Samen werken - Ziut

Smart City-ontwikkeling & de verhoging van levenskwaliteit in de openbare ruimte

Kennis vermenigvuldigen door te delen

Samen werken aan een slimme leefbare omgeving

De openbare ruimte staat aan de vooravond van een grote transfor-matie. De kwaliteit van leven zal aanzienlijk stijgen door slimme verbindingen tussen apparatuur, burgers en overheden. Wat zijn de mogelijkheden en welke, al dan niet politieke, afwegingen kunnen daar-voor worden gemaakt?

Kwaliteit van leven is een belangrijke ‘drive’ voor

gemeenten die hun openbare ruimte graag zo

waardevol mogelijk maken. Zij doen dit voor de

vele stakeholders in een gebied; inwoners in het

algemeen, maar meer specifiek ook kwetsbare

doelgroepen, groei stimulerende ondernemers, jon-

geren, volwassenen, ouderen, toeristen en andere

bezoekers van de regio. Iedereen is gebaat bij een

veilige, mooie, rustige, stimulerende en passende

omgeving.

Smart City, als sociaal-maatschappelijk en technisch

ontwikkelingsgebied, biedt een schat aan kansen.

Maar welke kans moet worden gegrepen? Wat is

de beste investering? Hoe voorkomen we maat-

schappelijke faalkosten en hoe zorgen we voor een

zo groot mogelijke stijging van levenskwaliteit?

Het antwoord op deze vragen is gelegen in innova-

ties. In toekomst. Niemand kan in die toekomst kij-

ken, dus eenieder die harde beweringen doet, mist

de essentie van dit organische proces. Ook Ziut kan

dit uiteraard niet, maar we zijn wel dagelijks in

gesprek hierover met gemeenten en andere overhe-

den. Wij luisteren en horen veel signalen; intenties,

zorgen en verlangens. We weten wat de technische

mogelijkheden zijn en we zijn nauw betrokken bij

pilotprojecten, denktanks en beleidsvorming.

Vanuit die positie, als luisteraar en deelnemer aan

een omvangrijk netwerk, delen we graag de sig-

nalen die we krijgen. Omdat we ons goed kunnen

voorstellen dat alle mogelijke betrokkenen bij Smart

Cities daar veel baat bij kunnen hebben. Als vlie-

gende start voor de eigen succesvolle aanpak.

Smart City-ontwikkeling & de verhoging van levenskwaliteit in de openbare ruimte

VISIEDOCUMENT - Smart City-ontwikkeling & de verhoging van levenskwaliteit in de openbare ruimte

Er zijn veel verschillende invalshoe-ken om Smart City-ontwikkelingen in kaart te brengen. Wij merken dat het denken in termen van impact het meest werkbare perspectief is. We vragen onze gesprekspartners daarom altijd: wat is er gaande in jullie openbare ruimte? Wat gaat goed, wat kan beter? Welke wensen zijn nog niet vervuld? Wie hebben die wensen? Past het binnen jullie beleid om dit aan te pakken? Als dat helder is, is de stap naar Smart City- ontwikkeling relatief eenvoudig te zetten. Denken in termen van impact zorgt voor een stevige afbakening die succesvolle keuzes mogelijk maakt.

Vanuit die positie, als luisteraar en deelnemer aan

een omvangrijk netwerk, delen we graag de sig-

nalen die we krijgen. Omdat we ons goed kunnen

voorstellen dat andere beheerder daar veel baat

bij kunnen hebben. Als vliegende start kunnen zijn

voor de eigen succesvolle aanpak.

Denk in termen van impact

Voor het denken in impact hebben wij een indeling

gemaakt in 5 thema’s.


De ontwikkeling van Smart Cities is onlosmakelijk verbonden met ont-wikkelingen die in de samenleving plaatsvinden.

Klimaatverandering, toenemende mobiliteit, verste-

delijking en de uitputting van grondstoffen zijn de

‘triggers’ van Smart City-projecten die ook door de

landelijke overheid als zodanig zijn erkend.

Hoe graag we de ontwikkelingen ook anders

zouden zien, feit is bijvoorbeeld dat het aantal

gemotoriseerde voertuigen de komende jaren nog

altijd stijgt. Net als de gemiddelde temperatuur op

aarde en de vergrijzing in Nederland. Dat laatste

vindt zelfs op twee manieren plaats. Er komen niet

alleen steeds meer ouderen bij, de ouderen worden

ook ouder. Hoe langer we mensen in een gezonde

conditie houden, hoe beter het is. Kwaliteit van

leven is meer dan ooit een centraal maatschappelijk

thema.

Wat dit tijdsgewricht uniek maakt, is dat deze

focus op kwaliteit van leven samengaat met een

grote sprong in de techniek. Maar hoe groot en

universeel de ontwikkelingen ook zijn, de aanpak

ervan vindt altijd plaats ‘in small steps’. De schaal-

grootte van een gemeente of provinciale overheid is

hiervoor ideaal.

Maatschappelijke ontwikkelingen

Kwaliteit van leven is meer dan ooit een centraal maatschap-pelijk thema.


Drager

Om de Smart City mogelijk te maken, moet in de openbare ruimte allerlei apparatuur worden geïnstalleerd. Waar hang je die op? Al snel bleek dat het onuitvoerbaar is om gevels van gebouwen hiervoor te gebruiken. Elk gebouw heeft een andere eige-naar en het is ondoenlijk om met iedereen apart afspraken te maken. Uit praktische overwegingen, maar ook als voorstander van hergebruik, raadt de EU de lantaarnpaal aan als perfecte houder voor sensoren, beeld- of informatiedragers.De voordelen hiervan zijn:

er is stroom voorhanden;

een lichtmast heeft een ideale hoogte om data-

signalen te communiceren en is buiten bereik van

vandalisme;

de dekkingsgraad van lichtmasten in Nederland is

hoog. In Nederlandse gemeenten staan circa 3,5

miljoen lichtmasten, waarvan Ziut er 1,3 miljoen in

beheer heeft. Bovendien staan ze door de hele stad

en zijn alle lichtmasten van dezelfde eigenaar, wat

het makkelijk maakt om zakelijke afspraken te maken.

Besturing

PIMS, het Public Infrastructure Management

System van Ziut, is een programma waarmee

beheerders in de toekomst alle slimme objecten,

zoals sensoren, fijnstofvangers en vri’s, kunnen

monitoren en besturen. De eerste PIMS module,

die nu al operationeel is, transformeert verlichting

in Smart Lighting, maar ook andere objecten kun-

nen eenvoudig worden gekoppeld aan het systeem.

TeleControllers op de lichtmasten zorgen voor het

verzenden en ontvangen van signalen. Momenteel

maken we gebruik van KPN, maar we kunnen ook

eigen gateways ontwikkelen of met andere partijen

samenwerken. PIMS vangt de signalen op en zet

ze op de kaart. Letterlijk. Op een kaart op de com-

puter vanwaar ook de aansturing in de openbare

ruimte plaatsvindt.

Netwerk

Welke techniek gebruik je om data van a naar b

te krijgen? Gebruik je WiFi,3G, 4G, LoRa (zie voor

meer informatie over dit relatief nieuwe netwerk

het KPN-factsheet) of een ander netwerk? Voor de

keuze is het belangrijk te kijken naar de plaatse-

lijke omstandigheden en het doel dat moet worden

bereikt.

De basisinfrastructuurvan Smart Cities



Een netwerk kiezen?Stel eerst de volgende vragen

Is er al een netwerk aanwezig dat gebruikt kan worden? • Ja - Benut dat! • Nee - Ga door naar vraag 2.

Kent de locatie een relatief hoge dichtheid van functies en bevolking? • Ja - Dan is er waarschijnlijk een koppeling mogelijk

van meerdere oplossingen op één netwerk. Ga door naar vraag 3. • Nee - Ga door naar vraag 4.

Overleg met andere afdelingen binnen uw gemeentelijke organisatie. • Zijn meerdere objecten op de locatie aanwezig die

smart gemaakt kunnen worden? Of is het om andere redenen interessant om op deze plek een netwerk te faciliteren (denk bijvoorbeeld openbare WiFi voor toeristen)? • Ja - kies voor de netwerkoplossing die het beste

past bij de verschillende (gezamenlijke) doeleinden. Ga door naar vraag 4. • Nee - Ga door naar vraag 4.

Om welke type data gaat het? Is het data die een lage of een hoge bandbreedte vereist? • Indien de data veel bandbreedte vereist (denk aan

live-video streamen of realtime monitoring) en over korte afstand verzonden moet worden, is het wellicht rendabel om een WiFi-netwerk op te zetten. 3G of 4G is ook een optie, maar als het om veel data van verschillende objecten gaat is dit waarschijnlijk niet de goedkoopste optie, omdat er per Mb wordt betaald. • Indien het gaat om informatie met lage band

breedte, zoals aan/uit of vol/leeg, over een relatief grote afstand, is LoRa de meest voor de hand liggende optie.

01

02

03

04

In een dichtbevolkte wijk kan een WiFi-

netwerk rendabel zijn, maar in een bos

is LoRa handiger vanwege de grote reikwijdte.


LoRa van KPNDe volgende stap in connectiviteit voor Internet of Things

Short range

Mid range

(Long range)

Connectiviteit

Internet of Things in 2020 25 miljard objecten met het internet verbonden

Data capaciteit

Streaming & messaging

Messaging

Landelijke dekkingM2M =LoRa =

M2M en LoRa:Oplossingen van KPN

E-verbruik

Netstroom

Batterij(tot 15 jaar)

Lokalisatie met netwerk

2016

= Stabiel • Hoge bechikbaarheid van het netwerk• Landelijke indoor én outdoor dekking

• KPN is medeoprichter van de LoRa Alliance, een wereldwijd samenwerkingsverband tussen telecomoperators, product- fabrikanten en hardwarebouwers.

Doel: 1 wereldwijde standaard

= Gemakkelijk lokaliseren

• Bepaal eenvoudig de positie van objecten met het LoRa-netwerk

= Duurzaam

• Energie-e ciënt door minimaal batterijverbruik

= Uw bedrijfsproces optimaliseren

= Veilig

• Optimale privacy• Versleuteld data transport • Beveiligde opslag van data

= Gemakkelijk te installeren

• Geen kabels, snel online

kpn.com/iot

Wat beluisteren we bij de gemeenten?

Duurzaamheid is regelmatig een belangrijke aan-

leiding voor beheerders om Smart City-projecten

te starten. Bij het thema duurzaamheid krijgt men

vaak ‘groene beelden’ voor ogen. Natuur, bomen,

et cetera. Wat wij echter merken, is dat het boeken

van duurzame effecten eerder vraagt om een nieu-

we manier van denken. Van beperkt naar breed.

Van korte termijn naar lange termijn.

Als we kijken naar de lange termijn, dan komen

concepten in beeld zoals total costs of ownership.

De focus verschuift van investering naar exploitatie.

Vertaald in termen van openbare verlichting, denken

we niet alleen na over ontwerp en plaatsing, maar

ook over de totale levensduur. Duurzame denkers

betrekken productiekosten (materieel en immate-

rieel), energiekosten, onderhoud en exploitatie bij

het totaalplaatje. Vaak leidt dat tot de conclusie dat

‘gebruiken wat je al hebt’, al dan niet met een kleine

aanpassing, milieubewuster is dan nieuwkoop.

Wat op het gebied van algemeen afvalbeheer vaak

wordt vergeten, is dat moderne elektronica een

grote diversiteit aan zware en zeldzame metalen

bevat, en zwaar giftige chemische bestanddelen.

Dit maakt recyclen lastig en kan leiden tot dumpen

met veel negatieve gevolgen voor bodem, water

en lucht. (Overigens kunnen we het bij deze niet nalaten om te zeggen dat armaturen bij Ziut volledig worden gerecycled, maar dat terzijde.)

Ook uit duurzaamheidsoverweging is de keuze voor

hergebruik van de lichtmast als drager van Smart

City-apparatuur dus ook verstandig te noemen. In

deze masten hangt nu alleen verlichting, maar met

een kleine aanpassing wordt het een netwerk dat

de basis is voor een Smart City. Met ‘oude’ materia-

len bereiken we nieuwe doelen.

Er is veel duurzaamheidswinst te behalen is door

‘op maat’ en flexibel te opereren. Openbare verlich-

ting bijvoorbeeld, brandt vaak voor niets. Lege stra-

ten vol verlichting zijn bijzonder energieverspillend

en nergens voor nodig. Ditzelfde geldt voor verkeer.

Hoe meer de verkeersregeling is aangepast op de

situatie op de weg, hoe minder voertuigen hoeven

af te remmen of stil te staan. Slimme verkeersrege-

ling heeft een grote impact op duurzaamheid.

Een duurzameopenbare ruimte

Als we kijken naar de lange termijn, dan komen concepten in beeld zoals total costs of ownership.


Bewegingssensoren

In Halderberge is er een lichtknop geplaatst

aan het begin van een fietspad. Als fietsers

langskomen doen ze het licht aan, waarna het

na verloop van tijd weer uitgaat. In gemeente

Wijchen zijn volglichten geïnstalleerd. Zodra

bewegingssensoren mensen spotten, gaat ver-

lichting aan. Zo volgt het licht de fietser of wan-

delaar en is in de rest van de tijd het licht uit.


Voorbeelden

• Het dumpen van zwaar milieuvervuilend afval

in het buitengebied kan aangepakt worden door

bewegingssensoren. (Bron: Smart City Magazine 2

‘Smart City? Smart village’.)

• Met een rioolsysteemsensor op wijkniveau zien

of in een bepaalde wijk sterk vervuild water

wordt geloosd. Zie hoe bedrijven omgaan met

water. (Bron: Smart City Magazine 1 ‘Dit is

mogelijk in de Smart City’.)

• Amberkleurige LED-verlichting maakt de fiets-

snelweg van Greenport Bikeway vleermuis-

vriendelijk.

Veel Smart City-initiatieven zijn primair gericht op

duurzaamheid, bijvoorbeeld bodemsensoren die in-

formatie over de vochtigheid van de grond genereren.

Op basis van deze gegevens kan de irrigatie worden

geoptimaliseerd. In tijdens van droogte wordt hier-

mee zo min mogelijk schoon water gebruikt. Er zijn

diverse dimmers beschikbaar die het energieverbruik

verminderen en ‘aan en uitknoppen’ die de openbare

verlichting zo vaak mogelijk uitschakelen om de

natuur te sparen. En dit zijn slechts enkele voorbeel-

den van een schat aan producten en diensten.


Veiligheid is bij uitstek een gebied waarbinnen

technologie van grote betekenis kan zijn. Verlichting

en camera’s hebben veel impact op (het gevoel

van) veiligheid in de openbare ruimte.

We zien bij gemeenten dat de inzet van camera’s

en verlichting nog veel effectiever kan worden geor-

ganiseerd dan nu het geval is. Er is hier een grote

‘op maat-slag’ te slaan. Er zijn veel mogelijkheden,

zoals extra heldere verlichting van trottoirs in de

buurt van verzorgingshuizen. Of camera’s die zich

richten op exact dat deel van de straat waar wordt

geschreeuwd of waar (extra veel) beweging is.

Veiligheid op maat kan alleen worden georgani-

seerd als beheerders hun gebied zeer goed kennen.

Demografische gegevens zijn daarbij belangrijk,

maar ook op sociaal vlak is veel informatie nodig

voor de opwaardering van de veiligheid met behulp

van techniek.

Een tweede ontwikkeling die we zien op het gebied

van veiligheid, is dat beheerders bewuster naden-

ken over het effect van licht en andere veiligheids-

maatregelen. Het verlichten van een park of een

buitengebied kan het veiligheidsniveau verhogen,

maar willen we wel mensen in het park hebben in

de nacht? Vanuit een duurzaam oogpunt gaat in

sommige buitengebieden enkel het licht aan als er

mensen lopen, fietsen of rijden. Maar willen

mensen dat wel? Geven ze dan niet juist hun lo-

catie prijs wat onveilig kan zijn? Er zijn per bevol-

kingsgroep grote verschillen. Onderzoek en analyse

‘wat willen de mensen die zich in dit gebied bege-

ven zelf’ is hier een belangrijk aandachtspunt.

Een bijzondere slag die op het vlak van veiligheid

wordt geslagen, zijn de zogenaamde ‘onverwachte

bijvangsten’. Zo ontdekten we dat een zender die

aangeeft wanneer een kliko beweegt, inbraken

kan signaleren. Inbrekers gebruiken kliko’s vaak

als alternatieve ladder, dus wanneer in een straat

onverwacht veel kliko’s bewegen, is dat een goede

reden om even langs te rijden met de surveillance-

wagen.

Een veiligeopenbare ruimte


Bewegingssensoren & Natuurvandalisme

Natuurvandalisme, zoals het dumpen van

drugsafval, neemt steeds meer toe in het

buitengebied. Bewegingssensoren, die aan

de politie een seintje geven als er ongewone

bewegingen worden waargenomen, verhogen

de pakkans aanzienlijk. In diverse gemeenten

wordt hier zeer serieus over nagedacht.

Veiligheid op maat kan alleen worden georganiseerd als beheerders hun gebied zeer goed kennen.


Voorbeelden

• Gemeente Den Haag past crowd control toe bij

evenementen.

• In Eindhoven wordt licht ingezet om agressiviteit

in het uitgaansgebied te verminderen.

(Bron: Smart City Magazine 2.)

• Zes grote steden gaan samenwerken om hun

digitale veiligheid te versterken.


• Kliko’s verraden inbraakcijfers.


• Aan 90% van de geweldsincidenten op straat

gaat verbale agressie vooraf. Sound Intelligence

signaleert dit en richt de camera’s op de locatie

van het geluid. (Bron: Smart City Magazine 2.)


Aantrekkelijkheid. Wat is dat eigenlijk? Is het enkel

smaak of zijn er ‘wetmatigheden’ te bespeuren?

Toch wel. Neem een schilderij; een mooi schilderij

is in z’n geheel esthetisch. Een vlek in een hoek,

ontsiert. Een lelijke lijst leidt af. Het gaat ook bij

aantrekkelijkheid in de openbare ruimte om het

totaalplaatje. Om de totale beeldkwaliteit. Daarom

vraagt de verhoging van de aantrekkelijkheid om

extra veel samenwerking tussen alle betrokkenen.

Neem een aantrekkelijk verlichte binnenstad. Om

dit goed te organiseren is er contact nodig tussen

winkeliers met verlichting in de etalage en de

openbare verlichter. Een etalage vol TL-buizen doet

sfeervolle kerstverlichting teniet.

Een ander voorbeeld. In veel gemeenten is de

kermis een belangrijke gebeurtenis. Feestelijkheid

staat centraal en bij feest hoort aangepaste ver-

lichting. De kermisattracties geven licht. Als we de

totale verlichting werkelijk goed willen aanpakken,

dan stemmen we alles op elkaar af. Waarbij we ook

nadenken over veiligheid en duurzaamheid.

De groenvoorziening is een belangrijk onderdeel

van aantrekkelijkheid van de openbare ruimte. Maar

‘binnenstedelijke bomen’ hebben het bijvoorbeeld

zwaar door de klimaatverandering en de verstede-

lijking. Er zijn Smart City-initiatieven die ervoor

zorgen dat bomen en andere aantrekkelijke groen-

voorzieningen water krijgen bij de wortel. Regen-

water dat wordt opgespaard in speciale bankjes

bijvoorbeeld.

Een overvolle vuilnisbak met rommel eromheen

ontsiert en is bovendien onhygiënisch. De ‘connec-

ted bin’ is een vuilnisbak met een sensor. Wanneer

de bak vol dreigt te raken, wordt er een signaal

verzonden naar de beheerder. Dit zorgt ervoor

dat het afvalbeheer veel gerichter kan plaatsvin-

den. Volle bakken worden sneller geleegd en lege

bakken worden overgeslagen, zodat geen onnodige

verkeersbewegingen plaatsvinden.

Reclame-uitingen ontsieren de openbare ruimte

soms behoorlijk. Stel dat de reclame alleen wordt

getoond op momenten dat het (extra) zinvol is. Dat

Een aantrekkelijkeopenbare ruimte

Verhoging van aantrekkelijk-heid vraagt om extra samenwerking.


Connected Bin

In Etten-Leur, Roosendaal en Zaanstad

vinden pilots plaats met de Connected Bin,

de vuilnisbak met de sensor waardoor het

afvalmanagement wordt geoptimaliseerd.

Voorbeelden

• Empathisch licht; verlichting die slim inspeelt

op wat de gebruiker nodig heeft.


• Het waterbankje

Regenwater opvangen in een bankje waarna het

in drogere tijden water heeft bij de wortels? Het

kan!


een billboard alleen op een zonnige dag een ijsje

onder de aandacht brengt? Gerichte reclamevoor-

ziening is een belangrijk Smart City-thema met een

schat aan mogelijkheden om niet alleen economisch

effectief te zijn, maar ook de openbare ruimte aan-

trekkelijker te maken.


Veruit de meeste gemeenten zetten in op een

economisch krachtige regio. Groei is organisch. Dat

hou je niet tegen. Er zijn veel smart city ontwikke-

lingen die mensen, en in het bijzonder bedrijven,

ondersteunen in die groei. Als we kijken naar de

grootste gemene deler van deze ontwikkelingen,

dan ligt de focus op de dimensies data en samen-

werking. Het draait voor het economisch versterken

van een gebied in veel gevallen om informatie en

de uitwisseling daarvan.

Ten eerste is er veel informatie nodig over de

huidige situatie. Informatie over de doelgroepen

die een gebied rijk is. Informatie over de wensen

van de doelgroep en de aansluiting daarop van de

kwaliteiten van een gebied. Gebiedskwaliteiten

vormen de basis voor groei. Een gemeente met

veel groen en prachtige fietspaden kan hiermee

toerisme aantrekken. Waar komen deze toeristen?

Waar zijn ze bereid geld aan uit te geven? Op welk

moment? Smart City-technologie kan hierbij goed

ondersteunen.

Informatieverstrekking op maat zal in de toekomst

een grote economische drive worden. Aanbiedingen

die volledig op maat zijn, op het juiste moment

gecommuniceerd, opgevolgd door effectieve onder-

steuning van het aankoopproces is een toekomst

waar we niet aan ontkomen.

Een tegenbeweging die we daar overigens bij zien

is dat juist bij de stimulering van de economie de

leefbaarheid veel aandacht krijgt. Om het populair

te formuleren; groei is oké, maar niet ten koste van

de kwaliteit van leven in de openbare ruimte.

Een economisch krachtigeopenbare ruimte


Smart retail city

Wat speelt in veel binnensteden, teruglo-

pende bezoekersaantallen en toenemende

leegstand, is voor Roosendaal aanleiding

geweest voor een bijzonder plan. Doel:

Roosendaal de eerste ‘Smart retail city’ van

Nederland maken. Smart data vormt de kern

van de aanpak. Daaromheen staat een groot

aantal initiatieven, waaronder samenwerking

tussen partijen in de markt, gratis WiFi en

slimme parkeerondersteuning.

Informatieverstrekking op maat zal in de toekomst een grote economische drive worden.


Voorbeelden

• Smart Mobility; de stad past zich aan.


• Van big naar bruikbare data in 10 stappen.


• Zoetermeer heeft met 600 sensoren een

dynamisch parkeersysteem aangelegd om

bepaalde delen van de stad toegankelijker te

maken. Hierdoor vinden bezoekers makkelijker

een parkeerplaats en komen daardoor vaker in

de winkelstraat.


Beheerders die nadenken over gezondheid in de

openbare ruimte, richten zich in de meeste gevallen

op de kwaliteit van lucht, water en bodem. Mensen

willen zowel informatie over, als een goede aanpak

van vervuiling op deze drie gebieden. Zeker als ze

zich bijvoorbeeld bevinden in de buurt van bijvoor-

beeld grote verkeersaders of agrarische bedrijvig-

heid. Ook hier is informatie over inwoners en hun

wensen cruciaal.

Veel technische oplossingen maken gebruik van

sensoren en van sturing om de situatie te verbete-

ren. Zodra de verbetering van gezondheid een doel

is van beheerders, komt daarbij ook vaak norme-

ring ter sprake. Ingrepen die voorheen onmogelijk

leken, blijken door de ontwikkeling van de techniek

nu wel mogelijk. Fijnstof is bijvoorbeeld een vorm

van luchtvervuiling waarvan lang werd gedacht dat

die niet te bestrijden viel. Toch worden momenteel

zeer positieve resultaten geboekt in Arnhem. De

Pamares fijnstofvanger zorgt voor gemiddeld 30%

reductie van de fijnstof.

Veel Smart City-concepten ter verbetering van

de gezondheid, koppelen realtime informatie aan

sturing. Zo bestaat het waterbeheersconcept van

I-sago bijvoorbeeld uit een sensor die aan de bin-

nenkant van een rioolbuis wordt geplaatst en die

metingen doet met betrekking tot de hoeveelheid

water die door de buis stroomt, de watertempera-

tuur, de zuurgraad van het water en meer. Met de

informatie van rioolsensoren kan op wijk- en zelfs

op straatniveau sturend worden opgetreden.

Een gezondeopenbare ruimte


Informatie over inwoners en hun wensen is cruciaal.

Arnhem

Arnhem heeft, als eerste gemeente in Nederland,

PAMARES fijnstofvangers op lichtmasten ge-

plaatst. De luchtkwaliteit wordt hierdoor signifi-

cant verbeterd. Door een aantal systemen op een

rij te plaatsen creëert de PAMARES een onzicht-

bare barrière tussen de fijnstofconcentratie van

een weg en bijvoorbeeld een schoolplein, waar

kinderen buiten spelen. Er is bijzonder weinig

energie nodig, maximaal 18 Watt, om dit systeem

te laten functioneren.


Voorbeelden

• Smart Emission – In Nijmegen wordt met

behulp van een burgermeetnetwerk de lokale

en fysieke milieukwaliteit van de stad in kaart

gebracht, in samenwerking met burgers en

innovatieve sensing en ICT-technologie.

• Fijnstofmasten in Arnhem.

(Bron: Smart City Magazine 1. ‘Dit is mogelijk in

de Smart City.)

• I-sago: slimme riolering, de ontwikkeling en

toekomst op het gebied van waterafvoer.


Dialoog - impact

01

Opschaling 06

Pilotontwikkeling03

Evaluatie 05

Implementatie 04

Fundament SC 02

Wat te doen?

Stap 1Binnen gemeenten en andere overheden wordt

op dit moment op verschillende manieren nage-

dacht over Smart Cities. Op basis van de signalen

die we hebben beluisterd, de gesprekken die we

hebben gevoerd en de ervaringen die wij hebben

opgedaan, kunnen we aanraden om het gesprek

te voeren op basis van impact. Voer een gerichte

dialoog met een zo breed mogelijke vertegen-

woordiging op basis van de vijf invalshoeken.

Analyseer, prioriteer en neem besluiten aangaan-

de ambities en concrete voornemens.

Stap 2Stap 2 bestaat uit de opbouw van het funda-

ment onder de Smart City. Voor de communicatie

tussen mensen, apparaten en overheden is een

netwerk nodig. Sensoren, zenders, ontvangers

en besturingssystemen zijn noodzakelijk om

alle doelen te bereiken. In dit rapport staat een

stappenplan.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen

met Irene Bruines van Ziut, 026 - 800 19 00.

Stap 3Stap 3 en verdere stappen, zijn vergelijkbaar

met gebruikelijk projectmanagement. Pilotont-

wikkeling, implementatie, evaluatie, waarna een

besluit wordt genomen aangaande aanpassing en

opschaling.

Samen werken - Ziut

Documents

Transcript of Samen werken - Ziut