1

JaaroverzichtJaaroverzicht 2017Samen onderweg voor toegankelijke & kwaliteitsvolle zorg

71

In dit jaarverslag zetten we de hoogtepunten van het voorbije werkjaar van het Vlaams Patiënten-platform op een rijtje. Een gedetailleerder over-zicht van onze activiteiten vind je in ons uitgebreid jaarverslag. Je kan dit bekijken op onze website www.vlaamspatientenplatform.be of vraag een ex-emplaar aan via info@vlaamspatientenplatform.be of 016 23 05 26.

1

INLEIDING

71

2

28VPP-ACTIVITEITEN

18INFOSESSIES OF VORMINGEN BIJ EXTERNEN

15PERSONEELSLEDEN

14VORMINGEN BIJ LEDEN

12KEER DEELGENOMEN ALS SPREKER AAN FORA EN COLLOQUIA

110LEDEN PATIENTENVERENIGINGEN

564FANS OP FACEBOOK

47OORKONDES VOOR ZIEKENHUIZEN

516VOLGERS OP TWITTER

752ABONNEES OP ELEKTRONISCHE NIEUWSBRIEF

6600UNIEKE BEZOEKERSPER MAAND WEBSITE

73

2

TOEGANKELIJKHEIDVAN DE ZORG

73

4

we een brief met enkele aanbevelingen aan minister van Volksgezondheid Maggie De Block.

Evaluatie statuut chronisch zieke Het statuut van persoon met een chro-nische aandoening, dat in voege is sinds december 2013, werd geëvalueerd. De le-den van het Observatorium kregen inzage in het rapport. Eén van de conclusies was dat het statuut en de rechten die hieraan verbonden zijn te weinig gekend zijn bij patiënten én hulpverleners. Een andere vaststelling was dat relatief veel mensen medische zorg uitstellen omwille van fi-nanciële redenen. Op basis van deze resul-taten werkte het Observatorium aanbeve-lingen uit die aan dit rapport zullen worden toegevoegd. Eén van de aanbevelingen van het VPP hield in dat de patiënten beter geïnformeerd moeten worden over hun recht op het statuut en over de voor-delen ervan. Het VPP pleitte ook voor een uitbreiding van het statuut, bv. verplicht toepassen van de derdebetalersregeling.

Evaluatie derdebetalersregeling Sinds 1 oktober 2015 moet de huisarts de derdebetalersregeling toepassen voor pa-tiënten, die recht hebben op een verhoog-de tegemoetkoming. De toepassing van deze regeling werd in 2017 geëvalueerd en de resultaten werden bezorgd aan het Observatorium, waarin ook het VPP zetelt. Op basis van deze evaluatie werkte het Observatorium aanbevelingen uit, die aan het rapport toegevoegd zullen worden. Het VPP vroeg o.a. om de regeling te ver-algemenen voor kinderen (-18 jaar) en om deze uit te breiden naar andere disciplines. Omdat we in het verleden reeds rond dit thema samenwerkten met het Netwerk tegen armoede en met de Gezinsbond, bespraken we ook met hen de resultaten van de evaluatie. Na dit overleg schreven

Patiënten die het financieel niet breed hebben, stellen hun zorg soms uit. Als ze kunnen genieten van de derdebetalers-regeling betalen ze enkel het remgeld en verlaagt de drempel om naar de dokter te gaan.

Wie veel medische kosten heeft, krijgt toegang tot het statuut chronische zieke. Het VPP hoopt dat patiënten die hier recht op hebben in de toekomst nog meer broodnodige tussenkomsten zullen ontvangen zodat hun zorg betaalbaar blijft.

Vergelijkingen hospitalisatieverzeke-ringen ziekenfondsen, ziekenvervoer en terugbetaling psychologische hulp Ook in 2017 maakte het VPP opnieuw een vergelijking van hospitalisatieverzekerin-gen van de ziekenfondsen en de dekking voorafbestaande aandoeningen hierin. We stelden ook een overzicht op van de terugbetaling van het niet-dringend zie-kenvervoer door de verschillende zieken-fondsen. De terugbetaling verschilt tussen de verschillende ziekenfondsen. Tot slot maakten we een nieuw overzicht van de terugbetaling die elk ziekenfonds aan zijn leden biedt voor psychotherapie en psy-chologische begeleiding.

75

Themanummer nieuwsbrief ‘Hoe besparen op je gezondheidskosten’

In ons themanummer van september 2017 gaven we praktische informatie en tips over hoe je kan besparen op gezond-heidskosten. Onderwerpen die aan bod kwamen:

• hoe werkt de verplichte ziektever-zekering;

• de belangrijkste maatregelen die de kost van een behandeling of een doktersbezoek drukken;

• overzicht van de belangrijkste tege-moetkomingen;

• kostprijs van de geestelijke gezond-heid;

• verzekeringen;• ziekenvervoer.

Je kan de nieuwsbrief nog bekijken op onze website.

Informatie van hoe je geld kan besparen op je gezondheidskosten vind je terug op verschillende plaatsen. Met deze nieuws-brief bundelden we alle tips op één plaats. Patiëntenverenigingen kunnen hun leden informeren over deze tips.

Patiënten zien vaak door het bos de bomen niet meer. Met deze jaarlijkse ver-gelijkingen hopen we patiënten zo goed mogelijk te informeren over wie wat terugbetaalt zodat ze doordachte keuzes kunnen maken. Patiëntenverenigingen kunnen deze informatie verder versprei-den bij hun leden.

Tip

6

15 jaar patiëntenrechten: tijd voor (r)evolutie!? Naar aanleiding van de 15de verjaardag van de wet patiëntenrechten organiseerde het VPP op 6 oktober een symposium om de wet te evalueren en aanbevelingen te doen. Meer dan 160 patiënten, zorgverle-ners, ombudspersonen en beleidsmensen waren aanwezig om samen te luisteren naar de aanbevelingen van patiënten. In het debat toonden de partners uit de ge-zondheidssector en de overheid zich be-reid om het publiek actief te informeren over patiëntenrechten en samen werk te maken van een betere toepassing van de wet patiëntenrechten en van een toegan-kelijker klachtrecht.

Hoe het klachtrecht wordt georgani-seerd is voor verbetering vatbaar. Met het symposium hebben we dit opnieuw op de politieke agenda gezet. Het VPP hoopt ook dat patiënten een klacht over een eerstelijnswerker, zoals de huisarts of tandarts, dicht bij huis zullen kunnen indienen.

1 op 5 personen kent patiënten-rechten niet Naar aanleiding van 18 april 2017, dag van de patiëntenrechten, ijverde het VPP in de pers voor een betere bekendmaking van de wet patiëntenrechten. Uit onze bevraging bleek dat 1 op 5 personen na 15 jaar nog niet weet dat er patiënten-rechten bestaan. Daarom pleitte het VPP op 18 april voor de bekendmaking van de wet, hervormen van het klachtrecht en het sensibiliseren rond het aanduiden van een vertrouwenspersoon en een vertegen-woordiger.

Als patiënt heb je heel wat rechten, maar na 15 jaar zijn die nog altijd te weinig ge-kend. Daarom blijft het een opdracht van het VPP om patiënten en zorgverleners te informeren over patiëntenrechten.

3 PATIËNTENRECHTEN

77

4

Kwaliteit van zorg

77

8

Vlaams Instituut voor Kwaliteitszorg (VIKZ) opgericht Op 20 oktober 2017 werd het Vlaams Instituut voor Kwaliteitszorg (VIKZ) opge-richt. In vier domeinen werd al kwaliteit gemeten: in de algemene ziekenhuizen, in de geestelijke gezondheid, in de eerste lijn (huisarts, verpleegkundige aan huis, kine-sitherapeut,…) en in de ouderenzorg. Deze vier domeinen vonden samen onderdak in het nieuw opgerichte instituut. Het is de bedoeling om kwaliteit te meten zodat alle patiënten en burgers op de hoogte zijn van de kwaliteit van zorg via www.zorgkwali-teit.be. Het VPP heeft een zitje in de raad van bestuur van VIKZ en waakt zo mee over de goede werking van het instituut.

Als patiënt weet je wat je betaalt voor je behandeling, maar je hebt het raden naar de kwaliteit. Het VPP werkt mee aan VIKZ omdat we vinden dat je kwaliteit moet meten en publiek moet maken voor alle burgers en patiënten.

Oorkondes voor ziekenhuizen die transparant zijn over kwaliteit en patiëntenervaringen meten Het VPP reikte op 21 december 2017 voor de vijfde keer een oorkonde uit aan 47 Vlaamse ziekenhuizen. Deze ziekenhui-zen meten binnen het VIP² kwaliteitsindi-catorenproject ervaringen van patiënten met de Vlaamse Patiënten Peiling én laten hun website beoordelen op de patiëntge-richtheid ervan. Daarnaast publiceren ze alle resultaten van hun kwaliteitsmetingen binnen VIP² op de website www.zorgkwa-liteit.be.

Vijf jaar geleden hadden ziekenhuizen koudwatervrees om hun kwaliteitsresul-taten bekend te maken bij het publiek. Het VPP wil ziekenhuizen in de bloe-metjes zetten die werk maken van een kwaliteitsbeleid waar de patiënt beter van wordt.

79

5

Werk

79

10

Uit bevragingen blijkt dat mensen met een chronische ziekte graag willen werken of zo lang mogelijk aan het werk willen blijven. Na tien jaar staat het werkgelegenheidsbeleid rond langdurig zieken eindelijk op de politieke agenda. Het VPP waakt erover dat het geen sanctioneringsbeleid wordt. Wie wil werken moet kunnen werken, maar wie echt ziek is mag niet bestraft worden.

Aanbeveling recht op redelijke aan-passingen voor ambtenaren met een handicap Het VPP, Unia (het Interfederaal Gelijke-kansencentrum), en la Ligue des Usagers des Services de Santé (LUSS) schreven samen een aanbeveling over het recht op redelijke aanpassingen voor ambtenaren

Re-integratietraject Sinds eind 2016 is de nieuwe wetgeving rond het re-integratietraject van minister Maggie De Block en minister Kris Pee-ters van kracht. Het VPP ging hierover in 2017 een aantal keer op gesprek bij de kabinetsmedewerkers van beide minis-ters om de bezorgdheden van onze leden te bespreken en om meer toelichting te vragen bij bepaalde maatregelen. We in-formeerden onze verenigingen over de nieuwe wetgeving via onze nieuwsbrief en via vormingen. Daarnaast organiseerden we in december ook een online bevraging over de nieuwe wetgeving om knelpunten te verzamelen en beleidsaanbevelingen te formuleren. De resultaten zullen in 2018 geanalyseerd worden. In het Observato-rium werd ook een werkgroep opgericht waarin het VPP zetelde om een stand-punttekst uit te werken over deze nieuwe wetgeving.

met een handicap. Hiermee willen we knelpunten aankaarten bij het beleid. Het VPP krijgt regelmatig meldingen van men-sen met een chronische aandoening die bij de overheid werken en hierbij moei-lijkheden ervaren. Zo is het bijvoorbeeld niet vanzelfsprekend om aangepast werk te krijgen of minder te werken bij een te-rugkeer na ziekte. Daarnaast moet iemand die langdurig ziek is vaak op pensioen gaan omdat de ziektedagen zijn opgebruikt en er geen aangepast of ander werk is. De aanbeveling bezorgden we aan de bevoeg-de ministers.

Voor overheidspersoneel (benoemde ambtenaren,leerkrachten, …) is het vaak een financieel drama als ze vroegtijdig op pensioen gestuurd worden. Het VPP vond het belangrijk om die discriminatie aan te kaarten.

711

Advies over het patiëntendossier Welke info moet er in een patiëntendossier staan? Wie mag toegang hebben tot dit dossier? Moet informatie over onderzoeken onmiddellijk zichtbaar zijn voor de patiënt? Het zijn enkele van de vragen die we voor-legden aan onze patiëntenverenigingen op denkdagen en in een onlinebevraging. We gebruikten die input om het advies over het patiëntendossier, waaraan de federale commissie Rechten van de Patiënt in 2017 werkte, mee vorm te geven. Dit advies ging dieper in op volgende aspecten:

• Definitie van “een patiëntendossier”;• Minimale inhoud van het patiëntendos-

sier en de betekenis van het begrip “zorg-vuldig bijgehouden” patiëntendossier;

• Definitie van “gegevens over derden”;• Definitie van “veilig bewaard”;• Bewaartermijn;• Toegang van de patiënt tot zijn/haar

patiëntendossier.

Een patiënt moet zijn dossier kunnen inkijken. Anders kan hij niet meepraten of beslissingen nemen over zijn behandeling.

Doelzoeker Hoe kan je als patiënt aan een zorgverle-ner duidelijk maken wat jij belangrijk vindt in je leven? Voor patiënten bestond er nog geen instrument om hun levensdoelen in kaart te brengen. Daarom ontwikkelde het VPP met de steun van de Vlaamse over-heid het instrument Doelzoeker. Je kan dit ook gebruiken om te communiceren met je zorgverleners. Samen bekijk je hoe je je zorg kan afstemmen op je levensdoelen. In 2018 zullen we dit instrument verspreiden en uitgebreider testen.

Zorgverleners willen patiënten vooral goede medische zorg aanbieden en hebben nog te weinig oog voor de impact op het leven van de patiënt. Doelzoeker moet de patiënt helpen om zorgverle-ners duidelijk te maken wat hij belang-rijk vindt in het leven.

Jaaroverzicht6 E-HEALTH & INNOVATIE Jaaroverzicht Jaaroverzicht

12

JaaroverzichtJaaroverzichtDoelzoeker

712

713

Evaluatie wet Partyka De wet Partyka, die de schuldsaldoverze-kering toegankelijker moet maken, werd in 2017 geëvalueerd. Deze evaluatie werd voorbereid door de Commissie voor Verze-keringen. De commissie, die normaal enkel uit vertegenwoordigers van de verzekerings-sector bestaat, werd occasioneel uitgebreid met vertegenwoordigers van VPP, LUSS, Kom op tegen Kanker, Unia (Interfederaal Gelijke kansencentrum), Test Aankoop, … Het VPP stelde ook samen met Kom op tegen Kanker een nota op waarin we een aantal knelpunten formuleerden. Die nota bezorgden we aan de Commissie voor Ver-zekeringen. Het rapport van de evaluatie wordt begin 2018 bezorgd aan de bevoegde minister, Kris Peeters, en aan het parlement.

Mensen met een chronische ziekte moe-ten ook een huis kunnen kopen en een betaalbare schuldsaldoverzekering af-sluiten. Het VPP was heel blij met de wet Partyka, die de schuldsaldoverzekering toegankelijker maakt. Maar een evaluatie en bijsturing is nodig om de kinderziek-tes in de wet aan te pakken.

7

Verzekeringen

713

14

8 GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG

Standpunttekst over het gebruik van dwangmaatregelen in de geestelijke gezondheidszorg Dwangmaatregelen, zoals afzondering, fixatie en dwangmedicatie, worden in ons land nog te vaak toegepast binnen de geestelijke gezondheidszorg. De toepas-sing ervan is dikwijls sterk voor verbete-ring vatbaar. Het VPP en OPGanG (Open Patiëntenkoepel Geestelijke Gezondheid) schreven een standpunttekst op basis van ervaringen van een groep ervaringsdes-kundigen uit verschillende patiëntenver-enigingen. OPGanG en het VPP verspreid-den deze standpunttekst en overlegden met partnerorganisaties om de aanbeve-lingen zoveel mogelijk te realiseren.

Dwangmaatregelen zijn voor een patiënt vaak een traumatische ervaring. Het VPP vindt dat ze best zo weinig mogelijk wor-den ingezet. Als dwangmaatregelen toch worden gebruikt is het belangrijk dat het met respect voor de patiënt gebeurt.

Vlaamse Patiënten Peiling GGZ De afgelopen jaren ontwikkelde het VPP instrumenten om patiëntenervaringen te meten over de kwaliteit van de zorg. In 2017 konden voorzieningen uit de gees-telijke gezondheidszorg voor de tweede keer de Vlaamse Patiënten Peiling GGZ gebruiken om patiëntenervaringen te me-ten. Met deze patiëntenpeiling willen we kwaliteitsverbetering stimuleren. Verder ijveren we voor transparantie over de resultaten. In de loop van het jaar 2018 wordt het ook voor de voorzieningen uit de geestelijke gezondheidszorg mogelijk om hun resultaten te publiceren op www.zorgkwaliteit.be.

Vaak wordt enkel de klinische kwaliteit van de zorg gemeten terwijl het ook belangrijk is om te meten hoe patiënten hun behandeling ervaren. Bovendien vindt het VPP het belangrijk dat de kwali-teitsresultaten publiek worden gemaakt.

714

715715

Nieuwe brochure ‘Wie is wie? De expertise-artsen en hun opdracht’ Door nieuwe wetgeving en evoluties was de brochure ‘Wie is wie? De expertise-art-sen en hun opdracht’ aan vernieuwing toe. Om de nieuwe publicatie vorm te geven verspreidden we in maart 2017 een bevra-ging onder onze leden om te bekijken wel-ke info zij belangrijk vinden. Om de inhoud verder vorm te geven, spraken we voor elke arts die in de brochure aan bod komt met iemand die dit beroep uitoefent. Op die manier konden we een zo duidelijk moge-lijk beeld krijgen van de taken die deze arts uitvoert en van het wettelijk kader, waarbin-nen deze opereert.

9 COMMUNICATIE

Voor patiënten is het verwarrend welke rol welke expertisearts opneemt. We willen patiënten met de brochure beter wegwijs maken en ook per expertisearts uitleggen wat de rechten van de patiënt zijn.

16

Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) In 2017 werd besloten dat de wetgeving rond reclame op geneesmiddelen wordt herzien. Wij formuleerden daar, samen met koepelorganisatie van ziekenfondsen, Test-aankoop en LUSS, vele opmerkingen en suggesties over. We werkten onder meer mee aan een standpunttekst over reclame voor geneesmiddelen die we be-zorgden aan het kabinet van Maggie De Block en aan het FAGG. In verschillende dossiers in de commissie voor geneesmid-delen voor menselijk gebruik deden we een waardevolle inbreng over het advies van toelating van geneesmiddelen op de Belgische markt.

Het VPP wil dat publieksreclame voor geneesmiddelen zonder voorschrift verbo-den wordt. Het is belangrijk dat patiënten informatie krijgen van hun apotheker over welk geneesmiddel het meest geschikt is en welke bijwerkingen er kunnen zijn.

716

10 MEDICATIE

717

Vlaams Netwerk Zeldzame Ziekten In 2017 werd het Vlaams Netwerk Zeld-zame Ziekten opgericht. Dit netwerk wil de levenskwaliteit van patiënten met een zeldzame ziekte verzekeren door toegan-kelijke, gespecialiseerde en multidiscipli-naire zorg aan te bieden. Het VPP werkte actief mee aan de uitrol van dit netwerk door als patiëntvertegenwoordigers te zetelen in de werkgroep. We bezorgden de leden van de werkgroep ook onze no-tatekst met criteria die belangrijk zijn voor patiënten bij de oprichting van de net-werken. Deze tekst vloeide voort uit de denkdag die we in februari organiseerden en waarop heel wat patiëntenverenigingen aanwezig waren.

Mensen met een zeldzame ziekte leggen soms een lange zoektocht af voordat ze weten aan welke ziekte ze lijden. Het VPP hoopt dat het Vlaams Netwerk zeldzame ziekten ervoor kan zorgen dat patiënten sneller een juiste diagnose krijgen en ze beter worden opgevolgd.

11

Zeldzame ziekten

717

18

VPP on tour: ziekenhuishervorming Eind mei en begin juni 2017 organiseerde het VPP in elke provincie een contactmo-ment voor patiëntenverenigingen uit de regio. Zo willen we verenigingen die niet zo vaak kunnen deelnemen aan onze ac-tiviteiten beter leren kennen. Centraal in VPP on tour stond de ziekenhuishervor-ming. We gaven een presentatie over wat het doel is van deze netwerken en hoe de kwaliteit van zorg hiermee kan verbeteren binnen het Vlaamse ziekenhuislandschap. Vervolgens vroegen we de verenigingen om input. We noteerden de vragen en op-merkingen van de aanwezigen en nemen ze mee in ons verdere beleidswerk.

Door de hervorming zullen ziekenhui-zen zich meer specialiseren en nauwer samenwerken. Artsen kunnen zich zo meer toeleggen op bepaalde ziektes en kunnen vaker overleggen met collega’s uit andere ziekenhuizen. Zo zullen ze kwaliteitsvollere zorg kunnen aanbieden. Maar het VPP waakt ook over de mogelij-ke gevaren van de hervorming. Zo zijn we bezorgd over de kwaliteit van de zorg in de netwerken en mag het vervoer tussen de ziekenhuizen die samenwerken niet doorgerekend worden aan de patiënt.

718

12 ACTIVITEITEN

719717

Evaluatie pilootprojecten geïnte-greerde zorg Begin 2016 keurde de federale overheid 20 pilootprojecten ‘geïntegreerde zorg’ goed. Die moeten het welzijn van patiënten met een chronische ziekte verbeteren door meer geïntegreerde zorg aan te bieden. De patiënt moet zoveel mogelijk de regie van de zorg in eigen handen nemen en de zorgverleners moeten beter samenwerken. Het VPP zetel-de in de jury die de Nederlandstalige projec-ten beoordeelde. Voor elk project maakten we een evaluatie vanuit het standpunt van de patiënt. Op 18 December 2017 besliste de jury welke projecten mochten starten. In de komende vier jaar zal het VPP via de over-koepelende overheidsinstanties info geven aan de projecten over patiëntenparticipatie, zorgcoördinatie,…

Zorg aan mensen met een chronische ziekte gebeurt meer en meer in team. Zorgverleners moeten daarom beter en meer samenwerken.

13

Geïntegreerde zorg

719

20720

Visienota ‘zorgcoördinatie in de eer-stelijnsnetwerken’ In 2017 werd de eerstelijnsconferentie georganiseerd. Hierin was het VPP een actieve partner. In de visienota ‘zorgco-ordinatie in de eerstelijnsnetwerken’ for-muleerde het VPP suggesties om de frag-mentatie van de zorg aan te pakken. We nemen in de visietekst een standpunt in over het belang van patiëntenparticipatie in zorgorganisatie en de rol van patiën-tenverenigingen. We verbinden projecten ‘geïntegreerd breed onthaal’, de sociale kaart, het inzetten van ervaringsdeskun-digheid, de projecten geïntegreerde zorg en schetsen noodzakelijke randvoorwaar-den om zorgcoördinatie te realiseren. We wijzen er ook op dat het belangrijk is dat lokale besturen en welzijns- en zorgacto-ren samenwerken om kwaliteitsvolle zorg aan te bieden. Tenslotte staan we stil bij het belang van een goede zorgcoördinatie binnen het eerstelijnsteam. We bezorgden de visienota aan het kabinet van minister Jo Vandeurzen en andere organisaties in de gezondheidssector.

Een patiënt vormt vaak de rode draad tussen al zijn zorgverleners. Toch bestaat er nog nauwelijks zorgcoördinatie. Zorgverleners moeten meer overleggen met elkaar om de patiënt beter te kunnen bijstaan. Een goede zorgcoördinatie helpt de patiënt ook om zelf beslissingen te kunnen nemen over zijn behandeling.

14 EERSTELIJNSZORG

721717

Eerste verjaardag ZOPP Limburg Op dinsdag 5 september 2017 vierde ZOPP Limburg zijn eerste verjaardag met een sym-posium rond patiëntenparticipatie. ZOPP staat voor ZelfhulpOndersteuning en Patiën-tenParticipatie en wil patiëntenverenigingen en zelfhulpgroepen in Limburg ondersteu-nen in hun werking en participatie in zie-kenhuizen en in de overlegstructuren in de eerste lijn (bij huisartsen, apothekers, thuis-verpleegkundigen,…). ZOPP is een samen-werkingsverband tussen Trefpunt Zelfhulp en het Vlaams Patiëntenplatform. Na een jaar werking kan ZOPP al mooie resultaten voorleggen. Zo zijn er inmiddels 30 samen-werkingsovereenkomsten afgesloten tussen patiëntenverenigingen en ziekenhuizen.

Met ZOPP willen we patiënten-verenigingen ondersteunen zodat ze meer en beter hun stem kunnen laten horen. We hopen ook in rest van Vlaanderen ZOPP’s op te kunnen starten.

15

ZOPP

721

22Maart 2018 • Verantwoordelijke uitgever: Gemma Reynders-Broos, Domein Borgeind, Borgeindstraat 13/5, 2900 Schoten • Tekst: Karolien Van de Velde • Lay-out: Tom Augustijns • Foto’s: Shutterstock, Freepik

23

Contacteer het Vlaams Patiëntenplatform

Schriftelijk

Vlaams Patiëntenplatform vzw

Groenveldstraat 15

3001 Heverlee

Bel naar

+32 (16) 23 05 26

Mail naar

info@vlaamspatientenplatform.be

Surf naar

www.vlaamspatientenplatform.be

Volg ons

www.twitter.com/VPPvzw

www.facebook.com/vlaamspatientenplatform