SCHOOL - Samen Sterk zonder Stigma · 2018-11-26 · magazine Onze School ... december. Vermeld...

Het magazine van de Vereniging Openbaar Onderwijs

SCHOOLnum

mer 3 - novem

ber 2018

Zij-instromers als verrijking?

>8

(ON)ERVAREN

voor de KLAS

BINNENSTEBUITENPraten over je psyche moet gewoon worden>6

KANSEN VOOR ONTMOETINGLevensbeschouwing op samenwerkingsscholen>18

02

TROTS OP HET OPENBAAR ONDERWIJS.School!Week 2019. De campagneweekvan het openbaar onderwijs 18-22 maart.

WELKOMopenbaar en algemeen toegankelijk onderwijs

ik benSc

hool

!Wee

k

Thema 2019: ‘Openbaar onderwijs heeft karakter’De week van 18 t/m 22 maart 2019 staat in het teken van het sterke karakter van het openbaar onderwijs.VOS/ABB organiseert allerlei activiteiten. Doet u ook mee?

Meer informatiewww.openbaaronderwijs.nu@ikbenwelkom

Advertentie SchoolWeek 2018-A6.indd 1 17-09-18 19:58

U bent een idealist.Want openbaar onderwijs en medezeggenschap zijn u veel waard. Met uw lidmaatschap heeft u profijt van gratis advies. En kunnen wij blijven opkomen voor de belangen van ouders en leerkrachten op school. De VOO helpt u met onafhankelijk advies bij onder meer krimp, medezeggenschap, fusies, mediation, ouderavonden, teamtrainingen, overblijven en schoolprofilering.

Lidmaatschappen zijn er voor: ouders, leerkrachten, de MR, ouderraad, GMR, OPR, scholen en schoolbesturen.

Meer informatie? www.voo.nl/lidworden

Lid van Vereniging Openbaar Onderwijs

• Gratis Helpdesk 036 711 6178

• 4 keer per jaar magazine Onze School

• Advies en begeleiding

• 15% korting op cursussen en maatwerk

HELPDESK VOO

Vereniging Openbaar Onderwijs

036 711 6178 | [email protected] op schooldagen tussen 10.00 en 13.00 uur

gratis en deskundig

Thema 2019: ‘Openbaar onderwijs heeft karakter’De week van 18 t/m 22 maart 2019 staat in het teken van het sterke karakter van het openbaar onderwijs. De VOO en VOS/ABB organiseren allerlei activiteiten. Doet u ook mee?

03ONZE SCHOOL #3 november 2018

‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’ Deze lijfspreuk van Pippi Langkous hangt bij de VOO in de keuken en doet mij altijd glimlachen. Na het vertrek van onze hoofdredac-teur Michiel Jongewaard, heb ik dan ook met veel plezier de redactie van ‘Onze School’ opgepakt. Pippi’s houding is er een die veel kinderen gelukkig ook hebben, en die we zouden moeten koesteren. Laat ze nieuwe dingen uitproberen, struikelen en daarvan leren. Dat is ook de weg die veel zij- instromers gaan. Met hun ervaring en inzichten in allerlei sectoren van de samenleving, kunnen zij het openbaar onderwijs verrijken. Mits ze daarbij voldoende begeleid worden en niet gezien wor-den als snelle opvulling van het toenemend aantal gaten in het personeelsbestand.

Leerlingen verwachten immers kwaliteit voor de klas. Helaas wordt hun stem nog niet altijd gehoord. ‘Hebben jullie dan geen leerlingenraad?’ vroeg ik een scholier in mijn omgeving, die zich geregeld afvraagt waarom het onderwijs zo slecht aansluit bij wat leerlingen belangrijk vinden. ‘Jawel, maar er wordt toch niets mee gedaan.’ Een her-kenbare en teleurstellende ervaring, die misschien wel de kiem legt voor ‘boze burgers’, die zich afkeren van de politiek. Juist op school zouden kinderen moeten ervaren dat wat zij in te brengen hebben er toe doet. Door mee te praten en te

beslissen over wat er op school gebeurt én door de werking van onze democratische rechtstaat te leren kennen. Het kabinet wil alle leerlingen een bezoek laten brengen aan ons parlement. Zelf be-zocht ik de Tweede Kamer als puber om daar actie te voeren. Aan burgerschapsvorming ontbrak het bij mij thuis niet en ik geloofde dat het zin had om je stem te laten horen in Den Haag.

Gelukkig begeleid ik ook kinderen die zich vol enthousiasme inzetten om met hun leerlingen-raad de school beter te maken, en leerkrachten en directeuren die daar veel waarde aan hechten. Veel scholen organiseren politieke debatten voor en met hun leerlingen, al of niet in het kader van de jaarlijkse School!Week in maart.

Democratie is echter meer dan een politiek systeem: het is een manier van samenleven. Eén waarin er verschil mag zijn, waarin je met elkaar in gesprek gaat over wat je drijft en ervaart en samen oplossingen zoekt. Juist op school kan dit van jongs af aan in de praktijk gebracht worden. In ‘Onze School’ vertellen geïnterviewden over inspirerende voorbeelden. Van het benutten van literatuur en films voor een levensbeschouwelijk gesprek, tot leerlingen die op kunstzinnige wijze meer van hun binnenkant laten zien aan hun klas-genoten. Wat gebeurt er bij u op school? Óf, wat heeft u nog nooit gedaan, dus…?!

Leone de Voogd Hoofdredacteur

—— Editorial ——

BEE

LD M

en

no

He

ijn

a

‘ Er wordt toch niets mee gedaan’

Stemmen horen

04

—— Inhoud ——

—— Colofon ——Onze School Onze School is het magazine van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO), voor ouders, MR, ouderraad, leerkrachten, schoolleiders en schoolbestuurders en verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 7.000 exemplaren.

Jaargang 152 - #3 november 2018ISSN: 2467-9828

HoofdredacteurLeone de Voogd

Art directionJudith Schoffelen

RedactieJanny ArendsPatrick LoepsPaul Oomen

MedewerkersJoep AuwerdaRonald BuitelaarEnkeling (Cover) Bas HuijbersKirsten van der Hul

Marijn JongewaardMartine Sprangers

DrukMullervisual, Amsterdam

UitgaveVereniging Openbaar Onderwijs

AdvertentiesRecent Amsterdam, dhr. R. Aronds, [email protected], 020 330 8998

AbonnementenAbonnementsprijs € 27,50 (Jaar, 4 nummers). Een schoolabonnement (10 extra exemplaren) kost € 75,- per jaar. Prijs voor meer exemplaren op aanvraag: 036 533 1500 of [email protected]. Leden van VOO krijgen het magazine gratis toegestuurd. Informatie over lidmaatschap: www.voo.nl/leden.

OpzeggenNatuurlijk vinden wij het jammer als u opzegt, maar het kan gebeuren dat u uw lidmaatschap wilt beëindigen. Dat kan uitsluitend schriftelijk aan VOO, postbus 60182, 1320 AE, Almere, voor 1 december. Vermeld daarbij uw lidmaatschapsnummer.

12Alle

leerlingen naar het

parlement?

16Erik Renkema

over de kracht van verschillen

08Zij-instromers:

lapmiddel of verrijking?

en verder03 Editorial 05 Nieuws 06 Onze school Basisschool Ter Cleeff

11 Column Kirsten van der Hul (PvdA) 14 Psychische kwetsbaarheid bespreekbaar maken 20 Scholing 22 Personeelsconferentie Assen 25 Martijn Mulder stelt zich voor

26 Vraag en antwoord 27 Column Bas Huijbers 28 Welles/Nietes

1612

08

—— Nieuws ——


Ruimte in regelsDocenten hebben vaak meer ruimte om hun onderwijs te ontwikkelen en anders vorm te geven dan ze den-ken. Daarom brachten de Inspectie van het Onderwijs en het ministerie

van OCW in oktober de brochure ‘Ruimte in regels in het voortgezet onderwijs’ uit. Hierin is informatie

te vinden over de ruimte in weten regelgeving over onderwijs-

tijd, onderwijsinhoud, inspraak en verantwoording. Op

www.ontdekderuimte.leraar.nl kan men het eigen besef van

deze ruimte testen en inspirerende voorbeelden, informatie en

instrumenten vinden.

NIEUW BIJ DE VOO

In november heeft de VOO Biza Shalmashi mogen verwelkomen als communicatieadviseur. Biza studeerde Culturele Maatschap-pelijke Vorming aan de Hoge-school van Amsterdam. Sindsdien heeft zij met name ervaring met communicatie en marketing in de culturele sector opgedaan. Zij volgt Michiel Jongewaard op, die zich de afgelopen 12,5 jaar voor de VOO heeft ingezet als onder meer communicatieadviseur, woord-voerder, hoofdredacteur en interim-directeur.

De landelijke opening van de School!Week 2019 van de VOO en VOS/ABB is in Assen.

Er is dan een groot debat met leerlingen van openbare

scholen.

De VOO en VOS/ABB organiseren elk jaar in maart de School!Week om te laten zien waar het openbaar onderwijs voor staat. De landelijke aftrap dit schooljaar wordt georganiseerd in samenwerking met de stichting Plateau Assen voor openbaar primair onderwijs en het openba-re Dr. Nassaucollege. Het debat met leerlingen zal in het teken staan van democratisch burgerschap.

In de School!Week is ook een studiedag over het Diploma openbaar onderwijs. Met dit diploma richten de VOO en VOS/ABB zich op pabo-studenten die zich willen verdiepen in de kernwaarden van het openbaar onderwijs. De studiedag zal plaatsvinden bij Hogeschool Windesheim in Zwolle.

In het Limburgs Museum in Venlo wordt de afsluitende activiteit gehouden. Dat is de Kindercon-ferentie voor leerlingen van de groepen 7 en 8 van de basis-school en de brugklas van het voortgezet onderwijs. Het thema van de School!Week 2019 is ‘Openbaar onderwijs heeft karakter’.

Meer informatie volgt de komende tijd op de campagnewebsite www.openbaaronderwijs.nu.

(Niet meer) wachten op afspraken

over vrijwillige ouderbijdrage

De PO-raad en de VO-raad werken aan afspraken over de vrijwillige ouderbijdrage. Dit moet leiden tot meer duidelijkheid over de

vrijwilligheid en bestemming van deze bijdrage en het voorkomen van

uitsluiting van kinderen. De SP en Groenlinks willen niet langer wachten

en hebben een wetsvoorstel gepresenteerd om vast te leggen

dat kinderen niet uitgesloten mogen worden van activiteiten als de

vrijwillige ouderbijdrage niet betaald is. De VOO steunt dit wetsvoorstel. Onderwijsminister Slob wil de wet

aanpassen als het niet lukt om voor 2019 afspraken te maken.

Vervolgonderzoek naar

SCHADUW- ONDERWIJS

Minister Slob laat voor de zomer op verzoek van de

Tweede Kamer vervolgonder-zoek doen naar de effecten van schaduwonderwijs op kansenongelijkheid. Eerder

onderzoek liet een groei zien in door ouders betaalde bijles-sen, huiswerkbegeleiding en

examentraining. Vooral hoog-opgeleide ouders maken hier gebruik van, wat bestaande kansenongelijkheid mogelijk

vergroot.

SCHOOL!WEEK 2019

BEGINT IN ASSEN

#

06

BASISSCHOOL TER CLEEFF

in Haarlem

Deze keer:


—— Onze school ——

Wilt u ook in Onze School? Stuur een mail naar [email protected]

In een historisch schoolgebouw reikt

basisschool Ter Cleeff naar de

eenentwintigste eeuw

Midden in de Kleverparkbuurt, aan het Santpoorterplein, staat het gebouw van de Tweede Haarlemse HBS uit 1929. Tegen-woordig is dit basisschool Ter Cleeff, vernoemd naar het kas-teel Huis Ter Kleef, het hoofd-kwartier van de Spanjaarden tijdens het Beleg van Haarlem. Met zijn statige entree en gebrandschilderde ramen is dit klassieke schoolgebouw her-kenbaar en aantrekkelijk voor jonge gezinnen. De Kleverpark-buurt is een overloopgebied van Amsterdam, waardoor de school explosief groeide naar ruim zeshonderd leerlingen en een team van zestig man.

Nieuwe start‘Dit is een school waar je graag directeur wordt.’ vertelt direc-teur Leen-Jan van ’t Hof. ‘Maar het is een uitdaging om vanuit één visie te werken. Dit kun je niet van bovenaf opleggen, dus werkt iedereen samen aan het nieuwe schoolplan. Ook de leerlingenraad, van wie ik onder de indruk ben. Je zou denken dat een kind van acht een vriendje of populaire klasgenoot uitkiest, maar dat is totaal niet aan de orde. Ieder-een kiest voor de persoon die het beste de wensen kan over-brengen in de klankbordgroep. Door sterkte-zwakteanalyses komt naar voren hoe waarde-vol onze positieve en veilige

sfeer is, maar dat wij nog een stap te zetten hebben naar de eenentwintigste eeuw.’

Positief lerenDie eenentwintigste eeuw betreft niet alleen digitale leermiddelen en een betere warmte-isolatie. Basisschool Ter Cleeff zet zich ook extra in voor de persoonlijke ontwik-keling en de diverse talenten van alle leerlingen. Een recente lezing van talentcoach Luk Dewulf, raakte dan ook een gevoelige snaar bij Van ’t Hof. Dewulf bepleit een samen-werkende aanpak vanuit de positieve psychologie.

IntervisieVan ’t Hof: ‘Dit geldt ook voor ons team. Wij hebben nog veel van elkaar te leren. Onze grootte helpt hierbij: tussen parallelgroepen kun je goed vergelijken. Het werkdrukgeld maakt meer onderwijsassis-tenten mogelijk die even kun-nen opletten terwijl collega’s met elkaar meekijken. In die enkele minuten zie en leer je veel. Dit doen we nu nog te weinig, maar we staan ook nog maar aan het begin. Hoe vaker we dit doen, hoe meer we het gewend raken. Gelukkig is die behoefte er, iedereen heeft er zin in.’

TEKST Marijn JongewaardBEELD Martine Sprangers

SPECTA-CULAIRE GROEI

08

—— Zij-instromers ——


Lapmiddelof

verrijking?

In de strijd tegen het lerarentekort komen steeds vaker zij-instromers voor de klas te staan. Hoe loopt dat? Is het een verrijking van het onderwijs, of wellicht een lapmiddel dat een structurele oplossing zelfs in de weg staat?

assessment, waarmee de geschiktheid voor het intensieve traject getest is (ook het primair onderwijs test zij-instromers vooraf).

Het assessment volgde na zijn succesvolle sollicitatie. Heijna: ‘Die kennis van scheikunde: dat geloofden ze wel tijdens het sollicitatiegesprek. Uiteraard wilden ze weten waarom ik de overstap maakte. Waarop ik uitlegde dat mijn afdeling werd opgeheven en dat ik op zoek was naar iets geheel nieuws. Ik kon ze overtuigen dat het mij gaat om interactie met leerlingen. Pubers vind ik geweldig. Ik werd aangenomen, en stond al vanaf dag één voor de klas.’

Dat eerste jaar ging als in een roes voorbij. Drie dagen per week stond hij voor zes derde klassen (havo en vwo) en één vierde klas. Maandag volgde hij colleges pedagogiek, didactiek en vakdidactiek, waarmee hij zich dezelfde lesstof eigen maakte als de voltijds masterstudenten (zij-instromers mogen daar twee jaar over doen). En vrijdag stonden colleges analytische chemie, quantum chemie en thermo dynamica op het menu, om de hiaten in zijn curriculum als afgestudeerd bioloog (met specialisatie chemie) weg te werken. Dan was er nog het nodige huiswerk, zowel voor zijn eigen opleiding, als voor lesvoorbereiding, en het correctiewerk. Heijna: ‘Dat was echt stevig doorpoten. Gelukkig kan ik, als het nodig is, perfectionisme loslaten, dat helpt.’ Nu hij twee jaar verder is, en zijn opleiding afgerond is, vindt Heijna zijn werk nog iedere dag leuker worden. ‘Dan leg je een zuur-base-reactie uit, voor de vierde of vijfde keer, en ineens is daar het moment dat je het kwartje ziet vallen. Zéér bevredigend. Dit werk blijf ik tot mijn pensioen doen.’

TEKST Joep AuwerdaBEELD Enkeling

Het tekort aan docenten en leerkrachten in primair en voortgezet onderwijs leidt anno 2018 tot curieuze fenomenen. Een vierdaagse schoolweek. Naar huis gestuurde leerlingen. Kinderen die een briefje meekrijgen in hun rugzakje. Zijn hun ouders – als nergens nog een vervanger te vinden is – wellicht bereid op te passen bij een groep zonder leerkracht?

Zijn zij-instromers een deel van de oplossing? Menno Heijna (55), een zij-instromer (scheikunde-leraar op een vwo), Jordy Klaas (18), LAKS-voorzit-ter, en Anouk Husson (41), op basisscholen projectleider zij-instroom Zuid-Limburg, geven hun visie.

Zij-instromers kunnen in het docentenkorps voor meer diversiteit zorgen. Niet onbelangrijk in het openbaar onderwijs, dat een afspiegeling van de maatschappij beoogt te zijn. Ze zijn meestal tussen de 30 en 55, hebben een HBO- of WO-diploma, en mogen zonder lesbevoegdheid voor de klas staan, omdat ze zich verplicht hebben in maximaal twee jaar de vereiste papieren te halen. Last but not least: ze nemen een schat aan ervaring mee, opgedaan in allerlei sectoren.

Twee jaar doorpotenNeem Menno Heijna (55). In het schooljaar 2016 – 2017 begon hij als zij-instromer scheikunde te doceren op het Wolfertlyceum, een Daltonschool in Bergschenhoek. Zijn ervaring met voortgezet onderwijs: een stuk of wat gastlessen maatschap-pijleer. Toch lonkte, na een carrière in de weten-schap en het IT-projectmanagement van Sanquin Bloedvoorziening, de school. Uiteraard was er voor hem, net als voor iedere zij-instromer, het

10

—— Zij-instromers ——

Onverwacht veel animoIn het voortgezet onderwijs speelt het lerarente-kort vooral bij Heijna’s vak scheikunde, andere exacte vakken en sommige talen. In het primair onderwijs vormen de tekorten een algeheel probleem. Voor het schooljaar 2018-2019 schatte DUO Onderwijsonderzoek & Advies het totaalte-kort op 1.262 leerkrachten. Om daar iets aan te doen vragen schoolbesturen part-timers langer te werken (71% van de door DUO ondervraagde 315 PO-bestuurders), nemen ze onderwijsassistenten aan (59%), en zetten LIO-stagiairs eerder zelfstan-dig in (45%). Schoolbesturen kiezen lang niet altijd voor zij-instromers, blijkt uit hetzelfde DUO- onderzoek. Van de schoolbestuurders overweegt 33% niét om zij-instromers te gaan werven, 37% overweegt dat wél, 18% werft al zij-instromers en 12% werkt er al mee. In oktober van dit jaar zijn in het primair onderwijs 160 zij-instromers met subsidie aan de slag gegaan, en daarmee was de gereserveerde subsidie, 3,2 miljoen euro, geheel opgebruikt. Voor Arie Slob, minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, reden om nog eens 4 miljoen euro in de pot te stoppen.

Anouk Husson is projectleider zij-instroom Zuid Limburg en is de kartrekker voor zes grote basisschoolbesturen. Wat is de meerwaarde van zij-instromers? Husson: ‘Ze hebben meestal een stabiele thuissituatie, en al laten zien dat ze een flinke workload aan kunnen. En dat ze bereid zijn inkomen in te leveren, duidt op hart voor onderwijs. Ze kunnen met een frisse blik naar een schoolorganisatie kijken. Een zij-instromer van ons, afkomstig uit het bedrijfsleven, kwam in een combigroep met haar roosters in de knoop, waardoor werk en studie moeilijker te combineren waren. Snel heeft ze, samen met de leerkracht, haar rooster werkbaarder kunnen maken. Een andere zij-instromer, ex-designer bij een groot bedrijf, verzon een creatieve werkvorm om kinderen uit te leggen hoe je oppervlakten berekent, en nam ze mee naar buiten om voetbalveld en speelplaats op te meten. Een leerkracht die al langer lesgeeft, zal misschien sneller denken: oppervlaktenberekeningen leg ik uit met een filmpje uit de methode. Lesontwerp is tijdrovend.’

‘Voor kleinere schoolbesturen is een zij-instromer sneller te kostbaar, bovendien gaat er veel tijd in de begeleiding zitten.’ Husson vertelt dat de animo in haar regio om als zij-instromer op een basisschool aan de slag te gaan, onverwacht groot is. ‘Toen we gingen werven, verwachtte ik tien kandidaten te vinden. Ik had nooit gedacht dat er zich driehonderd zouden melden. Met dertig daarvan zijn we in zee gegaan. De rest, 270, staan op de wachtlijst. Als er meteen al meer subsidie was geweest, hadden we gemakkelijk 90 zij-instro-

En ineens is daar het moment dat je het kwartje ziet vallen. Zéér bevredigend

mers kunnen inzetten. Maar goed: zij-instromers zijn uiteraard maar een deel van de oplossing.’

Ook Menno Heijna heeft bij het lesgeven profijt van zijn rijke arbeidsverleden. Als in zijn begintijd de klas amper rustig te krijgen was, dan liet hij zijn voorbereide les links liggen, en vertelde boeiend over experimenten met ratten. ‘Ik deed ooit wetenschappelijk onderzoek naar wat er op moleculair niveau gebeurt in de hersenen van ratten, die verslaafd zijn gemaakt aan heroïne en morfine. Leerlingen vonden het razend interessant als ik daarover een uur uitweidde. En ik merkte: hé, deze leerlingen kunnen tóch rustig zijn.’

Zorgen om kwaliteitDat is één kant: zij-instromers die met ervaring uit wetenschap en bedrijfsleven frisse didactische vormen introduceren en de soms minder efficiënte onderwijsorganisatie helpen stroomlij-nen. Niet zelden groeien zij-instromers door in leidinggevende functies. Jordy Klaas, voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) vindt het mooi dat mensen met een bedrijfsach-tergrond ‘vanuit passie voor het onderwijs kiezen, terwijl hun oude salaris vaak veel hoger was’. Hij ziet ook valkuilen: ‘Het zijn onbevoegde docenten, zonder ervaring, en daarom bestaat onder leerlingen de angst dat dat gevolgen heeft voor de kwaliteit van het onderwijs. Ik bedoel: tijdens een verkorte opleiding leer je toch altijd minder over didactiek dan in een gewone opleiding. En wat heb je eraan als iemand misschien wel heel veel weet van een vak, maar hij of zij die kennis niet kan overbrengen?’

Jordy Klaas: ‘Prima om in te zetten op zij-instro-mers. Als de nood hoog is, en het is een van de weinige opties, dan is het goed dat daar méér geld naartoe gaat. Als het grote plaatje maar niet uit het oog verloren wordt. Leerkrachten keren het primair onderwijs én het voortgezet onderwijs echt de rug toe vanwege de hoge werkdruk, lage salariëring, en de grote klassen. Dus op de lange termijn dáár iets doen, vergt echt een structurele aanpak door Den Haag.’


‘Waar is de gele auto?’ vraagt de juf aan kleine Kevin. De peuter hoeft er niet lang over na te denken. ‘Hier!’ roept hij enthousiast. ‘En de rode?’ ‘Daar!!’. Even later staan Kevin en ik uit volle borst mee te zingen met ‘Hoofd, schouders, knieën, teen’. Boek-

jes lezen, liedjes zingen, spelen met de juf. Het klinkt allemaal zo vanzelfsprekend. Maar Kevins juf vertelt me even later die dag dat toen hij net binnenkwam op de voorschool, hij nog nauwelijks kon communiceren met zijn klasgenootjes.

De beste versie van jezelf worden, dat gun je ieder kind. Kinderen als Kevin dreigen al vroeg in hun schoolcarrière achterstanden op te lopen. Enkel en alleen omdat er thuis niet wordt voorgelezen, geen Nederlands wordt gesproken of weinig ruimte is voor extra aandacht. Voor hen is de voor-school, waar ze door professionals begeleid leren spelen, van levensbelang.

Want als Kevin niet naar de voorschool zou gaan, zou hij in groep 1 van de basisschool al beginnen met een forse achterstand in taal en sociale vaar-digheden. Een achterstand die hij later nauwelijks meer in kan halen. Een valse start.

Helaas zien we dat niet alle kinderen naar de voorschool gaan. Sterker nog, de aantallen lopen zelfs terug. Met name kinderen uit kwetsbare,

Voor hen is de voorschool van levensbelang

lagere inkomensgezinnen die het juist extra goed kunnen gebruiken. Dat is ontzettend zonde en bovendien oneerlijk.

De oorzaak lijkt een financiële te zijn. En dat terwijl geld nooit een reden mag zijn voor ouders om hun kinderen niet naar de voorschool te brengen. In Amsterdam lijkt dat sinds een kostenverho-ging van de voorschool nu wel het geval. Een jaar geleden ging nog 85 procent van alle Amster-damse peuters uit kwetsbare gezinnen naar een voorschool, nu is dat nog maar 75 procent. En in Amsterdam Zuidoost zelfs maar 68 procent.

Daarover heb ik de minister om opheldering gevraagd. We moeten weten of dit alleen in Amsterdam speelt, of dat er meerdere plaatsen zijn waar ouders niet (meer) voor de voorschool kiezen. Als inderdaad blijkt dat ouders het geld niet kunnen opbrengen, dan moet deze drempel zo snel mogelijk weggenomen worden. Alle kinde-ren moeten namelijk zeker zijn van gelijke kansen in het onderwijs. Dat begint bij de voorschool voor elk kind. Want ieder kind verdient een eerlijke start.

Kirsten van der Hul (42) is Twee-de Kamerlid en onderwijs-woordvoerder voor de PvdA. Daarvoor was zij onder meer columniste voor Algemeen Dagblad en Trouw.

—— Politieke column ——

KIRSTEN VAN DER

HUL

Elk kind een eerlijke start

12

Alle leerlingen naar het

parlement

—— Opinie & debat ——

Het kabinet wil dat alle leerlingen in het

voortgezet onderwijs het parlement

bezoeken en stelt hiervoor structureel

€ 4,8 miljoen beschikbaar.

In hun brief aan de kamer van 11 oktober

2018 noemen de ministers Ollongren, Van Engelshoven en Slob het parlement ‘het hart van onze

democratie’. Zij willen dat leerlingen ‘zelf kunnen zien, horen

en ervaren hoe democratie werkt’.


TEKST Leone de VoogdBEELD iStock

Wat vindt u?

Politici in het wild “Kunnen we ze ook echt zien?!” is één enthousiaste vraag van leerlingen als ik ze meeneem naar de Tweede Kamer. Toen ik vorige week met een groep terugkwam uit de plenaire zaal barstte de discussie over wat ze hadden gezien los en heb ik 20 minuten langer dan gepland vragen van leerlingen beant-woord. Door het bezoek aan het hart van de democratie ervaren leerlingen dat de Tweede Kamer écht toegankelijk is. Ze komen politici ‘in het wild’ tegen, ruiken hoe oud de Eerste Kamer daadwerkelijk is en fantaseren over hoe al die mensen toch in de Ridderzaal passen tijdens het voorlezen van de Troonrede. Door het bezoek aan het Binnenhof zien leerlingen waar de politieke macht zich bevindt en dat deze controleerbaar is. Deze ontmoeting met de Nederlandse democratie draagt bijzonder bij aan democratisch burgerschap. Koen DogteromBegeleider ProDemos, leraar maatschappijleer & betrokken bij de discussie over het burgerschapsonderwijs

Politiek is overalDat is een goed idee.

Kinderen moeten weten wat de Tweede Kamer is en hoe de politiek werkt, want er is

overal wel politiek. Als je iets wilt organiseren, moet je

weten bij wie je moet zijn. Of misschien wil je later zelf wel

in de kamer zitten. Wij als jonge kinderen die de wereld moeten veranderen, kunnen ook vertellen wat we ergens

van vinden. Je krijgt er ook andere inzichten, bijvoor-

beeld hoe ze discussiëren. Het is ook leuk als je kunt

volgen waar je ouders het over hebben, of wat er op

het journaal verteld wordt.

Kinderraad (groep 7/8) Basisschool De Molenwiek

Dalton in Haarlem

Scholen hebben een wettelijke opdracht tot het verzorgen van burgerschapsonderwijs en daarin past een bezoek aan belangrijke democratische institu-ties. In samenspraak met parlement, ProDemos, de VO-raad en de Nederlandse Vereniging voor Leraren Maatschap-pijleer (NVLM) wil het kabinet scholen zoveel mogelijk werk uit handen nemen. Hierbij wordt gedacht aan het regelen van busvervoer en het ontwikkelen en versprei-den van educatief materiaal.

De VOO juicht meer aandacht voor de beginselen van de democratie en de fundamentele waarden van onze democratische rechtsstaat toe. Burgerschapsvorming houdt echter niet op bij het kennismaken met en kennis opdoen over de democratie. Democratie is een ‘way of living’ waar voortdurend ruimte en aandacht voor moet zijn en die kinderen moeten ervaren en oefenen op school. Ook goed functionerende medezeggenschap is hierbij van cruciaal belang als praktijkvoor-beeld van democratische beginselen.

Rijke contextHoe kan ik het hiermee als docent maatschappijleer niét eens zijn? Ook ik probeer met mijn klassen jaarlijks een bezoek te brengen aan de politieke instituties die Den Haag rijk is. In een mooie lessenserie over democratie en de betrokken-heid van mijn leerlingen daarbij is dit bezoek een mooie afsluiting. Het biedt dan een rijke context aan de theorie. Daar zit ook de crux van mijn reactie; een bezoek aan het parlement an sich is niet van toegevoegde waarde als het niet dient ter verrijking van een lessenreeks over onze parle-mentaire democratie. Ik ben benieuwd hoe het kabinet dit voorstel verder concretiseert. Uit mijn eigen omgeving weet ik dat het voornemen Den Haag te bezoeken er veelal is, maar dat vooral de kosten voor vervoer naar Den Haag een bezwaar vormen.Mitchel Eijkemansdocent maatschappijleer bij Helicon Opleidingen in Eindhoven

Leren nadenken Een bezoek aan de Tweede Kamer kan heel zinnig zijn. Het is altijd heel bijzonder voor leerlingen om Kamerle-den en ministers van dichtbij mee te maken. Maar niet elk bezoek is ook effectief. Het bezoek moet onderdeel zijn van een breder programma. Leraren moeten leerlingen opdrachten geven die hen aan het denken zetten over wat zij zien en daarover met elkaar spreken. Daarnaast is het een risico dat democra-tie enkel teruggebracht wordt tot enkele instituties (parlement, regering) terwijl het ook van belang is dat leerlingen leren nadenken over vraagstukken die rondom democratie, politiek en macht spelen (zoals wie beslist, hoe wordt er besloten, hoe maak je besluitvorming inclusief én daadkrachtig?). Het is een belangrijke uitdaging leerlingen hierover na te laten denken, zodat zij zien dat in Nederland en elders bepaalde oplossingen zijn gekozen maar dat deze niet ideaal zijn en er alternatie-ven zijn. Dr. Hessel Nieuwelink Hoofddocent leraren- opleiding maatschappijleer & Onderzoeker Kennis- centrum Onderwijs en Opvoeding, Hogeschool van Amsterdam

14

BINNENSTEBUITEN MAAKT

PSYCHISCHE KWETSBAARHEID BESPREEKBAAR

IN DE KLAS

Bijna iedereen heeft er direct of indirect

mee te maken. Toch is de drempel om te

praten over psychische klachten vaak hoog. Samen Sterk Zonder

Stigma probeert hier verandering in te

brengen.

—— Lesideeën ——

BINNENSTEBUITEN MAAKT

PSYCHISCHE KWETSBAARHEID BESPREEKBAAR

IN DE KLAS

TEKST Ronald

Buitelaar

We nemen het op gezag van Unicef graag aan als waarheid: het Nederlandse kind is het gelukkigste kind ter wereld. Wie de moeite neemt de indicatoren erop na te slaan valt echter iets op. Zo baseren de onderzoekers hun oordeel over gezondheid en veiligheid alleen op baby- en jeugdsterfte, geboortegewicht en vaccinatiegraad. Opvallend afwezig: de geestelijke gesteldheid van kinderen en jongeren. Stichting Samen Sterk Zonder Stigma deed hier wel onderzoek naar en concludeert dat zes op de tien jongeren het moeilijk vindt om over hun gedachten en gevoelens te spreken. Met hun onderwijsprogramma’s willen zij het gesprek hierover op scholen versterken.


JE LEERT JEZELF EN JE KLAS-

GENOTEN BETER KENNEN

Psychische diversiteitRenée Dinjens is gymdocent en mentor van een havo/tl klas bij Lindenborg, een vestiging van RSG De Borgen in Leek, Groningen. Renée en haar mentorklas deden vorig jaar mee aan de pilotversie van Binnenstebuiten, een lessenserie over stigmatisering en psychische diversiteit. Renée meldde zich enthousiast aan: ‘Het leek me superinteressant om met mijn leerlingen te kijken naar wat hen drijft en wat ze niet laten zien.’ JaapJan Boer geeft leiding aan het project Jeugd en Onderwijs van stichting Samen Sterk Zonder Stigma (SSZS). Hij is één van de ontwikkelaars van Binnenstebuiten en legt het belang van het programma uit: ‘Ongeveer 43% van de Nederlanders krijgt vroeger of later te maken met een psychische aandoening. De andere 57% heeft met die 43% te maken en weet in de meeste gevallen niet hoe ze ermee om moet gaan. Dat kunnen we niet negeren. Daar moeten we iets mee.’

‘Dan gaat de spanning ervan af’Stichting Samen Sterk Zonder Stigma (SSZS) werd in 2011 opgericht. De stichting vindt zijn oorsprong in professionals uit de GGZ die zelf geconfronteerd werden met een psychiatrische diagnose en het uitsluitende effect ervan op hun maatschappelijk functioneren. De stichting wil discriminatie van mensen met een psychische stoornis uitbannen en ontwikkelt daar projecten voor. JaapJan Boer geeft leiding aan het project Jeugd en Onderwijs. Hij legt uit waarom de stichting ook in het onderwijs actief is: ‘Gesprekken over je psyche moeten net zo gewoon worden als een gesprek over een gebroken been. We moeten daarom zo vroeg mogelijk beginnen met het normaliseren van die gesprekken.’ JaapJan realiseert zich dat scholen al veel op hun bordje hebben, maar benadrukt dat het niet om extra aanbod gaat: ‘Psychische diversiteit kan in het kader van burgerschap een plaats krijgen naast religieuze en seksuele diversiteit.’ Scholen die aarzelen over deelname omdat ze zich handelingsverlegen voelen of niet overzien wat het effect op kwetsbare leerlingen is, stelt JaapJan gerust: ‘Dit gaat niet over de enkeling. Dit gaat over iedereen. Leerlingen en leraar mogen allemaal iets laten zien van hun binnenkant en daarover in gesprek gaan op hun manier die bij hen past. Omdat iedereen iets deelt gaat de spanning ervan af.’

‘Je eigen binnenkant wordt klasbinnenkant’Gymdocent en brugklasmentor Renée Dinjens is enthousiast over Binnenstebuiten. Zij introduceerde het thema in haar klas met een mindmap en liet de leerlingen in een volgende les aan de slag gaan met een zelfgekozen aspect van hun binnenkant: ‘Ik heb het zo creatief mogelijk laten uitvoeren. Zelf maakte ik een collage met foto’s uit tijdschriften en teksten. De leerlingen pakten het heel breed op. Een maakte een filmpje en een ander zelfs een heel boek.’ Renée vond vooral de gesprekken die erop volgden zeer waardevol. Het leverde haar en de leerlingen veel nieuwe informatie op en zorgde voor meer begrip van elkaar. Zo bracht Binnenstebuiten een leerling ertoe om iets met de klas te delen dat hij tot dat moment niet had durven vertellen. Renée: ‘Een leerling vertelde dat hij PDD-NOS had. Daardoor kon de klas zijn gedrag veel beter plaatsen en begrijpen. Het leverde ook veel nieuwe vragen op die in het mentoruur besproken zijn. De leerling heeft aanvullend ook nog een link naar een website over PDD-NOS via de groepsapp verstuurd.’ Renée benadrukt dat het belangrijk is om vooraf goede afspraken te maken: ‘Omdat je eigen binnenkant een klasbinnenkant wordt hebben we van tevoren afgesproken dat alles in de klas blijft en alleen met ‘buiten’ gedeeld wordt als de klas daar toestemming voor geeft. De klas is daar heel respectvol mee omgegaan en er is geen misbruik van informatie gemaakt.’ Of er een vervolg komt? Renée: ‘Zeker! De directie vond het project zo mooi en waardevol dat alle brugklassen met in totaal zo’n 220 leerlingen na de herfstvakantie met het programma zijn gestart.’

Leerlingen over Binnenstebuiten:

Leerling A:Ik vind Binnenstebuiten een leuke methode om-dat het niet moeilijk is en je mag veel overleggen.

Je hoeft bijvoorbeeld niet de hele tijd stil te zijn

en te leren of huiswerk maken. Het boekje is leuk: er staan mooie plaatjes in en vragen over jezelf en de klas. We moesten ook

een binnenkant van jezelf maken en daar moest je gevoelens neerzetten.

Je leerde daardoor jezelf beter kennen en het is ook leuk om je binnen-kant te vergelijken met klasgenoten. Je ziet dan dingen die je helemaal

niet van hun wist.

Leerling B:Ik vind dat Binnenste-

buiten een heel leuk en ook goed onderwerp is

want er zitten veel leuke elementen in maar het is ook leerzaam want sommige kinderen

durven niet te vertellen hoe ze zich voelen of dat ze worden gepest. Ik ben zelf vroeger ook gepest maar dan de wat minder erge variant maar ik denk er nog wel vaak aan terug en daarom vind ik dit zo leerzaam. Als je gepest

wordt moet je dat tegen je docent zeggen want die kunnen er wat aan

doen! Ik heb dat zelf niet gedaan en daar heb ik

best spijt van.

Dit schrijft de regering

in het regeerakkoord

over geestelijke

gezondheidszorg:

‘We zetten de beweging door om mensen met een

psychische stoornis zo veel mogelijk

mee te laten doen in de samenleving en

stigmatisering tegen te gaan’.

16

TEKST Leone de VoogdBEELD Marije Tiesjema

16

—— Wetenschap ——


Erik Renkema houdt van verhalen: persoonlijke verhalen van mensen, geschreven verhalen, gespeelde verhalen. Als geboren verhalenverteller, vertelt hij vol enthousiasme over zijn promotie-onderzoek en zijn visie op onderwijs en levensbe-schouwelijk onderwijs in het bijzonder.

Renkema onderzocht de identiteit en het levens-beschouwelijk onderwijs van samenwerkings-scholen in het primair onderwijs. Zijn onderzoek startte in 2012 in opdracht van de Protestantse Theologische Universiteit en Hogeschool Winde-sheim. Samenwerkingsscholen ontstaan vanuit een fusie tussen openbare en bijzondere scholen en worden meestal uit nood geboren, met name in krimpgebieden. ‘Samen staan we sterker, dat principe’, vertelt Renkema. ‘Samenwerkingsscho-len zijn een fenomeen in opkomst, waar sprake is van een bijzondere spanning: het samengaan van seculier en confessioneel onderwijs. Je zou in eerste instantie denken dat dat haaks op elkaar staat, maar in de praktijk blijkt men dicht bij elkaar te staan. In welke waarden vindt men elkaar dan?’

Om deze vraag te beantwoorden stuurde Ren-kema allereerst vragenlijsten naar alle (destijds ongeveer 70) samenwerkingsscholen. Hij vroeg zowel directie als leerkrachten naar hun visie en de praktijk van levensbeschouwelijke vorming. Renkema: ‘Daarna heb ik een aantal scholen van dichtbij bekeken: geobserveerd, leerkrachten

De grootste taak van het onderwijs is kinde-ren zo begeleiden dat ze nieuwsgierig blijven naar een ander en naar zichzelf, zegt theoloog Erik Renkema. Zijn eigen nieuwsgierigheid naar het samengaan van ver-schillende levensover-tuigingen, leidde tot een proefschrift over samenwerkingsscholen.

De kracht

van verschillen

18

geïnterviewd en praktijken helpen ontwikkelen. Welke identiteitsgebonden waarden leven er bij leerkrachten? Hoe verhoudt het zich tot hun per-soonlijke visie op goed leven en goed onderwijs? Hoe zetten ze die waarden om in hun praktijk van levensbeschouwelijke vorming?’. Onderwerpen die hierbij aan bod kwamen, waren niet alleen de doelstellingen en uitgangspunten van levensbe-schouwelijke onderwijs, maar ook de vraag wie hiervoor verantwoordelijk is en hoe en voor welke leerlingen het wordt aangeboden.

Gedeelde waarden, gescheiden traditiesDe resultaten beschrijft Renkema aan de hand van een tekening van twee bomen die straks zijn proefschrift zal sieren: ‘De wortels zijn verstren-geld. Leerkrachten en directie vinden elkaar in heel sterk gedeelde waarden, met bovenaan ontmoe-ting en gelijkwaardigheid: ‘Daar willen we aan wer-ken, daar willen we ons in bekwamen’. Interessant is dan natuurlijk de vraag hoe die waarden ook, of misschien wel juist in het levensbeschouwelijk onderwijs tot uiting komen.’

Daar blijken de oorspronkelijke richtingen toch weer uit elkaar te groeien. Op meer dan de helft van de scholen wordt levensbeschouwelijke vorming gescheiden vormgegeven. Daar wordt gekozen voor een voortzetting van hoe het was bij de oorspronkelijke school. Renkema: ‘Leerkrach-ten, directie en ouders hebben de behoefte vast te houden aan tradities. Er zit veel sentiment bij zo'n fusieproces, soms ook wel een gevoel van verlies. Om dat enigszins te verzachten vinden sommige scholen het belangrijk om de oorspron-kelijke denominaties, juist wat voor jou heilig is, in stand te houden’.

Bij een behoorlijke minderheid van de scholen is er wél gemeenschappelijk levensbeschouwelijk onderwijs. Wat deze keuze bepaalt, durft Renkema niet te zeggen. ‘Het lijkt iets vaker voor te komen bij fusies van openbaar en katholiek onderwijs, maar gezien het kleine aandeel katholieke scholen in het onderzoek is meer onderzoek nodig.’

Renkema concludeert dat er een discrepantie is tussen de gedeelde kernwaarden ontmoeting en gelijkwaardigheid en de praktijk van levensbe-schouwelijk onderwijs. ‘Als je ontmoeting tussen kinderen van verschillende achtergronden, een echte kerntaak van de school, belangrijk vindt, waarom lijkt het zo weinig plaats te vinden? Is er sprake van verlegenheid bij leerkrachten?’ Ook wat betreft de praktijk van gelijkwaardigheid plaatst Renkema vraagtekens: ‘Je kunt je afvragen of bepaalde methoden voor levensbeschouwelijk onderwijs die heel geschikt zijn voor het bijzonder

Er zit veel sentiment bij zo'n fusieproces

—— Wetenschap ——

19


Erik Renkema (1972) is hogeschool-hoofddocent Levensbe-schouwelijke Educatie en Diversiteit bij het lectoraat Theologie & levensbe-schouwing van de Christelijke Hogeschool Windesheim.

Daarnaast doceert hij hier Levensbe-schouwelijke vorming aan de Lerarenoplei-ding Basison-derwijs en coördineert hij de Kenniswerk-plaats Levens-beschouwelijke Educatie en Diversiteit*

onderwijs, wel gelijkwaardigheid als kernwaarde uitdrukken. Zij leggen vaak een nadruk op de christelijke traditie.’

Wat beweegt en verwondert kinderen?Hoe kun je deze kernwaarden dan wél in de praktijk brengen? In de laatste fase van zijn onderzoek ontwikkelden leerkrachten van één school een viering met dit doel. Hierbij stonden de vragen en ervaringen van leerlingen centraal en werden meerdere bronnen (verhalen, films) ingezet, zon-der nadruk op één levensbeschouwelijke traditie. In kleine groepjes gingen de leerlingen hierover in gesprek. ‘De school vond het zo'n succes dat ze dit is blijven organiseren.’

Samenwerkingsscholen hebben volgens Renkema de potentie om meer van dit soort ‘pareltjes’ te ontwikkelen. ‘Zij kunnen diversiteit inzetten als waarde, juist omdat verschillen hier nog zichtbaar-der worden. Profileer je als school waar verschillen als kracht worden gezien: waar kinderen zichzelf beter leren kennen en de ander beter leren begrij-pen’. Hij benadrukt dat deze oproep geldt voor alle scholen, zeker ook openbare: ‘Denk na en praat over hoe je als leerkracht omgaat met verschillen tussen kinderen en hoe je werkt aan ontmoeting en gelijkwaardigheid. Je kunt juist gebruik maken van levensbeschouwelijke tradities en bronnen als stimulans om in gesprek te gaan over wat kinde-ren beweegt of verwondert.’

Wat hebben leerkrachten nodig om gehoor te geven aan deze oproep? Tijd speelt een rol, maar ook competenties. Volgens Renkema hebben leerkrachten kennis van een verscheidenheid aan bronnen en tradities nodig, maar ook de vaardig-heid om hierin existentiële vragen te herkennen en bronnen zo in te zetten dat kinderen aan het denken worden gezet. ‘Verhalen roepen op, verbijsteren, je kunt je ertegen afzetten. Het zijn katalysatoren voor ontwikkeling.’

Het verhaal van de school Voor alle scholen, maar zeker voor samenwerkings-scholen, is het daarnaast belangrijk dat men het gesprek aangaat over persoonlijke kernwaarden en kernwaarden van de school. Renkema: ‘Ik pleit ook voor identiteitsbegeleiders die met de school op zoek gaan naar werkvormen en methodes om die kernwaarden uit te drukken. Neem juist die verhouding tussen kernwaarden en praktijk goed onder de loep. Onderschat niet wat het doet met de persoonlijke betrokkenheid van leerkrachten, het profiel van de samenwerkingsschool en uitein-delijk de ontwikkeling van de kinderen.’

Vanuit zijn Kenniswerkplaats Levensbeschouwe-lijke Educatie en Diversiteit* biedt Renkema zelf ook begeleiding bij vragen over het in de praktijk brengen van kernwaarden. Scholen melden zich met een vraag, waar studenten en hogeschoolon-derzoekers vervolgens onderzoek naar doen. ‘We richten ons op allerlei denominaties. We gaan dan bv. met de identiteitscommissie om tafel: Waar zit de verlegenheid, waar moet onderzoek naar gedaan worden, wat kan dat betekenen voor de ontwikkeling van de school?’

Hoewel Renkema zich in zijn onderzoek richtte op leerkrachten, vindt hij dat de rol van ouders niet onderschat moet worden. Ook met hen moet het gesprek gevoerd worden over kernwaarden. ‘Maar’, zegt Renkema, ‘ouders bepalen niet het onderwijs. Leerkrachten zijn de deskundigen, samen met directie en leerlingen. Zij moeten zich bewust zijn: waarom doe je die dingen? Kun je dat zo commu-niceren naar ouders dat je een goed verhaal hebt?’ Hij zou ook graag zien dat ouders meedoen aan de dialoog op school en bijvoorbeeld hun inzichten la-ten zien tijdens vieringen of rituelen. ‘Laat ze mee-doen als gesprekspartner met een bepaalde manier van in het leven staan, niet als rariteitenkabinet’.

Zijn promotieonderzoek heeft Renkema niet alleen veel kennis opgeleverd, maar ook zijn eigen visie verder aangescherpt. Wat volgt is een gloedvol betoog over de waarde van diversiteit en het leren van verschillen. ‘Hoe kunnen we het samenleven zo inrichten dat het door alle mensen als vreedzaam ervaren wordt? Waarbij mensen van elkaar leren en niet weggezet worden als vreemd en onbelangrijk of juist vijandig. Leren samenleven is de belangrijkste opgave voor het onderwijs. Faciliteer dat, organiseer dat.’

Op 12 december 2018 verdedigt Renkema zijn proefschrift bij de PThU in Amsterdam. Hieraan voor-afgaand vindt een symposi-um plaats over de identiteit en het levensbe-schouwelijke onderwijs van samenwer-kingsscholen.

Meer informatie en aanmelden: www.pthu.nl/ kernfusie

Zie pagina 20 voor meer

informatie over wetgeving en medezeggen-schap rondom

samenwer-kingsscholen

>>*www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/theologie/ kenniswerkplaats-levensbeschouwelijke-educatie-en-diversiteit

20

—— Scholing ——

Op 1 januari 2018 is de wet ‘Samen sterker door vereenvoudiging samenwerkingsschool‘ in werking getreden, die het eenvoudiger maakt voor openbare en bijzondere scholen in primair en voortgezet onderwijs om te fuseren. Vooral in krimpgebieden is hier behoefte aan. Een samenwerkingsschool blijft een school die uitsluitend tot stand kan komen door samenvoeging van één of meer openbare scholen met één of meer bijzondere scholen en waarin zowel openbaar onderwijs en bijzonder onderwijs wordt aangeboden. Zowel bijzondere als openbare schoolbesturen mogen nu een samenwerkingsschool in stand houden. Tevens is het continuïteitscriterium (een van beide te fuseren scholen wordt met opheffing bedreigd) versoepeld. Wel moeten de betrokken scholen minimaal 6 jaar bekostigd zijn. Voor de samenwerkingsschool is geen fusietoets meer nodig, maar wel een fusie-effectrapportage met instemmingsrecht voor de medezeggenschapsraad.

IdentiteitscommissieDe wet schrijft ook voor dat de samenwerkingsschool een iden-titeitscommissie moet hebben, met wettelijke bevoegdheden. In deze commissie worden afspraken gemaakt over de in-standhouding van de openbare en bijzondere identiteit van de twee gefuseerde scholen. In de statuten van het schoolbestuur moet een regeling worden opgenomen waarin onder meer

de samenstelling, benoeming, herbenoeming en ontslag van de commissie wordt beschre-ven. In het schoolplan en de schoolgids wordt beschreven hoe de bijzondere identiteit en het openbare karakter vorm krijgen. Wanneer het een bijzonder bestuur of samen-werkingsbestuur betreft, moet jaarlijks aan de gemeenteraad worden gerapporteerd hoe het openbare karakter vorm wordt gegeven.

Medezeggenschap De medezeggenschapsraden van beide betrokken scho-len moeten met de fusie instemmen. Bovendien dient de oudergeleding van de medezeggenschapsraad in te stemmen met de verandering van de grondslag van de school. Hieraan voorafgaand moet een raadpleging onder alle ouders plaatsvinden.

Handreiking samenwerkingsschoolOp verzoek van de Eerste Kamer schreven de PO-Raad, VO-Raad, VOS-ABB, Verus en VBS samen een handreiking over de vorming van een samen-werkingsschool. Hierin is met name aandacht voor de wijze waarop de identiteitscommissie formeel moet worden vormge-geven en voor statutaire waar-borgen met betrekking tot de samenwerkingsschool. Kijk op www.vosabb.nl/nieuwe-hand-reiking-samenwerkingsschool.

Samenwerkingsscholen: hoe zit dat?

VOO cursus MR en FusieZoals hiernaast beschreven, heeft de medezeggenschaps-raad een belangrijke rol bij fusie. In deze cursus wordt specifiek ingegaan op de positie en mogelijkheden die uw MR heeft bij een door het schoolbestuur voorgenomen fusie.

Thema’s: >> De rechten en plichten

van de MR bij fusie; >> De rol van het bestuur

bij een scholenfusie; >> De verplichte fusie-

effectrapportage (FER), wat moet er in staan en hoe deze te beoordelen.

De voorlichting is interactief, waardoor er ruimte is om eigen praktijkvragen te stellen. Wan-neer het gaat om een fusie die leidt tot een samenwerkings-school, wordt tevens aandacht besteed aan de specifieke vraagstukken die hierbij spelen.

Kijk op www.voo.nl voor het overzicht van alle regionale open inschrijving cursussen. Deze cursus kan ook InCompany worden georganiseerd. Bel 036 5331500 of mail [email protected].

2nd opinion fusie-effectrapportage (FER)Tevens kan de VOO u ondersteunen bij het beoordelen van de FER. Kijk hiervoor op www.voo.nl/servicekaart.


Het cursusaanbod van de Vereniging Openbaar Onderwijs


Schooljaar 2018-2019

IN MEDEZEGGEN-

SCHAP

Experts

Academie voor Medezeggenschap in het onderwijsVersterk uw MR

Het cursusaanbod van de Vereniging Openbaar Onderwijs


BIJ SNELLE AANMELDING

Cursusaanbod Tussenschoolse opvang

‘ Heel veel weer bijgeleerd. Leuke en spontane uitleg en zeer duidelijk. Hartelijk dank!’ deelnemer TSO compact Grubbenvorst)

Kijk op www.voo.nl voor meer informatie en een actueel overzicht van onze cursussen met open inschrijving (zie ook bijgaand overzicht).


TSO op maat Naast deze basiscursussen heb-ben wij een breed aanbod aan verdiepende modules. Heeft u behoefte aan bijscholing op één of meer onderwerpen? In overleg vormen wij een scholingsaan-bod volledig op maat, dat bij u op locatie verzorgd wordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan thema’s als veiligheid, structuur, regels en grenzen, gezondheid, groepskli-maat, samenwerken, conflicten, of omgaan met ADHD, autisme, of sociaal-emotionele of gedragspro-blemen.

Kostenindicatie€ 895,- per dagdeel (o.b.v. 10 personen*)

€ 820,- met korting€ 1395,- voor twee dagdelen€ 1320,- met korting

Almere vrijdag, november 23, 2018

Zwolle vrijdag, november 09, 2018

Rotterdam vrijdag, december 07, 2018

Utrecht vrijdag, november 16, 2018

Maastricht vrijdag, november 02, 2018

Enschede vrijdag, november 02, 2018

Den Haag vrijdag, december 07, 2018

Amsterdam vrijdag, november 02, 2018

Nijmegen vrijdag, november 09, 2018

W ist u dat?Ook pleinwachten veel profijt kunnen hebben van de TSO Basis of TSO Com-pact cursus? Ook zij leveren een be-langrijke bijdrage aan een prettige sfeer en positieve ontwikkeling van kinderen in ‘vrije situaties’.

>De (oudergeleding van) de medezeg-genschapraad instemmingsrecht heeft m.b.t. het overblijfbeleid van de school?

>De overheid in 2018 € 25,61 per leerling beschik-baar stelt voor de

TSO via de lump-sum financiering? Een school met 100 leerlingen heeft dus € 2561,- van de overheid ontvangen voor de overblijf. En een school met 200 leerlingen ruim € 5000,-!

> U 15% korting krijgt op cursussen als uw school(be-stuur) lid is van de VOO?

>U als VOO-lid 5 dagen per week van 10-13u met uw vragen over TSO terecht kunt bij de telefonische helpdesk?

TSO coördinator cursus In de coördinatorcursus leert u als coördinator TSO de basisvaardig-heden met betrekking tot leiding geven, professioneel communi-ceren, coachen en begeleiden van uw medewerkers. Ook uw eigen ervaringen worden besproken. Waar?Open inschrijving op een locatie bij u in de buurt.

Duur?één bijeenkomst van 6 uur

Kosten? € 225,- p.p. (inclusief lunch)

€ 75 korting

* voor grotere groepen (aantal in overleg) vragen wij een meerprijs.

Cursusaanbod VOO

2018-2019De VOO heeft ook dit jaar weer een breed scholingsaanbod van zowel

workshops en cursussen op locatie als cursussen met open inschrijving. Kijk voor het volledige aanbod en meer informatie op

www.voo.nl/scholing, of neem contact op met het cursusbureau via 036 5331500 of [email protected].

Medezeggenschap: versterk uw MR MR StartBent u nieuw in de MR? Of wilt u uw kennis wat op-frissen? Dankzij de bijeenkomst MR-Start geeft u uw ontwikkeling als MR-lid meteen een impuls. Na de bijeenkomst kent u de rechten en plichten van de MR en kunt u deze kennis direct in uw praktijk toepassen.

MR Compleet – Theorie & PraktijkWilt u naast de theorie ook praktische tips opdoen? MR Compleet is de uitgebreide voor-bereiding op het MR-werk: een cursus van 5 uur, verdeeld over 2 bijeenkomsten. U raakt vertrouwd met de Wet medezeggenschap op scholen, leert over de belangrijke rechten en plichten en u krijgt vergader- en besluitvormingstechnieken in de vin-gers. Zo weet u hoe u optimaal invloed uitoefent.

Daarnaast biedt de VOO veel verschillende verdiepende cursussen en workshops:

>> MR en Begroting>> MR en Jaarverslag>> MR en Krimp>> MR en Fusie>> Seminar ouders in de MR>> Masterclass voor schoolleiders en

directeuren>> Workshop activiteitenplan>> Netwerkbijeenkomst MR’en en GMR>> Ondersteuningsplanraad

… of maak uw eigen Medezeggenschapsmix!

Tussenschoolse opvang: verantwoord en gezellig overblijvenTSO StartIn deze basiscursus leert u als TSO-medewerker door middel van praktische tips en het uitwisselen van ervaringen omgaan met veelvoorkomende situaties bij het overblijven. Er is aandacht voor het creëren van een positief groepsklimaat, commu-nicatie en het omgaan met lastig gedrag.

TSO CompleetDeze cursus bestaat uit drie bijeenkomsten waarin u de volledige basiscursus doorloopt, kunt oefe-nen met de geleerde vaardigheden in de praktijk en uw eigen ervaringen uitgebreid kunt bespre-ken in de vervolgbijeenkomsten.

TSO CoördinatorcursusIn deze cursus leert u als coördinator TSO de basisvaardigheden met betrekking tot leidingge-ven, professioneel communiceren, coachen en begeleiden van uw medewerkers.

TSO Op maatOok voor de tussenschoolse opvang biedt de VOO diverse verdiepende modules, die op maat voor u worden samengesteld. Denk hierbij o.a. aan thema’s als pesten, samenwerken of omgaan met ADHD, autisme, of sociaal-emotionele of gedrags-problemen.

Ons aanbod voor TSO-medewerkers is ook geschikt voor pleinwachten.

22

—— Verslag ——

'Van en met elkaar leren' wordt in het openbaar

onderwijs in Assen volop in praktijk

gebracht. Een verslag van een

dag vol uitwisseling en nieuwe inzichten.

TEKST Leone de Voogd

op personeelsconferentie ‘Openbaar onderwijs verbindt talent’

in Assen

Ontmoeting eninspiratie

Op 4 oktober organiseerde het openbaar onder-wijs in Assen in samenwerking met de VOO een personeelsconferentie voor de meer dan 600 medewerkers van Plateau Assen, Pro Assen en de Assense vestigingen van het Dr. Nassau College. De openbare scholen in Assen zijn volop in ontwikke-ling en werken intensief samen. Zo organiseren zij bijvoorbeeld ook jaarlijks het openbaar onderwijs debat voor PO en VO tijdens de School!Week in maart. Doel van de gezamenlijke personeelscon-ferentie was om vanuit ontmoeting de medewer-kers te inspireren om vorm te geven aan voor elk kind passend onderwijs, waarin ruimte is de eigen talenten te ontwikkelen. Het thema luidde dan ook ‘Openbaar onderwijs verbindt talent’.


Een kijkje in de keukenOp 4 oktober zijn de personeelsleden al vroeg op pad. Ze bezoeken elkaars scholen voor een kijkje in de keuken. Vol trots en enthousiasme wordt in wel 33 verschillende workshops getoond waar de scholen mee bezig zijn. Van kennismaken met de Internationale Schakelklas tot traumasensitief lesgeven of kunsteducatie: kiezen is een hele uitdaging.

’s Middags verzamelt iedereen zich op locatie Quintus van openbare scholengemeenschap het Dr. Nassau College. Er vormt zich al snel een rij bij de inschrijfbalie, maar daar zijn vooral vrolijke ge-zichten te zien en wordt druk nagepraat over het ochtendprogramma. Henriët Westerhof, adjunct directeur van IKC Het Sterrenschip en een van de organisatoren: ‘Je hoort veel negatieve verhalen over het onderwijs, maar hier zie ik mensen die en-thousiast zijn over hun vak. Het is echt heel mooi dat we dit zo doen en bij elkaar gaan kijken’.

Na de lunch is het tijd om nog meer inspiratie op te doen. De VOO heeft een programma van 25 verschillende lezingen en workshops samen-gesteld om de leerkrachten en docenten een moment van reflectie te bieden en tegelijkertijd nieuwe inzichten en handvatten aan te reiken om het openbaar onderwijs nog krachtiger vorm te geven. Want hoeveel moois er ook al gedaan wordt in Assen, er blijven ook voldoende uitdagin-gen over. Recht doen aan ieders unieke eigen-schappen, talenten en achtergronden, vergt tact en inzicht, maar ook tijd en (professionele) ruimte.

Een greep uit het middagprogramma

Visies op leren en levenSjef Drummen bijt het spits af, met een lezing over het mede door hem ontwikkelde Agora-onderwijs in Roermond. Hij deelt zijn visie op onderwijs vol enthousiasme, strooit kwistig met grappen en schuwt harde kritiek op het onderwijssysteem niet (de leerkrachten noemt hij weliswaar ‘sukkels’ dat ze zich hierin mee laten slepen, maar vindt hij wel hun gewicht in goud waard). Op Agora hebben leerlingen geen lessen, geen huiswerk en geen toetsen. Zij werken aan de hand van zogenaamde ‘challenges’ waarbij de eigen interesse sturend is en de leerkracht voornamelijk als coach optreedt. Sjef vermaakt en inspireert, maar na afloop blijkt dat zijn verhaal bij sommige leerkrachten wat ver van hun eigen praktijk of visie af staat. Ze zijn scep-tisch over het concept, of zouden graag concreter horen en zien wat er dan gebeurt op Agora.

Op minder rigoureuze wijze wordt er in Assen wel geëxperimenteerd met meer gepersonaliseerd leren en andere onderwijsvernieuwingen. De uit-daging is om motiverend en eigentijds onderwijs niet iets te laten zijn van een selecte groep, maar aan te laten sluiten bij ieders mogelijkheden. Een leerling kan en wil sturing geven aan de eigen ontwikkeling, mits de leerling zicht hiertoe in staat voelt en er sprake is van verbondenheid met de leerkracht en de school als leefgemeenschap.

Jan Bransen, hoogleraar Filosofie van de gedrags-wetenschappen, is een groot pleitbezorger van de school als leefwereld. Hij hekelt het onderscheid dat er gemaakt wordt tussen ‘leren’ en ‘leven’. Men heeft de neiging kinderen van alles te leren en te laten doen, dat zinvol is voor het leven later, maar daarbij te vergeten dat kinderen nu al leven en deel van de samenleving zijn. Hij pleit voor meer procesgericht in plaats van productgericht onderwijs, waarbij onderwijzen altijd in interactie gebeurt: ‘wij onderwijzen ons’.

Een school waar ieder kind welkom isHet openbaar onderwijs heeft bij uitstek de taak en de mogelijkheden om bij te dragen aan de ontwikkeling van álle kinderen, met al hun talen-ten. Een school waar ieder kind welkom is, vormt immers een samenleving in het klein. Hierbij dient ruimte te zijn voor onderlinge verschillen, die niet alleen respect verdienen, maar ook benut kunnen worden om van en met elkaar te leren. Het gaat hier niet alleen om verschillen in levensbeschou-wing en culturele of etnische achtergrond, maar ook om seksuele diversiteit, psychische diversiteit en verschillen in interesses en cognitieve capaci-teiten.

Maak geen onderscheid tussen 'leren' en 'leven'

24

—— Verslag ——

Samen Sterk zonder Stigma ontwikkelt lesmate-riaal om meer openheid te creëren over ieders ‘binnenwereld’ en psychische kwetsbaarheden (zie p. 14) en deelt vandaag de eerste ervaringen hiermee. Een aantal deelnemers besluit gelijk met de eigen school ook een pilot te gaan draaien.

In een ander lokaal wordt de sociaal-artistieke theatervoorstelling ‘Lokaal G1.25’ opgevoerd, dat het gesprek op gang beoogt te brengen over de omgang met seksuele diversiteit. Bezoekende docenten zijn onder de indruk - ‘Heftig’, ‘Leven-secht…koude rillingen’ - en raden iedereen aan dit gezelschap langs te laten komen (in het VO of bovenbouw PO) om het gesprek in de klas aan te gaan: ‘dit speelt natuurlijk op iedere school’.

Samen beslissingen nemenIn verschillende workshops wordt ingegaan op burgerschapsvorming en persoonsvorming. Beiden zijn onderwerp van voortdurend debat. De kracht van de openbare school kan ook benut worden om kinderen te helpen een eigen identi-teit te vormen en een (kritische) bijdrage te leve-ren aan de democratische samenleving. Kinderen kunnen niet vroeg genoeg uitgenodigd worden om mee te denken, mee te doen, de dialoog aan te gaan en samen beslissingen te nemen.

In dit kader maken diverse leerkrachten kennis met het burgerschapsspel ‘Terra Nova’. Zij moe-ten samen een eiland inrichten en discussiëren daarbij volop over vragen als ‘Zijn er leiders nodig, en wie dan?’ of ‘Mag je je terugtrekken uit het collectief?’. Het spel kan in de eigen klas gebruikt worden: ‘Leerlingen kunnen hiervan leren dat hun vrijheid ophoudt waar die van de ander begint, in interactie met elkaar’, aldus een deelnemer.

Blijvend zoeken naar verbindingInteractie en het maken van verbinding met leer-lingen staat in diverse andere workshops centraal. Met trainingsacteurs wordt geoefend in motive-ren en het voeren van lastige gesprekken. Marcel van Herpen neemt de luisteraars mee in een gloedvol betoog over het belang van pedagogisch tact. Deelnemers zijn blij met de tips die zij gelijk toe kunnen passen of staan opnieuw stil bij hun ei-gen gedrag. ‘Het inspireerde zo dat ik onmiddellijk zin kreeg om zelf weer voor de klas te gaan staan. Het bood hoop dat door veel ervaring je er komt, als je bereid bent je eigen aandeel grondig onder de loep te nemen tenminste!’.

Verbinding is niet alleen van belang in het directe contact met leerlingen (en hun ouders), maar ook tussen scholen en schoolsoorten. De overgangen zijn soms abrupt en juist dan komen kwetsbare leerlingen in de knel. Ook heeft onderzoek her-haaldelijk aangetoond dat de vroege selectie zoals wij die in Nederland kennen sociale ongelijkheid

vergroot, zoals Sara Greven van de Universiteit van Amsterdam ook in haar workshop laat zien. Op verschillende niveaus en manieren wordt gewerkt aan het verkleinen van kloven. Profes-sor Marie-Christine Opdenakker doet onderzoek naar soepelere overgangen van vmbo naar mbo en havo en merkt dat er ook vanuit leerkrachten steeds meer behoefte is om iets aan de overgan-gen te veranderen.

Maak er een traditie van!Theatergezelschap The Big Mo sluit de middag af. De acteurs hebben de hele dag meegelopen met verschillende workshops. In een interactieve voorstelling, waarbij diverse docenten het podium betreden, spelen zij mooie en hilarische scènes naar aanleiding van de dag.

Op de vraag aan de zaal wat men thuis over de dag zal vertellen, komt o.a. de reactie ‘het gaat wel’. Volgens Albert Noord, directeur van Quintus, is dat in het nuchtere noorden van het land echter een groot compliment. Zelf vond hij het geweldig, ‘hier mag Assen trots op zijn’. Een greep uit de evaluaties achteraf laat ook minder ingehouden enthousiasme zien: ‘De dag heeft extra energie en inzicht gegeven’, ‘Maak er een traditie van!’, ‘Het was een gezellige en informatieve dag waarin we elkaar weer hebben mogen ontmoeten. Zeer waardevol!’.

Maak ruimte voor ontwikkeling!

Leerkrachten en docenten hebben meestal hun handen vol aan het dagelijks werk op school. Goed onderwijs en een prettige schoolomgeving vragen echter om voortdurend onderhoud en reflec-tie. Onderwijs dat van en voor de samenleving is, zal zich ook steeds aan moeten passen aan nieuwe ontwikkelingen in de samenleving.

De VOO pleit voor voldoende ruim-te voor leerkrachten en docenten om zichzelf en hun onderwijs te ontwikkelen. Onderlinge samen-werking en uitwisseling kunnen daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Daarnaast kunnen scholen profiteren van elders ontwikkelde inzichten: binnen de wetenschap, andere scholen of maatschappelij-ke organisaties.

De VOO levert graag een bijdrage door scholen te ondersteunen bij het organiseren van een personeelsconferentie, studie-dag of andere vorm van scholing. Vanuit een breed netwerk kunnen sprekers en trainers geleverd worden op vele voor het openbaar onderwijs relevante thema’s.

Meer informatie? Neem contact op met ons cursusbureau via 036 5331500 of [email protected].

'Je komt er wel als je

bereid bent je eigen aandeel

onder de loep te

nemen'


—— Nieuw bij de VOO ——

Sinds de laatste algemene ledenvergadering maak ik deel uit van de Raad van Toezicht van de VOO.Ik ben al vanaf de tachtiger jaren werkzaam in het openbaar onderwijs en ook sinds die tijd lid van de VOO. De kernwaarden van het openbaar onderwijs: iedereen welkom, waarden en normen en van en voor de samenleving spreken mij hierin het meeste aan. In mijn laatste klus als directeur van een grote school kwam ik dat dagelijks tegen en zorgde ik ervoor dat deze thema’s een prominen-te plaats kregen op de agenda van team, ouders en leerlingen.

Ik ben 65 jaar, woonachtig in het prachtige Reest-dal (ZW Drenthe) samen met mijn vrouw en samen hebben we vier kinderen en twee kleinkinderen. Na zo’n 30 jaar ben ik gestopt als actief volleybal-speler/-trainer, maar nog wel bestuurlijk actief in het verenigingsleven.

Sinds 1 januari 2010 ben ik bestuurder van stich-ting Wolderwijs en sinds 2015 ook van Kindcentra Wolderwijs gelegen in de zuidwesthoek van Drenthe.Samen met de IKC-directeuren werken we sinds drie jaar toe naar volwaardige IKC’s in de grotere kernen van onze gemeente. Een doorgaande lijn van 0-13 jaar, gedurende vijf dagen aanbod van een peuterarrangement, een onderscheidend BSO-aanbod en flexibele afnametijden tegen een laag tarief! Doordat we werken vanuit één be-stuursbureau, één bestuurder en één RvT hebben en geen management tussenlaag, is de overhead bijzonder laag. Het geld moet namelijk ingezet worden waar het thuishoort; op de werkvloer dus! Ook de onderwijstak kan hiervan profiteren, omdat bijvoorbeeld pedagogisch medewerkers ingezet kunnen worden als onderwijsassistent op alle scholen van onze stichting(en). Officieel is onze kinderopvang nog steeds commercieel, maar we handelen vanuit een maatschappelijke gedachte, omdat we niet per definitie winst willen/hoeven te maken.Samen met onze gemeente zijn we deze weg ingeslagen en nu bezig CJG, maatschappelijk werk, de bibliotheken en de diverse verenigingen mee te nemen in onze visie om zo te komen tot een optimale samenwerking.

Samen met de nieuwe directeur-bestuurder, alle medewerkers en de RvT van de VOO zetten we ons blijvend in voor een deskundige en inspire-rende organisatie ten dienste van goed openbaar onderwijs!

Martijn MulderRvT lid van de Vereniging Openbaar Onderwijs

Mag ik mij even

aan U voorstellen?

26

—— Vraag en Antwoord ——

Nee, een onderwijsassistent(e) is de assistent van een bevoegde leerkracht onder wiens ver-antwoordelijkheid hij/zij werkt. Een onderwijsassistent(e) kan bijvoorbeeld zelfstandig met een groepje leerlingen werken of een specifieke opdracht of begeleiding uitvoeren. Zelfstan-dig een klas draaien is niet toe-gestaan. Wellicht kan de directie samen met de ouderraad, de MR en het team een brainstor-mavond organiseren over de vraag hoe nieuw personeel kan worden gevonden.

Onderwijs- assistent

voor de klas

Bij ons op school staan de onderwijsassistenten 1 of 2 dagen per week zelfstandig

voor een klas zonder dat de groepsleerkracht op die dagen aanwezig is. We weten dat er een

lerarentekort is en dat dit probleem moet worden

opgelost, maar we maken ons zorgen over de kwaliteit van het onderwijs. Mogen

onderwijsassistenten zelfstandig les geven?

In de WMS wordt nergens gesproken over de mogelijkheid om een MR-lid tijdelijk te ver-vangen. In theorie is dit dan ook niet mogelijk, tenzij hierover een passage is opgenomen in het MR-reglement. In de praktijk kan er – mits de MR en de directeur hiermee akkoord gaan – voor een tijdelijk lidmaatschap worden gekozen. Het is immers van belang dat er evenveel ouders als personeelsleden in de MR zitten. Het is wel ver-standig om vast te leggen dat het tijdelijke MR-lid onmiddellijk terugtreedt zodra het gekozen MR-lid zich beter meldt. De vervanger van het afwezige MR-lid is in principe degene die bij de laatste verkiezingen op de tweede plaats is geëindigd.

Tijdelijke vervanging

MR-lidEén van de personeelsleden

van de MR is geruime tijd ziek. Een ander

personeelslid wil haar plaats tijdelijk overnemen. Mag

dit?

Nee, het instellen van een BAC is niet verplicht, maar wel goed gebruik. Voor het verkrijgen van een zo breed mogelijk draagvlak voor de nieuwe directeur ver-dient het aanbeveling om een zorgvuldig samengestelde BAC – dus bijvoorbeeld met ouders en personeelsleden uit de MR of de ouderraad - in het leven te roepen. Alle betrokkenen bij de school kunnen op deze manier invloed uitoefenen op de uiteindelijke keuze voor de nieuwe directeur die het beste bij de school past.

Benoemings- advies-

commissieIs het verplicht om bij het zoeken naar een nieuwe

schooldirecteur een benoe-mingsadviescommissie (BAC) met daarin ouders en perso-

neelsleden in te stellen?

Met al uw vragen kunt u als VOO-lid (school, ouderraad, MR, GMR of individueel lid) terecht bij de Helpdesk. Onze adviseurs beantwoor-den uw vragen en denken met u mee. Meestal kunnen wij uw vraag meteen beant-woorden.

Soms vereist een antwoord of oplossing meer tijd. Dan kunt u gebruikmaken van de Servicekaart, waarmee de VOO-adviseur in overleg met u direct de noodzake-lijke stappen zet om tot een oplossing te komen.

De VOO helpdesk

Informatie en advies036 711 6178

[email protected]

Elke schooldag tussen 10.00 en 13.00 uur


En dan bedoel ik niveau, maar ook etniciteit.

We waren met drie klassen op de fiets, door Amsterdam, naar het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis geweest (Nederlands Kanker Instituut). Daar hadden we een bijzondere rondleiding gekregen door onder andere de activist Wanda de Kanter. Het doel van het bezoek was om de leerlingen echt te laten zien wat de gevolgen van roken zijn en hoe goed jammer genoeg de reclame rond roken nog steeds werkt.

Maar daar gaat mij stukje niet over. Het stukje gaat over vier verschillende leerlingen die samenwer-ken in een heterogene klas.

De heenweg fietsten we gezamenlijk, maar de terugweg mochten de leerlingen kiezen of ze met mij mee fietsten of op eigen gelegenheid terugfietsten.

Nu fietste ik met een best grote groep terug en toen we bijna bij centraal waren, gingen vier heren ervandoor. Ze zwaaiden nog even en al grote

Waarom ik zo voor heterogene klassen ben!

De vier jongens voelden aan dat ze het gingen winnen

verhalen vertellend gingen ze. Na een paar hon-derd meter werden de heren afgesneden door een taxibusje en zag ik het busje stoppen. Rustig fietste ik richting mijn leerlingen.

Zo te horen hadden ze de zaak onder controle. De taxichauffeur was net klaar met schelden. De heren stonden er een beetje beteuterd bij met hun fietsen tussen hun benen. De eerste, een kwajongen uit Noord, gaf aan in het plat Amster-dams dat zijn vriend eigenlijk niet zo goed kan fietsen. De Marokkaanse jongen waarbij zijn stuur tegen de spiegel was gestoten, bevestigde dit en lachte schaapachtig. De Turkse jongen vertaalde wat de taxichauffeur net allemaal over de jongen zijn moeder had gescholden met de conclusie dat dit ook niet zo netjes is en het nette kereltje uit Oost-Watergraafsmeer vatte het geheel prachtig samen en bood namens alle vier de jongens zijn excuses aan en rondde het gesprek af met humor. De vier jongens voelden aan dat ze het gingen winnen en de taxichauffeur vond het blijkbaar ook welletjes en stapte in zijn busje en ging er met veel geluid vandoor.

Ondertussen stond ik vanaf een paar meter het geheel te aanschouwen en zag dat de vier heren uit alle windstreken en lagen uit Amsterdam dit gezamenlijk toch goed op hadden gelost.

Met een lach op mijn gezicht, riep ik tegen de heren dat ze het laatste stukje toch beter met mij mee konden fietsen, maar ik kwam er niet tussen want de gebeurtenis werd direct doorverteld aan andere leerlingen en het verhaal werd hoe langer hoe mooier.

BAS HUIJBERS

Bas Huijbers (41) is vader van 3 kinderen en docent bij Vox-klassen, een initia-tief van de openbare scholengroep Voortgezet Onderwijs van Amsterdam, waar leerlingen van vmbo t/m vwo aan uitdagende leerprojecten werken.

Meer Bas? Bekijk ook zijn blog op bashuijbers.blogspot.nl

—— Voor de klas ——

BEE

LD E

ric

Mu

ijd

erm

an

28

—— Welles / Nietes ——

Het lerarentekort is niet erg, 40 kinderen in de klas

kan makkelijk

Elk nummer van Onze School vragen wij leerlingen naar hun mening. Deze keer reageren kinderen van OBS Oeboentoe in Purmerend op de stelling:

Vince (11)Dat zou ik raar vinden, want niet iedereen doet even lang over een toets. Dat valt dus niet te combineren.

Stijn (10)Dat lijkt me

verschrikkelijk. Veel te druk.

Anbar (11)Nee, dat wordt herrie, ruzie en

schieten met elas-tiek. Te druk voor

de juffen.

Erwin (11)Dat wordt te heet

en te druk. Met een hele groep houdt de leraar

geen vrije tijd over. Hoe ga je dat dan doen met zingen,

een project of een fietstocht?

Concetta (11)Dat gaat niet, want

ieder kind heeft zijn eigen niveau.

Wij krijgen hier lessen die bij ons

passen, dus zijn sommigen eerder klaar dan anderen. Dat zou niet meer

kunnen met zo-veel leerlingen. Esmee (11)

Lesgeven aan verschillende

kinderen én orde houden? Denk aan

alle onderdelen: de een vindt re-

kenen moeilijk en de ander spelling. Of iemand heeft

dyslexie. Dus dat is niet zo handig.

Reno (11)Op zich is het wel te doen. Je hebt wel meerdere werkplekken nodig voor een rustige klas.

Jelte (11)Niet chill. Het zou onrustig zijn, chaotisch en druk. Dan is het niet meer leuk om te werken.

Joe (11)Dit hangt van je aan-tal docenten af. Twee juffen zouden elkaar kunnen afwisselen, dus 2 of 3 dagen per juf. Maar zie maar eens tegelijkertijd in te loggen op je wifi met 40 tablets tegelijk.

Hugo (12)Als ik dit idee had bedacht, zou ik het snel weer vergeten. Je krijgt het niet meer rustig, werken gaat moeilijker, dus krijg je een lager schooladvies.Sara (11)

Wij werken nu in verschillende groe-pen en als die weer samenkomen is het

veel te druk. Het is al lastig met 32 kinde-

ren, laat staan 40.

Finn (11 jaar)Da’s best veel. Als je 40 toetsen moet nakijken, krijg je het veel te druk.

SCHOOL - Samen Sterk zonder Stigma · 2018-11-26 · magazine Onze School ... december. Vermeld...

Documents

Transcript of SCHOOL - Samen Sterk zonder Stigma · 2018-11-26 · magazine Onze School ... december. Vermeld...