DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN woensdag 5 en donderdag 6 maart 2014

LESBRIEF “KLEURENBLIND”

SCHOOLCONCERTEN VOOR GROEP 7 / 8 onderdeel van Cultuurtraject Rotterdam

Een samenwerking van Concertgebouw de Doelen,

de Marinierskapel der Koninklijke Marine en de SKVR Muziekschool

Schoolconcert in de Doelen door de Marinierskapel Het is weer tijd voor de schoolconcerten van de Marinierskapel der Koninklijke Marine. Zij spelen een swingende muzikale show, uitgevoerd in de Grote Zaal van Concertgebouw de Doelen te Rotterdam. Deze concerten zijn onderdeel van het CultuurTraject Rotterdam en het is alweer de 10e keer dat de Marinierskapel meedoet. Een jubileumjaar dus en de Marinierskapel is nog steeds blij dat ze haar mooie muziek tijdens de schoolconcerten kan laten horen! Er is dit jaar weer een programma ontwikkeld in samenwerking met de SKVR Muziekschool, voor de groepen 7 en 8 met swingende en aansprekende muziek. Zoals ook bij de vorige concerten hebben de leerlingen in de zaal een actieve rol. Middels deze lesbrief kunt u de leerlingen voorbereiden op het concert en op de actieve onderdelen. Wij zijn erg blij dat we musicalster en presentatrice Kim-Lian van der Meij voor deze schoolconcerten hebben kunnen vragen voor de presentatie en als de ‘showmaster’. Voorbereiding op het concert Als voorbereiding op het concert zou u de volgende onderdelen met de leerlingen kunnen behandelen. Bij ieder onderdeel is een doelstelling geformuleerd. Er is een losse link (website Cultuurtraject) voor de geluids(beeld)fragmenten.

Harmonie Orkest (geluidsfragment) Doel: kennismaken met de klank van een harmonie orkest

Body Percussion (beeldfragment) Doel: de leerlingen oefenen maat en ritme; ze leren en spelen ritmes, zoals bij body percussion en human beatboxing. Dit ter voorbereiding (en inspiratie) op een klapstuk tijdens het concert samen met slagwerkers van de Marinierskapel

Het Lied Kleurenblind (geluidsopname)(tekstblad) Doel: de leerlingen kunnen samen met het orkest een Nederlands lied zingen, speciaal geschreven voor deze leeftijdsgroep en eerder uitgebracht door Ziziz.

kennismaken met de Marinierskapel en met de presentatrice Doel: de leerlingen weten dat de Marinierskapel een beroepsorkest is van de Koninklijke Marine, ze weten wie het concert gaat presenteren, wat een klarinet is en wie de klarinetsolo speelt

kennismaken met de Mariniers in het veld Doel: de leerlingen weten wat de functie is van de Mariniers die uitgezonden worden op een missie en die onderdeel zijn van de Marinierskapel. Overzicht muziekfragmenten, zie de Cultuurtraject Website voor geluids(beeld)opnames

1. kennismaken met het geluid van de Marinierskapel: de Wilhelm Tell ouverture 2. voorbeeld van Body Percussion (educatie filmpje) 3. oefenblad voor body percussion 4. het lied Geniet van alle kleuren – Kleurenblind (mp 3) (+ een tekstblad)

Body Percussion

Een van de muziekstukken die tijdens het concert gespeeld gaan worden is een slagwerkstuk. Maat en ritme zijn heel belangrijk bij het muziek maken. “In de maat blijven” hoor je heel vaak zeggen en ook ‘ niet versnellen’. De trommelaar (tamboer) is van oudsher belangrijk bij orkesten en harmonieën, om te begeleiden bij het marcheren en om signalen door te geven. Vooral tijdens het marcheren is het van belang dat de tamboer de goede snelheid speelt. Omdat de drummer, slagwerker of tamboer de maat zo duidelijk laat horen is het dus van belang dat hij regelmatig blijft spelen, het woord zegt het al ‘ regel matig’. Het is vooral ook een goede training voor de motorische ontwikkeling. Om de beat of een ritme goed vast te kunnen houden en vooral vol te houden, is oefening nodig. Het voordeel is dat als je de beat te pakken hebt, je heerlijk kan meezingen of spelen op een muziekinstrument. En bij samenspel blijf je zo ook tegelijk spelen. Hieronder alvast enkele voorbeelden van ritmes, om te oefenen in de klas en om alvast handig te worden met de (soms verwarrende) opeenvolging en afwisseling van linker/rechterhand, klap, tik, slag, snap… In elk geval percussie op het lijf, om straks tijdens het concert mee te kunnen doen met het Body Percussion stuk. In het onderste lege veld zou u ook met de klas een eigen stuk kunnen maken/invullen.

slagvlak 1 2 3 4 5 6 7 8

1 dijen X X X

2 vingerknip X X X X

3 handklap X

slagvlak 1 2 3 4 5 6 7 8

1 knie X X

2 handklap X X

3 vingerknip X X

4 borst X

slagvlak 1 2 3 4 5 6 7 8

1 voet X X X X

2 handklap X X X X

3

slagvlak 1 2 3 4 5 6 7 8

1

2

3

4

Inspiratievolle linkjes naar You Tube filmpjes over body percussion

http://www.youtube.com/watch?v=vqxoDCoVBa4 (michele magnotta groepscursus) http://www.youtube.com/watch?v=4_5biaIRsQw (body percussion Richard Filz ritme voorbeelden 1 man voorbeeld) http://www.youtube.com/watch?v=IDvIo_LRIZ4&list=RDa3XBNvPLWMs (4 mannen hand klap act) http://www.youtube.com/watch?v=a3XBNvPLWMs (Slogaritmo Group)

Het lied Geniet van alle kleuren - Kleurenblind Tijdens het concert gaan we samen met de Marinierskapel een lied zingen, zij spelen de begeleiding mee.

De Kapel klinkt anders dan de muziek van het geluidsfragment, omdat het een andere ‘ uitvoering’ is, namelijk geen rockband maar een harmonie orkest. Maar dit hoeft geen probleem te geven als de kinderen het lied eenmaal kennen. (de kapel speelt ook 1 toon lager dan het origineel)

Het lied Kleurenblind is een verhaal over tolerantie, vriendschap en verdraagzaamheid. Samen muziek maken draagt ook bij om sociaal gedrag te ontwikkelen en om je verdraagzamer op te stellen, te luisteren naar elkaar, geduld te hebben en vooral begrip tonen. GENIET VAN ALLE KLEUREN 1e couplet: Ze zeggen dat je anders bent dus hoor je er niet bij. Ze lachen om je uiterlijk, zo anders dan zij. Ze zeggen dat je vreemd bent, dus niet normaal. Ze lachen om je godsdienst, ze lachen om je taal. Ze zeggen dat je typisch bent en dat het anders moet. Ze lachen om je uitspraak, die vinden ze niet goed. Ze zeggen nare dingen, dat vind ik echt niet fijn, Het is zo toch niet leuk meer een medemens te zijn. Refrein: Zie het niet wit en zie het niet zwart Maar zie het in elke kleur van je hart, samen zijn we sterk. Wees toch niet zo kleurenblind, geniet van alle kleuren om je heen. Iedereen is anders maar we hebben veel gemeen. Wees toch niet zo kleurenblind, geniet van alle kleuren om je heen. Iedereen is anders maar we hebben veel gemeen. Ja, meer dan je denkt! Tussenspel 2e couplet: Ze snappen je cultuur niet, kortzichtig als ze doen. Ze kennen je familie niet en hebben geen fatsoen. Ze snappen rituelen niet, die zijn hun onbekend. Ze kennen jullie regels niet en zijn dus niets gewend. Ze snappen ook je kleding niet en lachen daar maar om. Ze kennen je gewoontes niet en vinden die heel dom. Ze snappen ook je mening niet hoe prima die ook is. Ze kennen je dus echt niet, dat is dan hun gemis. Refrein: Zie het niet wit en zie het niet zwart Maar zie het in elke kleur van je hart, samen zijn we sterk. Wees toch niet zo kleurenblind, geniet van alle kleuren om je heen. Iedereen is anders maar we hebben veel gemeen. Wees toch niet zo kleurenblind, geniet van alle kleuren om je heen. Iedereen is anders maar we hebben veel gemeen. Ja, meer dan je denkt! (2x) Meer dan je denkt! Ja, meer dan je denkt! (2x)

Presentatrice Kim-Lian van der Meij Kim-Lian is geboren in Beverwijk. Met Latin-American dansende ouders en een vader als zanger in diverse bands, kwam Kim-Lian al vroeg in aanraking met muziek, zingen en dans. Het was dan ook niet verwonderlijk dat ze in 2004 haar eerste album en DVD uitbracht en ze vrij snel in binnen- en buitenland bovenaan de hitlijsten stond. Naast haar zangcarrière heeft Kim-Lian zich ondertussen ook weten te manifesteren als presentatrice en actrice. Zo presenteerde zij wekelijks de Kids top 20 bij Jetix en wordt Kim-Lian veel gevraagd als presentatrice voor diverse groots opgezette media-events. Daar blijft het niet bij, want Kim-Lian kom je ook in de theaters tegen: Ze was te zien en te horen in de theatervoorstelling Doe Maar en vorig theaterseizoen in de V&V musical Fame. Ondertussen speelde ze in diverse musicalproducties waaronder De Kleine Zeemeermin en Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, meneer? Ook hoor je haar stem vaak in diverse animatiefilms. In 2006 bracht Kim-Lian haar nieuwe album ‘Just do it’ uit, met zelfgeschreven nummers. Hiervoor werkt Kim-Lian samen met verschillende binnenlandse en buitenlandse songwriters. Sinds 2007 presenteert Kim-Lian wekelijks het Jetix programma NKTV. Momenteel heeft Kim-Lian haar muzikale carrière weer opgepakt en is ze ook regelmatig als presentatrice op televisie te zien.

Kim-Lian

De Marinierskapel De Marinierskapel is een (muziek)band. In de zin van een aantal met elkaar musicerende mensen. Maar de Marinierskapel is ook een band. Want deze mensen hebben op alle vlakken een hechte band met elkaar. Allemaal werken ze samen in een sfeer van kameraadschap. Dat hoor je als luisteraar in het enthousiasme van de muzikanten. De Marinierskapel treedt wel 150 keer per jaar op. De muziekstukken (het repertoire) zijn zeer gevarieerd. Ze spelen alle stijlen, zoals militaire marsen, pop- en jazzmuziek, bigbandmuziek en klassieke concerten. Dus van Bach tot Het Wilhelmus, van Jennifer Lopez tot Walt Disney. Ze hebben samen gespeeld met onder meer Jeroen van der Boom, Waylon en Nick & Simon. Ook bezoeken zij vaak het buitenland: zoals Amerika, Japan, Rusland, Nederlandse Antillen en Dubai. En ze spelen op de veteranendagen, de doop van marineschepen, bij ontvangsten van staatshoofden en natuurlijk voor koningen en koninginnen. Meer informatie over dit orkest en foto’s en filmpjes kunnen ook terug gevonden worden op de openbare Facebook pagina: www.facebook.com/marinierskapel en www.marine.nl/marinierskapel De Marinierskapel is een legeronderdeel Natuurlijk hoort de Marinierskapel bij de krijgsmacht. De Kapel is onderdeel van de Nederlandse Koninklijke Marine. Muzikale begeleiding bij militaire ceremonies is haar voornaamste taak. Ze treden op in uniformen en als ze buiten optreden dragen ze ook nog een witte pet. De kapel is een militair harmonieorkest met meer dan 50 professionele muzikanten. Soms moeten ze marcheren tijdens het spelen (zoals tijdens de Taptoe) en soms zitten ze in een concertzaal.

De volledige Marinierskapel (speciaal genomen foto in de Doelen)

De Marinierskapel is er voor jou Waar je ook woont, de Marinierskapel komt naar je toe. Het speelt namelijk regelmatig in de grote concertzalen van Nederland, (het Concertgebouw in Amsterdam, de Dr. Anton Philipszaal in Den Haag, het theater van Utrecht, Groningen en Den Helder) te veel om op te noemen. Geschiedenis van de kapel Bij de marine hoort muziek, al eeuwen lang. In het begin, zo’n 350 jaar geleden werd muziek alleen gebruikt voor het geven van opdrachten. Door de trommels en fluiten (tamboers en pijpers) een bepaalde melodie te laten spelen kon de commandant een opdracht geven aan zijn manschappen, bijvoorbeeld: “Aan boord!”. De commandant hoefde niet te schreeuwen en de mannen wisten precies wat er bedoeld werd met de melodie en gingen aan boord. Deze melodie noem je een signaal. Er zijn veel verschillende signalen die ook nu nog gebruikt worden, maar belangrijke opdrachten worden nu met moderne verbindingsapparatuur door gegeven. Aan boord

In 1799 (meer dan 200 jaar geleden) mochten er voor het eerst muzikanten mee aan boord voor lange zeereizen om de verveling te verdrijven. Grote schepen mochten 6 muzikanten meenemen en die kregen daarvoor 18 gulden per maand! De bemanning vond het prachtig, maar de commandant had wel eens moeite met het aan boord hijsen van een orgel… Sinds deze tijd hoort ontspanningsmuziek bij de marine.

De Dirigent Een orkest heeft een dirigent. De dirigent is de muzikale leider van een orkest. Hij zorgt dat het orkest ‘bij elkaar blijft tijdens het spelen’ en tegelijk begint en eindigt. Dit dirigeren doet hij vaak met het dirigeerstokje, een verlenging van zijn arm, zodat de muzikanten hem ook achterin het orkest goed kunnen zien. Voor deze schoolconcerten is Peter Kleine Schaars de dirigent. Peter is sinds 1 juni 2013 de nieuwe dirigent van de Marinierskapel. Peter speelt zelf ook trombone, hij studeerde klassiek en jazz trombone. Ook is hij arrangeur en was hiervoor klankregisseur bij de grote muziekuitgeverij De Haske. Hij dirigeert deze concerten graag omdat de muziek afwisselend en vrolijk is en omdat het publiek (!) jeugdig en vrolijk is.

De dirigent Peter Kleine Schaars

De klarinet, De klarinet is een houten blaasinstrument. De klarinet is net zo belangrijk in het harmonie orkest als de violen in een symfonie orkest. Het is gemaakt van ebbenhout, op het mondstuk zit een (bamboe) rietje dat gaat trillen als je blaast op de klarinet. Vandaag speelt Floris Heijdra (12 jaar) een solo muziekstuk met de Marinierskapel; een stuk dat speciaal voor jeugdige muzikantjes is geschreven en dat de luisterende kinderen dichter bij de muziek en muzikanten kan brengen. Floris heeft al een aantal jaren muziekles.

de bes-klarinet het klarinet mondstuk

De Tamboers

De Tamboers horen met hun trommels echt bij de Marinierskapel. De volledige naam is De tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers.

De Tamboers gaan regelmatig, als marinier voor een missie naar het buitenland. Behalve een volledige mariniers-basisopleiding krijgen zij ook een muziekvakopleiding en de meeste muzikanten hebben een arctische- of bergtraining gehad en zijn dan ook volledig inzetbaar in geval van calamiteiten

De instrumenten van een harmonieorkest

Het harmonieorkest is een orkest waar alleen blaasinstrumenten en slagwerkinstrumenten aan mee doen (dus geen snaarinstrumenten)

Opdracht: Als je het instrument niet kent kan je het opzoeken op internet B.v. bij www.muziekkasteel.nl Houten blaasinstrumenten: dwarsfluit, hobo, fagot, klarinet, saxofoon Koperen blaasinstrumenten: trompet, hoorn, trombone, tuba Slagwerkinstrumenten: grote trom, triangel, pauk en marimba

Met dank aan: Timothy van der Holst voor het gebruik van het lied Geniet van alle Kleuren.(tekst en muziek) Kunstgebouw, stichting Kunst en Cultuur Zuid-Holland en het Project “ Ziziz”.