2. SCHEMATISEREN

WAT?

Als je je tekst gestructureerd hebt (o.a. titels aanduiden, kernwoorden aanduiden,

hoofdgedachte uit de tekst of uit elke alinea halen…), kan je ervoor kiezen om je

tekst in een schema te gieten. Schematiseren is dus een stapje verder gaan dan

structureren.

Een schema is een visuele voorstelling van informatie. Een schema probeert zo

kernachtig/kort mogelijk weer te geven wat in een (doorlopende) tekst staat. De

verbanden tussen verschillende begrippen worden dan vaak aangeduid met pijlen.

Straks wordt uitvoeriger ingegaan op de verschillende soorten schema’s.

WAAROM?

Sommige leerlingen leren gemakkelijker van een schema dan een doorlopende tekst.

Een schema:

Geeft inzicht in de opbouw van een tekst

Geeft inzicht in de samenhang van de informatie

Is een manier om hoofdzaken in een tekst te onderscheiden van de bijzaken.

Het helpt om informatie te onthouden

Kijk naar onderstaande 2 voorbeelden (het uiterlijk, niet de inhoud). Wat zou jij het

liefst studeren?

VERSCHILLENDE SOORTEN SCHEMA’S

Er bestaan heel wat verschillende soorten schema’s. Hieronder krijg je van elk soort

schema een voorbeeld. Bovendien wordt kort uitgelegd waarvoor elk schema

gebruikt wordt. Kies je schema altijd afhankelijk van het soort informatie dat je wil

schematiseren.

1. Het waaierschema toont uit welke delen iets bestaat. Elk deel krijgt dan nog

verder informatie.

2. Het tabelschema maakt eigenschappen of kenmerken duidelijk.

De wereldkaart

Amerika

42 miljoen km²

787 miljoen inwoners

20 inwoners / km²

Europa

10 miljoen km²

720 miljoen inwoners

72 inwoners / km²

Azië

44 miljoen km²

3560 miljoen inwoners

81 inwoners / km²

Afrika

30 miljoen km²

743 miljoen inwoners

25 inwoners / km²

Antarctica

14 miljoen km²

0 miljoen inwoners

0 inwoners / km²

Oceanië

8 miljoen km²

29 miljoen inwoners

3 inwoners / km²

3. Het boomschema laat zien uit welke delen iets bestaat.

4. Mindmapping een techniek om brainstormideeën, losse gedachten, hoofd- en

bijzaken, eigenschappen voor jezelf en anderen te ordenen.

5. Het cyclisch model beschrijft een kringloop van zich herhalende

eigenschappen, verschijnselen, gebeurtenissen

6. De feitenketting zet feiten / gegevens op een rij.

Nieuwe wet protest illegale verkoop celstraf of boete rechter

3. SAMENVATTEN

SAMENVATTING MAKEN

Je vertrekt van de kernwoorden en structuuraanduidingen in de tekst.

Een samenvatting is een doorlopende tekst

waarin je met je eigen woorden de gedachtegang van de tekst herschrijft.

Je eigen mening of voorbeelden laat je weg en je neemt ook zo weinig mogelijk

zinnen over.

Je zorgt er zeker voor dat je samenvatting een duidelijke structuur (in alinea’s!)

heeft die anders kan zijn dan die van de opgegeven tekst; je zorgt voor een

inleiding (waarover gaat het), een midden (uitwerking van de argumenten) en een

slot (conclusie, samenvatting van het midden).

Structureren, schematiseren of samenvatten zullen je helpen om teksten die je moet

instuderen met meer aandacht te verwerken. Jij moet uitproberen welke methode jou

het best ligt!

Bronnen:

Damiaaninstituut: Link:

http://www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CDQQFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.damiaanins

tituut.be%2Fdocs%2FLerenlerenstructureren.pdf&ei=2TxJUsr2C4uVhQfLvYDIDg&usg=AFQjCNGNInj-

QI6DkGh0mPyfhN2FIb2v0w&bvm=bv.53217764,d.bGE

Link:

http://www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0CDoQFjAB&url=http%3A%2F%2Fblogimages.blogg

en.be%2Ftaalinronse%2Fattach%2F31811.doc&ei=2TxJUsr2C4uVhQfLvYDIDg&usg=AFQjCNGuAypX4eSfwnbwx4OKcojdlu9s

tw&bvm=bv.53217764,d.bGE