Schaamte Als Motor In De Keten

1
Schaamte als motor in de keten Léon Sonnenschein en Nelly Spanjersberg Herkent u dat professionele gevoel van schaamte wanneer een kind slachtoffer wordt van familieproblemen, omdat de hulpverleners niet konden of mochten ingrijpen? -Enherkent u 'dat gevoel van rationele schaamte, wanneer instanties langs elkaar heen blijven werken omdat outputcriteria en financieringsstromen dicteren dat dat nu eenmaal beter is voor uw eigen toko? Wij roepen u op om dat gevoel van schaamte vooral toe te laten en de schaamte in organisaties te voeden. Want, zo betogen steeds meer denkers, schaamte kan een belangrijke motor worden voor verandering. Rationele schaamte, het begrip komt van Jaap Peters[2], ontstaat daar waar organisaties zich laten dwingen in een managerial logica gedicteerd door outputcriteria en daaraan gekoppelde financiële arrangementen. Professionele schaamte, of kwaliteitsschaamte, eveneens ontleend aan Jaap Peters, ontstaat daar waar professionals zich laten dwingen in een geperverteerde kijk op professionaliteit waarin protocollen en procedures de boventoon voeren om zogenaamde eenduidigheid en transparantie te creëren. Beiden leiden ertoe dat organisaties en professionals acteren op basis van een virtuele werkelijkheid, die niets meer te maken heeft met de reële situatie waarin zij zich bevinden. Naarmate dat schrijnender situaties oplevert zal de schaamte toenemen. Maar wanneer leidt schaamte dan tot Veranderkracht? Dat zit volgens ons ongeveer zo: Veranderkracht = Schaamte - Gehoorzaamheid Schaamte(S) wordt vooral bepaald door factoren als authentieke professionaliteit(P) en betrokkenheid bij het maatschappelijke vraagstuk (B): S = PxB. Naarmate professionaliteit en betrokkenheid groter zijn, zal eerder schaamte optreden en zal de schaamte ook groter zijn. Gehoorzáamheld (G), In de betekenis van "blinde"gehoorzaamheld, voorkomt dat schaamte leidt tot actie en verandering. Dezewordt vooral bepaald door autoriteitsgevoeligheid in de organisatie (A) en de dwang tot conformismeaan institutionele belangen en procedures (CD): G = AxCD. Naarmate autoriteitsgevoeligheid en dwangtot conformismegroter zijn zullen dezede Veranderkrachtdie in de schaamte verborgen zit verminderen of zelfs opheffen. Voluit luidt het verband dus: V = f(PxB) - f(AxCD). Veel maatschappelijke vraagstukken vragen erom dat organisaties het keurslijf van manageriallogica en geperverteerde professionaliteit van zich afschudden. Schaamte kan daarbij een effectieve kracht zijn. Daarom: stel u zelf regelmatig de vraag: 'Schamen wij ons niet?' En bevrijd de kracht van de schaamte! Léon Sonnenschein en Nelly Spanjersberg[1] [1] [email protected] en [email protected] [2] http://www.managementsite.nI/588/Verandermanagement-Kritieke-Succes- Actoren.aspx: Artikel van Jaap Peters over kwaliteits- en rationaliteitsschaamte

description

Column voor de ketenkookkrant van de Ketenalliantie www.ketenalliantie.nl.

Transcript of Schaamte Als Motor In De Keten

Page 1: Schaamte Als Motor In De Keten

Schaamte als motor in de keten

Léon Sonnenschein en Nelly Spanjersberg

Herkent u dat professionele gevoel van schaamte wanneer een kind slachtoffer wordt vanfamilieproblemen, omdat de hulpverleners niet konden of mochten ingrijpen?

-Enherkent u 'dat gevoel van rationele schaamte, wanneer instanties langs elkaar heenblijven werken omdat outputcriteria en financieringsstromen dicteren dat dat nu eenmaalbeter is voor uw eigen toko?

Wij roepen u op om dat gevoel van schaamte vooral toe te laten en de schaamte inorganisaties te voeden. Want, zo betogen steeds meer denkers, schaamte kan eenbelangrijke motor worden voor verandering. Rationele schaamte, het begrip komt vanJaap Peters[2], ontstaat daar waar organisaties zich laten dwingen in een manageriallogica gedicteerd door outputcriteria en daaraan gekoppelde financiële arrangementen.Professionele schaamte, of kwaliteitsschaamte, eveneens ontleend aan Jaap Peters,ontstaat daar waar professionals zich laten dwingen in een geperverteerde kijk opprofessionaliteit waarin protocollen en procedures de boventoon voeren om zogenaamdeeenduidigheid en transparantie te creëren. Beiden leiden ertoe dat organisaties enprofessionals acteren op basis van een virtuele werkelijkheid, die niets meer te makenheeft met de reële situatie waarinzij zichbevinden. Naarmate dat schrijnendersituatiesoplevert zal de schaamte toenemen.

Maar wanneer leidt schaamte dan tot Veranderkracht? Dat zit volgens ons ongeveer zo:

Veranderkracht = Schaamte -Gehoorzaamheid

Schaamte(S) wordt vooral bepaald door factoren als authentiekeprofessionaliteit(P) enbetrokkenheid bij het maatschappelijke vraagstuk (B): S = PxB. Naarmateprofessionaliteit en betrokkenheid groter zijn, zal eerder schaamte optreden en zal deschaamte ook groter zijn.

Gehoorzáamheld (G), In de betekenis van "blinde"gehoorzaamheld, voorkomt datschaamte leidt tot actie en verandering. Dezewordt vooral bepaald doorautoriteitsgevoeligheid in de organisatie (A) en de dwang tot conformismeaaninstitutionelebelangen en procedures (CD):G = AxCD. Naarmate autoriteitsgevoeligheiden dwangtot conformismegroter zijnzullen dezede Veranderkrachtdie in de schaamteverborgen zit verminderen of zelfs opheffen.

Voluit luidt het verband dus: V = f(PxB) - f(AxCD).

Veel maatschappelijke vraagstukken vragen erom dat organisaties het keurslijf vanmanageriallogica en geperverteerde professionaliteit van zich afschudden. Schaamte kandaarbij een effectieve kracht zijn. Daarom: stel u zelf regelmatig de vraag: 'Schamen wijons niet?' En bevrijd de kracht van de schaamte!

Léon Sonnenschein en NellySpanjersberg[1]

[1] [email protected] en [email protected]

[2] http://www.managementsite.nI/588/Verandermanagement-Kritieke-Succes-Actoren.aspx: Artikel van Jaap Peters over kwaliteits- en rationaliteitsschaamte