Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en...

16
Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 1 Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018, Alternatieven voor het verwijderen van de gasaansluiting, Apeldoorn, KIWA, rapport GT-180156 Bram Bos, Menno Poortinga & Ivo Witkamp, 6 december 2018 Achtergrond Op 21 september 2018 verstuurde KIWA het rapport Alternatieven voor het verwijderen van de gasaansluiting (Van Aerde 2018) naar opdrachtgever Liander NV. Het rapport beantwoordt de vraag van opdrachtgever Liander NV of “het volledig verwijderen van de aansluiting de enige mogelijkheid is om de veiligheid te kunnen waarborgen.” Omdat het rapport nog niet gepubliceerd is door KIWA dan wel Liander, vatten we inhoud in deze notitie eerst samen (A) om vervolgens onze overwegingen (B) daarbij te geven. Als deelnemers aan het forum ‘Gas de deur uit, gratis of toch niet?’ op Tweakers 1 hebben we de nodige interesse in en ervaring met dit dossier. A. Samenvatting van het KIWA-rapport Van Aerde (2018) geeft in het rapport een expert opinion op de vraag of in vier situaties de veiligheid gewaarborgd is, maar niet wat de daadwerkelijke (on)veiligheid in die vier situaties is: A. De aangesloten situatie in gebruik, inclusief periodieke controle. Hierin is de veiligheid gewaarborgd omdat de eisen van de nationale norm NEN 7244-6 worden gehanteerd en periodiek gecontroleerd (Van Aerde 2018, p7). B. De aansluiting wordt volledig verwijderd. De veiligheid is volgens KIWA gewaarborgd (Van Aerde 2018, p8), want er zijn geen risico’s meer. Dit is de voorkeursoplossing van Liander NV. C. De aansluitleiding blijft verbonden met de hoofdleiding. De hoofdkraan wordt alleen dichtgedraaid of verzegeld. Volgens KIWA kan de veiligheid alleen gewaarborgd blijven als voldaan blijft worden aan de eisen van de nationale norm NEN 7244-6, dus als de netbeheerder periodieke controles en onderhoud uitvoert. Op termijn is er daarnaast een potentieel risico omdat men niet meer bedacht is op gasvoerende leidingen. Graven, beschadigen of veroudering kunnen dan sneller tot gevaar leiden. De veiligheid is volgens KIWA in deze situatie daarom niet gewaarborgd (Van Aerde 2018, p8). KIWA kwantificeert dat potentiële risico overigens niet, en stelt ook niet dat deze situatie per definitie onveilig is. D. De aansluitleiding wordt losgekoppeld van de hoofdleiding. In de situatie dat de aansluitleiding is losgekoppeld van de hoofdleiding (volgens NEN 7244-7 art 5.3), maar niet is verwijderd is de veiligheid volgens KIWA eveneens gewaarborgd (Van Aerde 2018, p11-12). Die aansluitleiding is immers niet meer gasvoerend. De conclusie van het rapport is vervolgens: “Voor het ‘Gasloos’ maken van woningen of andere panden is naar de mening van Kiwa, naast het volledig verwijderen van de aansluiting, de veiligheid gewaarborgd indien de aansluitleiding buiten gebruik wordt gesteld conform NEN 7244-7 artikel 5.3, en waarbij de aansluitleiding aan beide uiteinden voorzien wordt van een niet-losneembare eindfitting. Bij andere opties waarbij de aansluiting verbonden blijft met de hoofdleiding is naar de mening van Kiwa de veiligheid niet gewaarborgd.” (Van Aerde 2018, p5) 1 https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1709785/0

Transcript of Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en...

Page 1: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 1

Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018, Alternatieven voor het verwijderen van de gasaansluiting, Apeldoorn, KIWA, rapport GT-180156 Bram Bos, Menno Poortinga & Ivo Witkamp, 6 december 2018 Achtergrond Op 21 september 2018 verstuurde KIWA het rapport Alternatieven voor het verwijderen van de gasaansluiting (Van Aerde 2018) naar opdrachtgever Liander NV. Het rapport beantwoordt de vraag van opdrachtgever Liander NV of “het volledig verwijderen van de aansluiting de enige mogelijkheid is om de veiligheid te kunnen waarborgen.” Omdat het rapport nog niet gepubliceerd is door KIWA dan wel Liander, vatten we inhoud in deze notitie eerst samen (A) om vervolgens onze overwegingen (B) daarbij te geven. Als deelnemers aan het forum ‘Gas de deur uit, gratis of toch niet?’ op Tweakers1 hebben we de nodige interesse in en ervaring met dit dossier. A. Samenvatting van het KIWA-rapport Van Aerde (2018) geeft in het rapport een expert opinion op de vraag of in vier situaties de veiligheid gewaarborgd is, maar niet wat de daadwerkelijke (on)veiligheid in die vier situaties is:

A. De aangesloten situatie in gebruik, inclusief periodieke controle. Hierin is de veiligheid gewaarborgd omdat de eisen van de nationale norm NEN 7244-6 worden gehanteerd en periodiek gecontroleerd (Van Aerde 2018, p7).

B. De aansluiting wordt volledig verwijderd. De veiligheid is volgens KIWA gewaarborgd (Van Aerde 2018, p8), want er zijn geen risico’s meer. Dit is de voorkeursoplossing van Liander NV.

C. De aansluitleiding blijft verbonden met de hoofdleiding. De hoofdkraan wordt alleen dichtgedraaid of verzegeld. Volgens KIWA kan de veiligheid alleen gewaarborgd blijven als voldaan blijft worden aan de eisen van de nationale norm NEN 7244-6, dus als de netbeheerder periodieke controles en onderhoud uitvoert. Op termijn is er daarnaast een potentieel risico omdat men niet meer bedacht is op gasvoerende leidingen. Graven, beschadigen of veroudering kunnen dan sneller tot gevaar leiden. De veiligheid is volgens KIWA in deze situatie daarom niet gewaarborgd (Van Aerde 2018, p8). KIWA kwantificeert dat potentiële risico overigens niet, en stelt ook niet dat deze situatie per definitie onveilig is.

D. De aansluitleiding wordt losgekoppeld van de hoofdleiding. In de situatie dat de aansluitleiding is losgekoppeld van de hoofdleiding (volgens NEN 7244-7 art 5.3), maar niet is verwijderd is de veiligheid volgens KIWA eveneens gewaarborgd (Van Aerde 2018, p11-12). Die aansluitleiding is immers niet meer gasvoerend.

De conclusie van het rapport is vervolgens:

“Voor het ‘Gasloos’ maken van woningen of andere panden is naar de mening van Kiwa, naast het volledig verwijderen van de aansluiting, de veiligheid gewaarborgd indien de aansluitleiding buiten gebruik wordt gesteld conform NEN 7244-7 artikel 5.3, en waarbij de aansluitleiding aan beide uiteinden voorzien wordt van een niet-losneembare eindfitting. Bij andere opties waarbij de aansluiting verbonden blijft met de hoofdleiding is naar de mening van Kiwa de veiligheid niet gewaarborgd.” (Van Aerde 2018, p5)

1 https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1709785/0

Page 2: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2

B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid Wat verstaat KIWA onder veiligheid? In 3.1. Definities formuleert KIWA dat als volgt:

“veiligheid wordt in dit rapport beschouwd als de mate van afwezigheid van risico’s gerelateerd aan de aanwezigheid van het gasdistributienet.” (Van Aerde 2018, p6, onderstreping auteurs)

In deze definitie wordt de gewenste mate van afwezigheid niet gespecificeerd. In die zin is dit dus een tamelijk zinledige definitie. Elke ‘mate van afwezigheid’ zou immers kwalificeren als ‘veiligheid’ volgens deze tekst. Waarschijnlijk wordt bedoeld: de mate van veiligheid is gerelateerd aan de mate van afwezigheid van risico’s. Op pagina 9 definieert KIWA wél het gewenste niveau:

“Randvoorwaarde bij deze afsluiting is, dat de veiligheid gewaarborgd moet blijven: de situatie mag niet onveiliger worden dan bij een aangesloten situatie. Dit betekent dat het veiligheidsniveau, in de zin van risico voor de bewoner en de omgeving, na de afsluiting van het gasnet ten minste gelijk moet zijn aan het veiligheidsniveau van een aangesloten situatie.” (Van Aerde 2018, p9, onderstreping auteurs)

Optie 1: verzegelen van de aansluiting (= situatie C in samenvatting) Bij verzegelen van de aansluiting is de veiligheid volgens KIWA niet gewaarborgd, en wel omdat:

“Om bij deze optie te komen tot een situatie waarbij de veiligheid is gewaarborgd, is het voorwaarde dat de installatie voor wat betreft de technische- en de beheers aspecten blijft voldoen aan de NEN 7244-6. Indien hiervan wordt afgeweken, is er geen waarborg op de veiligheid.” (Van Aerde 2018, p10)

KIWA veronderstelt in het rapport dat de netbeheerder in deze situatie zijn werk (zoals periodieke controle) niet meer doet (volgens NEN 7244-6), omdat deze daar niet meer voor betaald wordt. KIWA is vervolgens van mening dat bij verzegeling een onduidelijke situatie ontstaat omdat men niet meer bedacht zou zijn op gasvoerende leidingen. Graven, beschadigen of veroudering kunnen dan sneller tot gevaar leiden. Dat is een potentieel risico dat er niet zou zijn als er gewoon gas gebruikt wordt. KIWA kwantificeert echter niet hoe groot dat vergrote risico is. Het is volgens KIWA groter dan in een situatie van gebruik en ‘dus’ is de veiligheid niet gewaarborgd. In deze redenering van KIWA is dus de veiligheid niet meer gewaarborgd, zelfs als het risico slechts met 0,001% zou stijgen. Dat is raar, zeker gegeven het feit dat een gasaansluiting die in gebruik is ook niet vrij van risico’s is. Optie 2: aansluitleiding loskoppelen van de hoofdleiding volgens NEN 7244-7 art 5.3 (= situatie D in samenvatting) Deze optie is volgens KIWA even veilig als het volledig wegnemen van de aansluiting. Het is een minder arbeidsintensieve optie, omdat er alleen een klein gat gegraven moet worden bij de hoofdleiding.

Page 3: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 3

KIWA over ‘veiligheid’ en ‘veiligheid waarborgen’ Het KIWA-rapport doet geen uitspraken over de veiligheid (en dus de mate van afwezigheid van risico’s) van de verschillende alternatieven. KIWA spreekt alleen over de vraag of de ‘veiligheid gewaarborgd’ is. Dat is een belangrijk verschil.

a. Bij de opties wegnemen van de aansluiting, of afkoppelen van de hoofdleiding is de veiligheid gewaarborgd omdat er geen risico’s meer zijn.

b. Bij de gasaansluiting die in gebruik is, zijn er wel degelijk risico’s, maar die worden gemitigeerd door periodieke controle en onderhoud.

c. Bij de gasaansluiting die niet in gebruik is, maar verzegeld zijn er in eerste instantie dezelfde risico’s, maar die worden niet meer gemitigeerd door periodieke controle en onderhoud, omdat Liander daar niet voor betaald wordt. Dat laatste zegt KIWA niet, maar is wel diens impliciete veronderstelling. Op termijn komt daar nog het (niet gekwantificeerde) risico bij dat mensen zich niet meer bewust zijn van een gasvoerende leiding.

Een verzegelde aansluiting is dus niet opeens veel onveiliger dan een aansluiting die in gebruik is. Op een niet nader gespecificeerde termijn wordt die daadwerkelijk onveiliger omdat er geen periodieke controle en onderhoud meer plaats vindt. Waar veiligheid in de definitie van KIWA een gradueel begrip is (namelijk de ‘mate van afwezigheid van risico’s), is het ‘gewaarborgd zijn van veiligheid’ in de visie van KIWA een binair begrip, zoals in: je bent zwanger of je bent het niet, maar nooit ‘een beetje zwanger’. De scheidslijn is een keuze van KIWA. In elke situatie met meer risico dan een aangesloten situatie is volgens KIWA de veiligheid niet meer gewaarborgd (Van Aerde 2018, p9).

Het onderscheid wordt helder in de bovenstaande figuur. Direct valt op dat een potentieel marginaal verschil in mate van risico opeens een discreet verschil tussen wel of niet gewaarborgde veiligheid oplevert. Bij een aansluiting in gebruik is de veiligheid wél gewaarborgd, bij een gesloten of verzegelde hoofdkraan opeens niet. Dat de ‘veiligheid niet gewaarborgd’ is zegt dus in zichzelf niets over het daadwerkelijke risico-niveau.

mate van veiligheid

veel risico’s geen risico’s

Afkoppelen van hoofdleiding

of Wegnemen van aansluiting

Aansluiting in gebruik

Sluiten of verzegelen hoofdkraan

Op dit punt klapt de situatie

volgens KIWA om van

‘veiligheid niet gewaarborgd’ naar

‘veiligheid wél gewaarborgd’

KIWA over veiligheid gasaansluiting

Page 4: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 4

Onze conclusies 1. Het KIWA-rapport concludeert dat er vanuit oogpunt van waarborging van veiligheid een

volstrekt equivalent alternatief is voor de door Liander gewenste wegneming van de aansluiting, namelijk het loskoppelen van de aansluitleiding van de hoofdleiding volgens NEN 7244-7. Deze optie kost veel minder werk.

2. KIWA specificeert niet wat het risico-niveau is bij een ‘gewaarborgde veiligheid’. Een gasaansluiting die aangesloten en in bedrijf is wordt door KIWA namelijk ook beschouwd als gewaarborgd veilig, terwijl ook in die situatie evident risico’s bestaan.

3. KIWA specificeert ook niet in welke mate het risico groter wordt als een aansluiting slechts verzegeld wordt. Zelfs een marginale vergroting van het risico kwalificeert in de redenering van KIWA al als een situatie waarin ‘de veiligheid niet meer gewaarborgd is.’

4. Kortom: KIWA doet enerzijds geen uitspraken over het daadwerkelijke verschil in risico tussen de verschillende opties, maar is tegelijkertijd wel heel binair in de conclusie dat bij verzegelen de veiligheid niet is gewaarborgd, en wel gewaarborgd is bij zowel gebruik, als bij loskoppelen c.q. wegnemen van de aansluiting.

5. In een situatie waarin we binnen dertig jaar naar een volledig gasloze samenleving gaan (overheidsbeleid) zou een afweging tussen kosten (individueel dan wel maatschappelijk) en mate van risico(vergroting) wel degelijk een relevante overweging zijn. KIWA doet echter over die mate van risico(vergroting) geen enkele uitspraak.

Praktisch alternatief KIWA schrijft het niet zo letterlijk, maar in essentie is het verschil tussen een verzegelde gasaansluiting en een gasaansluiting die in gebruik is vooral een administratieve: er wordt na verzegeling (en opzegging van het leveringscontract voor gas) niet meer betaald voor periodieke controle van die aansluiting, terwijl de netbeheerders wél verantwoordelijk blijven. Dat kan op termijn tot extra risico’s leiden; de ernst daarvan kwantificeert KIWA echter niet. Een praktische oplossing hiervoor zou kunnen zijn om afnemers de volgende keuze voor te leggen:

a. we verzegelen de kraan voor onbepaalde tijd, en u betaalt een klein bedrag (bv. 10 euro) per jaar om de veiligheid van de gasaansluiting te waarborgen.

b. we halen de aansluiting geheel weg, en u betaalt €687 ineens, en heeft daarna geen vaste lasten meer. U wint bovendien ruimte in de meterkast.

Met de eerste optie (a) blijft de klant bewust dat er een gasvoerende leiding is (dus daardoor geen vergroot risico), en heeft de netbeheerder de middelen om de controle uit te kunnen blijven voeren. Tegen de tijd dat de hele straat van het gas af gaat, trek je alle leidingen er in een keer uit, of maakt de hele straat eenvoudig drukloos. Dit zou administratief en wettelijk wel moeten worden geregeld. Niet in de laatste plaats zou een oplossing moeten worden gevonden voor het fundamentele probleem dat in het privaatrecht een contract als de Aansluit- en Transportovereenkomst zonder onredelijke belemmeringen en kosten moet kunnen worden opgezegd. Maar het is wel een voor iedereen begrijpelijke en redelijke oplossing, ook in het licht van de transitie naar een gasloze gebouwde omgeving.

Page 5: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

GT-1800156 21 september 2018

)

Alternatieven het vervvijder de gasaanslui

Bijlage: Van Aerde 2018
Page 6: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

)

GT-180156 21 september 2018

©2018 Kiwa N.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Kiwa Technology B.V.

Wilmersdorf 50

Postbus 137

7300 AC Apeldoorn

Tel. 088 998 32 52

www.kiwatechnology.nl

Alternatieven voor het vervvijderen van de gasaansluiting

Colofon

Titel

Projectnummer Projectmanager Opdrachtgever Kwaliteitsborger{s) Auteur{s)

Alternatieven voor het verwijderen van de gasaansluiting 004P001177 -01 R. M. van Aerde Liander Th. C. M. Muselaers R. van Aerde.

Page 7: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

' '

1

2

3

3.1

3.2

4

5

6

6.1

6.2

GT-180156 © Kiwa N.V.

Inhoud

Inhoud 3

Inleiding 4

Conclusie 5

Definities en normverwijzingen 6

Definities 6

Normverwijzingen 6

De aangesloten situatie 7

Verwijderden aansluiting 8

Opties voor het Gasloos maken van een woning 9

Optie waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding. 9

Optie waarbij de aansluitleiding losgekoppeld wordt van de hoofdleiding 11

- 3 -

Page 8: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

GT-180156 © Kiwa N.V.

1 Inleiding

Indien een grondgebonden woning of pand met andere bestemming op verzoek van de eigenaar "Gasloos" wordt, dan hanteert Liander, vanuit het oogpunt van veiligheid, het beleid om de gasaansluiting (aansluitleiding inclusief de gasmeteropstelling) te verwijderen.

Liander heeft Kiwa gevraagd om te beoordelen of het volledig verwijderen van de aansluiting de enige mogelijkheid is om de veiligheid te kunnen waarborgen.

Woning in gestapelde bouw en aspecten anders dan het waarborgen van veiligheid zijn geen onderdeel van de beoordeling .

Gasaansluitingen met een aansluitleiding zoals hieronder vermeld zijn niet beschouwd in dit rapport

Een aansluitleiding met een aansluitcapaciteit van meer dan 40 mn3/h Een aansluitleiding met een bedrijfsdruk groter dan 200 mbar Een aansluitleiding voor vijf of meer aansluitingen Een aansluitleiding ten behoeve van kwetsbare objecten

- 4 -

Page 9: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

) --'

GT-180156 © Kiwa N.V.

2 Conclusie

Voor het "Gasloos" maken van woningen of andere panden is naar de mening van Kiwa, naast het volledig verwijderen van de aansluiting, de veiligheid gewaarborgd indien de aansluitleiding buiten gebruik wordt gesteld conform NEN 7244-7 artikel 5.3, en waarbij de aansluitleiding aan beide uiteinden voorzien wordt van een niet-losneembare eindfitting.

Bij andere opties waarbij de aansluiting verbonden blijft met de hoofdleiding is naar de mening van Kiwa de veiligheid niet gewaarborgd.

- 5 -

Page 10: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

)

GT-180156 © Kiwa N.V.

3 Definities en normverwijzingen

3.1 Definities Aansluitleiding: leiding vanaf de hoofdleiding tot aan de gasdrukregel­en/of meetinstallatie (definitie conform NEN 7244-1).

Aansluiting: één of meer verbindingen tussen een gastransportnet en een onroerende zaak als bedoeld in artikel 16, onderdelen a tot en met e, van de Wet waardering onroerende zaken, waaronder begrepen een of meer verbindingen tussen een gastransportnet dat wordt beheerd door een netbeheerder en een gastransportnet dat wordt beheerd door een ander dan die netbeheerder (definitie conform Gaswet).

Functionele eis: een beschrijving van de prestatie.

Gasloos: de situatie waarbij de bewoner van een woning of gebruiker van een pand geen aardgas meer afneemt en zijn/haar aansluit- en transportovereenkomst (ATO) met de regionale gasnetbeheerder beëindigt.

Gasmeteropstelling: meetinrichting/meetinstallatie- samenstel van gasmeter, gasmeterbeugel, gasdrukregelaar en hoofdkraan.

Grondgebonden woning of pand: woning of pand die rechtstreeks toegankelijk is op het straatniveau en waarvan één van de bouwlagen aansluit op het maaiveld. Grondgebonden woningen of panden hebben meestal een terras en-of een tuin respectievelijk een erf. Hierna worden een woning of pand beide aangeduid als "woning".

Veiligheid: veiligheid wordt in dit rapport beschouwd als de mate van afwezigheid van risico's gerelateerd aan de aanwezigheid van het gasdistributienet

3.2 Normverwijzingen

NEN 7244-61: 2018 Gasvoorzieningsystemen-Leidingen voor maximale bedrijfsdrukken tot en met 16 bar- Deel 6: Specifieke functionele eisen voor aansluitleidingen

NEN 7244-71: 2005/A1 :2009 Gasvoorzieningsystemen-Leidingen voor maximale bedrijfsdrukken tot en met 16 bar- Deel 7: Specifieke functionele eisen voor sterkte-en dichtheidsbeproeving en voor het in bedrijf en buiten bedrijf stellen van gasdistributieleidingen

1 De NEN 7244-6 en de NEN 7244-7 zijn onderdeel van de NEN 7244 normen reeks. In deze normenreeks worden functionele eisen gesteld aan het ontwerp, de aanleg en het beheer van gasleidingsystemen.

- 6 -

Page 11: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

GT-180156 © Kiwa N.V.

4 De aangesloten situatie

Voor de aanleg van gas aansluitleidingen voor grondgebonden woningen wordt door de Nederlandse regionale gasnetbeheerders de nationale norm NEN 7244-6 gehanteerd. Deze norm beschrijft een pakket aan eisen aangaande toegepaste componenten, de wijze van aanleg en periodieke controle. Met het toepassen van deze eisen wordt de veiligheid en de leveringszekerheid gewaarborgd.

Onderstaande figuur geeft een schets van de situatie waarbij een grondgebonden woning is aangesloten op de hoofdleiding voor de levering van aardgas door een regionale gasnetbeheerder.

meterkut

gasmeteropstelling

maaiveld

kruipruimte

aansluitleiding

hoofdleiding

Figuur 1 schets gasaansluiting woning conform NEN 7244-6

- 7 -

Page 12: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

GT-180156 © Kiwa N.V.

5 Verwijderden aansluiting

Liander hanteert het beleid om bij de beëindiging van de ATO de aansluiting te verwijderen. Na het verwijderen van de aansluitleiding en de gasmeteropstelling ontstaat een situatie zoals hieronder geschetst. De mantelbuis, indien aanwezig, is geen eigendom van de netbeheerder en wordt om die reden niet verwijderd.

In deze situatie is de veiligheid gewaarborgd.

.-- -r- r-

meterkast

I- -1 maaiyt,ld } I

kruipruimte

~ cement Niet verwijderde manlelbuis

I Figuur 2 schets van de situatie "verwijderde aansluitleiding en gasmeteropstelling"

I

- 8 -

Page 13: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

. )

GT-180156 © Kiwa N.V.

6 Opties voor het Gasloos maken van een woning

Bij het Gasloos maken van een woning heeft de bewoner/ contractant geen behoefte meer aan de levering van aardgas en beëindigt de contractant de aansluit- en transportovereenkomst met de regionale gasnetbeheerder. De woning wordt bij beëindiging van de overeenkomst afgesloten van het aardgasdistributienet Randvoorwaarde bij deze afsluiting is, dat de veiligheid gewaarborgd moet blijven: de situatie mag niet onveiliger worden dan bij een aangesloten situatie. Dit betekent dat het veiligheidsniveau, in de zin van risico voor de bewoner en de omgeving, na de afsluiting van het gasnet ten minste gelijk moet zijn aan het veiligheidsniveau van een aangesloten situatie. Daarbij mag er geen afbreuk worden gedaan aan de waarborg op het behoud van dit veiligheidsniveau.

Ten opzichte van de in hoofdstuk 5 beschreven optie van het volledig verwijderen van de aansluiting zijn er twee alternatieve opties voor het afsluiten van een woning . Er is de optie waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding en de optie waarbij de aansluitleiding losgekoppeld van de hoofdleiding. Beide opties worden in de paragrafen 6.1 en 6.2 nader toegelicht.

6.1 Optie waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding. Bij de optie waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding dient de afname van aardgas te worden geblokkeerd. Dit is mogelijk door het nemen van een technische voorziening, bijvoorbeeld door het sluiten en verzegelen van de hoofdkraan (zie figuur 3).

maaiveld

Figuur 3 schets van de optie waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding

- 9 -

Page 14: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

GT-180156 © Kiwa N.V.

Een alternatief is het afsluiten van de aansluitleiding voor de gevel (zie figuur 4)

r- -

meterkast

ç1f::bb \)g

1-maaiveld I

~ • kruipruimte

/ elndl'itbng I

Figuur 4 schets van de optie waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding

Indien de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding is deze technisch gezien in bedrijf. De aansluitleiding blijft gasvoerend. Er is geen verschil met een aangesloten situatie zoals beschreven in hoofdstuk 4.

Om bij deze optie te komen tot een situatie waarbij de veiligheid is gewaarborgd, is het voorwaarde dat de installatie voor wat betreft de technische- en de beheers aspecten blijft voldoen aan de NEN 7244-6. Indien hiervan wordt afgeweken, is er geen waarborg op de veiligheid.

Indien de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding ontstaat er een situatie waarbij zich zowel binnen en/of buiten de gasloze woning gasvoerende leidingen of delen van leidingen bevinden. Hierbij is sprake van een onduidelijke situatie, men verwacht immers geen gasvoerende leidingen in of naar een gasloze woning. Indien de bewoner niet is bedacht op de aanwezigheid van gasvoerende leidingen, kan onzorgvuldig handelen door de bewoner of derden leiden tot beschadiging van de aansluitleiding of andere componenten. Het gas dat als gevolg van deze beschadiging vrijkomt kan leiden tot brand of explosie met materiele schade en/of letsel tot gevolg. Daarnaast kan corrosie/ veroudering van de gasvoerende aansluitleiding of andere componenten leiden tot gaslekkage. In een gasloze woning zal men niet bedacht zijn op gaslekkage, hetgeen kan leiden tot gevaarlijke situaties.

Kiwa is daarom van mening dat bij de optie voor het Gasloos maken van een woning, waarbij de aansluitleiding verbonden blijft met de hoofdleiding, het veiligheidsniveau niet gelijkwaardig is aan het veiligheidsniveau in de aangesloten situatie. De veiligheid is niet gewaarborgd.

I

- 10-

Page 15: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

GT-180156 © Kiwa N.V.

6.2 Optie waarbij de aansluitleiding losgekoppeld wordt van de hoofdleiding

Bij de optie waarbij de aansluitleiding wordt losgekoppeld van de hoofdleiding wordt het transport van gas naar de woning onderbroken. De aansluitleiding wordt hierbij buiten bedrijf gesteld.

Het buitenbedrijf stellen van aansluitleidingen staat beschreven in de nationale norm NEN 7244-6. Deze norm is van toepassing op het ontwerp, aanleg, kwaliteitscontrole, sterkte- en dichtheidsbeproeving, in en buiten bedrijf stellen, beheer en onderhoud van de aansluitleiding.

NEN 7244-6 artikel 8 "In en buiten bedrijf stellen" verwijst naar de NEN 7244-7/A 1 "Specifieke functionele eisen voor sterkte- en dichtheidsbeproeving en voor het in bedrijf en buiten bedrijf stellen van gasdistributieleidingen".

DeNEN 7244-7/A 1 artikel 5.3 "buiten bedrijf stellen" beschrijft hierover het volgende: Indien een leiding langdurig buiten bedrijf is gesteld, moeten de volgende maatregelen worden getroffen:

a. de leiding moet worden losgekoppeld van gasvoerende leidingen of installaties;

b. de leiding moet worden ontgast met lucht of een inert gas en vrij worden gemaakt van eventueel condensaat;

c. de einden van de leiding moeten worden afgesloten. Dit geldt zowel voor hoofdleidingen als aansluitleidingen;

d. aangrenzende gasvoerende delen van het systeem moeten afdoende worden beschermd tegen beschadigingen en invloeden van buiten;

e. de liggingsgegevens en andere leidinggegevens van buiten bedrijf gestelde leidingen moeten bij de leidingbeheerder geregistreerd blijven.

DeNEN 7244-7/A1 definieert de term "langdurig buiten bedrijf stellen" niet. Op dit moment wordt de NEN 7244-7/A 1 met input van de gasdistributiebranche herzien. In de huidige conceptversie (versie maart 2018) van de NEN 7244-7 zijn functionele eisen voor het langdurig buiten bedrijf stellen specifiek opgenomen in artikel 5.4.

Concept tekst Artikel 5.4 Buiten bedrijf stellen permanent Indien een leiding permanent buiten bedrijf genomen wordt, moeten de volgende maatregelen worden getroffen:

de leiding moet worden losgekoppeld van gasvoerende leidingen of installaties; de leiding moet worden ontgast met lucht of een inert gas en vrij worden gemaakt van eventueel condensaat; de einden van de leiding moeten deugdelijk worden afgesloten. Dit geldt zowel voor hoofdleidingen als aansluitleidingen;

de liggingsgegevens en andere leidinggegevens van buiten bedrijf gestelde leidingen moeten geregistreerd blijven. op basis van een risicoafweging bepalen of de leiding gevuld moet worden;

- 11 -

Page 16: Samenvatting van en overwegingen bij Van Aerde, R., 2018 ... · 12/6/2018  · Samenvatting van en overwegingen bij het KIWA-rapport 2018 2 B. Overwegingen bij het KIWA-rapport Veiligheid

>

GT-180156 © Kiwa N.V.

r- r-r-

meterkast

e'1ndfi 1rlng

I r-t-

maalveld

J

-;j; kruipruimte

~ T l eindfitting

Figuur 5 schets buitenbedrijf gestelde aansluitleiding zoals beschreveninNEN 7244-7

Kiwa is van mening dat met de implementatie van bovengenoemde functionele eisen een veilige situatie gecreëerd kan worden.

De functionele eisen zullen door de netbeheerder uitgewerkt moeten worden in bedrijfsinstructies die een nadere technische beschrijving geven.

Kiwa is van mening dat in deze bedrijfsinstructies moet worden opgenomen dat er voor het afsluiten van de aansluitleidingen gebruik moet worden gemaakt van voor het betreffende leidingmateriaal geschikte, niet-losneembare, eindfittingen. Hierbij valt te denken aan electralas eindkappen voor PE-Ieidingen en klemfittingen voor stalen en koperen leidingen. Voor andere leidingmaterialen zal vastgesteld moeten welke eindfittingen geschikt zijn.

De aansluitconstructie op de hoofdleiding moet met een daarvoor geschikte methode zo dicht mogelijk op de hoofdleiding worden afgesloten.

Met deze technische aanvulling op de functionele eisen ontstaat naar de mening van Kiwa een eindsituatie waarbij de veiligheid gewaarborgd is.

J

- 12-