wiersma ne wrm@llr.nl Mw. M.C. van Wijngaarden oo wyn@llr.nl

Uitleg afkortingen vakken ak aardrijkskunde ma maatschappijleer bi biologie mt mediatraining bv beeldende vorming mu muziek cben Cambridge English na natuurkunde ckv culturele en kunstzinnige vorming ne Nederlandse taal du Duitse taal nsk1 natuur- en scheikunde I ec economie nsk2 natuur- en scheikunde II en Engelse taal oo onderzoek & ontwerpen fa Franse taal rkt rekentoets fi filosofie sk scheikunde gr Griekse taal en letterkunde ta taal gs geschiedenis te tekenen kcv klassieke culturele vorming tt technologie & toepassing kv klassieke vorming wi wiskunde kv1 kunstvakken I wisA wiskunde A la Latijnse taal en letterkunde wisB wiskunde B lo lichamelijke opvoeding wisC wiskunde C mo management en organisatie wisD wiskunde D

Onderwijsondersteunend personeel

naam Functie (Ramlehweg / Mecklenburglaan / Palestinastraat) e-mail

Dhr. A.K. Bhoelai Conciërge (R) bho@llr.nl Dhr. H. Garcia Salvidar Kantinebeheerder (P) grs@llr.nl Dhr. M. Hajji TOA Technasium (M) haj@llr.nl Mw. M.I. Huisman Mediatheek (M,P), administratie (P) hmn@llr.nl Dhr. M. Koppenol Systeembeheerder (M) mko@llr.nl Dhr. G.G.J.M. Kuiper TOA (R) kpr@llr.nl Dhr. F. Landolf Conciërge (M) ldf@llr.nl Mw. C.S. Leenders Mediatheek en administratie (P) lds@llr.nl Mw. C. van der Linden Hoofd facilitaire zaken (M) vdl@llr.nl Mw. J.H. Marsie Leerlingzorg (M) msi@llr.nl Mw. N.M. van Marle Stafmedewerker financiën & personeel (R) mvm@llr.nl Dhr. J. Overvoorde Systeembeheerder (R) jov@llr.nl Dhr. J. Reyes Moronta Kantinebeheerder (M) jrm@llr.nl Dhr. E.R. Rijsdijk TOA (M) rrd@llr.nl Mw. D.C. Tabak Werving, administratie en mediatheek (M) tbk@llr.nl Mw. J. Tel Hoofd administratie (P) tel@llr.nl Mw. R. Willems Stafmedewerker werving en voorlichting (M) wls@llr.nl Dhr. W. van Velzen Leerlingzorg (R) wvv@llr.nl

8

Korte geschiedenis van het Libanon Lyceum Het Libanon Lyceum begon als “2de HBS met 5-jarige cursus” in 1909 met drie klassen in een oud schoolgebouw. In 1913 verhuisde de school naar een nieuw gebouw in de Libanonstraat. Zo kwam onze school aan haar naam. In 1938 werd de Libanonstraat herdoopt in Ramlehweg. Het monumentale gebouw aan de Ramlehweg herinnert ons aan het verleden. Een glas-in-lood raam boven de trap naar de eerste verdieping beeldt de eerste directeur van de school, de heer J. Holwerda, uit. Aan de linkerkant van die trap bevindt zich ook een gedenkplaat met de namen van Libanon-leerlingen en -docenten die de Tweede Wereldoorlog niet overleefden. "Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen, en herhaal ze honderd malen: alle malen zal ik wenen", schreef Leo Vroman. Je begrijpt hoe dat bedoeld is als je naar die namen kijkt en je realiseert je dat zij horen bij de mensen die om het leven werden gebracht.

In 1950 kwam er een gymnasiumafdeling bij en werd de Libanon HBS het Libanon Lyceum. In 1968 volgde een fusie met de MMS aan de Mecklenburglaan en de Willem Ruys-mavo. Vanaf die tijd kent de school een mavo-, havo- en atheneum-/gymnasiumopleiding. Zowel het gebouw aan de Ramlehweg (1913) als het gebouw aan de Mecklenburglaan (1921) zijn rijksmonumenten. In 2009 vierde het Libanon Lyceum haar eeuwfeest. Een reeks van feestelijke evenementen werd afgesloten met een grote reünie op het Stoomschip Rotterdam, waarbij 2500 oud-leerlingen en (oud-)collega’s aanwezig waren.

Vereniging Oud-leerlingen Libanon Op 8 oktober 1998 is de Vereniging Oud-leerlingen Libanon opgericht, een bloeiende vereniging met inmiddels tegen de 800 leden. Deze vereniging heeft zich ten doel gesteld om het contact tussen oud-leerlingen onderling, maar ook tussen oud-leerlingen en (oud-)docenten zo veel mogelijk te bevorderen. Zij doet dit onder meer door het uitgeven van de “VOLtreffer”, het verenigingsblad dat vier keer per jaar verschijnt. Verder organiseert zij reünies, ledendagen e.d. Het adres van de ledenadministratie: Vereniging Oud-leerlingen Libanon (VOL) Postbus 4018 3006 AA Rotterdam Website: www.vol-libanonlyceum.nl Email: admin@vol-libanonlyceum.nl

Kenmerken van het Libanon Lyceum Het Libanon Lyceum is een school voor openbaar voortgezet onderwijs in Rotterdam. De school heeft een afdeling voor mavo, havo, atheneum (vwo), gymnasium en Technasium. De school is gehuisvest in twee prachtige panden in Kralingen. Leerlingen in de onderbouw krijgen les op de locatie Mecklenburglaan, de bovenbouw op de locatie Ramlehweg. De school heeft ruim 1400 leerlingen. Dat lijkt veel, maar door de twee gebouwen hebben leerlingen helemaal niet het gevoel dat de school groot is. De afdelingen van de school zijn zo verdeeld dat elk gebouw er een eigen stijl op na kan houden, die past bij de leeftijd van de leerlingen. De voordelen van een grote school met kleinschalige locaties zijn onmiskenbaar. De grootte zorgt ervoor dat we een breed pakket aan examenvakken kunnen aanbieden. De verdeling over de twee gebouwen geeft de voordelen van de kleine school: leerlingen vinden makkelijk hun "eigen plek" en voelen zich veilig en gekend. Openbaar onderwijs Het Libanon Lyceum verzorgt openbaar onderwijs en is daardoor verbonden aan Stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (BOOR). De identiteit van ons onderwijs is gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en vooral het Verdrag inzake de rechten van het kind. We maken ons sterk voor maximale talentontwikkeling van elke leerling die aan onze zorg wordt toevertrouwd, ongeacht godsdienst of levensovertuiging, seksuele voorkeur, etniciteit, politieke overtuiging of welk ander onderscheid dan ook. Wij voeden onze leerlingen op tot mensen met een open opstelling ten opzichte van anderen en realiseren een klimaat waarin kinderen elkaar leren kennen, begrijpen en waarderen op basis van respect en vertrouwen. Kwaliteit en niveau Kwaliteit betekent voor ons: leerlingen die tevreden zijn over het onderwijs én het naar hun zin hebben op school. Beide onderdelen zijn prima voor elkaar. De onderwijsinspectie geeft alle niveaus (mavo, havo, vwo) een voldoende en ook de examenresultaten zijn goed. In enquêtes geven de leerlingen aan dat zij het Libanon Lyceum een erg leuke, goede en veilige school vinden. De docenten stellen hoge eisen aan het niveau, de inzet in de les, het huiswerk en de verzorging van het werk. Wij hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en leggen ons er niet bij neer als een kind onvoldoende presteert. Uiteraard betrekken wij de ouders intensief bij het leerproces van de kinderen. Huiswerk, bijlessen en ondersteuning Op de middelbare school neemt de hoeveelheid huiswerk toe in vergelijking met de basisschool. Dat vereist planning en organisatie, ook in combinatie met sport, muziek en andere hobby’s. De leerlingen krijgen meer en grotere toetsen, en er wordt naast reproductie ook steeds meer een beroep op inzicht gedaan. Daarom besteden zowel de mentor als docenten veel aandacht aan “leren leren” en helpen zij de kinderen bij het plannen, leren en maken van het huiswerk en de voorbereiding op toetsen. In samenwerking met het professionele huiswerkinstituut After’s Cool worden op school ook bijlessen en huiswerkbegeleiding aangeboden.

9

Goede sfeer en zorgzaam Van oudsher is het Libanon Lyceum een school waar een heel plezierige sfeer heerst. Leerlingen en docenten gaan op een prettige manier met elkaar om. Wij willen een school zijn waar iedereen zichzelf kan zijn, zich mag onderscheiden van anderen en waar iedereen zich veilig voelt. Wij zorgen ervoor dat onze leerlingen het gevoel hebben er te mogen zijn. Dat doen wij vooral door het geven van persoonlijke aandacht. De vele activiteiten die wij buiten de lessen organiseren (zoals feesten, excursies, werkweken, sport, muziek en projecten) zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat de school een plek is om te leren én om vrienden te maken, te leven, jezelf te leren kennen en te groeien. Wij stellen hoge eisen, maar wij rekenen het ook tot onze taak om de leerlingen die het af en toe moeilijk vinden te ondersteunen. Zo zorgen wij voor een goede begeleiding door de mentor. Deze houdt de leerling in de gaten, onderhoudt de contacten met thuis en zorgt voor een prettige sfeer in de klas. De school beschikt over een uitgebreide zorgstructuur, voor als het door omstandigheden even niet lukt. Het ervaren zorgteam bestaat uit een zorgcoördinator, twee leerlingbegeleiders, een schoolmaatschappelijk werker en een remedial teacher.

Brugperiode De leerlingen starten op het Libanon Lyceum in een brugklas mavo/havo, havo/vwo of gymnasium. Aan het eind van het eerste leerjaar wordt op basis van cijfers gekeken welk niveau het best lijkt te passen bij de capaciteiten van de leerlingen. In het tweede leerjaar gaan de kinderen dus verder in aparte mavo-, havo-, vwo- of gymnasiumklassen.

Een eigen onderwijsconcept Op het Libanon Lyceum wordt in de onderbouw gewerkt met het zelf ontwikkelde onderwijsconcept van de “Wereldklassen”. De pijlers van dit concept zijn betekenisvol onderwijs en activerende didactiek. Inmiddels bestaat dit concept al bijna tien jaar en is het beproefd en succesvol gebleken. Op het Libanon Lyceum kan ook een Technasiumopleiding gevolgd worden. Technasium is een formule voor beter bètaonderwijs voor havo en vwo. Voor de mavoleerlingen hebben wij samen met een aantal andere scholen de afgelopen jaren een soortgelijk concept ontwikkeld, dat de naam Bèta Challenge Programma heeft meegekregen. Verderop in deze schoolgids wordt dieper ingegaan op de concepten van de Wereldklassen, Technasium en Bèta Challenge. Op elk moment de cijfers beschikbaar De behaalde resultaten van toetsen en overhoringen vormen een belangrijk onderdeel van het schoolleven en zijn voor leerlingen en ouders van groot belang. Ze geven aan hoe het leerproces verloopt en zijn voor een groot deel bepalend voor de overgang en de uitsplitsing naar leerweg. Bovendien kunnen de behaalde cijfers een mooie aanleiding vormen voor gesprekken tussen ouders en leerlingen en kunnen de ouders er wellicht aan bijdragen dat de leerling nadenkt over “hoe het zo gekomen is” en “wat eraan te doen”. Het is voor ouders mogelijk om vanaf huis in de online agenda van het eigen kind in het schooladministratieprogramma Magister te kijken. Zodra de docent de cijfers heeft ingevoerd (kort na het nakijken van de toets) zijn daar ook de resultaten beschikbaar. Ouders doen mee Wij houden de ouders zo goed mogelijk op de hoogte van het onderwijsproces van hun kind, om de ouders in staat te stellen hun kind thuis optimaal te begeleiden. Een onderdeel daarvan wordt gevormd door de Student Led Conferences, waarbij de leerling in het bijzijn van mentor en ouders zijn rapport presenteert. Het Libanon Lyceum samengevat in 10 punten

1 Een eigen onderwijsconcept: Wereldklassen.

2 Brugklassen mavo/havo, havo/vwo en gymnasium (Wereldklas XL).

3 Vanaf de tweede klas aparte mavo-, havo- en vwo-klassen.

4 Technasium en Bèta Challenge: concepten voor beter bètaonderwijs.

5 Aparte locaties voor onderbouw en bovenbouw.

6 Prima rapport onderwijsinspectie.

7 Heel tevreden leerlingen en ouders (peiling 2016) en personeel (peiling 2015).

8 Student Led Conferences: leerlingen presenteren zelf hun rapport.

9 Duidelijke regels gecombineerd met een plezierig werk- en leerklimaat.

10 Een zorgzame, veeleisende school.

10

Een eigen onderwijsconcept: Wereldklassen In de lessen van de Wereldklassen is er een mooie didactische balans tussen klassikaal les, samenwerkend leren, zelfstandig werken en projecten. Niet alleen de montessori-, jenaplan- en daltonscholen, maar ook de meeste andere basisscholen werken op deze manier. Het Wereldklasconcept doet niet alleen meer recht aan de verschillen tussen kinderen, maar het biedt kinderen ook de kans om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Veel middelbare scholen gaan hier aan voorbij en beginnen opnieuw, alsof de kinderen niets hebben geleerd op de basisschool. Dat is zonde! De Wereldklassen op het Libanon Lyceum vormen een mooie doorlopende leerlijn van basisonderwijs naar middelbaar onderwijs, waardoor deze overstap makkelijker verloopt maar ook een betere voorbereiding biedt op het vervolgonderwijs na de middelbare school. Activerende didactiek en betekenisvol onderwijs Het is algemeen bekend dat kinderen relatief weinig onthouden als zij alleen maar naar de uitleg van de docent moeten luisteren (zie onderstaande afbeelding van de zogenaamde “leerpiramide”). Naarmate leerlingen op een goede manier meer geactiveerd worden, neemt het leerrendement aanzienlijk toe. Als het onderwijs daarnaast betekenisvol wordt gemaakt door het geleerde te plaatsen binnen kaders van actualiteit en toepassingen in de “echte wereld”, zal de stof veel beter beklijven. Ook snappen leerlingen veel beter waarom zij bepaalde zaken leren. In de Wereldklassen wordt daarom gebruik gemaakt van activerende didactiek. Naast klassikaal les is er ruimte voor samenwerkend leren, zelfstandig werken en projecten. Daarbij is de rol van de docent essentieel. Hij moet niet alleen zorgen voor goede uitleg en instructie, maar hij moet ook veel structuur bieden en zorgen voor een goede relatie met zijn klas zodat kinderen zich veilig voelen om vragen te stellen en initiatieven te nemen.

De leerlingen uit de Wereldklassen wordt geleerd om de kennis uit de boeken ook toe te passen in de “echte wereld”. De wereld komt niet alleen de klas binnen, de klas gaat ook de wereld in. Dat doen wij onder andere door middel van stilstaan bij de actualiteit, projecten en onderzoek buiten de school. Deze aanpak vergt een andere indeling van de lessen. Wij hebben daarom in de eerste en tweede klassen voornamelijk lesblokken van honderd minuten (twee lesuren achter elkaar), waardoor meer verdieping en onderzoek mogelijk is.

Ontwikkeling van vaardigheden In de Wereldklassen wordt expliciet aandacht besteed aan de vaardigheden samenwerken, reflecteren, verantwoordelijkheid nemen en doorzetten. Met behulp van “leerlijnen” kunnen leerlingen zich ontwikkelen van “beginner” tot “expert”. Twee maal per schooljaar presenteren de leerlingen tijdens de “Student Led Conferences” in het bijzijn van mentor en ouders hun rapport, waarbij naast cijfers ook aandacht is voor de ontwikkeling van de bovengenoemde vaardigheden, leerstijlen en sociale aspecten.

Wereldklassen in de onderbouw In de Wereldklassen wordt in de onderbouw expliciet gewerkt aan de juiste leerhouding, zodat dit concept goed aansluit bij het leren in de bovenbouw. Met voldoende bagage aan kennis en een schat aan vaardigheden komen de leerlingen in de bovenbouw goed beslagen ten ijs. Zij hebben geleerd samen te werken, onderzoek te doen en te presenteren. Deze vaardigheden komen ook in het vervolgonderwijs heel goed van pas. Wereldklassen in de bovenbouw In de bovenbouw is het Wereldklasconcept doorontwikkeld naar “versie 2.0”. Bij de invulling van het concept wordt rekening gehouden met het examenprogramma en de eisen die vervolgopleidingen stellen, op het gebied van cognitieve kennis maar ook op het gebied van vaardigheden. Op deze manier kunnen wij onze leerlingen nog beter voorbereiden op het vervolg van hun studie.

De leerpiramide van Robert Bales, waarin het leerrendement van de verschillende doceerstijlen wordt weergegeven. Leerlingen onthouden de leerstof veel beter naarmate actievere leermethoden toegepast worden. Overigens betekent dit niet dat de leerlingen het hoogste leerrendement halen als zij alleen maar bezig zijn de stof aan anderen uit te leggen. Op het Libanon Lyceum geloven wij daarom vooral in de afwisseling tussen de verschillende leermethoden.

11

Technasium en Bèta Challenge, voor beter bètaonderwijs

Technasium is een formule voor beter bètaonderwijs voor havo en vwo. En dat is nodig. In de derde klas van het havo en het vwo worden de leerlingen al geacht een profiel te kiezen, waarmee een bepaalde richting wordt ingeslagen wat betreft vervolgopleiding en beroepskeuze. Dat is erg vroeg! Aan het eind van de derde klas heeft een leerling normaal gesproken nog geen goed beeld van de mogelijkheden die de moderne wereld van bèta en techniek biedt, en hoe leuk en interessant deze wereld kan zijn. Technasium wil daar verandering in aanbrengen door de leerlingen vanaf de eerste klas op een uitdagende en leuke manier te laten zien hoe bèta en techniek verweven zijn in ons dagelijks leven, en de leerlingen uit te dagen om realistische vraagstukken uit dit gebied te onderzoeken en er oplossingen voor te bedenken en te ontwerpen. Technasium koppelt denken aan doen. Niet alleen theorie, maar ook praktijk. Onderzoek en ontwerpen Bij Technasium hoort het vak onderzoek & ontwerpen, met onderdelen uit vakken als natuurkunde, scheikunde, biologie en wiskunde maar bijvoorbeeld ook beeldende vorming. De leerlingen doen per schooljaar vier grote projecten, en iedere opdracht duurt ongeveer zeven weken. De opdrachten zijn realistisch en worden ook verstrekt door echte bedrijven. Er wordt een probleem voorgelegd, en de leerlingen moeten daar stapsgewijs een oplossing voor bedenken én construeren, en tenslotte deze oplossing presenteren aan de opdrachtgever. Er wordt dus een beroep gedaan op verschillende vaardigheden die in een vervolgstudie en loopbaan hard nodig zijn. Leren aan de hand van vraagstukken die in de samenleving spelen als aanvulling op de theoretische kennis die is opgedaan, zorgt bovendien voor meer betrokkenheid. Kennis blijft daardoor beter hangen! Leerlingen werken altijd als “experts” in teamverband aan de opdrachten, waarbij ook verschillende beroepen worden gesimuleerd zoals architect, civiel ingenieur, programmeur, laborant, klimatoloog, enzovoorts. Op deze manier leren kinderen ook wat er allemaal bij komt kijken om een dergelijk beroep uit te oefenen. Erkend examenvak Onderzoek & ontwerpen is een door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) erkend examenvak. Op het Libanon Lyceum is onderzoek & ontwerpen in het eerste en tweede leerjaar een verplicht vak in de Wereldklassen XL (gymnasium). In de derde klas maken de leerlingen een keuze tussen gymnasium (Latijn en Grieks) en Technasium. In de brugklassen havo/vwo bieden wij ook onderzoek & ontwerpen aan, zodat ook leerlingen op havo- en vwo-niveau een Technasiumopleiding kunnen volgen.

In havo 4 en vwo 4 kan het vak onderzoek & ontwerpen als profielvak worden gekozen in de profielen Natuur & Gezondheid en Natuur & Techniek, ook als het vak in de derde klas niet is gevolgd. Onderzoek & ontwerpen wordt in havo 5 en vwo 6 afgesloten met een schoolexamen.

Bèta Challenge Ook onze mavoafdeling verdient een dergelijk perspectiefrijk profiel. Technasium is immers alleen voorbehouden aan havo- en vwo-leerlingen. Met twee scholen uit Brabant en een school uit Zeeland hebben wij de afgelopen jaren gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw onderwijsconcept genaamd “Bèta Challenge”. Doel is het realiseren van een doorgaande leerroute mavo-mbo-hbo, gericht op technologie uit alle TOP-sectoren, zoals Logistiek, Chemie, Water, Life Sciences, Energie, High Tech, enzovoorts. Bedrijven uit deze sectoren staan de komende jaren te springen om goed opgeleide vakmensen. Bèta Challenge is een doorlopende leerroute mavo – mbo, met een mogelijk vervolg in het hbo. De mavoleerling wordt opgeleid voor een goede (studie)loopbaan via het mbo en heeft bij het succesvol doorlopen van de leerroute in elk geval een onbelemmerde (verkorte) doorstroom in een mbo-opleiding niveau 4. Het onderwijs wordt in samenwerking met het mbo vormgegeven. Daarnaast zijn contacten met het regionale bedrijfsleven essentieel, omdat leerlingen hierdoor meer zicht krijgen op de beroepspraktijk. In het onderwijs van Bèta Challenge staat de toepassing van bestaande en nieuwe technologie centraal. Via opdrachten nemen de leerlingen kennis van het bestaan en de

12

mogelijkheden van technologie, ervaren zij de werking van technologie in bestaande en nieuwe contexten en gaan zij begrijpen wat de relevantie is van technologie voor de maatschappij. Daarbij worden de opdrachten van bedrijven en maatschappelijke instellingen altijd vanuit een technologische invalshoek benaderd. Het onderwijs van Bèta Challenge richt zich niet alleen op de sector techniek. Ook het belang van technologie in andere sectoren zoals zorg & welzijn en economie wordt zichtbaar gemaakt.

Loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB) speelt een belangrijke rol in het onderwijs van Bèta Challenge. Door het competentiegerichte onderwijs worden leerlingen zich bewust van hun eigen kwaliteiten en worden zij in staat gesteld deze optimaal in te zetten in de context van verschillende beroepen.

In het onderwijsconcept Bèta Challenge is samenwerking tussen vakken uit het curriculum van de mavo verankerd. De projectmodules hebben een relatie met de kerndoelen uit het reguliere curriculum. Het ultieme doel voor Bèta Challenge is de realisatie van een erkende leerroute met het eigen examenvak technologie & toepassing (T&T). Inmiddels heeft het Ministerie van OC&W daar toestemming voor gegeven en is in samenwerking met het SLO een eigen examenprogramma ontwikkeld. De eerste groep leerlingen heeft het vorig schooljaar daardoor de mogelijkheid gekregen het (school)examen voor het vak T&T af te leggen. Vanaf het huidige schooljaar staat het vak T&T ook formeel op de lessentabel.

Wereldklas XL, een eigentijds gymnasium Op het Libanon Lyceum hebben wij een aparte gymnasiumstroom, die wij Wereldklas XL hebben gedoopt. XL betekent extra veel Wereldklas, met nog meer nadruk op samenwerkend leren en projectmatig onderwijs. Maar XL kan in het Engels ook worden lezen als “to excel”. Dat betekent “uitblinken”. In de Wereldklassen XL worden de kinderen gestimuleerd om het uiterste uit zichzelf te halen, zodat zij hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen. Zij volgen een breed aanbod aan verschillende vakken en het is hard werken, maar zij krijgen er ook veel voor terug! Kenmerken Kwaliteit staat voorop in de Wereldklassen XL: de lat wordt hoog gelegd. Slimme kinderen hebben immers nog meer uitdaging nodig! Naast de reguliere lesstof wordt daarom bij alle vakken verdieping en verrijking aangeboden en er vindt differentiatie plaats zodat kinderen die sneller kunnen meer worden uitgedaagd. Bovendien laten wij de leerlingen in de brugklas kennismaken met vakken als filosofie, beeldende vorming en muziek. Op deze manier kunnen de leerlingen in het eerste leerjaar ontdekken waar zij goed in zijn en wat zij

leuk vinden. Op het Libanon Lyceum kunnen deze vakken overigens ook gekozen worden in de profielen van de bovenbouw van het vwo. Gymnasium én Technasium Een belangrijk vak in de Wereldklassen XL is onderzoek & ontwerpen, dat Technasium mogelijk maakt. In het eerste en tweede leerjaar is onderzoek & ontwerpen een verplicht vak in de Wereldklassen XL. Het vak Klassieke Vorming biedt de basis voor gymnasium, met naast Latijn en Grieks ook aandacht voor de cultuur van de Klassieke Oudheid. Aan het eind van het eerste jaar mogen de kinderen kiezen of zij met Latijn en Grieks doorgaan in de tweede klas. Als een leerling daarvoor kiest, volgt hij zowel een gymnasium- als een Technasiumopleiding. Leerlingen die er voor kiezen om niet met Latijn en Grieks verder te gaan, kunnen in het tweede leerjaar beeldende vorming of muziek als keuzevak in hun pakket opnemen. Deze mogelijkheid is er niet voor gymnasiasten. Een eigentijds gymnasium Het concept Wereldklas XL staat voor gymnasiumonderwijs in een modern jasje. Door de activerende didactiek, de extra uitdaging, verrijking en verdieping, en het brede aanbod aan vakken zijn de leerlingen niet alleen zelf heel actief bezig, maar krijgen zij ook de ruimte om te onderzoeken op welke gebieden hun talenten liggen, en worden zij gestimuleerd deze zo maximaal mogelijk te ontwikkelen!

13

Doelen van ons onderwijs Het hoofddoel dat wij onszelf hebben gesteld is het verzorgen van “inspirerend onderwijs voor nieuwsgierige kinderen”. Dat betekent voor ons: betekenisvol onderwijs ondersteund door activerende didactiek, waarbij kinderen worden uitgedaagd om maximaal te presteren naar de mogelijkheden en hun talenten te herkennen en te ontwikkelen. Van deze hoofddoelstelling is een aantal doelstellingen afgeleid: 1. Het Libanon Lyceum maakt leerlingen kansrijk voor vervolgonderwijs.

Kernbegrippen hierbij zijn: • kennis en inzicht verdiepen; • nieuwsgierigheid, (zelf)reflectie en motivatie stimuleren; • bij ambitie en persoonlijk perspectief aansluiten; • relevante vaardigheden ontwikkelen zoals plannen, presenteren, samenwerken,

verantwoordelijkheid nemen en doorzetten. 2. Het Libanon Lyceum ontwikkelt bij leerlingen een frisse blik op de wereld.

Kernbegrippen hierbij zijn: • vorming van onafhankelijk oordeel ontwikkelen; • verbanden leggen; • open, kritisch, creatief en inventief zijn; • autonomie ontwikkelen.

3. Het Libanon Lyceum leert leerlingen hun talenten te herkennen en te ontwikkelen.

Kernbegrippen hierbij zijn: • maken van gerichte keuzes bevorderen; • leren analyseren; • empirisch onderzoek bevorderen; • potentie herkennen en ontwikkelen.

4. Het Libanon Lyceum bereidt leerlingen voor op de samenleving van morgen.

Kernbegrippen hierbij zijn: • rijkdom van diversiteit laten ervaren; • gebruik van multimedia toepassen; • internationalisering stimuleren; • samenwerken in teamverband ontwikkelen; • oog voor dynamiek en globalisering ontwikkelen.

Opleidingsaanbod In de komende twee schooljaren jaren zal de implementatie van Technasium in de bovenbouw verder doorgevoerd worden. Na de invoering in het vwo is de laatste fase van de implementatie de invoering in de bovenbouw van de havo. Het definitieve opleidingsaanbod zal er in schooljaar 2017-2018 als volgt uit zien:

14

Onderwijs per leerjaar

De brugklas

Verschillende brugklassen voor verschillende kinderen Op grond van het advies van de basisschool en (de scores uit) het leerlingvolgsysteem worden de leerlingen geplaatst in een brugklas mavo/havo, een brugklas havo/vwo of een aparte gymnasiumbrugklas. In de onderbouw werken wij volgens het beproefde en succesvolle onderwijsconcept van de Wereldklassen. In de lessen van de Wereldklassen is er een mooie didactische balans tussen klassikaal les, samenwerkend leren, zelfstandig werken en projecten. Wereldklassen zijn heel geschikt voor kinderen die nieuwsgierig zijn, die graag initiatief nemen, die zelfstandig(er) willen werken, die graag samenwerken en van projecten en presentaties houden, maar ook structuur nodig hebben. In onze Wereldklassen XL gaan wij nog een stap verder. Slimme kinderen die gymnasium aankunnen hebben vaak extra uitdagingen nodig. Naast de principes van de Wereldklassen wordt daarom bij alle vakken verdieping en verrijking aangeboden, wordt er in de lessen gedifferentieerd en het vak onderzoek & ontwerpen (Technasium) is een verplicht onderdeel van het curriculum. In de brugklassen havo/vwo en in havo 2 en vwo 2 kan voor Technasium worden gekozen. De Wereldklassen XL beginnen als gymnasiumklas. Bij het vak Klassieke Vorming wordt een goede basis gelegd voor de vakken Latijn en Grieks. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de cultuur van de klassieke oudheid. In de brugklassen mavo/havo volgen alle leerlingen een deel van het schooljaar een oriëntatie op het vak technologie & toepassing (Bèta Challenge). In het tweede en derde leerjaar is T&T een verplicht vak en in het vierde leerkaar een keuzevak, waarin ook (school)examen kan worden gedaan. Diataal Taal is ontzettend belangrijk om de leerstof goed te kunnen begrijpen. Wij monitoren daarom de taalontwikkeling van de leerlingen op het gebied van begrijpend lezen en woordenschat. Aan het begin en aan het einde van alle eerste en tweede klassen nemen wij Diataal-toetsen af. Deze toetsen zijn gevalideerd aan de hand van de Referentieniveaus Taal. Diataal is een leerlingvolgsysteem voor taal en lezen. Omdat is gebleken dat kinderen veel kansrijker worden als zij een hoger niveau van begrijpend lezen halen en over een grotere woordenschat beschikken, hebben wij in onze mavo/havo-brugklassen een extra taalprogramma opgezet. Naast het vak Nederlands krijgen deze leerlingen drie uur per week een verrijkend programma, met vaste onderdelen als Nieuwsbegrip (begrijpend lezen met actuele, informatieve teksten), schrijfopdrachten en “taal in andere vakken”. In mavo 2 krijgen de leerlingen nog twee uur extra taal.

Het tweede leerjaar

Aan het eind van de brugklas wordt de leerling, op basis van de behaalde cijfers (zie het hoofdstuk bevorderingsnormen), bevorderd naar een tweede klas mavo, een tweede klas havo of een tweede klas vwo. Dit tweede leerjaar is uitdrukkelijk bedoeld om er achter te komen of de leerling goed kan functioneren op het betreffende niveau. In principe kan in de tweede klas niet gedoubleerd worden. In de lessentabel op de website staat aangegeven welke vakken de leerlingen in klas twee volgen en hoeveel uur per week ieder vak gegeven wordt. Aan het einde van het brugjaar kunnen leerlingen in de Wereldklassen XL ervoor kiezen om in het tweede leerjaar met gymnasium door te gaan (in dat geval hebben zij verplicht de vakken Latijn en Grieks), of muziek dan wel beeldende vorming als keuzevak te nemen. In het derde leerjaar kunnen de vakken muziek en beeldende vorming niet meer gevolgd worden, omdat het aantal vakken daar te groot is en de ruimte in de lessentabel beperkt is. In de bovenbouw kunnen deze vakken overigens wel weer worden gekozen. Voor de leerlingen uit de havo/vwo-brugklassen met Technasium geldt dat zij in het tweede leerjaar kunnen kiezen of zij doorgaan met het vak onderzoek & ontwerpen. Deze leerlingen volgen in het tweede leerjaar in dat geval niet de vakken beeldende vorming en maatschappijleer.

15

Het derde leerjaar

In mavo 3 volgt iedere leerling elf vakken, waarvan drie keuzevakken. Een overzicht van de verplichte- en keuzevakken kunt u zien in de lessentabel in het volgende hoofdstuk. Voor alle derde klassen is het een belangrijk jaar: er moeten besluiten genomen worden over het vakkenpakket voor de bovenbouw (sector of profiel). De leerlingen worden daarbij begeleid door de decaan en de mentor. Voor de gymnasiumopleiding is het nodig om tot en met leerjaar 3 zowel Grieks als Latijn te volgen. Vanaf leerjaar 4 dient Latijn (Grieks bieden wij in de bovenbouw niet aan) gevolgd te worden om ook daadwerkelijk het gymnasiumdiploma te kunnen behalen. De leerlingen in de Wereldklassen XL moeten in het derde leerjaar een keuze maken tussen gymnasium en Technasium. Concreet betekent dat een keuze voor de vakken Latijn en Grieks of een keuze voor het vak onderzoek & ontwerpen. De leerlingen die in de derde klas kiezen voor gymnasium kunnen in de vierde klas wel het vak onderzoek & ontwerpen kiezen, in de profielen Natuur en Gezondheid of Natuur en Techniek.

Het vierde leerjaar en hoger

In het vierde leerjaar starten leerlingen op alle niveaus met het gekozen vakkenpakket. Leerlingen met een mavo-opleiding kunnen daarbij kiezen uit vier “sectoren”:

• Landbouw • Zorg en welzijn • Economie • Techniek

Leerlingen met een havo- of vwo-opleiding hebben de keuze uit vier “profielen”:

• Cultuur en Maatschappij (CM) • Economie en Maatschappij (EM) • Natuur en Gezondheid (NG) • Natuur en Techniek (NT)

Het vakkenpakket van alle leerlingen is verdeeld in drie groepen:

• Het gemeenschappelijk deel: deze vakken zijn voor het grootste deel voor alle leerlingen verplicht.

• Het sector- of profieldeel: deze vakken zijn deels verplicht, en deels een keuze. • Het vrije deel: leerlingen kunnen één (havo en vwo) of twee vakken (mavo en

gymnasium) kiezen. Het aanbod van vakken in het sector- of profieldeel is deels voorgeschreven en deels door de school te bepalen. Het aanbod van vakken in het vrije deel mag geheel door de school worden bepaald. De keuzemogelijkheden voor de bovenbouw mavo, havo en vwo staan op het leerlinggedeelte van de website bij decanaat. In de bovenbouw (vanaf mavo 3, havo 4 en vwo 4) werken de leerlingen aan het “examendossier”, dat vóór deelname aan het centraal examen moet worden afgerond. Sommige vakken kennen alleen een “schoolexamen”, zoals bijvoorbeeld maatschappijleer, ckv, anw en lichamelijke opvoeding. Voor het schoolexamen worden verschillende soorten toetsen afgenomen: examendossiertoetsen (edt), praktische opdrachten (po) en handelingsdelen (hd). In mavo 3, havo 4, vwo 4 en vwo 5 worden ook voortgangstoetsen (vt) afgenomen. Voortgangstoetsen tellen niet mee voor het examendossier, maar (evenals schoolexamentoetsen) wel voor de overgang. De vakken Nederlands en Engels, alsmede de sector-/profielvakken en ook de vakken uit het vrije deel (met uitzondering van lichamelijke opvoeding 2 en onderzoek & ontwerpen) hebben naast het schoolexamen ook een centraal examen dat wordt afgenomen aan het eind van mavo 4, havo 5 en vwo 6. Tijdens de ouderkennismakingsavonden aan het begin van het schooljaar wordt de structuur in de bovenbouw uitvoerig toegelicht. De leerlingen kunnen uiterlijk 1 oktober het Programma van Toetsing en Afsluiting (het PTA) van hun leerjaar op de website vinden. Hierin wordt de gang van zaken rond leerstof, toetsing en examens uitvoerig behandeld. De PTA’s worden ook in de klassen toegelicht.

16

Toelatingscriteria havo 4 en vwo 5 Toelatingsprocedure havo 4 voor leerlingen met een vmbo-tl/mavodiploma • Plaatsing is alleen mogelijk voor leerlingen uit de theoretische leerweg • Plaatsing is mogelijk met een totaal van 42 punten of meer van de eindcijfers op het

diploma. Voor de telling van 42 punten tellen alleen 6 vakken waarin centraal examen is gedaan.

• Bij een totaal van 40 en 41 punten is plaatsing bespreekbaar. • Bij een score van minder dan 40 punten is toelating niet mogelijk. Voor het overige gelden de onderstaande bepalingen: • Bij deze meting wordt gekeken naar het diplomaresultaat na het centraal examen 1e

termijn. • Indien een leerling in meer dan 6 vakken centraal examen heeft gedaan wordt in ieder

geval gekeken naar de cijfers voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde en de cijfers van de vakken die meegenomen worden naar havo 4.

• Voor een vak dat meegenomen wordt naar havo 4 dient een voldoende te staan op het vmbo-tl/mavodiploma.

• Een leerling die vmbo-tl/mavo 4 heeft gedoubleerd wordt afgewezen voor toelating. Dat kan ook gelden voor een leerling die vmbo-tl/mavo 3 heeft gedoubleerd.

• Voor een leerling uit vmbo-tl/mavo 4 die in havo 4 blijft zitten neemt de eindrapportvergadering vrijwel altijd het besluit dat die leerling niet nogmaals in havo-4 mag plaatsnemen.

• Er vindt altijd een gesprek plaats met de kandidaat voor plaatsing en de decaan en/of de teamleider havo 4/5. De aanwezigheid van ouders wordt daarbij zeer op prijs gesteld. In het gesprek komen leeftijd, motivatie, ervaringen op en van de afdeling/school van vertrek en toekomstperspectief aan de orde. De uitkomsten van het gesprek wegen mee in de beslissing tot toelating.

Het besluit tot toelating wordt genomen door de teamleider van de ontvangende afdeling. Voor meer informatie en/of een afspraak kan contact opgenomen worden met de teamleider havo 4/5, de heer Claessens op telefoonnummer (010) 4522500 [menukeuze 2] of per e-mail cls@llr.nl. Toelatingsprocedure vwo 5 voor leerlingen met een havodiploma • Plaatsing is mogelijk met een totaal van 49 punten of meer van de eindcijfers op het

diploma. Voor de telling van 49 punten tellen alleen 7 vakken waarin centraal examen is gedaan.

• Bij een totaal van 47 en 48 punten is plaatsing bespreekbaar. • Bij een score van minder dan 47 punten is toelating niet mogelijk. Voor het overige gelden de onderstaande bepalingen: • Bij deze meting wordt gekeken naar het diplomaresultaat na het centraal examen 1e

termijn.

• Indien een leerling in meer dan 7 vakken centraal examen heeft gedaan wordt in ieder geval gekeken naar de cijfers voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde.

• Voor een vak dat meegenomen wordt naar vwo 5 dient een voldoende te staan op het havodiploma.

• Slechts bij uitzondering kan in het NT-profiel de eis van een 2e moderne vreemde taal vervallen.

• Een leerling die havo 5 heeft gedoubleerd wordt afgewezen voor toelating. Dat kan ook gelden voor een leerling die havo 4 heeft gedoubleerd.

• Voor een leerling uit havo 5 die in vwo 5 blijft zitten neemt de eindrapportvergadering vrijwel altijd het besluit dat die leerling niet nogmaals in vwo 5 mag plaatsnemen.

• Een leerling moet in staat zijn om achterstanden met betrekking tot het 8e vak en/of de tweede moderne vreemde taal zelfstandig in te halen.

• Er vindt altijd een gesprek plaats met de kandidaat voor plaatsing en de decaan en/of de teamleider vwo 4/5/6. De aanwezigheid van ouders wordt daarbij zeer op prijs gesteld. In het gesprek komen leeftijd, motivatie, ervaringen op en van de afdeling/school van vertrek en toekomstperspectief aan de orde. De uitkomsten van het gesprek wegen mee in de beslissing tot toelating.

Het besluit tot toelating wordt genomen door de teamleider van de ontvangende afdeling. Voor meer informatie en/of een afspraak kan contact opgenomen worden met de decaan mw. Godwaldt op telefoonnummer (010) 4522500 [menukeuze 2] of per e-mail gwl@llr.nl.

17

Rekenonderwijs en -examens In de onderbouw (en vwo 4) wordt het rekenen onderhouden door het maken van de rekenkaternen uit de wiskundemethode en deze ook te toetsen. Verder wordt er in de klassen 1 t/m 3 DiaCijfer afgenomen om te bekijken of de leerlingen goed op niveau zitten en op deze manier wordt er een diagnosticerend leerlingvolgsysteem opgebouwd. Ook in het bovenbouwprogramma komen bij wiskunde de rekenvaardigheden expliciet aan de orde. Sinds het examenjaar 2015 moeten alle eindexamenleerlingen deelnemen aan de landelijke rekentoets. Het behaalde cijfer wordt vermeld op de cijferlijst, en telt vanaf 2016 mee bij de uitslagbepaling, overigens alleen bij het vwo. Rekenen is opgenomen in de kernvakkenregeling. Voor de vakken wiskunde, rekenen, Engels en Nederlands mag bij de eindcijfers slechts één vijf worden gehaald. De leerlingen hebben vier kansen om de rekentoets te behalen. Er zijn drie, landelijk vastgestelde, afnameperiodes. Dat heeft tot gevolg dat er minstens één afnamemoment (juni) in de voorexamenklas valt. In 2013 tot en met 2016 hebben de voorexamenklassen op het Libanon Lyceum meegedaan aan de (pilot) rekentoets. De resultaten kwamen overeen met het landelijke beeld en zijn besproken op diverse rekenconferenties, zowel op landelijk als op Rotterdams niveau. Daarbij zijn de resultaten en de verschillende aanpakken van scholen met elkaar vergeleken. Daarnaast zijn er aan de kant van de toetsontwikkelaars ook nog allerlei ontwikkelingen. Naar aanleiding hiervan is het rekenbeleid op school aangepast. Alle voorexamenklassen en examenklassen krijgen een half schooljaar lang één lesuur rekenen per week. Deze lessen worden gegeven in het computerlokaal door een rekendocent. Tijdens de lessen maakt de docent gebruik van digitaal lesmateriaal. Daarbij is gekozen voor de methode Rekenblokken.

Rooster, onderwijstijd en vakanties Rooster De vakken worden bij ons op school gegeven volgens een traditioneel lesrooster. Standaard hanteren wij een 50-minutenrooster. Een enkele keer comprimeren wij de lesdag om ’s middags wat langer te kunnen vergaderen. In dat geval geldt een 40-minutenrooster. 50-minutenrooster 40-minutenrooster 1ste uur 08.30 uur tot 09.20 uur 1ste uur 08.30 uur tot 09.10 uur 2de uur 09.20 uur tot 10.10 uur 2de uur 09.10 uur tot 09.50 uur pauze 10.10 uur tot 10.30 uur pauze 09.50 uur tot 10.10 uur 3de uur 10.30 uur tot 11.20 uur 3de uur 10.10 uur tot 10.50 uur 4de uur 11.20 uur tot 12.10 uur 4de uur 10.50 uur tot 11.30 uur grote pauze 12.10 uur tot 12.50 uur grote pauze 11.30 uur tot 12.10 uur 5de uur 12.50 uur tot 13.40 uur 5de uur 12.10 uur tot 12.50 uur 6de uur 13.40 uur tot 14.30 uur 6de uur 12.50 uur tot 13.30 uur 7de uur 14.30 uur tot 15.20 uur 7de uur 13.30 uur tot 14.10 uur 8ste uur 15.20 uur tot 16.10 uur 8ste uur 14.10 uur tot 14.50 uur Onderwijstijd Een overzicht van het aantal lessen per vak vindt u in de lessentabel. Wij hebben bewust gekozen voor een zo groot mogelijk aantal lessen. Daardoor is het aantal contactmomenten tussen klas en docent optimaal. Wij werken derhalve niet zoals een aantal andere scholen met “keuzewerktijduren” of soortgelijke constructies. Mede hierdoor voldoen wij aan de wettelijke normen die gesteld worden aan de onderwijstijd.

Vakanties schooljaar 2016-2017

Herfstvakantie zaterdag 15 oktober 2016 t/m zondag 23 oktober 2016

Kerstvakantie vrijdag 23 december 2016 t/m zondag 8 januari 2017

Voorjaarsvakantie zaterdag 25 februari 2017 t/m zondag 5 maart 2017

Paasvakantie zaterdag 15 april 2017 t/m maandag 17 april 2017

Meivakantie zaterdag 22 april 2017 t/m zondag 7 mei 2017

Hemelvaart donderdag 25 mei 2017 t/m zondag 28 mei 2017

Pinksteren zaterdag 3 juni 2017 t/m maandag 5 juni 2017

Zomervakantie zaterdag 8 juli 2017 t/m zondag 20 augustus 2017

Let er op dat Goede Vrijdag in 2017 GEEN vrije dag is.

18

Lessentabel schooljaar 2016-2017 ONDERBOUW BOVENBOUW

MH1 HV1 HV1 VX1 M2 H2 H2 V2 V2 VX2 VX2 H3 H3 V3 V3 VX3 VX3 M3 M4 H4 V4 H5 V5 V6

T = technasium, G = gymnasium T T+G T T T+G T T T T G Nederlands 4 4 4 3 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 3 4 3 3

taal 3 2 klassieke vorming 2 Latijn 2 3 3* 4* 4*

Grieks 2 2 Engels 3 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 Cambridge English 1* 1* Frans 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3* 3* 4* 3* 3* 3* 3*

Duits 3 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3* 3* 4* 3* 3* 3* 3*

geschiedenis 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3* 4* 3* 3* 3* 3* 3*

aardrijkskunde 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3* 4* 3* 3* 3* 2* 3*

economie 2 2 2 2 1 1 3 4* 4* 3* 3* 3* 3* management & organisatie 3* 2* 3* 3* 3*

wiskunde 4 4 4 3 4 4 4 4 4 3 3 4 4 4 4 3 3 4 4* wiskunde A 3* 3* 3* 3* 4*

wiskunde B 4* 3* 3* 4* 4*

wiskunde C 3* 3* 3*

wiskunde D 2* 2* 2* rekenen 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

natuurkunde 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3* 4* 4* 3* 3* 2* 3*

scheikunde 2 2 2 2 2 2 3* 4* 3* 2* 3* 3* 3*

biologie 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 4* 4* 3* 3* 2* 3*

lichamelijke opvoeding 2 4 4 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 1 2 1

beeldende vorming 2 3 1 2 2 2 2 2 2 1 tekenen 3* 2* 3* 3* 3*

muziek 1 1 1 2* 2* 2* 2* 2* 3* 2* 3* 3* 3*

maatschappijleer 1 1 1 1 1 1 2 1 1 filosofie 1 2* 3* 3*

mediatraining 1 1 1 1 culturele kunstzinnige vorming 1 2 onderzoek & ontwerpen 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3* 3* 3* 3*

technologie & toepassing 1 2 2 2* mentoruur/ondersteuning 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

totaal 32 32 32 32 34 32 33 32 33 34 32 32 33 32 33 32 33 Afhankelijk van vakkenpakketkeuze * = keuzevak

19

Kwaliteit en resultaten Kwaliteit betekent voor ons dat leerlingen goede resultaten behalen en het daarnaast op school naar hun zin hebben. Veel kwaliteitsaspecten zijn meetbaar, maar niet alles is te meten. De onderwijskwaliteit omvat niet alleen het effectief aanleren van kennis en vaardigheden, maar ook het vormen van kinderen tot zelfstandige, zelfverantwoordelijke personen. En dat is niet in cijfers uit te drukken. Het is belangrijk dat de school de onderwijskwaliteit goed bewaakt en probeert te verbeteren.

Op het Libanon Lyceum hechten wij veel belang aan deze kwaliteitszorg. Wij monitoren zowel de resultaten als de tevredenheid onder leerlingen, ouders en personeel. Het Libanon Lyceum scoort op alle onderdelen en voor alle niveaus minimaal voldoende en vaak boven de norm. Een samenvatting van deze uitkomsten vindt u in dit hoofdstuk. De gegevens zijn voor het grootste deel afkomstig van de Onderwijsinspectie (www.onderwijsinspectie.nl). De Inspectie van het Onderwijs werkt vanaf 2016 met een nieuw model voor het berekenen van de onderwijsresultaten (opbrengsten) van het voortgezet onderwijs. Het nieuwe onderwijsresultatenmodel bestaat uit vier indicatoren:

• Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool (onderwijspositie t.o.v. advies po);

• Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2 (onderbouwsnelheid); • Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 per afdeling

(bovenbouwsucces); • Gemiddeld cijfer Centraal Examen van alle vakken per afdeling (examencijfers). Voor elk van deze indicatoren bepaalt de inspectie een minimale norm. Deze absolute norm wordt voor een aantal jaar vastgelegd, zodat scholen voor een langere periode precies weten waar ze aan moeten voldoen om de kwalificatie ‘boven de norm’ te krijgen. Om rekening te houden met de verschillende achtergronden en ondersteuningsbehoeften van leerlingen op een school, wordt deze norm lager, afhankelijk van de hoeveelheid leerlingen met een bepaald kenmerk. De inspectie beoordeelt tijdens de risicoanalyse geen individuele indicatoren, maar geeft wel aan of een indicator onder of boven de norm scoort. Het Libanon Lyceum scoort volgens de inspectie al jaren een ruime voldoende, waarbij alle indicatoren de kwalificatie ‘boven de norm’ krijgen. Ook in het nieuwe onderwijsresultaten-model lijkt dit te gaan lukken. Bij het maken van deze schoolgids waren de cijfers van de indicatoren onderwijspositie ten opzichte van advies po en onderbouwsnelheid nog niet bekend, maar de indicatoren bovenbouwsucces en examencijfers scoren op een driejaarsgemiddelde wederom boven de norm.

20

Tevredenheidspeilingen Resultaten meest recente tevredenheidenquête leerlingen (2016) In 2016 heeft onze school deelgenomen aan een tevredenheidspeiling onder leerlingen van scholen voor voortgezet onderwijs. Een dergelijk onderzoek is gedeeltelijk ook in de rest van Nederland uitgevoerd. In totaal hebben 116.951 leerlingen aan het onderzoek meegewerkt bij 313 scholen of schoollocaties in dezelfde referentiecategorie. Deze scholen dienen als referentiegroep. Het onderzoek vond plaats met behulp van een schriftelijke vragenlijst. Van onze school hebben 1206 leerlingen de vragenlijst ingevuld. Rapportcijfer dat de leerlingen geven aan het Libanon Lyceum 6,9 Rapportcijfer bij de vorige peiling (2014) 7,0 Rapportcijfer referentiegroep (vergelijkbare scholen) 6,5 Eindoordeel van de leerlingen tevreden Resultaten meest recente tevredenheidenquête ouders (2016) De oudertevredenheid wordt sinds enige tijd middels een (in vergelijking met de peilingen voor leerlingen en medewerkers) beperkte vragenlijst gepeild bij ouders van leerlingen in het derde leerjaar van een school, in het kader van het project Vensters voor Verantwoording. Dit is een project waarbij alle cijfermatige informatie over VO-scholen verzameld wordt in één systeem (zie schoolvo.nl). Onder ziet u de totaalscore, afgezet tegen de referentiegroep, alsmede de score per afzonderlijke vraag uit de tevredenheidenquête. In totaal hebben 350 ouders van leerlingen uit alle derde klassen de enquête ingevuld. school landelijk Algemene tevredenheid ouders over school 7,5 7,4 Totaal

(n=350) brugjaar (n=33)

mavo (n=23)

havo (n=83)

vwo (n=211)

Score per niveau 7,5 7,8 6,5 6,8 7,8 Landelijk 7,4 7,9 6,4 6,6 7,7 Afzonderlijke vragen totaal brugjaar mavo havo vwo

Mijn kind voelt zich veilig op school. 8,5 8,7 7,1 6,8 8,8 De sfeer op school is prettig. 8,2 8,5 6,7 7,4 8,6 De docenten behandelen mijn kind met respect. 7,7 8,4 6,8 6,6 8,1 Op school gelden duidelijke regels. 7,9 8,6 6,8 7,3 8,2 De school geeft mij duidelijke informatie over de vorderingen van mijn kind.

7,7 8,2 6,9 7,0 8,0

Ik word goed geïnformeerd over dingen die ik als ouder moet weten.

7,6 7,9 7,0 7,1 7,8

De mening van ouders telt mee op deze school. 6,4 7,1 5,6 5,8 6,7 De school biedt het onderwijs dat zij belooft. 7,0 7,9 6,1 6,2 7,3

totaal brugjaar mavo havo vwo Ik ben tevreden over het onderwijs zoals de school dat aanbiedt.

7,4 8,0 5,7 6,6 7,8

De school beschikt over goede, vakbekwame docenten. 7,1 7,8 5,8 6,1 7,5 De school maakt leren voor mijn kind aantrekkelijk. 6,9 7,5 5,8 5,9 7,3 De school staat goed bekend. 8,2 8,4 7,8 7,8 8,4 Ik zou andere ouders aanraden deze school voor hun kind te kiezen.

7,7 8,5 6,7 6,6 8,1

Mijn kind wordt goed begeleid door de mentor. 7,3 8,3 6,8 6,3 7,5 De school biedt leerlingen goede hulp bij leer- of gedragsproblemen.

6,1 6,9 5,4 5,1 6,4

De school zorgt voor een goede begeleiding op keuzemomenten (beroepsrichting, sector, leerweg, niveau, profiel).

6,9 6,4 6,5 6,7 7,2

Resultaten meest recente tevredenheidenquête personeel (2015) Eerder dit jaar heeft onze school Libanon Lyceum deelgenomen aan een tevredenheidspeiling onder de medewerkers van scholen voor voortgezet onderwijs. Een dergelijk onderzoek is gedeeltelijk ook elders in Nederland uitgevoerd. In totaal hebben 8343 medewerkers aan het onderzoek meegewerkt bij 237 scholen of schoollocaties in dezelfde referentiecategorie. Deze scholen dienen als referentiegroep. Het onderzoek vond plaats met behulp van een vragenlijst die op papier of op het internet kon worden ingevuld. Van onze school hebben 70 medewerkers de vragenlijst ingevuld. Er werden gegevens verzameld van 13 medewerkers die behoren tot het onderwijsondersteunend personeel en van 57 medewerkers die behoren tot het onderwijsgevend personeel of tot de schoolleiding (directie en teamleiders). Rapportcijfer dat de medewerkers geven aan het Libanon Lyceum

7,8

Rapportcijfer bij de vorige peiling (2011)

7,9

Rapportcijfer referentiegroep 7,1 Eindoordeel van de medewerkers zeer tevreden

Slagingspercentages 2012 2013 2014 2015 2016 mavo 87% 86% 93% 89% 93% havo 84% 89% 75% 78% 83% vwo 84% 77% 89% 81% 84%

21

Begeleiding Mentoren

Elke klas heeft een mentor, die in grote lijnen de volgende taken heeft: • Het begeleiden van het leerproces van de leerlingen. • Het onderhouden van de contacten tussen ouders en school. De mentor is hierbij voor

de ouders het eerste aanspreekpunt. • Het regelen van een aantal organisatorische zaken voor leerling en klas. • Het bewaken en begeleiden van het groepsproces.

Namen en e-mailadressen van de mentoren vindt u in het hoofdstuk Personeelsgegevens.

Teamleiders en locatiedirecteuren

Alle leerjaren hebben een teamleider, die globaal de volgende taken heeft: • Het bewaken van de studieresultaten. • De coördinatie van de rapportage aan ouders. • De coördinatie van ouderavonden, Student Led Conferences etc. • Het aansturen van de klassenmentoren. • Het houden van toezicht op de dagelijkse gang van zaken. • De coördinatie van evenementen, activiteiten, excursies etc.

Beide locaties hebben een locatiedirecteur, die in dit kader de volgende taken heeft:

• De coördinatie van dag-, evenementen- en jaarroosters, datumplanning en gebouwvoorzieningen.

• Het aansturen van de teamleiders. • Het coördineren van de onderwijskundige processen. • Het voorbereiden, ontwikkelen, implementeren en evalueren van beleid.

De leiding van de Mecklenburglaan: van links naar rechts dhr. Ran (teamleider brugklassen), dhr. Van der Velden (teamleider tweede klassen), dhr. Van der Kleij (teamleider havo 3 en vwo 3) en dhr. Paijens (conrector onderbouw).

De leiding van de Ramlehweg: van links naar rechts dhr. Brand (teamleider mavo 3 en 4 en conrector bovenbouw a.i.), dhr. Claessens (teamleider havo 4 en 5), mw. Van der Winden (coördinator organisatie toetsen en examens) en mw. Van Dijk (teamleider vwo 4, 5 en 6).

Decanaat (loopbaanoriëntatie en –begeleiding) Gedurende hun schoolcarrière moeten de leerlingen meermalen een keuze maken die verregaande consequenties kan hebben voor hun uiteindelijke studie- of beroepskeuze. De decanen van de school begeleiden de leerlingen bij het nemen van zo goed en zo verstandig mogelijke beslissingen. De decanen houden zich bezig met een grote verscheidenheid aan onderwerpen:

• Alle kwesties met betrekking tot de keuze van vakkenpakketten en profielen. • Veranderingen in eisen en opzet van vervolgopleidingen en de consequenties daarvan

voor de studie- en beroepskeuze. • Regelingen met betrekking tot studiekosten en studietoelagen. • De “loopbaan” van de leerlingen, in overleg met de leerlingen zelf en hun ouders, de

mentor en de teamleider. • Mondelinge en schriftelijke voorlichting over pakket-, profiel-, sector- en studiekeuze. • Mondelinge voorlichting aan de ouders tijdens de kennismakingsavonden. • Het organiseren van projecten zoals proefstuderen, meeloopdagen, studiekeuze-

workshops van de Erasmus Universiteit, bezoek diverse opleidingen. • Het organiseren van bezoeken aan voorlichtingsmarkten zoals de Studiebeurs+ en de

Studiebeurs Rotterdam. • De Decazine Special (havo en vwo) en de nota “Na de mavo” die de leerlingen van de

examenklassen in oktober ontvangen. • Verschillende voorlichtingsbijeenkomsten, waarbij (veelal oud-leerlingen als)

deskundigen van vervolgopleidingen de leerlingen wegwijs maken. Onze SOS-avond (studenten over studies) is inmiddels een traditie. Voor onze mavoleerlingen is er de TOP-middag waarbij voorlichters van vervolgopleidingen informatie geven.

• Persoonlijke gesprekken met individuele leerlingen. De leerlingen kunnen altijd bij hun decaan terecht voor informatie of overleg. Zij worden geacht daarbij ook zelf initiatief te nemen. Uiteraard kunnen ook ouders bij de decanen terecht voor informatie.

22

Het decanenteam: van links naar rechts dhr. De Heus (decaan mavo 2, 3 en 4, havo 3, 4 en 5) en mw. Godwaldt (decaan vwo 3, 4, 5 en 6).

Het Schoolondersteuningsteam (SOT) Helaas zijn er leerlingen die tijdens hun schoolperiode te maken krijgen met ernstige problemen. Voor hen en/of hun ouders is er de mogelijkheid zich te wenden tot een van de volgende mensen: Zorgcoördinator Mw. M.C. Van Wijngaarden coördineert de leerlingzorg en bespreekt met het Schoolonder-steuningsteam de aard en voortgang van de begeleiding. Het team bestaat uit de leerling-begeleiders, de orthopedagoog, de schoolverpleegkundige, de schoolmaatschappelijk werker, de begeleider passend onderwijs en op afroep de leerplichtambtenaar, de wijkagent, of de consulent van het Zorgloket van Koers VO. Voor bespreking van een leerling in het team wordt altijd vooraf toestemming gevraagd aan de ouders en/of de leerling zelf. Leerlingbegeleiders Mw. M.J.E. Martens en mw. J.M. van der Pijl zijn docenten die speciaal zijn opgeleid in het luisteren naar en het spreken met leerlingen met problemen. Zij zijn onder andere gespecialiseerd in faalangstreductie en geven (indien mogelijk) individuele trainingen. Zij onderhouden ook contacten met instanties voor hulpverlening. Begeleiding bij leerproblemen Bij alle brugklasleerlingen wordt een signaleringsdictee dyslexie afgenomen. Bij het vermoeden van een leerprobleem kan, na toestemming van de ouders, de Dyslexie Screening Test worden afgenomen. De uitslag van de test wordt daarna met ouders en leerling besproken. De begeleiding van de leerlingen met dyslexie is erop gericht de zelfstandigheid met betrekking tot het leerproces te vergroten. Er wordt o.a. aandacht besteed aan studieaanpak en hoe de leerling omgaat met de dyslexie. Wanneer een leerling intensievere hulp nodig heeft, volgt een gesprek en advies omtrent externe begeleiding. Meer informatie kunt u lezen op de website, ook kunt u met uw vragen terecht bij Mw. P.C.M. Jacobs, orthopedagoog.

Schoolverpleegkundige De schoolverpleegkundige is verbonden aan het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is dé plek waar u terecht kunt voor vragen over opvoeden, opgroeien, verzorging en gezondheid. Het CJG is er voor ouders/verzorgers, kinderen en jongeren. In het eerste en derde schooljaar van het voortgezet onderwijs krijgen jongeren een gesprek met een jeugdverpleegkundige op school. De gesprekken gaan bijvoorbeeld over gezondheid, eten, slapen, vrije tijd, gedrag en puberteit. Meisjes krijgen in het jaar dat ze 12 jaar worden een oproep van het CJG om zich te laten vaccineren tegen baarmoederhalskanker. Deze zogenaamde HPV-vaccinatie is gratis, maar niet verplicht. Als leerlingen veel school verzuimen vanwege ziekte kan de verpleegkundige ze met hun ouders oproepen voor een gesprek. Gesprekken met de jeugdverpleegkundige zijn vertrouwelijk. De jeugdverpleegkundige neemt deel aan de overleggen van het Schoolondersteuningsteam, waarin zorgen over de ontwikkeling van de jongere besproken worden. Dit is in overleg met de ouders. De jeugdverpleegkundige op de Mecklenburglaan (woensdag aanwezig) is mw. L. Kyeremateng, te bereiken via telefoonnummer 010-4444608/06-10543773 of via e-mail: l.kyeremateng@cjgrijnmond.nl. De jeugdverpleegkundige op de Ramlehweg (woensdag aanwezig) is mw. L. van der Hoek, te bereiken via telefoonnummer 010-4444608/06-12673444 of via e-mail: Lianne.van.der.hoek@cjgrijnmond.nl. De jeugdverpleegkundigen zijn te consulteren door leerlingen, ouders/verzorgers en medewerkers van de school. Schoolmaatschappelijk werk Sommige problemen zijn zó groot en ingewikkeld dat er extra hulp nodig is. Bijvoorbeeld als het om situaties buiten school gaat die de schoolprestaties en het welbevinden van de leerling in de weg staan. De schoolmaatschappelijk werker houdt een wekelijks spreekuur op beide gebouwen en is te consulteren door leerlingen, ouders/verzorgers en medewerkers van school. Zij onderhoudt ook contacten met instanties voor hulpverlening. De schoolmaatschappelijk werker is mw. A. van der Hoeven, te bereiken via telefoonnummer 06-11904299 en via e-mail annevanderhoeven@flexusjeugdplein.nl of smw@llr.nl. Privacy en zorg Het verzamelen van gegevens van leerlingen valt onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Deze wet is bedoeld om ervoor te zorgen dat gegevens over personen zorgvuldig worden gebruikt en om misbruik ervan tegen te gaan. Het leerlingvolgsysteem is daarom alleen toegankelijk voor de begeleiders van een leerling in de school. Gegevens over leerlingen uit het leerling- en zorgdossier worden dus alleen binnen de school gebruikt. Voor alle duidelijkheid wordt vermeld dat de school met alle gegevens vertrouwelijk omgaat en dat de school geen informatie verstrekt aan derden zonder toestemming van ouders/wettelijk voogden.

23

De meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Het Libanon Lyceum is verplicht te werken met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Het doel van deze methode is om kindermishandeling en huiselijk geweld te voorkomen en tegen te gaan. Het gaat erom dat er op tijd wordt gesignaleerd en dat er iets gedaan wordt met de signalen.

Werken met de meldcode Om te kunnen werken met de meldcode zijn de zorgcoördinator en SMW getraind. Over het doen van een melding overlegt de zorgcoördinator, vooraf met de teamleider en stelt de conrector op de hoogte. De melding wordt gedaan namens school. De ouders /verzorgers van de leerling worden op de hoogte gesteld van de melding, tenzij dit niet mogelijk is in verband met de veiligheid van de medewerker, de veiligheid van de leerling of van anderen, of als redelijkerwijs gevreesd moet worden dat de leerling zich daardoor terug zal trekken en geen contact meer met de melder zal houden. Vragen van toestemming Bij het verstrekken van gegevens van een leerling aan een ander, dus ook bij het doen van een melding aan Veilig Thuis, geldt als hoofdregel dat de school zich inspant om toestemming voor zijn melding te krijgen. Geven ouders/verzorgers van een leerling toestemming, dan kan een melding worden gedaan. Weigeren de ouders/verzorgers van een leerling, ondanks de inspanning van de school toestemming te geven, dan maakt de school een nieuwe afweging. Bij het besluit om de geheimhouding te doorbreken, speelt de positie van de leerling een belangrijke rol.

Leeftijdsgrenzen bij het vragen van toestemming De Wet bescherming persoonsgegevens bepaalt dat een leerling vanaf 16 jaar zelf toestemming mag geven aan de school voor het verstrekken van gegevens aan een ander (al dan niet in de vorm van het doen van een melding). Als het gaat om een leerling van 12 tot 16 jaar die nog thuis woont, moet er gesproken worden met de ouders. Van het vragen van toestemming kan worden afgezien in verband met de veiligheid van de leerling, van de beroepskracht of die van anderen. Veilig Thuis Bij Veilig Thuis is er sprake van meldrecht. Het meldrecht biedt iedere docent met een beroepsgeheim of andere zwijgplicht, het recht om een vermoeden van kindermishandeling bij Veilig Thuis te melden. Ook als de leerling daar geen toestemming voor geeft. Daarnaast biedt het meldrecht de beroepskracht het recht om informatie over de leerling te verschaffen als Veilig Thuis daar in verband met een onderzoek naar vraagt. Stedelijk Instrument Sluitende aanpak (SISA) Onze school is aangesloten bij het SISA-signaleringssysteem. Dit zorgt ervoor dat jongeren in Rotterdam die hulp nodig hebben worden geregistreerd in een computersysteem waardoor hulpverlening beter kan worden afgestemd. Het signaleringssysteem heeft een privacyreglement zoals de wet bescherming persoonsgegevens voorschrijft.

Passend Onderwijs Op 1 augustus 2014 is de wet op Passend Onderwijs van kracht geworden. Passend onderwijs is de nieuwe manier waarop onderwijs wordt georganiseerd voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Om dat mogelijk te maken, werken alle reguliere scholen en scholen voor speciaal onderwijs in onze regio samen in het samenwerkingsverband Koers VO. Ook het Libanon Lyceum valt onder dit samenwerkingsverband.

24

Ondersteuning De nieuwe wetgeving onderscheidt drie soorten ondersteuning: 1. Basisondersteuning is een vorm van ondersteuning die geïntegreerd is in het

onderwijsproces. U kunt bijvoorbeeld denken aan hulp bij dyslexie. 2. Extra ondersteuning is een vorm van ondersteuning die op maat gemaakt is voor kinderen

die grote moeite hebben met het zelfstandig sturen van hun eigen onderwijsproces. Soms zijn dat kinderen met een vorm van autisme of AD(H)D in combinatie met een andere leer-of gedragsstoornis.

3. Als tijdens het schooljaar blijkt dat extra ondersteuning niet genoeg is, dan komt uw kind wellicht in aanmerking voor intensieve ondersteuning. Dit betekent dat regulier onderwijs niet (meer) volstaat en speciaal onderwijs nodig is. School zoekt samen met u en het samenwerkingsverband naar een passende onderwijsplek.

School heeft zorgplicht Vanaf 1 augustus 2014 heeft de school verantwoordelijkheid om leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een passende onderwijsplek te bieden. Kan de school geen passende ondersteuning bieden, dan is de school verplicht om een passende onderwijsplek voor deze leerling te zoeken op een andere school. De zorgplicht geldt voor alle leerlingen met extra onderwijsondersteuning. Schoolondersteuningsprofiel Elke school in het samenwerkingsverband heeft een plan waarin wordt beschreven welke ondersteuning de school kan aanbieden. Informatie over dat profiel vindt u in de schoolgids en op www.koersvo.nl/schoolprofielen. Wat betekent Passend Onderwijs voor u? Ontwikkelingsperspectief De school stelt een ontwikkelingsperspectief op voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Hierin beschrijft de school welke ondersteuning een leerling krijgt en wat de

doelen zijn van deze ondersteuning. De school gaat hierover met u in gesprek. Ook bespreekt de school elk jaar de vorderingen met u. Denkt u dat uw kind extra ondersteuning nodig heeft? Ga, eventueel samen met uw kind, in gesprek met de mentor. Uw kind heeft geen extra ondersteuning (meer) nodig? Het is zinvol om dit niet alleen te bepalen maar in overleg met de school. Bij de overstap van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs verandert de werk -en leerstructuur ingrijpend. Voor kinderen die moeite hebben om hun eigen onderwijsproces te sturen is het extra belangrijk dat zij positieve ervaringen opdoen en zelfvertrouwen ontwikkelen. Borging van goed passend onderwijs Het Libanon Lyceum staat bekend om goed onderwijs en goede zorg. Kinderen met een disharmonisch intelligentieprofiel of AD(H)D functioneren met een klein beetje extra aandacht (basisondersteuning) prima in de klas. Zij hebben genoeg aan de basisondersteuning zoals onze school die aanbiedt. Samen met kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte in de klas, zijn zij in staat hun tijd op het Libanon Lyceum succesvol te doorlopen. We hebben dit al vele jaren mogen meemaken. Wij kunnen deze kwaliteit echter alleen borgen als we niet meer dan twee leerlingen met deze ondersteuningsbehoeften per klas plaatsen. Wij vragen daarom van u om bij de aanmelding open te zijn over eventuele diagnoses en onderzoeken. De nieuwe wetgeving vraagt dit ook van u. Net als u willen wij het beste voor uw kind. Het achterhouden van eventuele diagnostiek kan voor ons aanleiding zijn om de aanmelding ongedaan te maken. Interessante websites www.koersvo.nl www.passendonderwijs.nl Het schoolondersteuningsteam: van links naar rechts mw. Van Wijngaarden (zorgcoördinator), mw. Martens (leerlingbegeleider), mw. Van der Pijl (leerlingbegeleider), mw. Jacobs (orthopedagoog), mw. Van der Hoeven (schoolmaatschappelijk werker) en mw. De Jong (begeleider passend onderwijs)

25

Activiteiten anders dan lessen

• Beide locaties hebben een aula, die wordt gebruikt als overblijfruimte. • Beide locaties beschikken ook over een mediatheek. De mediatheek van de locatie

Mecklenburglaan bevindt zich in lokaal C3, waar onder toezicht van mw. Huisman de hele dag (delen van) klassen aan opdrachten werken. De mediatheek van de locatie Ramlehweg bevindt zich (samen met de aula) in een achter de school gelegen pand in de Palestinastraat, en biedt de leerlingen de gelegenheid om tijdens tussenuren rustig te studeren, met de aanwezige computers te werken, een boek te lenen, een presentatie voor te bereiden enzovoorts. Ook tijdens de vaklessen wordt steeds meer gebruik gemaakt van de computers in het computerlokaal.

• In principe gaan alle eerste en derde klassen, havo 4 en vwo 5 met werkweek. Over het hoe en wat van de werkweken in het huidige schooljaar krijgt u tijdig bericht.

• In de bovenbouw van mavo, havo en vwo worden vaak afspraken gemaakt tussen een groep leerlingen en een docent over gezamenlijk bezoek aan een toneelstuk, film, concert of tentoonstelling, soms in aansluiting op thema’s die bij de lessen besproken zijn.

• Een goede traditie is de Culturele Avond, die jaarlijks gehouden wordt in de aula van de locatie Mecklenburglaan. Op die avond genieten we van dans, zang en muziek, verzorgd door onze leerlingen. In diezelfde sfeer vinden jaarlijks ook de examenconcerten plaats bij het vak muziek.

• In de onderbouw organiseren wij ieder jaar in samenwerking met de bibliotheek het project Schrijvers op School, waarbij bekende schrijvers van jeugdliteratuur over hun werk komen vertellen.

• Ieder jaar doen leerlingen van onze bovenbouw van havo en vwo mee aan de Olympiades voor wiskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie. We doen ook jaarlijks mee aan de Kangoeroewedstrijd, een soort wiskundeolympiade voor leerlingen uit de onderbouw.

• De school kent een gevarieerd aanbod van projecten, activiteiten en excursies. Voorbeelden zijn projecten met de SKVR, diverse bezoeken aan musea, exposities en tentoonstellingen, de Jonge Jury, het Donnerdebat (bij het vak filosofie), samenwerkingsverband met het Rotterdams Centrum voor Theater, bezoek aan TU-Delft, het Wetenschapscircuit, Taaldorp, Veldwerkdag (bij het vak aardrijkskunde), enzovoorts.

• Het Libanon Lyceum heeft een uitgesproken sportieve traditie: op de sportdagen van de verschillende afdelingen en jaren worden dan ook voetbal-, basketbal-, volleybal- en honkbaltoernooien gehouden. In de onderbouw wordt toegewerkt naar de duurloop rond de Kralingse Plas en naar turn- en atletiekvaardigheidsdiploma’s. Van de sportvelden en de atletiekbanen aan het Lange Pad wordt tussen de paas- en de herfstvakantie intensief gebruik gemaakt.

• Om leerlingen ook buiten de school met beeldende kunst en musea kennis te laten maken, wordt er in het eerste jaar een excursie georganiseerd, waar een opdracht aan gekoppeld is. In de lessen beeldende vorming wordt hier ook aandacht aan besteed.

26

• In 2013 startte in vwo 4 een tweejarig project internationalisering. Het thema van dit project was “Europe in motion – Research on migration”. Het project werd uitgevoerd binnen een netwerk van Europese scholen. Naast het Libanon Lyceum maken scholen uit Duitsland, Polen, Hongarije en Turkije deel uit van het netwerk. Vanwege het succes heeft het Libanon Lyceum opnieuw subsidie aangevraagd bij Erasmus Plus, het nieuwe platform en programma van de Europese Commissie voor onderwijs. Uit 89 aanvragen behoort ons project tot de gelukkige 20 toegewezen projecten. Het nieuwe project heeft als thema “Made in Europe: Quest for a European heritage and identity”. Centraal staat de vraag of en in hoeverre we kunnen spreken over een Europese identiteit als ons gezamenlijk erfgoed. Wat is “Made in Europe”? Docenten gaan projectlessen schrijven over kunst, wetenschappen en sport. Zo’n 160 leerlingen zullen op uitwisseling naar verschillende buitenlandse steden gaan en actief bijdragen aan het project. Het project krijgt binnen het curriculum van vwo 5 een vakoverstijgend karakter en sluit goed aan bij het concept van de Wereldklas. Voor leerlingen is het een verrijkend en verdiepend programma. De komende twee jaar zullen wederzijds meerdere ontmoetingen binnen de verschillende uitwisselingsprogramma’s van het project plaatsvinden. Ook in de bovenbouw havo is de school begonnen met internationalisering door een uitwisseling met een school in Berlijn. De school streeft naar internationalisering met ambitie. De komende tijd wordt daarom voor havo 4 naar uitbreiding van het netwerk gezocht. Voor de gymnasiumklassen wordt contact gezocht met een school in Rome. De bestaande contacten met de schoolpartners voor vwo 5 worden volgend jaar voortgezet met een nieuw meerjarig project. Voor de invulling van het concept van de wereldklas in de bovenbouw betekent het dat wordt gezocht naar inhoudelijke verbinding van de projecten met de bestaande curricula binnen verschillende vakgebieden. Coördinator Internationalisering is dhr. Diehle.

• Ieder jaar doet onze school mee aan de First Lego League (FLL). Dat is een internationale wedstrijd waarbij een team twee opdrachten krijgt: 1. Een legorobot ontwerpen en programmeren. Die robot moet binnen enkele minuten

zoveel mogelijk opdrachten uitvoeren op een door de jury gekozen parcours. 2. Een presentatie houden naar aanleiding van een onderzoek dat het team heeft

gedaan. Dat onderzoek moet te maken hebben met het door de jury opgegeven thema van de wedstrijd.

De laatste jaren was ons FLL-team erg succesvol. Het werd drie maal achtereen kampioen van de regio Rijnmond en nam deel aan Europese en Benelux kampioenschappen. In 2012 wonnen zij daar de prijs voor het beste robotontwerp, uitgeloofd door de TU Delft. Verder wordt het team vaak door de Lego-organisatie uitgenodigd om demonstraties te geven tijdens de grote Lego World-manifestatie die ieder jaar in de herfstvakantie wordt gehouden en bijna 100.000 bezoekers trekt.

In januari 2014 won het Libanon de Beneluxfinale en dat betekende dat het Dutch Delta team mee mocht doen aan de Wereldkampioenschappen van de FLL in St. Louis in Amerika. De tien leerlingen en vier begeleiders sleepten daar de derde prijs in de wacht in de categorie robot-hardware. Hun 'Dutchy' is een robot die - als hij op grote schaal bestond - zou kunnen helpen bij rampen. Het is een soort tank, die over obstakels heen kan rijden en voorwerpen uit moeilijke situaties kan 'redden'. Aan de finale deden 80 teams uit 41 landen mee.

Het succesvolle team nam ook deel aan de “MoonBots Challenge”. Het doel bij deze andere jaarlijkse wereldwijde roboticawedstrijd is dat het team een robot construeert en programmeert die zijn kunsten vertoont op een wedstrijdtafel, die ook door het team moet worden ontworpen en waarop een maanmissie wordt gesimuleerd. Tot onze grote vreugde bereikte het team de derde plaats! Oorspronkelijk was het maken en programmeren van robots een hobby van enkele enthousiaste leerlingen op onze school, maar het werken met robots is nu ook opgenomen in het lesprogramma van de brugklassen van ons Technasium. Na afloop van elke FLL-periode in december wordt er gezocht naar nieuwe teamleden die buiten schooltijd bereid zijn veel tijd te steken in het FLL-team. In 2015 is ook een begin gemaakt met een bovenbouwteam voor een andere roboticawedstrijd, de First Tech Challenge.

27

Medezeggenschap Het Libanon Lyceum kent de volgende geledingen: • de directie: de rector en twee locatiedirecteuren (één per gebouw); • de schoolleiding: de directie en de teamleiders; • het onderwijzend personeel (OP), vertegenwoordigd in de personeelsraad (PR); • het onderwijsondersteunend personeel (OOP), vertegenwoordigd in de personeelsraad; • de leerlingen, vertegenwoordigd in de leerlingenraad (LR); • de ouders, vertegenwoordigd in de ouderraad (OR); • de ouders, de leerlingen en het personeel zijn gezamenlijk vertegenwoordigd in de

Medezeggenschapsraad (MR).

Het Libanon Lyceum heeft een actieve leerlingenraad om ook de stem van de leerling mee te laten tellen. De leerlingenraad komt eens in de twee weken bij elkaar om te inventariseren wat goed gaat op school en wat natuurlijk verbeterd kan worden. Deze ideeën worden vervolgens voorgesteld aan de schoolleiding. De leerlingenraad is ook betrokken bij het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), waar zij begeleid worden, cursussen aangeboden krijgen en informatie kunnen vergaren.

De leden van de ouderraad De OR streeft ernaar de ouders van alle geledingen binnen de school te vertegenwoordigen. Zij bestaat uit minimaal tien ouders die acht maal per jaar met de directie bijeenkomen en gevraagd en ongevraagd advies geven over actuele thema’s die binnen de school leven. Op deze manier wil de ouderraad bijdragen aan het optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs op het Libanon Lyceum. Vanuit de OR zijn er drie ouders afgevaardigd in de medezeggenschapsraad. De voorzitter van de OR is mw. B. in der Maur. Nadere informatie over de OR kunt u vinden op de website (op het oudergedeelte). De OR vergadert steeds op maandag van 20.00 uur tot 22.00 uur (zie voor de data de agenda op de website). De vergaderingen zijn openbaar. U bent van harte uitgenodigd om zaken die u ter harte gaan onder de aandacht te brengen via: ouderraad@llr.nl. Ook als u interesse heeft om deel te nemen aan de OR kunt u zich melden via dit emailadres.

De formele zeggenschap is geregeld via de medezeggenschapsraad (MR) met vertegenwoordigers uit de leerlingenraad, personeelsraad en ouderraad. De MR heeft twaalf leden (drie ouders, drie leerlingen en zes personeelsleden), die voor drie jaar gekozen zijn. Bij de verkiezingen geschiedt de kandidaatstelling en verkiezing via de betreffende geleding. De MR heeft een aantal formele bevoegdheden. In sommige gevallen is er sprake van adviesrecht, in andere van instemmingsrecht. Afhankelijk van de aard van het onderwerp ligt het instemmingsrecht bij de ouders, leerlingen, personeel of de MR als geheel. In het MR- reglement op de website (op het oudergedeelte) vindt u een compleet overzicht van alle rechten en taken van de MR. Hierin staan ook de procedures voor verkiezingen. De MR vergadert steeds op maandag van 18.00 uur tot 20.00 uur (zie voor de data de agenda op de website). De vergaderingen zijn openbaar. Dhr. Ouwens (row@llr.nl) is voorzitter van de MR. De leerlingenraad, ouderraad en personeelsraad fungeren als achterban en klankbord voor de vertegenwoordigers in de MR. De schoolleiding overlegt met deze raden wanneer een onderwerp slechts één van de geledingen betreft. Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) In de GMR-VO zijn alle scholen voor voortgezet onderwijs van BOOR (Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam) vertegenwoordigd. In de GMR-VO heeft elke school vier zetels: twee voor ouders/leerlingen en twee voor het personeel. De GMR-VO behandelt de zaken die alle VO-scholen van BOOR raken. Het gaat hierbij in de praktijk vooral om financiële, organisatorische en rechtspositionele zaken.

Klachtenprocedure Als onderdeel van het Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (Stichting BOOR) maakt het Libanon Lyceum gebruik van de klachtenregeling van BOOR. De ervaring leert echter dat met elkaar in gesprek gaan de beste weg is. Wij geven er dan ook de voorkeur aan om bij klachten zo snel mogelijk rond de tafel te gaan zitten om de klacht te bespreken. De betreffende teamleider en locatiedirecteur zijn daarbij respectievelijk het eerste en tweede aanspreekpunt. Indien een klacht niet kan worden opgelost in een gesprek op school kunt u in de Klachtenregeling lezen welke verdere stappen gezet kunnen worden. De klachtenregeling kunt u hier downloaden: BOOR_Klachtenregeling Het Libanon Lyceum heeft ook twee “contactpersonen”. Deze hebben bij ernstige klachten op school een loketfunctie. Zij kunnen informatie geven, bijvoorbeeld over vervolgstappen of bij het opstellen van een klacht. Als het bij de klacht gaat om pesten, seksuele intimidatie, discriminatie, racisme, agressie en geweld zijn zij bij uitstek de persoon om de klacht bij te melden. De contactpersoon heeft geheimhoudingsplicht. Net als iedere medewerker op school hebben zij wel meldplicht bij het bestuur als het gaat om een seksueel misdrijf jegens een minderjarige leerling. De contactpersonen op het Libanon Lyceum zijn mw. Sturm (stm@llr.nl) en dhr. Aklalouch (all@llr.nl).

28

De regels op het Libanon Lyceum De precieze rechten en plichten van leerlingen en personeel staan beschreven in het leerlingenstatuut en -veiligheidsreglement, dat hier te vinden is. Hieronder de belangrijkste gedragsregels: • De leerlingen mogen het gebouw en de omgeving van de school niet verontreinigen of

slordig en onverschillig behandelen. • Alle afval moet, zowel binnen als buiten, in de prullenmanden en vuilnisbakken worden

gedeponeerd. • De school wil graag een goede verstandhouding met haar buren. Voor en na schooltijd en

tijdens de pauzes mogen de leerlingen de omwonenden van beide gebouwen geen overlast bezorgen door de productie van ergernis, lawaai of rommel.

• Gedurende de lestijden draagt de school de verantwoordelijkheid voor de leerlingen. Daarom moet de school tijdig weten dat een leerling niet aanwezig zal zijn en wat de reden daarvan is. De afwezigheid van een leerling moet tussen 8.00 uur en 8.30 uur (en anders zo spoedig mogelijk erna) telefonisch (010-4522500) of per internet (www.libanonlyceum.nl/afwezig) gemeld worden.

• Als de leerling op school terugkomt, moet hij een briefje van zijn ouders inleveren in kamer 9 (Ramlehweg) of lokaal B3 (Mecklenburglaan), waarin de reden en de duur van de afwezigheid staan vermeld;

• Leerlingen die tijdens de lessen ziek naar huis gaan, moeten zich eerst bij de teamleider melden. Dat is om spijbelen te voorkomen, maar ook om te zien of een leerling niet te ziek is om alleen naar huis te gaan.

• Het komt de prestaties van iedereen ten goede als de omgeving rustig is. De leerlingen mogen daarom niet zonder reden in de hal, op de gangen of in de lokalen rondhangen. Zij kunnen buiten of in de kantine op het begin van een les wachten.

• Een leerling die te laat is, meldt zich in kamer 9 of lokaal B3. • Om te voorkomen dat een les herhaaldelijk onderbroken wordt door te laat

binnenkomende leerlingen, kan de toegang tot deze les door de docent worden ontzegd. • Een leerling die de les uitgestuurd is, meldt zich in kamer 9 of lokaal B3, en vult een “rode

kaart” in waarmee de leerling aan het eind van de les naar de docent gaat; deze neemt een besluit over het vervolg.

• Wie diefstal van zijn/haar spullen wil voorkomen, moet zich absoluut aan een paar regels houden:

Fietsen en bromfietsen moeten in de fietsenstalling gezet worden, niet in, naast, voor of tegenover het gebouw, ook niet als de leerling "toch al zo laat is".

Geld of andere artikelen van waarde mogen niet onbeheerd worden achtergelaten. Bij eventuele diefstal of beschadiging van eigendommen is namelijk noch de gemeente Rotterdam, noch de school aansprakelijk. Ditzelfde geldt als leerlingen van de school schade aan derden toebrengen. Het verdient dus aanbeveling een gezinsverzekering tegen wettelijke aansprakelijkheid af te sluiten.

• Geluids- en beeldopnamen mogen op de terreinen van de school alleen met instemming van de betrokkene(n) worden gemaakt. Beeld- en geluidsmateriaal dat onder schooltijd of tijdens schoolactiviteiten is opgenomen, mag niet worden vertoond aan derden, tenzij hiervoor uitdrukkelijk toestemming is verleend door de schoolleiding. Overtreding van deze regel kan leiden tot verwijdering van school.

• Leerlingkastjes zijn op ieder gebouw te huur, maar deze zijn niet bedoeld voor persoonlijke bezittingen van grote waarde, zoals bijvoorbeeld kostbare sieraden of geld. De leerlingen dienen er zich bewust van te zijn dat de schoolleiding bevoegd is deze leerlingkastjes te openen, ook buiten de aanwezigheid van de leerling.

Het Libanon Lyceum wil voor iedereen een veilige school zijn en blijven. Daarom is het van belang dat “grenzen” duidelijk zijn. Zo kunnen de volgende overtredingen leiden tot onmiddellijke verwijdering: • intimiderend en discriminerend gedrag; • ontvreemding van andermans eigendommen; • het gebruik van en/of de handel in alcohol en drugs; • het bij zich dragen of gebruik van wapens; • het afsteken van vuurwerk (en dat geldt ook voor de omgeving van de school). Het pestprotocol vindt u hier. Gebruik mobiele telefoons (en andere elektronische communicatiemiddelen) De volgende uitgangspunten worden toegepast: • Als algemene regel geldt dat in de gebouwen geen mobiele telefoons, andere elektronische

communicatiemiddelen, spelcomputers en geluidsapparatuur door de leerlingen gebruikt mogen worden.

• In de kantines is gebruik van deze apparatuur wel toegestaan. • Mobiele telefoons e.d. kunnen positief ingezet worden bij schoolactiviteiten. Gebruik in het

klaslokaal is daarom mogelijk als een docent daar expliciet toestemming voor geeft. • Bij toetsen dienen mobiele telefoons uitgeschakeld te zijn. Dat is de verantwoordelijkheid

van de leerling. • Met betrekking tot (school)examens geldt artikel 19, lid 14c van het examenreglement. Het

reglement is opgenomen in de studieprogramma’s bovenbouw. • Bij overtreding van de algemene regel kan de mobiele telefoon (of andere genoemde

apparatuur) ingenomen worden door een personeelslid. Aan het eind van de schooldag kan de mobiele telefoon dan opgehaald worden bij de teamleider. Dat is normaal gesproken uiterlijk om 16.30 uur.

• Als een leerling bij herhaling de regels rond het gebruik van mobiele telefoons e.d. overtreedt dan worden andere maatregelen genomen. Dat kan bijvoorbeeld leiden tot strafcorvee.

• In een uiterst geval kan de apparatuur langer dan een dag ingenomen worden. Een teamleider kan daartoe een beslissing nemen in overleg met de locatiedirecteur. De leerling wordt daarbij altijd eerst gehoord.

29

Speciale voorzieningen op het Libanon Lyceum

Bibliotheek De leerlingen kunnen boeken lenen uit de bibliotheek op de locatie Mecklenburglaan. Alle leerlingen zijn automatisch lid van deze bibliotheek. Zij hoeven geen abonnementsgeld te betalen en ook niet een bepaald bedrag per boek. Er ontstaan pas kosten als een boek niet (op tijd) wordt teruggebracht of als het beschadigd is. Wanneer een boek niet op tijd ingeleverd wordt, brengen we € 0,20 per (begonnen) week per boek in rekening. Als een boek beschadigd is of niet teruggebracht wordt, berekenen we alle kosten van de vervanging van het boek door. Jassen en tassen blijven buiten de bibliotheek. Aan het begin van de laatste proefwerkperiode moeten alle bibliotheekboeken zijn ingeleverd. De nieuwe uitleen begint pas weer aan het begin van het nieuwe schooljaar. Van de bibliotheek wordt zeer intensief gebruik gemaakt, niet alleen voor het lenen van boeken, maar ook voor projecten. Dat intensieve gebruik is alleen mogelijk dankzij de hulp van een grote groep ouders die er wisseldiensten draaien. Het is niet nodig uit te leggen hoe onmisbaar die hulp is.

Schoolpassen Betalen binnen het Libanon Lyceum is alleen mogelijk met een contactloze chip (Mifarekaart of Mifare sleutelhanger). Deze chip wordt eenmalig verstrekt aan het begin van de schoolloopbaan en blijft eigendom van het Libanon Lyceum. Het opladen van het tegoed kan op elk van onze twee gebouwen met bankbiljetten en 1 en 2 euromunten bij de opwaardeerautomaat (aan de Mecklenburglaan op de eerste verdieping en aan de Palestinastraat in de hal op de begane grond). Betalen gaat bij de kassa’s door de chip op de lezer te leggen en bij de kopieerterminal in de Tiannazaal door de chip tegen de bovenkant van de terminal aan te houden. Omdat het printen/kopiëren in de bovenbouw gereguleerd is, krijgen bovenbouwleerlingen bij de start van het cursusjaar € 5,- printtegoed op hun account, dit staat gelijk aan honderd afdrukken zwart/wit. Het is de bedoeling dat de schoolpas/sleutelhanger meerdere jaren meegaat, wees er daarom zuinig op. Mocht de chip kapot gaan of zoek raken, dan kan de leerling zelf een nieuwe contactloze chipkaart/sleutelhanger aan zijn account koppelen. Hoe dit gaat en meer informatie staat op www.libanonlyceum.nl/betaalpas. Het nummer van de chip is de sleutel voor ons systeem, als alternatief voor onze eigen betaalpas/sleutelhanger kan daarom ook bijvoorbeeld een (wegwerp) OV-chipkaart gebruikt worden om als sleutel voor het betaalsysteem te dienen. Heeft de leerling geen alternatieve pas dan kan hij voor € 1,- een betaalpas/sleutelhanger kopen op de administratie aan de Ramlehweg. Reglement voor het huren van een leerlingkastje De leerlingkastjes zijn eigendom van de school en worden per schooljaar door de leerlingen gehuurd. Elke leerling van het Libanon Lyceum krijgt een leerlingkastje bij de start van zijn schoolloopbaan. De huur van een leerlingkastje bedraagt jaarlijks € 20,-. Dit bedrag betaalt u via de ouderbijdrage. Bij het verlaten van de onderbouw en aan het einde van elk jaar in de bovenbouw wisselen de leerlingen van kastje. Op dat moment levert de leerling de sleutel in en krijgt bij aanvang van het nieuwe schooljaar de sleutel van een nieuw leerlingkastje overhandigd. Het vervangen van een zoekgeraakte (niet ingeleverde) sleutel kost € 10,-. Ziekte van leerlingen Leerlingen die ziek zijn, ook als het niet ernstig is en van korte duur, raken meteen achter: zij hebben een overhoring of repetitie gemist, een bepaalde uitleg niet gehoord, geen aantekeningen kunnen maken, enzovoorts. Het is daarom prettig als niet alleen de school, maar ook de ouders erop letten, dat de leerlingen de gewoonte ontwikkelen niet pas als zij weer beter zijn aan het in te halen werk te denken. Contact met een klasgenoot of eventueel de mentor is meestal voldoende om te bereiken dat aantekeningen gekopieerd worden. In met name brugklassen wordt daarom gewerkt met een “buddy-systeem”, waarbij leerlingen aan elkaar worden gekoppeld en elkaar bij ziekte informeren over huiswerk en gemist werk.

30

Schoolkosten schooljaar 2016-2017 Ouderbijdragen Het Libanon Lyceum kent drie soorten ouderbijdragen. Een vrijwillige algemene ouderbijdrage, een verplichte Technasiumbijdrage (alleen voor leerlingen die de Technasiumopleiding volgen) en een vrijwillige bijdrage aan de Stichting Ondersteuning Libanon Lyceum. In dit hoofdstuk vindt u hierover meer informatie. De hoogte van deze bijdragen wordt ieder schooljaar opnieuw vastgesteld in samenspraak met de oudergeleding van de Medezeggenschapsraad (MR) en de Ouderraad (OR). Aan het eind van elk schooljaar legt de directie in deze gremia verantwoording af over de uitgaven van de ouderbijdragen. Wij hopen natuurlijk van harte dat u financieel uw steentje bijdraagt. Scholen worden uitermate krap bekostigd en in deze tijden moet elke euro worden omgedraaid. U kunt er desondanks toch voor kiezen om de vrijwillige ouderbijdrage niet te betalen. Dit kan wel tot gevolg hebben dat uw kind kan worden uitgesloten voor activiteiten, die niet rechtstreeks aan het curriculum verbonden zijn. De bijdrage aan de Stichting Ondersteuning Libanon Lyceum (€ 50,-) is uiteraard ook vrijwillig. De Technasiumbijdrage is wel verplicht (ouders van leerlingen die het vak onderzoek & ontwerpen volgen in het kader van het Technasium) omdat een Technasiumopleiding extra kosten met zich meebrengt. Deze extra bijdrage is vastgesteld op € 175,- per schooljaar. Het niet betalen van deze bijdrage kan leiden tot plaatsing in een klas zonder Technasium op hetzelfde niveau. Algemene ouderbijdrage Het bedrag van de algemene ouderbijdrage is opgesplitst in een bedrag voor activiteiten en een bedrag voor schoolvoorzieningen. In het schema hieronder vindt u de hoogte van de ouderbijdrage per leerjaar en aan welke zaken het geld van de ouderbijdrage besteed wordt. leerjaar 1 2 HV3 M3 M4 H4 H5 V4 V5 V6

Activiteiten 65 80 75 30 80 82,5 40 82,5 10 40

Schoolvoorzieningen 97,5 60 60 60 60 65 65 65 65 65

Ouderbijdragen zonder Technasium 162,5 140 135 90 140 147,5 105 147,5 75 105

Technasium 175 175 175 175 175 175 175

Ouderbijdragen met Technasium 337,5 315 310 90 140 322,5 105 322,5 250 280

Stichting Ondersteuning Libanon Lyceum 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50

Ouderbijdragen totaal 387,5 365 360 140 190 372,5 155 372,5 300 330

Activiteiten Klassen

Uitje met de mentor 1,2,3,4

Diverse museumbezoeken 1,2,3

Diverse projecten (bijvoorbeeld Schrijvers op School, Taaldorp) 1,2,3

Diverse bezoeken aan tentoonstellingen en exposities (bijvoorbeeld TU Delft) 1,2,3

Diverse activiteiten met de SKVR 1,2,3

Bezoek aan het Rotterdams Centrum voor Theater 1,2,3

CKV-activiteiten alle behalve mavo 4, havo 5 en vwo 5,6

December-activiteiten alle

Excursie i.v.m. sectorwerkstuk mavo 4

Outdoordag havo 4 en vwo 4

Studiebeurs+ bovenbouw

Examenactiviteiten examenklassen

Schoolvoorzieningen Klassen

Administratiekosten alle

Schoolpas alle

Verzekering alle

Repro/ict/mediatheek alle

Leerlingkastje alle

Specificatie Technasiumbijdrage Bedrag

Excursies € 25

Materialen € 90

Contributies € 30

Scholing € 20

Overige kosten € 10

totaal € 175

Stichting Ondersteuning Libanon Lyceum Deze stichting wordt beheerd door drie bestuursleden die zitting hebben in de Ouderraad. Het doel van deze stichting is het financieel ondersteunen van de school op terreinen waar normaal gesproken geen of te weinig budget voor is, zoals bijzondere activiteiten of speciale voorzieningen. Stichting Ondersteuning Libanon Lyceum zal de ouders hier regelmatig over informeren. Verantwoording wordt afgelegd via een jaarverslag. Contact met de stichting kan worden opgenomen via e-mail soll@llr.nl.

31

Inning ouderbijdragen, werkweken en excursies Ouderbijdragen: eind september ontvangt u via de mail een brief met instructies voor de betaling van de ouderbijdragen. Werkweken en excursies: gedurende het schooljaar, afhankelijk van wanneer de werkweek of excursie plaatsvindt, ontvangt u per mail een factuur voor de werkweek of excursie. Een indicatie van de bedragen van de verschillende werkweken vindt u in de tabel hieronder. Jaarlaag Bestemming Bedrag

brugklas Leusden € 90,- mavo 3 Luxemburg € 225,- havo 3 en vwo 3 Friesland € 320,- havo 4 Ardennen € 300,- havo-4 Berlijn € 325,- vwo-6 Rome € 550,- Onder voorbehoud. In het kader van de ontwikkeling van het internationaliseringsprogramma krijgen de werkweken mogelijk een ander karakter.

Boeken Het Libanon Lyceum heeft een contract met Van Dijk Educatie (VDE), een professionele organisatie die werkt voor veel scholen. De leermiddelen zijn voor ouders “gratis”, dat wil zeggen alle leermiddelen die de school verplicht stelt. Daarvan zijn uitgezonderd zaken als rekenmachines, agenda’s en atlassen. Die zijn voor uw eigen rekening. Borg Voor de leermiddelen die de school ter beschikking stelt wordt via Van Dijk Educatie een borg gevraagd. Ouders kunnen zelf de keuze maken om de borg wel of niet te betalen. De borg is dus niet verplicht. Graag willen wij als school de noodzaak van deze borg benadrukken. Door een borg te vragen leren leerlingen zorgvuldiger om te gaan met materialen die zij in bruikleen krijgen. Kiest u ervoor om de borg wel te betalen dan bedraagt deze € 75,- per pakket. De borg betaalt u eenmalig (aan VDE) bij het bestellen van het boekenpakket en ontvangt u terug op het moment dat uw kind de school verlaat. Voorwaarde voor het terugontvangen van de borg is het inleveren van een volledig onbeschadigd boekenpakket. Aan het eind van elk schooljaar ontvangt u van VDE een inleverformulier. Uw kind levert de boeken samen met het inleverformulier in. Van Dijk kijkt samen met uw kind het boekenpakket na. Of er nu wel of niet is gekozen voor het betalen van de borg, na constatering van schade aan en/of ontbreken van boek(en) volgt er altijd een schadefactuur.

32

Regeling herkansingen Leerjaren 1, 2, havo 3 en vwo 3 In de jaarplanning zijn twee herkansingsmomenten opgenomen: in februari en in juni. Leerlingen mogen beide keren één toets (van zwaarte 3 of 4) herkansen. Het hoogste cijfer telt. Leerjaren mavo 3, havo 4, vwo 4 en vwo 5 Na periode 1, 2, 3 en 4 hebben de leerlingen de mogelijkheid om één toets (examentoets of voortgangstoets) te herkansen. Geen beperking op basis van het eerder behaalde cijfer. Het hoogste cijfer telt. Het is niet mogelijk herkansingen te “sparen”. In het PTA staat aangegeven welke toetsen herkansbaar zijn. De herkansing vindt plaats ongeveer twee weken na het eind van elke periode. In vwo 4 kunnen NT- en NG-leerlingen eventueel een herexamen wiskunde A doen om een 5 bij wiskunde B weg te werken (in vwo 5 wordt dan NG gevolgd met wiskunde A).

Leerjaren mavo-4, havo-5 en vwo-6 Na periode 1, 2 en 3 hebben de leerlingen de mogelijkheid om één examentoets te herkansen. Het kan een toets zijn uit de net afgesloten periode maar ook uit de periode daarvoor. De tweede herkansing mag dus zowel een toets uit de eerste als de tweede periode betreffen en de derde herkansing een toets uit de tweede of derde periode. Een toets mag maar één keer herkanst worden. Er is geen beperking op basis van het eerder behaalde cijfer. Het hoogste cijfer telt. Het is niet mogelijk herkansingen te “sparen”. In het PTA staat aangegeven welke

toetsen herkansbaar zijn. De herkansing vindt plaats ongeveer twee weken na het eind van elke periode.

Regeling herexamen In de bovenbouw wordt een aantal vakken gegeven waarvoor geen centraal examen is, maar alleen een schoolexamen: ckv, lichamelijke opvoeding, maatschappijleer, anw en onderzoek & ontwerpen. Het cijfer van het schoolexamen telt volwaardig mee bij de uitslagbepaling van het examen. Veel van deze vakken worden al in het voorexamenjaar afgesloten. De leerlingen die als eindcijfer van deze afgesloten vakken een onvoldoende hebben, mogen per leerjaar voor één zo’n vak een herexamen afleggen. Dit herexamen staat los van de bovengenoemde herkansingsregeling en van de herexamenregeling van het centraal examen.

Dyslexie Leerlingen met de diagnose dyslexie komen in aanmerking voor extra begeleiding door de orthopedagoog/dyslexiecoach. De begeleiding is erop gericht de leerling zelfstandig te maken waar het zijn/haar eigen leerproces betreft. Er wordt aandacht besteed aan het omgaan met de dyslexie, een goede studie aanpak, het gebruik van hulpmiddelen en/of specifieke ondersteuning voor de moderne vreemde talen. In het tweede leerjaar krijgen de leerlingen met (complexe) dyslexie ondersteuning op verzoek. In de hogere leerjaren blijft de orthopedagoog het aanspreekpunt en wordt samen met de leerling gezocht naar oplossingen bij leerproblemen. Bij alle dyslectische leerlingen wordt in kaart gebracht tegen welke specifieke (leer)problemen zij aanlopen.

Indien een leerling geen officiële dyslexieverklaring heeft maar er is een vermoeden van dyslexie dan volgt een screeningonderzoek en ev. extern onderzoek door een psycholoog of orthopedagoog. De leerling krijgt dan een voorlopige dyslexiepas die maximaal 3 maanden geldig is. In die tijd heeft de leerling recht op extra tijd bij toetsen. De officiële dyslexieverklaring dient afgegeven te zijn door een GZ-psycholoog. De dyslectische leerlingen hebben recht op extra tijd bij toetsen: 10 minuten voor toetsen van 50 minuten, 20 minuten voor toetsen van 100 minuten. Toetsen worden gegeven in lettertype Arial12. Bij het centraal examen hebben de leerlingen recht op een standaard tijdsverlenging van 30 minuten. Bij de moderne vreemde talen geldt dat bij de normering van de toetsen rekening wordt gehouden met het feit dat deze leerlingen veel moeite hebben met het juist spellen van woorden. Daarbij wordt aangetekend dat ook bij hen de spelling wel degelijk wordt meegewogen in het cijfer maar dat hiervoor een maximum aantal aftrekpunten geldt. Een uitzondering geldt voor de toetsen spelling Nederlands waarbij het de spelling is die wordt beoordeeld en bij toetsen Engels, Frans en Duits waarbij het woordenboek gebruikt mag worden. Bij deze toetsen gelden voor alle leerlingen dezelfde normen.

33

Bij het Centraal Examen gelden de voorschriften voor spellingcorrectie zoals door de overheid voorgeschreven. Spelling weegt echter voor alle leerlingen nooit zwaarder dan ongeveer een tiende van het totaal aantal te behalen punten. Een (dyslectische) leerling kan nooit meer dan één punt aftrek krijgen voor spelling en kan deze compenseren door tekstbegrip en andere taalvaardigheden. Het centraal examen wordt gedrukt in Arial12 en kent geen vergrotingen.

ASS en AD(H)D protocol Leerlingen met een officiële diagnose ASS (Autisme Stoornis Spectrum) en/of AD(H)D (Aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit) krijgen een faciliteitenkaart. Deze leerlingen hebben, indien mogelijk, recht op extra tijd bij toetsen (10 min. voor toetsen van 50 of 60 min., 20 voor toetsen van 100 min. en 30 voor toetsen van 120 min. en langer en voor het centraal examen). Dit geldt voor zowel de onder- als bovenbouw en examenklassen. In overleg met de zorgcoördinator en ouders/verzorgers wordt bij inschrijving een lijst van aandachtspunten voor docenten opgesteld die via de mentor onder docenten wordt verspreid.

Voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte is een jaarlijks bedrag beschikbaar dat in overleg met school en ouders/verzorgers ingezet kan worden ter ondersteuning van de schoolprestaties van de leerling. Het Libanon Lyceum heeft al een aantal jaren goede ervaring met leerlingen met een grote structuurbehoefte binnen het reguliere onderwijssysteem en kiest in overleg met leerling, ouders/verzorgers en eventuele ambulante begeleiding voor een aanpak op maat.

Vrijstellingen De wet- en regelgeving in het voortgezet onderwijs geeft schooldirecties in zeer beperkte mate de mogelijkheid leerlingen in de onderbouw vrij te stellen van het volgen van de vakken Frans of Duits. Het Libanon Lyceum kiest voor de volgende gedragslijn: Er kan alleen sprake van een vrijstelling zijn wanneer de leerling over een officiële dyslexieverklaring beschikt (verstrekt door een erkende orthopedagoog of psycholoog). Een leerling kan slechts voor één vak worden vrijgesteld: Frans of Duits. Het eerste moment waarop een vrijstelling gegeven kan worden is vanaf eind januari in klas 2. Voor vrijstellingen in de bovenbouw verwijzen wij naar de website van het Ministerie van Onderwijs. (http://wetten.overheid.nl/BWBR0004593/2016-08-01) Procedure De vrijstelling kan door iedereen (ouders, leerling, docenten, remedial teacher, teamleider) worden aangevraagd. Er vindt altijd overleg plaats met leerling en ouders. Het besluit wordt genomen door de directie na overleg met de remedial teacher en het docententeam. Het besluit wordt schriftelijk bevestigd inclusief de consequenties voor de vakkenpakketkeuze in de bovenbouw.

Aanvraag extra verlof De school kan tien schooldagen of minder verlof buiten de schoolvakanties verlenen. Aanvragen voor meer dan tien schooldagen dienen gericht te worden aan de afdeling Leerplicht van de gemeente Rotterdam. Volgens de Leerplichtwet kan slechts in uitzonderlijke gevallen extra verlof gegeven worden. Algemene informatie hierover kunt u samen met antwoorden op vragen rond leerplicht vinden op de site van de Gemeente Rotterdam. De school hanteert een verzuimprotocol dat u hier vindt. In het protocol staan de regels rond aanvraag en toekenning van extra verlof uitgebreid beschreven. Extra verlof moet in eerste instantie aangevraagd worden via de betrokken teamleider van de afdeling van de leerling. Daartoe dient u het formulier “Aanvraag extra verlof” in te leveren dat u hier kunt downloaden. Verlof moet, behoudens calamiteiten, uiterlijk vijf weken voorafgaand aan de eerste verlofdag aangevraagd worden. Verlof kan alleen toegekend worden als gevraagde bewijsstukken overlegd kunnen worden. In geval van twijfel kunt u altijd, bij voorkeur per e-mail, contact opnemen met de betrokken teamleider. Zie ook: informatie extra verlof Gemeente Rotterdam.

34

Bevorderingsnormen

Klas 1 Bevordering van eerste naar tweede leerjaar (voor brugklassen mavo/havo en havo/vwo) De vakken in het eerste jaar worden in twee groepen verdeeld: Cluster 1: NE – FA – EN – GS – AK – WI – BI Cluster 2: MU – BV – LO – TA* – O&O* – T&T* * indien in vakkenpakket De leerling wordt automatisch bevorderd naar het tweede leerjaar als

• de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 40 is en • het maximum aantal tekortpunten in de hele lijst vier is (een vijf telt voor één

tekortpunt, een vier voor twee en een drie voor drie tekortpunten). De leerling wordt automatisch bevorderd naar het ‘hogere niveau’ (= havo in de m/h-klassen en vwo in de h/v-klassen) als de som van de cijfers voor de vakken uit cluster 1 tenminste 52 is. Bij een totaal van 50 of 51 punten komt de leerling in bespreking. Voor alle leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, doubleren niet mogelijk is. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan. Bevordering van eerste naar tweede leerjaar Wereldklas XL De vakken in het eerste jaar worden in twee groepen verdeeld: Cluster 1: NE – FA – EN – GS – AK – WI – BI – KV – O&O Cluster 2: MU – BV – LO De leerling wordt automatisch bevorderd naar het tweede leerjaar als

• de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 54 is en • het maximum aantal tekortpunten in de hele lijst vier is (een vijf telt voor één

tekortpunt, een vier voor twee en een drie voor drie tekortpunten). Bij een totaal van 52 of 53 punten komt de leerling in bespreking voor vwo XL 2 of vwo 2. Wanneer een leerling niet bevorderd wordt naar vwo XL 2, neemt de docentenvergadering een (bindend) besluit over plaatsing in vwo 2 of havo 2. Voor alle leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, doubleren niet mogelijk is. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan.

Klas 2 Bevordering van tweede naar derde leerjaar De vakken in het tweede jaar worden in twee groepen verdeeld: Cluster 1: NE – FA – DU – EN – GS – AK – WI – NA – BI – O&O* – T&T* Cluster 2: BV* – TA* – LO – MU* – MA* * indien in vakkenpakket De leerling wordt bevorderd van mavo 2 naar mavo 3 als

• het maximum aantal tekortpunten in de hele lijst vijf is, waarvan maximaal vier tekortpunten in groep 1 (een vijf telt voor één tekortpunt, een vier voor twee en een drie voor drie tekortpunten) en

• de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 58 is; bij 56 en 57 punten wordt de leerling besproken.

De leerling wordt bevorderd van havo 2 naar havo 3 en van vwo 2 naar vwo 3 als

• het maximum aantal tekortpunten in de hele lijst vier is (een vijf telt voor één tekortpunt, een vier voor twee en een drie voor drie tekortpunten) en

• de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 54 (60 met O&O of T&T) is; bij 52 en 53 (58 en 59 met O&O of T&T) punten wordt de leerling besproken.

Voor alle leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, doubleren niet mogelijk is. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan. Bevordering van tweede naar derde leerjaar Wereldklas XL De vakken in het tweede jaar worden in twee groepen verdeeld: Cluster 1: NE – FA – DU – EN – GS – AK – WI – NA – BI – O&O – LA* – GR* Cluster 2: BV – LO – MU * indien in vakkenpakket De leerling wordt bevorderd van vwo XL 2 naar vwo XL 3 als

• zonder LA en GR in het vakkenpakket van de derde klas > de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 60 is; bij 58 en 59 punten wordt de leerling besproken voor vwo XL 3 of vwo 3;

• met LA en GR in het vakkenpakket van de derde klas > de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 72 is; bij 70 en 71 punten wordt de leerling besproken voor vwo XL 3 of vwo 3.

én het maximum aantal tekortpunten in de hele lijst vier is (een vijf telt voor één tekortpunt, een vier voor twee en een drie voor drie tekortpunten). Bij minder dan 58 c.q. 70 punten neemt de docentenvergadering een (bindend) besluit over plaatsing in vwo 3 of havo 3. Voor alle leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, doubleren niet mogelijk is. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan.

35

Klas 3

Bevordering van mavo 3 naar mavo 4 De leerling wordt bevorderd naar het vierde leerjaar als

• hij maximaal vier tekortpunten heeft (alle vakken), waarvan maximaal één in het gekozen vakkenpakket (een vijf telt voor één tekortpunt, een vier voor twee en een drie voor drie tekortpunten) en

• de resultaten bij kunstvakken-1 (ckv) en oriëntatie op leren en werken voldoende zijn (beoordeeld met ‘voldoende’ of ‘goed’)

• de resultaten bij LO en beeldende vorming voldoende zijn (een 6 of meer) Indien de leerling niet bevorderd wordt, kan de docentenvergadering een dringend advies uitbrengen ten aanzien van het vervolg. Het advies wordt opgenomen in het schooldossier. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan. Bevordering van havo 3 naar havo 4 en vwo 3 naar vwo 4 De vakken zijn in twee groepen verdeeld: Cluster 1: NE – FA – DU – EN – GS – AK – WI – NA – SK – EC – O&O* Cluster 2: BV* – LO – MA* * indien in vakkenpakket De leerling wordt bevorderd naar het vierde leerjaar van het zelfde schooltype als

• het maximaal aantal tekortpunten in de hele lijst vijf is (een vijf telt voor één tekortpunt, een vier telt voor twee en een drie voor drie tekortpunten) en

• het maximum aantal tekortpunten voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde maximaal één is en

• (zonder O&O) de som van de cijfers op het eindrapport van cluster 1 minimaal 60 punten is (bij 58 en 59 punten komt de leerling in bespreking).

• (met O&O) de som van de cijfers op het eindrapport van cluster 1 minimaal 66 punten is (bij 64 en 65 punten komt de leerling in bespreking).

Het vak O&O kan alleen worden gekozen bij een voldoende op het eindrapport. Wiskunde-B kan alleen gekozen worden bij een 7 voor wiskunde op het eindrapport. De docentenvergadering spreekt zich uit over het te kiezen profiel en kan een bindend (negatief) advies geven. Een leerling dient eerst bevorderd te zijn, voordat er sprake is van een profieladvies. Een leerling uit het derde leerjaar heeft recht op bevordering naar de vierde klas van een 'lager niveau' als de som van de cijfers uit cluster 1 tenminste 53 punten is. Wanneer de leerling minder dan 53 punten heeft, besluit de docentenvergadering over plaatsing. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan.

Bevordering van vwo XL-3 naar vwo-4 De vakken zijn in twee groepen verdeeld: Cluster 1: NE – FA – DU – EN – GS – AK – WI – NA – SK – EC – O&O* – LA* – GR* Cluster 2: BV* – LO * indien in vakkenpakket De leerling wordt bevorderd naar het vierde leerjaar van het zelfde schooltype als

• het maximaal aantal tekortpunten in de hele lijst vijf is (een vijf telt voor één tekortpunt, een vier telt voor twee en een drie voor drie tekortpunten) en

• het maximum aantal tekortpunten voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde maximaal één is en

• zonder LA en GR in het vakkenpakket van de derde klas de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 66 is, bij 64 en 65 punten wordt de leerling besproken;

• met LA en GR in het vakkenpakket van de derde klas de som van de cijfers uit cluster 1 minimaal 72 is, bij 70 en 71 punten wordt de leerling besproken.

Het vak O&O kan alleen worden gekozen bij een voldoende op het eindrapport. Wiskunde-B kan alleen gekozen worden bij een 7 voor wiskunde op het eindrapport. De docenten-vergadering spreekt zich uit over het te kiezen profiel en kan een bindend (negatief) advies geven. Een leerling dient eerst bevorderd te zijn, voordat er sprake is van een profieladvies. Een leerling uit het derde leerjaar heeft recht op bevordering naar de vierde klas van een 'lager niveau' als de som van de cijfers uit cluster 1 tenminste 59 punten is. Wanneer de leerling minder dan 59 punten heeft, besluit de docentenvergadering over plaatsing. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan.

Klas 4 Bevordering van havo 4 naar havo 5 Alle in havo 4 gevolgde vakken worden bij de overgang betrokken. Hierbij worden de eindcijfers afgerond op nul decimalen. Voor de vakken ckv en lichamelijke opvoeding moet aan een minimumeis worden voldaan (zie hieronder 3 en 4). Een leerling is bevorderd: 1. indien hij:

• voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 6 of meer heeft behaald, dan wel

• voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, dan wel

• voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 4 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, waarbij deze onvoldoende gecompenseerd wordt door minimaal één 7, dan wel

36

• voor twee van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 heeft behaald en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en deze onvoldoendes gecompenseerd worden door minimaal een 7;

• voor één vak een 5 en één vak een 4 en in beide gevallen voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en deze onvoldoendes gecompenseerd worden door minimaal twee keer een 7 of één 8.

2. indien voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde (A of B) maximaal één onvoldoende is behaald en die onvoldoende niet lager is dan een 5;

3. indien het vak ckv beoordeeld is als ‘voldoende’ of ‘goed’; 4. indien voor het vak lichamelijke opvoeding een 6 of meer is behaald. Het cijfer voor het

vak lo telt niet mee als compensatie voor eventuele onvoldoendes. Indien de leerling niet bevorderd wordt, kan de docentenvergadering een dringend advies uitbrengen ten aanzien van het vervolg. Het advies wordt opgenomen in het schooldossier. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan. Bevordering van vwo 4 naar vwo 5 Alle in vwo 4 gevolgde vakken worden bij de overgang betrokken. Hierbij worden de eindcijfers afgerond op nul decimalen. Voor de vakken ckv en lichamelijke opvoeding moet aan een minimumeis worden voldaan (zie hieronder 3 en 4). Een leerling is bevorderd: 1. indien hij:

• voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 6 of meer heeft behaald, dan wel

• voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, dan wel

• voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 4 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, waarbij deze onvoldoende gecompenseerd wordt door minimaal één 7, dan wel

• voor twee van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 heeft behaald en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en deze onvoldoendes gecompenseerd worden door minimaal een 7 en deze onvoldoendes niet allebei binnen de groep profielvakken vallen;

• voor één vak een 5 en één vak een 4 en in beide gevallen voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en deze onvoldoendes gecompenseerd worden door minimaal twee keer een 7 of één 8, en deze onvoldoendes niet allebei binnen de groep profielvakken vallen;

2. indien voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde (A of B of C) maximaal één onvoldoende is behaald en die onvoldoende niet lager is dan een 5;

3. indien het vak ckv beoordeeld is als ‘voldoende’ of ‘goed’. Het cijfer voor het vak ckv telt niet mee als compensatie voor eventuele onvoldoendes;

4. indien voor het vak lichamelijke opvoeding een 6 of meer is behaald. Het cijfer voor het vak LO telt niet mee als compensatie voor eventuele onvoldoendes.

Indien de leerling niet bevorderd wordt, kan de docentenvergadering een dringend advies uitbrengen ten aanzien van het vervolg. Het advies wordt opgenomen in het schooldossier. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan.

Klas 5

Bevordering van vwo 5 naar vwo 6 Alle in vwo 5 gevolgde vakken worden bij de overgang betrokken. Hierbij worden de eindcijfers afgerond op nul decimalen. Voor het vak lichamelijke opvoeding moet aan een minimumeis worden voldaan (zie hieronder 3). Een leerling is bevorderd: 1. indien hij:

• voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 6 of meer heeft behaald, dan wel

• voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, dan wel

• voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 4 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers tenminste 6,0 bedraagt, dan wel

• voor twee van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 heeft behaald dan wel voor één vak een 5 en één vak een 4 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers tenminste 6,0 bedraagt;

2. indien voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde (A of B of C) maximaal één onvoldoende is behaald en die onvoldoende niet lager is dan een 5;

3. indien voor het vak lichamelijke opvoeding een 6 of meer is behaald. Het cijfer voor het vak LO telt niet mee als compensatie voor eventuele onvoldoendes.

Indien de leerling niet bevorderd wordt, kan de docentenvergadering een dringend advies uitbrengen ten aanzien van het vervolg. Het advies wordt opgenomen in het schooldossier. Twee keer doubleren in een zelfde leerjaar of doubleren in twee opeenvolgende leerjaren is niet toegestaan.

37

Slaag-zakregeling eindexamens

MAVO Een leerling is geslaagd indien het rekenkundig gemiddelde van zijn bij het centraal examen behaalde cijfers ten minste 5,5 is en: a. indien hij voor het vak Nederlands ten minste het eindcijfer 5 heeft behaald; b. indien hij:

1. voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 6 of hoger heeft behaald, dan wel

2. voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 en voor de overige vakken een 6 of hoger heeft behaald, dan wel

3. voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 4 en voor de overige vakken een 6 of hoger heeft behaald waarvan tenminste één 7 of hoger,

4. voor twee van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 heeft behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger waarvan tenminste één 7 of hoger;

c. indien hij voor de vakken lichamelijke opvoeding en het kunstvak uit het gemeenschappelijk deel als beoordeling “voldoende” of “goed” heeft behaald;

d. indien het sectorwerkstuk beoordeeld is als “voldoende” of “goed”; e. indien hij de rekentoets gemaakt heeft en met een cijfer heeft afgerond. Elke leerling heeft het recht om in één vak waarin hij reeds examen heeft afgelegd, in het tweede tijdvak opnieuw deel te nemen aan het centraal examen (hoogste cijfer telt). HAVO Een leerling is geslaagd indien het rekenkundig gemiddelde van zijn bij het centraal examen behaalde cijfers ten minste 5,5 is en: a. indien hij voor één van zijn kernvakken (Nederlands, Engels en in voorkomende gevallen

wiskunde A of wiskunde B) waarvoor een eindcijfer is vastgesteld maximaal één 5 en voor de overige vakken een 6 of hoger heeft behaald;

b. indien hij: 1. voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 6 of meer heeft

behaald, dan wel 2. voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 en voor de

overige vakken een 6 of meer heeft behaald, dan wel 3. voor één van zijn vakken, rekening houdend met bepaling a (kernvakkenregeling),

waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 4 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers tenminste 6,0 bedraagt, dan wel

4. voor twee van zijn vakken, rekening houdend met bepaling a (kernvakkenregeling), waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 heeft behaald dan wel voor één vak een 5 en één vak een 4 en in beide gevallen voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald en het gemiddelde van de eindcijfers tenminste 6,0 bedraagt;

c. indien het vak ckv (in havo 4) beoordeeld is als “voldoende” of “goed”; d. indien het vak lichamelijke opvoeding (in havo 5) beoordeeld is als “voldoende” of “goed”;

e. indien voor de onderdelen van het combinatiecijfer (zie hieronder) geen eindcijfer lager dan een 4 is behaald;

f. indien hij de rekentoets gemaakt heeft en met een cijfer heeft afgerond. Het combinatiecijfer is een onderdeel van het schoolexamen en telt mee in de slaag-zakregeling bij het eindexamen in havo 5. Dit combinatiecijfer wordt gevormd door de afgeronde cijfers voor het vak maatschappijleer en het profielwerkstuk te combineren tot één cijfer dat eenzelfde gewicht heeft als de overige afzonderlijke vakken. Voor de afzonderlijke delen van het combinatiecijfer mag geen cijfer lager dan een 4 worden behaald. Elke leerling heeft het recht om in één vak waarin hij reeds examen heeft afgelegd, in het tweede tijdvak opnieuw deel te nemen aan het centraal examen (hoogste cijfer telt). VWO Een leerling is geslaagd indien het rekenkundig gemiddelde van zijn bij het centraal examen behaalde cijfers ten minste 5,5 is en: a. indien hij voor één van zijn kernvakken (Nederlands, Engels, wiskunde A of wiskunde B of

wiskunde C en de rekentoets) waarvoor een eindcijfer is vastgesteld maximaal één 5 en voor de overige vakken een 6 of hoger heeft behaald;

b. indien hij: 1. voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 6 of meer heeft

behaald, dan wel 2. voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 en voor de

overige vakken een 6 of meer heeft behaald, dan wel 3. voor één van zijn vakken, rekening houdend met bepaling a (kernvakkenregeling),

waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 4 en voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers tenminste 6,0 bedraagt, dan wel

4. voor twee van zijn vakken, rekening houdend met bepaling a (kernvakkenregeling), waarvoor een eindcijfer is vastgesteld een 5 heeft behaald dan wel voor één vak een 5 en één vak een 4 en in beide gevallen voor de overige vakken een 6 of meer heeft behaald en het gemiddelde van de eindcijfers tenminste 6,0 bedraagt;

c. indien het vak ckv (in vwo 4) beoordeeld is als “voldoende” of “goed”; d. indien het vak lichamelijke opvoeding (in vwo 6) beoordeeld is als “voldoende” of “goed”; e. indien voor de onderdelen van het combinatiecijfer (zie hieronder) geen eindcijfer lager

dan een 4 is behaald; Het combinatiecijfer is een onderdeel van het schoolexamen en telt mee in de slaag-zakregeling bij het eindexamen in vwo 6. Dit combinatiecijfer wordt gevormd door de afgeronde cijfers voor de vakken anw (vwo 4), maatschappijleer (vwo 5) en het profielwerkstuk (vwo 6) te combineren tot één cijfer dat eenzelfde gewicht heeft als de overige afzonderlijke vakken. Voor de afzonderlijke delen van het combinatiecijfer mag geen cijfer lager dan een 4 worden behaald. Elke leerling heeft het recht om in één vak waarin hij reeds examen heeft afgelegd, in het tweede tijdvak opnieuw deel te nemen aan het centraal examen (hoogste cijfer telt).