SAMENSPRAAKDE NIEUWSBRIEF VAN HET VLAAMS PATIËNTENPLATFORM VZW Nr. 102 MA 2020

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

B-2/3974

v.u. Ulrike Pypops, Kouterstraat 1, 3150 Tildonk num

mer 102 m

aart 2020 – verschijnt per jaar in jan - ma - jun - sept en nov

Afgiftekantoor 3000 - Leuven Mail Erkenningsnum

mer: P2A8311

Interview met ministerWouter Beke

Natuurals vergeten medicijn

Wegwijs in kluwen ziekenvervoer

2 Samenspraak

Foto van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding Wouter Beke.

© Foto cover: Sophie Nuytten

Op de cover

Deze nieuwsbrief bevat veel verwijzingen naar websites. Bekijk hem daarom ook online via http://vlaamspatienten-platform.be/lijst/nieuwsbrieven. Wil je graag artikels overnemen in jouw tijdschrift of nieuwsbrief? Dat mag zeker, mits bronvermelding. Wil je graag de word-documenten van de artikels ontvangen? Stuur een mailtje naar karolien.vandevelde@vlaamspatientenplatform.be.

3Vlaams Patiëntenplatform vzw

Inhoud

p5

p9

p13

p17

p20

p26

Interview met Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding Wouter Beke

Tekort geneesmiddelen: welke nieuwe maatrege-len zijn er genomen?

Interview Netwerk Natuur & Gezondheid

Ziekenvervoer: zie jij het bos door de bomen nog?

Wat betalen ziekenfondsen terug van psychothera-pie en psychologische begeleiding?

Wist je dat…

4 SamenspraakSamenspraak4

“We moeten ons ervan bewust zijn dat

die autonomie voor veel mensen niet de eerste

zorg is. Ze willen vooral de garantie dat ze de

zorg krijgen die ze nodig hebben.”

5Vlaams Patiëntenplatform vzw

VPP: U haalde het digi-taal zorg- en ondersteu-ningsplan aan als middel om de zorg in eigen han-den te nemen. Om com-municatie te stimuleren tussen de patiënt en de zorgverlener is dat ze-ker ook een goed instru-ment. Daarnaast zien we dat de zorg nog vaak te medisch georiënteerd is. We ontwikkelden het in-strument Doelzoeker zo-dat de patiënt in kaart kan brengen wat echt be-langrijk is in zijn of haar leven. Hoe kunnen we die levensdoelen beter inte-greren in de zorg?

Wouter Beke: “Het is ontzettend belangrijk dat we Doelzoeker mee integreren in het digitaal zorg- en ondersteuningsplan. Het zijn voor mensen vaak de kleine dingen, die ze graag doen, die het grootste ver-schil maken. Dat is een cultuur die bij professionele zorgverleners nog niet altijd aanwezig is omdat zij erg gericht zijn op wat zij op medisch vlak moeten doen. Natuurlijk is dat heel belangrijk, maar daardoor verliezen ze soms die kleine dingen uit het oog die voor mensen in het

op de juiste manier aan die patiënt kunnen geven. Zowel de patiënt als zijn omgeving wordt hierbij actief betrokken.

Ook de persoonsvolgende financie-ring is op dat vlak een belangrijke evolutie, om niet te zeggen een revolutie. Mensen krijgen meer autonomie doordat ze zelf keuzes kunnen maken. Dat zorgt soms voor ongerustheid. We moeten ons ervan bewust zijn dat die autonomie voor veel mensen niet de eerste zorg is. Ze willen vooral de garantie dat ze de zorg krijgen die ze nodig heb-ben. Maar er zijn ook mensen die die autonomie zeer belangrijk vin-den. We moeten een goed even-wicht vinden tussen die autonomie en ondersteuning.

Tijdens mijn opleiding heb ik ge-leerd dat vraaggestuurde zorg zorgt voor betere kwaliteit. We leven niet in een land waarbij de overheid zegt naar welke dokter we moeten gaan. We hebben de vrije keuze. Als we niet tevreden zijn van die ene dokter gaan we naar een an-dere. We maken die keuze niet op basis van financiële criteria, wat in vele andere landen wel het geval is. Daar hebben mensen die het kun-nen betalen wel die keuzevrijheid en kwetsbare mensen niet.”

VPP: Hoe wil u ervoor zorgen dat patiënten hun zorg meer in eigen han-den kunnen nemen? En hoe vertalen we dit naar kwetsbare mensen die niet in staat zijn om dit te doen?

Wouter Beke: “Ik denk dat het voor veel mensen steeds belang-rijker wordt om hun zorg in eigen handen te nemen. Ik vind dat een goede zaak. Uiteraard moeten we mensen die dat niet kunnen de nodige ondersteuning bieden. Het digitaal zorg- en ondersteunings-plan1, dat wordt ontwikkeld, is één van de middelen om de zorg meer in eigen handen te nemen. Hiermee bekijken we hoe we de beste zorg

1 Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid wil een digitaal platform laten ontwikkelen dat samenwerking in de zorg ondersteunt. Het platform zal zowel relevante gegevens over de zorg- en hulpverlening van een per-soon met een zorgnood delen met die persoon zelf, als met zijn eventuele mantelzorgers en de betrokken pro-fessionele hulp/zorgverleners. Daar-naast moet het digitale zorgplatform samenwerking ondersteunen door hulpmiddelen zoals communicatie-tools, gedeelde agenda’s, enzovoort te integreren.

Hoe kunnen we in de zorg meer rekening houden met wat de patiënt belangrijk vindt in zijn of haar leven? Hoe verlaag je voor patiënten de drempel om klacht in te dienen over de zorg? Hoe gaan we om met de grote uitdagingen in de geestelijke gezondheidszorg? We interviewden Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebe-strijding Wouter Beke over zijn plannen voor de huidige regeerperiode.

Interview minister Wouter Beke“Ik vind dat we geen 101 ombudsdiensten en meldpunten moeten hebben. Daar vinden de mensen hun weg niet in”

6 Samenspraak

dagdagelijkse leven echt wel het verschil maken. Die integrale bena-dering is meer dan ooit belangrijk en de toegevoegde waarde ervan is vroeger soms wat onderschat.”

VPP: De sumehrs in Vita-link hebben de bedoeling om een overzicht te ge-ven van de gezondheids-toestand van de patiënt. De huisarts houdt dit bij via zijn softwarepakket. Maar vaak zien we dat die niet of nauwelijks zijn in-gevuld. Of we merken dat spoeddiensten de sumehr niet gebruiken en alles opnieuw vragen aan de patiënt. Zou het een idee zijn om patiënten zelf de sumehr te laten aan-vullen? Vervolgens zou een arts die gegevens kunnen valideren.

Wouter Beke: “Ik wil daar zeker over nadenken. Het zorglandschap is volop in beweging. Steeds meer mensen worden ambulant behan-deld in plaats van dat ze in het ziekenhuis moeten blijven. Men-sen verblijven ook korter in het ziekenhuis dan vroeger. Dat bete-kent dat een stuk van de voor- of nabehandeling gebeurt door men-sen buiten het ziekenhuis. Daarom is een goede gegevensoverdracht heel belangrijk. Als die informatie-overdracht niet goed gebeurt heb je een lacune in de behandeling en dat kan voor risico's zorgen.. We moeten zorgen dat Vitalink meer gebruikt wordt. Voor mij is het het belangrijkste dat de informatie-stroom zo consistent mogelijk is en dat er geen hiaten zijn. Anders cre-eert dat een medische, maatschap-pelijke en economische kost. Dat moeten we echt vermijden.”

VPP: Nu moet een pati-ent met een klacht over de zorg, afhankelijk van de sector, zich richten tot verschillende instan-ties. In het Vlaams re-geerakkoord staat dat u werk wilt maken van één meldpunt voor klachten. Hoe wil u dat uitwerken?

Wouter Beke: “Mensen die klach-ten of meldingen hebben over de kwaliteit van zorg moeten dat op een vlotte manier kunnen doorge-ven. Nu zien mensen soms door het bos de bomen niet meer. We wil-len bekijken of we dat niet op een meer geïntegreerde manier kunnen doen. Ik vind dat we geen 101 om-budsdiensten en meldpunten moe-ten hebben. Daar vinden de mensen hun weg niet in. Ik wil nadenken hoe we het beter kunnen organi-seren en op elkaar kunnen afstem-men. Maar het is ook belangrijk dat je je bij klachten en meldingen niet enkel beperkt tot het niveau van individuele dossiers. Als er verschil-lende klachten over hetzelfde bin-nen komen, wil dat zeggen dat er structureel iets verkeerd zit. Daar-mee moet je aan de slag gaan.”

VPP: In het Vlaams re-geerakkoord is ook spra-ke van een nieuw kwali-teitsdecreet. Hoe wilt u dat uitwerken?

Wouter Beke: “Het huidige kwali-teitsdecreet2 heeft zeker zijn spo-ren verdiend, maar de wereld stond

2 Het kwaliteitsdecreet wil de kwa-liteit van de hulp en de zorg in de verschillende Vlaamse gezondheids- en welzijnssectoren bevorderen door de voorzieningen ertoe aan te zetten die kwaliteit voortdurend te bewaken en te verbeteren.

intussen niet stil. We kijken nu op een meer integrale manier naar zorg en we moeten kwaliteitszorg hierop afstemmen. We willen tegen het licht houden wat goed is in het huidige kwaliteitsdecreet en wat voor verbetering vatbaar is. We zul-len daar deze legislatuur werk van maken.”

VPP: Hoe zorgen we dat kwaliteit ook in de zorg-strategische planning in het kader van de zieken-huishervorming centraal staat?

Wouter Beke: “Dat zal een grote uitdaging zijn. Naast de ziekenhuis-netwerken staan de eerstelijnszo-nes in de steigers. Beiden moeten nu handen en voeten krijgen. Het is een zoektocht naar wie wat gaat doen. Wie gaat welke rol opnemen in de toekomst? Als ik praat met ziekenhuizen over zorgstrategische planning3 benadruk ik dat dit bre-der gaat dan de ziekenhuismuren. Het gaat om een hele filosofie: welke zorg moeten we aanbieden op welke manier? Dat is veel bre-der dan welk ziekenhuis gaat nog welke dienst organiseren? Sommige zijn mee in die filosofie, maar nog niet iedereen denkt op die manier.”

3 Met het Zorgstrategisch Plan Vlaanderen wil de Vlaamse overheid het zorglandschap aanpassen aan de noden van de bevolking. Vroeger werkten ziekenhuizen individueel een zorgstrategisch plan uit op basis van hun eigen sterktes en ambities. De nieuwe zorgstrategische planning moet een antwoord bieden op de zorgnood in een hele regio. Daarvoor moeten ziekenhuizen nauwer gaan samen werken met elkaar en met andere partners zoals de eerste lijn, de geestelijke gezondheidszorg en de revalidatiesector.

Samenspraak

7Vlaams Patiëntenplatform vzw

“Het zijn voor mensen vaak de kleine

dingen, die ze graag doen, die het grootste verschil

maken. Dat is een cultuur die bij professionele

zorgverleners nog niet altijd aanwezig is”

7Vlaams Patiëntenplatform vzw

8 Samenspraak

VPP: De ziekenhuisher-vorming zal ook zorgen voor meer niet-dringend liggend ziekenvervoer. We ontvangen heel wat klachten dat patiënten hiervoor vaak hoge fac-turen moeten betalen. Wil u daar iets aan doen?

Wouter Beke: “We hebben al een aantal zaken gedaan. Eind vorig jaar heb ik gevraagd dat de kost-prijs transparant zou gemaakt wor-den voor de patiënt. Als we naar accreditering van de vervoerders willen gaan, is het belangrijk dat we dat opnemen. De Commissie niet-dringend liggend ziekenver-voer zal ook een antwoord moe-ten zoeken op de vraag: wat is een juiste prijs voor dat vervoer? We hebben hierrond een pilootproject in Limburg4. We kijken uit naar de resultaten hiervan om te bekijken wat de juiste prijs is. Maar we moe-ten ook nadenken hoe we het niet-dringend liggend ziekenvervoer op een meer efficiënte manier kunnen

4 Het gaat over het project ‘Cen-traal Mobiliteitsplatform’. Dit wil op een intelligente manier vraag en aanbod van niet-dringend patiënten-vervoer organiseren. Om het vervoer in de toekomst efficiënter te organise-ren, zal een triagesysteem uitgewerkt worden met één centraal telefoon-nummer. Het VPP neemt hieraan deel samen met de ziekenfondsen, Belgambu (Belgische beroepsvereni-ging van ambulancediensten) en MU-TAS (de vervoerscentrale voor leden van ziekenfondsen). Dit ambitieuze project krijgt steun van het Europees Fonds voor Regionale ontwikkeling en POM Limburg.

organiseren. Nu is er soms een ver-spilling van kosten die wordt door-gerekend aan de patiënt. Het is al geen goedkope zaak dus we moeten er voor zorgen dat het zo goed mo-gelijk wordt georganiseerd.”

VPP: Ook in de geestelij-ke gezondheidszorg staan we voor grote uitdagin-gen. Welke rol kunnen er-varingsdeskundigen daar-in spelen?

Wouter Beke: “Die kunnen daar zeker een rol in spelen. We heb-ben ook net een project binnen de netwerken van artikel 107 verlengd met jullie om te zorgen dat ze kun-nen participeren5.

In de geestelijke gezondheidszorg is op veel vlakken nog ongelofelijk veel werk te doen. Enerzijds in de manier waarop het landschap wordt georga-niseerd, maar de grootste uitdaging is waarschijnlijk om burgers en zorg-verleners meer bewust te maken van deze problematiek. Ziel en lichaam zijn met elkaar verbonden maar voor veel mensen zijn lichamelijke pro-blemen toch nog iets heel anders dan mentale problemen.

5 In dit project bekijkt het VPP met OPGanG, Trefpunt Zelfhulp en ZOPP hoe we ervaringsdeskundigen in de geestelijke gezondheidszorg beter kunnen laten participeren in de netwerken 107 in Limburg, Vlaams-Brabant en Antwerpen. We gaan na hoe ze ondersteund en gecoacht kun-nen worden als ze participeren en of de randvoorwaarden op het vlak van patiëntenparticipatie voldaan zijn.

Het economisch belang van gees-telijk gezondheidszorg wordt gru-welijk onderschat. Je ziet bijvoor-beeld dat nog heel wat bedrijven zich op het vlak van welzijn op het werk vooral toespitsen op het fysieke in plaats van op het men-tale aspect. Ik merk wel dat het besef groeit dat dit ook belangrijk is. Maar we moeten er de komende periode zeker nog aan werken.

Hoe de geestelijke gezondheidszorg is georganiseerd moeten we ook onder de loep nemen. De schot-ten tussen jeugdhulp en geestelijke gezondheidszorg moeten we bij-voorbeeld wegnemen. We moeten kiezen voor een geïntegreerde be-nadering. Er staan een aantal plan-nen op stapel, zoals bijvoorbeeld de herwerking van het suïcideplan. Het huidige plan heeft zijn verdien-ste zeker gehad en de suïcidecijfers gaan de goede kant uit. Ze zijn nog hoog maar we komen toch van ver. We moeten bekijken welke bijko-mende stappen we daarrond moe-ten zetten.

Het bespreekbaar maken en destig-matiseren van psychische proble-men is ontzettend belangrijk. We moeten zorgen dat mensen ster-ker voor de dag kunnen komen. Er bestaan nog veel taboes over. Die link tussen geest en lichaam is ook belangrijk in de aanpak van een fy-sieke ziekte. Hoe gaan we om met de mentale beleving daarvan? Het is belangrijk om te bekijken: hoe maken we er het beste van?”

VPP: Bedankt voor het interview!

9Vlaams Patiëntenplatform vzw

APOTHEEKAPOTHEEK

Een geneesmiddel dat je tijdelijk of permanent niet kan kopen bij je apotheek, zorgt voor veel problemen en onzekerheden. Omwille van de vele oorzaken en betrokken spelers, is een eenvoudige oplossing helaas niet mogelijk. Een Europese aanpak is nodig. Toch zijn er al enkele maatregelen genomen om de hinder voor patiënten zoveel mogelijk te beperken. We zetten die even op een rijtje voor jou.

Tekort geneesmiddelen:

welke nieuwe maatregelen zijn er genomen?

nomen. Het FAGG kan zo de gepaste maatregelen nemen om de gevolgen van een ontbrekend geneesmiddel voor patiënten zo veel mogelijk te beperken. In de meest kritieke si-tuaties komt een werkgroep (Task Force) samen om naar een geschikte oplossing te zoeken en om aanbeve-lingen te doen. Patiëntenverenigin-gen kregen hier, op onze vraag, ook een plaats mee aan tafel.

2. FarmaStatus

Alle informatie over de beschik-baarheid van de geneesmiddelen in België wordt sinds eind 2019 verza-meld en dagelijks bijgewerkt door het FAGG in de online database FarmaStatus. Zo vindt iedereen ge-makkelijk informatie terug over de beschikbaarheid van een genees-middel.

1. Beslissingsboom

Om de impact van elk onbeschik-baar geneesmiddel te kunnen beoordelen stelde het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) een beslissingsboom op. Afhanke-lijk van het kritieke karakter van de onbeschikbaarheid, kunnen er verschillende acties worden onder-

10 Samenspraak

traden in werking vanaf 13 februari 2020 maar moeten nog verder uit-gewerkt worden via uitvoeringsbe-sluiten. Het is nog even wachten voor alles in werking treedt.

Verduidelijking leveringsplicht en onbeschikbaarheid

De wet verduidelijkt de verplich-ting van farmaceutische firma’s om groothandelaar-verdelers en apo-thekers binnen de drie werkdagen te bevoorraden. Gedeeltelijke of onderbroken leveringen worden automatisch beschouwd als een onbeschikbaarheid en moeten aan het FAGG worden gemeld. Een mel-ding moet duidelijk de oorzaak en de duur van de onbeschikbaarheid beschrijven.

Wanneer de situatie erg lang aan-sleept, wordt het geneesmiddel van de lijst van terugbetaalbare middelen geschrapt. Dat zal onge-veer twaalf maanden na de eerste dag waarop het geneesmiddel on-beschikbaar is, gebeuren.

Deze verplichtingen moeten de ‘contingentering’ van geneesmid-delen door de producenten voorko-men. Dit is een praktijk waarbij de levering van een geneesmiddel be-perkt wordt om te voorkomen dat dit geëxporteerd wordt naar het buitenland en daar voor een hogere prijs verkocht wordt.

Apotheker mag een alterna-tief geneesmiddel afleveren

Apothekers zullen onder bepaalde voorwaarden een onbeschikbaar geneesmiddel kunnen vervangen door een alternatief geneesmiddel. Dat moet dan wel een geneesmid-del zijn met hetzelfde werkzame bestanddeel, dezelfde sterkte en dezelfde wijze en frequentie van toediening. Het FAGG moet hierover richtlijnen opstellen. Maar eerst is er nog een uitvoeringsbesluit nodig om de regels verder vast te leggen.

Exportbeperkingen

De uitvoer van een onbeschikbaar geneesmiddel zal onder bepaalde voorwaarden tijdelijk verboden of beperkt kunnen worden. Er was al een eerdere poging om een uitvoer-verbod voor geneesmiddelen in te stellen, maar het Grondwettelijk Hof vernietigde die regeling enkele maanden geleden.

Onkosten

Wanneer je geneesmiddel niet be-schikbaar is, betaal je een extra kost als het alternatief geneesmid-del duurder is of je geneesmiddel moet ingevoerd worden vanuit het buitenland. De wet bepaalt dat de regering moet bekijken hoe deze extra kosten kunnen doorgerekend worden aan de producent.

Is een geneesmiddel onbeschik-baar? Dan krijg je informatie over de reden en de impact hiervan. De geschatte impact van het tekort ge-beurt aan de hand van een aantal categorieën, van ‘meer dan drie alternatieven beschikbaar’ tot ‘kri-tische onbeschikbaarheid’. Iedere categorie krijgt ook een kleur – van groen tot rood. Dat geeft je een idee van de impact van het tekort. Bij kritieke onbeschikbaarheden krijg je extra aanbevelingen zoals alternatieven voor het geneesmid-del. Je kan je ook registeren om via e-mail op de hoogte te blijven over een ontbrekend geneesmiddel

Een andere belangrijke toepassing is dat een arts, wanneer die een geneesmiddel voorschrijft, ziet of het geneesmiddel beschikbaar is en hierop onmiddellijk kan inspelen.

Verder kunnen apothekers en groothandelaars-verdelers (bedrij-ven die geneesmiddelen van de producenten naar de apotheken en ziekenhuizen verdelen) via de ap-plicatie rechtstreeks contact opne-men met de producent wanneer ze vermoeden dat een geneesmiddel niet beschikbaar is.

3. Nieuwe wetgevende maat-regelen

Begin februari 2020 werd een nieu-we wet gepubliceerd die een aantal maatregelen bepaalt om het tekort aan geneesmiddelen te beperken. Een verduidelijking van de leve-ringsplicht en het melden van on-beschikbaarheden gelden sinds 31 januari 2020. De overige bepalin-gen, die we hieronder beschrijven,

Meer informatie vind je op:

• De website van het FAGG; • Farmastatus; • De nieuwe wet: http://www.

ejustice.just.fgov.be/eli/wet/2019/12/20/2020020147/staatsblad

• of bij anneleen.lintermans@vlaamspatientenplatform.be.

11Vlaams Patiëntenplatform vzw 11Vlaams Patiëntenplatform vzw

12 Samenspraak

“Mensen die wonen, werken en bewegen in het

groen hebbenminder kans op tal van

ziekteklachten.”

Samenspraak12

13Vlaams Patiëntenplatform vzw

Benno Geertsma: “Sinds de jaren ’70-’80 gebeuren er onderzoeken naar. Zo is er een hele bekende studie over mensen die verblijven in een zorgvoorziening die uitzicht hebben op een muur en mensen die uitzicht hebben op de natuur. Dan blijkt dat het herstelproces van mensen die uitzicht hebben op natuur minder lang is dan dat van mensen die uitkijken op een muur. Het algemeen effect van natuur op gezondheid, zowel psychisch als fysisch is intussen voldoende bewezen. Maar het is nog niet zo-ver doorgedreven dat je voor elke groep van patiënten met een be-paalde aandoening kan zeggen: als je zo lang in de natuur doorbrengt, mag je dat effect verwachten.

Er gebeurt steeds meer onderzoek rond. Zo deed de universiteit Has-selt een onderzoek naar burn-out en natuur. Ze stuurden een groep van 30 personen op regelmatige basis de natuur in en een andere groep niet. Vervolgens bekeken ze welke factoren van burn-out af-nemen door activiteiten in de na-tuur. Ze zagen dat stresshormonen, hartritmestoornissen en nog andere factoren dalen bij de groep die de natuur introk.

Natuur is vaak een vergeten medi-cijn. Het is er maar we gebruiken

VPP: Voor de zorgsector is het heilzame effect van de natuur op ge-zondheid een belangrijke reden om meer samen te werken. Maar wat is de meerwaarde voor de natuursector?

Benno Geertsma: “Voor de natuur-sector is het belangrijk dat natuur niet enkel bekeken wordt als een plaats waar plantjes en beestjes zo goed mogelijk beschermd moe-ten worden. Je hebt die natuur ook nodig voor je eigen gezondheid. We willen die link versterken. Het is een extra argument om te zorgen dat mensen natuur in hun buurt hebben om van te genieten.

Voor mensen kan de link tussen ge-zondheid en natuur ook een grote motivator zijn: ‘Natuur doet iets met mij en daarom wil ik mij er voor inzetten’. Voor de natuursec-tor is de meerwaarde van natuur voor je gezondheid een extra argu-ment om ons werk verder te zetten. Zeker als dat wetenschappelijk on-derbouwd wordt.”

VPP: Hoe ver staat het onderzoek naar het ef-fect van natuur op ge-zondheid?

VPP: Waarom is het Net-werk Natuur & Gezond-heid opgestart?

Benno Geertsma: “Enerzijds om-dat we bij verschillende organisa-ties uit de natuur- en zorgsector de goesting zagen om meer samen te werken. Anderzijds neemt ook de wetenschappelijke kennis over de invloed van natuur op gezondheid toe. Dat leek ons het ideale klimaat om de krachten te bundelen. Het is belangrijk dat niet iedereen naast elkaar begint te werken. We willen goed weten wie met wat bezig is en welke studies er lopen. Wat is er al wel bewezen en wat nog niet? Wie wil er iets doen? Wie zoekt er prak-tische kennis? Op 21 maart 2019 ging het Netwerk Natuur & Gezond-heid officieel van start.

We zien dat er binnen de zorgsector een nieuwe wind waait. Er wordt niet alleen meer gestreefd naar de perfecte gezondheid. Ook werken aan veerkracht komt meer aan bod. Daarvoor heb je een omgeving no-dig die aangenaam is. De zorgsec-tor werkt aan de gezondheid van mensen en de natuursector aan onze planeet. Eigenlijk past dat on-gelofelijk goed samen. We hebben elkaar iets te bieden en het is bijna raar dat we nu pas beginnen samen te werken.”

Wist je dat natuur goed is voor je gezondheid? Meer en meer wetenschappelijk onder-zoek bevestigt die stelling. Om die unieke link tussen natuur en gezondheid te verster-ken, is het belangrijk dat organisaties uit de natuur- en zorgsector nauwer samenwer-ken. We interviewden Benno Geertsma, beleidsmedewerker bij Natuurpunt en een van de trekkers van het Netwerk Natuur & Gezondheid. Het Vlaams Patiëntenplatform sloot zich eind vorig jaar aan bij dit netwerk.

Interview Netwerk Natuur & Gezondheid

“Natuur is vaak een vergeten medicijn. Het is er maar we gebruiken het niet altijd.”

14 Samenspraak

het niet altijd. Nu is er steeds meer wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat natuur zowel preven-tief als behandelend kan werken. Mensen die wonen, werken en be-wegen in het groen hebben minder kans op tal van ziekteklachten. Ze-ker nu in Vlaanderen alles verste-delijkt, stijgt het belang alleen nog maar van de stukjes groen die ons nog resten.”

VPP: Wat voor organisa-ties maken deel uit van het netwerk?

Benno Geertsma: “We focussen vooral op de natuur- en gezond-heidssector, maar ook andere sectoren zijn welkom. Zowel het middenveld, de overheid als de on-derzoekswereld zitten in het net-werk. Op dit moment zijn bijvoor-beeld het Agentschap van Natuur en Bos, de ziekenfondsen, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Steunpunt Milieu en Gezondheid en het Vlaams Instituut Gezond Le-ven lid. Je ziet dat de interesse om meer samen te werken groeit en dat we elkaar aan het zoeken zijn. In de meer dan 40 partners is er nu al een bonte mix.”

VPP: Wat zijn de belang-rijkste doelstellingen van het netwerk?

Benno Geertsma: “We willen ener-zijds de positieve impact van na-tuur op gezondheid meer belich-ten. Ook als reactie op de vaak negatieve aandacht die er is rond milieu, zoals over lucht-, bodem- en watervervuiling. We willen de wetenschappelijke studies rond natuur en gezondheid bundelen en beschikbaar maken. Maar het is ook echt een doel om de praktijkerva-ringen te bundelen. Zo willen we

voorkomen dat er wordt gezegd: ga op stap, knuffel een boom en je bent beter. Mensen moeten vanuit de juiste kennis overgaan tot actie. Door ervaringen uit te wisselen kun-nen we ook in kaart brengen voor welke doelgroep welke soort acties het nuttigste zijn.

We willen ook graag het beleid in-spireren. Beleid is vaak in hokjes verdeeld. Dat is nodig om doelen te realiseren, maar dit is echt een thema dat over de grenzen heen gaat. Een evolutie die bezig is in het gezondheidsbeleid, 'Health in all policies', sluit daar bij aan. In elk domein zoals natuur, onderwijs wordt gewerkt rond gezondheid. Vanuit de natuursector willen we die integratie in alle sectoren ook. Natuur dicht bij elke burger bren-gen is altijd ons doel geweest.”

VPP: Wat realiseerde het Netwerk al?

Benno Geertsma: “Al heel wat! Het gaat vooral om acties die al lopen en die we in het netwerk in-tegreren en verspreiden. Eind vo-rig jaar lanceerden het Bosforum en het Agentschap Natuur en Bos op een studiedag een ontwerp-actieplan natuur en gezondheid6. Daarin staan heel wat toffe acties rond natuur en gezondheid die het beleid mee zou kunnen ondersteu-nen. Netwerkdagen organiseren of faciliteren om mensen uit verschil-lende sectoren samen te brengen is een van onze belangrijkste doelen. Mensen komen elkaar nog te weinig tegen terwijl we elkaar veel te bie-den hebben.”

6 https://www.bosplus.be/k/nl/n167/news/view/59417/19367/grote-opkomst-voor-studiedag-natuur-en-gezondheid.html

VPP: Wat zou je over 5 jaar graag willen reali-seren met het Netwerk?

Benno Geertsma: “Het is moeilijk om te spreken voor iedereen van ons netwerk, maar een van onze doelen is meer natuur voor ieder-een. Een van mijn dromen is dat steeds meer zorgvoorzieningen of -organisaties natuur gebruiken als een medicijn voor hun doelgroep. Uiteraard niet als enige medicijn, maar als onderdeel van een behan-deling. Daarnaast hoop ik dat zorg-voorzieningen op de locatie waar ze actief zijn, zullen ijveren voor meer groen. Het zou mooi zijn als de oppervlakte groen rond zorg-voorzieningen toeneemt en ook va-ker gebruikt wordt.

Die interesse en goesting om meer samen te werken is zowel in de na-tuur- als in de zorgsector aanwezig. Maar hoe integreer je dat in je wer-king? Die stappen zijn we nog aan het zetten.

In de vorige regeerperiode had-den we een gesprek met minister Jo Vandeurzen. Die wou bekijken of het natuuraspect kon geïnte-greerd worden in de preventieve gezondheidsdoelen. We moeten de samenwerking tussen de natuur- en zorgsector verankeren. Zodat zor-ginstellingen kunnen zeggen: ‘we werken eraan want het zit in onze structurele doelstellingen’. Anders blijft de samenwerking beperkt tot goedbedoelde, vrijblijvende acti-viteiten. In het Vlaams regeerak-koord staat een passage over na-tuur en gezondheid. Ze willen ons netwerk en de wetenschappelijke kennis rond natuur en gezondheid ondersteunen. Hopelijk kunnen we over een aantal jaren zeggen: ‘dit hebben we allemaal samen gerea-liseerd’. Ik denk dat het de goede richting uitgaat!”

15Vlaams Patiëntenplatform vzw

Hoe leg je als patiëntenvereniging een link tussen gezondheid en natuur?

• Organiseer activiteiten in een nabijgelegen na-tuurgebied, bos- of parkgebied of in een tuin en doe dat bewust vanuit het oogpunt van ge-zondheid. Maak bijvoorbeeld een wandeling in een natuurgebied om tot rust te komen.

• Bekijk wat haalbaar is voor de doelgroep van je vereniging. Voorzie bijvoorbeeld voldoen-de pauzes tijdens het wandelen, zorg dat de moeilijkheidsgraad van de wandeling niet te hoog ligt of dat mensen tot op het laatste mo-ment kunnen afzeggen voor een wandeling als ze zich op dat moment niet goed voelen.

• Bekijk waar je tegenaan loopt als je activitei-ten organiseert in de natuur. Wat zijn hinder-nissen? Het Netwerk Natuur & Gezondheid is benieuwd naar die ervaringen.

• Deel ook je successen! Welk soort evenement is supergoed gelukt en kan andere verenigin-gen inspireren? Ook die informatie is nuttig om te delen binnen het Netwerk Natuur & Gezond-heid.

• Er zijn verschillende hogeschoolstudenten die graag studies willen doen over groepen die ac-tief zijn in de natuur. Ze willen onderzoeken wat het effect van natuur is op gezondheid. Die kennis kan ook nuttig zijn voor je vereni-ging. Heb je interesse? Contacteer het Net-werk! Contactgegevens vind je op de website van het Netwerk Natuur & Gezondheid.

• Neem eens een kijkje op de website van het Netwerk Natuur & Gezondheid (www.netwer-knatuurengezondheid.be) om inspiratie op te doen.

• Beweeg 30 dagen mee in het groen via de 30 30 campagne van Bosplus en CM (7/3-5/4/2020): www.30-30.be

• Er zijn steeds meer loopbaan- en natuurcoa-ches actief die je kunnen begeleiden in de natuur. Ook zij doen dit steeds meer vanuit het oogpunt van natuur en gezondheid. Onder andere bij Inverde (https://www.inverde.be) kan je terecht voor meer info.

15Vlaams Patiëntenplatform vzw

16 SamenspraakSamenspraak16

17Vlaams Patiëntenplatform vzw

Dringend ziekenvervoer

Het dringend ziekenvervoer is het vervoer waarbij een dringende me-dische tussenkomst nodig is. Dit vervoer wordt aangevraagd via de dienst 112. Enkel erkende ambulan-cediensten voeren dit uit. Bij drin-gend ziekenvervoer word je als pati-ent steeds naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gebracht. Er bestaan een paar uitzonderingen op die regel7. Vervoer dat niet via de dienst 112 aangevraagd wordt, is steeds niet-dringend vervoer. Dit komt verderop aan bod.

7 In volgende gevallen wordt de patiënt niet naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gebracht:

• bij een collectieve noodsituatie (bijvoorbeeld wanneer er veel slachtoffers zijn zoals bij een ramp).

• wanneer de MUG-arts of behan-delend arts beslist dat de patiënt omwille van de gezondheidstoe-stand specifieke diagnostische of therapeutische middelen nodig heeft of omdat een ander zieken-huis aan bepaalde voorwaarden voldoet en beschikt over het patiëntendossier.

• bij kinderen tot en met 14 jaar wordt het dichtstbijzijnde ziekenhuis gekozen dat beschikt over een erkende dienst voor kindergeneeskunde.

Ambulance

De kosten van het dringend zieken-vervoer zijn wettelijk bepaald. Voor elke dringende tussenkomst van de ambulance na een 112-oproep betaal je als patiënt 60 euro rem-geld, ongeacht de afgelegde afstand. Ook als je niet naar het ziekenhuis wordt gebracht, betaal je deze reke-ning. Bovenop deze 60 euro mogen geen bijkomende kosten worden aangerekend.

MUG

Op vraag van de dienst 112 kan de MUG worden uitgestuurd. Deze brengt een spoedarts en een verpleegkun-dige tot bij de patiënt. Zij stabiliseren de toestand van de patiënt voordat hij met de ambulance naar het zie-kenhuis wordt vervoerd.

Voor de kosten van de MUG bestaan volgende afspraken: de prestaties van de spoedarts zullen op de zieken-huisfactuur staan (zijn honorarium bedraagt ongeveer 53 euro) maar dit betaalt de ziekteverzekering volledig terug. Daarnaast kunnen er techni-sche prestaties op de factuur staan. Een aantal hiervan betaalt het zie-kenfonds volledig terug. De andere prestaties moet de patiënt gedeelte-lijk zelf betalen.

Helikopter

Uitzonderlijk wordt er een helikopter ingezet voor dringend vervoer. De kostprijs is afhankelijk van het aan-tal afgelegde kilometers8. De factuur bedraagt 65,71 euro voor de eer-ste tien kilometers. Vanaf de elfde kilometer betaal je 6,56 euro per kilometer, vanaf de eenentwintigste kilometer 5,02 euro. De ziekteverze-kering betaalt de helft van je factuur terug. Breng daarom je factuur bin-nen bij je ziekenfonds.

Niet-dringend ziekenvervoer

Onder het niet-dringend ziekenver-voer valt alle vervoer dat niet via de dienst 112 wordt aangevraagd.

Dit vervoer kan zowel liggend, zit-tend als in de rolstoel gebeuren, af-hankelijk van de medische toestand van de patiënt.

8 De afgelegde kilometers worden berekend vanaf de basis van de helikopter tot op de plaats van de interventie, gevolgd door het traject vanaf deze plaats tot aan het zieken-huis en tenslotte het traject vanaf het ziekenhuis terug naar de basis. De afstand wordt niet berekend volgens de kilometers in vogelvlucht, maar volgens de kilometers die zouden zijn afgelegd als wegtraject.

Ziekenvervoer:zie jij het bos door de bomen nog?

Dringend ziekenvervoer, niet-dringend ziekenvervoer, vrijwilligersvervoer …? Ontvang je een tegemoetkoming vanuit de verplichte ziekteverzekering, vanuit de aanvullende ziekteverzekering of helemaal niets? De wereld van het ziekenvervoer is niet eenvoudig en je dreigt snel door de bomen het bos niet meer te zien. Graag maken we jou wegwijs. Zo weet je waar je terecht kan voor welk vervoer en wat het jou zal kosten.

18 Samenspraak

Als je niet-dringend ziekenvervoer nodig hebt, moet je op voorhand beslissen (eventueel samen met je behandelend arts) of je best zit-tend, liggend of met de rolstoel vervoerd wordt. Afhankelijk van het type vervoer, zal er een andere dienst komen of zal er een ander tarief gelden.

Als je niet-dringend vervoer wil aanvragen, neem je best contact op met je ziekenfonds. Zij maken afspraken met ziekenvervoerders waardoor het vervoer gedeeltelijk door het ziekenfonds terugbetaald wordt. Sommige ziekenfondsen wer-ken samen met vrijwilligersorganisa-ties. Heb je geen medische begelei-ding nodig? Dan kan je ook op hen beroep doen. Zo heb je bijvoorbeeld diensten zoals de minder mobiele centrales9. Vraag steeds op voor-hand een schatting van de kostprijs van je vervoer.

Terugbetaling

Het niet-dringend ziekenvervoer wordt slechts in een aantal geval-len terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. Het gaat dan om specifiek ziekenvervoer in de vol-gende gevallen:

• het vervoer van een kind van de materniteit naar (en eventueel terug) de dienst neonatologie;

• kankerpatiënten die ambulant behandeld worden10;

• dialysepatiënten die ambu-lant dialyse ontvangen in een nierdialysecentrum;

• ambulante multidisciplinaire revalidatie in een gespecialiseerd centrum wanneer de patiënt enkel in een rolwagen vervoerd kan worden;

• patiënten die verblijven in een psychiatrisch ziekenhuis of een

9 Meer informatie over de minder mobiele centrales vind je op www.mindermobielencentrale.be.10 Er is ook een terugbetaling voor de reiskosten van ouders van kinde-ren met kanker die gehospitaliseerd zijn.

ziekenhuis met enkel een dienst voor revalidatie of geriatrie, krij-gen een terugbetaling voor hun vervoer tijdens een kankerbehan-deling of nierdialyse;

• patiënten die fysiek en/of psy-chisch afhankelijk zijn en die in een centrum voor dagverzorging verblijven, krijgen een vergoe-ding voor verplaatsingskosten. Die afhankelijkheid wordt bepaald door een aantal criteria.

In alle andere gevallen is het moge-lijk dat jouw ziekenfonds vanuit zijn aanvullende verzekering het niet-dringend ziekenvervoer terugbetaalt. Maar die terugbetaling verschilt sterk van ziekenfonds tot ziekenfonds.

Overzicht terugbetaling niet-dringend ziekenvervoer

Omdat er voor het niet-dringend ziekenvervoer geen prijzen en voor-waarden voor terugbetaling bepaald zijn, behalve de 6 gevallen die zonet vermeld zijn, kunnen ziekenfondsen via hun aanvullende verzekering zelf bepalen hoeveel ze van de factuur terugbetalen. De terugbetaling tussen ziekenfondsen verschilt, net zoals er ook verschillen zijn tussen de regio’s van hetzelfde ziekenfonds. Dit maakt het heel onoverzichtelijk.

Het VPP maakte daarom een over-zicht van de terugbetaling van het niet-dringend ziekenvervoer. Op onze website11 vind je de fiches van de ver-schillende ziekenfondsen, per regio, met vermelding van de terugbetalin-gen in 2020.

In ons overzicht beperkten we ons tot de terugbetaling van het niet-dringend ziekenvervoer en de terugbetaling van het specifiek ziekenvervoer (de bovenvermelde lijst met specifieke gevallen) die je ontvangt bovenop de wettelijke terugbetaling van de ver-plichte ziekteverzekering. We geven een antwoord op volgende vragen:

11 http://vlaamspatientenplatform.be/themas/ziekenvervoer-1

• welk vervoer wordt terugbe-taald vanuit de aanvullende verzekering?

• aan welke voorwaarden moet je vervoer voldoen om terugbeta-ling te krijgen?

• hoeveel bedraagt de terugbetaling?

Vervoer bij opname in het zie-kenhuis

De vorming van de ziekenhuisnet-werken is volop in ontwikkeling. Ziekenhuizen beslissen met welke ziekenhuizen ze gaan samenwer-ken. Hierdoor kunnen ze niet meer alle onderzoeken zelf uitvoeren. De kans is groot dat patiënten zich ver-der moeten verplaatsen voor een opname of consultatie in een zie-kenhuis. Daarnaast zullen patiënten ook meer vervoerd worden tussen ziekenhuizen van hetzelfde netwerk voor onderzoeken of behandelingen.

Op dit moment is het afhankelijk van het ziekenhuis waar je overnacht, of jij of het ziekenhuis de factuur van het vervoer tussen twee ziekenhui-zen zal betalen.

• Wanneer het gaat over vervoer tussen twee campussen van één ziekenhuis, betaalt het ziekenhuis het vervoer.

• Wanneer een patiënt opgenomen is in ziekenhuis A en hij moet naar ziekenhuis B voor een onderzoek én er is geen overnachting in zie-kenhuis B, dan betaalt ziekenhuis A het vervoer.

• Is er wel een overnachting in zie-kenhuis B? Dan betaalt de patiënt het vervoer volgens de regelingen van niet-dringend ziekenvervoer.

Vaak wordt dit ziekenvervoer door de sociale dienst van het ziekenhuis geregeld. Zorg ervoor dat je goed geïnformeerd bent over de kostprijs en laat altijd weten bij welk zieken-fonds je aangesloten bent.

19Vlaams Patiëntenplatform vzw

Vragen of klachten?

Heb je vragen bij je factuur? Laat deze controleren door je ziekenfonds. Zij weten wat aangerekend mag worden en wat niet.

Heb je klachten? Breng je ziekenfonds en de zie-kenververvoerder op de hoogte. Vind je bij hen geen gehoor? Dan kan je klacht indienen bij de commissie niet-dringend liggend ziekenvervoer: NDLZ@zorg-en-gezondheid.be

Naar beter ziekenvervoer: deel jouw ervaring en word zo deel van de oplossing!

Het Vlaams Patiëntenplatform ontvangt heel wat vragen en klachten over ziekenvervoer. We denken dat het beter kan! Deel daarom je ervaringen via onze korte bevraging. Jouw verhaal kan een deel van de oplossing zijn.

Deel jouw ervaring via deze link: https://nl.surveymonkey.com/r/beterziekenvervoer. Deelnemen kan tot eind juni 2020.

Het VPP wil:

1. Kwaliteitsvol ziekenvervoer:

• door kwaliteitsvereisten en regelgeving van het niet-dringend liggend ziekenvervoer verder uit te werken;

• door een laagdrempelige klachteninstantie op te richten. Op basis van deze klachten kan de kwaliteit van het ziekenvervoer verbeterd worden.

2. Betaalbaar en toegankelijk ziekenvervoer:

• door werk te maken van transparante prijs-afspraken en tariefzekerheid;

• door de terugbetaling vanuit de aanvullen-de verzekering van de verschillende zieken-fondsen gelijk te schakelen;

• door de terugbetaling van ziekenvervoer vanuit de verplichte ziekteverzekering uit te breiden;

• door maximaal gebruik te maken van de derde-betalersregeling;

• door de kosten van het ziekenvervoer te laten meetellen voor de maximumfactuur zodat patiënten beschermd worden tegen hoge gezondheidskosten;

• door patiënten duidelijk en proactief te informeren over de kostprijs en terugbeta-lingstarieven van het vervoer;

• door administratieve vereenvoudiging, bij-voorbeeld door de terugbetalingsattesten te harmoniseren en digitaliseren.

3. Een gecoördineerde aanpak van het volledige aanbod van ziekenvervoer:

• door ziekenvervoer efficiënt te organiseren. Nu ge-beurt het bijvoorbeeld soms dat een ziekenwagen een patiënt naar het ziekenhuis brengt en leeg terug naar zijn standplaats rijdt. Terwijl er misschien rond het-zelfde moment een patiënt met diezelfde ziekenwa-gen terug naar huis zou kunnen gebracht worden;

• door patiënten duidelijk te informeren over het be-staande aanbod en het meest geschikte vervoer voor hun situatie.

4. Voor het vervoer tussen ziekenhuizen12:

• in het kader van eenzelfde ziekenhuisnetwerk:

o dat de ziekenhuizen bekijken hoe ze het ziek-envervoer efficiënt en betaalbaar kunnen or-ganiseren;

o dat de kostprijs van het interhospitaal vervoer door het netwerk gefinancierd wordt. Hiervoor kan een deel van de efficiëntiewinsten gebruikt worden.

• tussen ziekenhuizen van verschillende netwerken:

o dat dringend gezocht wordt naar een oplossing om het vervoer tussen ziekenhuizen betaalbaar te maken, bijvoorbeeld door een begrenzing van de kostprijs voor het ziekenvervoer;

o dat de patiënt op voorhand ingelicht wordt over de kostprijs van het ziekenvervoer;

o er naar betaalbare alternatieven wordt gezocht wanneer blijkt dat de kostprijs voor het vervoer te hoog is.

12 De uitgebreide standpunttekst over interhospitaal vervoer vind je terug op de website: http://vlaamspatientenplatform.be/themas/ziekenvervoer-1.

Bronnen: https://www.cm.be/cm-dienstverlening-hospitalisatie/financieel/tegemoetkomingen-vervoer/dringend-ziekenvervoer

20 Samenspraak

Wat betalen ziekenfondsen terug

van psychotherapie & psychologische begeleiding?

Ziekenfondsen betalen in sommige gevallen psychotherapie en psychologische begelei-ding voor een deel terug. Het gaat om aanvullende voordelen en diensten die verschillen per ziekenfonds. Voor patiënten is het niet altijd makkelijk om te weten welk zieken-fonds wat terugbetaalt. Met onze vergelijking willen we jou hierover informeren.

Het Vlaams Patiëntenplatform maakt jaarlijks een vergelijking van de terugbetaling van psychotherapie door de ziekenfondsen. Een schematisch overzicht vind je op de volgende pagina’s. Op onze website vind je een uitgebreider dossier per ziekenfonds.

De vergelijking gaat over de terugbetaling van consultaties bij een psycholoog of psychotherapeut buiten ziekenhuizen of zorginstellingen. Ze gaat niet over een verblijf in psychiatrische ziekenhuizen, psychiatrische afdelingen van een algemeen ziekenhuis (PAAZ), psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT) of Initiatieven Beschut Wonen (IBW). Ze gaat bovendien niet over consultaties bij Centra Geestelijke Gezondheidszorg (CGG), Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW) of Revalidatiecentra (CAR).

Enerzijds wordt er een deel van psychotherapie en psychologische begeleiding terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. Anderzijds kan je terugbetaling ontvangen via de aanvullende verzekering van je ziekenfonds. We leggen eerst de terugbetaling binnen de verplichte ziekteverzekering uit. Daarna zoomen we in op onze vergelijking van de terugbetaling via de ziekenfondsen.

Wanneer wordt psychothe-rapie en psychologische begeleiding terugbetaald door de verplichte ziekte-verzekering?

Sinds 2019 is de terugbetaling van psychotherapie en psychologische begeleiding gedeeltelijk inbegre-pen in de verplichte ziekteverzeke-ring (die voor elk ziekenfonds het-zelfde is). Je kan een kortdurende, ambulante behandeling volgen bij een psycholoog of orthopedagoog en dit wordt gedeeltelijk terugbe-taald via de verplichte ziekteverze-kering. Om voor deze terugbetaling in aanmerking te komen moet je voldoen aan onderstaande voor-waarden:

• tussen 18 jaar en 64 jaar oud zijn op de datum van de eerste sessie;

• lijden aan een psychisch pro-bleem op vlak van angst, depressie of alcoholgebruik dat matig ernstig is. Een beperkt aantal sessies eerstelijnspsycho-logische zorg moet het probleem voldoende verhelpen;

• verwezen zijn door je huisarts of psychiater die je daarvoor een verwijsvoorschrift bezorgt.

Met één verwijsvoorschrift van je huisarts of psychiater kan je één reeks van 4 sessies volgen. Als je na afloop van een reeks opnieuw een verwijsvoorschrift krijgt, kan je opnieuw 4 sessies volgen. Per jaar kunnen er voor jou in totaal maximum 8 sessies worden terug-betaald. Per sessie betaal je 11 euro. Personen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming betalen 4 euro per sessie. Het overige bedrag wordt terugbe-taald door het ziekenfonds. Meer informatie vind je terug op https://www.inami.fgov.be/nl/themas/kost-terugbetaling/door-zieken-fonds/geestelijke-gezondheidszorg/Paginas/kortdurende-psychologi-sche-behandeling-volwassenen.aspx

Standpunt VPP

Het VPP is blij met deze terugbetaling van consultaties bij een psycholoog. We zien dit echter als een eerste stap. Er is nood aan een uitbreiding van de doelgroep, zowel qua leeftijd als qua problematiek. Ook jongeren, oude-ren, personen met andere psychische kwetsbaarheden én personen met een lichamelijke aandoening heb-ben psychische zorgnoden waarvoor psychologische begeleiding nodig is.

21Vlaams Patiëntenplatform vzw

De ideale situatie van een laagdrem-pelige geestelijke gezondheidszorg is nog veraf. Momenteel zijn er nog té veel financiële en andere drem-pels, bijvoorbeeld wachtlijsten. Psychologische begeleiding moet beschikbaar zijn voor iedereen die er nood aan heeft!

Vergelijking terugbetaling psy-chotherapie en psychologische begeleiding ziekenfondsen

Wat valt op in de vergelijking van de verschillende ziekenfondsen?

• Wat terugbetaald wordt verschilt van ziekenfonds tot ziekenfonds.

• Alle ziekenfondsen bieden een terugbetaling aan voor de doel-groep kinderen en jongeren.

• Voor de doelgroep volwassenen zijn er nog steeds twee zieken-fondsen die geen enkele vorm

van terugbetaling of prijsver-mindering aanbieden. Dit blijft hetzelfde als in 2018! Twee zie-kenfondsen kozen ervoor om de terugbetaling voor volwassenen te verdubbelen (of meer).

• Enkele ziekenfondsen bieden zelf een vorm van begeleiding aan: een telefonische luister-lijn, online hulp of een gesprek bij een psycholoog van de sociale dienst. Sommige ziekenfondsen bieden zelf cursussen, bijvoor-beeld mindfulness, en andere gezondheidsbevorderende dien-sten, zoals bijvoorbeeld een app, aan.

• Er zijn verschillen in het aantal sessies die terugbetaald wor-den. Bij sommige ziekenfondsen worden jaarlijks een aantal psy-chotherapiesessies terugbetaald. Anderen betalen eenmalig een aantal sessies terug. Dit varieert van 5 tot 24 sessies.

• Het maximumbedrag dat terug-betaald wordt, varieert sterk.

Sommige ziekenfondsen bieden maximaal 50€ terugbetaling aan per jaar, andere 300€ per jaar of een maximaal bedrag van 540€ (eenmalig, in het totaal). Voor psychotherapie bij kinderen wordt meestal een hoger bedrag terugbetaald.

• Naast de terugbetaling van psy-chotherapie en psychologische begeleiding door een psychothe-rapeut of psycholoog, betalen verschillende ziekenfondsen ook een consultatie bij de klinisch orthopedagoog terug.

Contacteer Simon Ector voor meer informatie over de verge-lijking via simon.ector@vlaams-patientenplatform.be of via 016 23 05 26.

21Vlaams Patiëntenplatform vzw

22 Samenspraak

Psychotherapie bij psychotherapeut met overeenkomst met CM

Max. €30 - €45 per sessie24 sessies terugbetaald (eenmalig)

Psychologische begeleiding

€20 per sessieMax. 15 sessies per jaar

Psychologische begeleiding

€20 per sessieMax. €120 per kalenderjaar(gecombineerd met cursus mindfulness)

Cursus Mindfulness Psy-Go!

60% van kostprijs GratisMax. €120 per jaar 6 sessies/jaar(gecombineerd met psychologische begeleiding)

Psychologische begeleiding

€10 per sessieMax. 10 sessies per jaar

Psychotherapie

€10 per sessieMax. 5 sessies per jaar

Psychotherapie

€10 per sessieMax. 6 sessies per jaar

Psychologische bijstand

1 gratis sessie bij psycholoog van de sociale dienst

Psychotherapie Medicalia verzekering

€10 per sessie Aanvullende verzekeringMax. 10 sessies per jaar 75% van het betaald bedrag Max. €600/jaar

OZ luisterlijn

Gratis 5 telefonische psy-chologische gesprekken

Terugbetaling van psychotherapie en psychologische begeleiding

Voor kinderen en jongeren - 2020

23Vlaams Patiëntenplatform vzw

Psychologische begeleiding bij door ziekenfonds erkende therapeut

Max. €30 - €45 per sessieMax. 7 sessies (eenmalig)

Psychotherapie

Max. €20 - €25 per sessieMax. 12 sessies per jaar

WELL2DAY-therapeut

eerstelijnspsycholoog€47 per sessieOnbeperkt aantal sessies

Psychotherapie

€20 /sessieMax. 8 sessies / jaar

Psychotherapie en geestelijke gezondheidszorg

50% van de kosten tot max. €250 (eenmalig)

Psychotherapie bij ‘Fit & wel’ therapeut

Korting op de prijs.

LIMBURG

WEST-VLAANDEREN

Psychotherapie

€20 per sessieMax. 6 sessies per jaar

Psychotherapie bij zware Medicalia verzekeringof chronische aandoening

Aanvullend €20 per sessie 75% van het betaald bedrag Max. 12 sessies per jaar Max. €600/jaar

Psychologische begeleiding of psychotherapie

Individuele therapie: €15 - €30 per sessie; max. 8 sessies per jaar

Groepstherapie: €5 - €10 per ses-sie; max. 16 sessies per jaar

Intelligentieonderzoek bij WELL2DAY-therapeut

€112 i.p.v. €200

Max. 2/gezin

Psychologische begeleiding, relatie- en gezinstherapie door WELL2DAY-therapeut

44 tot 50% korting op de prijs

Max. 12 sessies/jaar

ANTWERPEN

OOST-VLAANDEREN

24 Samenspraak

Psychotherapie bij psychotherapeut met overeenkomst met CM

Max. €10-€15 per sessie24 sessies terugbetaald (eenmalig)Cursussen over mindfulness

Psychologische begeleiding

€20 per sessie Max. 6 sessies per jaar

Psychologische begeleiding

€10 per sessie Max. 6 sessies per jaar

Cursus Mindfulness Psy-Go!

Max. €60 per jaar Gratis(gecombineerd met 6 sessies/jaar psychologische begeleiding)

Psychologische begeleiding

€10 per sessieMax. 5 sessies per jaar

Psychotherapie

€10 per sessieMax. 5 sessies per jaar

Psychotherapie

€10 per sessieMax. 6 sessies per jaar

Psychologische bijstand

1 gratis sessie bij psycholoog van de sociale dienst

Geen terugbetaling voor volwas-senen vanaf 19 jaar

OZ luisterlijn Medicalia verzekering

aanvullende verzekeringgratis 5 telefonische psychologische gesprekken

75% van het totaal bedrag max. €600/jaar

Terugbetaling van psychotherapie en psychologische begeleiding

Voor volwassenen - 2020

25Vlaams Patiëntenplatform vzw

Geen terugbetaling voor volwassenen vanaf 19 jaar

Psychotherapie

Max. €10 - €15 per sessieMax. 12 sessies per jaar

WELL2DAY-therapeut,

eerstelijnspsycholoog€55 per sessieOnbeperkt aantal sessies

Psychotherapie

€20 /sessieMax. 8 sessies / jaar

Psychotherapie

€10 per sessieMax. €120

LIMBURG

Psychologische begeleiding of psychotherapie

€10 per sessie Max. 12 sessies per jaar

Psychologische begeleiding, relatie- en gezinstherapie door WELL2DAY-therapeut

45 tot 50% korting op de prijs Max. 12 sessies/jaar

ANTWERPEN

WEST-VLAANDEREN

OOST-VLAANDEREN

Psychotherapie bij zwareof chronische aandoening€20 per sessieMax. 12 sessies per jaar

Partena lijsterlijn

Gratis 5 telefonischpsychologische gesprekken

Medicalia verzekering

Aanvullend75% van het betaald bedragMax. €600/jaar

Psychotherapie bij ‘Fit & wel’ therapeut

Korting op de prijs.

26 Samenspraak

Wist je dat...…het uitreikingsmodel van Bpost veranderde?

Dit wil zeggen dat zij nog maar twee keer per week niet-dringende post zullen bedelen. Ook de poststempel kan hierdoor later gezet worden. Dat kan problematisch zijn voor aangif-ten van arbeidsongeschiktheid. Het is namelijk de datum op deze post-stempel die geldt als datum van aangifte van de arbeidsongeschikt-heid.

Bpost gaf ons twee tips:

1. Verzend je aangifte van arbeidson-geschiktheid met een priorzegel.

2. Geef je aangifte van arbeidsonge-schiktheid af in een postkantoor en vraag aan de loketbediende om er onmiddellijk een poststem-pel op te zetten.

3. Geef je aangifte van arbeidson-geschiktheid, indien mogelijk, persoonlijk af in een plaatselijk kantoor van je ziekenfonds. Vraag zeker een bewijsje van afgifte.

… het nieuw Vlaams Agentschap Opgroeien het levenslicht zag?

Dit agentschap bundelt de krachten van Kind en Gezin, Jongerenwelzijn en een deel van het aanbod van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). De hulp- en dienstverlening van zowel Jeugdhulp als Kind en Gezin blijft wel bestaan. Dit is onder meer pre-ventieve gezinsondersteuning, het Groeipakket, pleegzorg, adoptie en jeugdhulp.

… we ook voor 2020 een vergelijking van de hospita-lisatieverzekeringen van de ziekenfondsen maakten?

In deze vergelijking bekijkt het VPP onder andere op welke manier de hospitalisatieverzekeringen een dekking bieden bij voorafbe-staande aandoeningen, voor welke soort hospitalisaties de kosten voor geestelijke gezondheidszorg wor-den terugbetaald, welke premies er betaald moeten worden … Download de vergelijking gratis via www.vlaamspatientenplatform.be onder het thema verzekeringen of vraag ze op via het nummer 016 23 05 26. Heb je nog vragen? Contacteer Simon Ector via simon.ector@vlaam-spatientenplatform.be of bel 016 23 05 26.

… ziekenwagendiensten medio 2020 vergund moeten zijn om niet-dringend liggend zieken-vervoer te mogen uitvoeren?

De controle-organisatie Vinçotte NV zal kijken of de aanbieders van niet-dringend liggend ziekenvervoer voldoen aan de kwaliteitseisen voor-dat ze een vergunning krijgen. De ziekenwagendiensten hebben tot 27 juni 2020 de tijd om een vergunning te bekomen. De lijst met vergunde aanbieders kan je binnenkort bekij-ken op: www.zorg-en-gezondheid.be/ziekenvervoer.

Het VAPH is niet langer bevoegd voor de centra voor ontwikkelings-stoornissen (COS), observatie- en behandelcentra (OBC) en voorzie-ningen voor extreme gedrags- en emotionele stoornissen (GES+) maar dit zorgaanbod blijft wel bestaan onder de bevoegdheid van dit agent-schap Opgroeien. Zij zetten samen in op een betere afstemming op het terrein en een geïntegreerde multi-disciplinaire aanpak. Meer informatie vind je op www.opgroeien.be of www.vaph.be/actueel/nieuws.

… doven en slechthorenden een tegemoetkoming kunnen ont-vangen voor rookmelders?

Vanaf 1 januari 2020 moet iedere woning in Vlaanderen uitgerust zijn met minstens 1 rookmelder per verdieping. Het VAPH biedt nu een tegemoetkoming aan voor maximaal 5 rookmelders bij een signalerings-systeem voor thuisgebruik. Voordien kon dit slechts voor 2 rookmelders. Als alternatief kan je kiezen voor rookmelders die los van een signale-ringssysteem werken (stand alone). Daarvoor kon je enkel een tegemoet-koming krijgen als je nog niet eerder een tegemoetkoming voor rookmel-ders ontving.

Meer details over hoe je de tege-moetkoming moet aanvragen, vind je op https://www.vaph.be/nieuws.

27Vlaams Patiëntenplatform vzw

… je kan deelnemen aan een studie over burn-out?

Ben je afwezig op het werk omwille van burn-out? Wil je deelnemen aan een onderzoek dat nagaat hoe men-sen met burn-out het best worden ondersteund in hun terugkeer naar werk? Het Centrum voor Omgeving en Gezondheid van de KU Leuven ont-wikkelde een zorgpad. Dit zorgpad biedt een leidraad voor de patiënt én de betrokken zorgverleners in zowel de diagnose, behandeling als terug-keer naar het werk.

De onderzoekers zoeken patiënten die samen met hun huisarts het zorg-pad in de praktijk willen uittesten in een gecontroleerde studie. Zo willen ze bekijken of mensen die het zorg-pad ontvangen (interventiegroep) sneller (en duurzamer) herstellen en terugkeren naar het werk als mensen die het zorgpad niet ontvangen (con-trolegroep).

Je wil meer informatie? Neem een kijkje op de website www.werken-burnout.be

Voor verdere info kan je contact nemen met Dr Lotje Lambreghts of Prof Dr Lode Godderis via werken-burnout@kuleuven.be.

… de app 112 BE een aantal belangrijke voordelen biedt?

Als je de app 112 BE gebruikt, moet je niet langer de noodnummers onthouden. Je klikt gewoon op het icoontje van brandweer, ambulance of politie, afhankelijk van de hulp die je nodig hebt. Je kan ook bepaalde medische info registreren in de app, zoals hartproblemen, allergieën (aan medicatie), epilepsie, diabetes … In een noodgeval ontvangt de operator

deze informatie en hij of zij kan dit doorgeven aan de hulpdiensten die ter plaatse komen.

De noodcentrales vinden je dank-zij deze app ook makkelijker terug omdat die je positie naar de nood-centrale stuurt zodra je belt en daarna elke 30 seconden een update van je positie doorstuurt. De app kan zo een kostbare tijdswinst opleve-ren.

Doven, slechthorenden en mensen met een spraakstoornis kunnen een-voudig in de app aangeven dat zij niet kunnen telefoneren. Zij kunnen via berichten met de noodcentrale communiceren.

Meer info over de app vind je op www.112.be.

www.112.be

Dringend hulp nodig? Bel de noodcentrales nu ook via App.

Download de App 112 BE en registreer je

28 Samenspraak

Missie en doel Het Vlaams Patiëntenplatform wil bijdragen tot een verhoging van de levenskwaliteit van de patiënt en zijn omgeving door gemeen-

schappelijke noden en knelpunten te helpen oplossen via belangenbehartiging op alle relevante beleidsniveaus en binnen alle relevante gezondheidsvoorzieningen.

“

”Contacteer SamenSpraak

Schriftelijk

Vlaams Patiëntenplatform vzw (VPP)Groenveldstraat 153001 HeverleeOndernemingsnummer: 0470.448.218, RPR – Leuven

Bel naar

+32 (16) 23 05 26

Mail naar

info@vlaamspatientenplatform.be

Surf naar

www.vlaamspatientenplatform.be

Volg ons

www.twitter.com/VPPvzwwww.facebook.com/vlaamspatientenplatformwww.linkedin.com/company/vlaams-patiëntenplatform-vzw

© F

oto'

s in

dez

e Sa

men

spra

ak:

Soph

ie N

uytt

en,

Free

pik,

Pex

els,

Pix

abay

• L

ay-o

ut:

ww

w.a

penb

oom

.be