Sarah Devos

illustraties Julie Vangeel

101 activiteiten om samen te doen101 activiteiten om samen te doen

VOOR DE HELE FAMILIE

4 INHOUD

KIJK-OMHOOG WEEKEND

#1 Vliegeren! ......................................................14#2 Staren naar sterren .....................................14#3 Boomklimmen ..............................................16#4 Hoog, Sammy, kijk omhoog, Sammy ....17

ACHTERSTEVOREN- ONDERSTEBOVEN WEEKEND

#26 Omgekeerd eten .......................................... 48#27 Op je handen lopen .................................... 48#28 Met je kleren aan in (het zwem)bad ...... 51#29 Routine – maar dan andersom ................ 52

RESTAURANT WEEKEND

#5 De uitnodigingen .......... 19#6 Een feestelijke tafel ...... 19#7 Lekker eten ..................... 21#8 Tafelmanieren ................ 21

ZOALS-VROEGER WEEKEND

#22 24 uur zonder elektriciteit ...... 43#23 Camera obscura ......................... 43#24 Interview je grootouder(s) ..... 44#25 Maak een zonnewijzer ............. 46

(VOOR-)LEES WEEKEND

#30 Bibkastje in je straat .............54#31 Bibbriefjes ...............................55#32 Grootouderboeken .................56#33 Maak je eigen hoorspel ........57

DE-WEG-KWIJT WEEKEND

#34 Dropping ........................... 59#35 Blinde kaart ..................... 60#36 Het noorden vinden ....... 61#37 Bolletje-pijltocht ............ 63

INHOUD

INHOUD 5

GEEN-ONTVANGST WEEKEND

#9 Kooi van Faraday .......................22#10 Bliktelefoon maken ..................24#11 Kort-kort-lang: leer morse .....24#12 Wie schrijft, die blijft ...............26

ALLES-OP-WIELTJES WEEKEND

#13 100 kilometer fietsen ............. 28#14 Winkelkarretjeswedstrijd ..... 29#15 Fietsband plakken .................. 30#16 Zeepkistenrace ........................ 31

KINDEREN-KONING WEEKEND

#17 Draai de rollen om ........................ 33

OPENLUCHT WEEKEND

#38 Trek naar een openluchtmuseum ..... 64#39 Koken op houtvuur ................................ 66#40 Slapen onder de sterren ....................... 67#41 Word wolkenspotter .............................. 68

RUIL WEEKEND

#42 Diner changé ........................ 71#43 Huisruilhotel ........................ 71#44 Wisselvriendjes ................... 73#45 Gouwe ouwe: ruiltocht ...... 73

ZONDER-TIJD WEEKEND

#46 Tijdscapsule ........... 76#47 Schat de tijd ............ 76 #48 Een-op-een-tijd ...... 77#49 Tijdfeiten ................. 78

OP-EIGEN-VERANTWOORD ELIJKHEID WEEKEND

#50 Ga autorijden ..............................80#51 Kattenkwaad uithalen ..............81#52 Skinnydippen ..............................82#53 Een nachtje wildkamperen .....84

(F)LUISTER WEEKEND

#18 Leer gebarentaal ........................... 36#19 Luister naar Peter en de wolf .... 37#20 Geluidenbingo ............................... 38#21 Fluisterzin ....................................... 41

6 INHOUD

FEEST WEEKEND

#54 Verzin je eigen familiefeestdag ...85#55 Het beste cadeau ter wereld ..........86#56 Alles-in-één-feestdag .....................88#57 Message in a bottle .........................90

HOUTJE-TOUWTJE WEEKEND

#58 Touw van brandnetels ................. 93#59 Stoomcursus knopen leggen ..... 94#60 Pijl en boog maken ....................... 96#61 Driepikkel sjorren ......................... 98

WILD-WATER WEEKEND

#74 Wijze waterproefjes .................................... 115#75 Ga vissen! ...................................................... 116#76 Megabellenblaas ......................................... 118#77 Verbreek het record ‘badmuts vullen’ .. 119

ONDER-NUL WEEKEND

#78 Schaatsstraat ..................121#79 Bouw een iglo .................122#80 Maak een mezenbol .......123#81 IJskandelaars ..................124

GEEN-AFVAL WEEKEND

#82 Bedank de vuilnisman (m/v) ....126#83 Van oud naar nieuw ....................127#84 Rommelmarktkramers ................128#85 Zwerfvuilactie ...............................129

HERINNERINGEN WEEKEND

#98 Maak nieuwe oude foto’s ...... 145#99 Dia-avond .................................. 147#100 Herinneringenboom ............... 148#101 Schrijf een wonderbrief ........ 149

INHOUD 7

VERWONDER-JE-VOETEN WEEKEND

#62 Maak een verwonder-je-voeten-pad ... 100#63 Loop over water ........................................ 102#64 Wederzijdse voetmassage ..................... 103#65 Voetenverwennerij .................................. 104

VAKANTIE-IN-EIGEN-STAD WEEKEND

#66 Ontdek je plekje .......................... 106#67 Plan je weekend .......................... 107#68 Hang de toerist uit ...................... 108#69 Maak een gekke tocht ................ 109ZAAI-EN-OOGST WEEKEND

#70 Zaadbommetjes droppen .............110#71 Pallettuintje .....................................112#72 Jam van zelfgeplukt fruit .............113#73 Keien van groenten ........................114

LICHT-EN-DONKER WEEKEND

#86 Geblinddoekt door het weekend ... 131#87 Schaduwspel ....................................... 132#88 Lampionnentocht ............................... 132#89 Fluofuif ................................................. 134

RECORD WEEKEND

#90 Gezelschapsspelletjes marathon ... 135#91 Domino day .......................................... 137#92 ‘Achternaam’ book of records ........ 138#93 Wall & Walk Of Fame ......................... 139

ALLEMAAL-BEESTJES WEEKEND

#94 De kleinste dierentuin ter wereld ....... 140#95 Bijenhotel .................................................. 142#96 Vrijwilliger in een dierenasiel ............ 143#97 Dierengrime .............................................. 144

GRANDE-FINALE WEEKEND

Organiseer je eigen wonder tentoon stelling ........................151

BONUS

kIjk-OMHOOG-WeekeND 13

NODIG VOOR 1 GESLAAGD KIJK-OMHOOG-WEEKEND:

KIJK-OMHOOG

Even een berichtje checken. Snel nog die mail sturen. Weet jij hoe vaak volwassenen op één dag gemiddeld naar beneden kijken? Antwoord: 88 keer! Best veel, vind je ook niet? En dat terwijl er daarboven zo veel moois te ontdekken valt. Hoog tijd om dit weekend met z’n allen minstens even vaak naar boven te kijken. Wat zou er gebeuren? En vooral: wie houdt de tel bij?

o 2 ogen

o 2 voeten en (minstens) 1 hand

o 1 stevige boom

o 1 vlieger + eventueel knutselspullen

o 1 atmosfeer (liefst een gezellige)

14 kIjk-OMHOOG-WeekeND

WEEKENDPLAN #1VLIEGEREN!

Geen kijk-Omhoog-Weekend zonder een potje vliegeren. Blaast de wind je (bijna) van je sokken? Dan heb je geluk, want dat is prima vliegerweer. rennen, rennen, touwtje afwikkelen en… LOSLATEN! Nu het touw lekker strak houden. Spannend… jaaa, hij blijft hoog!

Zelf een vlieger knutselen is leuk, maar er eentje kopen is tijdens een WonderWeekend ook absoluut toegelaten. Wil je zelf aan de slag, zweef dan naar het internet voor knutseltips. je kunt een gekochte vlieger ook gewoon een persoonlijk ‘jasje’ geven. Dat doe je het best aan de staart: die maak je net zo lang, kleurig en mooi als je zelf wilt met gekleurd lint of een plastic vuilniszak waar je lange slierten van knipt. Zorg er wel voor dat de staart niet te zwaar wordt, anders gaat je vlieger natuurlijk nooit de lucht in.

Wondertip Een gepersonaliseerde vlieger – misschien inclusief een uitstapje naar zee? – is een topcadeautje voor kleine en grote vliegeraars!

WEEKENDPLAN #2STAREN NAAR STERREN

Sterren kijken is altijd een beetje magie. De beste ingrediënten voor een avondje staren naar sterren? een zwoele nacht. een hemel zonder wolken. Weinig (of nog beter: geen) lichtvervuiling en een fijne plek, bijvoorbeeld een grote weide of de top van een berg, waar iedereen languit naar de hemel kan staren. Helemaal top wordt het als je op vakantie bent, wanneer iedereen wat langer mag opblijven en de omstandigheden vaak ideaal zijn. Maar ook bij ons kun je makkelijk enkele sterrenbeelden leren herkennen. Deze vier, bijvoorbeeld.

1. DE GROTE BEEROm te beginnen: de gemakkelijkste. De Grote Beer zou ook de Grote Steelpan kunnen heten, want daar lijkt hij op. In de zomer vind je de Grote Beer niet al te hoog boven de horizon. Zoek naar drie heldere sterren in een lichte boog: dat is de steel. Die raken een omgekeerd trapezium: dat is het pannetje.

WondertipDe Grote Beer telt zeven sterren. Of zijn het er acht? Klopt allebei! De middelste ster van de steel is namelijk een ‘dubbelster’. Als je goed kijkt én het is donker genoeg, zie je daar niet één maar twee sterren, heel dicht bij elkaar. Volgens een indianenlegende was dat de test om te bepalen of een jongen stoer genoeg was om mee te gaan jagen. Vond hij de dubbelster, dan was zijn zicht scherp genoeg voor de jacht en mocht hij mee. Benieuwd of jij ’m ook vindt.

kleine BeerPoolster

Grote Beer

16 kIjk-OMHOOG-WeekeND

2. DE POOLSTERDe Grote Beer gevonden? Dan kun je op zoek naar de Poolster. Dat is níét de helderste ster aan de hemel (een vaak voorkomend misverstand), maar wel de ster die het noorden aanwijst. Start rechts van de Grote Steelpan, neem de afstand tussen zijn twee meest rechtse sterren, en ga dan vijf keer die afstand naar boven, in dezelfde lijn. Ziedaar de Poolster. Als je vanaf daar een loodrechte lijn naar beneden trekt, heb je het noorden gevonden. Handig voor als je ooit het noorden kwijt bent.

3. DE KLEINE BEERZoals dat gaat met grappige, kleine broertjes, is ook de kleine Beer een beetje een gekkie. Hij heeft ook de vorm van een steelpannetje, maar dan kleiner dan de Grote Beer én… hij staat op zijn kop! De steel bestaat net als bij de Grote Beer uit drie sterren, waarvan de Poolster de meest rechtse is.

4. CASSIOPEIAen dan nu het echte werk. Cassiopeia (alleen al die naam uitspreken = bonuspunten aan het kampvuur) ziet eruit als een heldere letter W. je vindt dit sterrenbeeld zelfs bij volle maan. Start opnieuw aan de rechterkant van de Grote Beer. Neem de afstand tot de Poolster en ga diezelfde afstand voorbij de Poolster. Buig een beetje mee naar rechts en zoek daar de mooie, langgerekte letter W. Dat is de WaaaW van Cassiopeia!

WEEKENDPLAN #3BOOMKLIMMEN

regel nummer één bij boomklimmen: nooit naar beneden kijken! Wel eerst op de computer kijken, op www.natuurenbos.be/spelen of www.staatsbosbeheer.nl/speelbossen, bijvoorbeeld. Daar zie je in welke speelbossen je helemaal loos kunt gaan. Als je daar botst op een dikke zomereik, grove den of – jackpot! – weichselboom, zit je gebeiteld. Dat zijn drie ideale, want stevige klimbomen met vaak laaghangende takken.

Nog geen boomklimexpert? Lees dan even deze Gouden regels voor Boomklimmers:

Regel nummer 1 Die ken je al: nooit (echt nooit of nooit!) naar beneden kijken.

Regel nummer 2 Blijf altijd zo dicht mogelijk bij de stam. Daar zijn de takken het stevigst en heb je minder kans dat ze knakken.

kIjk-OMHOOG-WeekeND 17

Regel nummer 3 Dat is de regel Van Drie (handig, toch?). De regel Van Drie betekent dat je altijd drie steunpunten moet hebben. Dus ofwel hou je je vast aan de takken van de bomen met twee handen en zet je één voet neer terwijl je de andere verplaatst, ofwel sta je met twee voeten op een tak en hou je je vast met één hand.

Regel nummer 4Denk met je voeten. Dat is zeker van belang als je weer naar beneden gaat. Laat je voeten maar zoeken, voelen en kiezen welke tak het stevigst is om jou te dragen.

Regel nummer 5Vergeet daarboven niet te genieten! eerst even het fantastische uitzicht in je opnemen voor je weer aan de afdaling begint, dus.

WEEKENDPLAN #4HOOG, SAMMY, KIJK OMHOOG, SAMMY

Wie durft deze aan? Het is een goede daad, want je laat mensen naar al het moois daarboven kijken! (en als je het niet doet voor de goede daad: het is ook gewoon hilarisch.)

ZO WERKT HETStel jezelf buiten op, samen met drie of vier anderen. kies een drukke plek uit met veel mensen en spreek af dat iemand plots naar boven kijkt. Vervolgens kijkt de rest van de bende ook enthousiast naar boven. Iedereen speelt het spelletje mee en wijst verrast naar… helemaal niets! Wedden dat voorbijgangers snel ook naar boven zullen kijken – om zich vervolgens verbaasd af te vragen wat ze daar eigenlijk (niet) moeten zien?

WondertipBen je met een grote groep? Dan is het nog grappiger als een deel van de groep aan de overkant van de weg of het plein gewoon kijkt naar het lachwekkende tafereel. (Wel je lach inhouden, natuurlijk!)

18 reStAUrANt-WeekeND

o kookboek(en)

o tafelmanieren (bij voorkeur goede)

o 1 grote tafel

o evenveel stoelen als gasten

o 1 grote honger

NODIG VOOR 1 GESLAAGD RESTAURANT-WEEKEND:

Wat als… je je huiskamer voor één keer omtovert tot een huiskamer­restaurant? Knutsel een uitnodiging en tafelversiering in elkaar en bind je keukenschort maar voor, want dit wordt een avond om nooit te vergeten. Wie er mag komen en wat je gaat eten? Dat kies jij allemaal lekker zelf!

RESTAURANT

reStAUrANt-WeekeND 19

WEEKENDPLAN #5DE UITNODIGINGEN

Natuurlijk stuur je niet gewoon een mailtje, maar maak je een hoogstpersoonlijke invitatie voor je gasten. Goed begonnen is namelijk nog steeds half gewonnen.

een leuke manier om je oma, opa, peter, meter of vrienden uit te nodigen voor je huiskamerrestaurant is door alles op een papieren placemat te schrijven. Wat mag je niet vergeten?

o Wie nodigt de gasten uit? (je naam, dus.)

o De datum en het uur waarop je je gasten verwacht.

o Het adres.

o Licht eventueel al een tipje van de sluier van je menu. transformeer je je huiskamerrestaurant tot een gezellige Mexicaanse cantina? een onvervalste Italiaanse pizzeria? Maak je er een verfijnde Franse bistro van? Of wil je je kans grijpen om eindelijk eens insecten te serveren (hè, hè, hè)? Maak een uitnodiging in bijpassende stijl.

o Moeten je gasten iets meebrengen of is er een bepaalde dresscode?

o Misschien is het ook fijn om te zeggen waarom je hen uitnodigt. Heb je iets te vieren? Wil je hen bedanken? Het moment om het hen te vertellen is hier!

WEEKENDPLAN #6EEN FEESTELIJKE TAFEL

Leuke naamkaartjes bij elk bord, origineel geknutselde versiering of wat mooie bloemen of takken uit de tuin en… kunstig gevouwen servetten natuurlijk!

DEZE VLIEGERS-SLASH-FRIETZAKJES-SLASH-BESTEKHOUDERS ZIJN ZO GEPIEPT. 1 Vouw een groot servet open en leg het met de

tekening naar onderen, in ruitvorm, op tafel.2 Neem de onderste punt en vouw die naar de

bovenste punt zodat je een driehoek krijgt die met de punt naar boven wijst.

3 Vouw de linker- en rechterpunt van de driehoek naar de bovenste punt toe.

4 Herhaal dit voor de linker- en rechterzijde. Nu kun je de punten niet meer helemaal naar boven vouwen, maar gelijk met de middellijn. Zo krijg je een vliegervorm.

5 Stop in het linkse vakje een vork en rechts een mes, een kleine bloem, een lieve boodschap of snoepjes voor na het eten.

OF WIL JE LIEVER EEN BLOEM?

1 Leg een servet volledig opengevouwen voor je op tafel.

2 Vouw de vier punten achtereenvolgens naar het middelpunt.

3 Herhaal dit zodat je weer een kleiner vierkant krijgt.

4 Herhaal deze stap nog één keer.5 Draai het vierkantje om, zodat alle flapjes

onderaan liggen.6 Vouw nu een laatste keer de vier hoeken naar

binnen.

20 reStAUrANt-WeekeND

7 Neem elk van de vier onderste flapjes en trek ze om beurten voorzichtig naar boven, zodat je iets krijgt dat op een bloemblaadje lijkt.

8 Aan de onderkant van de bloem zitten nu weer nieuwe flapjes. trek ook die voorzichtig naar boven. Doe hetzelfde met de derde en laatste reeks flapjes.

9 kijk nu aan de bovenkant van je servet: je fancy bloem is klaar!

Zo, de servetten zijn alvast klaar. Maar hoe zet je je gasten nu aan tafel? Wie zit waar? en waarop moet je letten? In een kookboek dat rond 1936 (!) werd uitgegeven, vinden we alvast enkele ‘aanduidingen voor de tafeldienst bij feestmaaltijden’:

» Vermijd dat iemand aan de poot van de tafel zou zitten.

» De ereplaats wordt aan de ‘gevierde persoon’ gegeven. Naast of over hem personen die het meest in aanmerking komen: een geestelijke (mijnheer pastoor dus), de grootouders of iemand die u speciaal uitgenodigd hebt. U, de huismoeder, neemt plaats aan een uiteinde van de tafel recht over uw man.

» Bij een gewoon familiefeest zal moeder de tafeldienst doen. Bij een groot feest zullen haar grote dochter en haar jongste zuster opdienen. Zo kan moeder ook eens rustig eten.

Bij dit restaurant-Weekend is het niet alleen moeder die rustig mag eten, maar alle grote mensen, want vandaag dienen de kinderen op. Ha!

En voor wie niet (meer) weet hoe je een tafel moet dekken, nog even dit geheugensteuntje:

reStAUrANt-WeekeND 21

WEEKENDPLAN #7LEKKER ETEN

Het fijne aan dit restaurant-Weekend is dat jij kiest wat er op tafel komt. Duik in alle kookboeken die je te pakken krijgt, stel een menu samen en begin alvast te watertanden. Houd wel deze twee tips in je achterhoofd:

1 Maak het niet te ingewikkeld. Zo’n chique heilbotmousse op een bedje van prei met zelfgemaakte amandelkroketjes klinkt heerlijk, maar als het angstzweet je uitbreekt als je denkt aan de dag waarop je ze moet klaarmaken, schrap ze dan maar snel van je menu. een relaxte kok die eenvoudig, lekker eten serveert, is veel gezelliger dan een gestresseerde kok met een onhaalbaar vijfsterrenmenu.

2 Testkoken is slim. Maak alles wat je op le moment suprême wilt maken al een keer van tevoren. Zo weet je waar je op moet letten als de echte restaurantdag aanbreekt.

WonderweetjeHeb jij al eens gehoord van de Wonderbes of Miracle Berry (wetenschappelijke naam: Solanum retroflexum)? Als je er zo eentje eet, smaakt alles wat je in het halfuur erna eet, extra zoet. Hoe geweldig is dat! Dit is dus jouw kans om eens wat dingen te serveren die je normaal niet lust, zoals spruitjes of rodekool – om ze vervolgens zonder verpinken naar binnen te spelen. Wedden dat je familie niet weet wat je overkomt?

WEEKENDPLAN #8TAFELMANIEREN

‘Niet eten op de bank!’ ‘Niet slurpen!’

Hoor jij het je ouders ook weleens zeggen? je kunt altijd antwoorden dat het er maar van afhangt hoe ze het bekijken. Want tafelmanieren veranderden door de eeuwen heen én ze verschillen zelfs van land tot land. Zo is het in China perfect normaal om een luide boer te laten aan tafel. Slurpen van je soep is er zelfs een teken dat je ze lekker vindt! De oude Grieken en romeinen aten meestal liggend op een bank, en in de middeleeuwen was het heel gewoon om je mond af te vegen met het tafellaken – of aan de kleren van je buur. Op sommige plekken hoef je nu nog steeds niet met bestek te eten. In veel Arabische landen eet je met de eerste drie vingers van je rechterhand, of schep je je hapje op met een stukje brood. Ook op WonderWeekend is het restaurant Zonder Bestek inmiddels een klassieker. Dus… waarom open je bij je thuis ook niet eens zo’n restaurant-voor-één-dag? J

www.lannoo.com www.wonderweekend.be www.sarah-devos.bewww.julievangeel.be

registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.

© Uitgeverij Lannoo nv, tielt, 2018 Tekst Sarah Devos Naar een concept van Bernard Pollet, Steven De Beukeleer, Maarten De Cuyper, Vincent jansen Illustratie julie Vangeel VormgevingStudio Lannoo (Mieke Verloigne)

Citaat p. 20 uit Onze dagelijkse keuken van de Praktische School voor Gezins- en Huishoudopleiding

D/2018/45/565NUr 460, 480978 94 014 5318 9

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

De activiteiten in dit boek zijn bestemd voor kinderen en volwassenen, en zijn bedoeld om samen uit te voeren. Denk aan je veiligheid en aan die van een ander. Zorg steeds voor begeleiding door een volwassene. Uitgeverij Lannoo is niet verantwoordelijk voor eventuele schade of ongelukken.