RUIMTELIJK STRUCTUREREND

VERMOGEN VAN ENERGIE

Winvorm – Energie in de maakBrugge, 15 oktober 2019

ENERGIELANSCHAP DENDERLAND

EEN RUIMTELIJKEGEBIEDSGERICHTE

VISIE

WIM L’ECLUSEBRV Proeftuin - Dendervallei

JAN CUSTERSBUUR

VERSLAG JURY

• Eerste keer dat de noodzakelijke energietransitie in Vlaanderen ruimtelijk doorvertaald wordt op gebiedsniveau, waarbij alle HE-bronnen en de hele energieketen in rekening wordt gebracht.

• Een duidelijke visie met een duidelijke tijdslijn, voorbij de ad hoc-behandeling van HE-projecten.

• Uniek wervend verhaal: energietransitie als een kans en zelfs een hefboom voor een ambitieus ruimtelijk beleid en de creatie van gebiedsgerichte meerwaarden.

• De omvang en de impact van de opgave wordt hierdoor voor het eerst op scherp gesteld.

• Deze ruimtelijke visie laat een radicale schaalsprong toe in termen van HE-productie.

// VRP VISIETEKST RUIMTE EN ENERGIE

ENERGIELANSCHAP DENDERLAND

EEN RUIMTELIJKEGEBIEDSGERICHTE

VISIE

− AANLEIDING, CONTEXT EN AMBITIE− AANPAK− RUIMTELIJKE VISIE− VAN VISIE NAAR REALISATIE

ENERGIELANSCHAP DENDERLAND

EEN RUIMTELIJKEGEBIEDSGERICHTE

VISIE

− AANLEIDING, CONTEXT EN AMBITIE− AANPAK− RUIMTELIJKE VISIE− VAN VISIE NAAR REALISATIE

RUIMTELIJKE UITDAGINGENOP GEBIEDSNIVEAU

DOELSTELLINGEN

KERNGROEP

POUR UN VAL DE DENDRE

ATTRACTIVE ET AGRÉABLE

POUR UN PAYS DE LA DENDRE

RÉSILIENT

POUR UN PAYS DE LA DENDRE

ÉNERGIQUE

BILATERAAL OVERLEG

NAAR EEN BELEEFBAAR DENDERLAND

NAAR EEN VEERKRACHTIG DENDERLAND

NAAR EEN ENERGIEK DENDERLAND

102015

092018

NAAR EEN BELEEFBAAR DENDERLAND

NAAR EEN VEERKRACHTIG DENDERLAND

NAAR EEN ENERGIEK DENDERLAND

092018

SAMENWERKINGS-AKKOORDBELEEFBARE DENDERVALLEI

SAMENWERKINGS-AKKOORDRUIMTE VOOR WATER (DENDER)

FRAMES

STAR2CS

BRV-PROEFTUIN

CFR. BESLUITENDEPUTATIE & PROVINCIERAAD

GEBIEDGERICHTE ONTWIKKELING

VAN DE DENDERVALLEI

BRV-PROEFTUIN

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Vlaams klimaat- en energiepact (2016)Windkracht 2020 & Warmteplan 2020

Bestemmingsneutraliteit

CONTEXT

Burgemeestersconvenant voor 2030 (2015)

Maak ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050Provinciaal beleidskader wind

Beleidslijn warmteNaar een klimaatgezond Oost-Vlaanderen

Klimaatgezond Zuid-Oost-Vlaanderen

VLAAMS PROVINCIAAL LOKAAL

AgendaPERIMETER

AgendaTRAJECT

STARTEVENT WERKPLAATS 3WERKPLAATS 1 WERKPLAATS 2

6 juni 2017 18 oktober 2017 19 december 2017 1 februari 2018

STUURGOEP 6/11/2017

VLAAMS BOUWMEESTER 15/02/2018

STUURGOEP 3/05/2017

STUURGOEP 25/1/2017

STUURGOEP 1/3/2018

VLAAMS BOUWMEESTER 3/05/2018

PROJECTBUREAU (± maandelijks)

Agenda

AMBITIE

ENERGIENEUTRAAL DENDERLAND TEGEN 2050

AMBITIE & UITGANGSVRAGEN

Welke HE-bronnen?

Wat betekent deze ambitie voor het

Denderlandschap?

Is deze ambitie haalbaar?

HUIDIG VERBRUIK

6 TWh/j

ENERGIELANSCHAP DENDERLAND

EEN RUIMTELIJKEGEBIEDSGERICHTE

VISIE

− AANLEIDING, CONTEXT EN AMBITIE− AANPAK− RUIMTELIJKE VISIE− VAN VISIE NAAR REALISATIE

AANPAKHUIDIG VERBRUIK

AANPAKUITGANGSPUNTEN

AgendaAANPAKUITGANGSPUNTEN

MEER DAN EEN ENERGIELANDSCHAP

RUIMTELIJKE PRINCIPES

- Nabijheid en bereikbaarheid- Meervoudig intensief ruimtegebruik

(Kernversterking, verdichting)- Ecosystemen versterken- Maatschappelijke betaalbaarheid

AANPAKRUIMTELIJKE PRINCIPES

2020‘Maak ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050’

BAU‘Maak ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050’

2050‘Maak ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050’

Scenario 2030 Scenario 2050

Huidig ruimtelijke structuur & regelgeving

Gewenste toekomstig ruimtelijke structuur

AANPAKRUIMTELIJKE PRINCIPES

MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK

BESTAANDE STRUCTUREN & RESTRUIMTES OPTIMAAL BENUTTEN

• Daken benutten• Bedrijventerreinen inzetten• Spoor & weginfrastructuren

gebruiken• …

AANPAKINPLANTINGSPRINCIPES

BUNDELING

• Organisatorische en operationele efficiëntie

• Landschappelijke rust en concentratie

AANPAKINPLANTINGSPRINCIPES

OPEN RUIMTE & ECOSYSTEEMDIENSTEN

• Kansen voor landbouw, natuur en recreatie

• Ecosysteemdiensten beschermen en versterken (valleisystemen, groene corridors, enz.)

• Landschapsbeheer systematiseren

• Lokaal evenwicht last/lust

AANPAKINPLANTINGSPRINCIPES

MAATSCHAPPELIJKE MEERWAARDE

• Lokaal evenwicht lusten en lasten

• Rechtstreekse participatie, (vb. coöperatieven)

• Lokale meerwaarde modellen (vb. Omgevingsfondsen)

AANPAKINPLANTINGSPRINCIPES

ENERGIELANSCHAP DENDERLAND

EEN RUIMTELIJKEGEBIEDSGERICHTE

VISIE

− AANLEIDING, CONTEXT EN AMBITIE− AANPAK− RUIMTELIJKE VISIE− VAN VISIE NAAR REALISATIE

ZON

HUIDIGE WINDRESTRICTIES

WIND

BESTAANDE DAKEN / RESTRUIMTES / INTEGRATIE

IN ONZE VLAAMSE INFRASTRUCTUREN

BIOMASSA

OPTIMALISATIES BIOMASSAuit huishouden, industrie en

natuur

WATER

MINIMALE OPBRENGST MAAR BEPALEND VOOR

IDENTITEIT DENDERLAND

AANPAKOPMAAK WERKKAARTEN PER ENERGIEBRON

Geraardsbergen

Ninove

Denderleeuw

Liedekerke

Aalst

Lierde

Roosdaal

Haaltert

Affligem

WIND

RUIMTELIJKE CONCEPTENWINNINGSGEBIED

HUIDIGE RUIMTELIJKE STRUCTUURGeraardsbergen

Onkerzele

Diebeke

Schendelbeke

Idegem

Ophasselt

INPLANTING WINDTURBINES

(HER)ONTWIKKELING LANDSCHAP & VALLEISYSTEMEN

HOUTKANTEN ALS BUFFER & BIOMASSA

ZONNEROUTES & WATERKRACHTCENTALES

INTENSIVERINGKERNEN EN KNOOPPUNTEN ALS VERZAMEL

PLEKKEN VOOR ENERGIE, WARMTE & BIOMASSA

VISIE 2030 – HUIDIGE RUIMTELIJKE STRUCTUUR

VISIE 2050 – PRODUCTIEVE OPEN RUIMTE & EHUB

Geraardsbergen

Ninove

Denderleeuw

Liedekerke

Aalst

Lierde

Roosdaal

Haaltert

Affligem

Perceelsrandbegroeiing als buffer tussen dorp en open ruimte

Productief landschapEnergie, Landbouw &

Natuur Houtkanten geven biomassa

CONCLUSIE

Onderhoudspad houtkanten = Landschapsrecreatie/beleving

Systematisch beheer / onderhoud

RUIMTELIJKE CONCEPTENEnergieHUB

EHUB EREMBODEGEM

EHUB AALST

EHUB NINOVE

EHUB GERAARDSBERGEN

ENERGIEHUBs 2050

FASE 1: LOKALE OPTIMALISATIE van de energieketen (op niveau van het bedrijventerrein) Hoe energievraag en energieoverschotten uitwisselen? (opwekken, opslaan, transporteren en consumeren).

2030

FASE 2: ENERGIEHUB voor de ruimere regio.

2050

Geraardsbergen

Ninove

Denderleeuw

Liedekerke

Aalst

Lierde

Roosdaal

Haaltert

Affligem

IS DE AMBITIE ENERGIENEUTRAAL DENDERLAND HAALBAAR?

CONCLUSIE

RUIMTELIJK BELEID / TRANSFORMATIE

ENERGIETRANSITIE

MEERWAARDEN

NATUUR- & LANDSCHAPS-ONTWIKKELING

Valleisystemen, groene corridors, .. .

Versterken ecosysteemdiensten

ECONOMIE

Landbouw, voedselproductie,

Ontwikkelingskansen bedrijventerreinenInvesteringen & jobs

MAATSCHAPPIJ

Duurzame mobiliteitDuurzame planning

Investeringen en opbrengsten uit hernieuwbare energiein eigen regio houden

LANDSCHAPS-BEHEER & -BELEVING

Systematisch beheer

Recreatieve netwerken, Toerisme

AgendaBESLISSING PROVINCIERAAD20/06/2018

Art. 1 De provincieraad neemt akte van het onderzoek.

Art. 2 De provincieraad zal de resultaten en conclusies uit het onderzoek op de agenda plaatsen van andere beleidsdomeinen en bestuursniveaus

Art. 3 De provincieraad zal onderzoeken hoe ruimtelijke energieplanning gebiedsgericht in andere regio’s van de provincie Oost-Vlaanderen kan ingezet worden.

Art. 4 De provincieraad zal de resultaten en conclusies uit het onderzoek meenemen tijdens de screening van het bestaand provinciaal ruimtelijk structuurplan Oost-Vlaanderen (PRS) en de opmaak van het toekomstig ruimtelijk beleid Oost-Vlaanderen.

ENERGIELANSCHAP DENDERLAND

EEN RUIMTELIJKEGEBIEDSGERICHTE

VISIE

− AANLEIDING, CONTEXT EN AMBITIE− AANPAK− RUIMTELIJKE VISIE− VAN VISIE NAAR REALISATIE

Geraardsbergen

Ninove

Denderleeuw

Liedekerke

Aalst

Lierde

Roosdaal

Haaltert

Affligem

BRV PROEFTUIN:WERK MAKEN VAN RUIMTELIJKE

TRANSFORMATIES IN DE DENDERVALLEI

− UITDAGING 1: VERANKEREN− Welke (ruimtelijke) instrumenten zijn geschikt om visie

Energielandschap Denderland juridisch te verankeren/ afdwingbaar te maken (Beleidsplan, PRUP, …)?

− UITDAGING 2: REALISEREN− Welke (ruimtelijke) instrumenten laten toe om:

− componenten visie (windlandschap, zonnewegen, enz.) gefaseerd te faciliteren en/of realiseren?

− grondmobiliteit ifv flankerend beleid (rechtstreekse participatie) te faciliteren?

− ruimtelijke transformatie Energielandschap Denderland te verwezenlijken?

PROJECTMATIGBELEIDSMATIG

OOST-VLAANDERENENERGIELANDSCHAP

ENERGIELANDSCHAP IN DE DENDERVALLEI

− ACTIEPROGRAMMA UITVOERING− Acties? − Wie doet wat?− Timing? Fasering?

− UITVOERING BOUWSTENEN VAN HET ENERGIELANDSCHAP 2050− Windlandschappen + flankerend beleid (omgevingsfonds,

rechtstreekse participatie)− Warmte (opmaak van warmtezoneringskaarten/transitievisies)− EHUBt + DOEN Energiemakelaar (Aalst Zuid - Erembodegem)− Project-initiatie biomassa-hub Schendelbeke (Geraardsbergen)− …

PROJECTMATIGBELEIDSMATIG

#energielandschap

www.oost-vlaanderen.be/energielandschap-denderland