SBR – “Duurzaambouwen met (reken)tools

En hoe BIM u daarbij kan helpen!

Joost Wijnen

BIM adviseur

jw@oadis.com

@joostwijnen Joost Wijnen Co-auteur/uitgever BIGBIMlittlebim

i.s.m. SBR

Agenda

• Introductie Oadis

• Ervaringen met BIM en ‘duurzaam bouwen’

• Hoe BIM werkend te krijgen

• Voorbeelden van tools

Introductie Oadis BIM proces Adviseurs

2012 Noviotech Lab

Nijmegen PvE beheer

2012 Woontorens Den Bosch

4D/5D bouwlogistiek en inkoop

2013 HagaZiekenhuis

Strategisch BIM advies

2012 SRON Lab Amsterdam

Advies ‘aanbesteden met BIM’

“Anno 2013 zien we veel 3D,

maar te weinig informatie”

Introductie Oadis BIM proces Adviseurs

2008 Green Office 2015 2004 TCO-LCC model

Avans hogeschool

“(helaas weinig) ervaringen met duurzaamheid en energiesimulatie”

2011 Korea 2 projecten 2013 PvE specs lab

2004 test LCA model 2006 temperatuur

(GTO) simulatie

Multidisciplinaire ketendigitalisatie: sneller meer varianten berekenen = betere oplossingen

BIM = direct rekenen zonder

papier

• Combineren = verrijken • multidisciplinair • Valideren en analyseren

* TCO = Total cost of ownership (life cycle costing)

Multidisciplinaire ketendigitalisatie: sneller meer varianten berekenen = betere oplossingen

BIM = direct rekenen zonder

papier

• Combineren = verrijken • multidisciplinair • Valideren en analyseren

* TCO = Total cost of ownership (life cycle costing)

Verschillende installatie

oplossingen

Meerdere gevel opties

Constructie varianten

Visualisatie functioneel en technisch PvE

Kosten: Realisatie

Beheer Verbruik

Meerjarige varianten: Realisatie

Beheer Energieverbruik

TCO/LCC voor lifecycle

analyse

2008:‘slechts’ duurzaamheidscrisis…

start: 2008

functie: gebiedsontwikkeling over bestaande infrastructuur in

binnensteden

performance: o.a. zonnecellen, geluidsarme windturbines,

materialen C2C gecontroleerd, afvalstromen worden gebruikt

voor de energie opwekking

Green Office 2015 is een innovatieve visie op een concreet plan

voor de veelvoudige activering van binnenstedelijke gebieden

en diens integratie van omliggende gebieden.

Dit unieke concept is integraal ontwikkeld en biedt oplossingen

voor verschillende maatschappelijke vraagstukken.

Een ambitieus project waarbij van begin af aan tal van

projectpartners uit de bouwsector, het bedrijfsleven,

kennisinstituten en overheden hebben samengewerkt.

En inmiddels is het al bijna 2015…

2013:

Duurzaamheid is geen luxe meer,

maar (economische) noodzaak!?

Uitdagingen voor bouwsector:

• Met minder mensen meer doen

• Technische complexiteit gebouwen neemt toe

• Kwaliteit/duurzaamheid moet omhoog

• Meer transparantie (informatie) nodig

• Nieuw! Van aanbod gestuurde naar vraag gestuurde markt!

(opdrachtgever is nu klant)

De bouwsector moet dus veranderen!

• Innoveren (ketensamenwerking)

• Informatiseren (digitaal ipv bouwtekening)

• Dus vooral veel leren (en veranderen…)

http://www.sbr.nl/producten/publicaties/green-office-2015

BIM = ketendigitalisering

De markt staat voor een transitie…

© visi (dd 2002 ?)

2D <-> 3D CAD 3D Model + Facility/vastgoed

Management

Model- and ‘clash’controle

engineering

installaties

Energie analyse

Online ruimteboek/PvE, variantenstudies,

kosten etc.

‘BIM viewer GIS/vastgoed

inzicht’

Planning en logistiek

BIGBIM wordt ‘big data’

BIGBIM vraagstuk: hoe alle informatie

verbinden, verdelen én beoordelen?

3D rapportages met live data

Berichten, meldingen

Lijsten, rapporten, toetsing

FM portal,

E-learning,

Apps

Documenten en

database koppelingen BIM werk

Intern/extern

Dashboards, KPI’s

integraal BIM proces =

informatie (bi-directioneel) delen

2D/3D CAD

klassiek

‘3D BIM

als model’ ‘integraal

BIM proces’

Informatie lifecycle waarborgen

Bouw INFORMATIE Model (bim)

Vormen van informatie

• Bestand = gebundeld statisch document

• Gegevens = door software valideerbaar en bruikbaar

• Informatie = éénduidige communicatie tussen mensen

(Samen)werken met BIM betekent een transitie van

‘bestandsbeheer’ naar ‘informatiemanagement’

dia 15/27

géén losse bestanden maar online

informatie t.b.v. BIM proces

Hele PvE

afgedrukt

= dik boek

IFC

Online PvE en spec’s

dRofus koppelt met IFC tools:

ArchiCAD, Revit, DDS, Tekla, FM tools,

EDMmodelserver, OS bimserver,

energiesimulatie, Synchro4D, etc.

BIM = integreren van informatie

van alle disciplines (incl. beheer)

• Ketendigitalisatie vraagt om: – Interoperabiliteit

– Std. definities

– Proces protocollen

• BuildingSMART.nl – IFC (structuur BIM model)

– IFD (objecten bibliotheken)

– IDM (proces protocol)

– Diverse nationale initiatieven:

– Visi

– Coins

– NL concepten bibliotheek CBNL

– Branche standaarden

– Project protocollen

2011: open BIM standaard (IFC)

‘pas toe of leg uit!’

dia 18/27

2008: RGD open BIM ambitie vastgelegd

2011: RGD BIMnorm

De RGD BIMnorm omschrijft

welke ‘bim-extracten’ de

RGD van BIM verwacht:

- welke informatie

- Informatie structuur

Procesinrichting, clashcontroles zijn niet beschreven

(dat is aan de markt)

www.rgdbim.nl

BIM is meer dan alleen software

Software(tools)

methodieken

Processen

Organisatie

Cultuur

Tools – er zijn vele soorten ‘BIM software’

- Maken: BIM modelleer software

- Bekijken: BIM viewers

- Controleren: BIM controle (‘model checker’)

- Verrijken: Bestaande informatie toevoegen

- Data valideren: Validatietools

- Data gebruiken: Simulatie en analyse tools

- Varianten: scenario simulatie/analyse

- Data uitwisselen/archiveren: bim-model-server

- Data extractie: Dashboardingtools

- Presentatie: (online) gaming/configuratie tools

- Innovaties: Apps

BIM heeft gestandardiseerde

content nodig

Software(tools)

methodieken

Processen

Organisatie

Cultuur

Methodieken – eenduidige info komt niet vanzelf

- Kies voor beste kwaliteit van informatie

- Standaard bibliotheken/tekenfuncties

- Commerciële (objecten) bibliotheken

- Leveranciersgebonden standaarden

- Open bim standaarden

- WBS, calculatie standaarden

- Hergebruik bim bouwdelen (standaardiseer waar

mogelijk)

- Werk samen met andere disciplines

- Begin kleinschalig

BIM proces vraagt om afspraken

Software(tools)

methodieken

Processen

Organisatie

Cultuur

Processen – samenwerking organiseren

- Proces schema’s

- Protocollen / bimhandboek op bedrijfs of

projectnivo en discipline (on)afhankelijk

- Versiebeheer/management wijzigingen

- Juridische vraagstukken

- Contractvormen

BIM moet aangestuurd worden

Software(tools)

methodieken

Processen

Organisatie

Cultuur

Organisatie – Kennis en kwaliteit borgen

- Rollen definiëren

- Verantwoordelijkheden

- Informatie centraal

- Doelstellingen/verwachtingen bepalen

- Kennis- en vaardigheden

opschalen/borgen

- BIM training vnl. nog bij software

leveranciers, nauwelijks bij

onafhankelijke bim proces opleiders

(‘productgerichte knoppencursus’ ipv

‘onafhankelijke proceskennis’)

BIM is vooral mensenwerk

Software(tools)

methodieken

Processen

Organisatie

Cultuur

Cultuur – De benodigde omgeving voor bim creëren

- Bereidheid tot samenwerking

- Bereidheid tot uitwisseling data/bestanden

- Verticale implementatie bim:

- gehele organisatie, van werkvloer tot directie

- Horizontale implementatie bim:

- alle ketenpartners (incl. opdr.gever)

- Verantwoordelijkheden nemen

- Nieuwe contractvormen

- Toepassen regionale bimnormen

- Toepassen internationale open standaarden

Cultuur veranderingen in de bouw: Capaciteit -> producten en diensten

Vechtcultuur -> Samenwerkingscultuur

Gefragmenteerd sequentieel -> geïntegreerd parallel

Wisselende coalities -> duurzame (keten)samenwerking

Naar binnen gericht -> naar buiten gericht (klant, omgeving)

Reactief -> pro-actief

Hoe beginnen met BIM?

Borging nieuwe gewoonten begint niet bij software

Hoe beginnen met BIM?

Borging nieuwe gewoonten begint niet bij software

- Cultuur:

- (H)erkent iedereen noodzaak/wenselijkheid?

- Bereid om te samen te werken (info delen)?

- Organisatie:

- Wie worden de koplopers? (geef ze vrijheid)

- Laat je informeren!

- Bepaal je ambities en doelstellingen

- Welk project eerst (klein beginnen!)

- Processen:

- Maak een plan van aanpak en proceskaart

- Welke disciplines doen er mee

- Methodieken:

- Vergelijk ‘open bim’ met standaard bim

- Tools:

- Vergelijk de verschillende merken software en

bij meerdere leveranciers

- Eerst het doel, dan de tool!

Rekenen met BIM kan in elke fase

Bijsturen!

Integrale BIM processen maken vroegtijdige simulaties en afwegingen mogelijk!

Hierna volgen enkele voorbeelden van rekentools.

6 Drill on results

7 Chart options

2 Tag group

Output effluent pollution waste

Carcinogen

Eco-Toxin

Climate

Fossil Fuel Resource Depletion

Ecosystem loss

Human Health

Eco Point

List Impact Damage Score

Input fuel resource

5 Select measure

1 Import Model

How It Works

3 Set Use

4 Click Eco- option

Rekentools - voorbeelden

‘EcoQuaestor’

Rekenmodel obv MS Excel:

- Snel (zodra je juiste info hebt)

- Gratis

- Berekening (geen simulatie)

- Handmatige invoer

- (Kubus heeft Archicad

koppeling gemaakt)

- Op gebouwnivo

Rekentools –

voorbeelden

Safaira – simulatie in conceptfase

Simulatie obv 3D Sketchup model:

- Snel obv Sketchup

- cloud applicatie

- Simulatie (per uur, dag etc)

- Analyses (variantenstudies)

- Sketchup afhankelijk

- Werkt niet met open BIM (IFC)

- Alleen gebouwnivo in SO fase

Rekentools –

voorbeelden

Safaira – simulatie in conceptfase

Simulatie obv 3D Sketchup model:

Rekentools –

voorbeelden

Nederlandse tools

Simulatie obv BIM model:

- Analyses (variantenstudies)

- CAD leverancier onafhankelijk

- gbXML compatible

- ‘VIOS’ open standaard in ontw.

- Beperkt compatible met IFC BIM

- Op gebouwnivo

- Ecotect (ism Revit)

- Bink

- Vabi

Model via gbXML geïmporteerd in BINK Builder

Daglichtfactor hele verdieping

Rekentools –

voorbeelden

Riuska – simulatie

Simulatie obv IFC BIM model:

- Snel mits correcte opbouw IFC

- Simulatie (per uur, dag etc)

- Analyses (variantenstudies)

- CAD leverancier onafhankelijk

- Werkt obv open BIM (IFC)

- Op gebouwnivo én ruimtelijk nivo

Rekentools –

voorbeelden

Riuska – simulatie

Simulatie obv IFC BIM model:

- Snel mits correcte opbouw IFC

- Simulatie (per uur, dag etc)

- Analyses (variantenstudies)

- CAD leverancier onafhankelijk

- Werkt obv open BIM (IFC)

- Op gebouwnivo én ruimtelijk nivo

Rekentools –

voorbeelden

Riuska – simulatie

Simulatie obv IFC BIM model:

- Snel mits correcte opbouw IFC

- Simulatie (per uur, dag etc)

- Analyses (variantenstudies)

- CAD leverancier onafhankelijk

- Werkt obv open BIM (IFC)

- Op gebouwnivo én ruimtelijk nivo

Rekentools –

voorbeelden

Ansys – CFD/CFX simulatie

Simulatie obv 3D BIM model:

- Complex, vraagt veel detail info

- Simulatie (per uur, dag etc)

- Analyses (variantenstudies)

- Lucht- en vloeistofsimulatie (ipv

ruimte of gebouw)

De toekomst!?

Gewoon nu beginnen!

Open BIM standaarden maken je toekomst bestendig!

- Informatie wordt duurzaam (software onafhankelijk)

- Herbruikbaar

- Valideerbaar

- Alleen dan kunnen rekentools gebruik maken van BIM informatie!

Hardware, software, standaarden zijn

niet het probleem (meer)…

Afbeelding:

tablet draait online BIM software!

Wie gaat hem écht gebruiken?

Succes!

Joost Wijnen jw@oadis.com