Glen Mills school. School voor winnaars - Juni 2008

GLEN MILLS SCHOOLSCHOOL VOOR WINNAARS?

EEN POLITIEK EXPERIMENT MET PROBLEEMJONGERENZWARTBOEK GLEN MILLSKrista van Velzen, SP-Tweede KamerfractieSusanne Broekhuijs, oud medewerker Glen Mills

Juni 2008

© Juni 2008 SP

Vijverhofstraat 653032 SC Rotterdam

GLEN MILLS SCHOOLSCHOOL VOOR WINNAARS?Een politiek experiment met probleemjongeren

ZWARTBOEK

Krista van Velzen, SP-Tweede KamerfractieSusanne Broekhuijs, oud medewerker Glen Mills

2 GLEN MILLS SCHOOL - SCHOOL VOOR WINNAARS?

3EEN pOLItIEk ExpERIMENt MEt pRObLEEMjONGEREN

Inleiding

In de herfst van 2007 werd ik benaderd door een groep oud-medewerkers van de Glen Mills School (GMS) in Wezep. Mensen die stuk voor stuk worstelden met de bijdrage die zij hadden geleverd aan deze school voor jongeren met probleemgedrag. Zij gaven mij een kijk in de keuken van deze ‘boef-jesschool’ die ik niet van me af kon schudden.

In de maanden na mijn eerste kennismaking met de oud-medewerkers van Glen Mills sprak ik vele andere ‘ervaringsdeskundigen’. Om te beginnen de studenten en oud-studenten zelf, die als geen ander duidelijk konden maken wat er mis gaat of ging tijdens hun verblijf op Glen Mills. Ook sprak ik de ouders van de huidige en de oud-studenten en sprak ik met mensen die nog op de school werkzaam zijn.

De Hoenderloo Groep gaf mij de mogelijkheid een dag mee te lopen om een indruk te krijgen van de dagelijkse activiteiten op de school. Het basisidee is dat deze jongens onder groepsdruk posi-tief gedrag aangeleerd zou kunnen worden. De doelgroep is – althans in theorie- jongens van 14 tot ongeveer 18 jaar oud die in groepsverband een delict gepleegd hebben; jongeren die waarschijnlijk gevoelig zouden zijn voor deze groepsdruk. De praktijk blijkt een stuk minder positief. Het Weten-schappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum van het Ministerie van Justitie publiceerde in de periode dat ik deze gesprekken voerde de recidivecijfers van GMS. Deze waren zeker niet zo rooskleurig als verwacht. Glen Mills blijkt niet te werken.

Vlak daarop publiceerde de Inspectie voor de Jeugdzorg een kritische rapportage waarin zij onder andere aangaf dat een deel van de methodes die op GMS worden toegepast wettelijk niet zijn toe-gestaan. Ik vroeg mij af of de Inspectie wel op de hoogte is van het feit dat kinderen op deze school ook zonder dat ze agressief gedrag vertonen in een ‘holding’ worden gehouden, dat daarbij her-haaldelijk kinderen tegen metalen kasten worden gesmeten. Of ze weten dat kinderen uren, dagen, soms tot meer dan een week lang overdag met hun knieën strak tegen hun borstkas op de grond moeten zitten. Ik vroeg me af of als de Inspectie dit zou weten, ze dat acceptabel zou vinden.


Ik schrok ook van de aanhoudende reeks meldingen dat er op de Glen Mills school gefraudeerd zou worden met onderwijsresultaten.

Ik besloot dat het tijd werd om alle kritische verhalen die mij zijn toevertrouwd op papier te zet-ten. Daarbij wilde ik voorkomen dat het eindproduct, het zwartboek dat je nu in handen hebt, een vertekend beeld zou geven. Dat ik slechts die verhalen zou brengen die de uitzondering op de regel vormen, terwijl in de realiteit alles totaal in orde is. Daarom opende ik een meldpunt waar ik in korte tijd zo’n honderd meldingen ontving. Duidelijk werd dat de ervaringen die mensen al met mij hadden gedeeld geen uitzondering vormen. Hoewel er wel degelijk enkele enthousiaste ouders, medewer-kers en leerlingen zich meldden, hadden de meeste meldingen een kritische tot negatieve toon.

Ik heb er voor gekozen om van sommige meldingen een in het oog vallend citaat te gebruiken terwijl ik bij andere meldingen de ‘melders’ heb gesproken om de ervaringen met Glen Mills nader uit te diepen.

Mijn dank gaat uit naar iedereen die meewerkte aan dit boekwerkje, maar speciaal naar die jonge-ren en medewerkers die, terwijl ze nog op Glen Mills actief zijn, bereid waren hun verhaal met mij te delen. Waar de Hoenderloo Groep de Glen Mills School afficheert als een ‘School voor Winnaars’ zie ik dat dit experiment in de praktijk vele verliezers oplevert.

Alles op een rij zettend kan ik geen andere conclusie trekken dan dat de politiek die ooit geholpen heeft om Glen Mills het levenslicht te laten zien , er ook de stekker uit zal moeten trekken.

Krista van VelzenTweede-Kamerlid voor de SP

Den Haag, juni 2008


Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1 ‘Onder groepsdruk positief worden’ .................................................................7

Waarin het ontstaan van GMS wordt toegelicht, duidelijk wordt wat

de doelgroep is en de methode wordt uitgelegd. Over holdings en de witte lijn. .......................7

Hoofdstuk 2 Het personeel aan het woord ....................................................................... 17

Gesprekken met Geert, Susanne Broekhuijs, Jan en Sanders Jackson. ................................ 17

Hoofdstuk 3 De studenten aan het woord ........................................................................ 33

Gesprekken met Achraf, Joep, Mohammed Ali, John en Roberto ....................................... 33

Hoofdstuk 4 Het zijn toch geen honden ........................................................................... 47

Gesprekken met ouders van Glen Mills studenten ......................................................... 47

Hoofdstuk 5 Glen Mills: een politiek experiment ............................................................... 55

Een wandeling door de politieke bemoeienis met Glen Mills tot op heden ............................ 55

Hoofdstuk 6 Conclusies/Aanbevelingen .......................................................................... 63

• GlenMillswerktmetjongerendieniettotdedoelgroepbehoren. ................................. 64

• GlenMillswerktdeelsmetincompetentpersoneel. .................................................. 64

• DewerkdrukisbijzonderhoogopGlenMills. .......................................................... 64

• Jongerenondergaaneenstructureelslaaptekort. ..................................................... 64

• Deconfrontatiemethode(‘holdings’)vanGlenMillsleidttotmishandeling. ...................... 65

• Zelfstijdensdeexamenperiodewordenjongensingroepsprocessenvastgehouden. ........... 65


• Delangdurigegroepsprocessenleidentotfysiekongemakendoorbreken

het contact met de ouders. ................................................................................ 65

• DeGlenMillsstraffenzijntelangentehardhandig. .................................................. 65

• Seksueledelicten ........................................................................................... 66

• Naderonderzoeknaarzwijggeldnodig. ................................................................. 66

• FraudeopGlenMillsmetonderwijsresultaten. ........................................................ 66

• Kinderenmoetenelkaarshulpverlenerzijn. ............................................................ 66

• Gebrekaanconfrontatiemeteigendadenennazorg. ................................................. 66

• Gebrekaanmogelijkheidomklachtenintedienen/transparentie .................................. 67

• Hogedrukpaneffect ......................................................................................... 67

• HoevaakgeefjeGlenMillsdekansomteverbeteren? .............................................. 67

• Destekkereruit ............................................................................................. 67

Hoofdstuk 7 Bijlagen ................................................................................................ 69

1. Samenvatting van de conclusies uit het WODC recidive onderzoek ................................. 69

2. Samenvatting van de conclusies uit het onderzoek van de gezamenlijke

inspecties voor onderwijs en jeugdzorg ................................................................. 71

3. Uitzending Netwerk 18 april 2008 ........................................................................ 81

4. Verslag van werkbezoek Krista van Velzen aan de Glen Mills School ............................. 91


1 www.hoenderloo-groep.nl/

2 Programma-evaluatie

van de Glen Mills School,

Amsterdam, 1 oktober

2004, uitgevoerd door de

DSP groep in opdracht van

het WODC, ministerie van

justitie.

3 Studenten en staf van

de Glen Mills School, in

samenwerking met Ad-

viesbureau Van Montfoort,

Respect voor jezelf. De

theorie van het programma

van de Glen Mills school,

Uitgeverij SWP, ISBN

9066657162 2006

Hoofdstuk 1 ‘Onder groepsdruk positief worden’Waarin het ontstaan van GMS wordt toegelicht, duidelijk wordt wat de doelgroep is en de methode wordt uitgelegd. Over holdings en de witte lijn.

Honderdtien voornamelijk minderjarige jongens1, die samen wonen, sporten en naar school gaan op een voormalige kazerne van de Koninklijke Marechaussee in Wezep. Wat hen bindt is hun verleden. Het zijn, althans in theorie, jongeren die een delict in groepsverband gepleegd hebben, die normaal begaafd zijn (IQ van 80 of meer), die ernstig en veelvuldig antisociaal gedrag vertonen en bij plaat-sing minimaal 14 jaar oud zijn2. Via de rechter worden zij op strafrechtelijke of civielrechtelijke basis op Glen Mills geplaatst.

De Glen Mills school baseert haar methodiek op de praktijk van de Glen Mills School in Pennsylvania (VS) waar het programma is ontwikkeld. De directeur van die school waar jeugdige leden van straat-bendes een laatste kans kregen, Sam Ferrainola legde de basis voor dit programma. Dat verklaart ook meteen het veelvuldige gebruik van engelse termen in het Nederlandse programma. In 1995 ontmoette Cees van der Kolk, behandelingscoördinator bij de Hoenderloo Groep, Sam Ferrainola op een internationaal congres3. Enthousiast over het concept bezocht hij de school in Pennsylvania en overtuigde de directie van de Hoenderloo Groep ervan om een kleinschalig experiment met deze Amerikaanse aanpak te beginnen.

Een voortdurend experiment

Voormalig VVD staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Erika Terpstra, bewerkstel-ligde dat er vanaf 1 januari 1999 vier jaar kon worden geëxperimenteerd met dit programma. Vijftien studenten bivakkeerden een half jaar op de Amerikaanse Glen Mills school en een groep van twaalf


stafleden werd er een kwartaal getraind. In de periode vanaf 1999 is het aantal studenten gegroeid naar 110. Ondanks het feit dat Glen Mills inmiddels al een decennium bestaat heeft het nog steeds de status van experiment.– zie hoofdstuk 5: Glen Mills, een politiek experiment -

Het programma duurt in principe minimaal 18 tot 21 maanden. Contra-indicaties voor deelname zijn onder andere suïcidaal gedrag, seksueel delinquent gedrag (verkrachtingen), pyromanie, langdurige alcohol- of drugsverslaving, ernstig emotioneel gestoord gedrag en zwakbegaafdheid4.

Doelgroep wordt niet strikt genomen Hoewel het beleid duidelijk is om kinderen pas vanaf hun veertiende aan te nemen, blijkt uit diverse interviews dat er herhaaldelijk kinderen van 12 en 13 jaar oud op Glen Mills terecht komen. De geïn-terviewden noemden namen die ook door andere bronnen bevestigd worden. Ook is er in die inter-views sprake van een jongen die dusdanig slechthorend is dat hij de levels die bij een confrontatie ingezet worden (het verbaal iemand wijzen op negatief gedrag) niet hoort, waardoor hij niet normaal mee kan draaien in het programma. Dit terwijl (ernstige) lichamelijke handicaps een contra-indicatie voor plaatsing op Glen Mills vormen.

Uit interviews blijkt ook dat kinderen die een seksueel delict hebben gepleegd, toegelaten werden op Glen Mills. Waarom de Hoenderloo Groep deze jongeren toelaat is onduidelijk maar het zou kun-nen komen door een wens om permanent alle ‘bedden’ vol te hebben.

De methodiek

Om de interviews te kunnen begrijpen is het noodzakelijk een korte uitleg te geven over de metho-diek van Glen Mills. Deze is gebaseerd op de wereld waarin de jongere tot dan toe leefde, die van een groep waarin jongeren elkaar onder druk zetten om negatieve dingen te doen. In plaats van groepsdruk die leidt tot negatieve uitingen zoals geweld of berovingen, zou groepsdruk op de cam-pus er toe moeten leiden dat jongeren positief gedrag gaan vertonen en in gaan zien dat zij verant-woordelijk zijn voor eigen daden. Door elkaar te confronteren met negatief gedrag en de groep aan te pakken op negatief gedrag van een individu wordt getracht een cultuur te creëren waarin iedereen uitkomt voor gemaakte fouten. Om een hogere status te bereiken en daarmee meer privileges, zou-den studenten wenselijk positief gedrag gaan vertonen. Respect voor elkaar, voor de school en het klaslokaal is een rode lijn in de theorie van het programma.

De school is opgedeeld in twee leefunits. De nieuwe student die binnen komt krijgt de laagste sta-tus. In de terminologie van Glen Mills heet de student ‘concern’ (bekommernis, zorg). Hij heeft geen verantwoordelijkheden, geen privileges en krijgt vooralsnog geen vertrouwen. De nieuweling staat onder permanent toezicht van de staf. Hij mag op geen enkel moment van de dag alleen zijn, moet 4 Zie voetnoot 2 en 3


alles vragen: of hij naar de wc mag, of hij water mag drinken, of hij aan zijn neus mag krabben: alles. Ook mag hij in principe geen bezoek ontvangen. Om nog duidelijker te maken dat hij geen status heeft, moet hij alle kleren inleveren die ook maar in de verste verte refereren aan het verleden, aan de bendecultuur. Bepaalde kledingmerken, petten, oorbellen en ringen moeten worden ingeleverd. Ook wordt het haar van de concern kortgeknipt. Muziek en films die refereren aan negatief gedrag in het verleden zijn taboe. Ook mogen jongens geen onderlinge banden opbouwen om te voorkomen dat ze elkaar uit loyaliteit gaan indekken bij overtreding van de schoolafspraken. Lichamelijk contact is uitgesloten. Schoenen mogen niet gedragen worden in de units. De concern heeft in de woonunit ook niet het recht om op een stoel te zitten.

De jongen krijgt een ‘big brother’ toegewezen die hem moet begeleiden maar die tegelijkertijd gestraft wordt als zijn little brother fouten maakt. De eerste taak van de concern is het uit het hoofd leren van een boekje waarin de regels van Glen Mills staan. Lukt het de student niet snel genoeg om deze regels uit zijn hoofd te leren dan wordt hij daarop aangepakt. Hij krijgt een zogenaamde feed-back: met luide toon wordt hem duidelijk gemaakt wat er van hem verwacht wordt.

De studenten moeten elkaar aanspreken op negatief gedrag. Studenten die dat niet doen, zijn medeverantwoordelijk voor dit negatieve gedrag en worden daar weer op aangesproken (‘gecon-fronteerd’). Om te voorkomen dat het confronteren een spelletje wordt om elkaar te zieken, mag de student die geconfronteerd wordt daar op terug komen maar niet meteen. Doel van de confrontatie is om de student te laten accepteren dat zijn gedrag niet in orde is.

Confrontaties

Studenten van lagere status moeten te allen tijden met zijn drieën zijn. Op het moment dat de deur dicht gaat en de studenten zich aan verschillende kanten van een deur bevinden is er al een pro-bleem. Je moet elkaar immers op elk moment in de gaten kunnen houden. Het buddy-systeem wordt zo verbroken en dit kan leiden tot een confrontatie en zelfs tot het van status vallen. Zelfs als een student ziek is, wordt hij 24 uur per dag door een andere student in de gaten gehouden. Over het gras lopen, met de handen in de zakken lopen, tijdens de les je hoofd op je hand laten leunen, losse veters, het zijn allemaal zaken die op Glen Mills geheid leiden tot een confrontatie. Het wordt namelijk als negatief gedrag bestempeld. De leerling die een andere leerling confronteert met dit gedrag doet dit in een oplopende schaal, zogenaamde ‘levels’. Bij level 1 wordt de naam van de student genoemd en met een subtiel handgebaar wordt de student er op gewezen dat hij zijn handen uit zijn zakken moet halen. Doet hij dit niet dan mag het een iets duidelijk gebaar zijn. Later wordt er overgeschakeld op woorden. ‘Hé, haal je handen uit je zakken joh’! Dit wordt steeds steviger tot dat de negatieve student toegeschreeuwd wordt door de confronterende student en de medestudenten die hij er bij geroepen heeft. Accepteert de student dat level niet, dan neemt de staf het over. De studenten mogen niet zien hoe level 6 en 7 worden toegepast. Deze worden uitgevoerd


door de staf die hiervoor getraind is. Kort gezegd komt het er op neer dat de coach die de student confronteert in level 6 een hand op de borst van de jongen legt en hem aangeeft dat het afgelopen moet zijn met wat hij doet. Accepteert hij dat niet dan wordt de jongen bij zijn armen en benen vast-gehouden – de zogenaamde holdingen tegen de muur gezet tot hij het wel accepteert.

Ik heb zelf nooit een confrontatie (level 6-7) gehad van stafleden(begeleiders), het enige dat ik me hiervan kan herinneren is dat het vrij extreem was als andere studenten een ’level’ kregen. Ik was daarom altijd op mijn hoede dat ‘t bij mij nooit zover hoefde te komen. De zogeheten pro-cessen vind ik wel ongezond; je zit veel te lang op je kont. Cherif de Bruin – student periode 2005-2006

Uit de interviews blijkt duidelijk dat de theorie over deze levels, met name over de holding, afwijkt van de realiteit. De holdings komen zeer frequent voor, gaan gepaard met onredelijk geweld en worden vaker niet dan wel veroorzaakt door agressief gedrag van de student. Holdings kunnen al worden toegepast als een jongen zucht, steunt of mompelt.

Wat er op Glen Mills gebeurt, dat mag helemaal niet. Holdings gaan echt met grof geweld. Je wordt door 4 of vijf coaches vastgepakt, en vervolgens tegen de muur of tegen de kast aangegooid. Ik heb tijdens holdings ook kopstoten gekregen en ik ben geslagen. Ze zeggen na afloop altijd dat het per ongeluk is, maar je voelt na een kopstoot echt wel dat dat niet waar is. Roberto. – Zie gesprek met hem in hoofdstuk 3.

De jongen die het boekje met school afspraken uit zijn hoofd leert en positief gedrag vertoont, klimt qua status. Tijdens de avondgroep beoordelen de studenten elkaar op hun gedrag en worden er scores gegeven. Een jongere scoort positief als hij zijn eigen zaken goed op orde heeft. Actief par-ticiperen op school, tijdens de sport en andere bijeenkomsten, tijdens de Groeps Geleide Interactie (in kleine groepjes uiten van gevoel, onder leiding van student met hoge status) leveren een posi-tieve score op die uiteindelijk leiden tot een statusverhoging. Van concern wordt hij ‘aspirant’. Van aspirant wordt hij ‘bull’ waarna hij nog kan opklimmen tot res-pectievelijk ‘unitpresident’, ‘exec’ en ‘campuspresident’. Hoe hoger de status van de student, hoe meer privileges hij krijgt, variërend van op een stoel zitten, zakgeld krijgen, mogen roken, op begeleid of onbegeleid verlof gaan, tot het wonen in een kleinere unit met breedbeeld TV. De stu-dent wordt geprikkeld bull te worden. Deze status levert privileges op. Je krijgt meer rechten om je met andere studenten te bemoeien. Na het avond programma mag je ’s nachts alleen voor je eigen unit staan, om te roken of om eens een keer alleen te zijn en niet onbelangrijk, je mag als bull in de unit op een stoel zitten en als rep op de bank zitten en schoenen dragen in de unit.


In proces zitten

De studenten vanaf de bullstatus beoordelen elkaar op inzet en positief gedrag en besluiten geza-menlijk in overleg met de staf over het verhogen of verlagen van de status van een student. Weg-lopen leidt onherroepelijk tot het kwijtraken van je status. Bij de uitgang van de campus loopt een witte verflijn over de weg. Dat is de symbolische afscheiding met de buitenwereld. Symbolisch, want hekken, prikkeldraad of camera’s heeft dit heropvoedinginstituut niet. Toch is weglopen een dood-zonde. De student moet inzien dat zijn verblijf op Glen Mills goed voor hem is, zo niet dan draagt hij bij aan een negatief klimaat op de school en wordt daarop geconfronteerd. Iedereen die afwist van de plannen van een student om weg te lopen, maar hier niks mee heeft gedaan, is medeverantwoor-delijk en wordt hierop aangesproken en afgestraft. Dit leidt tot een cultuur waarbij iedereen elkaar in de gaten houdt en aanspreekt op onvolkomenheden. Als er een incident is, zoals weglopen, maar ook vechtpartijen, iemand ongewenst aanraken of drugsgebruik, gaat de hele unit ‘in proces’. Alle studenten van de betreffende unit worden gedwongen het programma dat zij volgen uit handen te laten vallen en zittend in groepshouding in een kring alle kanten van het incident door te exerceren. Dit totdat helder is wie wat gedaan heeft, wie wat wist, voor het incident of erna maar het toch niet meldde. Uit de interviews en de meldingen blijkt dat processen erg vaak voorkomen. Zij gaan gepaard met veel geschreeuw onderling en studenten die hun stem kwijt raken. Jongeren die tijdens hun verblijf op Glen Mills niets misdaan hebben worden gestraft voor het gedrag van anderen, niet alleen door het proces maar ook doordat tijdens het proces alle studenten hun status verliezen en alle privileges ingetrokken worden. Een langverwacht verlof of bezoek kan daardoor plots afgeblazen worden. Jongeren moeten langdurig in een verstijfde houding zitten waardoor zij gewrichtspijnen ontwikkelen, chronische rugklachten en er bij enkele jongeren zelfs doorligplekken ontstaan. De Inspectie voor de Jeugdzorg (zie bijlage hoofdstuk 7) heeft commentaar gegeven op het gebruik van de holding in een open inrichting. Waarom heeft zij geen commentaar gegeven op deze zware lichamelijke aanpak van jongeren?

Onderwijs

Scholing is op Glen Mills verplicht voor iedereen. De meeste studenten doen in hun eerste jaar een gecombineerde klas 3 en 4 VMBO Theoretisch. Onderwijs wordt bijzonder serieus genomen op Glen Mills. Een belangrijke schoolregel is dat het klaslokaal heilig is. De bedoeling is dat iedereen met een – rechtmatig verkregen - diploma het programma verlaat. De praktijk is anders. Zowel jongeren als medewerkers gaven in de interviews voor dit zwartboek maar ook in een uitzending van Netwerk5 aan dat er tijdens examens en proeven wordt voorgezegd en dat de behaalde resultaten zeker niet altijd op het conto van de student geschreven kunnen worden. Pas bij het recent afgelegde eind-examen Duits liep een docent tegen de lamp die een leerling ‘hielp’ bij het afleggen van zijn examen Duits. Een van de ouders meldde mij deze fraude. Haar zoon en de andere eindexamenleerlingen

5 Patrick Wiendels, oud

student Glen Mills

http://www.netwerk.tv/

archief/6862232/2653/

Oud-leerlingen_uiten_kri-

tiek_op_Glen_Mills.html

De uitgewerkte tekst van de

Netwerk uitzending is terug

te vinden als bijlage bij dit

zwartboek.

6 Brief van 3 juni van staats-

secretaris Van Bijsterveldt-

Vliegenthart aan de Tweede

Kamer, http://www.minocw.

nl/documenten/22338.pdf


worden door het frauderen van deze docent gedwongen hun examen Duits opnieuw te doen. De melding heb ik voorgelegd aan de staatssecretaris OCW om te verifiëren of deze melding klopt en om haar reactie te vragen op alweer een misstand op Glen Mills waar leerlingen de dupe van wor-den. Tegen de docent worden maatregelen getroffen, zo meldt de staatssecretaris van OCW mij in een brief.6

Over gesjoemel met schoolresultaten zijn veel meldingen binnen gekomen, zowel van leerlingen als van medewerkers. Hier een greep:

‘Jongens met een onvoldoende krijgen gewoon een puntje extra’ .

Gisteren las ik in de krant over fraude bij de examens Duits. Daar heb ik ook ervaringen mee. Ik stond voor Duits een 9,8 terwijl ik daar helemaal niet zo goed in ben. Maar als je tijdens een schoolonderzoek het antwoord niet wist, dan stak je gewoon je vinger op en dan kreeg je het antwoord.

‘Glen Mills is op zich een heel makkelijke school. Want de boeken worden erbij gegeven en de antwoorden worden wel eens voorgezegd.’

‘We krijgen dat formulier uitgedeeld, we maken de vragen en dan gaan ze nakijken. En dan geeft ze weer terug, met de boeken en toen mochten we het verbeteren.’

Jan de Goede, in 2005 en 2006 medewerker van de Hoenderloo Groep waar ook Glen Mills onder valt: ‘Het ergste als docent bij de school vond ik het gesjoemel met resultaten en dagelijkse indoctrinatie van docenten die het hier niet helemaal mee eens zijn (loyaal zijn). Men verschuilt zich achter resultaten maar dat is bedrog. Het zou goed zijn als men tijdens examens externe onafhankelijke controleurs toelaat. Ik ben er bijvoorbeeld van overtuigd dat veel werk door de docenten zelf wordt gemaakt’.

Waarom staat Glen Mills dit soort praktijken toe? Of gebeurt dit zonder dat andere personeelsleden hier weet van hebben? De directeur van Glen Mills, de heer Geerdink is niet op de hoogte van eventueel gesjoemel op de school. Hij zegt hierover in een interview met Netwerk op 18 april jl7: ‘Ik moet daar onderzoek naar doen (..) Ja maar als het waar is, dan is dat niet goed. Laten we dat vaststellen.’

De GGI: kinderen als hulpverlener?

Elke ochtend is het van 9 tot 10 uur tijd voor de Geleide Groeps Interactie (GGI) . Deze groepsbijeenkomst wordt geleid door een student met hoge status (Rep), onder begeleiding van een staflid. Studenten leren hier hun gevoelens te uiten op een sociaal acceptabele wijze. Alle studenten

7 Zelfde uitzending als voet-

noot 5 : http://www.netwerk.

tv/archief/6862232/2653/




zitten tijdens de GGI in een kring, de aanwezige coach zit buiten de kring. In principe kunnen alle zaken aan de orde komen die een student kwijt wil en die studenten belemmeren in het dagelijkse functioneren. Tijdens de GGI worden gevoelens en irritaties besproken. Er wordt veel geschreeuwd tegen elkaar. De GGI wordt ook benut om te kijken hoe de groepsstructuur is. Tijdens deze bijeen-komsten wordt gebruik gemaakt van verschillende methoden om groepsdruk te creëren om daarmee positief gedrag te creëren. Verschillende ouders gaven aan dat hun kinderen behandeld moeten worden voor hun (gedrags-)problemen. Zij zijn niet blij met het feit dat kinderen deze sessies leiden. Waarom moet een kind de rol van een hulpverlener op zich nemen, terwijl het zelf problemen heeft?

Nazorg

Aan het einde van het programma krijgt de student meer mogelijkheden om op verlof te gaan en zaken voor het leven na Glen Mills te regelen zoals scholing, werk en onderdak. De DSP groep die in 2004 het programma van Glen Mills doorlichtte stelt over de nazorg: ‘De begeleiding van het nazorg-traject is goed, maar zou meer toegespitst moeten worden op de terugkeer in het gezin. De samen-werking tussen de bij de nazorg betrokken instanties kan beter door meer informatie-uitwisseling. Medewerkers van de GMS weten dat vooral de eerste maanden nadat de jongens de GMS hebben verlaten een moeilijke periode is. Hoewel een van de doelen van de vertrektraining is dat jongens een goede dagbesteding hebben, hebben de meest jongens nog geen vast werk en moeten zij zich meestal redden met tijdelijke baantjes. Naast het feit dat jongens moeite hebben om rond te komen van (tijdelijke) banen en/of een uitkering, hebben veel oud-studenten ook schulden’.8

Natuurlijk zal er wel eens een leerling tegen de grond geduwd worden, maar dat hoort erbij. Minder tevreden ben ik over de nazorg. Mijn pupil zou terug naar huis kunnen, mits hij werk, school, dagbesteding had. Mijn pupil is wel naar huis gegaan, maar had nog geen dagbesteding. De betrokken pupil heb ik uiteindelijk civiel in een justitiële jeugdinrichting moeten plaatsen.

Dhr Merison is plaatser/gezinsvoogd en had in de periode 2005-2006 een pupil op Glen Mills

Glen Mills geeft, in ieder geval in theorie, nog tot anderhalf jaar na het verlaten van het programma nazorg in vijf fasen aflopend in intensiviteit. De praktijk is anders. Zowel jongeren als ouders be-klagen zich over het gebrek aan nazorg. Glen Mills lijkt voortdurend bezig te zijn met een verbeter-traject op het vlak van nazorg. Vraag is, zeker gezien het hoge recidivecijfer, of deze verbeteringen effect hebben gehad. Zo zegt Patrick Wiendels, oud student Glen Mills in de Netwerk uitzending over de geboden nazorg: ‘Waardeloos. Er is bijna niks aan gebeurd. Ik heb drie maanden trajectbegeleiding gehad, van de anderhalf jaar die je moet krijgen. Nou ja, en voor de rest heeft ze nog een keer gebeld. En daarna nooit weer. Ze belde om te melden dat ze niet meer werkte op Glen Mills. Voor de rest niet weer. Geen andere trajectbegeleider. Niks.’

8 http://www.dsp-groep.nl/

cms/uploadedfiles/Program-

ma-evaluatie_van_de_Glen_

Mills_School.pdf


Patrick heeft een advocaat in de arm genomen en een aanklacht ingediend tegen Glen Mills, onder andere omdat ze volgens hem ernstig in gebreke blijven qua nazorg.

Roberto van Loo, oud student Glen Mills is ook niet te spreken over de nazorg: ‘In het begin kwa-men ze nog wel langs. Maar kijk. Op een moment dat het juist fout ging, het dreigde fout te gaan, lieten ze niets meer van zich horen. En toen hebben zelfs mijn ouders een officiële klacht ingediend. Ze hebben van alles beloofd waar gewoon niks van terecht is gekomen. Daardoor heb ik nu hele-maal niks meer. Ik ben nu verder dan terug bij af.’


Hoofdstuk 2 Het personeel aan het woordGesprekken met Geert, Susanne Broekhuijs, Jan en Sanders Jackson.

Hoewel er een aantal positieve meldingen binnenkwam van (oud)-medewerkers is het duidelijk dat vele medewerkers op Glen Mills erg ontevreden zijn over de wijze waarop zij met probleemjongeren moeten werken.

Een oud-medewerker, die in de periode 2000 tot 2007 op Glen Mills werkte maar anoniem wenst te blijven, schrijft:

‘Ik onderstreep alle verhalen die bij Netwerk zijn verteld. Daarnaast wil ik daarbij aanvullen dat angst de basis is geweest voor die jongens om mee te werken. De zwakke broeders hadden dubbel pech. Die moesten weer het vuile werk doen voor de sterke jongens onder hen. Bij mij is PTTS vastgesteld, en ik ben met een kluitje in het rietje gestuurd. Ik mag van de GMS niets zeg-gen over de school. Terwijl ik heden ten dage nog steeds vol kan zitten over mijn ervaringen’.

Ook die mensen die positieve meldingen deden voor dit zwartboek geven voor het merendeel aan dat het goed is dat Glen Mills onderzocht wordt. Medewerkers van het eerste uur gaven via het meldpunt aan dat ze erg enthousiast zijn over wat ze op de Glen Mills school in de Verenigde Staten zagen en er van overtuigd zijn dat dit in Nederland ook moet kunnen. Dit enthousiasme vertaalt zich alleen niet in de praktijk: de resultaten van de Glen Mills school zijn niet positief op vlak van recidive.

Rob Besse die van 1998 tot en met 2003 werkzaam was als Senior-Coach op Glen Mills schrijft:

‘Ik ben betrokken geweest bij de oprichting van de GMS in 1998 en heb ook gewerkt bij de GMS in Amerika. Het systeem, ontworpen door Sam Ferrainola is er een met veel respect voor de


jongeren wier gedrag de maatschappij veel overlast bezorgt. Door foute keuzes & beleid zijn er grove fouten gemaakt die u terecht aan de kaak wil stellen. Maar men moet wel oppassen dat het geen heksenjacht gaat worden en er alleen wordt gefocust op het negatieve. Dit systeem kan wel degelijk voor gedragsverandering zorgen. Voor de problemen die zijn ontstaan hebben mijn collega en ik destijds gewaarschuwd, uiteindelijk heeft dat geresulteerd in mijn ontslag’.

Verschillende meldingen gaan over het gebruik van agressie tegen studenten tijdens confrontaties. Geconcludeerd kan worden dat de zogenaamde holding, waarbij de student na 6 levels bij armen en benen gepakt mag worden door de staf, vaak wordt toegepast . In tegenstelling tot wat minis-ter Rouvoet aan de Kamer meldt, gebeurt dit ook in situaties waarin de jongere niet doet wat hem gevraagd wordt zonder dat er sprake is van (extreme) agressie. Ook wordt duidelijk dat bij deze holding jongeren met veel kracht tegen metalen kasten worden gesmeten. Verschillende medewer-kers maar ook oud-medewerkers die ik interviewde, hebben mij voorgedaan hoe dat plaats vindt. De student wordt met twee handen op borsthoogte bij zijn shirt gepakt en hardhandig op en neer tegen een kast gesmeten en gebonkt. Voor de duidelijkheid, dit is de manier waarop deze holding stan-daard wordt uitgevoerd, het is dus geen uitschieter of incident. Een werknemer die aangifte wil doen van een aanval door een agressieve student mag dit niet van de leiding van Glen Mills. ‘Want Glen Mills is de laatste tijd al zo vaak negatief in het nieuws.’Geert, momenteel medewerker op Glen Mills, meldt dat toen een student met de hoogste status werd betrapt op handel in soft- en harddrugs dit werd toegedekt en de student zwijggeld kreeg. Dit verhaal werd door een andere medewerker bevestigd. De geïnterviewde studenten wisten hier niks van, maar zaten ook grotendeels tijdens een andere periode op de school. Als deze melding klopt, betekent dit dat Glen Mills in dit geval erg ver is gegaan om haar eigen imago hoog te houden.

Verschillende meldingen van medewerkers geven stevig commentaar op het niveau van scholing van de medewerkers. Veelvuldig komen er mensen binnen die geen enkele opleiding hebben om met probleemjongeren te werken zoals sportmensen, en (getraumatiseerde) oud-militairen. Ook de interne opleiding voor de Glen Mills staf schiet volgens de medewerkers flink tekort.

Veel commentaar werd geven op het gebrek aan behandeling op Glen Mills. Kinderen die al proble-men hebben moeten elkaar coachen tijdens de groepsgeleide interacties, maar een behandeling van de studenten door professionals is er niet. Jongeren mogen niet spreken over het verleden en hun delicten. Ook wordt er geen behandeling gegeven om te ontdekken waarom de jongere zo handelde en welke prikkels hem weer in dit gedrag terug kunnen laten vallen. Medewerkers twijfelen mede hierdoor aan de effectiviteit van de methode.


‘De overgang tussen de campus en de gewone wereld is veel te groot’

Interview met Glen Mills medewerker Geert, 31 maart 20089

Opleiding, functie en achtergrond

Volgens Geert bestaan de trainingen bij Glen Mills (GM) uit een interne cursus van een weekend en andere trainingen. De bedoeling van deze cursussen is leren hoe je boven een groep staat en de groep kunt gebruiken om gedragsverandering te verwezenlijken. In plaats daarvan werd alleen gekeken hoe groepsgevoelig je zelf was. Er was geen huiswerk, geen toetsing. Geert kreeg het idee dat de leiding van Glen Mills alleen keek wat voor vlees ze in de kuip hadden, om die kennis later voor eigen belang in te kunnen zetten.

Bedrijfscultuur

Er werken bij Glen Mills weinig mensen met een relevante opleiding. Volgens het programma-idee van GM is het juist goed om mensen zonder relevante opleiding toe te laten. ‘We willen geen witte jassen-cultuur.’ Mensen met ervaring in de maatschappij. Dat is wat Glen Mills wil. Van de 50 werk-nemers zijn er 2 die de SPH gevolgd hebben. Een van hun leidinggevenden is een jongen van 24 zonder relevante opleiding.

Een collega meldt zich ziek. Na drie dagen moet hij bij de bedrijfsarts komen. Daar krijgt hij te horen dat hij weer aan het werk moet. Dat is standaard. Je wordt onder druk gezet om meteen weer aan het werk te gaan. Ik heb gehoord van een collega die via de bedrijfsarts per abuis een mailtje van P&O te lezen kreeg: ‘Hij heeft zich ziek gemeld. Kunnen we dat verbieden of anders juridische maatregelen nemen?’ Een col-lega die in de privé sfeer veel problemen had, werd verteld dat ZIJ aangenomen was en niet haar gezin.

Weer een andere collega werd het persoonlijk begeleiderschap afgenomen omdat hij aan zijn com-municatie moest werken. Hij had daarvóór kritiek geuit op de leidinggevenden vanwege de magere bezetting en de daardoor ontstane risico’s.

Een collega heeft een kind dat ziek werd. Hij werd opgebeld omdat er iets aan de hand was en dat kind naar het ziekenhuis moest. De collega heeft zich afgemeld, maar kreeg toch een officiële waar-schuwing. Volgens de vakbond stond hij in zijn recht, mits hij maar later nadere tekst en uitleg aan zijn werkgever zou geven en eventueel, indien gevraagd, de gemiste uren in zou halen. Ondanks advies van de bond werd star vastgehouden aan de onterechte officiële waarschuwing.

In 2004 hadden we een stagiaire, een 19 jarige studente SPW. Zij had seks met studenten met een hoge status en met nieuwkomers. Er is geen terugkoppeling geweest met de school. Er was lange tijd geen protocol voor seksuele delicten. Nu wel. Intervisie ontbreekt helemaal bij Glen Mills.

9 Geert is niet de echte naam

van deze medewerker. Hij

is ten tijde van het gesprek

nog werkzaam bij Glen

Mills en geeft aan anoniem

te willen blijven.


Verlof

Er zijn nu jongens op de campus die al 20 tot 23 maanden geen verlof hebben gehad. Die jongens zijn straks klaar met het programma en zijn dan gehospitaliseerd. De overgang tussen de campus en de gewone wereld is veel te groot.

Holdingen

Het aantal holdingen dat ik heb meegemaakt is niet te tellen. 500? 1000? Ergens daar tussenin schat ik. Ik heb er gemiddeld ongeveer 100 per jaar zelf meegemaakt in de tijd dat ik er werk. Er heeft zich onlangs nog een situatie voorgedaan met een holding. Collega´s vertelden dat een jon-gen een staflid wilde neersteken . Die jongen werd geconfronteerd door een medestudent. Het was tijdens de lunch. Hij stoof op, gooide zijn bord weg en pakte een mes. Het staflid dat hem benader-de werd meteen bedreigd. Uiteindelijk is die jongen ontwapend en meteen in een holding genomen. Ondertussen bedreigde hij het staflid nog verbaal: ‘ik weet wie je bent, ik herken je. Ik maak je af.’ Dat soort dingen. Dat staflid wil graag aangifte doen, maar dat mag niet van de leiding van Glen Mills. ‘Want Glen Mills is de laatste tijd al zo vaak negatief in het nieuws.’ Er is geen standaard dat er aangifte gedaan wordt bij geweld. Die jongen heeft een paar weken eerder trouwens al een weglooppoging ondernomen met een mes op zak. Dat ging ook maar net goed.

Zwijggeld

In 2005 is een student vertrokken met 20.000 euro zwijggeld. Deze student was campuspresident. Dat is de hoogste functie voor studenten op Glen Mills. Hij had die functie gekregen door langdu-rig positief gedrag. Deze jongen werd betrapt op handel in hard- en softdrugs tijdens zijn verblijf op GM. Omdat dergelijk wangedrag van een campuspresident het imago van Glen Mills erg zou beschadigen, werd besloten om deze jongen zwijggeld aan te bieden. Er is hem een bedrag van 20.000 euro beloofd in ruil voor zijn zwijgen over deze affaire. Voor zover ik weet heeft hij dit bedrag geaccepteerd.

Diezelfde jongen had twee dagen verlof gekregen. Na 9 à 10 dagen kwam tijdens een teamoverleg zijn naam ter sprake. Hij was na al die tijd nog steeds niet terug van verlof. Het was niemand opge-vallen.Om maar niet te spreken over de hoeveelheid medewerkers die zwijggeld hebben gekregen bij vertrek. Dit alles om er voor te zorgen dat zo min mogelijk informatie naar buiten komt over wat er allemaal mis is gegaan en nog misgaat op de Mills.


(Douche-)incidenten

In 2005 en 2006 zijn er verschillende douche-incidenten geweest. Een jongen is in de douche met emmers koud water nat gegooid door een senior (leidinggevende) van de school. Deze student was als laatste in de sportzaal. De senior vroeg hem haast te maken met douchen. De student beloofde in twee minuten klaar te zijn. De senior gooide verschillende emmers water over hem heen. De jon-gen gaf aan dit niet fijn te vinden omdat het onrespectvol gedrag was. Respect voor elkaar tonen is een belangrijk onderdeel van de Glen Mills-aanpak.De jongen heeft zelf een klacht ingediend maar verliet Glen Mills tijdens de procedure. De klachten-procedure is vervolgens stilgelegd.

Ook is er een jongen, die de status Bull had, tijdens een vertrouwensspel geblinddoekt over de campus geleid. Hij werd geblinddoekt en al onder de koude douche gezet. Er is een level 6 formulier opgesteld en getekend. De betreffende student heeft op het formulier geen enkel commentaar gezet maar wel getekend. Het formulier is nu weg.

Er zijn verhalen dat een coach van Glen Mills ontslagen is bij een douche-incident, maar dat klopt niet. Er is een officiële waarschuwing gegeven aan J.M.J. Maar deze man leed aan Post-Trauma-tische Stress Stoornis (PTSS)10 naar aanleiding van een missie in Bosnië. Hij had een student tijdens een level geslagen en was onhandelbaar in het managementteam. Hij is om die reden ontslagen, maar dat had niks met douche-incidenten te maken.

Er was een Senior die boos werd op studenten die tijdens het sporten geen sportkleding droegen. Zij hadden hun shirts te laat in de was gedaan waardoor ze nog niet droog waren. De coach heeft de jongens toen gedwongen natte shirts te dragen tijdens het buitensporten. Een van de jongens is daardoor meerdere dagen ziek geweest.

Een Marokkaanse jongen die wat slisserig spreekt wordt voor de groep gezet en moet de woorden ‘slissende slangen’ uitspreken, terwijl de coach en de studenten hem uitlachen.

Alle studenten verlaten Glen Mills met een diploma. De eindexamens worden afgenomen onder toezicht, maar de tentamens en toetsen die een groot deel van het eindcijfer bepalen gaan een stuk minder officieel. De antwoorden worden gewoon voorgezegd.

10 De posttraumatische

stressstoornis (PTSS) is

een psychische aandoening

die is ingedeeld bij de

angststoornissen. De aan-

doening ontstaat als gevolg

van ernstige stressgevende

situaties, waarbij sprake

is van levensbedreiging,

ernstig lichamelijk letsel

of een bedreiging van de

fysieke integriteit.


Contra-indicatie

Er lopen veel jongens rond bij GM die er niet horen. Jongens die jonger zijn dan 14 jaar bijvoor-beeld. Er loopt een jongen rond van 13 jaar. Er loopt nu ook een jongen rond die half doof is. De eerste vijf levels hoort hij helemaal niet.En er zijn veel jongens met psychische problemen. Een jongen die een seksueel delict heeft gepleegd liet een tijd geleden zijn piemel zien aan een vrouwelijke collega. Zij voelde zich daardoor bedreigd en heeft dat ook gemeld bij de leiding. Zij heeft echter te horen gekregen dat de schuld bij haar wordt gelegd. Twee maanden later doet die jongen precies hetzelfde bij een ander.

Medicijnen

Verschillende studenten moeten medicijnen slikken. Die staan in de coachkamer in een kast. De kamer en de kast zijn nooit op slot. De coaches en de studenten moeten tekenen voor ontvangst van de medicijnen. Sommigen willen die verantwoordelijkheid niet nemen. Niemand is bevoegd om medicijnen af te geven en een aantal wil ook niet verantwoordelijk gesteld worden als ze te veel of te weinig medicijnen af zou geven. Er zijn wel altijd collega’s die daar geen moeite mee hebben.Roken is een beetje hetzelfde verhaal. Studenten met de status Bull mogen roken op Glen Mills. De sigaretten worden verkocht aan de studenten, dus ook aan kinderen van 13, 14 en 15 jaar oud. Dat is in strijd met de tabakswet. Om te voorkomen dat ze deze sigaretten gebruiken voor negatief gedrag (bijvoorbeeld het omkopen van studenten) mogen ze op vertoon van een leeg pakje een coach vragen een vol pakje uit hun kluis te halen.

Toekomst

Ik heb gehoord dat er plannen zijn om in Glen Mills een nieuwe doelgroep te gaan huisvesten: LVG’ers (licht verstandelijk gehandicapten). Dat is gewoon een marktstrategie die ze toepassen.Volgens collega´s zijn de Bureaus Jeugdzorg (BJZ) in de provincie Zuid Holland erg negatief over GM. Zij plaatsen al geen jongeren meer. Een instelling die gespecialiseerd is in een bepaalde doelgroep en zelfs haar eigen methodiek niet op een professionele manier kan uitvoeren, gaat nu proberen met een andere doelgroep te werken waarvan de meesten op de werkvloer geen verstand hebben. Dit belooft volgens velen nog meer problemen en incidenten.


‘ Als ze bij Glen Mills doorgaan zoals ze nu doen, dan kunnen ze beter de tent nu sluiten’.

Gesprek met Susanne Broekhuijs, oud-coach op de Glen Mills School.Susanne is eind september 2007 in dienst van GM getreden als coach. Haar contract werd na een half jaar niet verlengd. Zij wijt dat aan haar kritische houding.

Opleiding en functie

Ik werkte als coach op de Glen Mills School. Toen ik in dienst trad heb ik een interne scholing gekregen. Die duurde in totaal vijf dagen.

Bedrijfscultuur, werkdruk en veiligheid

De eerste keer dat ik bij Glen Mills over ‘de lijn’ stapte, dat is een moment geweest waarop ik eigenlijk zeker wist: hier ben ik op de goede plek, maar ik kwam er al snel achter dat er teveel fysiek wordt opgetreden, en te weinig behandeld. Teveel spieren, te weinig kennis. Te weinig vaardigheden en dat wreekt zich op punten als communicatie, pedagogisch onderbouwing: weten waar je mee bezig bent.

Glen Mills valt onder de CAO jeugdzorg, maar die CAO wordt regelmatig met voeten getreden. Na een nachtdienst zou je geen dagdienst meer hoeven te doen, maar het management lapt dat aan haar laars. Er worden veel overuren gemaakt. Niet altijd is duidelijk waarom het rooster zo slecht in elkaar zit en op basis waarvan de een slechter wordt ingeroosterd dan de ander.Een groot gedeelte van de coaches op de Glen Mills School is afkomstig uit het leger, uit de bevei-liging of werkte als uitsmijter. Dit zijn over het algemeen mensen die ongeschoold zijn in het omgaan met deze doelgroep.

Holdings

Doordat veel coaches ongeschoold zijn, duren holdings veel langer dan ze zouden hoeven duren. Ik heb meegemaakt dat een holding ruim vijf uur duurde. Bovendien worden holdings ook toegepast wanneer dat in mijn ogen niet noodzakelijk is. Regelmatig komt het voor dat een student in een hol-ding heen en weer gesmeten wordt tegen ijzeren archiefkasten.

Behandeling

De behandeling van jongeren op Glen Mills is problematisch. Door ongeschoold personeel, maar bijvoorbeeld ook doordat de GGI wordt begeleid door studenten zelf. Jongeren tussen de 15 en de 18 die zelf gekwetst zijn, moeten heftige groepsprocessen begeleiden.


Dit is geen Glen Mills student - bij een holding wordt de student gefixeerd door de staf


Persoonlijke gesprekken (waar dus in tegenstelling tot in de groep wel over negatieve zaken en het verleden gesproken mag worden) mogen studenten voeren met hun coach, maar hoe kan die de juiste begeleiding geven als deze coaches grotendeels ongeschoold zijn?

Dat er niet over het verleden gesproken mag worden is problematisch. Studenten moeten leren om-gaan met wat ze misdaan hebben. Coaches en medestudenten weten de juiste vragen niet te stellen met als gevolg dat de jongens geen uitweg weten met de emoties/gedachtes waar ze mee rondlo-pen. Slaapproblemen en psychosomatische klachten zijn het gevolg.

Over fraude bij examens

De jongens op Glen Mills zijn geen hoogvliegers wat betreft het leren. Ze hebben ontzettend veel problemen aan hun hoofd binnen het programma. Maar ook daarbuiten. En in dat kader heb ik mij wel eens afgevraagd hoe het mogelijk is dat het slagingspercentage zo hoog is.

Hoe verder met Glen Mills

Als ze bij Glen Mills doorgaan zoals ze nu doen, dan kunnen ze beter de tent nu sluiten. Wat betreft het opbouwen van een verbeterde organisatie: Leuk, allemaal woorden, maar die hebben we eerder gehoord. Uiteindelijk heeft dit enkel en alleen geleid tot verdichting van de organisatie, waardoor het steeds moeilijker is geworden om te achterhalen wat er nu werkelijk gebeurd binnen Glen Mills.

Glen Mills heeft vele jongens én medewerkers onrecht aangedaan. Met dat onrecht MOET iets gedaan worden en wel door directeur Herman Geerdink. Hoe, dat weet ik niet, maar hij zal openlijk een gebaar moeten doen naar iedereen die tekort is gedaan onder de vlag van Glen Mills. Wanneer hij dat niet doet, zullen er altijd mensen zijn die gehoord willen worden overde pijn die hen door Glen Mills is aangedaan. Voor een nieuw begin moet er eerst een drastische streep door en onder dat wat geweest is. ‘Een van de studenten werd 8 dagen in een doucheruimte vastgehouden’

Verslag gesprek met Jan, 31 maart 20083

Opleiding en functie

Ik heb wel trainingen gehad, maar ik had geen enkele ervaring met jeugdzorg toen ik bij Glen Mills kwam werken. Ik heb bij Glen Mills de basiscursussen gevolgd, onder andere een vierdaagse cyclus met trainers van Glen Mills uit de VS. Achteraf was dat nietszeggend omdat die training totaal niet aansloot bij de praktijk van Glen Mills in Nederland.


Bedrijfscultuur

Ik ben tamelijk vroeg bij Glen Mills komen werken. Veel mensen die in die tijd zijn aangenomen, kwamen van Defensie af. Dat zorgde voor een hele sterke hiërarchie met veel machogedrag, tot op het onbeschofte af. Ook naar sommige jongens toe. Door die sterke machocultuur willen mensen niet voor elkaar onderdoen.

Het eerste half jaar dat ik bij Glen Mills werkte heb ik het gevoel gehad dat ik in een gekkenhuis zat. Ik heb me deels geconformeerd aan de heersende cultuur. Ik kreeg op mijn kop als ik aardig was tegen jongens. Ik heb daar anderhalf jaar mee geworsteld. Ook met de procesgerichtheid.

Werkdruk en veiligheid

In de eerste tijd, vanaf 2000, hadden we diensten met zeven of acht man. Het was de bedoeling dat we veel leerden van elkaar en dat we onze ervaringen met elkaar konden delen. In eerste instantie werkte dat. Later was er geen tijd meer om je ervaringen te delen. Je moest door. Binnen Glen Mills wordt een groot beroep gedaan op je loyaliteit. Je ziek melden doe je niet. Je gaat door, ook als dat eigenlijk niet kan. Waar ik ook over viel is de manier waarop de Arbo-wet werd nageleefd. De rechten van werknemers worden met voeten getreden. Iedere keer als de arbeidsinspectie langskomt, wordt er heel kramp-achtig omgegaan met het afgeven van roosters. De roosters die de arbeidsinspectie meekrijgt die kloppen vervolgens niet met de realiteit. Daar staan werknemers op die ziek zijn of die weg zijn. De gaten worden door de achterblijvers opgevuld. Dat zorgt voor situaties die niet kunnen.

Zolang je bij Glen Mills zit, neemt een deel van je bestel het over. Ik merkte dat ik op een gegeven moment anders deed tegen mijn kinderen. Ik zat mijn kinderen feedback te geven. Ik merkte dat ik begon te verharden en dat ik het Glen Mills jargon thuis begon te gebruiken. Mijn vrouw heeft me toen tot de orde geroepen. Er wordt veel jargon gebruikt bij Glen Mills. En hoe complexer je jargon, hoe meer rook er is en je dingen kunt afsluiten voor de buitenwereld. Ik heb bij collega’s van Glen Mills gezien dat zij last kregen van persoonlijkheids stoornissen en dat hun relatie daardoor sneuvelde. Veel van de problemen en gebreken zijn in 2004 al naar buiten gekomen in een rapport van Van Montfoort.

Ook het management is beneden alle peil. Er is één gedragswetenschapper op 120 jongens. Glen Mills is gestoeld op macht, niet op kennis en inzicht.


Studenten

Ik weet van een jongen die acht dagen lang is vastgehouden in een doucheruimte. Hij werd gesepa-reerd om hem ervan te overtuigen dat hij zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen gedrag. Eind 2006, begin 2007 heb ik met een jongen meegemaakt dat hij niet met zijn knieën opgetrokken kon zitten in verband met een liesbreuk. Een belangrijk staflid heeft het been van die jongen gepakt en hem in de gewenste houding gezet. Die jongen verging van de pijn. Sommige mensen in de staf genieten van de machtstombola.

Een van de problemen van Glen Mills is dat de kloof tussen Glen Mills en de echte wereld zo groot is. Ik heb met een van mijn jongens meegemaakt dat hij tijdens een verlof bonje had gekregen om-dat hij mensen op straat confronteerde: ‘Wilt u uw sigaret niet op straat gooien.’ Sommige jongens hospitaliseren. Die willen ook niet meer terug in de gewone maatschappij. Jongens worden zo bang voor buiten, dat ze expres de fout in gaan, zodat ze kunnen blijven.

Waar ik het ook moeilijk mee heb, is dat er niets gedaan wordt aan verwerking. Dat is het trieste. Zo’n jongen die een delict gepleegd heeft, heeft daar vaak last van. Je hebt het over gevoelens, maar praten over het delict wat je gepleegd hebt in een één op één gesprek met je trajectcoach is een ondergeschoven kind. Onderling mogen de jongens er al helemaal niet over praten en bij een GGI alleen over hun gevoelens op dat moment.Er zijn veel incidenten geweest de laatste tijd. Ik heb gehoord dat in 2005 een staflid is ontslagen nadat ze seks had met een student. Dat zou opgenomen zijn met de camera op een telefoon en op die manier verspreid. Ik heb ook gehoord dat er een coach ontslagen is die een drugshandeltje had. Sinds 2006 zijn er ongeveer 50 mensen weggegaan. In totaal werken er 50 mensen bij Glen Mills...

Contra-indicatie

Ik heb alleen mijn levenservaring om psychische problemen te herkennen, maar ik denk dat er op Glen Mills heel veel jongens zitten met grote psychische problemen. Dat zijn jongens die niet op Glen Mills horen.Er zitten nu ook kinderen op Glen Mills die veel jonger zijn dan 15 jaar. Glen Mills is bedoeld voor jongens tussen 15 en 18 jaar. Er zit ook een aantal kinderen op Glen Mills met een IQ onder de 80. Dat is ook niet de bedoeling. Ik weet dat er dyslectische jongens op Glen Mills zitten. Zij moeten van hun coach een stuk tekst voorlezen. Dat gaat natuurlijk niet goed. Er wordt in voorkomende gevallen wel rekening gehouden met dyslexie, maar dit wordt veelal niet bij plaatsing benoemd. Men komt men er vaak ‘ervarender-wijs’ achter. Daarin is het programma wel gegroeid: er wordt iets meer rekening gehouden met het niveau van de jongeren.Een ander voorbeeld is dat van een half-dove jongen. Die jongen komt steeds in de problemen doordat hij dingen niet hoort.


‘De mensen die er nu zitten moeten er uitgeknikkerd worden’

Verslag gesprek met Sanders Jackson, 31 maart 2008

Opleiding, functie en achtergrond

Ik heb op Glen Mills gewerkt van augustus 2002 tot 1 april 2007. Mijn functie was pedagogisch medewerker en coach. Ik was ook sportcoach, met name basketbal. Ik kom uit de Verenigde Staten en ben daar aan de universiteit afgestudeerd in communicatie en journalistiek, vergelijkbaar met de opleiding journalistiek in Nederland. Ik was ex prof-basketballer en ben na een tip van een coach die werkte bij Glen Mills terecht gekomen bij Glen Mills. Ik ben vertrokken omdat ik niet meer kan om-gaan met de bedrijfscultuur. Er is sprake van mismanagement. Dat gaat ten koste van medewerkers, en nog belangrijker: van jonge kinderen met gedragsproblemen.

Scholing

Van september 2002 tot maart 2003 heb ik bij Glen Mills een interne scholing gevolgd. Die bestond uit een wekelijkse training van 3 uur. Het was een groepsdynamische training. De nadruk lag daarbij op gesprekstechnieken en confrontatietechnieken. Je leert waar je op moet letten. Wie zijn de zwakke schakels. Wie moet je in de gaten houden. Dat soort dingen.De scholing werd gegeven door een externe trainer die niets met Glen Mills te maken had. Kees van de Kolk (de oprichter van de school) was er ook vaak bij. Zijn betrokkenheid hielp om ons aan te sturen. Drie van de vier keer werd de scholing onderbroken, maar het kwam ook wel eens voor dat de scholing langer duurde dan drie uur.De training werd afgesloten met een soort examen. Ik ben de eerste keer gezakt, maar haalde een 8,5 bij mijn herexamen.Na de beginperiode heb ik in 2005 nog een training gehad van één dag.

Ervaringen

In de VS is discriminatie op de werkvloer een heet hangijzer. Ik heb daar ook ervaring mee bij Glen Mills. Ik heb het gevoel dat ze me onderschat hebben. Ik heb wel altijd te horen gekregen dat ik veel kwaliteiten had. Ik was coach van het jaar en sportcoach van het jaar in 2004. Ik heb nooit promo-tie gemaakt. Ik voelde me gepasseerd. Beoordelingsgesprekken gingen alleen over fouten en over valkuilen, en nooit over kwaliteiten.


Holding

Henk Ouwens, de algemeen directeur van GM heeft in de media gezegd dat er één keer per jaar een holding plaatsvindt. Dat is grote onzin. Ik heb heel erg veel holdings meegemaakt. Met gemak meer dan 100 keer. Officieel is een holding een hand tegen de borst, maar tegenwoordig gaat dat een stuk heftiger. Henk Ouwens is een leugenaar. Hij komt nooit in een unit. Hij weet niet waarover hij het heeft.In het kader van het groepsproces moeten de jongens in een kring zitten, met hun hielen tegen hun billen en hun knieën omhoog. In deze houding zitten ze soms een uur, of langer. Als een groepspro-ces een hele dag duurt, zitten ze de hele dag in deze houding. Als het dagen duurt, dan dagen.Een van de studenten kon deze houding niet volhouden. Hij kreeg van de staf te horen: ‘Benen pak-ken.’ Als iemand van de staf tegen je praat, moet je opstaan. Dus die jongen stond op. Drie keer werd hij aangesproken. ‘Benen pakken.’Die jongen wist niet wat hij moest doen. Staan, want er werd tegen hem gepraat, of zitten, want dat werd gevraagd. Hij stak zijn hand op om een vraag te stellen. Vervolgens is hij naar de gang gesleurd en kreeg hij met een level 7 confrontatie te maken. Maar dit was geen normale holding. Die jongen werd door twee mensen van de staf, allebei met een zwarte band in judo, heen en weer gegooid tegen de muur. De jongen werd daarna tegen de grond gewerkt, met twee stafleden op zich. Hij kreeg geen adem meer. Die jongen had striemen in zijn nek en op zijn borst. Hij heeft een klacht ingediend, maar die is ‘niet correct’ verklaard. Glen Mills wil niets doen met zo’n klacht. Dat wordt intern gehouden. Je zou de logboeken moeten hebben. Alle holdings staan in de logboeken.

Seksueel delict

In 2003 kwam een jongen nieuw binnen. Hij was homo. Ik heb meteen gezegd dat ik dacht dat hij in de problemen zou komen. Die jongen zat daar vanwege een seksueel delict. Ik heb aangegeven de jongen teveel prikkels zou krijgen. Daar is niet naar geluisterd. Deze jongen werd begeleid door mensen die niet geschoold waren. Die jongen is meer dan 20 keer in de problemen gekomen door seksuele contacten op Glen Mills. Wij hadden hem moeten bescher-men. Hij hoorde daar niet. Deze jongen had duidelijk psychische problemen. Een andere jongen is bijna verkracht. Hij heeft aangifte gedaan bij de politie van Wezep.

Contra-indicatie

Kinderen die psychische problemen hebben of die een seksueel delict gepleegd hebben, hebben een contra-indicatie. Dat betekent dat ze niet op Glen Mills toegelaten worden. Maar Glen Mills had mensen nodig en dus is hij aangenomen. Hoe meer studenten, hoe meer geld. Het was niet de enige keer dat er mensen binnenkwamen met een contra-indicatie. In het laatste


jaar dat ik op Glen Mills werkte waren er veel incidenten met jongens die daar niet thuishoorden. Ik had in mijn groep vijf jongens die een seksueel delict gepleegd hadden. Er was vorig jaar ook een jongen met een anti-sociale persoonlijkheidsstoornis. Hij had een vrouwe-lijke coach. Hij heeft haar bedreigd, maar toen ze dat meldde bij de leiding is dat door Glen Mills zo gedraaid dat zij de schuld kreeg.

Psyschische stoornissen

Ik heb nooit iets geleerd over het herkennen van psychische stoornissen. Bij Glen Mills werken geen mensen die daarvoor zijn opgeleid. Oké, er is een gedragswetenschapper, op 80 mensen. In de staf zitten veel ex-militairen, beveiligers, een paar mensen van het CIOS. Een van de problemen op Glen Mills is dat mensen niet competent zijn. Ze moeten dingen doen waarvoor ze niet de kennis en ervaring hebben.

Drugs

In december 2003 mocht een groep van 20 jongens (Bulls) naar huis. Het was de top van de cam-pus. Die hebben zich meteen suf geblowd en kwamen stoned weer terug. Na drie maanden is dat boven water gekomen. Glen Mills werkt met vertrouwen. Dat betekent dat er geen controle is als studenten terugkomen. Hun kleding en hun spullen worden dus niet gecontroleerd op drugs.

Bedrijfscultuur

De cultuur bij Glen Mills is er een van: je verlinkt je collega’s niet. Dus worden er geen klachten inge-diend als je ziet dat een collega in de fout gaat. Er is een coach die oud-marinier is. Hij is met PTSS teruggekomen uit Bosnië. Die staat nu als coach voor een groep studenten. Er is een soort van zwijgplicht onder het personeel. Je kunt je verhaal wel doen, maar er wordt niks mee gedaan. Het systeem zoals dat werkt onder studenten, werkt op dezelfde manier onder het personeel. Als je klaagt, daalt je status. Ik heb regelmatig problemen op de werkvloer aangekaart bij het management. Vaak kreeg ik geen reactie, of kreeg ik te horen: ‘we zijn op de hoogte’. En vervolgens veranderde er niks.Er is op Glen Mills geen vertrouwenspersoon. Nooit geweest ook. Niet voor studenten en niet voor het personeel. Er was vroeger wel een bedrijfsarts die werkte voor de Hoenderloo Groep. Maar dingen die je daar zei, werden doorgegeven aan het management van Glen Mills.

Werkdruk en veiligheid

In het begin (2002) stond je met 7 of 8 mensen voor een groep van 35 jongens. Later werd dat 3 á 4 mensen op een groep van 45. Nu komt het soms voor dat je met 2 mensen een groep van


70 jongens hebt. Onderbezetting was de laatste tijd dat ik daar werkte een groot probleem. Er was regelmatig te weinig staf om de veiligheid te kunnen waarborgen. Diensten van 10, 12 uur of soms 14 uur achter elkaar waren geen uitzondering.

Methodiek

De methodiek achter Glen Mills deugt, maar holdingen en de groepsprocessen waarbij studenten urenlang in dezelfde houding moeten zitten, kunnen echt veel beter. De mensen die er nu zitten, moeten er uitgeknikkerd worden. Je zou met een schone lei moeten beginnen, met een nieuwe directie. Maar dan wel met jongens die daar horen. Contra-indicaties moeten niet meer toegelaten worden. Als je dat doet, dan kan Glen Mills werken.


Dit zijn geen studenten/staf van Glen Mills - hoe de holding in de praktijk wordt toegepast


Hoofdstuk 3 De studenten aan het woordGesprekken met Achraf, Joep, Mohammed Ali, John en Roberto

De oud-studenten zijn kritisch over Glen Mills. Vooral de langdurige periode dat ze strak in de hou-ding moeten zitten leidt tot veel kritiek. Het langdurig tekort aan slaap (vaak slechts 5 á 6 uur per nacht) wordt niet gewaardeerd. Ook het gesjoemel met onderwijsresultaten valt niet in goede aarde, niet alleen bij medewerkers maar ook bij de studenten zelf. Dat jongeren gestraft worden voor wat anderen doen en dat de groepsprocessen die daar vaak op volgen er toe leiden dat jongeren onver-wacht niet op verlof mogen of geen bezoek mogen ontvangen, is een veelgehoorde klacht.

Mijn ervaring met de Glen Mills is slecht. Het systeem klopte niet. Van een gevoelsmens een robot maken dat was wat ze in praktijk met je deden. Je word dus een wandelende tijdbom die daarna de maatschappij ingestuurd wordt en dan vinden ze het gek als je ontploft. Voorbeelden: niet praten over gevoelens of hetverleden. Ik was een keer weggelopen en dat lukte niet. Mijn straf was dat ik ‘ochtends als eerste uit bed moest komen en dan in de wasruimte op de beton-nen vloer zitten. Twee handborstels in je hand krijg je, er wordt een beetje zeep op de grond gespoten en schrobben maar. Achter elkaar op dezelfde plek tot je als laatste persoon naar bed gaat. En dat twee weken lang soms. Mijn knokkels lagen soms gewoon open. En als iemand anders was weg gelopen, moest je in een kring dagen lang op de grond zitten. Ik had op mijn kont gewoon een korst omdat het een paar keer open gegaan was van het schuren tegen de betonnen vloer. Met eten moest je zo snel mogelijk klaar zijn anders was je ook negatief bezig. Mijn eten was zo warm dat mijn gehemelte vaak verbrandde van het snel opeten van het avond-eten. Maar je moest wel, anders werd je nooit positief gescoord en had je nooit een kans om bull te worden en op verlof te gaan of brieven te schrijven en sneller weer vrij gelaten te worden etc. Je hebt elke week een score: negatief, neutraal of positief. Dan deed ik heel de week zo goed mijn best en werd ik alsnog negatief gescoord, Medestudenten van 13 of 14 jaar moesten zich scheren terwijl ze niks hadden en daardoor helemaal open lagen in hun gezicht. Zelfs nu heb ik nog nachtmerries over de periode op Glen Mills. Dat heeft invloed op mijn dagelijks leven en


werken. Ik heb er nooit iets mee gedaan omdat ik me schaamde en bang was. Maar daar komt nu verandering in. Heel de wereld mag weten dat het daar een hel op aarde is voor jongeren, wat traumatische gevolgen kan hebben.

Terence was student in de periode 2005 2006

Het enige wat ik op de Glen Mills heb bereikt is het halen van diploma’s. De diploma’s zijn niet allemaal 100% fair. Er zijn uurdocenten die je helpen met toetsen enzo. Voor de rest is het niet erg streng. Je kan afkijken in de boeken zonder dat ze er achter komen.

Kenny Vliegen was in de periode 2005-2007 student op Glen Mills

Veel meldingen gaan over de fysiek pijnlijke methode die op Glen Mills wordt toegepast.

De behandeling daar is echt slecht. Ze laten je acht dagen lang op de grond en als je iets vraagt om te strekken ofzo noemen ze je aansteller. Drie uurtjes slapen op een nacht, dat gebeurde ook.

Kenny Vliegen was in de periode 2005-2007 student op Glen Mills

Een andere student (periode 2007-2008, weggelopen uit het programma) meldt:De ervaring die ik daar heb is dat je steeds voor andere mensen verantwoordelijk gesteld wordt. Als iemand anders iets doet, wordt iedereen gestraft. Als je ook maar even niet luistert word je gelijk tegen de kast gesmeten.


‘Glen Mills is een systeem van angst. Dat hoort niet in Nederland thuis.’

Gesprek met Achraf, 18 april 2008 Oud-student Glen Mills april 2005 – september 2006

Voorgeschiedenis

Ik zat eerst in de jeugdgevangenis in Zutphen. Ik moest naar Glen Mills van de rechter. Ik had al een paar keer vastgezeten voor veel delicten, en mijn profiel paste bij Glen Mills. Ik wilde daar niet heen, maar ik moest van de rechter. Ik was veroordeeld en ik moest mijn tijd in Glen Mills positief afronden. Ik dacht dat Glen Mills gewoon de zoveelste instelling was. Maar het bleek een totaal andere wereld te zijn. Toen ik er net was dacht ik: ‘Wat is dit??’ Er komen zoveel dingen op je af. Je mag helemaal niets meer. Ik was ook nog heel jong. Ik was net 15. Het maakte op mij echt heel veel indruk. Ik werd er bang van. Zo’n systeem hoort niet in Nederland. Je verwacht niet dat zulke dingen hier bestaan. Wist je dat er geen levels gegeven mogen worden als er bezoek is op de campus?

Iedere ochtend hadden we GGI. Dat is zo gek. Dan moet je je gevoel uiten. Oké. Ik zeg: ‘Ik voel me niet goed.’Krijg ik als feedback: ‘Hij klaagt.’Volgende keer zeg ik: ‘Ik voel me goed.’Krijg ik als feedback: ‘Hij kijkt niet goed naar zichzelf.’Als je een lage status hebt kun je niks, ze pakken je op alles wat je zegt. Ik had het snel door. Ik ging mijn best doen. Mijn status ging als een speer omhoog. Ik was kandidaat Bull, al na een paar maanden. Maar vervolgens gebeurde er iets waardoor ik meteen werd teruggezet.

In je schoenenrek mogen twee paar schoenen. Ik had er drie paar in staan. Dat had ik gedaan met toestemming van mijn traject-coördinator (tc), ik moest dat alleen nog doorgeven, maar mijn tc was nog niet aan het werk geweest dus ik had dat nog niet kunnen doorgeven. Maar een staflid vond dat ik op zoek had moeten gaan naar een vervanger en vervolgens ben ik teruggezet. Ik had het een tijd gehad met het systeem, maar later ging het beter. Ik ben het spel weer mee gaan spelen, want zo werkt het. Als je je best doet op school, en je doet je best met sport en je werkt overdreven hard, dan gaat het goed. Mijn overdreven harde werk werd gezien, en dat leverde krediet op.


Cijfers en diploma’s

Het hele cijfersysteem klopt niet. Om een positief beeld naar buiten te brengen, geven ze extra punten. Jongens met een onvoldoende krijgen gewoon een puntje extra. Je wordt gematst. School-onderzoeken worden positiever gemaakt zodat je al met goede cijfers het examen ingaat. Ik heb het zelf meegemaakt bij mijn eindexamen. Ik zat bij Natuurkunde na te denken over een vraag die ik niet snapte. Een coach liep langs en gaf me een aanwijzing waardoor ik het antwoord wist. Moet je kijken naar de slagingspercentages. Het kan nooit dat die slagingspercentages zo hoog zijn.

Geestelijke problemen

Je wordt altijd geconfronteerd, maar dat is gewoon een spelletje. Alle studenten fokken elkaar daar de hele dag op. De staf stimuleert dat. Ze proberen de hele dag druk op de ketel te houden. Glen Mills is een systeem van angst. Dat hoort niet in Nederland thuis. Ze proberen om je bang te maken. Als je niet sterk bent, dan word je daar helemaal gek. Ik vind het een wonder dat nog niemand zelfmoord heeft gepleegd. Yassin was een jongen die op een bepaald moment zelf keihard met zijn hoofd tegen de muur ging bonken. Hij is toen weggestuurd. Hij was echt paranoia geworden daar. Iedereen die ik ken heeft er geestelijk wat aan overgehouden daar. Ik ben nu twee jaar weg, maar ik denk er nog iedere dag aan. Ik wil dat helemaal niet. Je zit voortdurend onder de blauwe plekken. Ze houden nergens rekening mee. Glen Mills student S.M. bijvoorbeeld is vaak mishandeld door de staf.

Seks

*** was iemand van de staf. Zij had seks gehad met drie studenten. Zij zaten in dezelfde unit.

Na Glen Mills

Na Glen Mills ben ik nog een paar keer veroordeeld. Dus wat dat betreft heeft het niet geholpen. Nu zit ik wel op het goede pad, maar daar heeft Glen Mills niets mee te maken. Dat komt door de keuzes die ik zelf maak. Ik heb veel geleerd van Glen Mills. Discussiëren, debatteren. Maar niets waar ik wat aan heb.


Glen Mills moet dicht. Het systeem hoort hier niet thuis en er zijn genoeg bewijzen dat het niet werkt.


‘Als je op Glen Mills gezeten hebt, kom je eruit als volleerde crimineel’

Gesprek met Joep, 18 april 2008Oud-student Glen Mills november 2005 – mei 2007

Voorgeschiedenis

Ik zat in een afkickkliniek. Ik gebruikte pep en speed. Ik heb ADHD en ADD en van die drugs word ik juist wat rustiger. Ik wist natuurlijk wel dat het op lange termijn niet goed was. In Renesse had ik een drugshandeltje en daar ben ik opgepakt. Met mijn woelige geschiedenis en mijn ADHD had ik nooit op Glen Mills toegelaten mogen worden.De eerste dag dat ik binnen was, kreeg ik meteen een level 6 (vasthouden). Dat was wel logisch. Ik had mezelf helemaal ongans zitten blowen de dag ervoor, dus ik was nog knetterstoned.

Acteren

Ik had het programma van Glen Mills snel door. Het is allemaal nep. Allemaal acteren. Als je doet wat zij willen, dan gaat het goed, dus dat heb ik uiteindelijk gedaan. Na 15 maanden zeiden ze dat ik weg kon, maar dan negatief. Dat betekent dat je geen afscheid kunt nemen en je bullsjas niet mee mag nemen. Vlak voordat ik er 18 maanden zat, kon ik positief weg. Het was vlak voor het examen, maar ik ben daar meteen weggegaan. Zonder diploma. Ik wilde daar geen dag langer meer blijven.Het systeem zit ook zo in elkaar dat ze je nog een keer naaien aan het eind, zodat je nog een keer een tegenslag hebt.

Holdings

De verhalen die Glen Mills in de kranten vertelt kloppen niet. Er zou maar één holding zijn geweest en maar één iemand zijn weggestuurd. Alleen al in de periode dat ik er zat, zijn er drie jongens weg-gestuurd. En holdings komen meerdere keren per week voor.

Druk

Toen ik negen maanden op Glen Mills was, ben ik zomaar een keer onderuit gegaan. Geen idee waarom. De stress, de spanning waarschijnlijk. Op Glen Mills slaap je gemiddeld vijfeneenhalf uur per nacht. In het weekend zeveneneenhalf uur. Je had daar altijd slaaptekort.Voor eten had je ook vaak te weinig tijd. Soms had je vijf minuten om te eten omdat je een taak moest doen. En als Bull had je nog minder tijd.


Trucjes

In het studiegebouw was het altijd heel warm. Ik heb toen gezegd dat ik chronische blaasontsteking had. Daardoor kon ik in ieder geval naar de WC. Ik heb ook last van eczeem. Daardoor kon ik niet douchen, heb ik gezegd. Behalve op momenten dat ik dat zelf voelde. Daardoor kon ik soms tien minuten in mijn eentje douchen.

Ex-militairen

Er werken bij Glen Mills veel ex-militairen. Die gebruiken hun werk om hun frustraties kwijt te raken. Met een van hen heb ik een groot incident meegemaakt. Staf Maarten gaf me een level. Hij heeft me vervolgens in mijn kruis gepakt en meegesleurd. Dat kan helemaal niet. Hij had altijd de pik op me en was altijd aan het intimideren. Ik heb geprobeerd om een klacht in te dienen, maar het was mijn woord tegen het zijne. Een ervaren coach tegen een negatieve aspirant.. Nu is het afgesloten. Klaar.

Controle

Ik heb anderhalf jaar van mijn leven gemist. Brieven van vrienden mocht ik niet lezen. Als er dingen in stonden die me negatief konden beïnvloeden, dan werden ze weggehouden. Ik kreeg ze pas te lezen toen ik uit Glen Mills ging. Als je ouders op bezoek zijn, kun je niet eens vertellen over de slechte dingen die je meemaakt. Want je mag niet over het programma praten en er is altijd iemand van Glen Mills bij.

Na Glen Mills

Na Glen Mills heb ik wat baantjes gehad, maar ik ben er toch weer ingerold. Van het een kwam het ander en door de mensenkennis die ik bij Glen Mills geleerd heb, heb ik hele goede drugsdeals kun-nen sluiten. Als je op Glen Mills gezeten hebt, kom je eruit als volleerde crimineel. Je leert daar alles wat je nodig hebt. Je bent meteen top.Maar ik ben nu gekapt. Ik help in de bloemenzaak van mijn ouders mee. Geen drugs meer. Zelf blow ik alleen nog. Dat doe ik in plaats van chemische slaappillen. Blowen is een stuk natuurlijker.


De tent moet dicht. Ik heb goede herinneringen aan een paar coaches, maar aan de meesten niet. Ik heb nooit het idee gehad dat ik iemand zou kunnen vermoorden, maar er is een coach van Glen Mills die ik nu echt haat. Als ik hem zie, leg ik hem neer. Ik had liever tweeëneenhalf jaar in een jeugdgevangenis gezeten, dan een jaar in Glen Mills. Glen Mills heeft me beschadigd. Ik denk er nog elke dag aan. Ik ken niemand die daar goed uitgekomen is.


‘Ik wilde zo graag weg dat ik ze maar heb verteld dat ik iemand had doodgemaakt’

Gesprek met Mohammed Ali Demir, 18 april 2008oud-student Glen Mills van april 2007 tot en met oktober 2007

Voorgeschiedenis

Ik kwam in Glen Mills terecht nadat ik veroordeeld was en in jeugdgevangenis Tellingerend zat. Ik ben op de Glen Mills School terecht gekomen vanwege mijn verleden. Op school ging het niet goed. Ik heb een OTS (Onder Toezicht Stelling). Ik was minderjarig. Ik werd binnengehaald bij Glen Mills met een gesprek. Mijn ouders waren daar ook bij. In dat gesprek hebben ze me verteld wat me te wachten stond. Ik kende al een paar jongens daar, dus ik wist al hoe het werkte.

Op Glen Mills

Ik dacht dat ik gauw weg zou lopen van Glen Mills, maar ik bedacht al snel dat het dan alleen maar erger zou worden, dus dat heb ik niet gedaan. Er waren ook dingen leuk op Glen Mills. Ik heb nu mijn diploma, VMBO-t, plus een certificaat voor heftruckchauffeur.Ik vond de jeugdgevangenis een stuk beter. Ik heb dat nooit kunnen vertellen, ook niet tegen mijn ouders. Alles wordt gecontroleerd. Bij het bezoek was er ook altijd iemand van Glen Mills bij. Later dacht ik: ik vertel niks, want ik hoef nog maar een paar maanden. Het heeft negen weken geduurd voordat ik het boekje uit mijn hoofd had geleerd. Ik wilde dat niet. Het heeft ook lang geduurd voor ik Bull was. Na 13 maanden was ik Bull. Hoe dat komt? Ik moest vaak lachen en dat mag niet.

Ik ben ook een paar maanden president geweest. Ik ben toen weer teruggezet naar Bull. Ik had verlof gehad en tijdens dat verlof had ik relatieproblemen gekregen met mijn vriendin. Er was kort daarna een groepsproces omdat iemand een kras op de muur had gezet. Iedereen moest op de grond, ook ik als kamppresident. Dat vond ik vernederend, want normaal gesproken hoeft een pre-sident dat niet. In dat groepsproces begonnen ze over mij en ze vonden dat ik mij niet gedroeg naar mijn status. Ik was een beetje down vanwege mijn relatieproblemen, maar ik had niet het idee dat ik iets fout deed. Toen werd ik teruggezet naar Bull.

Holdings

Als je echt fout zit, en je wilt niet toegeven, dan word je stevig aangepakt. Als je tegenwerkt dan kan dat zwaar uit de hand lopen. Als je level 6 niet accepteert (alleen vasthouden) dan werd je met level 7 soms gevloerd. Dat deed wel pijn, maar het is niet zo dat ik dan mank ging lopen.


Als je een holding meemaakt, krijg je een blaadje waarop je moet vertellen hoe het gegaan is. Maar op dat blaadje kun je niet eerlijk vertellen hoe het ging, want dan ben je de lul.

Verbonden

Sommige coaches hebben verbonden met bepaalde jongens. Als het zijn leerling is, dan gaat hij er heel soepel mee om als hij iets fout doet en volgt er geen sanctie. Ik heb het meegemaakt met een jongen. Ik confronteerde hem omdat hij iets fout deed. Ik bracht hem terug en de coach zegt: ‘Niet meer doen.’Een andere jongen kreeg een keer een sanctie. Hij moest schrobben. Maar toen ik later keek, zat hij in het kantoor van zijn coach te lachen in plaats van dat hij aan het schrobben was. Andere jongens moeten soms dagen achter elkaar schrobben. Het systeem werkt met willekeur. Ik heb gezien dat jongens in de doucheruimte op de grond zaten. Drie dagen achter elkaar. Vier dagen achter elkaar. Zeven dagen... Het ligt ook aan jezelf. Als je inzet goed is, kom je eerder van je status af. Maar het ligt aan de coach en wat hij van jou vindt of het werkt.

Incidenten

Er was een keer een grote cirkel. Een jongen was tegen zijn zin seksueel aangeraakt. Hij bleef weg van verlof. Die jongen werd weer gevonden en moest alles vertellen. Daardoor liep het uit de hand. Iedereen stond op en begon met elkaar te vechten. Iedereen wist ook: ik heb nu niets te verliezen.

Verkrachting

Dat komt voor. Dat komt vaak voor. Maar ik heb het zelf nooit meegemaakt.

Trucjes

Ik ben een tijdlang om de twee, drie dagen op verlof gegaan. Ik zei dan dat ik een afspraak had voor werk, een sollicitatie. Dan ging ik langs bij een uitzendbureau en dan hadden ze niks voor me en dan ging ik weer weg. Was ik er lekker even uit.

Personeel

Coach M. kwam een keer naar mij toe toen ik president was. Hij zei: ‘Het is hier kut. Ik ga hier bin-nenkort weg. Dit is niets. Het is hier oneerlijk. Er is sprake van machtsmisbruik. Ze oefenen macht uit en dat wordt alleen maar erger.’Maar ja. Wat moet je ermee als iemand van de staf dat zegt. Je kunt het tegen niemand vertellen, want dat levert alleen maar gezeik op. Zo’n coach heeft macht, dus je kijkt wel uit en je houdt je mond.


Bekentenis

Ik wilde zo graag weg van Glen Mills dat ik gezegd heb dat ik nog niet alles bekend had en dat ik nog een bekentenis wilde doen. Eerst geloofden ze me niet, maar uiteindelijk zijn uit Hoofddorp toen twee agenten gekomen.Ik heb ze verteld dat ik iemand had doodgemaakt, bij een kanaal. Het wapen en het lichaam had ik in het water gegooid. Ik had goed over dat verhaal nagedacht. Alles klopte. De agenten gingen weg en twee weken later waren ze terug. ‘Je verhaal klopt niet. Je hebt een valse bekentenis afgelegd.’ Ik heb dat toegegeven. Een valse bekentenis is ook strafbaar dus dan kon ik toch nog weg. Maar dat werkte niet. De agenten hebben er niets mee gedaan. Ze hebben het niet eens teruggekoppeld naar Glen Mills. Het ging toen heel slecht met mijn moeder en toen dit mislukte heb ik het besluit genomen om mijn best te doen, zodat ik er snel uitkon en ik naar mijn moeder kon.

Na Glen Mills

Glen Mills heeft niks geholpen. Ik ben nog precies hetzelfde als vroeger. Al dat gezeur over herop-voeding is blablabla. Ik heb het een tijdje moeilijk gehad, maar ik doe nu geen slechte dingen meer. Ik heb een tijd gewerkt, ik heb een vriendin en een hond. Dat het nu goed gaat komt niet door Glen Mills.


Glen Mills mag blijven, maar dan zonder statussen en met deuren. Nu is het zo dat jij de pineut bent als iemand anders de benen neemt. Dan kun jij niet op verlof. Ik heb dat 15, 20 keer meegemaakt. Het zou een stuk beter zijn als ze ’s nachts de deur op slot deden.


‘Ook de officier van justitie vond het veelzeggend dat ik een bekentenis deed om te voorkomen dat ik werd teruggestuurd naar de Glen Mills School’

Gesprek John, 5 juni 200812

Oud-student Glen Mills School van april 2004 tot juni 2005

Voorgeschiedenis

Toen ik veroordeeld werd, heb ik vrijwillig gekozen voor de Glen Mills School. Ik zat er dus op vrijwillige basis, maar ze hebben me vooraf een veel mooier plaatje voorgeschoteld dan het in werkelijkheid is. Glen Mills was niks voor mij.

Op Glen Mills

Toen ik op Glen Mills kwam, had ik meteen door dat dit niets voor mij was. Op de derde dag ben ik weggelopen. Ik rende weg, maar een van de coaches kwam me achterna. Ik heb me ergens in de buurt verstopt, maar ze vonden me. Ik heb nog geprobeerd me aan een lantaarnpaal vast te houden, maar ze rukten me los en namen me weer mee. Terug op Glen Mills werd ik meteen in een kring gezet met vijftig jongens om me heen die tegen me tekeer gingen. Ik ben toen flauwgevallen. De druk die op je uitgeoefend wordt is zo groot. Je bent een jochie van vijftien en je weet niet wat je meemaakt. Bovendien krijg je erg weinig slaap, gemid-deld hooguit vijf uur slaap per nacht.Ik heb vaker willen weglopen, maar je loopt altijd met iemand samen, dus daar heb je eigenlijk geen kans voor. Uiteindelijk ben ik na veertien maanden toch weggelopen.Ik heb op Glen Mills nooit carrière gemaakt. Toen ik vertrok was ik kandidaat-bull. Ik gedroeg me echt niet als een rebel, maar er werd steeds van me gevraagd om mijn gevoelens te uiten. Ik kan dat niet. Ik kan dat wel bij mijn vrienden, maar niet in een onveilige omgeving tussen mensen die ik niet goed ken. Maar dat kun je op Glen Mills niet normaal zeggen. Voor je het weet zit je weer in een holding.

Fraude

Gisteren las ik in de krant over fraude bij de examens Duits. Daar heb ik ook ervaringen mee. Ik stond voor Duits een 9,8 terwijl ik daar helemaal niet zo goed in ben. Maar als je tijdens een school-onderzoek het antwoord niet wist, dan stak je gewoon je vinger op en dan kreeg je het antwoord.

12 John wilde alleen zijn

verhaal doen als hij

anoniem kon blijven. John

is daarom een gefingeerde

naam. Om die reden zijn

persoonlijke achtergronden

weggelaten.


Holdings

Ik heb voor mijn gevoel veertien maanden alleen maar op de grond gezeten. Ik heb heel veel moeten schrobben. Dagenlang. En ik denk dat ik, in de tijd dat ik daar zat, alleen al 20, 30 holdings heb meegemaakt. Die holdings gaan een stuk verder dan wat ze tegen de buitenwereld vertellen. Je wordt heel hard aangepakt, geschopt en tegen kasten aangesmeten.Een jongen bij mij in de groep, Toufic, is drie dagen non stop in een holding gezet. Drie dagen lang zat er iemand van de staf op zijn rug.

Beenbreuk

Tijdens honkbal heb ik een dubbele beenbreuk opgelopen. Dat was niemands fout. Maar in het ziekenhuis zeiden ze dat ik geopereerd moest worden. Daarvoor moest ik een nacht blijven. Glen Mills heeft toen druk uitgeoefend om dat niet te doen. Ze wilden dat niet hebben omdat ze bang waren dat ik dan weg zou lopen. Dus uiteindelijk is dat niet gebeurd.Terug op Glen Mills is kort daarna iemand uit mijn unit weggelopen. Er kwam toen een groepsproces. Ik zat net vanwege mijn beenbreuk in een rolstoel, maar in dat groepsproces moest ik staan, met een kruk. Dat groepsproces duurde vijf dagen. Ik had heel veel pijn aan mijn been, maar ik mocht niet in mijn rolstoel. Uiteindelijk heb ik nu nog steeds last van mijn been. Het is nooit volledig hersteld. Je weet het nooit zeker, maar volgens mij heeft dit daar wel mee te maken. Als ik geopereerd was, was er in ieder geval niks aan de hand geweest.Op de vijfde dag van het groepsproces kwam ik in een holding. Ze dachten namelijk dat ik wist dat die jongen wilde weglopen. Dat was niet zo, maar dat geloofden ze niet. Ik ben toen, met mijn been-breuk, tegen kasten aangesmeten.

Valse bekentenis

Op dat moment kwam er een begeleider die mij vroeg: ‘Was er niet iets met seksueel misbruik? Als je dat toegeeft, dan is het einde holding.’ Ze dachten dat die weggelopen jongen mij seksueel mis-bruikt had. Dat was niet zo, maar een kat in het nauw maakt rare sprongen, dus ik heb dat toege-geven. Ik kreeg toen een speciale status met veel privileges. Mijn ouders mochten bijvoorbeeld op bezoek komen.Voor Glen Mills was mijn ‘bekentenis’ heel handig. Die jongen was weer opgepakt, maar door mijn verhaal over seksueel misbruik mocht hij niet meer terugkomen. Dat was precies wat ze wilden.

Na Glen Mills

Ik heb helemaal niets gehad aan Glen Mills. Nadat ik was weggelopen ben ik uiteindelijk opgepakt. Ze wilden me weer terugsturen naar Glen Mills, maar om dat te voorkomen heb ik toen een aantal


zaken, die ze niet wisten, bekend. Tijdens de rechtszaak heeft de officier van justitie toen gezegd dat het veel zegt als iemand een bekentenis doet om te voorkomen dat hij wordt teruggestuurd naar de Glen Mills School, dus uiteindelijk ben ik veroordeeld tot vijf maanden detentie. Maar al was het een jaar geweest. Ik had liever een jaar vastgezeten dan dat ik weer was teruggegaan naar Glen Mills.Nu gaat het goed met me, maar Glen Mills heeft daar niets mee te maken gehad. Ik heb een vriendin en ik heb nu een vaste baan als monteur. Ze weten van mijn verleden, maar ze geven me een kans. Daar ben ik erg blij mee. Ik zie nog genoeg jongens van Glen Mills die alleen maar crimineler zijn geworden, maar ik ben ouder en verstandiger geworden.


Ik heb altijd gezegd: ik gooi er nog eens een brandbom naar binnen. Sluiten die tent. Iets anders kan ik er niet van zeggen.


‘Ik heb nog steeds rugklachten door de groepsprocessen’

Gesprek met Roberto van Loo, 8 juni 2008oud-student Glen Mills School van maart 2005 – januari 2007

Op Glen Mills

Ik heb bijna 2 jaar op Glen Mills gezeten, maar ik heb mijn tijd positief afgerond. Toen ik wegging was ik Bull. Ik geloof best dat Glen Mills werkt, maar dan wel naar Amerikaans model. Toen ik er zat, kwam er net een nieuwe directeur en kwamen er veel nieuwe coaches. Toen is het misgegaan. De aanpak die uit Amerika kwam is toen losgelaten en er kwamen regels die ze bij Glen Mills in de Verenigde Staten niet kennen. Als je niet luistert, word je in een groep gezet met 75 jongens om je heen die keihard tegen je schreeuwen en die je onderspugen. Dat is zogenaamd per ongeluk. Als je daar tegen een coach wat van zegt, krijg je te horen: ‘Daar word je hard van.’

Holdings

Wat er op Glen Mills gebeurt, dat mag helemaal niet. Holdings gaan echt met grof geweld. Je wordt door vier of vijf coaches vastgepakt, en vervolgens tegen de muur of tegen de kast aangegooid. Ik heb tijdens holdings ook kopstoten gekregen en ik ben geslagen. Ze zeggen na afloop altijd dat het per ongeluk is, maar je voelt na een kopstoot echt wel dat dat niet waar is. Ik heb in de tijd dat ik er zat wel 40 holdings meegemaakt, terwijl ik toch echt niet agressief was. Wat ze trouwens ook doen is je armen zo ver omhoog draaien dat ze bijna breken. Dat doet veel pijn.Op mijn armen heb ik nog steeds littekens omdat ik over het tapijt gesleurd ben. Ik ben nu bijna anderhalf jaar weg, maar die littekens zie je nog steeds.

Groepsprocessen

Ik heb nog steeds rugklachten door de groepsprocessen. Je zit dan de hele dag met je knieën opge-trokken in een strakke houding. Ik heb in een groepsproces gezeten dat acht dagen duurde. De hele dag zat je in die strakke houding. Je mocht alleen opstaan om te eten, naar de WC te gaan en te slapen, maar de rest van de tijd zat je dus met je knieën tegen je borst. Van ’s ochtends vroeg, tot ’s avonds laat.Op een gegeven moment vielen er toen jongens om. Die hielden dat gewoon niet meer vol. Daar werd enorm tegen geschreeuwd, en die werden meegenomen naar een andere ruimte voor een holding, maar die jongens konden gewoon niet meer. De een kan meer aan dan de ander, maar op Glen Mills wordt daar totaal geen rekening mee gehouden.


Fraude

Ik ben geslaagd met twee negens. Toen ik mijn examens had gemaakt, is dat nagekeken. Een paar dagen later kreeg ik het terug en kon ik de foute antwoorden verbeteren. Ik ben blij met mijn diplo-ma, maar zoiets kan natuurlijk helemaal niet.

Drugs

In de tijd dat ik op Glen Mills zat, was er een coach die drugs had meegenomen. Softdrugs volgens mij. Hij werd beschuldigd, maar hij bleef ontkennen. Hij is toen wel geschorst. Maar even later kreeg hij een andere baan bij de Hoenderloo Groep. Coach Bora is zijn naam.

Nazorg

Nazorg ontbreekt vrijwel helemaal op Glen Mills. Met mij gaat het nu heel slecht. Ik heb geen geld, geen huis en geen werk. Ik logeer bij vrienden. Dat komt doordat ik bijna geen nazorg heb gekregen. Je hoort de eerste tijd iedere week nazorg te krijgen van een begeleider, en na een tijdje iedere maand. In totaal anderhalf jaar geloof ik. Nou, mijn beleidster is in totaal drie keer langs geweest. Daarna heeft ze nog een paar keer gebeld dat ze niet kon komen. Meer nazorg was er niet.Toen ik uit mijn huis gezet dreigde te worden omdat de huur te hoog was, heb ik haar gebeld met de vraag wat ik moest doen, maar ze heeft daar nooit op gereageerd. Mijn ouders hebben hierover een officiële klacht ingediend. Glen Mills heeft toen gezegd dat ze me zouden helpen, maar ook daarna heb ik nooit wat van ze gehoord. Ik wil nu een rechtszaak tegen Glen Mills beginnen, want zij hebben me niet geholpen toen ik dat nodig had.

Na Glen Mills

Het gaat dus erg slecht met me. Ik heb gelukkig goede vrienden die me uit de criminaliteit houden, maar dat is wel moeilijk. Ik kan ook geen werk krijgen omdat ik geen vast adres heb. Ik weet echt niet hoe het nu verder moet.


Ze moeten Glen Mills sluiten. Of ze moeten helemaal opnieuw beginnen en het dan op precies dezelfde manier opzetten zoals dat in Amerika is. Maar dan wel met allemaal nieuwe mensen, niet zoals het nu gaat.


Hoofdstuk 4 ‘Het zijn toch geen honden’Gesprekken met ouders van Glen Mills studenten

Emily van Dam en haar zoon Chris (was tijdens het gesprek op weekend verlof en kon dus mee doen aan het gesprek)

Fatima Dosky, oudere zus van Alican

De moeder van een van de zittende studenten besloot vlak voor het drukken van dit zwartboek toch maar geen toestemming te geven voor publicatie van het verslag van mijn gesprek met haar. Zij had telefonisch haar zoon verteld over het gesprek dat wij hadden. Hij was te bang voor de gevolgen voor zijn situatie op Glen Mills, zelfs als ik het verslag om zou werken tot een geanonimiseerde ver-sie met fictieve namen.De zoon van Miranda (student in de periode 2005-2007) heeft geen zin om mee te werken aan het meldpunt van de SP. ‘Krijg ik weer gezeur’ was zijn antwoord. Miranda wil het volgende kwijt over haar ervaringen als ouder:

Mijn ervaring met Glen Mills is slecht, alle dingen die verteld worden, heb ik als moeder ook ervaren. De nazorg is ook super slecht of eigenlijk helemaal afwezig. Ook de nazorg wat betreft jeugdzorg/gezinsvoogd is waardeloos. De samenwerking Jeugdzorg/Glen Mills verloopt ook niet hoe het moet. Ik heb spijt, heel veel spijt dat ik als moeder mijn zoon heb geplaatst in Glen Mills. Het enige positie-ve is dat hij zijn diploma heeft. Met de examens wordt volgens mijn zoon niet geknoeid, wel met de toetsen. Dat is toch geen goed voorbeeld. Ook draait alles om RESPECT. Nou, een student tegen de kast aanduwen is niet echt RESPECT tonen. Er werd mij verteld dat ze elkaar niet aan mogen raken. Ze tegen een kast duwen of ze neer duwen op de grond, is dat dan ook geen aanraken? Met mijn zoon dreigde het toen hij een maand weer thuis was alweer mis te gaan. En we hebben het als ouders zelf moeten oplossen wat gelukkig wel gelukt is.


Een andere moeder maakt zich erg bezorgd over het lot van haar zoon die momenteel op Glen Mills zit. De melding is op haar eigen verzoek anoniem.

Ik maak mij grote zorgen over mijn zoon die sinds januari op Glen Mills zit. Ik maak me zorgen over zijn geestelijke en lichamelijke toestand. Regelmatig lig ik hier wakker van en Glen Mills geeft niet thuis wanneer ik mijn zorgen uitspreek. Alstublieft, dit is een noodkreet!

De zoon van Gerda zit sinds tien maanden op Glen Mills:

Ik vind het erg streng. Mijn zoon zit nu tien maanden op Glen Mills. Hij zou in mei geïntroduceerd worden als bull maar door een verkeerd woord is hij weer helemaal terug gezakt. Hij had een baaldag. Dat heeft iedereen wel eens en toen had hij tegen een mede-student in een discussie gezegd ‘flikker op’. Dat hoort wel niet, maar om dan weer zo ver naar beneden te zakken vind ik een beetje onzin. Het lijkt mij slopend dat je constant op moet letten wat je doet of zegt. Hij heeft gewoon pijn in zijn rug van het op de grond zitten. Het zijn toch geen honden.

Ook Henk, vader van een student die in 2006-2007 op Glen Mills zat is bezorgd:

Mijn zoon Patrick heeft 1 jaar en 8 maanden door gebracht op Glen Mills. Hij was er heen gegaan wegens ontsporing in huis, waarna wij als ouders van de politie het advies kregen om aangifte te doen. Nu denk ik: ‘Had ik het maar nooit gedaan’. Er heerst een verschrikkelijk negatief en zeer geheimzinnige sfeer. Patrick heeft nooit willen buigen voor de hersenspoeling en intimidatie op Glen Mills. Hij kwam daardoor steeds weer van zijn status af zodat hij weer opnieuw moest beginnen. Op de grond zitten, met de rug tegen de muur, ook tijdens het eten. De holdings waren zeer zeker aan de orde van de dag. Onze zoon heeft nog steeds last van zijn zitvlak, doorligplekken, vanwege het langdurig op de grond zitten tegen de muur. Hij is op last van de rechter, die ingezien heeft dat de verstandhouding met ons als ouders toch zo slecht niet was, dan ook vrijgelaten zonder positief resultaat (dat men verplicht stelt). Ik heb hem nu gelukkig weer in huis.

Een moeder met zoon die nu op Glen Mills zit meldt:

Mijn ervaring als moeder is dat ik het te hard vind op Glen Mills. Kinderen met trauma’s uit het verleden krijgen niet de kans om dat te verwerken. Het verleden is daar niet belangrijk alleen het heden.

Savitri, ouder van een student die eind 2007 geplaatst is op Glen Mills schrijft:

De jeugd wordt daar liefdeloos behandeld, geestelijk gemarteld en de houding waarmee ze op de grond moeten zitten, bezorgt alleen maar rugklachten. Contacten met het thuisfront proberen ze tegen te gaan, wat dus nooit goed is voor de jeugd. Ik merk van mijn zoon dat hij geestelijk flink achteruit gaat. Ik hoop dat ik mijn zoon zo snel mogelijk vandaar weg kan halen.


‘Erger kan ’t toch niet worden, want erger dan Glen Mills bestaat niet’

Emily van Dam is de moeder van Chris, momenteel student op Glen Mills13

Emily heeft drie kinderen waar ze in haar eentje voor zorgt. Chris is met 17 jaar de oudste. Hij zit nu een jaar op Glen Mills. Hij had op straat een jongen in elkaar geslagen. De bedoeling was dat zijn maten deze jongen zouden beroven, maar dat mislukte. Na zes dagen in een politiecel en zes maanden in een jeugdgevangenis wordt Chris op Glen Mills geplaatst. Emily is blij haar verhaal kwijt te kunnen en ook blij dat Chris er bij aanwezig kan zijn. Hij heeft verlof, maar dat was geen garantie dat hij er bij zou kunnen zijn. Verloven en bezoeken gaan geregeld niet door omdat er een groeps-proces plaats vindt. Iemand uit de groep maakt een fout en de groep moet net zolang daarover praten tot helder is wie wat weet en wat gedaan heeft. Tijdens het gesprek schrikt Chris steeds op. Hij moet op een exact tijdstip telefonisch inchecken en is doodsbenauwd dit te vergeten. Het zou hem immers zijn status als bull kunnen kosten.

Chris vertelt: ‘Die processen zijn erg vervelend. Vooral omdat het eigenlijk nooit gaat over iets wat ik verkeerd deed, het gaat altijd over anderen en daar wordt ik dan voor gestraft. Iemand zet een graf-fiti en dan zit je zes of zeven dagen in proces. Graffiti klinkt misschien wel heftig, maar een streepje onder een tafel zetten of op een muur is al genoeg. Je zit dan vanaf 10 uur tot middernacht of 1 uur ’s nachts strak in de houding, billen op de grond, knieën op je borst. Dat is enorm pijnlijk. Naar mate ik meer processen meemaak lijkt het ook wel alsof die pijn steeds sneller komt. Vroeger deed ik spelletjes met mijn kleine zusje. Dan draaiden we ons armen rond, wie hem het eerste uit de kom kon laten springen. Dat mocht al snel niet meer van mijn moeder. Wij hebben alle drie nogal rare gewrichten. Maar op Glen Mills maakt ze dat niks uit. Laatst schoot mijn arm uit de kom omdat je je knieën met je armen strak tegen je borst moet houden. Die heb ik er zelf weer terug in gezet. En dat was alles, geen dokter gezien.

Emily: Glen Mills wil voor geen enkele student een uitzondering maken bij dat lange strakke zitten. Hij is nu voor de tweede keer op verlof. Zijn vrienden komen langs en zitten hier op de grond voor de buis om playstation te spelen. Chris blijft dan rechtop staan. Zijn billen doen te veel pijn en zo op de grond zitten vindt hij heel onprettig. Hij heeft vaak doorligplekken gehad van dat lange zitten tijdens processen. Dat merkte ik tijdens de bezoeken. Dan kon hij maar niet stil zitten, van de pijn aan zijn achterste. Ik heb daar zijn voogd over gebeld maar die deed niks.

Chris is vaak zijn stem kwijt door die processen. Ik snap niet waar dat nou goed voor is, al dat geschreeuw. Hij wordt steeds gestraft voor wat anderen doen. Chris vertelt: Vorige week heeft een student bij een andere student aan zijn billen gezeten. Ik weet niet hoe ver dat is gegaan. Die student is toen negatief van school weggestuurd. Maar wij zitten daar wel dagen voor in proces.

13 Emily en Chris zijn niet echt

de namen van deze geïn-

terviewden. De moeder van

‘Chris’ is erg bang dat haar

zoon door het geven van dit

interview van status zal val-

len en ‘eye concern’ wordt.

Ze vindt het erg belangrijk

dat haar verhaal bekend

wordt maar wil niet dat haar

zoon hiervoor gestraft wordt

door bijvoorbeeld opnieuw

dagen lang met gestrekte

benen zittend de vloer van

de badkamer van Glen Mills

te moeten schrobben.


Ik vraag Chris om mij eens voor te doen hoe hard dat geschreeuw is. Hij wordt rood, kijkt vertwijfeld naar zijn zusje en besluit dan het niet voor te doen. Het is echt hard, dat wil je niet horen.

Chris: Ik moest de regels van de school leren maar dat lukte mij niet snel genoeg. Ik moest dan als straf schrobben. Met je billen op de grond en je benen gestrekt, leunen op twee borstels en schrob-ben maar. Vaak was ik tot na middernacht aan ’t schrobben, soms zelfs tot drie uur ’s nachts, maar moest nog net zo goed weer om half zes ’s ochtends opstaan.De staf weet dat zij de macht hebben, ze weten dat je niks terug kan doen, maar ik ga echt niet iets in mijn hoofd veranderen omdat mensen tegen me schreeuwen. Ik doe gewoon wat er gedaan moet worden, het is voor mij één groot toneelstuk. Als ze zeggen dat dit groen is, dan zeg ik: oké. Ik weet dat het zwart is maar ik accepteer alles. Dan word je namelijk bull. Maar nee, die school doet echt niks met mij, ik zit daar voor niks. Ik verander pas als ik dat zelf wil.

Nu heb ik zelf een little brother, een jongen die ik moet begeleiden. Maar die gast wil de regels niet uit zijn hoofd leren en ik kan daar niks aan doen. Gisteren stonden er elf jongens op mij in te schreeuwen dat ik het moest fiksen, maar die gast die wil gewoon niet. Daar word ik nu op aange-pakt. Mijn little brother is zestien, maar er lopen hier ook echt kleine gasten rond. Die zouden hier echt niet moeten zijn, dat is echt niet goed voor die jochies. Eentje was er twaalf toen hij binnen kwam, en er zijn er nu vier van veertien jaar. Er is ook een jongen die half doof is. Die snapt veel van de levels niet omdat hij ze niet hoort. Die jongen wordt echt gek hier. Laatst flipte hij tijdens het bezoek. Hij begon met stoelen te gooien en tegen de tafel te schoppen. Emily: Studenten en staf begonnen heel hard te schreeuwen dat we de andere kant op moesten kijken. Zo dwingend, dat doe je dan maar. Als de staf een level in zet tegen een student mogen de anderen niet kijken. Chris vertelt me daar wel over, dat ze studenten tegen metalen kasten aan lopen te bonken. Nu maak ik mee hoe dat er aan toe ging. Er werd geschreeuwd, steeds harder geschreeuwd tegen die jongen. Ik heb me maar omgedraaid, ik wou het ook niet zien. Ik stond hele-maal te shaken. Dat is heel gek, je doet alsof er niets aan de hand, is maar je hart bonkt als een gek. We moesten naar buiten en mochten na een tijdje weer terug. Buiten stonden er studenten de auto’s van het personeel te poetsen trouwens, dat is ook wel raar. Binnen ging ik gewoon verder met mijn gesprek want het kost me 90 euro aan treinkaartjes om langs te komen en ik had toen een uitkering, dus dan benut je elke minuut van het bezoek. Toen werd ik ook nog op mijn vingers getikt omdat ik mijn kind Dimah noemde. Dat is mijn koosnaampje voor hem, al sinds hij geboren is. Maar dat mag niet, want dat zou wel eens zijn gang naam kunnen zijn.Ik had mijn zoon lang niet gezien; ik ging met een nog rotter gevoel weg dan waar ik mee kwam.

Chris zegt tegen Fatima, de grote zus van een medestudent die bij het gesprek is aangeschoven: ik vertelde de eerste maanden ook helemaal niks. Je mag niets negatiefs vertellen, dus hoe kon ik iets zeggen over het urenlang, soms dagenlang vloeren moeten schrobben? En bij het bellen zat er altijd iemand bij, dus dan kan ik ook niks vertellen. Het risico om dingen, negatieve dingen te vertellen is erg groot, je raakt zo je status kwijt. Ik heb een zwijgplicht immers.


Emily bevestigt dat Chris pas vertelt wat er allemaal gebeurt op de school als tijdens het bezoekuur de muziek aan staat. Zo gauw de muziek uit gaat begint Chris weer standaardpraat over het pro-gramma te vertellen. Hij vertelde me tijdens zo’n bezoek dat hij tijdens de lessen niet naar de wc mag gaan en dat hij een bull had die zo de pik op hem had dat hij ook buiten de lessen soms uren-lang niet naar de wc mocht, tot het punt dat hij het echt niet meer kon houden. Dan mocht hij pas gaan. Chris: Als er bezoek op de campus is, dan verandert alles. Je mag plots op een stoel zitten, er zijn geen confrontaties, alles lijkt perfect. Maar in de tussentijd krijg je wel voortdurend de instructie dat je niets negatiefs mag zeggen. Dan zeg je maar tegen je ouders dat alles goed gaat, terwijl je eigenlijk kapot gemaakt wordt.

Emily was zo bezorgd dat ze een brief stuurde aan de Spits in reactie op een kritisch artikel. Ze was blij dat de verhalen nu naar buiten kwamen. Maar mijn initialen stonden er onder. Toen was ik heel bang. Ik heb hem aan de telefoon alleen gevraagd of er wat anders was geworden, of hij anders werd behandeld. Ik was zo bang dat hij nog meer straf zou krijgen dat ik niet eens wilde vertellen over die brief. Later zei Chris tegen me: ‘Ma, erger kan het toch niet worden, want erger dan Glen Mills bestaat niet’.

Emily vertelt dat ze na de negatieve berichtgeving over Glen Mills een brief kreeg van de Hoenderloo Groep: de C Toets. Ik heb nooit een A of een B toets gekregen, maar het was een vragenformulier, een soort klanttevredenheidstoets. Die heb ik net ingevuld. Ik ben erg ontevreden dus heb ik maar ingevuld dat ik anoniem wil blijven. Ik heb er geen vertrouwen in dat dit formulier anders geen effect zal hebben op de manier waarop ze met Chris om zullen gaan daar. Ik zou al die negatieve verhalen immers niet moeten kennen, Chris had die volgens de regels nooit mogen vertellen.

Emily: het lijkt wel alsof er op die school niks mag wat eventueel als leuk ervaren kan worden. De sfeer is hard en koud. Zelfs het welkom op die school was strak. Ik had mijn vriend meegenomen. Die stond buiten een sigaretje te roken en spuugde daarna op de straat. De jongens die er bij waren re-ageerden helemaal spastisch. O jee, we moeten het melden, we moeten het schoon maken. Het was helemaal paniek. Ze wisten niet wat te doen, dus mijn vriend zei: ‘ik ruim het wel op.’ Maar dat was niet goed, want ze hadden het allemaal gezien en nu moesten ze er iets mee anders zouden ze gi-gantisch op hun flikker krijgen. Een student kan zijn status kwijt raken voor zo’n akkefietje en dat kan het verschil zijn tussen vijf minuten per week bellen of helemaal nooit, of niet meer op verlof mogen.

Chris vertelt dat hij nu zelf straffen mag bedenken en dat hij daar ook instructies voor krijgt. ‘Bijvoor-beeld dat ik tegen iemand mag zeggen dat hij het trappenhuis schoon moet schrobben op zijn knieën maar dat hij de emmer niet op de grond mag zetten. Dan krijg je ongelooflijk lamme pijnlijke armen’. Emily hoort dit voor het eerst. ‘Dit is toch belachelijk. Chris zit daar omdat hij begeleiding nodig heeft en nu moet hij zelf kinderen begeleiden en zelf straffen bedenken. Ik vind dit onverantwoord. Mijn zoon heeft problemen en daar wordt hij niet voor behandeld en in plaats daarvan moet hij zich met andermans problemen bezig houden.


De school is een makkie. Als ik een toets wil doen dan zeg ik dat aan het einde van de les. Dan doe ik een stukje en vraag of ik het in de volgende les af mag maken. De vragen die weet ik dan al en die kan ik dan rustig opzoeken in de tussenliggende dagen. Ik scoor wel erg goede resultaten daardoor. Ook bij de economietoetsen gaat het makkelijk. Als ik iets niet snap, zegt de docent het antwoord voor. Hij neemt dan de vraag, maakt het bedrag bijvoorbeeld 1.000 euro hoger en legt dan uit hoe het berekend moet worden. Dan trek je er 1.000 euro af en weet je het antwoord al. Als je dat tijdens een toets doet, is dat gewoon voorzeggen vind ik.

Chris is anderhalve dag op verlof. Hij vertelt: ‘Vanmiddag ging ik biljarten met mijn vrienden. Iemand maakte een grapje over mijn nieuwe schoenen. Ik confronteerde hem meteen door een gebaar met mijn vingers te maken. Gelukkig had hij dat niet door. In de biljartzaal draaide ik me meteen om, om te zien of we compleet waren. Er waren er twee achter gebleven doordat de deur dichtviel. Dan breek je het buddysysteem en kun je meteen van status vallen. Je moet altijd met zijn drieën zijn, el-kaar in de gaten houden. Als je een hoek om gaat dan let je op of je dat allemaal tegelijk doet. Glen Mills zit helemaal in mijn kop. Als ik verlof heb blijf ik mensen confronteren.’

‘Laatst mocht ik even mee met een staflid omdat ik me goed had gedragen. We gingen de weg over naar de snackbar tegenover de campus. Ik was al bijna een jaar de deur niet uit geweest. Ik was bang, echt bang, voor al die auto’s daar. Ik was bang dat ik overreden zou worden en toen we in die snackbar waren, durfde ik niet tegen het meisje dat daar werkt te praten. Ik durfde het gewoon niet. En pinnen lukte ook niet, ik kon t niet meer, terwijl ik altijd mijn pin gebruikte vroeger.’

‘Toen ik Glen Mills binnen kwam, werd mij door de staf verteld dat minstens 70% van de studen-ten hierna de goede kant op gaat. Ik begrijp nu dat het precies het tegenovergestelde is. Dat is vet balen. Ik vraag me wel af of het wel zin heeft om hier te zitten.’


Ik weet gewoon niet wat er met mijn broertje gebeurt daar. Dat maakt je echt gek…

Fatima Dosky is de oudere zus van Alican die momenteel op Glen Mills zit.

Mijn broertje Alican14 is een nakomeling. Hij is nu 17 jaar. Mijn ouders konden hem al lang niet meer aan. Hij zit nu sinds januari op Glen Mills, nog steeds als negatief aspirant. Hij hield zich al heel lang niet meer aan schoolregels en aan die van zijn voogd. Mijn ouders zijn gescheiden. Juist in de periode dat Alican extra veel aandacht nodig had, toen hij een jaar of 14 was, waren ze met elkaar bezig en hadden ze, in ieder geval volgens mijn broertje, te weinig aandacht voor hem. Alican werd betrapt op joyriden. Hij had een jongen op school in elkaar geslagen, werd van de ene naar de andere school gestuurd. Toen hij betrapt werd op zwart rijden in de trein werd hij naar het JOC (Jongeren Op-vang Centrun Amsterdam) gestuurd. Daar heeft hij 14 maanden achter slot en grendel gezeten, maar volgens mijn broertje leerde hij daar niks en kon hij alles doen wat hij op straat ook deed. Eind vorig jaar werd hij betrapt met een valse OV kaart. Toen is hij naar jeugdgevangenis de Zwaag in Hoorn ge-bracht. De rechter heeft hem veroordeeld tot een verblijf in Glen Mills. Ik weet niet of hij in hun ‘profiel’ past. Hij heeft wel in groepsverband een diefstal gepleegd maar dat is inmiddels al drie jaar geleden.

Alican moet zeker aan zijn gedrag werken en leren dat hij naar zijn ouders moet luisteren. Mijn ouders zijn eerste generatie migranten en ze hebben nog steeds moeite met de taal. Ik zou het liefst mijn broertje adopteren. Ik kan beter overleggen met hulpverleners en als hij bij mij woont dan kan ik hem beter in de gaten houden en bijsturen. Dat zal wel een extra belasting zijn, want ik heb een baan en twee kleine kinderen, maar gelukkig staat mijn echtgenoot er helemaal achter.

Alican is enorm veranderd sinds hij op Glen Mills zit. Als ik hem bezoek, kijkt hij dwars door me heen. Hij is ‘n hoopje mens geworden en niks meer dan dat. Bij zo’n bezoek zit er altijd een mede-student aan tafel. We kunnen dan amper praten. Ze zorgen er zelfs voor dat die medestudent een Turk is zodat we zelfs niet in het Turks wat uit kunnen wisselen. Alican is normaal erg aanwezig, het is een druk, vrolijk mannetje dat veel lacht en geint. Nu praat hij ook wel, maar alleen een hele riedel over het Glen Mills programma. Hij zit dan in elkaar gezakt tegen over me en probeert steeds zijn tranen weg te slikken. Als ik dan vraag wat er aan de hand is dan zegt hij: ‘daar mag ik niet over praten’ en als hij dat niet zegt dan doet die andere student het wel. Vorige keer liep hij zelfs naar een personeelslid toe om te melden dat wij negatieve vragen stelden.

Hij had een rood blauw uitgeslagen plek op zijn arm, maar toen ik daar naar vroeg wuifde hij die vraag weg. Ik had het idee dat hij pijn had. Toen ik ‘m knuffelde heb ik zijn shirt omhoog gedaan en over zijn rug gevoeld. Maar die medestudent reageerde meteen, dus heb ik maar niet naar zijn rug gekeken want ik wil hem niet nog verder in de problemen brengen. Maar alleen al het feit dat je dat soort dingen gaat doen, dat is pure onmacht, ik weet gewoon niet wat er met mijn broertje gebeurt daar. Dat maakt je echt gek.

14 Ook Alican is een gefin-

geerde naam net als de

naam van zijn oudere zus

Fatima


Ik denk dat hij daar veel te weinig slaapt. Zijn ogen zijn telkens knalrood. Maar als ik hem daarnaar vraag krijg ik alleen maar ontwijkende antwoorden. Je probeert dan maar vrolijk te doen, het gesprek gaande te houden, maar omdat je over een hele hoop dingen niet mag praten ben je op een bepaald moment gewoon niet meer in staat een gesprek te voeren. We zijn vorige keer maar een potje gaan poolen met hem.

Toen Alican naar Glen Mills werd gestuurd, ben ik gaan zoeken naar informatie over die school. De informatie die je als ouder van de staf daar krijgt, is heel beperkt. Ik las over een jongen die geblind-doekt onder een koude douche werd gezet en over kinderen die tegen stalen kasten worden gegooid. Mijn ongerustheid werd daar alleen maar groter door.

Ik heb met Alican’s voogd van Jeugdzorg gesproken over mijn bezorgdheid over de houding die Alican nu inneemt, over het hoopje mens dat hij nu is. Zij hebben met Alican gesproken zonder dat er iemand bij was en Alican gaf aan dat alles goed gaat met hem maar dat hij wel vond dat heel veel studenten onterecht aangepakt werden. En de jeugdzorg zei ook dat ik me niet druk moest maken over Glen Mills omdat het in jeugdgevangenissen er pas erg aan toe gaat, dat juist daar er sprake is van verkrachtingen en mishandelingen.

Omdat Alican negatief blijft, mag hij al sinds zijn komst niet bellen met zijn ouders. Zijn vader pikte dat op een bepaald moment niet meer. Nu mag hij elke week vijf minuten bellen. Dat doet hij nu dus, maar hij heeft eigenlijk niks anders te melden dan dat alles goed gaat. Dat is wat hij steeds herhaalt. Alles gaat goed. Maar zo klinkt hij helemaal niet.

Ik ben bang dat dat systeem van Glen Mills er juist toe leidt dat hij straks een perfecte bendeleider is omdat hij leert hoe je mensen onder druk kan zetten. Ik wil niet dat hij door ’n bepaalde fase blijvende schade oploopt. Als ik de verhalen van zijn medestudent nu hoor, wordt hij telkens in de hoek gedrukt. Ik ben bang dat hij in deze kwetsbare jaren leert om heel hard te worden. Ik bedoel, het is nog een kind, het zijn allemaal kinderen daar en dit gaan ze voor de rest van hun leven bij zich dragen.

Ik heb die andere studenten ook gezien op een bijeenkomst. Ze stonden helemaal strak in het gelid, er werd niet gelachen, het leek wel alsof ze een chip in hun hoofd hadden gekregen. Ik weet dat Alican een boek met regels uit zijn hoofd moest leren, maar dat lukte hem niet goed en daar heeft hij dus meer dan twee maanden over gedaan. Ik begrijp nu dat hij daardoor stevig is aangepakt, veel vloeren heeft moeten schrobben en heel weinig nachtrust heeft gehad. En dan denk ik: kom op jongens, het is een kind!

Ik moet je ook eerlijk bekennen dat ik de laatste tijd niet meer op internet durf, ik wil al die verhalen over Glen Mills niet meer lezen. Ik kan er toch niks meer aan doen. Ik probeer hem nog wel in een hoger beroep daar weg te krijgen maar veel hoop heb ik niet.


Hoofdstuk 5 Glen Mills: een politiek experiment‘Hans en Rita leerden elkaar kennen in 1996. Rita was nog ambtenaar op het Ministerie van Justitie en Nieukerke bood haar een plan aan voor de Glen Mills-scholen. Dit zijn heropvoedingscholen met een strikt regime. Hier worden kinderen geplaatst die een ernstig gedragprobleem hebben. Rita ging niet met hem in zee, ze vond zijn plan niets. Uiteindelijk verkreeg Nieukerke zijn subsidie van VWS en startte in 1999 zijn eerst school in Wezep’.15

De Hans waarover in bovenstaand stukje wordt gesproken is Hans Nieukerke, tot 1 juli 2007 direc-teur van de Hoenderloo Groep en huisvriend van Rita Verdonk, voorzitter van de Stichting Stem Rita Verdonk en tijdelijk fondsenwerver voor Trots op Nederland. Rode lijn door de bestaansgeschiede-nis van Glen Mills is een zware bemoeienis vanuit de landelijke politiek. Nog voor er enig resultaat bekend is, jubelen CDA en VVD al over de positieve resultaten. Een stevige aanpak van probleem-jongeren is hot en het experiment moet doorgaan! In dit hoofdstuk wordt de politieke bemoeienis met de Glen Mills School beschreven.

Het begin

Mevrouw Sorgdrager van D66, van 1994 tot haar gedwongen aftreden in augustus 1998 Minister van Justitie, was vol goede hoop toen zij de Kamer in februari 1998 melding deed van de start van het experiment. Geweld werd steeds vaker groepsgewijs gepleegd. ‘Oplossingen kunnen dan ook worden gezocht in een groepsdynamische aanpak, naast een geïndividualiseerde (strafrechtelijke) aanpak. In de jeugdzorg wordt op experimentele basis de zogeheten «Glen Mills-aanpak» geïntro-duceerd. Daarbij wordt negatief gericht groepsgedrag omgezet in positief groepsgedrag. Maar er wordt van dezelfde elementen gebruik gemaakt: sterke groepsnormen en waarden als solidariteit, hiërarchie, status.’16

Amper een maand later besluiten PvdA Staatssecretaris van Justitie, E. M. A. Schmitz, en VVD Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E. G. Terpstra, dat voor het experiment op

15 http://mens-en-

samenleving.infonu.nl/

politiek/17938-stichting-

stem-rita-verdonk-voorzit-

ter-hans-nieukerke.html

16 Kamerstuk 1997-1998,

25907, nr. 1, Tweede Kamer

23 februari 1998


kosten van VWS voor vier jaar met ingang van 1998 50 extra plaatsen beschikbaar worden gesteld. De kosten bedragen 4 miljoen gulden voor het jaar 2000.17 In november 1998 ontvangt de Kamer nadere uitleg over wie er op Glen Mills geplaatst kan worden (de doelgroep)18.

De Kamer jubelt

Het enthousiasme over Glen Mills in de Kamer is groot. Op 16 maart 2000 dienen CDA Kamerlid Eurlings en VVD Kamerlid Niederer een motie19 in die stelt dat ‘vernieuwingen en uitbreidingen in de justitiële jeugdinrichtingen dringend gewenst zijn’ en dat ‘Glen Mills ook in Nederland al zeer posi-tieve resultaten heeft behaald’. Zij verzuimen daarbij aan te geven welke positieve resultaten er dan geboekt zijn. Dat kon ook moeilijk, gezien nog maar één student het traject doorlopen had. De twee Kamerleden stellen voor Glen Mills alvast als justitiële jeugdinrichting te erkennen zodat zij nog mee kunnen liften als er besluiten vallen over het realiseren van extra capaciteit in justitiële jeugdinrichtin-gen. Ook vragen ze het Kabinet alvast te onderzoeken ‘met welke capaciteit het Glen Mills College kan bijdragen aan het aanbod van de justitiële jeugdinrichtingen’. De motie wordt aangenomen.

Justitie poogt het enthousiasme te temperen

Minder enthousiast is VVD Minister van Justitie, Korthals, de opvolger van Winnie Sorgdrager. In een brief aan de Kamer 20 maant hij de Kamer haar oordeel te baseren op feiten. ‘De formele start van het project was januari 1999. De eerste uitstroom vindt derhalve plaats in de eerste helft van 2000, de eindmeting is gepland eind 2002. Op dit moment heeft slechts 1 jongen het hele programma doorlo-pen. Enkele anderen bevinden zich in de vertrekunit. Op dit moment kan derhalve niets worden ge-zegd over effecten en daarmee evenmin over de toepasbaarheid van de methode in justitiële jeugdin-richtingen. Ik verwacht dat medio 2001 eerste voorlopige resultaten bekend zullen zijn.Gelet op de verschillen die er zijn tussen het systeem van het Nederlandse jeugdstrafrecht en het sy-steem van het Amerikaanse jeugdstrafrecht, vind ik besluitvorming op grond van alleen Amerikaanse ervaringen niet toereikend genoeg om daarop mijn mening te baseren’.Verder geeft de minister aan eerst de evaluatie van de effectiviteit van het project af te willen wach-ten om aan de hand van de uitkomsten ervan te beoordelen in hoeverre de methodiek toepasbaar zou zijn in justitiële jeugdinrichtingen. Ook geeft hij aan dat het van belang is om te vergelijken ‘in hoeverre de populatiekenmerken van Glen Mills – gezien de opnamecriteria van Glen Mills waaronder ook de contra-indicaties – overeenkomen met de populatiekenmerken van de justitiële jeugdinrichtin-gen’. Deze aanbeveling is nooit opgepakt. Bij de uiteindelijke uitkomsten van het recidiveonderzoek door het WODC in 2007 blijkt deze vergelijkbaarheid immers nog steeds een lastig punt. De Glen Mills school beroept zich er op dat haar doelgroep onvergelijkbaar is met welke andere doelgroep dan ook. Daardoor zijn volgens de Glen Mills School de funeste uitkomsten van het WODC onder-zoek niet vergelijkbaar met andere groepen jongeren zoals die in justitiële jeugdinrichtingen (jeugdge-vangenissen) en dus niet veelzeggend. – zie ook hoofdstuk 7 over het WODC onderzoek.

17 Kamerstuk 1997-1998,

24885, nr. 13, Tweede

Kamer 13 maart 1998

18 Kamerstuk 1998-1999,

26200 XVI, nr. 5, Tweede

Kamer 5 november 1998

19 Kamerstuk 1999-2000

26016, nr. 14 Tweede

Kamer 16 maart 2000

20 Kamerstuk 1999-2000

26016 nr 17 Tweede Kamer

1 mei 2000


De eerste incidenten worden bekend

Op 19 april 2004 meldt CDA minister van Justitie Donner dat er in het najaar van 2003 ‘naar aan-leiding van vermeende misstanden op de Glen Mills School een onderzoek verricht is door de Consultance Groep Nederland. In november 2003 heeft de Consultance Groep Nederland rapport uitgebracht. Dit rapport is vervolgens voorgelegd aan de Inspectie Jeugdzorg met de vraag of er aanleiding is om te bezien of aanvullend onderzoek moet worden verricht. De Inspectie ziet geen aanleiding voor aanvullend onderzoek’.21

Het Glen Mills programma ondergaat een eerste evaluatie

In oktober 2004 wordt de programma evaluatie van de Glen Mills School22 uitgevoerd door DSP in opdracht van het WODC gepubliceerd om vervolgens met een aanbiedingsbrief van de minister van justitie op 19 januari 2005 aan de Kamer aangeboden te worden. De evaluatie toont de noodzaak voor verbeteringen in het programma aan.Het WODC ziet de Glen Mills aanpak ook als een experiment: ‘Aangezien de kernelementen van het programma niet eerder onderzocht zijn, betekent dit dat er noch redenen zijn om aan te nemen dat GMS leidt tot het doel (recidive vermindering), noch dat er motieven zijn om aan te nemen dat het niet werkt’.De aanleiding voor dit onderzoek is dat er eind 2004 besloten moest worden of justitie al dan niet structureel plaatsen In zou gaan kopen op Glen Mills. Op dat moment, 5 jaar na de start van het experiment, geeft VWS structurele subsidiering voor 50 plaatsen. Het Ministerie van Justitie (DJI) is vanaf 2001 gestart met het inkopen van (100) plaatsen. Het WODC concludeert dat van de jongeren die in het nabegeleidingstraject zitten (periode tot anderhalf jaar na het verlaten van de school) 26% waarschijnlijk heeft gerecidiveerd.

De instroom is niet naar verwachting

Ook concluderen zij dat de instroom achterblijft bij de verwachting waardoor Glen Mills lege bedden heeft. Plaatsers hebben problemen met bepaalde aspecten van de aanpak (imago van harde aanpak en door in de media beschreven incidenten). De jongeren zelf kiezen eerder voor een korte deten-tiestraf dan voor plaatsing in GMS, ‘waar ze heel veel moeten’ en dat ver van huis is. Een aantal plaatsers heeft de ervaring dat door hen geplaatste jongens weglopen en in een enkel geval dat een jongen zegt fysiek hardhandig te zijn aangepakt.

Studenten vinden GMS een hard programma

‘Oud-studenten vinden de GMS een hard programma enhebben het er allemaal - zeker het eerste half jaar - zeer moeilijk gehad.

21 Tweede Kamer, aanhang-

sel van de handelingen

nr 1363, vergaderjaar

2003-2004

Vragen van het lid Vos

(GroenLinks) aan de

minister van Justitie over

berichten rondom Glen

Mills.

(Ingezonden 10 maart

2004)

22 http://www.dsp-groep.

nl/cms/uploadedfiles/

Programma-evaluatie_van_

de_Glen_Mills_School.pdf


Voor een enkeling duurde de zware periode zelfs anderhalf jaar. Vooral het feit dat jongens nau-welijks familie zien, niet openlijk kunnen praten over emoties, weinig begeleiding ervaren bij het omgaan met emoties en voortdurend confrontaties (ook van jongere studenten) moeten accepteren wordt zwaar gevonden. Ook de maatregelen zoals het niet mogen hebben van eigen spullen, feed-backs, holdings en groepsprocessen zijn zwaar. Niet alle personeelsleden kunnen naar hun mening goed coachen’.Het aantal studenten is erg snel uitgebreid, wat volgens het WODC heeft geleid tot een gebrek aan aandacht voor de overgang naar de maatschappij en het vinden van werk, onderwijs en huisvesting voor de studenten. Ook is er te weinig aandacht besteed aan het herkennen van kenmerken die lei-den tot het plegen van een delict. Ook wordt er te weinig gekeken naar de situatie in het gezin. Een aantal coaches heeft de werkwijze van GMS onvoldoende in de vingers wat er toe leidt dat er soms onvoldoende begeleiding is voor de studenten.

Geen prioriteit bij recidivevermindering

Het WODC concludeert dat Glen Mills geen prioriteit legt bij recidiveverminderende maatregelen als individueel maatwerk, werken met criminogene risicofactoren, terugvalpreventie, cognitieve gedragstherapie en de sociaal emotionele ontwikkeling van studenten en adviseert deze elementen alsnog in te bouwen (niet alleen in GGI). De GMS dient opnieuw te overwegen of deze elementen ingebouwd kunnen worden in het programma.Zij adviseren bij het lopende onderzoek naar de effecten van het Glen Mills programma ervoor te zorgen dat bij de wijze waarop in dit onderzoek de effecten gemeten worden, een vergelijking met andere programma’s mogelijk wordt gemaakt.

Meer jongeren plaatsen is onhaalbaar

De eindconclusie van het WODC is duidelijk: ‘Het plaatsen van meer jongeren achten wij op dit moment dan ook onhaalbaar’.Justitie besluit steeds minder plaatsen in te kopen.In reactie op de evaluatie schrijft CDA minister van justitie Donner23 op 19 januari 2005 dat het aantal door justitie ingekochte plaatsen op de Glen Mills school gereduceerd is tot 50. In september 2007 besluit zijn opvolger, de CDA minister van justitie Hirsch Ballin, het aantal plaatsen verder te reduceren tot 30.24

Ook wijst hij er twee jaar later opnieuw op dat Glen Mills in 2005 begonnen is met het aanbrengen van verbeteringen in het programma. Dit zal niet de laatste keer zijn!

De wet moet aangepast worden aan Glen Mills

In 2004 stelt minister Donner van Justitie dat ‘bij de aanpak die de GMS kiest men aanloopt tegen wettelijke grenzen, bijvoorbeeld daar waar de studenten in de eerste periode geen bezoek mogen

23 Vergaderjaar 2004-2005

24587 nr 119 brief van de

minister van justitie aan de

Kamer op 19 januari 2005

24 Vergaderjaar 2007-2008

Vaststelling van de

begrotingsstaten van het

Ministerie van Justitie (VI)

voor het jaar 2008 31200

VI, nr. 2


ontvangen van familie. Op dit moment wordt een wijziging van de Wet op de jeugdzorg voorbereid. Daarbij wordt een wettelijke basis voorgesteld voor een vorm van gesloten hulpverlening buiten de justitiële jeugdinrichtingen voor jeugdigen met ernstige gedragsproblemen en voor jeugdigen die bescherming nodig hebben tegen invloeden van buitenaf. Bij het ontwerpen van dit wetsvoorstel wordt bezien welke beperkingen van de persoonlijke vrijheden kunnen worden toegepast. Zolang de wetswijziging zijn beslag nog niet heeft gekregen, zullen de jeugdige en zijn ouders voorafgaand aan deelname aan het programma in de GMS zorgvuldig worden geïnformeerd over het programma en de (beperkende) onderdelen daarvan teneinde daarmee te kunnen instemmen’.Hij kondigt vervolgens aan dat in de zomer van 2005 een onafhankelijke landelijke erkennings-commissie de aanpak van de GMS zal toetsen.

De eerste recidivemeting: Glen Mills niks beter dan anderen

In september 2007 publiceert het WODC de eerste recidivemeting over de periode 1999-2004.25 Van de 205 ex-pupillen van de GMS heeft 46,3 procent binnen één jaar na vertrek uit de inrichting (opnieuw) één of meer misdrijven gepleegd waarvoor hij werd vervolgd. Vier jaar na de invrijheidstel-ling ligt dit percentage op 78 procent. De algemene recidive onder GMS-jongeren ligt hoger dan onder ex-pupillen van justitiële jeugdbehandelinrichtingen, maar niet hoger of lager dan mag worden verwacht op grond van hun achtergrondkenmerken stelt het WODC. In vergelijking met de justitiële jeugdbehandelinrichtingen stromen er ‘zwaardere’ jongens uit en daarom is de recidive na GMS hoger. Zie bijlage hoofdstuk 7 over deze recidivemeting.In december 2007 wordt een onderzoeksrapport van de Inspectie voor de jeugdzorg en de Inspectie van het Onderwijs gepubliceerd over de veiligheid binnen Glen Mills.26 Zie bijlage hoofdstuk 7 over dit onderzoek.

Glen Mills in strijd met Wet op de jeugdzorg

Een van de conclusies is dat Glen Mills als open jeugdinrichting niet conform de wet handelt door de zogenaamde holdings toe te passen. Ook op een aantal andere punten is er stevig commentaar op de Glen Mills aanpak. De Glen Mills School voldoet niet aan het klachtrecht; er is geen cliëntver-trouwenspersoon.

Glen Mills krijgt weer een kans

Naar aanleiding van dit onderzoek van december 2007b besluit de PvdA staatssecretaris van jus-titie, Albayrak ( Glen Mills valt onder het huidige Kabinet niet langer onder de minister maar onder de staatssecretaris), dat Glen Mills opnieuw, net als in 2005, een kans krijgt om verbeteringen in het programma door te voeren. ‘Bij eerdergenoemde brief van 19 januari 2005 liet ik u weten dat de GMS naar aanleiding van de plan- en procesevaluatie al is gestart om verbeteringen in het program-ma aan te brengen. Deze verbeteringen zien toe op het werken met het gezinssysteem, het creëren

25 bijlage bij Kamerstuk

2007-2008, 24587, nr. 246,

Tweede Kamer

26 bijlage Kamerstuk

2007-2008, 29815, nr. 129,

Tweede Kamer


van mogelijkheden om geleerde vaardigheden in de praktijk te oefenen, het uitbouwen van netwer-ken en samenwerkingsverbanden en de intensivering van de opleiding van medewerkers.27‘

Holdings mogen alleen als er ernstige agressie is

Op 17 maart 2008 schrijft ChristenUnie Minister voor Jeugd en Gezin Rouvoet ‘Wanneer het aanbod blijft bestaan als provinciaal aanbod zal de Hoenderloo Groep de methodiek zodanig aan moeten passen dat aan deWet op de jeugdzorg wordt voldaan.’‘Onder holding verstaat de Inspectie jeugdzorg het «vastpakken en vasthouden» van jeugdigen in-dien dit noodzakelijk is in verband met ernstige vormen van agressie. De juridische basis voor deze vorm van fysiek ingrijpen in de vrijheid van jeugdigen is artikel 290 lid 1 sub d van de Wet op de jeugdzorg. Dit artikel heeft betrekking op de maatregelen die uitsluitend toegepast kunnen worden binnen accommodaties die aangewezen zijn voor gesloten jeugdzorg.Holding wordt echter al geruime tijd (geprotocolleerd) binnen de Glen Mills School toegepast. De Inspectie jeugdzorg laat nu weten dat dit niet toegestaan is binnen de provinciaal gefinancierde jeugdzorg. Dit is een belangrijke constatering en ik zal in overleg met de Inspectie jeugdzorg,de provincie Zuid-Holland, het ministerie van Justitie en de Hoenderloo Groep op korte termijn inventa-riseren wat de consequenties hiervan zijn voor Glen Mills School. Ik zal ook onderzoeken of en zo ja onder welke condities deze locatie aangewezen kan worden als gesloten jeugdzorgaccommodatie. Ik zal u hier voor de zomer over informeren.’Minister Rouvoet weet niet hoe deze holdings toegepast worden, zoveel is duidelijk. En al helemaal niet dat deze vaak toegepast worden als er bij de student in kwestie helemaal geen sprake is van ernstige agressie.De Kamer, gealarmeerd door de mededeling dat de Glen Mills aanpak deels in strijd is met de wet, vraagt het Kabinet op welke termijn Glen Mills wel aan de wet zal voldoen. Minister Rouvoet schrijft: ‘De provincie Zuid-Holland zal de Hoenderloo Groep verzoeken om uiterst terughoudend om te gaan met de maatregel ‘holding’ en dit alleen als ultimum remedium toe te passen. Dit sluit aan bij het be-leid van de Hoenderloo Groep hieromtrent’. Dat dit niet waar is, blijkt uit de verschillende gesprek-ken met medewerkers, studenten en ouders over de praktijk van de holdings.

Zonder holdings risicovolle situaties

Op verzoek van de SP28 gaat minister Rouvoet nog specifiek in op de strijdigheid van holding met de wet: ‘Met betrekking tot de maatregel «holding» stel ik vast dat deze methodiek al sinds de start van de Glen Mills School wordt toegepast. Het acuut stoppen met de maatregel en het daarmee beëindigen van de behandeling van 120 jeugdigen binnen de Glen Mills School is niet in het belang van de betrokken jeugdigen en wordt ook niet door de Inspectie jeugdzorg geëist. Hierdoor zouden juist risicovolle situaties kunnen ontstaan’.29

27 Brief van de Staatssecre-

taris van Justitie van 25

januari 2008, Kamerstuk

2007-2008, 24587, nr. 244,

Tweede Kamer

28 18 maart 2008, Hande-

lingen 2007-2008, nr.

64, Tweede Kamer, pag.

4570-4573

29 Kamerstuk 2007-2008,

29815, nr. 129, Tweede

Kamer


De Kamer aan zet

Op 18 juni 2008 zal de Kamer in debat gaan met het Kabinet over de toekomst van Glen Mills. De SP zal het zwartboek aanbieden aan de staatssecretaris van justitie en de minister van jeugd en gezin.


Hoofdstuk 6 Conclusies/AanbevelingenDe Glen Mills aanpak heeft de hooggespannen verwachtingen niet waargemaakt. Het is tijd om de stekker er uit te trekken.

Uit recidivecijfers blijkt: Glen Mills werkt niet (zie bijlage hoofdstuk 7). Uit de recidivemetingen van het WODC blijkt dat 46,3 procent van de ex-studenten binnen één jaar na vertrek uit de inrichting (opnieuw) één of meer misdrijven hebben gepleegd waarvoor zij werden vervolgd. Vier jaar na de invrijheidstelling ligt dit percentage op 78 procent. De algemene recidive onder GMS-jongeren in de periode van 1999 tot 2004 ligt aanmerkelijk hoger dan onder ex-pupillen van justitiële jeugdbehan-delinrichtingen. Daarmee wordt de belangrijkste doelstelling van de Glen Mills School (het op het rechte pad brengen van criminele jongeren) bij lange na niet gehaald. Hoewel meerdere keren wordt aanbevolen om bij het onderzoeken van de effectiviteit van de Glen Mills aanpak te proberen cijfers vergelijkbaar te maken, is dit niet uitgewerkt. De stelling van het WODC dat de algemene recidive onder GMS jongeren niet hoger of lager is dan mag worden ver-wacht op grond van hun achtergrondkenmerken is slecht onderbouwd. In zijn algemeenheid is het aannemelijk dat er bij GMS in vergelijking met de justitiële jeugdbehandelinrichtingen ‘zwaardere’ jongens uitstromen. Tegelijkertijd blijkt uit de interviews dat de jongeren die geplaatst worden niet persé voldoen aan de kenmerken van de doelgroep. Elke vergelijking gaat dus mank. * Dit experiment had vanaf het begin ofwel met wetenschappelijk onderbouwde methodes moeten werken of omkleed moeten zijn met wetenschappelijk onderzoek. Hierbij had een groep jongeren met vergelijkbare samenstelling in een andere setting (open/gesloten) op dezelfde wijze gemonitord moeten worden om de gegevens onderling vergelijkbaar te maken. Dat is nu te laat.* Glen Mills scoort op zijn best bijna even goed als een jeugdgevangenis op vlak van recidive, op zijn slechtst stukken slechter. De verwachting dat deze nieuwe onorthodoxe methode beter zou aan-sluiten bij de leefwereld van de jongere en dus betere resultaten zou boeken is in de bijna tien jaar dat dit experiment duurt, op geen enkel moment waargemaakt.


Glen Mills werkt met jongeren die niet tot de doelgroep behoren

Uit de verschillende interviews en meldingen blijkt dat Glen Mills herhaaldelijk jongens toelaat die niet tot de doelgroep behoren. Zo werden jongens met een te lage leeftijd of een serieuze handicap geaccepteerd. Ook jongens die seksuele delicten hebben gepleegd, een stevige contra-indicatie voor deelname aan het programma, werden toegelaten. Door te werken met jongens met een contra-indicatie hebben de jongens zelf en hun omgeving een zwaarder verblijf op Glen Mills.* Door deze jongens toe te laten laadt Glen Mills de verdenking op zich het belangrijker te vinden dat ‘de bedden zoveel mogelijk gevuld zijn’ dan dat er jongens meedoen die passen in de methodiek. * De vraag is of het opnemen van jongens met een contra-indicatie jongeren extra beschadigt.

Glen Mills werkt deels met incompetent personeel

Rode lijn in de meldingen en de interviews is het gebrek aan opleidingsniveau van veel personeel van Glen Mills. Zo wordt er gesproken over oud-militairen, beveiligers en sportdocenten die op Glen Mills werken in de begeleiding van de probleemjongeren. Interne opleidingen zijn ook onderwerp van kritiek van de geïnterviewden. Al in januari 2005 werd aangekondigd dat GMS is gestart om verbeteringen in het programma aan te brengen, specifiek de intensivering van de opleiding van medewerkers. * Onderzoekers concluderen dat de machtsgevoeligheid van de methodiek van Glen Mills het risico van machtsmisbruik in zich mee draagt, maar dat een bewakings- en alarmeringssysteem slechts beperkt is ontwikkeld. Machtsmisbruik door coaches is een terugkerend thema in de interviews met medewerkers, studenten en hun ouders.* Specifieke gedragswetenschappelijke deskundigheid is zeer beperkt aanwezig: één gedragsweten-schappelijk geschoolde programmamanager voor ruim 100 jongeren.Doordat de cultuur op Glen Mills naar binnen gekeerd lijkt te zijn, wordt personeel op zijn minst niet gestimuleerd kritiek of feedback te geven op de dagelijkse gang van zaken.

De werkdruk is bijzonder hoog op Glen Mills

Verschillende meldingen en gesprekken geven aan dat op Glen Mills afspraken over arbeidstijden worden overschreden. Er zou sprake zijn van verschillende roosters, waardoor de Arbeidsinspectie geen grip krijgt op wat er daadwerkelijk zich afspeelt op Glen Mills.

Jongeren ondergaan een structureel slaaptekort

Uit alle interviews en meldingen blijkt dat studenten, zeker in de eerste maanden van hun verblijf op Glen Mills en in de nasleep van incidenten, veel te weinig slaap krijgen. Langere periodes met vijf á


zes uur slaap op een dag zijn geen uitzondering. Onduidelijk is of slaapdeprivatie wordt toegepast als straf of als methode om jongens ontvankelijker voor het programma te maken. Het is onaccep-tabel deze jongens, wat voor delict ze ook hebben gepleegd, een slaaptekort op te leggen. Dit is een inbreuk op de lichamelijke integriteit.

De confrontatiemethode (‘holdings’) van Glen Mills leidt tot mishandeling

De holding, het fysiek in een klem nemen van jongeren, wordt zeer vaak toegepast op Glen Mills. Deze holding mag niet toegepast worden volgens de inspectie voor de jeugdzorg omdat Glen Mills een open instelling is. Het is een cosmetische oplossing om van Glen Mills een gesloten instelling te maken. Deze holding wordt te vaak toegepast en ook als de betreffende jongere niet agressief is, maar slechts niet luistert naar een aanwijzing. Dat is niet acceptabel. Het tegen kasten bonken van jongeren of ze langdurig op de grond of tegen de muur vastklemmen gaat vele malen verder dan wat de bedoeling hoort te zijn. De meldingen van blessures door levels en door de holding zijn gedetail-leerd en veelvuldig. Het heeft er alle schijn van dat de confrontatiemethode uit de hand is gelopen.

Tijdens de examenperiode worden jongens in groepsprocessen vastgehouden

Als er aanleiding toe is worden jongens in een groepsproces gezet met als doel er achter te komen wie er betrokken was bij of weet had van een poging om weg te lopen, een poging tot zelfbescha-diging of, onschuldiger, een poging iets op meubilair of muren te krassen. Het is onacceptabel dat jongeren hierdoor zich niet kunnen concentreren op het afleggen van hun toetsen/examens. Dit staat in fel contrast met het uitgangspunt van GMS dat het klaslokaal en het onderwijs heilig is.

De langdurige groepsprocessen leiden tot fysiek ongemak en doorbreken het contact met de ouders

Groepsprocessen kunnen soms dagenlang duren. Jongeren zitten dan dagen aan een stuk uren-lang (soms tot na middernacht) in een strakke houding op de grond (knieën tegen de borst, voeten tegen de billen). Het hebben van een lichamelijke kwaal leidt in de regel niet tot een vrijstelling van de verplichting langdurig in deze onprettige houding te zitten. Verschillende meldingen kwamen bin-nen (ook via ouders) van jongens die doorligplekken opliepen door deze houding. Deze lichamelijke mishandeling als onderdeel van de methode van Glen Mills is volstrekt onacceptabel en past niet in een geciviliseerd land als Nederland.

De Glen Mills straffen zijn te lang en te hardhandig

Verschillende meldingen kwamen binnen van jongens die langdurig in een doucheruimte werden op-gesloten. Daarnaast is het onderdeel van de Glen Mills methode om jongeren in bepaalde situaties


uren of zelfs dagen in de wasruimte zittend met gestrekte benen de vloeren te laten schrobben. De douche incidenten hebben geleid tot het ontslag van in ieder geval één personeelslid. De vraag is in hoeverre het te hard straffen van jongeren voor kleine overtredingen vast onderdeel is van de Glen Mills aanpak. Seksuele delicten

Verschillende meldingen zijn gedaan over seksuele incidenten op de Glen Mills school. Niet al-leen van grensoverschrijdend gedrag van personeel/stagiairs richting de jongens maar ook van de jongens onderling. Een school en een jeugdinstelling moeten veilig zijn. De vraag is of de Glen Mills school voldoende aandacht aan het voorkomen van seksuele delicten geeft.

Nader onderzoek naar zwijggeld nodig

Er is gemeld dat zowel een personeelslid als een student die vanuit Glen Mills een handeltje in drugs onderhield zwijggeld mee kregen. Dit dient nader onderzocht te worden.

Fraude op Glen Mills met onderwijsresultaten

Veel meldingen gaan over gesjoemel op school met de onderwijsresultaten. Vlak voor het drukken van dit rapport kwam via het SP meldpunt naar buiten dat een docent tijdens het examen Duits een leerling hielp met als gevolg dat alle leerlingen het examen over moesten doen. Ook het ministerie van OCW bevestigde deze fraudezaak. Uit de verhalen in dit zwartboek blijkt dat dit incident niet op zichzelf staat. Vraag is in hoeverre deze personeelsleden uit zichzelf handelden of dat ze onder druk stonden om de onderwijsresultaten positief te laten zijn. Hier dient nader onderzoek naar gedaan te worden.

Kinderen moeten elkaars hulpverlener zijn

Zowel ouders als leerlingen beklagen zich over het feit dat leerlingen tijdens de groeps geleide inter-actie maar ook regulier tijdens de dag elkaar moeten begeleiden en als hulpverlener naar elkaar toe op moeten treden. Dit terwijl de meeste leerlingen zelf stevige gedragsproblemen hebben.

Gebrek aan confrontatie met eigen daden en nazorg

Als een jongere niet geconfronteerd wordt met zijn verleden leert hij ook niet hoe om te gaan met zijn daden, het erkennen van schuld en het onderkennen van de oorzaken van zijn gedrag. Dit is inherent aan de methodiek van Glen Mills en vormt een ernstige tekortkoming op de methode. Veel meldingen gaan over het gebrek aan (structurele ) nazorg en het gebrek aan begeleiding als het kind terugkeert in de oude gezinssituatie.


Gebrek aan mogelijkheid om klachten in te dienen/transparantie

Het is moeilijk voor jongeren en ouders, maar ook voor het personeel om een klacht in te dienen. De procedure en de afhandeling zijn niet transparant en niet onafhankelijk.

Hogedrukpan effect

Onder druk wordt alles vloeibaar en passen Glen Mills studenten zich aan aan wat hen wordt op-gelegd. Dat wil niet zeggen dat zij door deze methode ook leren wat er mis is gegaan in het verle-den en hoe zij kunnen leren in de toekomst beter om te gaan met de oorzaken van hun negatieve gedrag. De methodiek leidt waarschijnlijk bij veel studenten tot schijnaanpassing. De hoge recidive van ex-studenten wijst in deze richting.

Hoe vaak geef je Glen Mills de kans om te verbeteren?

Glen Mills heeft herhaaldelijk de kans gekregen haar methodiek en aanpak te verbeteren, telkens naar aanleiding van stevig commentaar, incidenten en ontsporingen. Momenteel zou Glen Mills opnieuw werken aan verbeteringen. Hoe vaak geef je de verantwoordelijken voor een tegenvallend experiment de kans aanpassingen te doen? De methode van Glen Mills leidt niet tot de gehoopte afname van delicten. De positieve onderwijs-resultaten zouden wel eens niet zelf verdiend kunnen zijn. Jongeren melden dat ze beschadigd zijn door hun verblijf op Glen Mills.

De stekker er uit

Alle deelconclusies bij elkaar leiden tot onze conclusie dat het tijd is om een einde te maken aan dit experiment. De landelijke politiek heeft dit experiment mogelijk gemaakt. De landelijke politiek zou nu ook de verantwoordelijkheid op zich moeten nemen om de stekker er uit te trekken.


Hoofdstuk 7 Bijlagen1. Samenvatting van de conclusies uit het WODC recidive onderzoek

In september 2007 verscheen een onderzoek naar de recidive onder oud-studenten van de Glen Mills School (GMS). Het onderzoek werd door het WODC uitgevoerd in opdracht van de Directie Justitieel Jeugdbeleid.

GMS

De GMS begeleidt en behandelt normaal begaafde jongens vanaf 14 jaar, die delinquent gedrag vertonen in groepsverband. Door middel van confrontaties, groepsdruk, status, hiërarchie en parti-cipatie probeert GMS de jongens een positieve groepscultuur bij te brengen, waarin zij zich positief gedragen.

Onderzoeksgroep

De onderzoeksgroep bestond uit 205 jongens die in de periode 1999 tot en met 2004 uitstroomden uit de GMS of uit de jeugdbehandelingsinrichting die direct volgde op de GMS. Van de 205 oud-studenten hebben 151 jongens het Glen Mills-programma volledig doorlopen. 54 jongens zijn voor-tijdig uit de GMS vertrokken, nadat ze niet terugkeerden van verlof of omdat ze wegliepen.

Vergelijking

In de recidivemeting is onderscheid gemaakt tussen de ‘afmakers’ en de ‘afhakers’. Ook zijn de recidivepercentages van oud-Glen Millsstudenten vergeleken met jongeren die zijn uitgestroomd uit een jeugdbehandelinstelling. Een directe vergelijking met deze groep is echter niet op zijn plaats omdat meisjes, zwakbegaafde jongens en jongens met een zware drugsverslaving niet in aanmer-king komen voor plaatsing in de GMS. Toch geven deze cijfers wel enige indicatie.


Recidivepercentages

Uit het onderzoek blijkt dat 46 procent van de jongens binnen een jaar na uitstroom uit de GMS recidiveert. Na vier jaar is dat percentage opgelopen tot 78 procent. Een jaar na uitstroom uit de GMS is 41 procent van de jongens vervolgd voor een misdrijf met een strafdreiging tussen de 4 en 8 jaar (ernstige recidive). Vier jaar na uitstroom ligt het percentage ernstige recidive op 72,3 procent. Van de jongens is 13 procent een jaar na uitstroom uit de GMS vervolgd voor een misdrijf met een strafdreiging van meer dan 8 jaar (zeer ernstige recidive). Vier jaar na uitstroom ligt het percentage zeer ernstige recidive op 31,1 procent.

Vergelijking tussen ‘afmakers’ en ‘afhakers’

Wanneer bij de recidivecijfers van GMS-jongens gekeken wordt naar de verschillen tussen ‘afma-kers’ en ‘afhakers’ valt op dat die na het eerste jaar relatief groot zijn: bij de ‘afmakers’ ligt het reci-divecijfer na een jaar op 41,7 procent, bij de ‘afhakers’ is dat 59,3 procent. Na vier jaar liggen de recidivecijfers dichter bij elkaar: 75,7 procent bij de afmakers, 85 procent bij de afhakers.

Vergelijking met JJI

Wanneer de recidivecijfers van GMS-deelnemers vergeleken worden met ex-pupillen van jeugd-behandelinrichtingen blijken de recidivecijfers onder GMS-ers aanzienlijk hoger: een jaar na uitstroom is de recidive onder GMS-ers 46 procent. Onder ex-pupillen van jeugdbehandel-inrichtingen 31 procent. Na vier jaar zijn deze cijfers respectievelijk 78 procent en 58 procent. Deze verschillen zijn echter niet hoger of lager dan verwacht mag worden op grond van hun achtergrondkenmerken.

Verwachte en geobserveerde recidive

Op basis van de achtergrondkenmerken kan een prognose gedaan worden van de recidive die binnen een jaar na uitstroom zal zijn opgetreden. In geen van de groepen blijkt de feitelijke recidive hoger of lager dan wat mag worden verwacht.

Conclusie

Op grond van de uitkomsten van dit onderzoek is er geen reden om aan te nemen dat de GMS meer of minder succesvol is in het terugdringen van recidive dan de justitiële jeugdbehandelinrichtingen. Het onderzoek levert geen aanwijzingen op dat de aanpak van de Glen Mills School op dit punt verschil maakt.


2. Samenvatting van de conclusies uit het onderzoek van de gezamenlijke inspecties voor onderwijs en jeugzorg.

Samenvatting van het onderzoek naar de Glen Mills School, onderdeel van de Hoenderloo Groep door de Inspectie jeugdzorg en de Inspectie van het Onderwijs. Het onderzoek werd in december 2007 afgerond.

In 2006 zijn zowel bij de Inspectie jeugdzorg als de Inspectie van het Onderwijs incidenten gemeld die duiden op een mogelijk onveilige situatie voor jeugdigen en medewerkers binnen de Glen Mills School, onderdeel van de Hoenderloo Groep. Naar aanleiding van deze incidenten heeft de Hoen-derloo Groep verbeteringen doorgevoerd.

Met de provincie Zuid-Holland en de Hoenderloo Groep is afgesproken dat de Inspectie jeugdzorg, samen met de Inspectie van het Onderwijs, een vervolgonderzoek naar de veiligheid binnen de Glen Mills School in de loop van het eerste halfjaar van 2007 uitvoert. In dit rapport beantwoorden de inspecties de vraag of de Glen Mills School een veilig leef-, behandel- en werkklimaat biedt én waarborgt. De inspecties beantwoorden deze vraag door aan te geven óf en waar de inrichting risico heeft op een onveilig leef-, behandel- en werkklimaat.

Samenvattend oordelen de inspecties dat de Glen Mills School een matig risico heeft op een on-veilig leef-, behandel- en werkklimaat voor de jongeren en voor het personeel van de inrichting en de daaraan verbonden school. De belangrijkste reden voor de kwalificatie matig is gelegen in het feit dat de opvoeding en behandeling van jongeren en het handelen van de medewerkers van Glen Mills zich in een systeem afspelen waar invloeden van buitenaf moeilijk toegang vinden. Hierdoor is onvoldoende inzichtelijk wat zich binnen de Glen Mills School afspeelt. Doordat interactie met de ‘buitenwereld’ over de interne gang van zaken beperkt is, vindt er onvoldoende zelfreflectie plaats en kan onvoldoende bijgestuurd worden.

De groepsstructuur van de Glen Mills School is gebaseerd op een hiërarchisch systeem dat zeer machtsgevoelig is. Het huidige management is zich hiervan bewust. In het recente verleden hebben zich incidenten voorgedaan met medewerkers die niet goed met hun hiërarchische machtspositie om konden gaan. De directie van de Hoenderloo Groep en het huidige management van de Glen Mills School hebben toen ingegrepen. De machtsbalans is hersteld. Het bewaken van de balans is echter kritisch. Het is daarom van cruciaal belang dat er voor het omgaan met machtsposities een adequaat alarmerings- en bewakingssysteem is, zodat directie en management tijdig kunnen ingrij-pen en reageren op signalen van mogelijk misbruik. Juist op dit laatste punt schiet de Glen Mills School ten tijde van dit onderzoek tekort. De inspecties vinden dit reden tot zorg omdat de me-thodiek van de Glen Mills school ook inhoudt dat zij niet voldoet aan de vereisten in de Wet op de jeugdzorg met betrekking tot het klachtrecht en de cliëntvertrouwenspersoon, waardoor de jongere


zijn kritiek moeilijk kwijt kan. In dit kader hebben de inspecties geconcludeerd dat het niet voldoen aan de vereisten uit de Wet op de jeugdzorg vooral kritisch is bij het toepassen van de agressieregulerende techniek ‘holding’ in het confrontatiemodel dat de basis vormt van de methodiek van Glen Mills.

Aanbeveling aan de Hoenderloo Groep

De inspecties zijn van oordeel dat de Glen Mills School geformaliseerd beleid dient te hebben dat bij medewerkers bekend is en in de dagelijkse praktijk consequent wordt gehanteerd. Nu dit onvol-doende het geval is, verwachten de inspecties dat de Glen Mills school zorgt dat alle onderzochte indicatoren op operationeel niveau gebracht worden.

Aanbeveling aan de verantwoordelijke overheden

Nu blijkt dat het toepassen van een deel van de methodiek van Glen Mills met onvoldoende waar-borgen omkleed is waardoor de persoonlijke levenssfeer van jongeren onvoldoende beschermd wordt, verwachten de inspecties dat de verantwoordelijke overheden passende maatregelen nemen. Zij hebben daarom de verantwoordelijke overheden aanbevolen om, in overleg met de Hoenderloo Groep aan te geven binnen welke voorwaarden de methodiek van Glen Mills verantwoord uitgevoerd kan worden. Daarnaast hebben zij aanbevolen om, in nauw overleg met alle betrokken en belang-hebbende partijen, te bezien of het huidige kader dat de Wet op de jeugdzorg de Glen Mills school geeft hiervoor voldoende waarborgen biedt of dat een ander kader nodig is.

Samenvatting bevindingen

De veiligheid op de Glen Mills School is door de onderzoekers op tal van terreinen onderzocht. Hieronder kort samengevat de bevindingen per deelgebied.

Veiligheid gebouw

Het ontwerp en de constructie van de gebouwen dragen bij aan het ontstaan van onveilige situaties. De gebouwen zijn weinig overzichtelijk. Het buitenverblijf, met name het sportplein in het midden van het terrein, is wel overzichtelijk.

Inzicht in veiligheidsbeleving

Er is onvoldoende aantoonbaar inzicht in de veiligheidsbeleving van jongeren en medewerkers. Hoewel uit diverse beleidsdocumenten blijkt dat er aandacht is voor de veiligheidsbeleving van zowel studen-ten als medewerkers, is de veiligheidsbeleving niet gemeten in termen van een onderzoek met scores.


Inventarisatie veiligheidsrisico’s

De risico’s met betrekking tot agressie en geweld zijn onderzocht en beschreven in de risico- inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Knelpunten en tekortkomingen zijn hierin helder vastgelegd. Een gedegen plan van aanpak ontbreekt. Sommige maatregelen zijn al uitgevoerd, andere nog niet. On-duidelijk is wat nu precies de stand van zaken is.

Beleid preventie en beheersing incidenten

Er is geen structureel beleid op het gebied van preventie en beheersing incidenten. Er zijn wel losse onderdelen, maar samenhang ontbreekt. De preventie en beheersing van incidenten vind plaats door de methodiek van de Glen Mills School en het daarbij behorende confrontatiemodel. De methodiek van Glen Mills is echter gebaseerd is op het verkrijgen van macht en status en brengt als zodanig ook een risico mee.

Training medewerkers

Medewerkers worden getraind in het omgaan met agressie en geweld en kunnen het in de training geleerde (waar nodig) toepassen. Doordat de trainingen intern zijn en worden gegeven door een medewerker van de eigen organisatie, draagt dit niet bij aan zelfreflectie en het zelfkritisch vermo-gen van de organisatie. Risicovolle patronen kunnen hierdoor in stand worden gehouden, wat kan bijdragen aan onveiligheid binnen de Glen Mills School.

Beleid ongewenste omgangsvormen

Er is er een beleid Seksueel misbruik door hulpverleners. Ook is een schriftelijk protocol Discrimina-tie en Seksuele Intimidatie aanwezig. Medewerkers zijn inhoudelijk niet goed op de hoogte van het protocol. Wel is bekend dat er bij de Hoenderloo Groep een vertrouwenspersoon is. Wie dit is of hoe die te bereiken is, is echter onbekend.

Personele bezetting

Met betrekking tot de inzet van personeel is rekening gehouden met de risico’s in de instelling. ’s Nachts zijn er drie coaches op de unit aanwezig, waarvan er één slaapdienst heeft. Aangezien er zes jongeren op de slaapzalen slapen en de deuren niet afgesloten kunnen worden, brengt deze la-gere bezetting in de nachtelijke uren een risico met zich mee. Het systeem van Glen Mills, waarin de jongeren elkaar aanspreken en corrigeren op en confronteren met onwenselijk gedrag draagt echter in grote mate bij aan de veiligheid.


Melding, registratie en analyse van incidenten

De procedure voor het melden en registreren van incidenten is bij de medewerkers bekend en wordt als zodanig ook toegepast. Een incident wordt gemeld als er sprake is van fysiek ingrijpen door personeel. Er vindt wel centrale registratie plaats, maar geen periodieke analyse van de registratie, waardoor het management onvoldoende inzicht heeft in de aard en toedracht van de incidenten. Incidenten worden individueel nabesproken maar onvoldoende geanalyseerd en teruggekoppeld. Bovendien is er geen sprake van evaluatie van de geregistreerde incidenten en bijstelling van beleid.

Alarmeringsprocedure

Er is geen technisch alarmeringssysteem om alarm te kunnen slaan. Er is echter wel een alarme-ringsprocedure waarvan alle medewerkers op de hoogte zijn. Als het jongeren of medewerkers niet lukt om een medestudent te corrigeren op zijn gedrag, roepen zij ‘Steun’ en komen er van alle kanten medewerkers (coaches) aangestroomd om druk uit te oefenen om op die manier de jongere te bewegen zich toch te conformeren. Afhankelijk van waar de verschillende coaches zich bevinden is men niet altijd voor iedereen te horen. Dit is een veiligheidsrisico.

Samenwerking zorgaanbieder en school bij incidenten

De samenwerking tussen school en zorgaanbieder maakt deel uit van het instellingsbeleid. Het onderwijs maakt een geïntegreerd onderdeel uit van het dagprogramma. 90% van de jongeren ver-laat de school met een vmbo-diploma op zak.

Nazorg incidenten

Er is geen aantoonbare procedure voor opvang en nazorg aanwezig.

Informeren van jongeren

Jongeren worden geïnformeerd over hun rechten en plichten binnen Glen Mills. Daarnaast wor-den jongeren geïnformeerd door daartoe aangewezen groepsgenoten (‘Big Brothers’) en de Bulls. Deze rechten zijn echter niet geheel in overeenstemming met de rechten volgens de Wet op de jeugdzorg. Hierdoor zijn jongeren niet op de hoogte van het feit dat zij op eigen initiatief zonder begeleiding van Glen Mills contact mogen hebben met een vertrouwenspersoon, hun (gezins)voogd of de klachtcommissie.


Klachtprocedures

De interne klachtprocedure is bekend bij de jongeren. Jongeren leren een klacht zelf aan te pak-ken. Jongeren hebben echter geen rechtstreekse toegang tot de externe klachtencommissie die ze volgens de Wet op de jeugdzorg wel moeten hebben. Ook de ouders hebben geen rechtstreekse toegang tot de klachtencommissie.

Hulp en rechtsbijstand

Jongeren worden beperkt in de gelegenheid gesteld contact op te nemen ter ondersteuning bij het indienen van een klacht. Als een jongen contact wil opnemen met zijn advocaat of (gezins)voogd moet hij eerst zijn buddysysteem om toestemming vragen. Jongeren worden ook niet geïnformeerd over de mogelijkheid een vertrouwenspersoon in te schakelen.

Dagbesteding jongeren (onderwijs of anderszins)

Voor alle jongeren op Glen Mills is onderwijs een belangrijk onderdeel van de dagbesteding. Het onderwijsprogramma biedt vooral onderwijs op vmbo-niveau aangevuld met een aantal cursussen. Recent is gestart met een evaluatie gericht op de kwaliteit van het totale onderwijsprogramma.

Informatie jongeren over doel en perspectief verblijf

Voor de plaatsing vindt een selectiegesprek plaats met de intakecoördinator van de Hoenderloo Groep en de plaatsende instantie. In dit gesprek worden eventuele contra-indicaties vastgesteld en worden betrokkenen geïnformeerd over het Glen Mills programma. De jongere is hier niet bij aanwezig. Jongeren gaven aan dat zij voor plaatsing geen idee hadden van de inhoud van het Glen Mills programma.

Betrokkenheid jongeren bij hulpverleningsplan

Binnen Glen Mills wordt gesproken van een ontwikkelingsplan, het zogenaamde zorgcontract, en later in het traject van een vertrekplan. Jongeren worden actief betrokken bij de inhoud van hun ontwikkelingsplan.

Betrokkenheid ouder bij hulpverleningsplan

Bij de driemaandelijkse gesprekken zijn de ouders/wettelijk vertegenwoordiger aanwezig.


Informatie jongeren over doel en perspectief school

Tijdens de eerste fase van het verblijf wordt de jongere via de intakeprocedure op de hoogte gebracht van de inhoud van het onderwijsprogramma.

Bescherming privacy en persoonlijke levenssfeer

De methodiek van Glen Mills heeft tot gevolg dat de jongeren weinig tot geen privacy hebben. Binnen het gegeven van weinig tot geen privacy gaat men respectvol met de jongeren om, maar doordat het systeem ook inhoudt dat de jongere kritiek via de Cliëntvertrouwenspersoon of de klachtencommissie moeilijk kenbaar kan maken, is de persoonlijke levenssfeer van de jongere on-voldoende beschermd.

Naleving gedragsregels/omgangsvormen

De methodiek van Glen Mills is gericht op gedragsverandering. Het naleven van gedragsregels vormt een essentieel onderdeel van de methodiek. Binnen Glen Mills is de groepsstructuur hiërar-chisch opgebouwd; zes statusniveaus met eigen privileges stimuleren de jongeren op te klimmen in de hiërarchie.

Toepassen en verantwoorden van agressieregulerende technieken

De methodiek van Glen Mills is gebaseerd op een zogenaamd confrontatiemodel om negatief gedrag van een jongere bij te sturen. Dit model bestaat uit zeven levels. De eerste vijf niveaus zijn verschillende (non) verbale confrontatievormen, van vriendelijk non-verbaal tot bezorgd verbaal. De toepassing van de laatste twee niveaus is exclusief voorbehouden aan medewerkers van Glen Mills. Bij het zesde niveau wordt de jongere vastgepakt en indringend toegesproken. Het laatste level is de zogenaamde ‘holding’. De holding mag alleen toegepast worden als er minimaal drie medewer-kers bij aanwezig zijn.De medewerkers verantwoorden elke inzet van level 6 en 7 in een nabespreking met de senior coach en door middel van registratie van het incident. Alle aanwezigen (jongeren en medewerkers) vullen binnen 24 uur na de inzet van level 6 en/of 7 het confrontatieformulier in, dat via de seniorcoach bij de unitleider terecht komt. De betrokken jongere kan bezwaar maken tegen het tegen hem gebruikte level.Aan de manier waarop deze agressieregulerende techniek wordt ingezet en uitgevoerd kleven echter nog te veel risico’s:

• De trainingen van medewerkers is intern en worden gegeven door een medewerker van de eigen organisatie. Dit draagt dit niet bij aan zelfreflectie en het zelfkritisch vermogen van de organi-


satie. Risicovolle patronen kunnen hierdoor in stand worden gehouden, wat kan bijdragen aan onveiligheid binnen de Glen Mills School.

• Er is niet vastgelegd hoelang een holding kan duren en met hoeveel personen een holding uitgevoerd wordt. Zo kan het voorkomen dat een holding urenlang duurt en/of dat meerdere

coaches letterlijk bovenop een jongere zitten.• De afhandeling van klachten over het uitvoeren van de holding gebeurt door (betrokken) senioren

en unitleiders, er is daarom geen zicht van buitenaf op een juiste en terechte inzet én uitvoering van de holding.

Besluitvorming/verantwoording van intrekken vrijheden

Negatief gedrag van een jongere kan leiden tot verlies van privileges. (Bewust) negatief gedrag van een groepslid leidt tot ‘in proces nemen’; via een vastgestelde procedure wordt het gedrag door medejongeren en medewerkers onderzocht. Afhankelijk van de aard van het gedrag kan het in proces nemen enkele minuten tot een dag duren. Jongeren met minimaal een bullstatus kunnen een medejongere in proces nemen, de bevindingen worden genoteerd in een logboek. De afhandeling en sanctiebepaling zijn voorbehouden aan de medewerkers.Ook kan een jongere privileges verliezen bij een daling van zijn status binnen de groepshiërarchie als gevolg van negatief gedrag.

Aansluiting dagprogramma bij ontwikkelingsbehoeften

Glen Mills hanteert een strak en vol dag/avond schema. Onderwijs, uitvoeren van taken, sport en groepsgesprekken wisselen elkaar af. Het programma geldt voor alle jongeren.

Afstemming leefomgeving op ontwikkelingsbehoeften

De leefomgeving is functioneel en onpersoonlijk. De leefomgeving is schoon en verzorgd.

Samenstelling leefgroepen

De Hoenderloo Groep heeft een centrale intake- en plaatsingscommissie. De centrale commissie bepaalt op basis van vastgestelde criteria en contra-indicaties of een jongere geschikt is voor Glen Mills.

Samenstelling schoolgroepen

Op basis van de onderwijsachtergrond en de analyse van de gegevens bepaalt de school de plaat-sing van de jongere in een groep.


Multidisciplinair overleg over begeleiding jongeren/leerlingen

Op Glen Mills is er veelvuldig overleg over de begeleiding van jongeren op school; daarbij zijn ook de jongeren zelf betrokken. In de afstemming tussen school en inrichting ligt het zwaartepunt voor dit overleg bij de mentor. Hiermee ontbreekt het overzicht over de aangeleverde gegevens.

Bepalen beginsituatie leerlingen

Bij plaatsing op Glen Mills start de onderwijsintake. Voor zover mogelijk worden de onderwijs-gegevens van voorgaande scholen verzameld.

Volgen vorderingen en ontwikkeling leerlingen

Jongeren volgen het onderwijs aan de hand van een programmakaart.

Leerinhouden/dagprogramma in relatie tot handelingsplan

Hoewel de leerinhouden voortkomen uit het onderwijsperspectief van de jongere, is vooral het opleidingstraject in relatie met de gedragsaanpak van Glen Mills bepalend voor de inhoud van het onderwijs.

Evaluatie uitvoering handelingsplan

Zowel voor het volgen van de ontwikkeling als voor de evaluatie van de handelingsplannen is verbetering en/of aanpassing van het zorgsysteem nodig. Dit wordt onderkend.

Herkennen en diagnosticeren van behandelbare psychiatrischestoornissenPsychiatrische stoornissen zijn een contra-indicatie voor plaatsing binnen de Glen Mills groep. Het komt volgens de programmamanager wel voor dat jongeren met onderliggende psychiatrische pro-blematiek geplaatst zijn. Het is de vraag of coaches en trajectbegeleiders voldoende toegerust zijn om signalen die kunnen duiden op psychiatrische stoornissen (tijdig) te herkennen.

Multidisciplinaire vaststelling behandelbeleid ic ontwikkelplan

Bij de vaststelling van het ontwikkelplan (zorgcontract) van een jongere zijn medewerkers met een gelijkgerichte opleiding aanwezig. Er is geen gedragsdeskundige bij betrokken.


Hulpverlening jongeren op basis van hulpverleningsplan respectievelijk ontwikkelplan

Na aankomst in Glen Mills volgen de jongeren drie maanden een standaardprogramma. Na drie maanden wordt het ontwikkelingsplan opgesteld. Ongeveer zes maanden voor het geplande vertrek uit Glen Mills wordt het stand van zakengesprek omgezet in een toekomstgesprek waarin de jongere zich voorbereidt op zijn toekomst na Glen Mills.

7x24-uurs bereikbaarheid arts

Jongeren kunnen 7x24 uur een beroep doen op medische zorg.

Kwaliteit en deskundigheid personeel in relatie tot behoefte doelgroep

Er zijn selectienormen/opleidingseisen voor het personeel vastgelegd, gedifferentieerd naar functie. Een assessment maakt onderdeel uit van de selectieprocedure. Medewerkers weten wat van hen wordt verwacht. Specifieke gedragswetenschappelijke deskundigheid is echter zeer beperkt aan-wezig: één gedragswetenschappelijk geschoolde programmamanager voor ruim 100 jongeren.

Beleid professionele ontwikkeling medewerkers

Medewerkers worden ingewerkt en getraind in de specifieke methodiek van Glen Mills. Het betreft hier interne trainingen die door senior medewerkers van Glen Mills worden gegeven.Nieuwe medewerkers krijgen de eerste maanden na indiensttreding een collega als persoonlijk begeleider toegewezen die hen begeleidt in het hanteren van de methodiek. Er wordt gewerkt met intervisiegroepen. De professionalisering van het middenmanagement (senioren/unithoofden) in een cursusaanbod moet nog geconcretiseerd worden.

Handelen medewerkers in relatie tot behoefte doelgroep

Het gewenste handelen van medewerkers is vastgelegd in de methodiek. Medewerkers kunnen hun handelen aanpassen naar gelang de specifieke eisen van de situatie. De machtsgevoeligheid van de methodiek van Glen Mills draagt het risico van machtsmisbruik in zich mee. Een bewakings- en alarmeringssysteem is slechts beperkt ontwikkeld. Het is primair aan de medewerkers alert te zijn naar elkaar en naar de jongeren dat de methodiek in zijn juiste vorm wordt toegepast en machts-misbruik wordt voorkomen. Door met elkaar vast te stellen wat de juiste toepassingsvorm is zonder externe reflectie daarop ontstaat het risico dat er een bepaalde richting in wordt geslagen die niet de beoogde richting is.


3. Uitzending Netwerk, vrijdag 18 april 2008

De SP heeft een aantal jongeren en oud-medewerkers voorgesteld aan Netwerk dat hen heeft geïnterviewd over Glen Mills. Dat leidde tot een uitzending30 die hieronder uitgewerkt is.

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Ze hebben van alles beloofd, waar gewoon niks van terecht is gekomen. Daardoor heb ik nu helemaal niks meer. Ik ben nu verder dan terug bij af.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘En in een keer een staflid, die was dus een naam aan het roepen, en die deur wou hij open-maken, maar die kon hij niet openmaken. Er was er dus eentje zelfmoord aan het plegen. Die was er gewoon zo zat van...’

Interviewer:‘Dat soort nieuws komt nooit naar buiten.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Nee, dat soort nieuws is nooit naar buiten gekomen. Bij mijn weten niet.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘Ja, als ze bij Glen Mills doorgaan zoals ze nu doen, dan kunnen ze beter de tent nu sluiten.’

Presentator:‘Glen Mills is het op Amerikaanse leest geschoeide heropvoedingskamp voor criminele jongeren. Er komen steeds meer verhalen naar buiten dat het niet goed gaat bij deze jeugdinstelling. Uit nieuwe cijfers blijkt dat bijna tachtig procent van de jongeren na de behandeling weer vervalt tot criminaliteit. En dan te bedenken dat Glen Mills begin jaren negentig nog DE oplossing leek voor de aanpak van criminele jongeren. Theo van Gogh maakte er zelfs een speelfilm over met de naam ‘Cool!’.

(Voice over, beelden ‘Cool!’)In de jaren negentig stuit ons land op een nieuw probleem. Criminelen worden steeds jonger en steeds gewelddadiger. Vooral in de grote steden ontstaan jeugdbendes. Ze handelen in drugs en plegen gewapende overvallen. De politiek wil een ferme aanpak en er wordt steeds harder geroepen om heropvoeding. En dan is daar in 1999 Glen Mills. In plaats van een straftijd in een jeugdgevangenis uit te zitten, worden hier jonge criminelen naar Amerikaans voorbeeld weer terug in het gareel geduwd. Op een militaire en vaak erg fysieke wijze krijgen ze weer structuur. De groepsdruk die ze nog zo

30 http://www.netwerk.tv/

archief/6862232/2653/




goed kennen uit de gangcultuur wordt nu gebruikt om ze weer op het rechte pad te krijgen. En daar worden sport en onderwijs voor gebruikt. Als boef naar binnen en als heer met een school-diploma weer naar buiten, is de slogan. En de cijfers zijn in deze beginperiode uitstekend.

(Fragment Buitenhof, 17 juni 2001, Kees van der Kolk, oud-directeur Glen Mills)‘Er blijkt tot nu toe dat we een succespercentage halen van 75 procent. Dat wil zeggen dat het met 75 procent van de jongens goed gaat.’

(Voice over, beelden ‘Cool!’)Glen Mills is dus de oplossing voor het probleem. En bij een succesverhaal hoort weer naar Amerikaans voorbeeld een speelfilm met de heropgevoede criminelen in de hoofdrol.

Presentator: ‘Ja, een succesformule dus, maar nu komt een groep oud-leerlingen naar buiten met een minder positief verhaal over Glen Mills. Steekwoorden: geweld, dwang en psychische schade.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Een arm om je nek, je arm op je rug, zo wordt je meegenomen vaak, met een arm om je nek.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Dat zijn echt grote kerels van 1 meter 80 tot 2 meter. Allemaal gespierd, dus ze hebben allemaal wel kracht.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘En dan worden ze daar in zo’n ruimte eerst tegen een kast aangegooid, heel hard, tegen de grond. Ja met je hoofd over de grond tegen de kast aan. Vaak krijg je ook een kopstoot heb ik weleens gekregen. Ik heb wel eens een klap gekregen.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Twee man houden je hier op je borst vast, en eentje bij je nek, en ze knallen je net zo lang tegen de kast aan tot je zegt wat zij willen horen.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills (laat litteken zien): Hier, op mijn arm. Het is al een beetje vervaagd, maar dat is vooral van over de grond sleuren gewoon. Er lag heel harde tapijt en je huid schuurde gewoon open.

Interviewer: En dat hebben de begeleiders daar gedaan.

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Ja.’


Voice over:‘Roberto van Loo. Hij zit van maart 2005 tot januari 2007 op Glen Mills. Roberto is bepaald geen lieverdje. Hij krijgt deze straf opgelegd voor meerdere geweldsmisdrijven. Tijd dus voor een fikse heropvoeding. Maar alle succesverhalen ten spijt, de methode slaat bij hem niet aan.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills:

‘Als je daar komt, dan weet je niet waar je terechtkomt. Je denkt echt dat je in een gekkenhuis bent. Volgens mij word je daar alleen maar agressiever van. Want, ja, veel mensen zeggen kwaad met kwaad bestrijden dat is niet goed en dat is precies wat daar gebeurt gewoon.’

Interviewer: ‘Wat doe je nu?’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Ja eeh niks. Ik heb geen woonplaats, geen vaste woonplek en daardoor is het voor mij ook moeilijk om te werken. Ik ben afhankelijk van vrienden of ik bij hun kan slapen. Ik weet niet waar ik ’s ochtends wakker wordt en ik weet dus niet waar ik kan gaan werken en dat is heel moeilijk. Ik weet het ook niet meer eigenlijk.’

Interviewer: ‘Ben je nu beter af, of slechter af dan voor Glen Mills?’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Veel slechter... Onder andere dankzij Glen Mills.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Ik heb nog klachten. Nou nog steeds heb ik er last van.

Voice over:‘Patrick Wiendels. Voor diverse diefstallen en een geweldsdelict wordt hij veroordeeld tot 18 maanden Glen Mills. Na zijn straf wil hij een opleiding gaan volgen, maar hij is psychisch zo in de war dat het helemaal mis gaat.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Nou ja. Ik wou een opleiding doen tot ondernemend manager, maar op den duur lukte dat gewoon niet meer. Ik werd gewoon bang voor groepen en het was ook anders. Het was niet wat je gewend was. Kijk, je leeft anderhalf jaar in een dictatuur en door de propaganda word je gewoon gemaakt. En als je dan buiten komt dat werkt allemaal heel en heel anders dan wat zij je daar voorschotelen. En daar zit je gewoon in en daar blijf je ook gewoon tijden lang last van houden.’


‘Dit zijn de negen basisgedragsnormen van de Glen Mills School. Als ik dan naar de derde regel kijk... ‘Niemand heeft het recht een ander pijn te doen.’ Nou, dan eeh, dan begin ik wel te lachen.’

Interviewer:‘Ben je er beter of slechter uitgekomen, Glen Mills.?’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: Slechter, vind ik. Ik ben er niet beter uitgekomen. Misschien qua diploma’s wel, maar ja. Wat heb je aan diploma’s als je geestelijk al naar de kloten bent.’

Interviewer:‘Je kunt natuurlijk ook zeggen. Je hebt te maken met jonge criminelen, die zijn gewelddadig. Die mag je dus ook hard aanpakken.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Ja, dat is ook wel zo enne... Kijk, het zijn ook jonge criminelen, maar harde aanpak is harde aan-pak. Maar dit gaat veels te ver. Dit is geen harde aanpak meer.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Kijk. Als ik mij aan de wet moet houden, en ik kom daar omdat ik mij niet aan de wet houd, en ik kom op een heropvoedingskamp waar de mensen zich zelf niet aan de wet houden door onder andere mishandelingen en misschien nog wel tien dingen op te noemen, dan lopen de wegen gewoon heel krom. Als ik mij dan aan de wet moet houden en zij niet, dan snap ik gewoon niet dat dit in Nederland kan en dat dit bestaat hier.’

Presentator:‘Ja, om dat laatste punt even op te pakken. Patrick heeft hier waarschijnlijk wel een punt. In een brief aan de kamer heeft minister Rouvoet voor Jeugd en Gezin al aangegeven dat het met ge-weld vastpakken, tegen de grond drukken van jeugdigen niet is toegestaan in een open inrichting zoals Glen Mills. Laat staan de mishandeling die de twee jongens beschrijven. Blijkbaar gaat er dus van alles mis bij Glen Mills. Maar hoe heeft dat kunnen gebeuren? Twee oud-medewerkers vertellen hun verhaal over escalatie, groepsdruk en het weigeren om te leren van gemaaktefouten.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘Ja, als ze bij Glen Mills doorgaan zoals ze nu doen, dan kunnen ze beter de tent nu sluiten.’


Sillie Diluru, oud-medewerker Glen Mills:‘Ik heb gehoord dat 70 procent van de studenten nu in hun eerste jaar wel positief in de maat-schappij terecht komen. 30 procent viel terug. Nu hoor ik dat de getallen andersom zijn. En dat vind ik wel jammer om te horen.’

Voice over:‘Susanne Broekhijs is net een paar maanden weg bij Glen Mills. Toen ze bij de jeugdinstelling begon dacht ze haar droombaan te hebben gevonden.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘De eerste keer dat ik bij Glen Mills over de lijn stapte, dat is een moment geweest waarop ik eigenlijk zeker wist: hier ben ik op de goede plek.’

Voice over:‘Maar al snel merkt ze dat er iets goed mis is met de cultuur bij Glen Mills. Er wordt teveel fysiek opgetreden, en te weinig behandeld.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:Ik denk dat daar teveel nadruk op wordt gelegd. Teveel spieren, te weinig kennis. Te weinig vaardigheden en dat wreekt zich op punten als communicatie, op gewoon ja echt pedagogisch onderlegd. Gewoon weten waar je mee bezig bent.’

Interviewer:‘Maar het gaat dus ten koste van de studenten.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘Ja.’

Voice over:Sillie Diluru is medewerker van het eerste uur. Hij begint in 1999 met veel enthousiasme bij Glen Mills en schopt het zelfs tot coach van het jaar.’

Sillie Diluru, oud-medewerker Glen Mills:‘De beginjaren waren fantastisch op de Glen Mills School. Een jonge organisatie. Een doelgroep die me aansprak. Studenten die je kon helpen om goed in de maatschappij terecht te komen. Echt een pioniersmentaliteit toen nog.’


Voice over:‘Kort daarna gaat het roer om. Er komt een nieuwe directeur, die zijn eigen stijl meeneemt. En dan gaat het fout.’

Sillie Diluru, oud-medewerker Glen Mills:‘Als de directie en het management niet op één lijn zitten, dan weten de medewerkers natuurlijk ook niet waar ze naar toe moeten. Wat hun doel is om te gaan behalen. En dat voelen natuurlijk de studenten ook. En dat is denk ik het probleem geweest.’

Voice over:‘De resultaten worden slechter en slechter. Silli Diluru krijgt de opdracht een verbeterplan te schrijven. Maar dit valt niet in de smaak bij de nieuwe directeur en verdwijnt in een bureaula. Gedesillusioneerd stapt Diluru op.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘Ja. En dat is nou weer typisch Glen Mills. Dat ze niet kunnen of willen geloven dat het wellicht nog wel eens beter zou kunnen als dat zij het doen. En dat maakt het ook zo jammer, want dat zijn zoveel gemiste kansen.’

Interviewer:‘Je zou toch denken dat als iemand anderhalf jaar in Glen Mills zit, en is behandeld zoals dat dan heet, en dat dan weer 78 procent in de fout gaat... Dan gaat het toch niet goed?’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘Nee. Dan heb je anderhalf jaar liggen slapen. Dat denk ik echt, want in anderhalf jaar tijd... Dat is lang hoor, om met jongeren die nog in ontwikkeling zijn, om daar mee aan de slag te gaan, om patronen te ontdekken...’

Interviewer:‘Maar wordt er dan wel behandeld?’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘In mijn ogen niet. Glen Mills vindt van wel. In mijn ogen niet.’

Presentator:‘Oud-medewerkers die zeggen dat als er niets verandert je beter met Glen Mills kunt stoppen. En oud-studenten die zeggen dat ze psychisch en lichamelijk zijn mishandeld. Een van die studen-ten stapt nu zelfs naar de rechter.’


Frans de Jong, advocaat Patrick Wiendels:‘Ik denk dat Patrick een goede zaak heeft. Op basis van de stukken die ik heb, denk ik dat er sprake is van een onrechtmatige overheidsdaad. Er is gehandeld conform regelgeving geldend voor een gesloten inrichting en er is sprake van een open inrichting bij de Glen Mills School. En voorts zie ik uit de stukken dat er toch echt sprake is geweest van mishandeling.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Ik vind ook gewoon dat de mensen die hierna moeten komen. Die krijgen het alleen nog maar erger. En dat zal alleen maar verzwakken. Het zal alleen maar erger worden en die jongens komen er alleen nog maar erger uit. Die krijgen psychische klachten en op den duur krijg je een paar gestoorden. Ze kweken gewoon TBS’ers.’

Voice over:‘Wat Patrick naast geweld enorm tegen de borst stuit, is het traject van nazorg. Of beter gezegd: het gebrek daaraan.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: Waardeloos. Er is bijna niks aan gebeurd. Ik heb drie maanden trajectbegeleiding gehad, van de anderhalf jaar die je moet krijgen. Nou ja, en voor de rest heeft ze nog een keer weer gebeld. En daarna nooit weer. Ze belde om te melden dat ze niet meer werkte op Glen Mills. Voor de rest niet weer. Geen andere trajectbegeleider. Niks.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘In het begin kwamen ze nog wel langs. Maar kijk. Op een moment dat het juist fout ging, het dreigde fout te gaan, lieten ze niets meer van zich horen. En toen hebben zelfs mijn ouders een officiële klacht ingediend. Ze hebben van alles beloofd waar gewoon niks van terecht is geko-men. Daardoor heb ik nu helemaal niks meer. Ik ben nu verder dan terug bij af.’

Frans de Jong, advocaat Patrick Wiendels:‘Een tweede rechtsgrond is de wanprestatie. Contractueel dient er sprake te zijn van nazorg. Wat ik uit de stukken heb kunnen opmaken is dat er inderdaad bij Patrick geen sprake is geweest van nazorg, ook in andere zaken die ik heb kunnen zien, is er geen sprake geweest van nazorg, hetgeen wanprestatie met zich meebrengt.’

Interviewer:‘Wat is de kans van slagen voor deze rechtszaak denkt u?’

Frans de Jong, advocaat Patrick Wiendels:‘Ik schat de kansen voor Patrick met betrekking tot de aansprakelijkheid gunstig in.’


Interviewer:‘Meneer Geerdink. Ziet u op tegen het interview?’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Nee, nee, nee.’

Interviewer:‘Mag ik u wat zaken voorleggen?’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Dat mag zeker.’

Voice over:‘Sinds een half jaar heeft Glen Mills een nieuwe directeur: Herman Geerdink. Hij is verrast door de rechtszaak en door de beschuldigingen van mishandeling.’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Ik vind dat we respectvol naar mekaar moeten zijn. Nogmaals: streng, rechtvaardig en respectvol. En dat betekent dat dingen die daar niet aan voldoen ter discussie gesteld moeten worden.’

Interviewer:‘Is er een periode geweest, denkt u, dat het hier niet helemaal goed gegaan is?’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Ik denk dat het niet denkbeeldig is dat er ook een periode geweest is waarin het wat oncontroleer-baarder was. Dat geloof ik wel.’

Voice over:‘Het is de zoveelste tegenslag voor Geerdink. Net na zijn aantreden worden de nieuwe cijfers bekend gemaakt. Bijna tachtig procent van de oud-leerlingen belandt weer in de criminaliteit. En dat is hoger dan bij de andere instellingen.

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Het probleem is wel: ze hebben alleen maar op dit niveau hebben gekeken. Waar ze niet naar gekeken hebben is dat alle jongeren, op dit moment in elk geval, minimaal een set deelcertificaten dan wel met een VMBO-dilpoma van de Glen Mills School afkomen. De opleiding is beter geworden. Die is beter aangesloten op het wensenpakket van de jongeren en de competenties en vaardigheden van jongeren. Ze gaan allemaal met extra certificaten de deur uit. Dat kan heftruckchauffeur zijn, dat kan een lascertificaat zijn, het kan een horecadiploma zijn.’


Voice over:‘Maar ook hier hebben de oud-leerlingen nog een verrassing. Er blijkt namelijk op grote schaal te zijn gesjoemeld.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Glen Mills is op zich heen heel makkelijke school. Want de boeken worden erbij gegeven en de antwoorden worden weleens voorgezegd.’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘We krijgen dat formulier uitgedeeld, we maken de vragen en dan gaan ze nakijken. En dan geeft ze ze weer terug, met de boeken en toen mochten we het verbeteren.’

Interviewer:‘Met de boeken erbij? Dan heb je wel hoge cijfers gehaald...’

Roberto van Loo, oud student Glen Mills: ‘Twee negens.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Maar met wiskunde nog in het derde leerjaar. Dat moest in een jaar, nouja. En dan mocht je bij een toets het boek erbij houden.’

Interviewer:‘Tja, zo kan ik het ook halen.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Jaha. Zo kan iedereen het in Nederland halen hier.’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Ik moet daar onderzoek naar doen en dan kan ik daar antwoord op geven.’

Interviewer:‘Dat is wel heel makkelijk. Ik zou me verrot schamen.’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Ja maar ik weet niet of het waar is.’

Interviewer:‘Ik heb dat van meerdere bronnen gehoord. Zelfs van medewerkers die dat toegeven.’


Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:‘Ja, maar als het waar is, dan is dat niet goed. Laten we dat vaststellen.’

Interviewer:‘Wat moet er dan gebeuren? Moeten er dan mensen weg? Stapt u op?’

Herman Geerdink, directeur Glen Mills School:Nou ik ben er net drie maanden, offe... driekwart jaar dus ik wou niet direct weggaan.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘De jongens op Glen Mills zijn natuurlijk niet de hoogvliegers wat betreft het leren. Ze hebben ont-zettend veel problematiek aan hun hoofd binnen het programma. Maar ook daarbuiten. En in dat kader heb ik mij wel eens afgevraagd hoe het mogelijk is dat het slagingspercentage zo hoog is.’

Susanne Broekhuijs, oud-medewerker Glen Mills:‘Op deze manier moet je denk ik niet doorgaan met Glen Mills.’

Patrick Wiendels, oud student Glen Mills: ‘Het is beter dat de tent sluit. Dat is veel beter. Voor de mensen die er nu nog zitten en de mensen die er nog komen is het gewoon beter dat de poorten dicht gaan.’


4. Verslag van een bezoek aan de Glen Mills School 20 februari 2008

De veelbesproken methode van de ‘boefjesschool’ Glen Mills heeft tot nu toe niet het resultaat opgeleverd waar veel politici vurig op hoopten is mijn conclusie na een bezoek aan het instituut en gesprekken met de leiding, jongeren ter plaatse en uitlatingen van onderzoekers. Hieronder lees je mijn verslag..

Van de 205 jongens die tussen 1999 en 2004 uitstroomden, heeft 46,3% binnen 1 jaar na vertrek opnieuw een of meerdere misdrijven gepleegd. Vier jaar na vertrek ligt dit percentage op 78%. Bij ‘gewone’ justitiële jeugdinrichtingen ligt dit percentage op 58,3 %. Van Velzen:

‘De jubelverhalen van de rechtse politieke partijen over de harde aanpak van criminele jongeren heeft anders uitgepakt dan zij voorspiegelden. Van het voorstel van staatssecretaris Albayrak om Glen Mills nog 1 jaar de tijd te geven om haar beleid aan te passen, moeten we geen hoge verwachtingen hebben. Zeker kan er op het vlak van nazorg veel verbeterd worden, maar dat geldt voor alle justitiële jeugdinrichtingen. Beter is het om te accepteren dat deze methodiek van de harde aanpak van bendejongeren de hooggespannen verwachtingen niet heeft waargemaakt, de stekker uit dit experiment te trekken en voortaan het beschikbare geld in meer succesvolle projecten te steken.’

Woensdag liep ik een dag mee op de ‘boefjesschool’ Glen Mills in Wezep. Hieronder een verslag:

‘Als ik nieuwe medewerkers bij de Glen Mills begeleid geef ik ook altijd aan dat als je de boel niet in de gaten houdt, het enorm door kan slaan. De studenten stellen zelf de normen op. Dat moet je dus in de gaten houden, anders kan het enorm doorslaan. Denk maar aan The Wave en das Experiment.’ Aan het woord Ids Postma, een grote vriendelijke Friese man, die na jaren in het MKB met jongeren gewerkt te hebben de overstap naar Glen Mills maakte. Hij vertelt over de school en laat me alles zien.

De jongeren die we tegenkomen tijdens de rondleiding door de campus, een voormalige kazerne van de Marechaussee, staan allemaal stil en groeten hem stuk voor stuk:

‘Goedemorgen meneer Postma! ‘In het begin vond ik dat vervelend, toen ik nog geen senior functie had noemden de studenten me altijd gewoon Ids, maar dat mag niet nu ik deze functie heb.’

Studenten, dat zijn de jongens tussen de 14 en de 17 die hier geplaatst worden met jeugd TBS (PIJ) of via een zogenaamde onder toezicht stelling (OTS). De jongeren worden geselecteerd, alleen jongens die in groepsverband delicten hebben gepleegd zijn welkom, als ze niet verslaafd of ernstige psychische stoornissen hebben.


Een jongen die bij Glen Mills terecht komt heeft in de eerste periode continue begeleiding van een staflid.

‘Het zou goed kunnen dat de nieuweling een bekende is waar nog iets mee verrekend dient te worden. Om zijn veiligheid te garanderen wordt hij dus begeleid. Die jongens komen op een paar uitzonderingen na allemaal uit de Randstad. Dan is de kans dat ze elkaar kennen groot.’

Hiërarchie

Na deze periode is de jongere aspirant. Hij moet bij de bijeenkomsten op de grond zitten en mag op geen enkel moment van de dag alleen zijn. De begeleiding door twee andere jongeren geldt dag en nacht, zelfs als de aspirant naar de wc moet. ‘Ze kunnen graffiti op de wc zetten, dus daar controle-ren ze elkaar op. Dat is negatief gedrag en dat mag hier niet. Een keer liepen twee jongens met een nieuwe naar de wc en dat duurde te lang. Toen bleek dat hij zich probeerde met een riem te verhan-gen. De begeleiders riepen ‘STEUN!’ en meteen is zo iemand omringd door andere studenten. Dat werkt heel goed.’

Een aspirant die positief gedrag toont, mag solliciteren naar het lidmaatschap van de bullsclub, het zogenaamde ‘hart van de school’. De bijeenkomsten zijn niet toegankelijk voor de aspiranten. De bulls lopen rond in Amerikaanse footballjacks met de kop van een geprikkelde stier er op. De bulls mogen op een stoel zitten, krijgen meer zakgeld, mogen aspiranten begeleiden en mogen roken. Toch geldt nog steeds dat men nergens alleen mag zijn. ‘Jongens die alleen zijn halen het sneller in hun hoofd om op de vlucht te gaan. Bij de ingang is een witte lijn, achter bij het sportveld ook. Daar mogen de jongeren niet zonder toestemming overheen. Er zijn hier geen hekken, prikkeldraad of tralies. De jongeren controleren elkaar en dat werkt.’

Regels

Binnen tijdens de stafvergadering wordt mij uitgelegd hoe een jongen die zijn veters niet heeft gestrikt of die tijdens de les met zijn hoofd op zijn arm leunt tot de orde geroepen wordt door een medestudent. Eerst met een subtiel gebaar, dan wat duidelijker, dan wordt het rustig gezegd, dan harder tot er na schreeuwen om steun van staf en medestudenten geroepen wordt. Met een hand op de borst van de jongen wordt hij een laatste maal tot orde geroepen. Hierna volgt een fixatie, in de regel door de student tegen de muur te dwingen en hem bij zijn armen en benen vast te houden.

‘Bij elk niveau kan de student zelf besluiten het stop te zetten en deze confrontatie te accepteren. Vindt hij het niet terecht dan mag hij na een afkoelperiode van 5 minuten hierop terug komen. Zo voorkom je dat studenten elkaar gaan confronteren om te treiteren.’

En waarom mag een student dan niet met zijn hoofd op zijn arm leunen, vraag ik? ‘Op Glen Mills is de school heilig en de klaslokalen ook. Je moet een actieve studie houding hebben. Leunen hoort


daar niet bij.’ De overgrote meerderheid van de jongeren verlaat Glen Mills met een diploma of deel-certificaat op zak.

De school, waar jongeren vmbo theoretisch volgen, of beroeps metaal en houtbewerking is inder-daad rustiger dan ik ooit mee heb gemaakt. Op elke verdieping zit in het trappenhuis een bull achter een tafel. ‘Om in de gaten te houden of er niemand wegloopt,’ zegt Ids.

Proces

In de kappersruimte is een ‘proces’ gaande. Er is op de kappersstoel een streep met een pen gezet. Dat mag niet. Bij elke les moet je controleren of je tafel en stoel schoon zijn. Doe je dat niet, dan ben jij de verantwoordelijke. In een levensecht cluedo wordt uitgevochten wie de streep heeft gezet. Meer en meer jongens worden er bij gehaald. De big brother van de hoofdverdachte, de student die vanaf aankomst de nieuwe student begeleid en wegwijs maakt in het Glen Mills systeem. De student die ervoor de stoel had gebruikt. Net zolang tot iemand de verantwoordelijkheid neemt. Daar wordt dan later in de leefgroep op terug gekomen om er achter te komen waarom iemand zo handelt. Dat is ook het moment dat de student wordt uitgenodigd te spreken over zijn gevoelens - reden waarom ik er niet bij aanwezig mag zijn.

De nieuwe student mag 5 minuten per week naar huis bellen. ‘Dat is weinig,’ erkent Ids, ‘maar nodig om hem los te weken uit de negatieve omstandigheden waar hij vandaan komt en helemaal in het Glen Mills systeem op te nemen. Bezoeken van de familie mogen wel, maar beperkt en als de jongeren net in een proces zitten, kan het bezoek ook gewoon niet doorgaan. Toen een jongere de campus ontvluchtte, was een groep dagenlang bezig met er achter komen wie hier meer van wist. De aspiranten moeten tijdens zo’n tijdrovend proces op de grond blijven zitten.’

Mishandeling?

Een ouder van een Glen Mills jongere stuurde recent een brief naar Spits. ‘Mijn zoon wordt zowel door personeel als door medestudenten vaak met brute kracht tegen de muur gekwakt. Wanneer ik hem bezoek zit er altijd iemand bij je aan tafel en ook de telefoongesprekken worden constant gecontroleerd. Mocht er iets negatief gezegd worden, dan wordt dit direct gerapporteerd aan een staflid. Er gebeuren binnen de muren van Glen Mills dingen die echt niet kunnen, de zwijgplicht van de jongens maakt echter dat de buitenwereld hier niet of nauwelijks iets over hoort’.

Ook een aantal oud-stafleden van Glen Mills beklaagt zich over het gebruik van geweld. Ze scha-men zich er voor dat ze dit experiment mogelijk hebben gemaakt en menen dat ze de kinderen hiermee schade hebben berokkent. Een van de medewerkers heeft zich onder behandeling moeten laten stellen. Recent is een medewerker ontslagen die opnieuw een emmer koud water over een leerling gooide.


Ik vraag een hooggeplaatste bull waarom een student niet in zijn eentje zijn familie mag ontvangen. ‘Ja, dan kan hij iets zeggen over de school dat helemaal niet klopt en dat is niet goed.’ Ik probeerde hem voor te leggen dat het toch kan zijn dat iemand zich slecht voelt, eenzaam is en negatief denkt over de school en dat hij dat toch met iemand die hem vertrouwd is, mag delen. Hij reageert hier niet op. Ik vraag hem of hij er bij de rechter voor kon kiezen om naar Glen Mills te gaan of een andere jeugdinrichting. Hij knikt naar de jongen die tegenover hem aan de lunchtafel zit en zegt ‘met hem erbij kan ik daar niet over praten’.

Studenten mogen het niet over hun verleden en over hun misdaden hebben. Dat is immers negatief gedrag. De stoere verhalen kunnen de student een ongewenste extra status geven of een geheim tussen twee jongeren creëren, waardoor er ook een ongewenste machtspositie kan ontstaan. Je mag dus ook geen vriendschappen ontwikkelen op Glen Mills. ‘We gaan hier zakelijk met elkaar om,’ zegt mijn tafelgenoot. ‘Over het verleden praten doe je niet, hoogstens een vraag over hoe je verlof is gelopen.’

De 15-jarige jongen die een aspirant begeleidt tijdens de metaalbewerkingslessen houdt zich ook strak aan de regels. Hij staat bij zijn buddy als het gereedschap aan het einde van de les geteld wordt. Door-dat iedereen een overall draagt is voor het eerst de hiërarchie minder zichtbaar. Hij vertelt dat Glen Mills goed voor hem is en dat hij hier veel leert. Hierna wil hij met daklozen in Amsterdam werken. Op mijn vraag of hij zelf ook dakloos is geweest reageert hij heel strak: ‘Daarover mag ik niet spreken.’

Alle nieuwe studenten moeten het boekje met voorschriften uit hun hoofd leren. Daarin staat precies wat er van je verwacht wordt. ‘Sommige jongens hebben zich zo suf geblowd dat zelfs die vijftien pagina’s uit hun hoofd leren al een stevige opgave is,’ vertelt Postma. Ook de familie van de jongens krijgt een dergelijk boekje met nauwelijks meer informatie.

De familie wordt slechts summier bij het proces betrokken. Ze mogen op gesprek komen, krijgen uitleg over de methode en hoe het hun zoon vergaat. Als het kind de bullstatus heeft bereikt, mag het in eerste instantie begeleid en later onbegeleid op verlof. Maar een serieuze analyse van waarom het kind tot een dergelijk delictgedrag is gekomen en hoe het daar vanaf kan komen, ontbreekt.

Gillend gek

Orde en discipline lijkt hier de sleutel te zijn tot gedragsverandering, maar kan een jongen na twee jaar in deze bijna surreële wereld dat aangepaste gedrag vol blijven houden? ‘De meeste jongens die hier binnen komen worden in eerste instantie gillend gek,’ zegt Ids. ‘Ze hebben helemaal geen zin om zich aan te passen aan de normen hier, maar worden daar wel telkens mee geconfronteerd. Uiteinde-lijk passen ze zich toch wel aan. Dat is het makkelijkste. Een keer lukte het echt niet. Dat raakt me nu nog. Zo’n jongen die na weerstand mak zijn dreadlocks af liet knippen, want een korte haardracht is hier verplicht, maar die uiteindelijk iedereen de baas bleef.’


De tmetaal en houtbewerkingplaats is goed uitgerust. Er wordt in kleine groepen gewerkt. De houtbewerkingsdocent legt uit dat door de aanwezigheid van de bulls in de lessen het erg rustig is. Er kan toch van alles gebeuren met al dat gereedschap dat hier aanwezig is, maar het is hier rustig en er wordt hard gewerkt. ‘Soms ga ik het lokaal uit en kom ik een uur later terug. Dan zijn ze nog steeds hard aan het werk, zelf die jongens die in de theorieboeken zitten.’ Trots toont hij een schuurtje dat de jongens gebouwd hebben om de vuilcontainers in op te bergen. ‘Als ze goed wer-ken doe ik zelfs de radio wel eens aan, maar ze mogen er niet om vragen.’

Oorsprong.

De Glen Mills school is in 1999 begonnen met een klein groepje studenten. Inmiddels zitten er meer dan 100 jongens op deze ‘school’. Heropvoedingskampen waren toen en nu erg geliefd onder poli-tici. De methode werd diep in de bossen van Glenn Mills, Pennsylvania (Verenigde Staten) toegepast in een jongensinternaat. Hiërarchie, iets hebben om naar op te kijken en om jezelf mee te kunnen bewijzen, belonen voor goede prestaties was de kern van de nieuwe opvoedmethode. Een onder-bouwing was er verder niet.

De methode werd in 1991 overgenomen door Cees van der Kolk van de Hoenderloo Groep, die zich erg aangetrokken voelde tot het concept. Er werd tot mijn verbazing niet gekozen om deze nieuwe methode meteen vergezeld te laten gaan met een onderzoek naar de effectiviteit en de resultaten van de Glen Mills school. Ook werd er geen soortgelijke groep jongeren in jeugddetentie of binnen de jeugdzorg gevolgd om de resultaten van Glen Mills te kunnen vergelijken.

Resultaten

‘Die resultaten zijn erg teleurstellend’ zegt Rob Gerrits van het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatie Centrum van Justitie. Dat WODC deed onderzoek naar de recidive cijfers van de jon-geren die Glen Mills door hebben gelopen. Van de 205 jongens die tussen 1999 en 2004 uitstroom-den heeft 46,3% binnen 1 jaar na vertrek opnieuw een of meerdere misdrijven gepleegd en vier jaar na vertrek ligt dit percentage op 78. Bij ‘gewone’ justitiële jeugdinrichtingen ligt dit percentage op 58,3 %. Een rapport dat niet alleen om de schrikbarend hoge recidivecijfers tot commotie in de Tweede Kamer leidde, maar ook omdat het rapport dat in september aan de staatssecretaris werd aangeboden niet aan de Tweede Kamer werd gezonden, maar plots op de website van de Hoender-loo Groep werd gepubliceerd. Het ligt voor de hand dat een experiment met criminele jongeren dat door politieke steun al snel erkenning kreeg, door diezelfde politiek ook goed gevolgd wordt. Nu zitten we nog steeds met de vraag hoe appels en peren te vergelijken. Is dit echt een veel moeilijkere doelgroep zoals Hoender-loo beweert en zijn de cijfers helemaal niet alarmerend? Na een dag op de campus rondgelopen te hebben, blijft bij mij toch een zeurend stemmetje in mijn


hoofd hangen. Dit zijn kinderen die zijn wat ze zijn en veel daarvan aan hun omgeving te danken hebben. Een gebroken gezin, verslaafde ouders, te weinig toezicht en opvoeding. Kun je dat oplos-sen door een vacuüm te creëren waar kinderen elkaar de maat nemen, zonder dat er iets aan hun thuissituatie wordt veranderd? De recidive cijfers bevestigen mijn twijfels.Ook PvdA staatssecretaris Albayrak is nog niet gerustgesteld. Zij geeft de Glen Mills school nog een jaar om de werkwijze aan te passen. Hoogleraren Willem Koops en Corine de Ruiter hebben zoveel tijd niet nodig om hun conclusie te trekken: de Glen Mills School moet zo snel mogelijk dicht. De tucht en groepsdiscipline in de justitiële jeugdinrichting in Wezep werken averechts. Jongeren leren elkaar zelfs crimineel gedrag aan, stellen zij.

Krista van Velzen, Tweede-Kamerlid SPGepubliceerd op www.kristavanvelzen.sp.nl/weblog/2008/02/21/een-dag-op-de-boefjesschool/

Glen Mills school. School voor winnaars - Juni 2008

Documents

Transcript of Glen Mills school. School voor winnaars - Juni 2008