SAMENHUIZEN

MET ERKENDE VLUCHTELINGEN

DOEL: ONDERSTEUNEN VAN BURGERINITIATIEVEN DIE HUISVESTING ZOEKEN VOOR ERKENDE VLUCHTELINGEN

3 WERKVORMEN

Woonclub Onderverhuren als vzw

Doorgangs-woning

VERSTERKEN

• Persoonlijke begeleiding

• Vormingen

VERBINDEN

• Burenpagina

• Werkbezoeken

• Jaarlijkse netwerkdag

INSPIREREN

• Infoavonden

• Sociale media

• Krantjes

Wat kan WGBG voor mijn initiatief betekenen?

4e WERKVORM: SAMENHUIZEN MET ERKENDE VLUCHTELINGEN

Begrip dat meerdere ladingen

dekt

Binnen het WGBG project:

• langdurig verblijven in één

woning

• samen met erkende

vluchtelingen

• waarbij men naast de privéruimten mogelijks een

aantal leefruimten deelt

SAMENHUIZEN, WAT IS DAT?

Sociale meerwaarde

• bevordert de integratie

• bestrijdt de vereenzaming

Economisch voordeel

• hoeft niet meteen alle apparaten aan te kopen

• bijverdienste voor huiseigenaars

Voordelen voor de gemeente

• verlaagt de druk op de traditionele huurmarkt

• verdichting = klimaatdoelstelling

• minder druk op de traditionele welzijnszorg

SAMENHUIZEN, WAAROM?

Situatie 2: Wat als ik huiseigenaar ben en ik wil een

vrije kamer in mijn eigen woning verhuren aan een erkend vluchteling?

SAMENHUIZEN, MAG DAT?

Situatie 1: Wat als ik samen met een erkend

vluchteling (waarmee ik geen relatie of familiale

band hebt) een woning wil huren en daarbij

sommige ruimtes deel?

Twee grootste obstakels:

1. Stedenbouwkundige

regelgeving

2. Impact op het inkomen

SAMENHUIZEN, MAG DAT?

• Stedenbouwkundig bestaat de term

samenhuizen niet

• De meeste woningen in Vlaanderen zijn

ééngezinswoningen: een huis of appartement

met één huisnummer waarin maar één

gezinseenheid mag wonen

• Samenhuizen met meerdere gezinseenheden

in een ééngezinswoning mag niet

• Controle gebeurt bij een bezoek van de

wijkagent (gemeente) of tijdens een

wooninspectie (gemeente / Vlaanderen)

STEDENBOUWKUNDIGE REGELGEVING

Geen éénduidige definitie -> afleiden uit de praktijk en de

rechtspraak

Worden altijd als gezin beschouwd:

• gehuwden of wettelijk samenwonenden & familieleden

Kan ook als gezin worden beschouwd

• meerdere personen die duurzaam samenwonen in dezelfde

woning en daar hun hoofdverblijfplaats hebben -> familiale of liefdesband tussen bewoners niet vereist

• mogelijke indicaties: één huurcontract, gezamenlijk

huishouden, uit vrije wil, …

• mogelijke contra-indicaties: afzonderlijke huurcontracten,

slot op de kamers, verschillende belcodes, de bewoners

kennen elkaar niet, meerdere tellers voor energie, …

WAT IS EEN GEZIN?

In praktijk: elke gemeente heeft zijn eigen

voorwaarden en elke wijkagent, inspecteur of ambtenaar gaat hier anders mee om

Bv: in Gent is samenhuizen in een

ééngezinswoning mogelijk enkel indien alle

inwoners gedomicilieerd zijn in de woning

en er maar één geregistreerd huurcontract

is

-> online opzoeken of jouw gemeente

bijkomende voorwaarden stelt

-> navragen bij de dienst wonen /

ruimtelijke ordening van je gemeente

EN IN MIJN GEMEENTE?

SAMENHUIZEN, MAG DAT?

SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN

STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één

gezinseenheid beschouwt

Neen, niet in een

ééngezinswoning

Om een deel van je eigen woning te verhuren moet je het aantal woongelegenheden

uitbreiden

VAN ÉÉN- NAAR MEERGEZINSWONING

Kamerwoning Opsplitsen

• stedenbouwkundige vergunning verplicht, ook

zonder werken

• Elke gemeente heeft eigen voorwaarden

• Woonoppervlakte moet minstens 250 m² zijn

• Eén parkeerplaats per wooneenheid

• …

• In sommige gebieden of gemeenten is opsplitsing

nooit vergunbaar

VAN ÉÉN- NAAR MEERGEZINSWONING

SAMENHUIZEN, MAG DAT?

SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN

STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één

gezinseenheid beschouwt

Ja, mits een vergunning als

meergezinswoning

• meergezinswoning: elke gezinseenheid heeft

een apart adres in het bevolkingsregister ->

financieel onafhankelijk

• ééngezinswoning: alle bewoners in het

bevolkingsregister worden beschouwd als één

gezin samenwonend op één adres

• Geen impact indien men een arbeidsloon of

een pensioen ontvangt

• Mogelijk zware financiële gevolgen indien men

een vervangingsinkomen krijgt

IMPACT OP HET INKOMEN

Leeflooncategorie: OCMW voert een sociaal onderzoek uit

• OCMW definitie samenwonen: “onder hetzelfde dak wonen van personen die hun huishoudelijke aangelegenheden hoofdzakelijk gemeenschappelijk regelen”

Indicaties uit de rechtspraak:

• louter een economisch voordeel halen uit het delen van een woning is niet voldoende, het betreft bv. ook andere kosten delen zoals voeding, verzorging, & mobiliteit

• het samen gebruiken van functionele ruimtes zoals de badkamer of keuken volstaat niet, er moeten ‘betekenisvolle ruimten’ gedeeld worden

• het samenwonen moet een stabiel karakter in de tijd vertonen

Echter: in praktijk beoordeelt elk OCMW dit anders en wordt de procedure niet overal correct toegepast (bv. ontbreken van een sociaal onderzoek, automatismen op basis van het bevolkingsregister, het aantal deurbellen, …)

IMPACT OP HET INKOMEN

• Werkloosheidsuitkering, Ziekte- en invaliditeitsuitkering, … : automatisch als samenwonend beschouwd

• Maar: je kan het tegendeel bewijzen (o.a. een huurcontract, een aparte kamer hebt en je huishouden niet hoofdzakelijk gemeenschappelijk voert, …)

• Inkomensgarantie voor Ouderen: verlaging indien men niet alleen woont, tegendeel bewijzen is niet mogelijk

• …?

-> vooraf toetsen bij het OCMW of bij andere bronnen van vervangingsinkomens

IMPACT OP HET INKOMEN

SAMENHUIZEN, MAG DAT/KAN DAT?

SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN

STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één

gezinseenheid beschouwt

JA, mits een vergunning als

meergezinswoning

IMPACT OP INKOMEN

NEEN, indien werk/pensioen

MOGELIJKS, indien andere

vervangingsinkomens

NEEN

• stedenbouwkundige melding (eenvoudiger dan een vergunning)

• geldig in gans Vlaanderen sinds eind 2016

• om een ondergeschikte wooneenheid te creëren binnen een bestaande woning (huis, appartement, …)

• met als doel erkende vluchtelingen te huisvesten (ook: asielzoekers die de opvang wensen te verlaten of mensen die acuut dakloos zijn wegens schade aan de woning)

• in te dienen bij je gemeente, die binnen de 30 dagen dient te antwoorden

NIEUW: De Melding Tijdelijk Wonen

• Eén ondergeschikte wooneenheid

( = één extra ‘gezin’)

• Sluit fysiek aan bij de woning

• Max 1/3 van de volledige woonoppervlakte

• Max 3 jaar per woning

• Einde situatie eveneens melden

Voorwaarden?

• Inwoner kan zich laten inschrijven op dit

ondergeschikte adres en krijgt een aparte code in

het bevolkingsregister -> volledig onafhankelijk

inkomen

• Kadastraal inkomen blijft ook ongewijzigd want

situatie is tijdelijk

• Mogelijks wél een impact op woonpremies,

subsidies of fiscale voordelen -> nagaan bij je

premieverstrekkers

Een inwoner met schulden? Net als bij andere vormen

van samenhuizen: risico voor de private delen van de

inwoner + de gedeelde ruimtes

-> Plaatsbeschrijving maken voor de intrek, aanduiden

wat er van jou is en rekeningen bijhouden

IMPACT OP HET INKOMEN

SAMENHUIZEN, MAG DAT/KAN DAT?

SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN MELDING TIJDELIJK

WONEN

STEDENBOUWKUNDIG

JA, mits men jullie als

één gezinseenheid

beschouwt

JA, mits een

vergunning als

meergezinswoning

JA, met een

vereenvoudigde

melding

IMPACT OP INKOMEN

NEEN, indien

werk/pensioen

MOGELIJKS, indien

vervangingsinkomens

NEEN NEEN

Aan te raden!

• voorbereiding op de traditionele huurmarkt & promoot doorstroom

• Prijs zelf te bepalen, maar liefst niet meer dan 1/3 leefloon

• Huursubsidie aanvragen voor een kamer is mogelijk sinds 2019!

Let op!

• Kwaliteitsnormen voor kamerverhuur & huurwetgeving naleven

• Standaard huurcontract

• Brandverzekering niet vergeten (zowel verhuurder als huurder)!

• Huurinkomsten zijn belastbaar -> langsgaan bij een

verhuurdersbond / eigenaarsbond

• Huurinkomsten hebben mogelijks een impact op je eigen

vervangingsinkomens

Verhuren?

ORBIT vzw maakte een stap-voor-stap

handleiding om uit te printen

-> Bevat alle nodige documenten en is

reeds gedeeltelijk voor je ingevuld

www.woninggezocht.be/melding

Indienen

• op papier bij woondienst (want geen

architect vereist) -> sommige

gemeenten vragen 50 euro

• via het digitale omgevingsloket kan

ook

STAP-VOOR-STAP HANDLEIDING

Melding is nog vrij nieuw -> gemeente / dienst wonen / OCMW

is nog niet overal op de hoogte

Betrek ORBIT vzw bij het indienen van je melding

• zo weten wij of onze aanpakt werkt

• kunnen we bijspringen indien de gemeente of het OCMW

vragen heeft (of weigert)

• kunnen we je helpen de perfecte huisgenoot uitkiezen via

één van de burgerinitiatieven die we ondersteunen,

Er zijn nog andere Vlaamse & gemeentelijke formules die

samenhuizen mogelijk maken: zorgwonen (Vlaams),

kotmadamformule (Leuven), hospitawonen (Gent), …

NOG EVEN DIT:

• Zorg dat je woondienst, OCMW, LOI, … op de hoogte is

van deze nieuwe regelgeving

• Maak volop promotie voor deze nieuwe vorm van

samenhuizen

• in je dorpskrant of stadsmagazine

• toevoegen aan je online website

• OCMW: Pas de sociale controle correct toe

• Zet samen met ORBIT vzw een MTW project op in je

gemeente (bv. lokale infoavond voor eigenaars, …)

• @Vlaanderen: Verwijder de restrictie van 3 jaar ‘per pand’

Aanbeveling voor besturen

Nils Luyten

Projectmedewerker ‘Woning gezocht, buren gevonden’

Nils@orbitvzw.be

T (0032)-(0)2 – 213 0479

GSM (0032)-(0)472655245

www.woninggezocht.be

29

CONTACT

• Stap-voor-stap handleiding Melding Tijdelijk Wonen

• Regelgeving Melding Tijdelijk Wonen (zie artikel 5/1. § 1.)

• Kwaliteitsvereisten kamerverhuur

• Afspraken maken tussen inwoners (zie blz 39)

• Model Huurcontract

• Juridische gids samenhuizen HoGent

Handige links