Schoolgids2017-2018

Compleet onderwijs voor vmbo-t havo vwo

1 Inleiding

Dit is onze schoolgids, bestemd voor (toekomstige) ouders*, leerlingen en andere

belangstellenden. Wij geven in deze gids zowel inhoudelijke als ook praktische informatie.

Buiten deze gids is veel informatie op onze website te vinden. Wij verwijzen in deze gids dan

ook regelmatig naar deze website.

Het Novalis College is een kleine school met 590 leerlingen. Een school waar iedereen elkaar

kent. Een school waar wordt gewerkt aan de ontwikkeling van de gehele mens vanuit de

pedagogie van Rudolf Steiner: een vrijeschool.

Een school waar de leerling centraal staat en een betrokken team de leerling stimuleert in

de ontwikkeling tot vrij denkende en vrij voelende mensen die hun eigen maatschappij later

vorm kunnen geven. In onze school bereiden we de leerlingen natuurlijk voor op de reguliere

examens vmbo-t, havo en vwo, maar we doen dat net even anders.

Wij werken met hoofd (denken en leren), hart (ervaren en verbinden) en handen (aanpakken

en creëren). Leerlingen ontwikkelen zich dus cognitief, sociaal en kunstzinnig. Zij leren

een oordeel vormen, zij leren verantwoording te dragen voor zichzelf en voor anderen en

ontwikkelen veerkracht, daadkracht en wilskracht.

Wij bieden compleet onderwijs met een afwisseling van leren, doen, kijken, samenwerken,

groeien, ontwikkelen. In deze schoolgids zijn een aantal uitgangspunten van onze school

opgenomen. Wij nodigen u uit om hiervan kennis te nemen.

* voor de leesbaarheid leest u in de schoolgids ‘ouders’, waar we ouders en verzorgers bedoelen.

Inleiding | 3

Informatie

AdresNovalis College

Sterrenlaan 16

5631 KA Eindhoven

CorrespondentieadresNovalis College

Postbus 1073

5602 BB Eindhoven

ContactDe school is maandag t/m

vrijdag telefonisch bereikbaar

van 8:00 tot 16:00 uur.

T 040-2969310

post@novalis.nl

www.novalis.nl.

ZiekmeldingAbsentie van leerlingen

dient telefonisch vóór 8:30

uur te worden gemeld op

de telefoonbeantwoorder

040-2969312

absentie@novalis.nl.

Schoolleiding, rector, decaan, enz.De namen van functio-

narissen vindt u op de

website www.novalis.nl.

BereikbaarheidDe school is goed te

bereiken met de auto en

het openbaar vervoer,

lijn 21, 22, 184 en 404,

bushalte voor de school.

Uitgave: juli 2017

Het Novalis College maakt deel uit van de nationale en internationale vrije-schoolbeweging. Over de gehele wereld zijn er momenteel ruim 800 vrijescholen.

Inhoud

1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 De school. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Pedagogische visie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Inrichting van het

onderwijs/leertrajecten . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Dagelijkse onderwijspraktijk . . . . . . . . . . . 236 Kwaliteitszorg, leerlingbegeleiding . . . . . 307 Structuur en organisatie . . . . . . . . . . . . . . 378 Financiën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 Overige instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

2 | Novalis College Schoolgids

Colofon Samenstelling: Novalis College Vormgeving: Kade 05, Eindhoven Fotografie: Bart van Overbeeke, foto archief Novalis College Drukwerk: Drukkerij Gianotten.Deze brochure is gedrukt op 100% recycled Reviva Print.

4 | Novalis College Schoolgids Inleiding | 5

Toen ons nieuwe schoolgebouw aan de Sterrenlaan 16 in Eindhoven gebouwd werd, werd het

bouwproces op een bijzondere manier feestelijk in het bewustzijn van de schoolgemeenschap

gemarkeerd. Een groep bestaande uit leraren en ouders was bezig geweest met de wensen en

de doelstellingen van de vrijeschool-bovenbouw. Dit hebben zij in de vorm van een spreuk

(tekst hiernaast) opgeschreven. Deze spreuk is te zien als de wens die de grondleggers van de

school aan de schoolgemeenschap mee wilden geven.

De spreuk is met de hand op speciaal papier geschreven. Dit document werd in een pentagon-

dodecaëder van koper geplaatst. Dit platonisch lichaam bevindt zich nu in de fundamenten

van de school, onder de huidige aula.

Grondsteenspreuk

Op deze plaats

Waar de grond nog niet bebouwd was,

Willen wij deze steen in de aarde leggen.

Mogen de leerlingen

Die de weg naar het Novalis College vinden,

Hun lichaam vormen,

Hun ziel ontwikkelen,

Hun geestesvuur wekken.

Moge in de ontmoeting van de leerling, leraar en ouder

Licht en liefde ontspringen,

Opdat het goede wordt gedaan,

De oorspronkelijkheid ontstaat,

Het inzicht van een eigen oordeel rijpt.

Moge de jonge mens hier

De weg van zijn ster vinden,

Het ware leren zoeken,

Zowel in ruimten buiten

Als in diepten binnen.

Dit spreken wij uit

Om in de geest van Novalis,

In naam van het geesteslicht,

Een bijdrage te leveren

Aan de ontwikkeling van de aarde.

De school | 76 | Novalis College Schoolgids

2 De school

NaamgevingNovalis, pseudoniem van Friedrich von Hardenberg (1772-1801), was naast denker en schrijver

ook jurist en mijnbouwkundige. Hij schreef niet alleen over hoe hij de wereld zag, maar ook

over hoe deze zou moeten worden. Als zijn missie zag hij de ontwikkeling van de aarde en de

mens: “zur Bildung der Erde sind wir berufen”.

In zijn korte leven heeft Friedrich von Hardenberg veel van mensen, hun oorsprong, hun ideeën

en de aarde, de wetenschap, de techniek, de poëzie en verschillende andere kunsten leren

kennen. Midden in zijn leven heeft hij ervoor gekozen om onder de naam Novalis zijn gedichten

en boeken te publiceren. Novalis betekent ‘hij die nieuw land klaarmaakt’, zoals de zaaier het

land klaarmaakt om te zaaien. Het nieuwe een kans geven, dat was voor de school de reden

om voor deze naam te kiezen.

Zoals Novalis nieuw land wil klaarmaken, zo geven wij in het Novalis College de leerlingen de

kans om nieuwe zaken te ontdekken, zelfstandig te leren waarnemen en oordelen, goede

doelen na te streven. Wij willen dat de leerlingen de buitenwereld concreet leren kennen,

zichzelf ontdekken en kiemen voor de toekomst leggen.

GeschiedenisIn 1972 werd in Eindhoven begonnen met vrijeschoolonderwijs. Vanaf 2000 is de afdeling voor

voortgezet vrijeschoolonderwijs losgekoppeld van de basisschool. De school voor voortgezet

onderwijs kreeg de naam Novalis College, de basisschool behield de oorspronkelijke naam

Vrijeschool Brabant.

Vanaf 1 augustus 2000 worden examens voor vmbo-t, havo en vwo afgenomen. Daarnaast

ontvangen de leerlingen een eindgetuigschrift voor gevolgde vrijeschoolonderdelen.

HuisvestingHet gebouw aan de Sterrenlaan is een milieuvriendelijk gebouw. Dat betekent: gebouwd met

gezonde materialen en zoveel mogelijk natuurlijke materialen. Maar ook dat bij de sloop van

het gebouw de materialen weer opgenomen kunnen worden in de natuur. Daarom is gekozen

voor organische materialen en materialen die hergebruikt kunnen worden, zoals

houtskeletbouw, aftimmering van bamboe, trappen en leuningen van eikenhout, gebruikte

baksteen voor de buitengevels, staal als dakbedekking, leemstuc wanden en plafonds, stro,

vlaswol en papierpulp als isolatie, wilgentenen als afscherming.

Er zijn maatregelen genomen om het verbruik van fossiele energiebronnen en drinkwater

zoveel mogelijk te beperken: zonnecellen voor het opwekken van elektriciteit, zonnecollectoren

voor het opwarmen van water om te douchen, daglichtregeling voor de verlichting, zonwering

die aan de buitenzijde zit en toch veel licht doorlaat, opslag van warmte in de bodem en het

opvangen van regenwater voor het spoelen van de toiletten (grijswatercircuit). Daardoor

kunnen de installaties kleiner worden, zodat een beperking ontstaat van fossiel energiegebruik,

ruimtebeslag, geluidsproductie en elektromagnetische straling.

Het is een gebouw waarin leerlingen zich veilig en thuis voelen; een plaats die uitnodigt om

elkaar te ontmoeten.

3 Pedagogische visie

Het Novalis College is een vrijeschool voor voortgezet onderwijs. De vrijeschool (internationaal

ook bekend als Waldorfschool) werkt vanuit de pedagogische inzichten van de antroposofie.

Deze is ontwikkeld door Rudolf Steiner (1861-1925). De eerste “Waldorfschule” werd in 1919

in Stuttgart (D) opgericht; de eerste Nederlandse vrijeschool kwam er in 1923 in Den Haag.

Het woord “vrij” in de Nederlandse naamgeving staat voor de individuele vrijheid van het

menselijk individu. Elk kind kan zijn eigen vrije wil ontwikkelen, zijn persoonlijke ontwikkelingsweg

gaan. De kern van de onderwijsvisie wordt samengevat in het citaat: “Opvoeden is geen vat

vullen, maar een vlam ontsteken”.

In 2013 beschreef de landelijke Vereniging van vrijescholen in de publicatie Wat maakt de

vrijeschool uniek? tien van deze kenmerken.

Tien kenmerken van het vrijeschoolonderwijs:

1. Vrijescholen bereiden kinderen voor op de maatschappij van de toekomst.

2. Vrijescholen zoeken de uitdaging in de realiteit zoals die is.

3. Vrijescholen bieden onderwijs in leeftijdsfasen.

4. Op vrijescholen volgen we de seizoenen en het ritme van de natuur.

5. Euritmie wordt gegeven als vak dat alle vakken ondersteunt.

6. Bij vrijescholen is ieder leren een creatief proces.

7. Periodeonderwijs biedt de mogelijkheid lesstof te verdiepen.

8. Vrijeschoolleerkrachten zijn zich bewust van hun voorbeeldfunctie.

9. Vrijescholen ontwikkelen de natuurlijke ontvankelijkheid van het kind.

10. Vrijescholen creëren een vertrouwensbasis.

In het vrijeschoolonderwijs wordt belang gehecht aan de verzorging van de leeromgeving, het

kunstzinnige binnen de lessen, de ontwikkeling van de wil, het gevoelsleven en het denken. Het

ontwikkelen van een eigen oordeelsvermogen bij de leerling staat hoog in het vaandel.

Vrijescholen zijn een inspirerende omgeving• De leerling kan zich geïnspireerd voelen door de leraar en door de schoolomgeving.

• De school is een veilige omgeving.

• In de vormgeving van het gebouw is met de keuze van kleuren en materialen aandacht

gegeven aan een mensvriendelijke en milieuvriendelijke omgeving.

• De leerling kan zichzelf zijn.

• De leerling voelt zich uitgedaagd het beste in zichzelf naar boven te halen.

Vrijescholen geven kunstzinnig onderwijs• De leraren geven in hun lessen bewust betekenis aan wat zij doen.

• De leraren geven hun lessen zo vorm dat aandacht wordt besteed aan de vraag ‘wat heeft

deze leerling, deze klas, nodig om zich verder te ontwikkelen?’

• De leraar heeft een voorbeeldfunctie.

Vrijescholen stimuleren de wilsontwikkeling• De scholen bieden ambachtelijk onderwijs (denk daarbij aan bijv. smeden en houtbewerking).

• De leerlingen leren met verschillende materialen om te gaan, elk materiaal met zijn eigen

mogelijkheden en beperkingen.

• De leerling wordt geconfronteerd met zijn grenzen, zijn weerstanden, zijn eigen kunnen en

antipathieën en moet zich daarmee uiteenzetten.

De leerling leert in letterlijke en figuurlijke zin de handen uit de mouwen te steken en gericht

zijn daadkracht in te zetten.

Vrijescholen geven ruimte aan cognitieve ontwikkeling• Kennis vergaren is een belangrijk doel voor elke school.

• De ontwikkeling van het denken is een belangrijke leerweg.

• Leerlingen verlaten de vrijeschool met het bij hen passende diploma.

8 | Novalis College Schoolgids Pedagogische visie | 98 | Novalis College Schoolgids

Inrichting van het onderwijs/leertrajecten | 1110 | Novalis College Schoolgids

Vrijescholen zijn een ontmoetingsplaats voor het sociale• Door de ontmoeting ontwikkelt de leerling zijn eigen sociale bewustzijn.

• Leerlingen helpen elkaar en hebben oog voor wat de ander nodig heeft.

Vrijescholen zijn een lerende omgeving• Door voortdurend bezig te zijn met de eigen ontwikkeling, ontwikkelen alle betrokkenen bij

de vrijeschool zichzelf, maar zij ontwikkelen ook elkaar.

• Ook de leraar is lerend, net zoals de leerling.

Vrijescholen stimuleren het oordeelsvermogen• De leerling wordt aangemoedigd een genuanceerd oordeelsvermogen te ontwikkelen, op

basis waarvan hij tot innerlijk vrij en zelfstandig handelen kan komen.

• Door deze op de innerlijke ontwikkeling gerichte scholing worden de leerlingen dus in staat

gesteld om hun maatschappelijke dromen en wensen te verwezenlijken.

Om idealen en interesses te ontdekken brengen wij leerlingen met zoveel mogelijk aspecten

van onze fysieke wereld, onze cultuur en maatschappij in contact. Met zoveel mogelijk ver-

schillende vakken en disciplines. Leerlingen volgen daarom veel vakken met een evenwichtige

verdeling van vakken op het gebied van de wil, het gevoel en het denken.

4 Inrichting van het onderwijs/leertrajecten

Algemene uitgangspunten van het Novalis College:

• Goed examengericht onderwijs en ontwikkelingsstof passend bij de leeftijdsfase van de

leerling. De ordening en het aanbod van de ontwikkelingsstof wordt ontleend aan de ont-

wikkelingspsychologie van de leerling en de klas, volgens de theorie van Steiner.

• Cognitieve, kunstzinnige en sociale vorming zijn gelijkwaardige elementen in het onder-

wijs. Daardoor kunnen leerlingen zich evenwichtig ontplooien op het gebied van denken,

beleven en doen.

• Een veilige sfeer: “je kunt jezelf zijn” is een veelgehoorde uitspraak van oud-leerlingen.

• Leerlingen stimuleren bij te dragen aan een menselijke samenleving en aan de gezondheid

van de aarde.

• Een enthousiast lerarencollege, betrokken bij de ontwikkeling van de leerlingen.

• Drieweeks hoofdonderwijs, iedere eerste twee lesuren van de schooldag met thema’s als

sterrenkunde, ontdekkingsreizen, middeleeuwen, poëtica, het Parcival-epos, wiskunde,

natuurkunde, enz.

• Seizoensgebonden jaarfeesten die extra kleur en ritme in het schooljaar brengen.

• Toneel, beeldende vorming, textiel, euritmie (bewegingskunst op muziek of woord), muziek

en koorzang voor leerlingen. Leerlingen hebben in de tweede fase de mogelijkheid om te

kiezen voor een specialisatie.

12 | Novalis College Schoolgids Inrichting van het onderwijs/leertrajecten | 1312 | Novalis College Schoolgids

• Meerdere stages van een of meerdere weken (winkelstage in klas 9, maatschappelijke en

sociale stage in klas 10, industriële/beroepsgerichte stage in klas 11 vwo).

• Niet alleen een vmbo-t, havo of vwo diploma, maar ook een eindgetuigschrift van de vrije-

school met een beschrijving van kennis, kwaliteiten en vaardigheden.

• Grote participatie van ouders. Ouders krijgen de mogelijkheid om actief mee te denken en

mee te doen.

• Portfolio’s van een aantal vakken.

• Presentaties gedurende de schoolloopbaan, waaronder de presentatie van het profielwerk-

stuk in 11 havo of 12 vwo.

• Lessen ‘studievaardigheid” in klas 7.

• Loopbaanbegeleiding vanaf klas 9.

• Werkweken en een afrondende cultuurreis.

De leerlingen starten in de brugklas in klas 7. Dat is dus het eerste brugklasjaar.

HoofdonderwijsTijdens de eerste twee lesuren van elke schooldag hebben de leerlingen hoofdonderwijs.

Gedurende drie weken is men intensief bezig met een thema van een (meestal) theoretisch

leervak.

De leraar houdt bij deze lessen rekening met het onderwerp, de ontwikkelingsfase van de

leerlingen en de speciale eisen die bij een klas horen. De leerlingen werken opdrachten en

lesstof in een schrift uit. Zij maken zelf hun lesboek en geven dat op kunstzinnige wijze vorm.

Het hoofdonderwijs wordt afgesloten met een toets of opdracht. Het hoofdonderwijs telt mee

in de beoordeling.

OchtendspreukDe dag begint voor alle leerlingen met de spreuk; het gaat erom dat er een gezamenlijk begin

is voor de leerlingen: samen reciteren zij met de leerkracht de spreuk. Dit sociale moment door

middel van de spreuk geeft een speciale verbinding met de medeleerlingen binnen de klas,

binnen de hele school, waar ongeveer tegelijk dezelfde spreuk klinkt, maar ook nog binnen de

vrijeschoolbeweging zowel in ons land als daarbuiten. De leerlingen die vroeg op de dag vanuit

verschillende richtingen de school binnenkomen, stappen met de spreuk in dezelfde stroom.

In het vrijeschoolonderwijs zijn er diverse spreuken in gebruik, passend bij de levensfase van de

leerlingen. Voor de levensfase van de 12- tot 18-jarigen is dit de spreuk die hieronder staat. Het

gaat inhoudelijk om de daadkracht en het eigen onderzoeken van de wereld en de ontmoeting

met de geestelijke wereld.

Ochtend spreuk

Ik zie rond in de wereld

Waarin de zon haar licht zendt

Waarin de sterren fonkelen

Waarin de stenen rusten

De planten levend groeien

De dieren voelend leven

Waarin de mens bezield

De geest een woning geeft

Ik schouw diep in de ziel

Die binnen in mij leeft

De godesgeest hij weeft

In zon- en zielelicht

In wereldruimte buiten

In zielendiepte binnen

Tot u o godesgeest

Wil ik mij vragend wenden

Dat in mij kracht en zegen

Voor leven en voor arbeid

Tot wasdom mogen komen.

VaklessenDe brugklasfase (vmbo-t, vmbo-t/havo, havo/vwo) duurt twee jaar.

Het hoofdonderwijs en de vaklessen richten zich op de niveaus vmbo-t, vmbo-t/havo en havo/

vwo. Aan het eind van klas 8 komt de definitieve niveaubepaling. De leerlingen in de klas

vmbo-t homogeen kunnen tussentijds niet opstromen naar een hoger niveau. De vaklassen

vanaf klas 9 zijn gedifferentieerd in vmbo-t, en havo en vwo. Vanaf klas 10 zijn alle vaklessen op

niveau vmbo-t, havo of vwo. Het hoofdonderwijs is klassikaal gedurende de schoolloopbaan.

HuiswerkOp het einde van de dag verwerkt de leerling zelfstandig de stof van het hoofdonderwijs in het

schrift. De lesstof komt nog eens langs; daardoor worden de verwerking en de verinnerlijking

versterkt. Daarnaast is er het reguliere huiswerk voor de andere vakken. In de hogere leerjaren

neemt het huiswerk meer tijd in beslag dan in de middenbouw.

Bijzondere vakkenDe lesstof is niet alleen bepaald vanuit de exameneisen. Lesstof wordt gezien als ontwikke-

lingsstof waarmee de jonge mens zich kan ontwikkelen. Bovendien zijn er bijzondere vakken

in het leerplan opgenomen: koorzang, euritmie (een bewegingskunst op gesproken woord en

muziek), geologie, filosofie, architectuur, wiskundige geografie en een biografieperiode.

SectorwerkstukIn de 10e klas vmbo-t werkt de leerling aan een sectorwerkstuk.

Eindwerkstuk In de 11e (havo) of 12e klas (vwo) werkt de leerling aan een eindwerkstuk (profielwerkstuk)

over een zelfgekozen onderwerp. Dit eindwerkstuk is aan een eindexamenvak gekoppeld; de

leerling moet het werkstuk wetenschappelijk kunnen verantwoorden en op een praktisch-

kunstzinnige manier beleefbaar maken. Met een openbare podiumpresentatie wordt dit on-

derdeel van de schoolloopbaan afgerond. Veel facetten van het vrijeschoolonderwijs komen

hier samen. Als profielwerkstuk maakt dit eindwerkstuk deel uit van het schoolexamen.

Werkweken De werkweken maken deel uit van het vrijeschoolprogramma en zijn gekoppeld aan de ont-

wikkelingsleeftijd en in klas 9 en 10 aan het hoofdonderwijs.

Tijdens de werkweek werkt de mentor met de leerlingen, samen met een collega en enkele

ouders, aan het ontwikkelingsgerichte thema van dat leerjaar. Hierbij staat de sociale interactie

en het samen ontdekken van een facet van onze wereld centraal.

Inrichting van het onderwijs/leertrajecten | 1514 | Novalis College Schoolgids

Een overzicht van de verschillende werkweken.

Klas 7: werkweek in de natuur.

Klas 8: werkweek in de natuur/ zorg.

Klas 9: werkweek geologie (Zuid-Limburg, Ardennen, Vulkaan-Eifel); deze werkweek is

gekoppeld aan het hoofdonderwijs aardrijkskunde.

Klas 10: landmeten, gekoppeld aan het hoofdonderwijs wiskunde.

Klas 10 vmbo-t: cultuurreis.

Klas 11: havo: cultuurreis.

Klas 12: vwo: cultuurreis.

StagesTijdens het leertraject op het Novalis College is het belangrijk dat leerlingen kennis maken met

de maatschappij. Niet alleen tijdens de lessen en/of projecten over burgerschap en persoonlijk-

heidsvorming, maar ook daadwerkelijk in de maatschappij via stages. Tijdens de lessen wordt

hierop teruggekeken en de opgedane kennis toegepast waar het mogelijk is.

In klas 9: een winkelstage van twee weken.

In klas 10: een sociale of maatschappelijke stage van een of twee weken, bij voorkeur in een

zorginstelling.

In klas 11 vwo: een bedrijfsstage van twee weken bij een industrieel productiebedrijf of een

beroepsgerichte stage.

inspirerende persoonlijkheden aan bod. Ook aan de historische ontwikkeling van de grote

godsdiensten wordt aandacht besteed. Daarnaast komen vrije onderwerpen aan de orde die

aansluiten bij de actualiteit en appelleren aan een algemeen-menselijke grondhouding.

Intercultureel onderwijsIn onze maatschappij is het samenleven met verschillende culturen een terugkerend the-

ma. In ons onderwijs proberen wij bij de leerling een openheid voor verschillende culturele

achtergronden te stimuleren. Dit thema komt vanzelfsprekend terug in diverse lessen. Daar-

naast proberen wij het intercultureel onderwijs steeds meer te bevorderen en te ontwikkelen.

Al vele jaren wordt voor alle leerlingen van de examenklassen een cultuurreis georganiseerd,

waarin sprake is van een actieve kennismaking met de bewoners en de cultuur van een land.

Bijvoorbeeld door het volgen van lessen op een school of door mee te helpen aan een bouw-

project. In de stageperiodes is het ook mogelijk om een buitenlandstage te lopen bij een

sociale instelling of een bedrijf.

Ieder jaar doet de school mee met de Waldorf One World (WOW) actiedag waarbij de leerlingen

zich inzetten om geld in te zamelen om het vrijeschoolonderwijs in het buitenland te onder-

steunen. De leerlingen krijgen in de voorbereiding hiervoor ook les over de omstandigheden

van de mensen in een specifiek gebied. Zo heeft de school de afgelopen jaren hulp gegeven

aan een nieuwe vrijeschool die is opgericht door boeren in Nepal en een vrijeschool in oprich-

ting in Kakuma, het grootste vluchtelingenkamp ter wereld in Kenia.

JaarfeestenDoor het vieren van de jaarfeesten kan de verbondenheid van de mens met de natuur ervaren

worden en het ritme in de wisseling van de seizoenen. Ook krijgt door het vieren van de jaar-

feesten de school als sociale gemeenschap gestalte, de leerlingen spelen bij de organisatie en

uitvoering van de jaarfeesten een grote rol.

Rond Michaëlsdag (29 september) is er voor de leerlingen een activiteitenprogramma in het

kader van Waldorf One World. Op de WOW-dag ondernemen leerlingen van veel vrijescholen

in de wereld een actie ten behoeve van een goed doel.

In de adventstijd is er op de vier maandagen voor Kerstmis een bijeenkomst met muziek en

gesproken woord en er is een kerstviering op de laatste schooldag voor Kerstmis. Leraren, leerlin-

gen en ouders werken samen aan een toneelproject rondom het feest van drie koningen. Daar-

naast viert de school Pasen en het St. Jansfeest; deze dag wordt bij voorkeur op 24 juni gevierd,

maar kan om verschillende redenen op een andere dag in de week worden gehouden. Dit feest

wordt met de ouders en leerlingen en alle medewerkers van de school gevierd.

Inrichting van het onderwijs/leertrajecten | 1716 | Novalis College Schoolgids

De leerlingen maken een portfolio van deze stage en de leerlingen van klas 10 en klas 11

geven een presentatie waarin ze hun ervaringen vertellen aan medeleerlingen, ouders, leraren,

stagebegeleiders en andere belangstellenden.

KantelwekenTijdens de toetsweken voor klassen 9 t/m 12 worden voor leerlingen van klassen 7 en 8 zoge-

naamde kantelweken georganiseerd. De leerlingen volgen dan 10 uur in één week thematisch

onderwijs over één onderwerp. Voorbeelden zijn: Duitse taal en cultuur, mediawijsheid, pre-

sentatievaardigheden.

Religieuze oriëntatie Aan het onderwijs van de vrijeschool ligt een mens- en wereldbeeld ten grondslag dat door

Rudolf Steiner (1861-1925) is ontwikkeld. Steiner was de grondlegger van de antroposofie.

Volgens de antroposofie zijn wetenschap, kunst en religie de drie pijlers van de ontwikkeling

van de mensheid. In de loop van de geschiedenis zijn deze drie uit elkaar gegroeid. De vrije-

school wil deze drie pijlers in een nieuwe samenhang aan bod laten komen.

De school onderwijst geen antroposofie. De spirituele grondhouding neemt wel een belang-

rijke plaats in de lessen in.

Speciale aandacht krijgt de religieuze ontwikkeling bij de viering van de jaarfeesten en in

de lessen levensbeschouwing in de brugklassen. In deze lessen komen o.a. biografieën van

Inrichting van het onderwijs/leertrajecten | 1918 | Novalis College Schoolgids

The Big Draw en de Dutch Design WeekHet internationale tekenfestival The Big Draw en de Dutch Design Week geven scholen in Eind-

hoven de kans om zich te presenteren. Het Novalis College maakt hier sinds twee jaar gebruik

van en leerlingen die hiervoor kiezen krijgen op deze manier een prachtig podium.

Vorig jaar was de speech-wedstrijd van The Big Draw een groot succes.

KoorzangZingen is binnen het vrijeschoolonderwijs een wezenlijk onderdeel van het curriculum. Tijdens

de muzieklessen in de lassen 7, 8 en 9 wordt een basis gelegd voor het zingen in groeps-

verband en/of het schoolkoor.

De klassen 10 en 11 havo vwo krijgen wekelijks koorles en vormen het schoolkoor.

Zowel de klassen 7, 8 en 9 als het schoolkoor presenteren zich tijdens diverse vieringen.

ToneelTijdens hoofdonderwijs toneel wordt er gewerkt aan een theatervoorstelling met de hele klas.

Belangrijk hierbij zijn de vaardigheden rondom samenwerken en het als groep iets neerzetten

waar je trots op kunt zijn. De eigen inbreng van de leerlingen is dan ook groot. Vaak zijn de

voorstellingen een combinatie van zang, dans en toneel.

De klassen 10 (en 11 vwo) hebben hoofdonderwijs toneel.

Drama In klas 10, 11 en 12 havo/vwo is het vak drama een examenvak dat gekoppeld is aan het vak

KUA (kunst algemeen). We volgen de geschiedenis van de kunst vanaf de middeleeuwen

tot heden. Middels praktijkopdrachten en presentaties ervaren de leerlingen alle vormen van

theater door de eeuwen heen.

In klas 9 en 10 vmbo is het vak drama een examenvak. Dit vak is zowel praktisch als theore-

tisch. De leerlingen leggen voor dit vak ook een centraal schriftelijk eindexamen af.

Beoordeling en verslagleggingDrie keer per jaar krijgt de leerling een rapport over de voortgang van de verschillende vakken.

Aan het eind van het voltooid schooltraject ontvangt de leerling een eindgetuigschrift van

de vrijeschool. Daarnaast ontvangt de leerling een diploma als hij/zij dat gehaald heeft. Door

middel van het leerlingvolgsysteem Magister kunnen ouders en leerlingen op de hoogte blijven

van de voortgang.

De leertrajecten

Het Novalis College biedt de volgende leertrajecten aan:

1. vmbo-t (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs – theoretische leerweg).

2. havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs).

3. vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs).

4. Blauwe Bloem: integratieklas voor leerlingen met een ZMLK-indicatie. Aanmelden via de

Monseigneur Bekkersschool Eindhoven.

Schema leerlijnen

Toelichting op de leertrajecten voor de middenbouw (klassen 7 en 8)

De leerlingen stromen in klas 7 (leerjaar 1) in op basis van vastgestelde aannamecriteria

(zie website). De leerling wordt geplaatst in een vmbo-t, een vmbo-t/havo of een havo/vwo

brugklas.

Middenbouw (brugklasfase) vmbo-t, vmbo-t/havo of havo/vwoHet aanbod van zowel de vaklessen als ook hoofdonderwijs is op het betreffende niveau.

De teamleider middenbouw monitort de tussentijdse voortgang bij elk rapport. Waar nodig

communiceert hij/zij hierover met mentoren en/of ouders. Aan de hand van het overgangs-

vwoexamenklas

vwo

vwo

vwo

havoexamenklas

havo

havo

Klas 12

Klas 11

Klas 10

Klas 9

Klas 8

Klas 7

havo/vwovmbo-t/havo

vmbo-texamenklas

vmbo-texamenklas

havo/vwovmbo-t/havo

vmbo-tvmbo-t

vmbo-t

vmbo-t

20 | Novalis College Schoolgids Inrichting van het onderwijs/leertrajecten | 21

protocol wordt bepaald of een leerling wordt bevorderd op zijn/haar niveau of doorstroomt

naar een ander niveau.

In klas 8 ontvangt de leerling na het 2e rapport een voorlopige niveaubepaling, waarmee

hij/zij de bovenbouw zal vervolgen. Na het 3e rapport volgt de definitieve niveaubepaling.

Zowel na het 2e als 3e rapport informeert de teamleider middenbouw de ouders en indien

nodig vinden er gesprekken plaats.

Vanaf klas 9 (de bovenbouw) kent het Novalis College de volgende trajecten:

• vmbo-t traject.

• havo traject.

• vwo traject.

In klas 9 krijgen de leerlingen sector- of profielkeuzelessen om zich voor te bereiden op de

keuze voor hun examenpakket en zich goed te oriënteren op een mogelijke vervolgstudie.

De leerlingen ontvangen in klas 9 (vmbo-t) of klas 10 (havo en vwo) het PTA (Programma van

Toetsing en Afsluiting). Dit is een document waarin per vak precies omschreven staat welke

onderdelen per vak getoetst worden en hoe deze meetellen voor het schoolexamencijfer (SE).

In het examenjaar wordt het PTA afgerond.

Naast de examengerichte afronding van de vakken blijft er op het Novalis College veel ruimte

voor de algemene ontwikkeling via het hoofdonderwijs, de stages, de werkweken en de eindreis.

Vanaf klas 10 hebben de leerlingen les in hun eigen sector of profiel. Daarnaast zijn er ook nog

lessen, zoals het periodeonderwijs, die horen bij het vrijeschoolcurriculum, bijvoorbeeld: een

toneelperiode en koorzang.

Leerlingen van vmbo-t doen examen in klas 10. De leerlingen stromen daarna uit naar het mbo

of zij kunnen doorstromen – via een speciaal voorbereidingsprogramma – naar havo.

De leerlingen van havo doen examen in klas 11 en de leerlingen van vwo in klas 12.

Sectoren vmbo-t en profielen havo en vwo in 2017 - 2018:

Sectoren

Op het vmbo-t worden de sectoren economie, zorg en welzijn en techniek aangeboden, waar-

mee toegang mogelijk is tot alle opleidingen van het mbo.

Profielen

Het Novalis College biedt op havo- en vwo-niveau alle profielen aan, met dien verstande dat

de keuzemogelijkheden beperkt zijn. Informatie over de vakken in de profielen en sectoren zijn

te vinden op de website. Dit komt voort uit de beperkte schaalgrootte van de school. Daar

staat tegenover dat de leerlingen naast hun profielvakken een breed pakket aan algemene

vormende vakken volgen. De culturele en kunstzinnige vorming wordt ruimschoots aangeboden

in de vorm van beeldende vakken, toneel, muziek, euritmie en school behoudt de belangrijke

pijlers van het vrijeschoolonderwijs.

De vakken voor profielen en sectoren worden op de website geplaatst (www.novalis.nl/

onderwijs/decanaat).

Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB)Op het Novalis College wordt vanaf klas 9 LOB aangeboden. In klas 9 zijn hiervoor aparte

lessen om de leerlingen goed voor te bereiden op een goede sector- of profielkeuze.

In de LOB-lessen wordt aandacht gegeven aan de vragen:

• Wat zijn mijn kwaliteiten? (wat kan ik?)

• Wat vind ik belangrijk? (wat wil ik?)

• Waar wil ik naartoe? (welke studie of beroep spreekt mij aan?)

• Hoe kan ik daar komen? (welke stappen moet ik nemen om dat te bereiken?)

• Wie kan mij daarbij helpen? (hoe zet ik mijn netwerk in?)

Dagelijkse onderwijspraktijk | 2322 | Novalis College Schoolgids

Hierbij maken we gebruik van Yubu, dit is een leerlingvriendelijke loopbaantool waarin gebruik

gemaakt wordt van serious gaming, individuele en groepsopdrachten.

In de hogere klassen wordt in de mentoruren aandacht besteed aan LOB.

De namen van de decanen zijn op de website te vinden.

Integratieklas De Blauwe Bloem De integratieklas is bedoeld voor leerlingen met een verstandelijke beperking.

De leerlingen uit deze klas zijn ingeschreven bij de Monseigneur Bekkersschool en volgen ZML-

onderwijs op het Novalis College in De Blauwe Bloem.

De integratieklas werkt vanuit het “groep-in-school-model”. De leerling volgt onderwijs in een

aparte, aangepaste omgeving onder het motto: “gewoon waar het kan en speciaal waar het

moet”, door, daar waar het lukt, te integreren met reguliere leerlingen op school en andersom.

Integreren doe je niet alleen, maar samen met anderen! Dit willen we bereiken door het inzet-

ten van praktisch-kunstzinnige vakken en het samenwerken met “begeleidende leerlingen”

(een reguliere leerling die tijdens de les de verstandelijk beperkte leerling helpt).

Het ontdekken van de eigen creatieve talenten is voor de verstandelijk beperkte leerling een

belangrijk middel om zoveel mogelijk gelijkwaardig en zelfstandig te kunnen integreren.

Belangrijk, voor beide leerlingen, om te ervaren, omdat je je zo al goed kan voorbereiden op

een volwaardig deelnemen aan de samenleving, waarin je verschillende mensen ontmoet.

Het structureel inzetten van buddy’s (een maatje die het contact van de verstandelijk beperkte

leerling in de vrije momenten op school stimuleert) en integratielessen biedt zowel de leerling

met een verstandelijke beperking, alsook de reguliere leerlingen een verrijkte leeromgeving.

Daarom is het uiteindelijke doel te komen tot een voor elke leerling aparte arbeidsgerichte

leerweg.

Alle leerlingen ontvangen bij de afronding van het schooltraject een eindgetuigschrift van de

eigen klas en van de Mgr. Bekkersschool, met daarin een beoordeling van de arbeidsgerichte

leerweg, eigen lessen en integratielessen.

-

5 Dagelijkse onderwijspraktijk

Contacten tussen de school en de oudersVoor de voortgang is een goed en regelmatig contact tussen de school en de ouders van

belang. Over aangelegenheden die de gehele klas of school betreffen informeert de school de

ouders doorgaans per mail.

Voor meer algemene informatie publiceert de school informatie via de website www.novalis.nl.

OuderavondenJaarlijks zijn er per klas twee tot drie klassikale ouderavonden. De derde ouderavond heeft

doorgaans een informeel karakter. De ouders worden op deze ouderavonden verwacht; de

ontwikkelingsstof van de klas en de actuele ontwikkelingen binnen de klas en de school staan

op de agenda. Ook zijn er thema-avonden.

RapportgesprekkenNa de uitreiking van het 1e en 2e rapport zijn er avonden gepland voor gesprekken met

vakleraren. Ouders en leerlingen kunnen zich digitaal inschrijven en aangeven met welke le-

raren zij een gesprek (ca. 10 minuten) willen voeren. Deze gesprekjes zijn vakinhoudelijk. Het

zijn geen mentorgesprekken.

Dagelijkse onderwijspraktijk | 2524 | Novalis College Schoolgids

MentorKlas 7 en 8: in de 7e klassen krijgen de leerlingen een van de vaste leraren als mentor, die ook

in klas 9 de mentor blijft.

In klas 9 krijgt de klas een nieuwe mentor die tot en met het laatste schooljaar met de klas verbon-

den blijft. In een incidenteel geval gaat de mentor van klas 7 tot en met het einde van de school-

loopbaan door. De mentor draagt zorg voor onder meer de volgende zaken: de begeleiding van de

leerlingen, het bewaken van de voortgang en het welzijn van de leerlingen, planning, voor-

bereiding en inhoud van de ouderavonden, onderhouden van contacten tussen het leraren-

college en de leerlingen en de ouders, bespreking van de klas en individuele leerlingen in de

lerarenvergadering, vervolgacties na besprekingen en mentorgesprekken, begeleiding van de

groep bij activiteiten. Soms kan het nodig blijken om een leerling intensiever te laten bege-

leiden door een leraar anders dan de mentor. In dat geval spreken we van een persoonlijke

mentor die de betreffende leerling voor kortere of langere tijd begeleidt.

De taken van de mentor zijn:

• Begeleiding van de leerling.

• Voeren van kennismakings- en voortgangsgesprekken.

• Voortgang en welzijn van de leerlingen bewaken.

• Contacten tussen leraren, leerlingen en ouders onderhouden.

• Bespreken van de klas en/of individuele leerling in de lerarenvergadering.

• Mentorgesprekken houden en vervolgacties opstarten.

• Begeleiden en voorbereiden van activiteiten van de klas.

• Zorgvraag indiceren.

KlassenoudersIedere klas heeft één of twee klassenouders. Taken zijn o.a.: op de hoogte te zijn van het reilen

en zeilen van de klas, aanspreekpunt zijn voor andere ouders en de mentor en overleg met

de mentor. Ook hebben de klassenouders een ondersteunende functie bij de organisatie van

ouderavonden, werkweken en andere schoolactiviteiten.

LeerlingenstatuutIn het leerlingenstatuut staan regels, rechten en plichten voor leerlingen beschreven (zie

www.novalis.nl). Te denken valt aan:

• Absentie (verlof, ziekmelding, te laat komen).

• Schorsing en verwijdering.

• Inhalen en herkansen van proefwerken.

• Huiswerkprotocol.

In het kort worden hier enkele punten uitgelicht.

Schorsing en verwijdering

In het leerlingenstatuut wordt de gang van zaken met betrekking tot schorsing en verwijdering

nauwkeurig beschreven, in overeenstemming met de Wet op het voortgezet onderwijs.

Absentenregistratie

Wanneer een leerling wegens ziekte moet verzuimen dienen ouders dit telefonisch te

melden vóór 8:30 uur op het meldapparaat via telefoonnummer 040-2969312 of te mailen via

absentie@novalis.nl. Dit volstaat voor een verzuim van één dag. Duurt de absentie langer dan

een dag dan moet, behalve deze eerste melding, de leerling op de eerste schooldag na de

absentie een briefje van de ouders, waarin de duur van de absentie wordt bevestigd, afgeven

aan de receptie.

Absenties zijn zichtbaar in Magister (zowel de geoorloofde als de ongeoorloofde absentie). De

ouders worden geacht zich regelmatig van de gegevens op de hoogte te stellen.

Ziek gedurende de dag

Het komt voor dat een leerling in de loop van een schooldag ziek wordt en voortijdig naar huis moet.

In deze gevallen gelden de volgende afspraken: Een schooldag moet zo veel mogelijk in zijn geheel

worden gevolgd, in de loop van een schooldag naar huis gaan moet een incidentele zaak zijn.

Dagelijkse onderwijspraktijk | 2726 | Novalis College Schoolgids

Als ouders er voor kiezen een leerling naar school te laten gaan met het vermoeden dat deze

leerling in de loop van de dag (te) ziek zou kunnen worden, dan moet deze leerling uit voor-

zorg een briefje met datum en handtekening bij zich hebben waarin hiervan melding wordt

gemaakt. Leerlingen kunnen bij uitzondering een ziektebriefje krijgen van een leraar of bij de

receptie. Dit kan alleen in één van de pauzes en wanneer bovengenoemd briefje van de ouders

overhandigd wordt. De verantwoordelijkheid ligt bij de ouders: zij worden, voor zover moge-

lijk, op de hoogte gebracht door de receptioniste/ hoofdconciërge. Op de eerste schooldag

na de ziekteperiode wordt voor 8:30 uur bij de receptie een door ouders geschreven briefje

terugverwacht waarin de ziekteperiode wordt vermeld.

Leraren moeten op de hoogte zijn van tijdelijke of slepende gezondheidsproblemen om in

voorkomende gevallen tot een vlotte afhandeling of een structurele oplossing te komen.

Telaatkomers

Leerlingen die te laat op school arriveren, melden zich altijd bij de receptie. Er zal eerst worden

nagegaan of er sprake is van overmacht. Is dit het geval dan heeft de leerling op vertoon van

een te-laat-kombriefje zonder consequenties toegang tot de les. Indien er geen sprake is van

overmacht komt de leerling de volgende schooldag om 8:00 uur op school en verricht vóór

schooltijd taken voor de conciërge. Met leerlingen die hierdoor onverantwoord vroeg van

huis moeten, wordt een andere regeling getroffen. Voor verdere regels verwijzen wij naar het

leerlingenstatuut.

Verlof

Voor buitengewoon verlof gelden regels, deze zijn te vinden in het leerlingenstatuut.

Leerlingen van 18 jaar en ouderVoor leerlingen die 18 jaar en ouder zijn, gaan wij ervan uit dat zij aanwezig zijn op school

om lessen te volgen en toetsen te maken. Bij frequente afwezigheid vindt een gesprek met

leerlingen en eventueel de ouders plaats en kan dit effect hebben op inhaal- en herkansings-

mogelijkheden.

LestijdenDe lestijden zijn een compromis tussen een voor alle leerlingen haalbare begintijd, pauzes en

een acceptabele eindtijd van de laatste lessen:

08:30 - 10:00 uur: hoofdonderwijs

10:00 - 10:20 uur: pauze

10:20 - 11:10 uur: 3e lesuur

11:10 - 12:00 uur: 4e lesuur

12:00 - 12:30 uur: pauze

12:30 - 13:20 uur: 5e lesuur

13:20 - 14:10 uur: 6e lesuur

14:10 - 14:20 uur: pauze

14:20 - 15:10 uur: 7e lesuur

15:10 - 16:00 uur: 8e lesuur

16:00 - 16:50 uur: 9e lesuur

Tijdens de toetsweken is er een ander rooster; zie www.novalis.nl.

PauzesDe leerlingen kunnen in de pauze gebruik maken van de kantine. In de komende twee jaren

wordt het schoolplein rookvrij. Dat betekent dat in het komend schooljaar leerlingen ouder

dan 17 jaar en leraren nog kunnen roken op een daartoe aangewezen rookplek. Alle andere

leerlingen is het niet toegestaan te roken onder schooltijd. Tijdens iedere pauze hebben enkele

leraren pauzewacht om op een en ander toe te zien.

28 | Novalis College Schoolgids Dagelijkse onderwijspraktijk | 29

Gebouw en toegankelijkheidLeerlingen dienen vanzelfsprekend met het nodige respect van alle faciliteiten gebruik te

maken. De leraren sluiten na de lessen altijd de lokalen. Enkele leerlingen per klas hebben

klassendienst en maken het lokaal voor iedere pauze en aan het eind van de dag schoon. De

aula wordt beurtelings door klassen onderhouden. Het gebruik van kauwgom is in de school

niet toegestaan. Het gebouw is toegankelijk voor rolstoelgebruikers.

In overleg met de ouders worden voor leerlingen met een lichamelijke beperking de nodige

voorzieningen getroffen.

Kluisjes Er zijn kluisjes waar leerlingen hun eigendommen kunnen opbergen op school. Naast de jaar-

lijkse bijdrage van € 10,00 dient er een borgsom van € 20,00 te worden betaald. De school-

leiding heeft het recht de inhoud van de kluisjes te controleren, al of niet in het bijzijn van de

leerling. Voor de schade voortvloeiend uit diefstal of inbraak is de school niet aansprakelijk.

Wel zal veelal bij de eigen uitgebreide inboedelverzekering een dekking zijn tegen diefstal

buitenshuis uit een afgesloten ruimte. Bij het begin van elke zomervakantie dienen de kluisjes

leeg en schoon te zijn.

Voorwaarden voor het gebruik van een kluisje: zie www.novalis.nl

BedrijfshulpverleningConform de Arbovoorschriften heeft een aantal personeelsleden een cursus bedrijfshulpver-

lening gevolgd waarvan ‘eerste levensreddende handelingen’ ook deel uitmaken. Sommigen

hebben daarnaast nog een EHBO-cursus gevolgd. Bij ongevallen en calamiteiten zijn deze

personen in staat de eerste hulp te verlenen en verder te handelen. Wanneer het raadzaam

lijkt een leerling naar het ziekenhuis te verwijzen gaat een medeleerling of personeelslid mee

en worden direct de ouders van de betreffende leerling op de hoogte gebracht. Indien nood-

zakelijk wordt taxivervoer geregeld voor rekening van de ouders. In ernstiger gevallen gaat

een volwassene mee. De school beschikt over een door de onderwijsinspectie goedgekeurd

schoolveiligheidsplan.

Lesrooster/lesuitvalHet schooljaar is verdeeld in een aantal blokken. Voor ieder blok geldt een ander rooster met

soms andere vakken en soms andere eindtijden. Lessen kunnen worden ingeroosterd van 8:30

tot 17:00 uur. Leerlingen kunnen het actuele rooster op www.novalis.nl inzien. Bij rooster-

wijzigingen wordt een gewijzigd rooster gemaakt dat op de website te zien is. Dagelijks kan

dit rooster worden geactualiseerd. Wanneer in geval van uitval van een leraar het rooster

gewijzigd moet worden, probeert de roostermaker de lessen zo goed mogelijk op elkaar te

laten aansluiten. Waar dit niet lukt, worden de lessen voor de klassen 7 en 8 vervangen, zo

mogelijk met een vakleraar die Nederlands, Engels of wiskunde geeft. Bij de hogere klassen

gebeurt dit niet en kunnen de leerlingen in een lokaal zelfstandig aan het werk gaan. Mocht

door omstandigheden pas laat blijken dat leerlingen de volgende dag later op school worden

verwacht dan zet de roostermaker een telefoonpiramide in werking of een sms-alert.

Mediatheek Leerlingen kunnen op bepaalde tijden gebruik maken van de mediatheek. Men dient zich te

houden aan de daar geldende regels.

Vakantierooster zie www.novalis.nl.

6 Kwaliteitszorg, leerlingbegeleiding

AlgemeenDe schoolleiding zorgt in samenwerking met de pedagogische werkgroep voor de kwaliteits-

bewaking van alle pedagogische processen: begeleiding van (nieuwe) leraren, nascholing en

bijscholing, organiseren van studiedagen, interne cursussen en voorbereiding en invulling van

(pedagogische) vergaderingen. Daarnaast heeft de schoolleiding een aantal kwaliteitscriteria

ontwikkeld op grond waarvan kwaliteitszorg plaatsvindt.

Kwaliteit van het onderwijsDe inspectie van het onderwijs biedt met de kwaliteitskaart aan ouders en leerlingen een

belangrijk hulpmiddel bij de keuze van een school voor voortgezet onderwijs. Hierin worden

gegevens gepubliceerd over de resultaten van scholen zodat de in getallen uit te drukken

prestaties van de scholen gemakkelijk met elkaar kunnen worden vergeleken. Hierbij gaat het

vooral om de in-, door- en uitstroomgegevens en de slagingspercentages. Aspecten als sfeer,

de wijze waarop leerlingen en leraren met elkaar omgaan, de mate waarin een leerling zichzelf

kan zijn, zich veilig kan voelen etc. zijn echter moeilijk in deze cijfers terug te vinden. Het zijn

echter wel deze aspecten die – zo zeggen leerlingen en ouders desgevraagd - als zeer belang-

rijk worden ervaren en over het algemeen op het Novalis College als positief worden beleefd.

Het instrument Vensters voor Verantwoording geeft een beeld van de beleving van het Novalis

College. Zie www.scholenopdekaart.nl

30 | Novalis College Schoolgids Kwaliteitszorg, leerlingbegeleiding | 31

Regulier Schooltoezicht (RST)Regelmatig bezoeken onderwijsinspecteurs scholen. Met lesbezoeken, gesprekken met leer-

lingen, leraren en ouders en door diverse schooldocumenten te raadplegen (waaronder deze

schoolgids), proberen zij zich een concreet beeld te vormen van de kwaliteit van het onderwijs.

Op basis van die beeldvorming spreekt de onderwijsinspectie vervolgens een oordeel uit. Van

alle schoolbezoeken zijn rapporten in te zien op de internetsite van de onderwijsinspectie:

www.owinsp.nl.

StudiebegeleidingIn de 7e en 8e klas wordt aandacht besteed aan studiebegeleiding in de vorm van een aantal

lesuren en tijdens het mentoruur. De insteek hiervan is het aanleren van studievaardigheden.

Een deel van de tijd wordt besteed aan het maken van eigen huiswerk, waarbij de geleerde

vaardigheden in praktijk kunnen worden gebracht.

HuiswerkinstituutOp het Novalis College bestaat de mogelijkheid om tegen betaling huiswerkbegeleiding te

volgen bij Spectrum Brabant. Deze begeleiding vindt plaats in lokalen van het Novalis College.

Meer informatie vindt u op www.spectrumbrabant.nl.

BijlesurenIn bepaalde klassen wordt bij de vakken Engels, wiskunde en rekenen extra verplichte lesuren

ingeroosterd t.b.v. leerlingen die meer uitleg of oefening nodig hebben.

Passend onderwijsOp 1 augustus 2014 werd de Wet passend onderwijs van kracht. De leerlinggebonden

financiering is vervallen. In plaats daarvan biedt het Novalis College basisondersteuning en

extra ondersteuning aan leerlingen die dit nodig hebben.

Het schoolzorgplan met de basis- en extra ondersteuning is te vinden op de website.

Voor leerlingen die gebruik maken van een extra ondersteuningsvoorziening wordt een

ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) opgesteld.

Wilt u nog meer weten over passend onderwijs, dan kunt u terecht op

www.passendonderwijs.nl.

Alcohol en drugsGebruik van alcohol en drugs is conform het beleid in de school niet toegestaan. Bij

(vermeend) gebruik wordt, na een gesprek met de leerling, contact opgenomen met ouders

32 | Novalis College Schoolgids Kwaliteitszorg, leerlingbegeleiding | 33

om tot een oplossing te komen. Vanzelfsprekend zal vanuit de school al het mogelijke en

wenselijke worden gedaan om hieraan bij te dragen.

RokenIn de school wordt niet gerookt. Dit is wettelijk bepaald.

Leerlingen > ouder dan 17 jaar mogen nog roken op een daarvoor aangewezen rokersplek.

Alle andere leerlingen mogen niet roken in of rondom de school.

VertrouwenspersoonDe vertrouwenspersoon fungeert als aanspreekpunt bij klachten en gaat na of een oplos-

sing door bemiddeling kan worden bereikt, dan wel of er aanleiding is tot het indienen van

een formele klacht. Taken en verantwoordelijkheden van de vertrouwenspersoon zijn nader

beschreven in de klachtenregeling, zie www.novalis.nl.

Mw. Alkemade is vertrouwenspersoon voor de leerlingen, dhr. Van Brakel (extern) is ver-

trouwenspersoon voor ouders en leraren (Tel: 06-29201946).

Organisatie van de leerlingenondersteuningDe begeleiding door mentor en vakleraren is de basisondersteuning voor iedere leerling op het

Novalis College. Zij staan het dichtst bij de leerlingen. Zij zijn de spil van de leerlingbegeleiding.

Zij bouwen een professionele relatie op met de leerlingen die onder hun verantwoordelijkheid

vallen. Zij zorgen voor het persoonlijk welzijn van elke individuele leerling, zij observeren het

groeiproces van de klas en het leefklimaat van de klas op school. Signaleren zij bij een leerling

problemen die het leer-/ontwikkelingsproces doen stagneren, dan zullen zij aanvankelijk pro-

beren in overleg met de leerling en/of diens ouders, daarvoor samen een oplossing te vinden.

Als de ondersteuningsvraag van een bepaalde leerling de deskundigheid of verantwoordelijk-

heid van de mentor of vakleraar te boven gaat, dan meldt de mentor de leerling aan bij het

ondersteuningscoördinatoroverleg.

De mentor brengt de ouders van deze aanmelding op de hoogte.

Teamoverleg/vergaderingNa aanmelding wordt de leerling in het ondersteuningscoördinatoroverleg besproken. Mocht

tijdens dit OCO-overleg afgesproken worden dat begeleiding door schoolmaatschappelijk

werk, remedial teacher, ondersteuningscoördinator, ambulante begeleiding of jongerencoach

nodig is, dan wordt dit contact gelegd door de ondersteuningscoördinator. Indien er sprake

is van een ondersteuningsbehoefte die groter is dan de basisondersteuning, dan wordt een

ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) geschreven. Dit OPP blijft de verantwoordelijkheid van de

mentor. Het handelingsdeel van het OPP wordt samen met ouders besproken. In het OPP

wordt een datum beschreven voor evaluatie van de uitvoering van het plan. De evaluatie kan

leiden tot een aanpassing van het OPP of tot een afronding van de geboden hulp. Ook hiervan

worden ouders door de mentor op de hoogte gesteld.

Filmen/fotograferen in de klasVanuit een zorgvraag kan het noodzakelijk zijn dat een leerling gefilmd wordt in de klas, deze

opnames zijn alleen bedoeld voor het zorgteam De betreffende ouders/verzorgers van de leer-

ling worden hiervan op de hoogte gesteld. Indien ouders/verzorgers van andere leerlingen in

die klas hiertegen bezwaar hebben, dan worden deze verzocht dit kenbaar te maken aan de

zorgcoördinator.

Ook indien ouders of leerlingen bezwaar hebben tegen het publiceren van foto’s of filmpjes

in pr-folders of op de website van de school, worden zij verzocht dit kenbaar te maken aan de

administratie, post@novalis.nl.

In het kader van de privacy is het voor leerlingen verboden om op school beeld- of geluids-

opnames te maken, tenzij dit met de uitdrukkelijke toestemming van een schoolmedewerker

gebeurt.

Zorg Advies TeamWanneer tijdens de evaluatie blijkt dat de geboden hulp ontoereikend was, kan besloten

worden de leerlingen te bespreken in het Zorg Advies Team (ZAT).

Het ZAT is een multidisciplinair samenwerkingsverband dat de school ondersteunt bij het

vroegtijdig signaleren van cognitieve problemen, psychosociale gedragsproblemen en proble-

Deze klachtenregeling biedt de mogelijkheid voor ouders, leerlingen en personeel om klachten

van allerlei aard aan de orde te stellen.

Daarnaast heeft de regeling de functie:

• de kwaliteit van het onderwijs te verhogen;

• de communicatie tussen school, leerlingen en ouders te verbeteren.

Meestal worden klachten binnen de school door onderling overleg van de direct betrokkenen

of door tussenkomst van een vertrouwenspersoon, de schoolleiding of het bestuur opgelost.

Wanneer het echter in onderling overleg niet lukt om tot een oplossing van de klachten te

komen, dan komt de bovenschoolse klachtencommissie in beeld. Omdat een dergelijke com-

missie tot een onafhankelijk en objectief oordeel moet kunnen komen, heeft de school zich

aangesloten bij de landelijke klachtencommissie Onderwijs van Onderwijsgeschillen. Deze

commissie onderzoekt of een klacht gegrond is. Zij rapporteert hierover aan het schoolbe-

stuur en geeft zo nodig advies over te treffen maatregelen. Voor de goede orde vermelden

wij, dat de klachtencommissie geen beroepsinstantie is en dat zij geen bevoegdheid heeft om

bijvoorbeeld beoordelingscijfers, leertrajectvaststellingen of adviezen m.b.t. het niveau van de

vervolgopleiding terug te draaien.

In het geval van een mogelijk zedenmisdrijf, gepleegd door een leerling of medewerker van de

school jegens een minderjarige leerling, zijn medewerkers bij wet verplicht dit onverwijld aan

het schoolbestuur te melden. In overleg met de vertrouwensinspecteur beoordeelt het bestuur

of aangifte bij politie of justitie noodzakelijk is.

De tekst van de volledige klachtenregeling ligt ter inzage op school. Is uw kind op school op

een onaangename manier lastiggevallen? Misschien kunt u dan de hulp gebruiken van een

vertrouwensinspecteur. Bij de onderwijsinspectie werken vertrouwensinspecteurs bij wie u te-

recht kunt voor het melden van klachten over gebeurtenissen in het onderwijs op het gebied van:

• seksuele intimidatie en seksueel misbruik,

• lichamelijk geweld,

• grove pesterijen,

• geweld, extremisme, discriminatie, onverdraagzaamheid, fundamentalisme en radicalisering.

De vertrouwensinspecteurs zijn tijdens kantooruren bereikbaar op telefoonnummer

0900 - 111 3 111 (lokaal tarief). Een vertrouwensinspecteur is aanspreekpunt voor betrok-

kenen bij scholen. De inspecteur helpt bij het zoeken naar oplossingen, bij het vinden van de

juiste weg of bij het doen van aangifte.

De non-discriminatiecode van vrijescholen is vastgesteld door de Vereniging van Vrijescholen,

www.vrijescholen.nl.

34 | Novalis College Schoolgids Kwaliteitszorg, leerlingbegeleiding | 35

men die voortkomen uit een ontregelde of disfunctionerende opvoedingsomgeving. Daar-

naast ondersteunt het ZAT de school bij het vraaggericht, doeltreffend en efficiënt afhandelen

van vragen die betrekking hebben op voorgenoemde problemen. De leden van het ZAT komen

één maal per zes weken bijeen. Afhankelijk van de aard van de problematiek kan er door het

ZAT iemand (bijvoorbeeld: rector, decaan, politie, Novadic) worden uitgenodigd deel te nemen

aan het overleg.

DyslexieLeerlingen met een dyslexieverklaring worden ondersteund door de dyslexiecoach (mw. Van

Mackelenbergh, i.vanmackelenbergh@novalis.nl) en kunnen gebruikmaken van een voorlees-

app en geautomatiseerde programma’s (Kurzweil). Ouders kunnen tegen betaling ook thuis

gebruik maken van de licentie. Informatie bij mevrouw Brandt ( a.brandt@novalis.nl).

Op de website is het dyslexieprotocol te vinden.

GGD Brabant-Zuidoost Onze school werkt samen met het team Jeugdgezondheidszorg van de GGD. Dit team bestaat

uit een jeugdarts, jeugdverpleegkundige, assistente en een medewerker gezondheidsbevorde-

ring. De GGD is partner in het Centrum voor Jeugd en Gezin.

Heeft u vragen?

• Stuur een e-mail naar: mijnkindendeggd@ggdbzo.nl.Vermeld altijd de voor- en achternaam

en geboortedatum van uw kind.

• Of bel de GGD Brabant-Zuidoost via: 088 0031 414 op maandag t/m vrijdag: 8:30 tot

17:00 uur

• Kijk op de website www.ggdbzo.nl

GGD Brabant-Zuidoost Bezoekadres:

Postbus 8684 Clausplein 10

6505 KR Eindhoven 5611 XP Eindhoven

Klachtenregeling en ongewenst gedragIn de samenwerking tussen mensen kunnen wel eens beslissingen worden genomen en han-

delingen worden verricht of juist nagelaten, die aanleiding zijn voor het stellen van vragen.

Uiteindelijk zal misschien zelfs een klacht ingediend worden.

Voor het stellen van vragen kunt u op het Novalis College terecht bij medewerkers, die voor de

betreffende vragen het meest in aanmerking komen. De ene keer is dat de mentor, de andere

keer de schoolleiding. Wij hebben een klachtenregeling, zodat leerlingen en ouders maar ook

het personeel en bestuur weten welke stappen worden gezet bij het indienen van een klacht.

36 | Novalis College Schoolgids Structuur en organisatie | 37

7 Structuur en organisatie

SchoolHet Novalis College vormt met het Karel de Grote College in Nijmegen en de Stichtse Vrijeschool

in Zeist één Scholengemeenschap voor Voortgezet Vrijeschool Onderwijs (SGVVS).

Bestuur en Raad van ToezichtHet bestuur van de Scholengemeenschap voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs vormt het

bevoegd gezag van het Novalis College, de Stichtse Vrijeschool en het Karel de Grote College

en omvat één bestuurder. Er is een Raad van Toezicht, zie www.sgvvs.nl.

SchoolleidingDe schoolleiding bestaat uit de rector, mw. Vermeer en de teamleiders, mw. Weesjes, mw.

Krugers en dhr. Werts.

OuderraadIn de ouderraad zit van elke klas één vertegenwoordigende ouder. Het platform bespreekt allerlei

onderwerpen die een ouderbelang in zich dragen. De ouderraad vormt een schakelfunctie

tussen ouders en school en beoogt daarmee de betrokkenheid en communicatie tussen ouders

en school te verzorgen.

In-, door- en uitstroomgegevens schooljaar 2016-2017

Totaal tussentijdse tussentijdse uitstroom uitstroom instroom einde schooljaar*

Klas M V 1 okt. M V M V M V

7 39 75 114 1 1

8 46 82 128 1 3 2 1 1 1

9 vmbo 30 28 58 1 1 1

9 h/v 19 53 72 1 1

10 vmbo 17 36 53 1 14 31

10 havo 15 22 37 1

10 vwo 8 14 22

11 havo 19 23 42 1 1 1

11 vwo 1 17 18

12 havo 14 20 34 12 7

12 vwo 4 10 14 4 8

Totaal 592 4 6 2 2 32 51 503

* Uitstroomgegevens per 31/8/14

Examenresultaten 2014-2017

Jaar vmbo-t havo vwo totaal

2014-2015 opgegaan 62 18 9 89

geslaagd 59 17 9 85

percentage 95% 94% 100% 96%

2015-2016 opgegaan 36 19 9 64

geslaagd 35 17 8 60

percentage 97% 89% 88% 94%

2016-2017 opgegaan 49 32 14 95

geslaagd 49 30 12 86

percentage 90% 94% 86% 91%

38 | Novalis College Schoolgids Financiën | 39

8 Financiën

Jaarlijks vraagt de school na overleg met de dMR en de ouderraad aan ouder(s) / verzorger(s)

een ouderbijdrage voor een aantal activiteiten. De bekostiging door het ministerie laat immers

niet toe om alle vrijeschoolactiviteiten te verrichten. Voor informatie over de ouderbijdrage dit

schooljaar zie www.novalis.nl.

Het vrijeschoolonderwijs kent een aantal bijzondere vakken en activiteiten. De basisbekosti-

ging van de overheid is onvoldoende om deze te bekostigen. De ouderbijdrage is essentieel om

het type onderwijs in stand te houden.

De vrijwillige maar noodzakelijke ouderbijdrage is € 441 (schooljaar 2017-2018). Tevens ver-

zoeken we om een extra bedrag te schenken ten behoeve van leerlingen waarvan de ouders

niet in staat zijn om het gemiddelde te betalen, zodat we alle leerlingen vrijeschoolonderwijs

kunnen bieden.

De schoolboeken voor het voortgezet onderwijs zijn gratis.

Kosten werkwekenIn de verschillende klassen gaan de kinderen op werkweek. Hieronder volgen de bedragen (bij

benadering) die aan de ouders worden gevraagd.

LeerlingenraadDe leerlingenraad vertegenwoordigt de leerlingen in het contact met de leraren over

organisatorische en inhoudelijke zaken. Het streven is dat elk leerjaar door een leerling is

vertegenwoordigd. De leerlingenraad vergadert elke maand met de rector.

MedezeggenschapsraadHet Novalis College heeft, net als de andere twee vestigingen van de scholengemeenschap,

een eigen deel-medezeggenschapsraad (dMR). In het medezeggenschapsreglement is een

aantal advies- en instemmingsrechten toegedeeld aan de deelraad. De MR heeft van de

Scholengemeenschap advies- en instemmingsrecht dat het vestigingsbelang te boven gaat. De

medezeggenschapsraad heeft met het bestuur afgesproken dat voor die zaken alle advies- of

instemmingsvragen worden gesteld aan de deelraden en dat alleen wanneer de adviezen of

instemmingen niet gelijkluidend zijn de medezeggenschapsraad bijeen wordt geroepen.

40 | Novalis College Schoolgids Financiën | 41

Klas 7 werkweek ± € 85

Klas 8 werkweek ± € 85

Klas 9 werkweek geologie/biologie ± € 130

Klas 10 landmeetweek ± € 85

Klas 10 vmbo-t cultuurreis ± € 375*

Klas 11/12 cultuurreis ± € 550*

* In de klassen 10 en 11/12 worden cultuurreizen gepland. Leerlingen hebben gedurende de

schoolloopbaan activiteiten waarbij ze voor deze reis geld bijeen sparen. Te denken valt aan de

organisatie van een talentenjacht, eetavond of valentijnsactie.

ExcursiesIncidenteel staan excursies op het programma waarvoor een bijdrage van ouders wordt

gevraagd. Hierover wordt afzonderlijk gecommuniceerd.

Tegemoetkoming scholierenAlle leerlingen die volledig dagonderwijs volgen in het voortgezet onderwijs hebben, wanneer

zij 18 jaar geworden zijn, recht op een tegemoetkoming voor scholieren. Voor informatie zie

www.duo.nl.

Stichting leergeldOuders, die de voorgeschreven bedragen niet kunnen betalen, kunnen zich richten tot

Stichting Leergeld. De Stichting Leergeld biedt kansen aan kinderen in de leeftijd van 4 tot 18

jaar om te kunnen deelnemen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. Voor meer informatie

zie: www.leergeld.nl. Secretariaat: 040-2131141, secretariaat@leergeld-eindhoven.nl.

Voor wie is Stichting Leergeld bedoeld?

Stichting Leergeld richt zich op ouders/verzorgers van schoolgaande kinderen in de leeftijd van

4 tot 18 jaar:

• Met een laag inkomen/schulden.

• Woonachtig in de gemeente waar Leergeld gevestigd/werkzaam is.

• Die hun kosten niet of gedeeltelijk vergoed krijgen via bijzondere bijstand, tegemoet-

koming in studiekosten of een andere regeling.

• die hun kosten pas op een later tijdstip vergoed krijgen.

VerzekeringDe leraren en alle leerlingen zijn collectief verzekerd tegen de kosten, voortvloeiend uit

ongevallen die plaatsvinden tijdens schooltijd. Bovendien dekt de verzekering kosten van

ongevallen gedurende de reis naar en van school. Geneeskundige kosten worden door deze

verzekering alleen gedekt voor zover dat niet al gebeurt door enige andere voorziening. Ook

bij excursies, werkweken, e.d. zijn de leerlingen verzekerd via deze collectieve verzekering.

Naast de ongevallenverzekering heeft de school ook een reisverzekering (voor tijdens werk-

weken), een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (waaronder ook schades toegebracht

tijdens stages vallen) en een werkgeversaansprakelijkheidsverzekering.

Schades aan vervoersmiddelen (b.v. fietsen) vallen niet onder een van bovengenoemde school-

verzekeringen.

42 | Novalis College Schoolgids Overige Instellingen | 43

9 Overige instellingen

Vereniging van vrijescholen

Hoofdstraat 14-b, 3972 LA, Driebergen.

Tel. 0343-536060, fax 0343-531772,

e-mail vereniging@vrijescholen.nl, website www.vrijescholen.nl

De Vereniging van vrijescholen is een vereniging van besturen van vrijescholen. De activiteiten

die de Vereniging op het gebied van onderwijs ontplooit, zijn gericht op samenwerking en

kwaliteit, voorlichting en communicatie, bestuurlijke en pedagogische aangelegenheden en

maatschappelijke ontwikkelingen.

Zij heeft vier taken: vertegenwoordiging én belangenbehartiging bij de overheid (lobby),

presentatie naar buiten van het vrijeschoolonderwijs, het betrekken van haar leden bij de

ontwikkeling van het vrijeschoolonderwijs en het stimuleren van overleg tussen (groepen van)

partners.

Dit betekent anno 2017 dat de Vereniging zich onder andere bezighoudt met:

• Internationale ondersteuning en afstemming op de uitgangspunten van ons onderwijs.

• Behoud en groei in en van de zuil, denominatie (antroposofisch, vrijeschoolonderwijs,

neutraal bijzonder).

• Vrijheid van inrichting (opheffingsnorm, huisvesting).

• Definitie van opbrengsten (cognitief én sociaal-emotioneel).

• De achtergronden van de functie van euritmie.

• Het ondersteunen van de realisatie van het lectoraat vrijeschoolpedagogie.

• Ondersteuning van kinderopvang vanuit dezelfde visie.

BVS-schooladviesVondellaan 503521 GH Utrecht

T 030-2819656

admin@bvs-schooladvies.nl

Bvs-schooladvies (voorheen Begeleidingsdienst van vrijescholen) is een kennis- en exper-

tisecentrum voor vrijeschoolonderwijs. Voor uitgebreidere informatie: zie de website:

www.bvs-schooladvies.nl

Sterrenlaan 16

5631 KA Eindhoven

Postbus 1073

5602 BB Eindhoven

T +31 (0)40 296 93 10

post@novalis.nl

www.novalis.nl

Compleet onderwijs voor vmbo-t havo vwo