SAMENSPRAAKvlaamspatientenplatform.be/_plugin/ckfinder/userfiles...2018/03/21 · 2017 in het...

Achter de schermen van het Observatorium________Ziekenhuizen testen Vlaamse Patiënten Peiling dagziekenhuizen

________Terugbetaling psychotherapie en psychologische begeleiding

v.u. G. Reynders-Broos – Dom

ein Borgeind, Borgeindstraat 13/5 – 2900 Schoten num

mer 92 – m

aart 2018 – verschijnt per jaar in jan - ma - jun - sept en nov

Afgiftekantoor 3000 - Leuven Mail Erkenningsnum

mer: P2A8311

SAMENSPRAAKDE NIEUWSBRIEF VAN HET VLAAMS PATIËNTENPLATFORM VZW Nr. 92 - MAART 2018

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

B-2/3974

2 Samenspraak

Interview met Wendy Vangertruyden

© Foto cover: Seppe Kuppens

Op de cover

3Vlaams Patiëntenplatform vzw

Inhoud

p4

p7

p10

p12

p15

p20

p22

Observatorium? Is dat een soort handleiding voor medicijnen?

37 Vlaamse ziekenhuizen testen Vlaamse Patiëntenpeiling voor dagziekenhuizen

‘Informatie geven’ scoort het slechtst binnen geestelijke gezondheidszorg volgens patiënt

Interview over kwaliteitsregister kine-sitherapeuten

Vergelijking terugbetaling psychothe-rapie en psychologische begeleiding

Van geneesheer tot arts

Column: Twee klassen geneeskunde

4 Samenspraak

Observatorium?is dat een soort handleiding

voor medicijnen?De oprichting van het Observatorium voor de chronische

ziekten in 2012 was een belangrijk wapenfeit in de geschiedenis van de patiëntenparticipatie. Het was de

eerste keer dat de patiënt een stem kreeg binnen het RIZIV. We interviewden Wendy Vangertruyden, die sinds mei

2017 in het Observatorium zit, en werpen een blik achter de schermen van het Observatorium.

beschikt over zes zetels, LUSS 2, de Franstalige tegenhanger, heeft er vijf. De Duitstalige patiëntenkoe-pel, Patienten Rat & Treff, heeft er één. Ook de verzekeringsinstel-lingen (de ziekenfondsen, niet te verwarren met de verzekerings-maatschappijen) en de ministers van Volksgezondheid en Sociale Zaken zijn vertegenwoordigd in het Observatorium.”

VPP: Hoe verlopen de vergaderingen?

Wendy: “De verschillende partijen komen aan bod. Er wordt geluis-terd naar de bevindingen van de patiëntenvertegenwoordigers. We debatteren ook want we zijn het niet altijd eens. Soms geeft ook de vertegenwoordiger van de minister zijn mening. Af en toe wordt er tij-dens de vergaderingen in aparte groepen met een gemengde samen-stelling (patiëntenvertegenwoor-digers en vertegenwoordigers van de ziekenfondsen) rond bepaalde

2 LUSS: Ligue des usagers des ser-vices de santé

VPP: Wat is het Obser-vatorium voor chro-nische ziekten? Wie zit daarin? En wat doet het Observatorium?

Wendy: “Het Observatorium voor chronische ziekten is een advies-orgaan, dat in 2012 van start ging onder impuls van toenmalig minis-ter van Volksgezondheid Laurette Onkelinx. Het is de bedoeling dat patiëntenvertegenwoordigers en de andere leden de behoeften van de patiënt onder de loep nemen en be-kijken wat beter kan en welke op-lossingen er mogelijk zijn. Het Ob-servatorium spoort problemen en verbeterpunten op waar chronisch zieken mee te maken krijgen.

Het was een goed idee om dit or-gaan op te richten want elke patiënt heeft andere behoeften, maar een chronisch zieke heeft specifieke be-hoeften. Het Observatorium heeft vierentwintig effectieve zetels en evenveel plaatsvervangende. De patiëntenkoepels kregen twaalf ze-tels. Het Vlaams Patiëntenplatform

Om helemaal juist te zijn moeten we spreken over “de Raadgevende afdeling van het Observatorium voor de chronische ziekten”. Er be-staat ook een Wetenschappelijke afdeling, maar enkel in de Raad-gevende afdeling zijn patiënten vertegenwoordigd. Als we spreken over het Observatorium, bedoelen we enkel de Raadgevende afdeling.

Wendy Vangertruyden


VPP: Waarom stelde je je kandidaat om in het Observatorium te zete-len?

Wendy: “Ik ben door mijn dochter in contact gekomen met de proble-matiek van mensen met een chroni-sche ziekte. Mijn dochter was pul-monaire hypertensie patiënt. Dit is een chronische en zeldzame ziekte. Hierdoor had ze heel wat beperkin-gen in het dagelijks leven. Ik wou mijn steentje bijdragen en ik enga-geerde me daarom in het bestuur van de vereniging Pulmonale Hy-pertensie vzw. Het Observatorium behandelt de specifieke behoeftes van alle chronisch zieken. Mijn er-varingen met mijn dochter en de patiëntenvereniging kan ik hiervoor als basis gebruiken. Het is belang-rijk dat iemand spreekbuis kan zijn voor de patiënten. Niet iedereen is mondig, getraind genoeg of heeft voldoende doorzettingsvermogen. Die eigenschappen zijn nodig om de belangen van de patiënten te ver-dedigen.

Door mijn werk (nvdr: Wendy werkt als administratieve kracht in het AZ Vesalius) werk ik met veel dokters. Ik kan bij hen en bij de directie pol-sen i.v.m. specifieke problematiek of specifieke materie. Zo heb ik ook meer input om in te brengen.”

VPP: Wat is belangrijk als je in het Observato-rium wil zetelen? Aan welk profiel moet een kandidaat beantwoor-den?

Wendy: “Als patiënt moet je toch enigszins kunnen functioneren. Voor chronisch zieken is het soms al een grote opgave, alleen al om zich te verplaatsen. Een mantelzorger (partner, ouder, kinderen, familie-leden, … van een patiënt) kan dit ook opnemen. Maar je moet wel

meegemaakt hebben wat het bete-kent om chronisch ziek te zijn. Je moet je kunnen inleven of je eigen ervaring inbrengen. Als moeder van een chronisch zieke dochter zie ik de dingen van dichtbij en ik weet waar de pijnpunten liggen. Je kan aangeven wat beter kan bij alle mogelijke thema’s. Wat is een be-ter zorgtraject? Hoe kan het dage-lijks leven vergemakkelijkt worden?

In het Observatorium wordt wel wat Frans gepraat. Je moet dus Frans kunnen begrijpen. Het is ook wel handig als je een zekere kennis hebt van medische termen. Je stelt niet alleen zelf je kandidatuur. De patiëntenvereniging moet je ook voordragen met de nodige aan-bevelingen. Ondersteuning van je vereniging is een mooie aanvulling op je kandidatuur. Tenslotte moet je je realiseren dat je de spreek-buis bent van alle patiënten en dat je niet alleen spreekt voor je eigen vereniging.”

VPP: Waarom is het belangrijk dat de pa-tiënten zelf in het Ob-servatorium zetelen en niet (enkel) iemand van het VPP?

Wendy: “Als patiënt/mantelzorger maak je alles van nabij mee. Je kan je ervaring ook veel beter over-brengen aan de bevoegde instan-ties. Het VPP begeleidt ons daarin goed. Er zijn soms hiaten, waar de patiënten niet op kunnen inpikken, maar de mensen van het VPP wel (bv. wetgeving, Koninklijke Beslui-ten). Door samen te werken kunnen we veel meer bereiken. Anderzijds kan je als ervaringsdeskundige een aantal dingen beter verwoorden dan de mensen van het VPP.”

thema’s gewerkt, zoals bv. bij de evaluatie van het statuut chroni-sche aandoening. Er zijn ook ex-terne werkgroepen, die apart ver-gaderen en waar de leden van het Observatorium zich engageren voor bepaalde thema’s. Bv. de werk-groep financiële toegankelijkheid waarin de ziekenhuiskosten onder de loep worden genomen. Er is ook een werkgroep standpunttekst re-integratietraject.

Enkele dagen voor de vergadering in Brussel wordt er eerst een inter-ne vergadering georganiseerd bij het Vlaams Patiëntenplatform. De patiëntenvertegenwoordigers kun-nen dan feedback geven over de voorbereidende teksten en/of over andere punten, die op de vergade-ring aan bod zullen komen. De pro-jectverantwoordelijke van het VPP werkt dat verder uit en het wordt besproken tijdens de vergadering van de Raadgevende afdeling. In Brussel vindt er voor de vergadering een voorbereidende vergadering plaats met onze Franstalige tegen-hanger LUSS. We zitten samen om de agenda van die dag te bespreken en om af te stemmen.”

VPP: Waarom vind je het belangrijk dat het Observatorium er is?

Wendy: “Het is belangrijk dat het Observatorium er is zodat er reke-ning gehouden wordt met het stand-punt van de patiënt, dat de persoon met een chronische aandoening er-kend wordt en dat de evaluatie van bepaalde maatregelen, zoals bv. het statuut chronische aandoening, vanuit het perspectief van de pati-ent kan gebeuren.”

6 Samenspraak

goed te laten verlopen. De mensen van het secretariaat leveren heel goed werk, maar zijn onderbe-mand. Het zou een goede zaak zijn dat het secretariaat meer man-kracht kreeg zodat dit vlotter kan verlopen.

Het is al een verbetering dat er in de agenda aangeduid wordt wat de bedoeling is van een agendapunt (informatief, ter goedkeuring, be-spreking, …) en dat er een timing op geplakt wordt.”

VPP: Bedankt voor je tijd, Wendy!

weest. Deze maatregel werd trou-wens recent geëvalueerd en het evaluatierapport werd ook bespro-ken in het Observatorium. Ook de verplichte derdebetalersregeling bij de huisarts voor patiënten met een verhoogde tegemoetkoming werd onder de loep genomen.”

VPP: Wat zou je graag anders zien in het Ob-servatorium?

Wendy: “De voorbereidende do-cumenten worden soms te laat be-zorgd en/of zijn niet altijd (op tijd) beschikbaar in de eigen landstaal. Een goede voorbereiding is noch-tans cruciaal om de vergadering

VPP: Wat verwacht je van het Observato-rium?

Wendy: “Ik verwacht van het Ob-servatorium dat er rekening ge-houden wordt met de dagelijkse behoeften van chronisch zieken en dat hun problemen aangepakt wor-den. Ik vind het ook belangrijk dat maatregelen geëvalueerd worden en dat de aanbevelingen uitgevoerd worden.”

VPP: Wat zijn voor patiënten belangrijke verwezenlijkingen geweest?

Wendy: “De invoering van het sta-tuut chronische aandoening is een belangrijke verwezenlijking ge-

Contacteer Kristien Dierckx voor meer informatie over het Obser-vatorium via [email protected] of 016 23 05 26.

"Ik verwacht van het Obser-vatorium dat er rekening wordt

gehouden met de dagelijkse be-

hoeften van chro-nisch zieken en dat hun proble-men aangepakt

worden."


Vlaamse Patiënten Peilingvoor dagziekenhuizen

VPP: Hoe kwam de vra-genlijst tot stand? Else: “Om een nieuwe versie van de Vlaamse Patiënten Peiling op te stellen, ontwikkelden we binnen het VPP een systematische werk-wijze. In een eerste stap vertrekken we van drie bronnen: kwaliteits-aspecten die patiëntenvertegen-woordigers belangrijk vinden, kwa-liteitsaspecten die zorgverleners belangrijk vinden, wetenschap-pelijke literatuur en bestaande vragenlijsten. Voor deze versie van het dagzie-kenhuis organiseerden we in 2013-2014 twee denkdagen: één voor pa-tiëntenvertegenwoordigers uit de ledenverenigingen van het VPP en één voor dagziekenhuismedewer-kers en kwaliteitscoördinatoren uit de ziekenhuizen. Deze informa-tie legden we samen met de infor-matie uit de literatuurstudie en de vragenlijsten. Dat mondde uit in een lange lijst van bijna 500 kwa-liteitsaspecten die relevant zijn in het dagziekenhuis.”

VPP: Hoe vormde je die ellenlange lijst om tot een bruikbare vragenlijst?

Else: “Eerst haalden medewerkers van het VPP de dubbels eruit zodat we alleen elementen overhielden die écht van elkaar verschilden. Daarna bekeken we welke aspecten geschikt waren voor alle types dag-ziekenhuispatiënten: oncologische patiënten, patiënten die voor een onderzoek komen, mensen die een operatie ondergaan, enz. Daarnaast selecteerden we de elementen die ziekenhuizen via kwaliteitsverbete-ringsprojecten kunnen aanpakken. In een volgende fase legden we de resterende elementen opnieuw voor aan ziekenhuismedewer-kers. We vroegen om ze te beoor-delen op relevantie en belangrijk-heid. Die beoordeling spiegelden we steeds aan wat de patiëntenver-tegenwoordigers, die we in de eer-ste fase samen brachten, belangrijk

VPP: Waarom was een vragenlijst voor het dagziekenhuis nodig?

Else: “In 2012 ontwikkelde het VPP een vragenlijst voor gehospitali-seerde patiënten. Na een testperio-de is dit intussen een goed ingebur-gerde vragenlijst. Jaarlijks leggen 56 van de 63 Vlaamse ziekenhuizen die voor aan hun patiënten! Deze vragenlijst is alleen gericht op pati-enten die minstens één nacht in het ziekenhuis verblijven. Er bestonden wel al vragenlijsten om ervaringen van patiënten in het dagziekenhuis te meten, maar deze vertrokken niet altijd van-uit patiëntenperspectief en er wa-ren verschillende versies in omloop. Daarom was het moeilijk om de re-sultaten te vergelijken. Hoog tijd dus voor een eenvormige vragen-lijst om de ervaringen van patiën-ten te meten in het dagziekenhuis! Zo willen we de kwaliteit van de zorg in kaart brengen en de resul-taten beschikbaar stellen voor het grote publiek."

Eindelijk is het zover: het Vlaams Patiëntenplatform stelde een vragenlijst op om patiëntenervaringen in het dagziekenhuis te meten. De ‘Vlaamse Patiënten Peiling

dagziekenhuis’ wordt in maart-april 2018 getest in 37 Vlaamse ziekenhuizen. We interviewden Else Tambuyzer,

projectverantwoordelijke kwaliteit van zorg, die de vragenlijst ontwikkelde.

37 Vlaamse ziekenhuizen testen

8 Samenspraak

VPP: Hebben jullie nog plannen om andere versies van de Vlaam-se Patiënten Peiling te ontwikkelen?

Else: "We hebben nog plannen bij de vleet! We zijn momenteel bezig met de ontwikkeling van een Frans-talige versie van de Vlaamse Pati-enten Peiling GGZ. Daarnaast staat ook de versie voor pediatrie-afde-lingen op stapel. In eerste instan-tie ontwikkelen we een versie voor ouders. We zijn ook van plan om een manier te vinden om kinderen en jongeren zelf hun mening over de kwaliteit van zorg te laten ge-ven. Dit doen we natuurlijk op een aangepaste wijze, zodat elk kind of jongere dit kan doen op zijn eigen ontwikkelingsniveau. In de verdere toekomst voorzien we nog een aangepaste versie voor personen met cognitieve proble-men die de reguliere versie(s) niet kunnen invullen. Ook daar voorzien we een aparte versie voor fami-lie of vertegenwoordigers en waar mogelijk ook voor de persoon zelf. Andere denkpistes zijn een ver-sie voor ambulante patiënten, voor spoedafdelingen, enz. maar we wil-len eerst graag de versies waarmee we nu al startten, afwerken. Aan ideeën geen gebrek dus …”

Voor meer informatie kun je tij-dens het zwangerschapsverlof van Else terecht bij Laura Jame: [email protected] of 016 23 05 26. Vanaf augus-tus is Else weer van de partij.

VPP: Hoe gaat het nu verder?Else: “We hopen dat heel wat pati-enten bereid zijn om de vragenlijst in te vullen, zodat we een grote data-set kunnen verzamelen. Het Leuvens Instituut voor Gezondheidsbeleid (LIGB-KU Leuven) zal onderzoeken of de vragenlijst van goede kwa-liteit is en effectief geschikt is om patiëntenervaringen op een goede en betrouwbare wijze te meten. Al zijn we daar erg gerust in gezien de lange ontwikkelingsfase…

Daarnaast vragen we aan alle deel-nemende ziekenhuizen om hun ei-gen ervaringen rond de praktische aspecten van de meting met ons te delen. Zij krijgen ook de kans om opmerkingen die ze van patiënten kregen met ons te delen. Op ba-sis van al die gegevens passen we de vragenlijst en de werkwijze er-van aan waar nodig. Vanaf dan zul-len Vlaamse ziekenhuizen de vra-genlijst twee maal per jaar kunnen gebruiken, samen met de versie voor gehospitaliseerde patiënten. Sommige ziekenhuizen gebruiken onze vragenlijsten ook het hele jaar door, voor al hun patiënten.”

VPP: Kunnen we de resultaten van deze meting ook ergens bekijken? Else: “De resultaten van deze meting zullen niet publiek gemaakt wor-den, omdat het om een testmeting gaat. Het is pas zinvol om dergelijke resultaten te publiceren wanneer we zeker zijn dat ze gebaseerd zijn op een goed meetinstrument. Na het wetenschappelijk onderzoek zullen deze resultaten gepubliceerd worden op www.zorgkwaliteit.be. Op deze website vind je een overzicht van de kwaliteitsindicatoren die de Vlaamse ziekenhuizen gebruiken binnen het VIP² kwaliteitsindicatorenproject.”

vonden. Als we vragenlijsten ont-wikkelen, blijft de mening van pa-tiënten toch het belangrijkste. Ten slotte gaf ook de Ontwikkelings-groep Ziekenhuisbrede Indicato-ren van het VIP² AZ kwaliteitsin-dicatorenproject zijn mening over de vragenlijst. Deze groep zieken-huisvertegenwoordigers ontwik-kelt kwaliteitsindicatoren die voor het hele ziekenhuis gelden, zo-als de meting van handhygiëne van zorgverleners. Het resultaat was een vragenlijst met 42 vragen.”

VPP: Over welke as-pecten gaat de vragenlijst?

Else: “De Vlaamse Patiënten Pei-ling dagziekenhuis omvat enerzijds vragen over de voorbereiding op de opname: het krijgen van duidelij-ke uitleg en informatie, inspraak in de behandeling, of je nuchter moet zijn enz. Daarnaast voorzien we een heel luik rond de dag zelf van de ziekenhuisopname. Daar bevra-gen we aspecten rond:

• Informatie krijgen;

• hoe de omgang is met de pati-ent en de samenwerking van zorgverleners;

• respecteren privacy;

• opvolging van pijn;

• veilige zorg;

• wachttijden;

• ontslag uit het ziekenhuis.

De vragenlijst eindigt met twee vra-gen om de opname in het algemeen te beoordelen en er is ruimte voor-zien om enkele persoonsgegevens door te geven. Je vult de vragen-lijst anoniem in, maar aangezien bepaalde persoonskenmerken de tevredenheid van mensen kunnen beïnvloeden, vinden we het ook belangrijk om wat meer te weten over de doelgroep die de vragenlijst invult.”

9Vlaams Patiëntenplatform vzw 9Vlaams Patiëntenplatform vzw

"Met een eenvor-mige vragenlijst willen we de erva-ringen van patiën-ten meten in het dagziekenhuis! Zo willen we de kwali-teit van de zorg in kaart brengen."

10 Samenspraak

‘Informatie geven’ scoort slechtst binnen

Geestelijke Gezondheidszorg volgens patiënt

Laagste scores op informatieverstrekking

De resultaten van de Vlaamse Pa-tiënten Peiling zijn duidelijk: de geestelijke gezondheidszorgvoor-zieningen scoren het slechtst op in-formatie geven, net zoals in 2016. Slechts 23% van de patiënten zegt dat ze altijd informatie kregen over het recht op een tweede mening. 31% van de patiënten ontving deze informatie nooit. De psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische af-delingen van algemene ziekenhui-zen scoren hierop, met 20% van de patiënten die deze informatie kreeg, het slechtst.

krijgt de vraag of hij de voorzie-ning zou aanbevelen aan familie en vrienden De deelnemende deelsec-toren zijn:

• centra geestelijke gezondheidszorg;

• initiatieven beschut wonen;

• mobiele teams;

• psychiatrische verzorgingscentra;

• psychiatrische ziekenhuizen;

• psychiatrische afdelingen van het algemeen ziekenhuis;

• revalidatiecentra.

Het Vlaams Patiëntenplatform ont-wikkelde een gevalideerde vragenlijst waarmee voorzieningen in de geeste-lijke gezondheidszorg in Vlaanderen patiëntervaringen meten: de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ. In maart 2017 vulden 5534 patiënten de vragenlijsten in. Sinds begin februari 2018 zijn de re-sultaten van de peiling uit 2017 bekend. Informatie geven aan patiënten komt hier als grootste werkpunt uit. Positieve punten zijn respect voor de privacy en veiligheid van zorg.

Vlaamse Patiënten Peiling GGZ?

Zorgvoorzieningen in de geestelijke gezondheidszorg meten met ver-schillende indicatoren de kwaliteit van de zorg. De Vlaamse Patiënten Peiling GGZ onderzoekt de kwaliteit van de zorg vanuit het perspectief van de patiënt. Zo peilt hij onder meer naar: goede verspreiding van informatie, de toepassing van pati-entenrechten, respect voor privacy, patiëntveiligheid, inspraak in de zorg. De patiënt kan de voorziening ook een rapportcijfer geven en hij


Het tweede beste resultaat wordt behaald op inspraak over het einde van de behandeling. In de centra geestelijke gezondheidszorg en re-validatiecentra zegt meer dan 84% van de patiënten dat zij meebeslis-ten over het einde van de behande-ling.

Ook respect voor privacy scoort hoog. In de centra geestelijke ge-zondheidszorg zegt 88% van de pa-tiënten dat hulpverleners altijd hun privacy respecteerden. Opvallend: In de psychiatrische verzorgingste-huizen zegt slechts de helft van de bevraagden dat hun privacy geres-pecteerd werd.

Ook veiligheid van de zorg scoort hoger dan andere items. De helft van de patiënten zou de voorzie-ning zeker aanbevelen aan familie en vrienden. De totale gemiddelde score voor alle deelsectoren samen is 7,8 op 10.

Vlaams indicatorenproject GGZ

De meting van de Vlaamse Patiën-ten Peiling wordt afgenomen bin-nen het VIP²-project dat deel uit-maakt van het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg. Hier worden in samenspraak met de overheid, de zorgsector en patiëntenvertegen-woordigers kwaliteitsindicatoren ontwikkeld die relevante aspecten

van de zorg meten. Het indicato-renproject is vrijwillig: elke voor-ziening kiest zelf of ze meedoet of niet. Het doel van dit project is om de burger te informeren over de kwaliteit van de zorg zodat die be-wuste keuzes kan maken over zijn behandeling.

Vanaf de zomer 2018 zullen de re-sultaten van de Vlaamse Patiënten Peiling en de andere metingen bin-nen het VIP² GGZ, beschikbaar zijn op één centrale website: Zorgkwa-liteit.be. Sinds 2015 kan je hierop de resultaten van de meting van de Vlaamse Patiënten Peiling binnen de algemene ziekenhuizen bekij-ken.

Ook dit jaar wordt de Vlaamse Pa-tiënten Peiling gemeten in de gees-telijke gezondheidszorg. De meet-periode vindt plaats van 5 maart tot 8 april. Misschien vul jij hem binnenkort wel in!

Contacteer Laura Jame voor meer informatie over de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ via [email protected] of 016 23 05 26

Meer informatie over het Vlaaam-se Indicatorenproject GZZ vind je terug op de website: https://www.zorg-en-gezondheid.be/indicatoren-vip2-ggz-per-domein

Patiënten krijgen niet altijd gelijk-aardige informatie van verschillen-de hulpverleners binnen dezelfde voorziening. Slechts een vierde van de patiënten geeft aan altijd gelijk-aardige informatie te krijgen van hulpverleners. De mobiele teams scoren hier opvallend beter dan de andere deelsectoren. Ze scoren bij-voorbeeld dubbel zo goed op deze vraag als de psychiatrische zieken-huizen.

Patiënten zeggen dat ze ook wei-nig informatie over verschillende behandelingswijzen ontvangen. Maar 29% van de patiënten zegt dat ze deze informatie altijd ont-vangen hebben. De psychiatrische ziekenhuizen en de psychiatrische verzorgingstehuizen scoren hierop het laagst. In de psychiatrische ver-zorgingstehuizen zegt 14% van de patiënten dat ze nooit informatie hebben gekregen over behande-lingswijzen.

Eén op drie van de patiënten zegt dat ze nooit informatie hebben ont-vangen over de kosten van de opna-me. Op de psychiatrische afdelin-gen van het algemeen ziekenhuis is dat zelfs de helft van de patiënten.

Naast informatie geven, scoort ook inspraak van de patiënt slechter dan de andere items.

Sterke punten

Ook de sterke punten blijven on-veranderd ten opzichte van 2016. Met op de eerste plaats informatie geven over waar de patiënt terecht kan wanneer problemen verergeren na ontslag. 75% van de patiënten zegt dat zij hierover afspraken maakten met hun hulpverleners. Vooral de mobiele teams steken hier met kop en schouders uit bo-ven de andere deelsectoren met 88%.

12 Samenspraak

Kwaliteitsverbetering stimuleren bij

kinesitherapeutenBen je op zoek naar een kinesitherapeut met een

kwaliteitslabel in je buurt? Op het kwaliteitsregister www.kinesitherapie.be kan je bekijken welke kinesitherapeuten

zich actief inzetten voor kwaliteitsverbetering en hierbij aan alle kwaliteitscriteria voldoen. Het RIZIV stelde vzw Pro-

Q-Kine aan om een accreditatiesysteem voor kinesisten te ontwikkelen en te beheren. We interviewden Eline Frencken en Nicole Morre van Pro-Q-Kine over het kwaliteitsregister.

Pro-Q-Kine: “Inderdaad, elk jaar dat de kinesitherapeut voldoet aan de criteria, verschijnt hij in het kwaliteitsregister en ontvangt hij een kwaliteitspremie van het RI-ZIV.”

VPP: Moet de kinesi-therapeut zelf initia-tief nemen om in het kwaliteitsregister te komen?

Pro-Q-Kine: “Ja, hij maakt zelf een portfolio aan op ons online pla-form. Van daaruit kan hij zijn pa-tiëntenbevraging organiseren, kan hij zijn checklisten invullen enz.”

VPP: Is het systeem goed gekend bij kinesi-therapeuten?

Pro-Q-Kine: “We zijn nog een jonge organisatie. De accreditatie

nis en vragen uitwisselen over een bepaald thema. Daarnaast organi-seren ze ook een bevraging bij hun patiënten. Dit gebeurt via e-mail en ze ontvangen nadien de anonieme resultaten van die enquête. Die re-sultaten worden ook gekoppeld aan hun zelfevaluatie. Uit die resulta-ten kunnen ze eventueel verbeter-punten halen.

Verder doen de kinesitherapeuten ook aan zelfreflectie in de vorm van checklists die ze invullen. Daarbij wordt via een baselinemeting ge-peild hoe goed ze scoren op het vlak van ICT, Evidence-Based Me-dicine2 en het kinesitherapeutisch dossier.

Als ze aan deze criteria voldoen, komen ze terecht in het kwaliteits-register en ontvangen ze een pre-mie van het RIZIV.”

VPP: Wordt dit jaarlijks geëvalueerd?

2 Dit is geneeskunde die gebaseerd is op wetenschappelijke bewijzen.

VPP: Hoe is het kwali-teitsregister ontstaan?

Pro-Q-Kine: “Het kwaliteitsregis-ter is ontstaan als erkenning voor de kinesitherapeuten die aan de kwaliteitscriteria voldoen. Boven-dien maakt dit register de kwali-teitsbevordering in de kinesithera-pie meetbaar en transparant. Dat was één van de voorwaarden van de overheid om kinesitherapeuten te accrediteren.”

VPP: Aan welke voorwaarden moet een kinesitherapeut vol-doen om in het register terecht te komen?

Pro-Q-Kine: “Er zijn een aantal criteria waaraan ze trachten te vol-doen. Zo moeten ze geaccrediteer-de bijscholing volgen en deelnemen aan intercollegiaal overleg. Dat houdt in dat ze samen met andere kinesitherapeuten ervaringen, ken-


De moeder van Linda

"Het is de bedoeling dat kine-sitherapeuten verbeterpun-ten halen uit de patiëntenbe-vraging. Zelfs bij hoge scores zullen er altijd wel punten zijn waarop je iets minder scoort en daar kan je dan iets mee doen."

14 Samenspraak

men we beroepsbekwamingen. Er zijn er nog maar zes die al versche-nen zijn. Om die titel te kunnen behouden zullen de kinesithera-peuten ook een accreditatietraject doorlopen. De modaliteiten voor die accreditatie moeten nog verder worden uitgewerkt.

Voor de beroepsbekwamingen moet je eerst een dossier invullen bij de overheid. Die bepaalt of je voldoet om die titel te afficheren. De over-heid moet nog bepalen wie de ac-creditatie zal opvolgen. Binnen ons systeem zou het perfect mogelijk zijn om te werken met subregis-ters voor de beroepsbekwamingen maar de overheid moet daar nog een beslissing in nemen. Het is dus mogelijk dat de specialisaties in de toekomst wel verschijnen op het register.”

VPP: Wordt de conven-tiestatus van de kine-sitherapeut vermeld op kinesitherapie.be?

Pro-Q-Kine: “Nee, om de eenvou-dige reden dat dat kan veranderen. Als kinesitherapeuten dit dan zou-den vergeten aan te passen, slui-pen er fouten in het register.”

VPP: Wat is jullie toekomstdroom?

Pro-Q-Kine: “We hopen dat het register goed bekend wordt bij pa-tiënten zodat ze automatisch naar onze website zullen surfen als ze naar de kinesitherapeut moeten en zullen checken welke kinesithera-peut er in de buurt voldoet aan de kwaliteitsnormen.”

VPP: Is het voor de ki-nesitherapeuten moei-lijk om aan 15 patiën-ten te geraken?

Pro-Q-Kine: “Voor sommigen is dat geen enkel probleem, voor an-deren is het lastiger. Er zitten meer vrouwen in de kinesitherapie en dat zijn vaak parttime jobs. Die hebben soms weinig patiënten, maar ze hebben wel drie jaar de tijd om de bevraging te doen. ”

VPP: Is het de bedoe-ling om de resultaten van de patiëntenbevra-ging te publiceren in het register?

Pro-Q-Kine: “Op dit moment ge-beurt dat niet, omdat de patiënten-bevraging een instrument is voor de kinesitherapeut. We moeten wel toegeven dat sommige kinesithera-peuten twijfelachtig staan ten op-zichte van die bevragingen. Ze vin-den het best confronterend terwijl ze meestal positief zijn wanneer ze eenmaal een bevraging hebben ge-daan.

Het is de bedoeling om verbeter-punten te halen uit de patiëntenbe-vraging. Zelfs bij hoge scores zullen er altijd wel punten zijn waarop je iets minder scoort en daar kan je dan iets mee doen. Het doel is toch kwaliteitsverbetering van de zorg voor de patiënt.”

VPP: Op kinesithera-pie.be vonden we geen info over specialisa-ties. Voor de patiënt is dat toch belangrijke info?

Pro-Q-Kine: “De specialisaties van kinesitherapeuten zijn bij ko-ninklijk besluit bepaald en dat noe-

gebeurt nog niet zo lang. Kinesi-therapeuten hebben jaren gewerkt zonder hiervoor een formele erken-ning te krijgen. Pas sinds augustus 2017 werd bekend dat geaccredi-teerde kinesitherapeuten een pre-mie zouden ontvangen. Dat was voor diegenen die eind 2015 aan de criteria voldeden. Dat heeft wel wat in beweging gezet. Men-sen denken nu: als ik instap in dit systeem van kwaliteitsbevordering komt er ook erkenning.”

VPP: Die premie is dus wel een belangrijke stimulans?

Pro-Q-Kine: “Het kwaliteitsregis-ter is nog niet zo goed gekend bij artsen en patiënten. Zolang er nog niet zoveel mensen gebruik van maken, levert het de kinesithera-peut nog te weinig voordeel op. De premie kan de energie en tijd die kinesitherapeuten besteden om te voldoen aan de criteria van de kwa-liteitsbevordering compenseren."

VPP: Hoe gebeurt de selectie van patiënten die worden bevraagd?

Pro-Q-Kine: “De richtlijn is dat ze de eerste 15 patiënten aanspreken. Maar dat is niet altijd mogelijk om-dat patiënten het soms niet kunnen invullen, omwille van diverse rede-nen.

De kinesitherapeut overlegt met de patiënt of hij wil of kan meedoen aan de bevraging. We verspreidden al posters die kinesitherapeuten in hun wachtzaal kunnen hangen als uitnodiging om de bevraging in te vullen. Zo draaien we de rollen om en sporen we patiënten aan om aan hun kinesitherapeut te vragen of ze de bevraging mogen invullen.”

Het VPP zal in 2018 een aantal knelpunten rond kinesitherapie doorgeven aan het beleid via het Observatorium voor de chronische ziekten en hierover in dialoog gaan met de beroepsgroep van kinesi-therapeuten. Het gaat o.a. over de kwaliteit van de behandelingen en de kostprijs.


Anderen betalen eenmalig een aantal sessies terug. Dit varieert van 5 tot 12 sessies. In vergelij-king met 2017 is er een stijging van het aantal ziekenfondsen dat 12 sessies terugbetaalt.

• Het maximumbedrag dat terug-betaald wordt, varieert sterk. Sommige ziekenfondsen bieden maximaal 50€ terugbetaling aan per jaar, andere 300€ per jaar of een maximaal bedrag van 540€ (eenmalig, in het totaal). Voor psychotherapie bij kinde-ren wordt doorgaans een hoger bedrag terugbetaald.

• Naast de terugbetaling van psy-chotherapie en psychologische begeleiding door een psycho-therapeut of psycholoog, zijn er steeds meer ziekenfondsen die een consultatie bij de klinisch orthopedagoog terugbetalen.

terugbetaling aan voor de doel-groep kinderen en jongeren.

• Voor de doelgroep volwassenen zijn er nog steeds twee zieken-fondsen die geen enkele vorm van terugbetaling of prijsver-mindering aanbieden. Dit is wel een daling ten opzichte van 2017! De terugbetaling is meestal beperkt.

• Enkele ziekenfondsen bieden zelf een vorm van begeleiding aan: een telefonische luister-lijn, online hulp of een gesprek bij een psycholoog van de sociale dienst. Sommige ziekenfond-sen bieden zelf cursussen, bv. mindfulness, en andere gezond-heidsbevorderende diensten, bv. een app, aan.

• Er zijn verschillen in het aantal sessies die terugbetaald wor-den. Bij sommige ziekenfondsen worden jaarlijks een aantal psy-chotherapiesessies terugbetaald.

Het Vlaams Patiëntenplatform maakt jaarlijks een vergelijking van de terugbetaling van psychothe-rapie door de ziekenfondsen. Een schematisch overzicht kan je op de volgende pagina’s vinden. Op onze website vind je een uitgebreider dossier.

De verplichte ziekteverzekering betaalt consultaties bij psychi-aters wel terug. Maar niet alle psychiaters bieden ook psycho-therapie aan.

Deze analyse gaat niet over een verblijf in psychiatrische ziekenhui-zen, psychiatrische afdelingen van een algemeen ziekenhuis (PAAZ), psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT) of Initiatieven Beschut Wonen (IBW). Ze gaat bovendien niet over consultaties bij Centra Geestelijke Gezondheidszorg (CGG), Centra Al-gemeen Welzijnswerk (CAW) of Re-validatiecentra (CAR).

Wat valt op in de vergelijking van de verschillende ziekenfondsen? • Wat terugbetaald wordt verschilt

van ziekenfonds tot ziekenfonds.

• Alle ziekenfondsen bieden een

De terugbetaling van consultaties bij een psycholoog, psycho-therapeut of klinisch orthopedagoog zijn niet inbegrepen in de verplichte ziekteverzekering. Ziekenfondsen betalen hier soms een deel van terug. Het gaat om aanvullende voordelen en dien-sten die verschillen per ziekenfonds. Voor patiënten is het niet

altijd makkelijk om te weten welk ziekenfonds wat terugbe-taalt. Met onze vergelijking willen we hen hierover informeren.

Terugbetalingvan pscychotherapie

& psychologische begeleiding

http://www.vlaamspatientenplatform.be

http://www.vlaamspatientenplatform.be

16 Samenspraak

Psychotherapie bij psychotherapeut met overeenkomst met CM

Max. €30 - €45 per sessie12 sessies terugbetaald (eenmalig)

Psychologische begeleiding

Max. €15 - €18 per sessieOnbeperkt aantal sessiesGedurende max. 2 jaar


€20 per sessieMax. €120 per kalenderjaar(gecombineerd met cursus mindfulness)

Cursus Mindfulness Psy-Go!

60% van kostprijs GratisMax. €120 per jaar 6 sessies/jaar(gecombineerd met psychologische begeleiding)


€10 per sessieMax. 10 sessies per jaar

Psychotherapie


Psychotherapie


Psychologische bijstand

1 gratis sessie bij psycholoog van de sociale dienst

Psychotherapie Medicalia verzekering

Bij specifieke problematieken Aanvullende verzekering€10 per sessie 75% van het betaald bedrag Max. 10 sessies per jaar Max. €600/jaar

OZ luisterlijn

Gratis 5 telefonische psy-chologische gesprekken

TERUGBETALING VAN PSYCHOTHERAPIE EN PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING VOOR KINDEREN EN JONGEREN - 2018


Psychologische begeleiding bij door ziekenfonds erkende therapeut

Max. €30 - €45 per sessieMax. 7 sessies (eenmalig)

Psychotherapie

Max. €20 - €25 per sessieMax. 12 sessies per jaar

WELL2DAY-kinderpsy-choloog

€42 per sessieOnbeperkt aantal sessies

WELL2DAY-therapeut

€42 - €56 per sessieOnbeperkt aantal sessies

Psychotherapie

€20 /sessieMax. 8 sessies / jaar

Psychotherapie en geestelijke gezondheidszorg

50% van de kosten tot max. €250 (eenmalig)

Psychotherapie bij ‘Fit & wel’ therapeut

Korting op de prijs.

LIMBURG

WEST-VLAANDEREN

Psychotherapie


Psychotherapie bij zware Medicalia verzekeringof chronische aandoening

Aanvullend €20 per sessie 75% van het betaald bedrag Max. 12 sessies per jaar Max. €600/jaar

Psychologische begeleiding of psychotherapie

Individuele therapie: €15 - €30 per sessie; max. 6 sessies per jaar

Groepstherapie: €5 - €10 per ses-sie; max. 12 sessies per jaar

Intelligentieonderzoek bij WELL2DAY-therapeut

€112 i.p.v. €200

Max. 2/gezin

Psychologische begeleiding, relatie- en gezinstherapie door WELL2DAY-therapeut

44 tot 50% korting op de prijs

Max. 12 sessies/jaar

ANTWERPEN

OOST-VLAANDEREN

18 Samenspraak

Psychotherapie bij psychotherapeut met overeenkomst met CM

Max. €10-€15 per sessie12 sessies terugbetaald (eenmalig)Cursussen over mindfulness etc. + CM-gezondheidscoach app


€10 per sessie Max. 6 sessies per jaar



Cursus Mindfulness Psy-Go!

Max. €60 per jaar Gratis(gecombineerd met 6 sessies/jaar psychologische begeleiding)



Psychotherapie


Psychotherapie


Psychologische bijstand

1 gratis sessie bij psycholoog van de sociale dienst

Geen terugbetaling voor volwas-senen vanaf 19 jaar

OZ luisterlijn Medicalia verzekering

aanvullende verzekeringgratis 5 telefonische psychologische gesprekken

75% van het totaal bedrag max. €600/jaar

TERUGBETALING VAN PSYCHOTHERAPIE EN PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING VOOR VOLWASSENEN - 2018


Geen terugbetaling voor volwassenen vanaf 19 jaar

Psychotherapie

Max. €10 - €15 per sessieMax. 12 sessies per jaar

WELL2DAY-relatie- en gezin-stherapeut, eerstelijnspsy-choloog

€42 - €56 per sessieOnbeperkt aantal sessies

Psychotherapie

€20 /sessieMax. 8 sessies / jaar

Psychotherapie

€10 per sessieMax. €50

Psychotherapie bij ‘Fit & wel’ therapeut

Korting op de prijs.

LIMBURG

Psychotherapie bij zware Medicalia verzekeringof chronische aandoening

Aanvullend €20 per sessie 75% van het betaald bedragMax. 12 sessies per jaar Max. €600/jaar

Psychologische begeleiding of psychotherapie


Psychologische begeleiding, relatie- en gezinstherapie door WELL2DAY-therapeut

44 tot 50% korting op de prijs Max. 12 sessies/jaar

ANTWERPEN

WEST-VLAANDEREN

OOST-VLAANDEREN

20 Samenspraak

Van “geneesheer” tot “arts”

“Geneesheren” zijn meer en meer “geneesvrouwen”. De wetgever volgde die trend en verving de term “geneesheer”

door de term “arts”.

Tijd voor actie!

Gebruik altijd ‘arts’ in je communi-caties en niet meer ‘geneesheer’. Dat geldt zowel voor het geïsoleer-de woord als voor samenstellingen, in het enkelvoud en in het meer-voud.

Bron: KCE

Ook samenstellingen wijzigen

Ook uit samenstellingen is ‘genees-heer’ geweerd:

Niet meer … Maar wel …

geneesheer-directeur arts-directeur

geneesheer-directeur-generaal arts-directeur-generaal

geneesheer-ambtenaar arts-ambtenaar

geneesheer-specialist arts-specialist

(akkoord, commissie enz.) geneeshe-ren-ziekenfondsen

(akkoord, commissie enz.) artsen-zieken-fondsen

geneesheer-inspecteur arts-inspecteur

geneesheer-inspecteur-generaal arts-inspecteur-generaal

geneesherenkorps artsenkorps

adviserend geneesheer adviserend arts

hoofdgeneesheer hoofdarts

ziekenhuisgeneesheer ziekenhuisarts

geneesheer-hygiënist arts-hygiënist

Is het jou ook al opgevallen? ‘Me-neer doktoor’ is steeds vaker een vrouw! De RIZIV-databank van de actieve zorgverleners toont aan dat de dames al met een stevige hap uit de koek gaan lopen: er zijn 27.953 mannen en 22.744 vrouwen. De term ‘geneesheer’ is dus een onterechte veralgemening gewor-den … en een doorn in het oog van menig feministe.

Maar gelukkig is vrouwvriendelijk-heid een hoog goed, ook voor de wetgever. Daarom is de term ‘ge-neesheer’ uit de gecoördineerde ZIV-wet2 geschrapt, ten voordele van de genderneutrale term ‘arts’. Voor liefhebbers van juridische details: dat gebeurde via de Wet houdende diverse bepalingen in-zake gezondheid van 11.08.2017 (B.S. van 28.08.2017).

2 Wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskun-dige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 of eenvoudig gezegd: de wet op de verplichte ziekteverzekering.

21Vlaams Patiëntenplatform vzw 21Vlaams Patiëntenplatform vzw

22 Samenspraak 22Vlaams Patiëntenplatform vzwSamenspraak22

Column Ilse Weeghmans "Twee klassen geneeskunde"

Wat betreft de kwaliteit van zorg: daar heb je als patiënt het raden naar. Je kan enkel inschatten of je vriendelijk geholpen bent, of er naar je verhaal geluisterd werd en of je pijn en klachten verminderden. Publieke transparantie over kwaliteit van zorg is niet alleen een vraag naar info, maar moet ook een kwaliteitsverbetering in gang zetten. Bovendien is het ook een verantwoording van publieke middelen.

Ik stel dan ook voor om ‘meer betalen voor kwaliteitsvollere zorg’ naar een ander niveau te tillen: namelijk van de patiënt naar de overheid. Kort samengevat: een overheid die kwaliteitsvolle zorg beloont of er ‘meer’ voor betaalt. Pay for quality dus… in alle transparantie zodat alle burgers mee kunnen volgen en gericht zorg kunnen kiezen. Zo hoeven ze dat niet langer te doen op basis van hun portefeuille.

Bron: Artsenkrant

Ilse Weeghmans, directeur van het VPP, schrijft maandelijks een column voor de Artsenkrant. Op onze website vind je een overzicht van de columns die verschenen sinds eind 2016.

Meer betalen voor kwaliteitsvollere zorg of door de professor geopereerd worden als je ‘kiest’ voor een

eenpersoonskamer. De dikte van je portefeuille zou als patiënt niet mogen meespelen. UZ Leuven gaf via de media aan dat ze een intern onderzoek openden om deze toestanden de wereld uit te helpen.

Vanuit het Vlaams Patiëntenplatform helpen we mee waken over de kostprijs, de toegankelijkheid én de kwaliteit van de zorg. Die komen in de brief die UZ Leuven stuurde naar patiënten op een spijtige manier samen. Toch is dit niet het enige voorbeeld waar een klassegeneeskunde ontstaat.

Regelmatig horen we van patiënten dat ze drie maanden moeten wachten op een afspraak bij een specialist maar dat het bij dezelfde specialist op de privé-consultatie wel vlotter gaat, maar dan wel tegen niet-geconventioneerde tarieven.

Bepaalde specialisten vind je niet altijd meer terug in het ziekenhuis, zoals oogartsen, waardoor je als patiënt geen andere keuze hebt dan een niet-geconventioneerde arts te raadplegen. Toegang en kostprijs van zorg zijn hier onlosmakelijk met elkaar verbonden.

"Transparantie over kwaliteit van zorg"

22 Samenspraak

24 Samenspraak

Missie en doel Het Vlaams Patiëntenplatform wil bijdragen tot een verhoging van de levenskwaliteit van de patiënt en zijn omgeving door gemeen-

schappelijke noden en knelpunten te helpen oplossen via belangenbehartiging op alle relevante beleidsniveaus en binnen alle relevante gezondheidsvoorzieningen.

“

”Contacteer SamenSpraak

Schriftelijk

Vlaams Patiëntenplatform vzwGroenveldstraat 153001 Heverlee

Bel naar

+32 (16) 23 05 26

Mail naar

[email protected]

Surf naar

www.vlaamspatientenplatform.be

Volg ons

www.twitter.com/VPPvzwwww.facebook.com/vlaamspatientenplatform

SAMENSPRAAKvlaamspatientenplatform.be/_plugin/ckfinder/userfiles...2018/03/21 · 2017 in het...

Documents

Transcript of SAMENSPRAAKvlaamspatientenplatform.be/_plugin/ckfinder/userfiles...2018/03/21 · 2017 in het...