Satire1. Satire als geneesheer2. Het Satirisch argument• Kritiek op de moraal• Kritiek op een opvatting (Voltaire)• Kritiek op de macht (Erasmus)

SatireVoorstelling van zaken waarin op spottende wijze iets aan de kaak

wordt gesteld.

SatireDe geneesheer van de samenleving

Lanx Satura = gemengde vruchten

IronieLichte spot,Vaak door omdraaiing

Parodie spottende nabootsing

CynismeBitter/ dierlijk

AbsurdismeZinloos en bevreemdend

KarikatuurOverdrijven van kenmerken

SarcasmeBijtende spot

Parodie: een lied naast een lied

Uw vaste prik voor betrouwbaar nieuwshttp://www.speld.nl/

KarikatuurCarricare = overdrijven, beladen

Voorbeelden in filmhttp://youtu.be/UcTCJ-3VWCw http://youtu.be/SA3GmB9Bxfc

Gebruik 1:kritiek op moraal

Het Satirisch argument

Stap 1:Welk gedrag/ normen/ waarden van anderen wil

ik veranderen?Fakeluisteraars, sneloplossers, egoïsten, agressieve terechtwijzers, blikjes op straat

gooiers

Het Satirisch argument

Stap 2:Kies je grootste ergernis en geef 1 argument:Sneloplossers zijn stom, want ze gaan voorbij

aan het eigenlijke probleem.

Het Satirisch argument

Stap 3:Draai een deel van je stelling om.

Speel met mogelijke omdraaiingen, overdrijvingen enzovoort…

Lang leve snelle oplossingen! Kan je de oorlog niet winnen? Nou, dan verlies je hem toch!

Gebruik 2) kritiek op opvattingen en trends

Voltaire (1694-1778)Candide

Leibniz: God & wetenschap gaan samen. God schiep de best mogelijke wereld.

Het Satirisch argument

Stap 1:Van welke opvattingen wil jij de onzin laten zien?

Christenen zijn dogmatisch, filosofie is vaag, wetenschap heeft gelijk, camerabewaking

helpt, werklozen zijn lui….

Het Satirisch argument

Stap 2:Kies 1 opvatting en geef aan wat er onzinnig aan

is:Uit experimenten blijkt dat camerabewaking

binnen een jaar geen enkel effect heeft op misdaadcijfers, of op opsporing van daders.

Het Satirisch argument

Stap 3:Laat het absurde zien door het strak naast elkaar

zetten van de feiten.Almere inbraakcijfers 2012: 15 per 10.000 inwoners

Oplossing: Camera. Kosten: 50 000 euroAlmere inbraakcijfers 2013: 21 per 10.000 inwoners

Gebruik 3) kritiek op macht uitenAlleen van onder naar boven?

De Lof van/over Zotheid

Lof der zotheid, vert. Harm-Jan van Dam. Met ill. van tien Nederlandse tekenaars. Amsterdam 2007. Sign.: 2265701

Erasmus +/- 1509http://youtu.be/En8tlcrWEKc

Zotheid is de ware wijsheid

Moria

Thomas More (1478-1538) Utopia

een land zonder privébezit De godin van de zotheid

Het zinvolle werk van GodgeleerdenZij beschikken verder over een eindeloos aantal nog fijner haarklooverijen, over begrippen, betrekkingen, algemeene vormen, bijzondere eigenaardigheden, wezenlijkheden, zaken, alleen zichtbaar voor de oogen van hem, die zulke scherpe oogen bezit, dat hij in staat is ook door de dikste duisternis heen het nergens bestaande waar te nemen.

GROTE zondenzoo beweren zij bijv., dat het een lichter misdrijf is,

duizend menschen van kant te maken dan éénmaal op den dag des Heeren een schoen voor een armen

drommel te naaien.

Bid tot een beeld!dat men met denzelfden eerbied als tot Christus zelf moet bidden tot een beeldje, met houtskool

op een wand geteekend, als het slechts twee uitgestoken vingers, lang haar en aan den aan het achterhoofd bevestigden stralenkrans drie

punten heeft.

Godgeleerden weten het beter dan de Bijbel(…)voor hun conclusies meer gezag eischen dan voor

Solon’s wetten, ja ze zelfs boven de pauselijke decreten willen gesteld hebben.

Geleerdheid… en terwijl zij zoo stamelen, dat ze slechts door iemand, die zelf stamelt, kunnen

begrepen worden, noemen zij scherpzinnigheid, wat het volk niet kan begrijpen.

Waaruit bestaat de heiligheidvan monniken?

Voor of tegen reformatie?

Erasmus: Rotterdam 1466- Bazel 1536

Luther

Roomsgezinden

Tolerantiegedachte:vrijheid voor wetenschap en ideeën

Het Satirisch argument

Stap 1:Welke “machthebber” vind jij (soms) vervelend?

De politie, oma, fietsparkeerwachten in de stad,verscheidene politici.

Het Satirisch argument

Stap 2:Kies 1 “machthebber”. Wat zijn kenmerkende

eigenschappen?Oma: Kort haar, bril, dunne lippen die ze stevig

op elkaar drukt. Grijs, beetje krom. Streng.

Het Satirisch argument

Stap 3:Vergroot deze eigenschappen sterk uit. In woord

of beeld.

Het satirisch argument

1. Bekijk je lijstjes. Wat wil je écht veranderen?2. Bedenk waarom je wilt dat dat verandert.3. Vertel in tweetallen aan elkaar wat je wilt

veranderen en waarom.4. Geef aan elkaar terug wat je raakt in het

verhaal. (Los niets op, ga niet in discussie. Alleen: dit beeld/ woord/ argument raakt mij.

Het satirisch argument

1. Richt je boodschap: wie moet jouw opvatting overnemen?

2. Welke beelden/ woorden/ argumenten zijn het meest geschikt voor deze doelgroep?

3. Schijf/teken het belangrijkste pleidooi op kaart formaat.

Het satirisch argument

Speel met je boodschap.1. Wat kan je omdraaien?2. Wat kan je uit vergroten?3. Kun je een parodie maken op je onderwerp?4. Kun je de verbitterdheid uitvergroten?5. Kun je de zinloosheid laten zien?

Lanx Satura = gemengde vruchten

IronieLichte spot,Vaak door omdraaiing

Parodie spottende nabootsing

CynismeBitter/ dierlijk

AbsurdismeZinloos en bevreemdend

KarikatuurOverdrijven van kenmerken

SarcasmeBijtende spot

Het satirisch argument

Kies je leukste vondsten uit en meng die op een briefkaart. Adresseer hem aan je doelgroep.

Bijvoorbeeld: Aan alle mensen in de stiltecoupé

Blijf a.u.b in mijn oor schreeuwen. Dan hoor ik straks lekker niets meer.

Kan Satire te ver gaan?