Resultaat bij oplevering deel 1
-
Upload
vincent-snels -
Category
Documents
-
view
229 -
download
1
description
Transcript of Resultaat bij oplevering deel 1
Resultaat bij opleveringDe Boxtelse aanpak voor een duurzame wijk
Inhoudsopgave
Colofon
Tekst en redactie: Anne Marij Postel (Postel met Woorden)Tekstbijdragen: Monique Vaessen (Bureau Mots)
Opdrachtgever: Gemeente Boxtel Uitgever: Æneas uitgeverij van vakinformatie bv, Boxtel Vormgever: Twin Media bv, Culemborg
Plattegronden: Minos&TwiskAlle foto’s zonder bijschrift zijn gemaakt door Peter de Koning.
Colofon ..........................................................................................................................2
Voorwoord .....................................................................................................................3
Plangebied In Goede Aarde ..........................................................................................4
Staan voor wat je wilt ....................................................................................................8
Plan van Aanpak ................................................................................................9
Biologisch plantmateriaal .................................................................................27
Groen...........................................................................................................................30
De plek ........................................................................................................................34
Communicatie .............................................................................................................40
In Goede Aarde in de media ............................................................................44
Dankwoord ..................................................................................................................48
© 2009, Æneas uitgeverij van vakinformatie bvNiets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgesla-gen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.De redactie is zich volledig bewust van haar taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kan zij geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden, van welke aard ook, gebaseerd op de informatie uit deze uitgave.
Onze speciale dank gaat uit naar alle geïnterviewden.
Vaak krijgen we vragen over hoe wij als
gemeente Boxtel erin geslaagd zijn
onze duurzaamheidsambities tot op
zo’n hoog niveau vertaald te krijgen in
de wijk In Goede Aarde. We bedachten
een en ander nu maar eens op te
schrijven. Vandaar dit boekje. Want als
het elders óók kan, graag.
In het beleidsprogramma van Boxtel
is duurzaamheid nadrukkelijk een
issue. Maar beleid is in feite niet meer
dan een middel ‘om te komen tot’,
geen doel op zich. Voor ons als
gemeente Boxtel telt vooral het resul-
taat. We willen niet blijven steken in
papieren ambities. We willen verschil
kunnen maken. Dat we beleefbaar
kunnen produceren wat we ambiëren.
Daarom was het voor ons zo belang-
rijk om In Goede Aarde te bouwen.
Om te laten zien dat je als gemeente
daadwerkelijk onderdeel kunt zijn van
de oplossing, in plaats van onderdeel
te zijn van het (klimaat)probleem.
Maar om dat waar te maken, dat kost
kruim. Je moet er wel wat voor doen.
Toch is ons recept niet ingewikkeld.
Het gaat er vooral om, om te staan
voor wat je wilt én om te doen wat je
zegt. Als bestuurder de rug recht hou-
den, maar ook met open vizier in
gesprek gaan met marktpartijen.
Focussen op resultaat. Prestatie-eisen
borgen binnen afspraken, maar ook
vrijheid bieden voor invulling. Nooit
inleveren op kwaliteit, maar wél een
betrouwbare partner zijn, die ook z’n
nek durft uit te steken als dat nodig is.
Samen, als mensen, een project aan-
gaan. En blíjven communiceren.
Daar is al veel mee gezegd. Zie voor
nog meer de pagina’s hierna.
We hopen dat u er uw voordeel mee
doet.
En we horen graag wat u ervan vindt.
Want Boxtel wil blijven leren.
Ger van den Oetelaar
Wethouder
Voorwoord
Resultaat bij oplevering_3
rec. Schijndelseweg zie detailtek:
1
3
5
7
925
23
21
19
17
15
DE DOELEN
10
8
6
4
2
DE
SC
HU
TSB
OO
M
9
7
1163.01
163.02163.03
163.04
163.05163.06
163.07163.08
165-04165-03
165-02
5
16
18
3
4
13
11
20
DE HAN
DBOOG
2
1
3
5
BUNDERHOEF
TAMBOER
DE AANLOOP
DE DOELEN
MUNSEL
14
16
18
20
22
24
26
28
30
326
8
10
12
14
64 6668 70
72 74 76
80
82
1
10
11
9
8
1
2
3
4
64 6668 70
72 74 76
80
82
4
6
8
10
12
14
16
22
24
26
28
4
6
2
4
6
8
19
21
23
25
27
16
18
2022
24
26
28
30
12
141143
145147
149151
153155
157159
LANG
AKKE
R
DWARSAKKER
WIELAKKER
DE BEN
NEKEN
LOOAKKER
DWARSAKKER
7
5
29
4
6
8
10
7
9
11
KORTAKKER
LIJNDAKKKER
LIJNDAKKER
BENAKKER
78
6
14
139
12
10
8
6
4
2
8
12
161
167-01167-02
167-03167-04
167-05167-06
167-07167-08
165-01165-05
165-06165-07
165-08
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
14
10
DE KRUISBOOG
38
36
34
32
86
1412
10
8
BREDERODEWEG
2
4
6
8
10
12
14
2
4
6
8
1
3
5
7
9
11
13
24
8
10
LANG
AKKE
R
45
51
47
49KKER
6
66
HEIAKKER
2
4
6
8
84
195
DE HANDBOOG
speel-terrein
speel-terrein
pnem
JACH
TRUS
TPAD
104
201
DE AANLOOP
88
90
92
94
96
18
16
14
DE BE
NNEK
EN
2
15
HOOG HUIS
SCHEIDINGSWEG
Weiland
Bolhuis
172
7
136 2
235
140
138
174
176
7
167
3
170
5
1
3
9
229
EUROPALAAN
SCHIJNDELSE
WEG
Proeftuinen
Kas
Kantoor
Werkpl.Kleine Aarde
Sch.
Erf
Erf
Pad
Bouwland
Weiland
Parkeren
Chinees rest.
Sch.Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
StalStal
Hok
Erf
Put
FIET
SPAD
FIET
SPAD
FIETSP
AD
FIETSP
AD
221
130
124120
118
114
KAPELWEG
Werkplaats
Keuken
Vijver
Zandbak
Berg-plaats
10A
Z.M.O.K. School Sint Michael
Speelplaats
Kas
110
8
6
4
2
10
12
1416
18
1012
1416
1820
2224
2628
3032
3436
3840
2
4
6
8
10
12
14
16
7
9
11
57
9
11
3
1
35
7
5
7
13
911
13
15
17
19
30
32
34
36
38
40
199
197
1
205
207
BUNDERHOEF
TAMBOER
MUNSEL
MUNSEL
SCHUTTERSHOF
SCHUTTERSHOF
De Domm
104A
van Hal techniek b.v
148
150
152
154
156
158
160
bs
4
57
3
6 8
23 16
9
11
17
13
15
18
12
10
21
VICARIS VAN ALPHENLAAN
SCHOOLKOP
PEL
BREDERODEWEG
5A
14
1210
8
16
18
1
28
18
10
15
46
5254
1014
11
15
14
11
9
30
16
2
8
PATER V. D. ELSENPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
DR
. MO
LLERPLEIN
46 8 10
12 14
2022 24
26
3234
3638
4042 44
4850
5860
12 13
16
17
18
19
204
5
6
7
8
912 13
16
177
8
9
11
101 2 3 4 56 7
Adm. en Receptie
Techn.-
Dienst
Gar
HUIZE DE LA SALLE
Zwembad
de Spetterhoek
Sporthal
School
SPORTVELD
Gas
Gas
1 t/m 71
NIEUWLAND
EUROPALAAN
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
ESDOORNGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MUN
SEL
HAZELAARSGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MEIDOORNGAARD
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
DR. DE BROUWERLAAN
DR. DE BROUWERLAAN
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
80 82 8486
88
9092
94 9698
100 102 104
112114
116118 120
122
124
126
128
130
110
108
106
24
25
26
27
28
19 20 21
132134
136138 140
10 1112 13
14
15
16
17
18
19
20
21
142144 146
7173 75
7779
81 83 85
2827
2625 24 23
15
16
17
18
19
20
21
22
MEIDOORNGAARD
10 1112 13 14
6870 72
7476
78
62 6466
1
3
5
7
9
11
13
15
17
9
8
7
6
2
3
4
5
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
1
2
3
4
5
6
78
9
10
11
12
13
14
15
1617
18
2
4
6
8
10
12
13 11
15
146
148
150
61
pnem
pnem speelterrein
Tankstation
Ro
t onde oOt ei n
d
s
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
192123252729
V A A N D R IGV A AN D RIG
TAM
BO
ER
KLAV
ERB
LAD
KLAVERBLAD
Z o n n e s tr a a l
Z o n n e g lo e d
Z o n n e g la n s
M o r g e n s to n d
Z o n n e s t r a a l
Z o n n e g l o e d
Z o n n e g l a n s
Z o n n e g lo r e n
Z o n n e g l o r e n
ZON
NEG
OLVEN
Z ON
NE G
OL V E N
HU
YG
EN
SS
TRA
AT
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
H U Y G E N S S T R A A T
N E WT O N P L E IN
NE
WTO
NP
LE
I N
N E W TO N P LE IN
E IN S T E IN S T R A A T
EIN STEIN STRAAT
EINSTEIN
STRAAT
DO
PPLE
RH
OF
LOR
EN
TZH
OF
PLANCKPAD
DEN HOFPAD
M U N S E LS E H O E V E
SCHEIDINGSWEG
MUN
SEL
BR
UN
DTL
AND
STR
AAT
TAM
BO
ER
ED
ISO
NS
TRA
AT
7
1921
23
2527 31
33
29
3537
39
4143
4547
4951
5355
57
59
61
69
7173
7577
79
17
1513
119
85
87
95
101
103
105
109
111
113
115
117
119
121
123
125
127
129
131
133
135
137
139
141
143
145
147
107
6365
67
89
91
93
24
68
1012
1416
18
1357
911
1315
17
1357
911
1315
17
1715
1311
97
5 3 1
1715
1311
75 3 1
24
68
1012
1416
18
24
68
1012
1416
18
24
6
1012
1416
18
8
Z ON
NE G
OL F
9
1
37 39 4143 45
4749
5153
55
57
5961
63
65
6769
71
73
75
77
79
81
21
4244
46
13
57
9
1113
2
4
6
8
1012 14 16 18 20 22
2426
2830 32
3436
3840
4244
4648
50
52
54
5658
60
62
64
66
68
70
72
74
1
3
5
2
4
6
810
1214
1618
2022
2426
2830
3234
3638
4042
4446
48
50 52
1
3
5
7
9
11
13
1517
1921
23
25
2729
3133
3537
39 4143 45
47
6
8
10
12
14
16
18
20
22
12
3
4
5
1
2 3
4
2
1
3
5
11
13
81
83
24 6
10 12 1614 1820 22 24 26 28
3032
34
13
57
911
1315 17
1921
2325
2729
3133 35
83
8
76
78
3
5
7
9
11
13
15
1719 21
23
97
99
15
?
?
1-3739
4143
4547
49
5153
5557
596163656769717375777981
4_Plangebied in goede aarde
Woonwijk In Goede Aarde bestaat uit zo’n 400
woningen. De verschillende woningtypen - vrijstaand en gescha-
keld - zijn gebouwd in vijf deelprojecten:
1 De Kantelen 2 De Zonnegolven 3 De Hoeve
4 De Lichtbanen 5 Het Groenland
Deze projecten hebben elk hun eigen karakteristieken, maar zijn steeds gebonden aan
eisen voor duurzaam bouwen, wonen en leven, zoals vast gesteld door de gemeente
Boxtel. Zo scoren de woningen in De Lichtbanen minstens 200 punten volgens de criteria
voor Groen fi nanciering, en geldt voor de nulenergiewoningen in De Kantelen een score
van minimaal 150 punten en een EPC van 0,0. In de Zonnegolven fase 1 was er extra
aandacht voor duurzame materialen en de thema’s passieve en actieve zonne-energie en
water. Voor Het Groenland is per kavel een thema gekozen met een onderliggend
programma van eisen. Ook in een deel van De Hoeve komen deze thema’s terug, terwijl
in een ander deel vegetatiedaken verplicht waren.
Plangebied In Goede Aarde
1 De KantelenDe Kantelen (realisatie 2002 – 2005)
bestaat uit energiezuinige woningen
(EPC 0), die eenzijdig ontsloten zijn,
met een dove gevel aan de zijde van de
A2. Het betreft 74 koopwoningen,
waaronder 25 voor starters. Dertig
woningen (van Heijmans Vastgoed) kre-
gen het Zonnewoning-label. Zonnewo-
ningen voldoen aan door het Wereld
Natuurfonds (WNF) vastgestelde crite-
ria, waaronder het gebruik van FSC-
hout, duurzame-energieopwekking en
een EPC van minimaal 0,75. De vrije-
sectorwoningen in De Kantelen hebben
een EPC van 0,0; destijds was de lan-
delijke eis nog 1,0. De lage EPC in De
Kantelen wordt onder meer gehaald
dankzij goede isolatie, veel glas op het
zuiden, pv-panelen, een zonneboiler,
een warmtepompsysteem, en warmte-
rugwinning uit douchewater en ventila-
tielucht. De Kantelen zijn gebouwd
langs de rand van het plangebied,
langs een drukke verkeersweg. Daarom
was beperking van het geluidsniveau
binnen de woningen een belangrijk
aandachtspunt. Dit geluidsniveau bleef
uiteindelijk ver onder de norm. De Kan-
telen zijn gerealiseerd in samenwerking
tussen twee projectontwikkelaars.
Architecten waren De Twee Snoeken,
Nowotny Architecten en Satijn Plus
Architecten. Realisatie: Aannemersbe-
drijf Van Bergen en Heijmans Bouw.
2 De Zonne golvenDe Zonnegolven is in twee fasen opge-
leverd. Het eerste deel (36 koopwonin-
gen; ontworpen door BEAR Architecten
voor HBG Woningbouw Zuid) wordt
bewoond sinds 1996. Dit zijn de eerste
woningen van In Goede Aarde. In 2008
kon deel twee worden betrokken. Dit
deelplan Morgenstond bestaat uit 41
woningen, waarvan 19 gestapeld, naar
ontwerp van Van Ardenne Architecten.
De grondgebonden woningen hebben
fl exibele plattegronden en keuze in
gevelopeningen. Het deelplan is zuid-
georiënteerd verkaveld en heeft collec-
tieve buitenruimte. Ook Morgenstond
bestaat uit Zonnewoningen. Een groot
deel van de warmtebehoefte van de
woningen wordt gedekt door zonne-
warmte. Aan de bouw van De Zonne-
golven II is het mondiale element van
het Boxtelse duurzaamheidsbeleid
gekoppeld. Ook ontwikkelaar BAM
Vastgoed committeerde zich aan deze
doelstellingen (zie p. xxx). In Fase 3 van
De Zonnegolven wil de gemeente Box-
tel huurwoningen realiseren.
rec. Schijndelseweg zie detailtek:
1
3
5
7
925
23
21
19
17
15
DE DOELEN
10
8
6
4
2
DE
SC
HU
TSB
OO
M
9
7
1163.01
163.02163.03
163.04
163.05163.06
163.07163.08
165-04165-03
165-02
5
16
18
3
4
13
11
20
DE HAN
DBOOG
2
1
3
5
BUNDERHOEF
TAMBOER
DE AANLOOP
DE DOELEN
MUNSEL
14
16
18
20
22
24
26
28
30
326
8
10
12
14
64 6668 70
72 74 76
80
82
1
10
11
9
8
1
2
3
4
64 6668 70
72 74 76
80
82
4
6
8
10
12
14
16
22
24
26
28
4
6
2
4
6
8
19
21
23
25
27
16
18
2022
24
26
28
30
12
141143
145147
149151
153155
157159
LANG
AKKE
R
DWARSAKKER
WIELAKKER
DE BEN
NEKEN
LOOAKKER
DWARSAKKER
7
5
29
4
6
8
10
7
9
11
KORTAKKER
LIJNDAKKKER
LIJNDAKKER
BENAKKER
78
6
14
139
12
10
8
6
4
2
8
12
161
167-01167-02
167-03167-04
167-05167-06
167-07167-08
165-01165-05
165-06165-07
165-08
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
14
10
DE KRUISBOOG
38
36
34
32
86
1412
10
8
BREDERODEWEG
2
4
6
8
10
12
14
2
4
6
8
1
3
5
7
9
11
13
24
8
10
LANG
AKKE
R
45
51
47
49KKER
6
66
HEIAKKER
2
4
6
8
84
195
DE HANDBOOG
speel-terrein
speel-terrein
pnem
JACH
TRUS
TPAD
104
201
DE AANLOOP
88
90
92
94
96
18
16
14
DE BE
NNEK
EN
2
15
HOOG HUIS
SCHEIDINGSWEG
Weiland
Bolhuis
172
7
136 2
235
140
138
174
176
7
167
3
170
5
1
3
9
229
EUROPALAAN
SCHIJNDELSE
WEG
Proeftuinen
Kas
Kantoor
Werkpl.Kleine Aarde
Sch.
Erf
Erf
Pad
Bouwland
Weiland
Parkeren
Chinees rest.
Sch.Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
StalStal
Hok
Erf
Put
FIET
SPAD
FIET
SPAD
FIETSP
AD
FIETSP
AD
221
130
124120
118
114
KAPELWEG
Werkplaats
Keuken
Vijver
Zandbak
Berg-plaats
10A
Z.M.O.K. School Sint Michael
Speelplaats
Kas
110
8
6
4
2
10
12
1416
18
1012
1416
1820
2224
2628
3032
3436
3840
2
4
6
8
10
12
14
16
7
9
11
57
9
11
3
1
35
7
5
7
13
911
13
15
17
19
30
32
34
36
38
40
199
197
1
205
207
BUNDERHOEF
TAMBOER
MUNSEL
MUNSEL
SCHUTTERSHOF
SCHUTTERSHOF
De Domm
104A
van Hal techniek b.v
148
150
152
154
156
158
160
bs
4
57
3
6 8
23 16
9
11
17
13
15
18
12
10
21
VICARIS VAN ALPHENLAAN
SCHOOLKOP
PEL
BREDERODEWEG
5A
14
1210
8
16
18
1
28
18
10
15
46
5254
1014
11
15
14
11
9
30
16
2
8
PATER V. D. ELSENPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
DR
. MO
LLERPLEIN
46 8 10
12 14
2022 24
26
3234
3638
4042 44
4850
5860
12 13
16
17
18
19
204
5
6
7
8
912 13
16
177
8
9
11
101 2 3 4 56 7
Adm. en Receptie
Techn.-
Dienst
Gar
HUIZE DE LA SALLE
Zwembad
de Spetterhoek
Sporthal
School
SPORTVELD
Gas
Gas
1 t/m 71
NIEUWLAND
EUROPALAAN
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
ESDOORNGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MUN
SEL
HAZELAARSGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MEIDOORNGAARD
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
DR. DE BROUWERLAAN
DR. DE BROUWERLAAN
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
80 82 8486
88
9092
94 9698
100 102 104
112114
116118 120
122
124
126
128
130
110
108
106
24
25
26
27
28
19 20 21
132134
136138 140
10 1112 13
14
15
16
17
18
19
20
21
142144 146
7173 75
7779
81 83 85
2827
2625 24 23
15
16
17
18
19
20
21
22
MEIDOORNGAARD
10 1112 13 14
6870 72
7476
78
62 6466
1
3
5
7
9
11
13
15
17
9
8
7
6
2
3
4
5
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
1
2
3
4
5
6
78
9
10
11
12
13
14
15
1617
18
2
4
6
8
10
12
13 11
15
146
148
150
61
pnem
pnem speelterrein
Tankstation
Ro
t onde oOt ei n
d
s
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
192123252729
V A A N D R IGV A AN D RIG
TAM
BO
ER
KLAV
ERB
LAD
KLAVERBLAD
Z o n n e s tr a a l
Z o n n e g lo e d
Z o n n e g la n s
M o r g e n s to n d
Z o n n e s t r a a l
Z o n n e g l o e d
Z o n n e g l a n s
Z o n n e g lo r e n
Z o n n e g l o r e n
ZON
NEG
OLVEN
Z ON
NE G
OL V E N
HU
YG
EN
SS
TRA
AT
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
H U Y G E N S S T R A A T
N E WT O N P L E IN
NE
WTO
NP
LE
I N
N E W TO N P LE IN
E IN S T E IN S T R A A T
EIN STEIN STRAAT
EINSTEIN
STRAAT
DO
PPLE
RH
OF
LOR
EN
TZH
OF
PLANCKPAD
DEN HOFPAD
M U N S E LS E H O E V E
SCHEIDINGSWEG
MUN
SEL
BR
UN
DTL
AND
STR
AAT
TAM
BO
ER
ED
ISO
NS
TRA
AT
7
1921
23
2527 31
33
29
3537
39
4143
4547
4951
5355
57
59
61
69
7173
7577
79
17
1513
119
85
87
95
101
103
105
109
111
113
115
117
119
121
123
125
127
129
131
133
135
137
139
141
143
145
147
107
6365
67
89
91
93
24
68
1012
1416
18
1357
911
1315
17
1357
911
1315
17
1715
1311
97
5 3 1
1715
1311
75 3 1
24
68
1012
1416
18
24
68
1012
1416
18
24
6
1012
1416
18
8
Z ON
NE G
OL F
9
1
37 39 4143 45
4749
5153
55
57
5961
63
65
6769
71
73
75
77
79
81
21
4244
46
13
57
9
1113
2
4
6
8
1012 14 16 18 20 22
2426
2830 32
3436
3840
4244
4648
50
52
54
5658
60
62
64
66
68
70
72
74
1
3
5
2
4
6
810
1214
1618
2022
2426
2830
3234
3638
4042
4446
48
50 52
1
3
5
7
9
11
13
1517
1921
23
25
2729
3133
3537
39 4143 45
47
6
8
10
12
14
16
18
20
22
12
3
4
5
1
2 3
4
2
1
3
5
11
13
81
83
24 6
10 12 1614 1820 22 24 26 28
3032
34
13
57
911
1315 17
1921
2325
2729
3133 35
83
8
76
78
3
5
7
9
11
13
15
1719 21
23
97
99
15
?
?
1-3739
4143
4547
49
5153
5557
596163656769717375777981
Resultaat bij oplevering_5
Z o n n e g l o
NEG
OLVEN
24
68
102
117
119
121212
1
rec. Schijndelseweg zie detailtek:
1
3
5
7
925
23
21
19
17
15
DE DOELEN
10
8
6
4
2
DE
SC
HU
TSB
OO
M
9
7
1163.01
163.02163.03
163.04
163.05163.06
163.07163.08
165-04165-03
165-02
5
16
18
3
4
13
11
20
DE HAN
DBOOG
2
1
3
5
BUNDERHOEF
TAMBOER
DE AANLOOP
DE DOELEN
MUNSEL
14
16
18
20
22
24
26
28
30
326
8
10
12
14
64 6668 70
72 74 76
80
82
1
10
11
9
8
1
2
3
4
64 6668 70
72 74 76
80
82
4
6
8
10
12
14
16
22
24
26
28
4
6
2
4
6
8
19
21
23
25
27
16
18
2022
24
26
28
30
12
141143
145147
149151
153155
157159
LANG
AKKE
R
DWARSAKKER
WIELAKKER
DE BEN
NEKEN
LOOAKKER
DWARSAKKER
7
5
29
4
6
8
10
7
9
11
KORTAKKER
LIJNDAKKKER
LIJNDAKKER
BENAKKER
78
6
14
139
12
10
8
6
4
2
8
12
161
167-01167-02
167-03167-04
167-05167-06
167-07167-08
165-01165-05
165-06165-07
165-08
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
14
10
DE KRUISBOOG
38
36
34
32
86
1412
10
8
BREDERODEWEG
2
4
6
8
10
12
14
2
4
6
8
1
3
5
7
9
11
13
24
8
10
LANG
AKKE
R
45
51
47
49KKER
6
66
HEIAKKER
2
4
6
8
84
195
DE HANDBOOG
speel-terrein
speel-terrein
pnem
JACH
TRUS
TPAD
104
201
DE AANLOOP
88
90
92
94
96
18
16
14
DE BE
NNEK
EN
2
15
HOOG HUIS
SCHEIDINGSWEG
Weiland
Bolhuis
172
7
136 2
235
140
138
174
176
7
167
3
170
5
1
3
9
229
EUROPALAAN
SCHIJNDELSE
WEG
Proeftuinen
Kas
Kantoor
Werkpl.Kleine Aarde
Sch.
Erf
Erf
Pad
Bouwland
Weiland
Parkeren
Chinees rest.
Sch.Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
StalStal
Hok
Erf
Put
FIET
SPAD
FIET
SPAD
FIETSP
AD
FIETSP
AD
221
130
124120
118
114
KAPELWEG
Werkplaats
Keuken
Vijver
Zandbak
Berg-plaats
10A
Z.M.O.K. School Sint Michael
Speelplaats
Kas
110
8
6
4
2
10
12
1416
18
1012
1416
1820
2224
2628
3032
3436
3840
2
4
6
8
10
12
14
16
7
9
11
57
9
11
3
1
35
7
5
7
13
911
13
15
17
19
30
32
34
36
38
40
199
197
1
205
207
BUNDERHOEF
TAMBOER
MUNSEL
MUNSEL
SCHUTTERSHOF
SCHUTTERSHOF
De Domm
104A
van Hal techniek b.v
148
150
152
154
156
158
160
bs
4
57
3
6 8
23 16
9
11
17
13
15
18
12
10
21
VICARIS VAN ALPHENLAAN
SCHOOLKOP
PEL
BREDERODEWEG
5A
14
1210
8
16
18
1
28
18
10
15
46
5254
1014
11
15
14
11
9
30
16
2
8
PATER V. D. ELSENPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
DR
. MO
LLERPLEIN
46 8 10
12 14
2022 24
26
3234
3638
4042 44
4850
5860
12 13
16
17
18
19
204
5
6
7
8
912 13
16
177
8
9
11
101 2 3 4 56 7
Adm. en Receptie
Techn.-
Dienst
Gar
HUIZE DE LA SALLE
Zwembad
de Spetterhoek
Sporthal
School
SPORTVELD
Gas
Gas
1 t/m 71
NIEUWLAND
EUROPALAAN
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
ESDOORNGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MUN
SEL
HAZELAARSGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MEIDOORNGAARD
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
DR. DE BROUWERLAAN
DR. DE BROUWERLAAN
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
80 82 8486
88
9092
94 9698
100 102 104
112114
116118 120
122
124
126
128
130
110
108
106
24
25
26
27
28
19 20 21
132134
136138 140
10 1112 13
14
15
16
17
18
19
20
21
142144 146
7173 75
7779
81 83 85
2827
2625 24 23
15
16
17
18
19
20
21
22
MEIDOORNGAARD
10 1112 13 14
6870 72
7476
78
62 6466
1
3
5
7
9
11
13
15
17
9
8
7
6
2
3
4
5
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
1
2
3
4
5
6
78
9
10
11
12
13
14
15
1617
18
2
4
6
8
10
12
13 11
15
146
148
150
61
pnem
pnem speelterrein
Tankstation
Ro
t onde oOt ei n
d
s
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
192123252729
V A A N D R IGV A AN D RIG
TAM
BO
ER
KLAV
ERB
LAD
KLAVERBLAD
Z o n n e s tr a a l
Z o n n e g lo e d
Z o n n e g la n s
M o r g e n s to n d
Z o n n e s t r a a l
Z o n n e g l o e d
Z o n n e g l a n s
Z o n n e g lo r e n
Z o n n e g l o r e n
ZON
NEG
OLVEN
Z ON
NE G
OL V E N
HU
YG
EN
SS
TRA
AT
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
H U Y G E N S S T R A A T
N E WT O N P L E IN
NE
WTO
NP
LE
I N
N E W TO N P LE IN
E IN S T E IN S T R A A T
EIN STEIN STRAAT
EINSTEIN
STRAAT
DO
PPLE
RH
OF
LOR
EN
TZH
OF
PLANCKPAD
DEN HOFPAD
M U N S E LS E H O E V E
SCHEIDINGSWEG
MUN
SEL
BR
UN
DTL
AND
STR
AAT
TAM
BO
ER
ED
ISO
NS
TRA
AT
7
1921
23
2527 31
33
29
3537
39
4143
4547
4951
5355
57
59
61
69
7173
7577
79
17
1513
119
85
87
95
101
103
105
109
111
113
115
117
119
121
123
125
127
129
131
133
135
137
139
141
143
145
147
107
6365
67
89
91
93
24
68
1012
1416
18
1357
911
1315
17
1357
911
1315
17
1715
1311
97
5 3 1
1715
1311
75 3 1
24
68
1012
1416
18
24
68
1012
1416
18
24
6
1012
1416
18
8
Z ON
NE G
OL F
9
1
37 39 4143 45
4749
5153
55
57
5961
63
65
6769
71
73
75
77
79
81
21
4244
46
13
57
9
1113
2
4
6
8
1012 14 16 18 20 22
2426
2830 32
3436
3840
4244
4648
50
52
54
5658
60
62
64
66
68
70
72
74
1
3
5
2
4
6
810
1214
1618
2022
2426
2830
3234
3638
4042
4446
48
50 52
1
3
5
7
9
11
13
1517
1921
23
25
2729
3133
3537
39 4143 45
47
6
8
10
12
14
16
18
20
22
12
3
4
5
1
2 3
4
2
1
3
5
11
13
81
83
24 6
10 12 1614 1820 22 24 26 28
3032
34
13
57
911
1315 17
1921
2325
2729
3133 35
83
8
76
78
3
5
7
9
11
13
15
1719 21
23
97
99
15
?
?
1-3739
4143
4547
49
5153
5557
596163656769717375777981
6_Plangebied in goede aarde
3 De HoeveNatuur is het thema van de woningen
in De Hoeve. In Fase 1 zijn kavels uit-
gegeven aan 13 zelfbouwers, met als
eis vegetatiedaken en een hoge beeld-
kwaliteit. De Hoeve ligt aan de natuur-
zone die door de woonwijk loopt. De
mogelijkheden voor gevelbegroeiing,
beperkte verharding, bomen en hagen
als erfafscheiding en vogelbroedvoor-
zieningen benadrukken het directe
contact met de natuur. In de woningen
worden natuurlijke materialen gebruikt,
zoals ruwe baksteen en hout, en riet-
en vegetatiedaken. Voor 11 vrijstaande
woningen van De Hoeveschreef de
gemeente Boxtel een prijsvraag uit
voor projectontwikkelaars die hun spo-
ren hebben verdiend op het gebied van
duurzaam bouwen. De competitie werd
gewonnen door BAM Vastgoed, in
samenwerking met architectenbureau
opMAAT (zie p. 28). Deze villa’s zijn nog
niet gerealiseerd.
4 De Lichtbanen
In De Lichtbanen (170 woningen, vrij-
staand tot rijwoningen) speelt het
thema water een belangrijke rol. Zo
wordt regenwater geïnfi ltreerd in de
bodem om verdroging tegen te gaan.
Er wordt optimaal gebruikgemaakt van
passieve zonne-energie. Een groot deel
van de woningen is voorzien van een
zonneboiler. Deze zorgen voor voorver-
warming van het tapwater. De gevels
en daken zijn goed geïsoleerd en in de
woning zijn warmtewisselaars aange-
bracht. Ook hier zijn duurzame bouw-
materialen toegepast, waaronder duur-
zaam geproduceerd hout met
FSC-keurmerk. Een aantal woningen in
De Lichtbanen is ontworpen volgens
het principe van levensloopbestendig
bouwen.
Realisatie: Aannemersbedrijf Van Ber-
gen en Heijmans Bouw.
Architecten: De Twee Snoeken, Qua-
drant Architecten, Nowotny Architec-
ten, Lancée Architecten, LSWA, Bon-
nemayer architecten en Luijten
Smeulders.
5 Het Groenland In deelplan Het Groenland zijn 9 kavels
beschikbaar gesteld voor de vrije sec-
tor. Deze kavels zijn uitgegeven met
daaraan gekoppeld een vast Program-
ma van Eisen. Middels een competitie,
met daaraan gekoppeld een geldprijs,
is een stimulans gegeven om te excel-
leren. Het ontwerp diende invulling te
geven aan de gemeentelijke randvoor-
waarden en een programma van eisen
(waaronder minimaal 200 punten vol-
gens de teling voor Groenfi nanciering),
maar was welstandsvrij. Ook moest het
passen binnen een van deze vijf the-
ma’s, net als overigens bij de competi-
tie voor De Hoeve:
• HetUltiemeHuis(metmaximaal
wooncomfort, gezondheid en
bouwkwaliteit
als architectuur);
• AltijdVoorIedereen(voorelke
levensfase toegankelijk, gezond en
fl exibel);
• Ongebonden(meteeneigenener-
gievoorziening en waterzuivering);
• NieuwVernieuwbaar(mettoepas-
sing van veel materialen die het
milieu
nauwelijks belasten);
• DeDecibel30woning(deelsomge-
ven door aarde voor een geluidwe-
rende werking).
rec. Schijndelseweg zie detailtek:
1
3
5
7
925
23
21
19
17
15
DE DOELEN
10
8
6
4
2
DE
SC
HU
TSB
OO
M
9
7
1163.01
163.02163.03
163.04
163.05163.06
163.07163.08
165-04165-03
165-02
5
16
18
3
4
13
11
20
DE HAN
DBOOG
2
1
3
5
BUNDERHOEF
TAMBOER
DE AANLOOP
DE DOELEN
MUNSEL
14
16
18
20
22
24
26
28
30
326
8
10
12
14
64 6668 70
72 74 76
80
82
1
10
11
9
8
1
2
3
4
64 6668 70
72 74 76
80
82
4
6
8
10
12
14
16
22
24
26
28
4
6
2
4
6
8
19
21
23
25
27
16
18
2022
24
26
28
30
12
141143
145147
149151
153155
157159
LANG
AKKE
R
DWARSAKKER
WIELAKKER
DE BEN
NEKEN
LOOAKKER
DWARSAKKER
7
5
29
4
6
8
10
7
9
11
KORTAKKER
LIJNDAKKKER
LIJNDAKKER
BENAKKER
78
6
14
139
12
10
8
6
4
2
8
12
161
167-01167-02
167-03167-04
167-05167-06
167-07167-08
165-01165-05
165-06165-07
165-08
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
MUNSEL
14
10
DE KRUISBOOG
38
36
34
32
86
1412
10
8
BREDERODEWEG
2
4
6
8
10
12
14
2
4
6
8
1
3
5
7
9
11
13
24
8
10
LANG
AKKE
R
45
51
47
49KKER
6
66
HEIAKKER
2
4
6
8
84
195
DE HANDBOOG
speel-terrein
speel-terrein
pnem
JACH
TRUS
TPAD
104
201
DE AANLOOP
88
90
92
94
96
18
16
14
DE BE
NNEK
EN
2
15
HOOG HUIS
SCHEIDINGSWEG
Weiland
Bolhuis
172
7
136 2
235
140
138
174
176
7
167
3
170
5
1
3
9
229
EUROPALAAN
SCHIJNDELSE
WEG
Proeftuinen
Kas
Kantoor
Werkpl.Kleine Aarde
Sch.
Erf
Erf
Pad
Bouwland
Weiland
Parkeren
Chinees rest.
Sch.Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
Sch.
StalStal
Hok
Erf
Put
FIET
SPAD
FIET
SPAD
FIETSP
AD
FIETSP
AD
221
130
124120
118
114
KAPELWEG
Werkplaats
Keuken
Vijver
Zandbak
Berg-plaats
10A
Z.M.O.K. School Sint Michael
Speelplaats
Kas
110
8
6
4
2
10
12
1416
18
1012
1416
1820
2224
2628
3032
3436
3840
2
4
6
8
10
12
14
16
7
9
11
57
9
11
3
1
35
7
5
7
13
911
13
15
17
19
30
32
34
36
38
40
199
197
1
205
207
BUNDERHOEF
TAMBOER
MUNSEL
MUNSEL
SCHUTTERSHOF
SCHUTTERSHOF
De Domm
104A
van Hal techniek b.v
148
150
152
154
156
158
160
bs
4
57
3
6 8
23 16
9
11
17
13
15
18
12
10
21
VICARIS VAN ALPHENLAAN
SCHOOLKOP
PEL
BREDERODEWEG
5A
14
1210
8
16
18
1
28
18
10
15
46
5254
1014
11
15
14
11
9
30
16
2
8
PATER V. D. ELSENPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
PASTOOR VAN BESOUWPLEIN
DR
. MO
LLERPLEIN
46 8 10
12 14
2022 24
26
3234
3638
4042 44
4850
5860
12 13
16
17
18
19
204
5
6
7
8
912 13
16
177
8
9
11
101 2 3 4 56 7
Adm. en Receptie
Techn.-
Dienst
Gar
HUIZE DE LA SALLE
Zwembad
de Spetterhoek
Sporthal
School
SPORTVELD
Gas
Gas
1 t/m 71
NIEUWLAND
EUROPALAAN
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
ESDOORNGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MUN
SEL
HAZELAARSGAARD
SCHIJNDELSEWEG
MEIDOORNGAARD
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
DR. DE BROUWERLAAN
DR. DE BROUWERLAAN
ME
IDO
OR
NG
AA
RD
80 82 8486
88
9092
94 9698
100 102 104
112114
116118 120
122
124
126
128
130
110
108
106
24
25
26
27
28
19 20 21
132134
136138 140
10 1112 13
14
15
16
17
18
19
20
21
142144 146
7173 75
7779
81 83 85
2827
2625 24 23
15
16
17
18
19
20
21
22
MEIDOORNGAARD
10 1112 13 14
6870 72
7476
78
62 6466
1
3
5
7
9
11
13
15
17
9
8
7
6
2
3
4
5
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
1
2
3
4
5
6
78
9
10
11
12
13
14
15
1617
18
2
4
6
8
10
12
13 11
15
146
148
150
61
pnem
pnem speelterrein
Tankstation
Ro
t onde oOt ei n
d
s
SCHIJNDELSEWEG
SCHIJNDELSEWEG
192123252729
V A A N D R IGV A AN D RIG
TAM
BO
ER
KLAV
ERB
LAD
KLAVERBLAD
Z o n n e s tr a a l
Z o n n e g lo e d
Z o n n e g la n s
M o r g e n s to n d
Z o n n e s t r a a l
Z o n n e g l o e d
Z o n n e g l a n s
Z o n n e g lo r e n
Z o n n e g l o r e n
ZON
NEG
OLVEN
Z ON
NE G
OL V E N
HU
YG
EN
SS
TRA
AT
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
HU
YG
EN
SS
TR
AA
T
H U Y G E N S S T R A A T
N E WT O N P L E IN
NE
WTO
NP
LE
I N
N E W TO N P LE IN
E IN S T E IN S T R A A T
EIN STEIN STRAAT
EINSTEIN
STRAAT
DO
PPLE
RH
OF
LOR
EN
TZH
OF
PLANCKPAD
DEN HOFPAD
M U N S E LS E H O E V E
SCHEIDINGSWEG
MUN
SEL
BR
UN
DTL
AND
STR
AAT
TAM
BO
ER
ED
ISO
NS
TRA
AT
7
1921
23
2527 31
33
29
3537
39
4143
4547
4951
5355
57
59
61
69
7173
7577
79
17
1513
119
85
87
95
101
103
105
109
111
113
115
117
119
121
123
125
127
129
131
133
135
137
139
141
143
145
147
107
6365
67
89
91
93
24
68
1012
1416
18
1357
911
1315
17
1357
911
1315
17
1715
1311
97
5 3 1
1715
1311
75 3 1
24
68
1012
1416
18
24
68
1012
1416
18
24
6
1012
1416
18
8
Z ON
NE G
OL F
9
1
37 39 4143 45
4749
5153
55
57
5961
63
65
6769
71
73
75
77
79
81
21
4244
46
13
57
9
1113
2
4
6
8
1012 14 16 18 20 22
2426
2830 32
3436
3840
4244
4648
50
52
54
5658
60
62
64
66
68
70
72
74
1
3
5
2
4
6
810
1214
1618
2022
2426
2830
3234
3638
4042
4446
48
50 52
1
3
5
7
9
11
13
1517
1921
23
25
2729
3133
3537
39 4143 45
47
6
8
10
12
14
16
18
20
22
12
3
4
5
1
2 3
4
2
1
3
5
11
13
81
83
24 6
10 12 1614 1820 22 24 26 28
3032
34
13
57
911
1315 17
1921
2325
2729
3133 35
83
8
76
78
3
5
7
9
11
13
15
1719 21
23
97
99
15
?
?
1-3739
4143
4547
49
5153
5557
596163656769717375777981
Resultaat bij oplevering_7
18
20202
5
DO
PPLE
RH
OF
2 3
1719
3
9
4
8_Staan voor wat je wilt
Boxtel, tweede helft jaren negentig. Er
zijn al langer plannen voor een duur-
zaam gebouwde wijk, In Goede
Aarde. Met de bouw van een eerste
deel, ‘De Zonnegolven’, wordt gestart.
Maar de ontwikkeling rond onder
meer de wijkdelen ‘De Lichtbanen’ en
‘De Kantelen’ hapert. Grondposities
zijn ingenomen. De gemeente heeft
wat grond. Enkele ontwikkelaars heb-
ben aanzienlijke grondposities. Daar-
naast zijn er wat plukjes van particu-
lieren. Maar de plannen komen niet
van de grond. Onderhandelingen met
de ontwikkelaars lopen vast.
Nieuwe impuls
In het beleidsprogramma 1998-2002
van de gemeente Boxtel, dat werd
vastgesteld in april 1998, sprak de
raad zich uit voor een breed plan van
aanpak wat betreft duurzaamheid.
Daarbij was uitgangspunt dat dit
thema vanuit mondiaal perspectief
op lokaal niveau diende te worden
gehandeld. Dit beleidsprogramma
betekende ook een nieuwe impuls
voor de plannen voor de duurzame
wijk In Goede Aarde. In mei 2000
werd het bestemmingsplan voor de
wijk vastgesteld. De onderhandelin-
gen met de ontwikkelaars werden
weer opgepakt. Al snel leidt dat tot
een samenwerkingsovereenkomst.
Boxtel, 2009. De Lichtbanen en De
Kantelen blijken alsnog een succes-
verhaal. In Goede Aarde is een wijk
geworden met zeer gevarieerde
woningen, allemaal erg energiezuinig
en duurzaam gebouwd, en op tijd
opgeleverd. Ook alle geluidswalwo-
ningen in De Kantelen, een ‘lastige’
hoek langs de snelweg zijn verkocht.
De lokale woningmarkt is bediend.
Bewoners leven er naar wens. Zowel
gemeente als projectontwikkelaars
zijn tevreden met de uitkomst. Voor
iedereen blijkt de ontwikkeling van
de wijk ook financieel profijtelijk. De
gemeente heeft niet ingeleverd op
duurzaamheidsambities. ‘De Boxtel-
se aanpak’ blijkt te werken: een mix
van actief grondbeleid, privaatrech-
telijke afspraken en vooral: ‘out of
the box’-denken en werken op basis
van vertrouwen. >>
Staan voor wat je wilt
Het plangebied In Goede Aarde omvat een aantal deelgebieden – zie voor-
gaande pagina’s – waarvan de planning en uitvoering zich uitstrekt over meer
dan 10 jaar). De gemeente Boxtel krijgt regelmatig vragen over ‘hét recept’
voor het realiseren van een duurzame wijk. Zoals ook elders uit deze publicatie
blijkt, koos Boxtel voor vele wegen naar Rome, zoals ambitieuze PvE’s, een
actief grondbeleid, competities, samenwerkingsovereenkomsten en het prikke-
len van kopers en bewoners. In dit deel van deze publicatie zoomen we vooral
in op de samenwerking tussen ontwikkelaars en gemeente.
De Boxtelse aanpak
Plan van Aanpak
Begin 2003 heeft de Gemeente Boxtel en Plan van Aanpak
(PvA) vastgesteld voor de ontwikkeling van de wijk In
Goede Aarde. Als de twee hoofdfacetten voor dit plan wor-
den benoemd:
1 duurzame woningbouw (deels energie-0) realiseren met
architectonische kwaliteit;
2 duurzaam openbaar gebied realiseren.
Daarnaast zijn er drie onderliggende facetten die als gevolg
van de ligging van het plangebied en de doelstelling van het
bestemmingsplan aandacht moeten krijgen:
• de leefbaarheid van In Goede Aarde; duurzaam samenle-
ven;
• de presentatie en communicatie over In Goede Aarde
naar overig Boxtel en het op juiste wijze ‘in de markt’
zetten van In Goede Aarde;
• communicatie voorafgaand aan de verkoop en doorlo-
pend na de verkoop over de fysieke waardes die in In
Goede Aarde worden ingebracht (aard van de woning-
bouw en de kwaliteit van de leefomgeving) die daarop
afgestemd gedrag en gewoontes vraagt.
In het PvA wordt de noodzaak van een projectorganisatie
vastgesteld, voor actieve sturing in zowel voorbereiding als
realisatie. Daar waar intern de kennis en/of tijd ontbreekt
kan deze projectorganisatie zich laten bijstaan door derden
(met name worden genoemd externe stedenbouwkundige
en een externe landschapsarchitect), mits de kosten in alle
redelijkheid binnen de grondexploitatie kunnen worden
opgevangen.
Resultaat bij oplevering_9
Herhaalbaar?
‘De Boxtelse aanpak’ voor de wijk In
Goede Aarde blijft de belangstelling
wekken van collega-gemeenten (en
andere partijen). Logisch: Boxtel is niet
de enige gemeente met duurzaam-
heidsambities. Hoe die optimaal te
borgen, is voor elke gemeente een
issue. En ook waar duurzaamheid niet
centraal staat, hebben gemeenten bij
wijkontwikkeling te maken met andere
partijen die hun eigen belangen nastre-
ven. Het Boxtelse voorbeeld prikkelt.
Toch is het Boxtelse recept voor ‘In
Goede Aarde’ niet per se elders her-
haalbaar. Omdat omstandigheden en
uitgangsposities niet overal hetzelfde
zijn. Omdat regelgeving verandert. En
omdat succes vaak blijkt af te hangen
van ‘de juiste mens, op de juiste plek,
op het juiste moment’. Wel is duidelijk
dat het Boxtelse voorbeeld andere
gemeenten (en wellicht ook andere
partijen) kan inspireren in hun eigen
zoektocht naar het realiseren van opti-
maal resultaat bij (duurzame) wijkont-
wikkeling.
Wat is de essentie van de Boxtelse
aanpak? Sturen op resultaat bij ople-
vering, zowel voor woningbouw als
openbare ruimte. Maar hoe? Een
rondgang onder betrokkenen levert
deze hoofdpunten op:
1 Stel ambities vast en hou je
daaraan
2 Neem verantwoordelijkheid
voor het geheel
3 Stroomlijn de organisatie
4 Organiseer vertrouwen
5 Borg doelstellingen in eenduidige
afspraken.
1 Stel ambities vast en hou
je daaraan
‘Weet wat je wilt’, is het motto van
Boxtel. Gemeentebreed heeft Boxtel
duurzaamheidsambities omarmd en
verankerd in haar beleidsprogramma.
Het ontwikkelen van de wijk ‘In
Goede Aarde’ kon daaraan heel
10_Staan voor wat je wilt
>>
Resultaat bij oplevering_11
Ir. Wytze Patijn (toetste als supervisor in In
Goede Aarde alle ontwerpen van de archi-
tecten aan de stedenbouwkundige opzet
en de uitgangspunten bestemmingsplan):
“Op het moment dat de ontwerpplannen
aan de muur hingen, dacht ik: dit kan heel
bijzonder worden. Maar ook: zorg dat het
niet tussen je vingers wegloopt. Tussen de
ontwerpen van architecten en een bestem-
mingsplan kan soms spanning optreden. Er
is of te weinig vrijheid of er wordt juist te
veel ontworpen. Het is de kunst om binnen
de beperkingen er iets moois van te
maken.” (Uit: IGA Bulletin 2)
12_Staan voor wat je wilt12_Staan voor wat je wilt
Resultaat bij oplevering_13Resultaat bij oplevering_13
Vincent Snels (projectleider)“We hebben veel energie gestopt in het voortraject:
helder met elkaar krijgen wat we wilden, tegen
welke condities; wat betreft kwaliteit, geld, tijd en
samenwerking. Iedere partij heeft zeer uitgebreid
voorwerk gedaan; van iedere mogelijke stap de
financiële consequenties en risico’s doorgerekend.
Zo wisten we precies wat we deden. Toen het erop
aankwam een contract op te stellen, deed één jurist
dat namens ons allemaal. Er zaten geen drie juristen
aan tafel. Het contract is daarna nooit meer op tafel
geweest, het is opgesteld, en daarna de kast inge-
gaan.
Gedurende het hele project hebben we niet meer
over geld gesproken. Alleen over kwaliteit. Heel cru-
ciaal in mijn ogen was dat degenen die het contract
mee hebben helpen opstellen, tot einde aan toe aan
tafel hebben gezeten. Tot de laatste zucht. Zo zorg
je dat er persoonlijk commitment ontstaat. Want je
maakt het ook sámen. Ménsen doen zaken, niet:
‘zaken doen zaken’. En kennelijk hebben we samen
een profijtelijke afspraak kunnen maken. Want ieder-
een heeft zich binnen het traject loyaal opgesteld.
Vertrouwen heb je in elkaar als méns.”
14_Staan voor wat je wilt
Resultaat bij oplevering_15
concreet gestalte geven. Dat ontwik-
kelaars grondposities hadden ingeno-
men in het plangebied, was een
gegeven. Boxtel maakte haar stand-
punt ten aanzien van duurzaamheid
heel duidelijk. Eisen op dit gebied
waren niet onderhandelbaar, was ook
duidelijk voor de ontwikkelende partij-
en in de deelplannen De Kantelen en
De Lichtbanen. Wethouder Van den
Oetelaar: “Als gemeente wil je een deel
zijn van de oplossing, niet van het pro-
bleem. Dan moet je binnen je mogelijk-
heden het maximale doen op het
gebied van duurzaamheid. Dat vereist
bestuurders met een rechte rug. Als er
hout moet worden teruggestuurd,
omdat het niet aantoonbaar FSC-
gecertificeerd hout is, terwijl dat wel is
overeengekomen, dan wordt er hout
teruggestuurd. Maar het werkt alleen
als je ook op z’n tijd bereid bent je nek
uit te steken.” Deze houding werd
overigens zeker ook gewaardeerd
door de ontwikkelaars.
Boxtel is trots op de hoge standaard
die is nagestreefd (én gerealiseerd),
maar ziet zelf ook tekortkomingen in
het plan. Tip voor andere gemeenten:
realiseer voorzieningen bínnen de
wijk. Bij In Goede Aarde liggen veel
voorzieningen op fietsafstand. Maar
bijvoorbeeld een school of locatie
voor kinderopvang zou de levendig-
heid binnen de wijk hebben vergroot.
En: Boxtel streefde naar diversiteit,
ook wat betreft woningen, maar con-
stateert achteraf dat het aandeel
huurwoningen en koopwoningen voor
starters onder de maat bleef. Koop-
woningen voor starters zijn alsnog in
het plan opgenomen.
Het heeft zeker voordelen een plange-
bied gefaseerd te realiseren. Boxtel
wil het gebrek aan huurwoningen
compenseren op de laatste locatie
binnen de wijk. Over deze grond vin-
den nog steeds onderhandelingen
plaats met de eigenaar; onteigening
wordt niet uitgesloten.
2 Neem verantwoordelijkheid
voor het geheel
Boxtel had helder wát het wilde berei-
ken. Een tweede belangrijke stap is
dat het besloot een actieve rol op zich
te nemen bij het realiseren van deze
ambities.
Uiteindelijk ligt onze verantwoordelijk-
heid bij de burger, zo stelt Van den
Oetelaar. Projectleider Vincent Snels:
“Als je als klant bij de bakker een vol-
korenbrood bestelt, weet je wat je
krijgt. Bij een woning is dat anders.
Wij als gemeente hebben wél wat
meer inzicht in waar het om gaat.
Daarom besloten we serieus toezicht
te houden vanaf de planvorming tot
en met de oplevering. De koper moet
erop kunnen vertrouwen dat hij de
kwaliteit krijgt die gemeente en pro-
jectontwikkelaars overeenkomen. Die
verantwoordelijkheid nemen wij.”
Die verantwoordelijkheid ten aanzien
van de burger strekt zich ook uit vóór
en na de bouwperiode. In die zin ziet
Boxtel de projectontwikkelaars ook
als partijen die ‘tijdelijk aanschuiven’
binnen een doorgaand proces. De
rode draad blijft uiteindelijk toch de
relatie van de gemeente met de bur-
ger, het bouwen doe je immers voor
de gebruiksperiode erna; dat is lei-
dend. De gemeente ziet als kern van
In Goede Aarde dan ook eerder nog
‘duurzaam wonen’ dan ‘duurzaam
bouwen’.
Niet alleen in de tijd, ook in ruimte
strekt de verantwoordelijkheid van de
gemeente zich verder uit. In Goede
Aarde werd integraal benaderd wat
betreft gebiedsontwikkeling, waarbij
de inrichting en beheer van de open-
bare ruimte van meet af aan als van
groot belang werd gezien.
Dit uitgangspunt had bovendien als
consequentie dat de gemeente regie
besloot te houden over de communi-
catie tussen burgers en ontwikkelaars.
Rond In Goede Aarde is een commu-
nicatieplan opgezet, inclusief website
en eigen nieuwsbrief, onder verant-
woordelijkheid van de gemeente (zie
ook p. 40 e.v.). In de communicatie is
nadrukkelijk ook ‘duurzaam leven’ een
thema. Verkoopbrochures zijn binnen
het ‘In Goede Aarde-format’ uitgege-
ven, wat het integrale karakter van het
project onderstreepte. De gemeente
zélf was ook aanspreekpersoon voor
de kopers, ook na oplevering.
Dat Boxtel een grote verantwoorde-
lijkheid naar zich toetrok, betekende
overigens niet dat het op de stoel van
de ontwikkelaar wilde gaan zitten.
Heel nadrukkelijk liet de gemeente de
ontwikkelaars vrij in de wijze waarop
de ambities werden gerealiseerd.
Snels: “Het ging ons om de kwaliteit
die we als gemeente wilden bereiken.
Wie die woningen zou bouwen, en
hoe, de weg ernaar toe, was voor ons
minder van belang. Waar we op wil-
den afrekenen, was het eindresultaat.
En daarbij concentreerden we ons op
onze kerntaak. Zoals de ontwikkelaars >>
16_Staan voor wat je wilt
Van Boxmeer: “Wat vooral van belang was, toen we de
onderhandelingen weer oppakten, is dat de communi-
catie een stuk helderder verliep. Het was duidelijk wie
met wie praatte, wie wat terugkoppelde. Het was pret-
tig een duidelijk aanspreekpunt te hebben binnen de
gemeente. De wijze van communiceren van de pro-
jectleider wekte vertrouwen. Daarna konden we ook
inhoudelijk een aantal zaken op een rijtje krijgen. Pret-
tig was dat alle lastige open einden als eerste werden
opgepakt.”
Swinkels: “De duurzaamheidseisen van de gemeente
waren bepaald niet misselijk. Daar zouden we destijds
in eerste instantie niet aan gedacht hebben om dat zo
te doen.”
Van Boxmeer: “Maar er werd wel gesteld door de
gemeente zelf: degene die de ambitie heeft, betaalt. De
gemeente was bereid er financieel iets tegenover te zet-
ten. Wat niet betekent dat er geen goed contract is
geweest; de gemeente heeft er ook aan verdiend, maar
het evenwicht was denk ik goed.”
Swinkels: “Het was wel uitzonderlijk dat een gemeente
dergelijke duurzaamheidseisen – en zulke hoge –
opnam in een samenwerkings overeenkomst. Ook bij-
zonder was de strakke planning. De druk stond
behoorlijk op de ketel.”
Van Boxmeer: “De Kantelen zouden we als energieneu-
trale woningen uitvoeren. Wat is dan energieneutraal?
Daar is een hele discussie over gevoerd. Neem je het
gebruik en de sloop ook mee? Daar kwamen we niet
uit. Uiteindelijk hebben we het afgemaakt op een EPC
van 0,0. Dat was overigens een primeur, seriematig.”
Swinkels: “We hebben er allemaal veel van geleerd,
ook voor latere projecten. Het heeft ons zeker wat
opgeleverd.”
Van Boxmeer: “Er waren wel discussiepunten, zoals
over de vrijopnaamprijs, de woningtoewijzing, over de
beukmaat.”
Swinkels: “Maar niet echt hete hangijzers. Het verliep
soepel, er was onderling vertrouwen.”
Van Boxmeer: “Je durft elkaar je portemonnee mee te
geven, iets dergelijks. In de laatste stuurgroepbijeen-
komst hebben we ons afgevraagd of er echt geen losse
eindjes meer waren die we nog moesten regelen. We
konden ze niet bedenken. Dat is wel tekenend.”
Hugo van Boxmeer (Van Bergen; rechts) en Stefan Swinkels (Heijmans Vastgoed; links)
Resultaat bij oplevering_17
18_Staan voor wat je wilt
de verantwoordelijkheid namen voor
hún deel: het in de markt zetten van
die duurzame woningen; risico dra-
gen. We hebben gezocht naar een
constructie waarin partijen allemaal
het best tot hun recht komen; waarbij
ieder dát doet waarin hij goed is.”
3 Stroomlijn de organisatie
Het ‘verantwoordelijkheid nemen’ bete-
kende ook dat de gemeente betrouw-
bare partner wilde zijn voor ontwikke-
lende partijen. Boxtel wilde een
meewerkende overheid zijn, die inziet
dat voor ontwikkelaars tempo van
groot belang is; vertraging betekent
renteverlies en dus risico. Een meewer-
kende overheid kortom, die aansluit op
de slagkracht van het bedrijfsleven.
Dat betekende dat het de projectorga-
nisatie en het proces zó werd inge-
richt dat vergunningverlening en
overleg gestroomlijnd verliep. De wet-
hou der kreeg binnen vastgestelde
kaders mandaat van het college voor
het nemen van tussentijdse beslissin-
gen. Vanuit de gemeente werd de
betrokkenheid van verantwoordelijke
ambtenaren ook goed georganiseerd.
Er kon aan tafel zaken gedaan wor-
den, doordat de partijen daar verte-
genwoordigd werden door personen
met korte lijnen naar hun eigen orga-
nisatie. Er werd een compacte pro-
jectorganisatie opgezet. Voorzien
werd in een projectgroep naast een
Resultaat bij oplevering_19
stuurgroep, maar deze werden, ook
uit praktische overwegingen, al snel in
elkaar geschoven.
Continuïteit werd bovendien inge-
bouwd middels de contractuele
afspraak dat de verschillende partijen
zich gedurende het hele project in de
stuurgroep zouden laten vertegen-
woordigen door dezelfde personen.
Dat is inderdaad gebeurd, óók vanuit
de gemeente. Daardoor zaten niet
zozeer organisaties aan tafel, maar
personen, die hun persoonlijk com-
mittment aan het proces inbrachten.
De stuurgroep kwam 10 keer per jaar
bijeen; een frequentie die eveneens
contractueel was vastgelegd.
4 Organiseer vertrouwen
Laat zien waar je voor staat, maar als
gemeente ook bereid zijn je nek uit te
steken. Van den Oetelaar weet zeker
dat dit een van de kernpunten is voor
het succes van De Lichtbanen en De
Kantelen. De impasse in de onderhan-
delingen met de ontwikkelaars kon
worden doorbroken, doordat de pro-
jectleider zo snel mogelijk de gevoeli-
ge zaken aan de orde stelde. De ont-
wikkelaars stonden positief tegenover
de duurzaamheidsambities die de
gemeente stelde, maar maakten zich
onder meer zorgen over de financiële
randvoorwaarden. Al vroeg in het pro-
ces bood de gemeente ruimte door
de eerder vastgestelde vrijopnaam- >>
20_Staan voor wat je wilt
Resultaat bij oplevering_21
Jan Juffermans (De Kleine Aarde)“Als De Kleine Aarde hebben we de ontwikke-
ling van In Goede Aarde letterlijk op de voet
gevolgd. Sterker, we hebben al meer dan 25
jaar geleden gepleit voor een eco-wijk. Kennelijk
was de tijd destijds nog niet rijp. Mooi dat die
wijk er nu is. Niet dat er geen dingen zijn misge-
gaan. Een klein rampje vind ik dat er in het eer-
ste deel, een deelplan van De Zonnegolven,
door de aannemer schuurtjes werden gebouwd
met van dat groene giftig verduurzaamde hout.
Dat bleek niet goed vastgelegd in het bestek.
En ze spraken toen ook nog helemaal niet over
de tijd ná de bouw, over duurzaam leven. Daar
heeft de gemeente wel veel van geleerd, denk
ik. Want dat kreeg later, zoals bij Lichtbanen en
Kantelen, wél aandacht. Inmiddels wordt er
beter gecommuniceerd. En toch zie ik, ondanks
alle adviezen, her en der verderop in de wijk
wéér van die giftige schuttingen staan.
Qua architectuur had het misschien ook wat
‘gedurfder’ gekund. Gemiddeld staan er grotere
huizen dan ik had gedacht. En in zo’n wijk horen
eigenlijk meer huurwoningen. Gelukkig wil de
gemeente dat wel compenseren in het laatste
deel van de wijk, maar toch. Waar ik vooral erg
benieuwd naar ben, is het energiegebruik in
deze wijk. Uit onderzoek in vergelijkbare wijken
blijkt dat mensen in woningen met duurzame-
energievoorzieningen soms van de weeromstuit
meer energie gebruiken ‘omdat het toch duur-
zaam opgewekt is’; het ‘reboundeffect’. Hoe
gaat dat hier? Slaat de voorlichting van de
gemeente aan? En ook: de wijk is goed ontslo-
ten voor fietsverkeer. Maar gaan de mensen
inderdaad op de fiets? Dat soort zaken is toch
de ‘proof of the pudding’. Maar we zijn zeker
blij met de wijk. Het is mooi dat we er zo letter-
lijk door ‘omarmd’ worden. Dat deze wijk er is,
versterkt ons verhaal over de aantrekkelijkheid
van duurzaamheid. Je hebt letterlijk een mooi
doorkijkje naast onze Bolwoning uit 1974 (‘de
bakermat’ van de eco-architectuur in Neder-
land) naar de state-of-the-art-energiepanelen
op huizen achter in de wijk.
22_Staan voor wat je wilt
Kees Duijvestein (adviseur) Prof. Kees Duijvestein heeft het proces rond In
Goede Aarde al zo’n 25 jaar lang kunnen volgen,
in diverse rollen. Op verzoek van de Kleine Aarde
raakte hij al in de jaren tachtig betrokken bij
ideeënvorming over een ecologische wijk. Eind
jaren tachtig kwam hij naar Boxtel om het ‘Colle-
ge college te geven’ over hoe een duurzame wijk
eruit zou kunnen zien. “Heel lang leken de plan-
nen voor In Goede Aarde geen haalbare kaart.
Dat veranderde toen er een college van B&W
kwam dat er vierkant achter ging staan.”
Via het milieukundig adviesbureau BOOM-Duij-
vestein werd hij in 2001 ingeschakeld bij het
vaststellen van milieu-ambitieniveaus voor de
openbare ruimte van In Goede Aarde. Zes jaar
later kwam hij met adviesbureau BuildDesk –
waarin BOOM-Duijvestein inmiddels was opge-
gaan – terug om de prestaties in de wijk te eva-
lueren.
“Eigenlijk wordt er te weinig geëvalueerd en
geleerd uit projecten. Gemeenten zijn in de aard
der zaak veel vooruit gericht. Daarin vind ik de
gemeente Boxtel bewonderenswaardig. Niet
alleen is er zorgvuldigheid betracht bij het bepa-
len van de ambities voor dit project, maar ook bij
het achteraf checken van wat daarvan terecht
kwam. Die continuïteit in aandacht, van proces
tot en met evaluatie, dat zie je maar weinig.”
En wat was het resultaat? “Voor Boxtel zijn pitti-
ge ambitieprofielen opgesteld, die over het alge-
meen ook wel gerealiseerd zijn. Het realisatieni-
veau zit soms iets onder het ambitieniveau. Zoals
op het thema oppervlaktewater. Dat kan de
gemeente overigens niet worden aangerekend;
het voorgenomen gesloten zelfzuiverende water-
systeem was niet mogelijk vanwege de bodem-
gesteldheid. Persoonlijk vind ik ook een minpunt
dat de auto meer beeldbepalend geworden dan
was voorzien. Maar op andere aspecten scoort
de wijk boven de ambitie, zoals op het subthema
leefmilieu. Dat is netjes. Ik vind het aardig hoe in
Boxtel de woonomgeving bij het project is
betrokken. Je hoort in de wijk weinig gemopper
en dat is tekenend. Dat gemiddeld een behoorlijk
niveau is gehaald, lijkt vanzelfsprekend, maar is
het zeker niet. Gemeenten stellen vaak eisen aan
ontwikkelaars, die ze voor zichzelf niet hanteren.
Daar is Boxtel wél consequent in geweest.”
Resultaat bij oplevering_23
24_Staan voor wat je wilt
Resultaat bij oplevering_25
prijs vrij te geven. Ook kregen de ont-
wikkelaars – binnen de grenzen van
het reeds vastliggende bestemmings-
plan – meer bouwvolume aangebo-
den. Dit maakte dat de ontwikkelaars
zich loyaal konden committeren aan
de doelstellingen.
Door snel tot in detail de parameters
van het project te definiëren (kwaliteit,
duurzaamheid, geld, tijd en samen-
werking), kon kwaliteit het hoofdthe-
ma worden van ieder overleg. Het
werd daardoor een gezamenlijk (en
gezamenlijk gedragen) project. Men
trok samen op. Alle partijen zeggen
met tevredenheid op de samenwer-
king terug te zien. Van den Oetelaar:
“We hebben het goed getroffen met
Van Bergen en Heijmans. Dat hebben
we ze ook laten weten.”
5 Borg doelstellingen binnen
afspraken
In het bestemmingsplan van In Goede
Aarde waren eisen ten aanzien van
duurzaamheid opgenomen in de toe-
lichting. Deze waren dus niet afdwing-
baar. Boxtel hechtte er sterk aan de
duurzaamheidseisen toch privaatrech-
telijk te borgen. Deze werden daarom
opgenomen in de samenwerkings- en
projectontwikkelingsovereenkomst, die
met beide ontwikkelaars samen werd
afgesloten (Snels: “In onze benadering
zagen we de ontwikkelaars zo veel
mogelijk als één partij. Dat gaf ze ook
de mogelijkheid om een aantal zaken
onderling te regelen”).
Onderdeel van de projectontwikke-
lingsovereenkomst waren afspraken
over de grondinbreng. Boxtel voerde
een actief grondbeleid. De ontwikke-
laars leverden hun grondposities in.
Boxtel maakte de grond bouwrijp en
zorgde voor de inrichting van het
openbaar gebied. De ontwikkelaars
kochten de grond terug, waarbij de
gemeente een aantal condities stelde,
onder meer in de vorm van prestatie-
eisen op het gebied van duurzaam-
heid. Ook ten aanzien van de woning-
toewijzingsprocedure: De Lichtbanen
en De Kantelen moesten beschikbaar
komen voor de lokale markt. Daarom
moesten nadrukkelijk óók starterswo-
ningen worden gerealiseerd.
Voor de gemeente Boxtel is het risico
verkleind, door af te spreken dat als de
ontwikkelaars niet binnen de gestelde
periode in staat bleken hun woningen
te verkopen, de gemeente zonder kos-
tenvergoeding een andere projectont-
wikkelaar kon zoeken. Over de grond-
prijs is uitgebreid onderhandeld; de
transactie bleek uiteindelijk zowel voor
gemeente als voor de ontwikkelaars
profijtelijk.
De overeenkomst werd bewust bon-
dig gehouden. In Boxtel was er over-
eenstemming over inhoudelijke, finan-
ciële en organisatorische uit gangs-
punten (waarbij iedereen goed z’n
huiswerk had gedaan) vóórdat werd
overgegaan tot het opstellen van het
contract. Snels: “Vermijd dat het
maken van afspraken ‘eigendom’
wordt van juristen.”
In meer recente bestemmingsplannen
heeft Boxtel eisen ten aanzien van
duurzaamheid zo veel mogelijk
geborgd onder de voorschriften in
plaats van de toelichtingen; waardoor
er met partijen minder privaatrechtelijk
hoeft te worden vastgelegd. Van den
Oetelaar: “Er is méér mogelijk dan
veel gemeenten denken.” Overigens
biedt de nieuwe Wet Ruimtelijke
Ordening en de Grondexploitatiewet
ook nieuwe mogelijkheden om eisen
zoals die ten aanzien van duurzaam-
heid af te dwingen.
Resultaat bij oplevering
Gedurende het hele proces hield Box-
tel het resultaat voor ogen, zowel voor
woningbouw als openbare ruimte. In
voorgaande punten zijn de conse-
quenties daarvan voor de procesorga-
nisatie in een aantal aspecten uitge-
werkt. Waar het uiteindelijk allemaal
om draait: het resultaat. Een wijk met
een hoge duurzaamheidsstandaard;
op bouw-, energie-, ecologisch en
ruimtelijk gebied. Vooral: een wijk om
duurzaam in te wonen. Een wijk voor
bewoners.
Is dat gelukt? Verderop in deze publi-
catie een impressie. •
26_Staan voor wat je wilt
Pieter Hameetman, ontwikkelings-
manager bij BAM Vastgoed: “Als de
goede vraag wordt gesteld, kunnen
duurzame technieken altijd het goede
antwoord geven.” (Uit: Building Busi-
ness, november 2006)
Resultaat bij oplevering_27
Biologisch plantmateriaal Boxtel koos voor de inrichting van het plan-
gebied van In Goede Aarde nadrukkelijk
voor duurzaamheid. Dat betekende onder
meer dat zo veel mogelijk is aangesloten op
de bestaande landschappelijke kenmerken.
Gestreefd wordt naar het waarborgen en
vergroten van de biodiversiteit in het gebied;
wat ook leidt tot een keuze voor de aanplant
van inheemse soorten. Boxtel wilde boven-
dien biologisch plantgoed, met SKAL-certifi-
caat (EKO-keurmerk). Het EKO keurmerk is
een productcertificaat, net als het Milieu-
keur. Beplanting met Milieukeur zijn echter
niet per se biologisch. Een derde certificeringsysteem betreft de kwaliteitszorg van de
bedrijfsvoering: MPS Qualitree. Dit certificaat doet echter geen uitspraken over de kwali-
teit van het plantmateriaal zelf.
Erik ter Heide, beleidsmedewerker beheer groen en cultuurtechniek, van de gemeente
Boxtel: “Inmiddels is er steeds meer plantmateriaal verkrijgbaar met Milieukeur of bij-
voorbeeld MPS Qualitree, maar dat gaat ons niet ver genoeg. We wisten dat het nog een
hele klus kon worden om al het materiaal biologisch in te kopen. Mede daarom hebben
we ervoor gekozen in het bestek directielevering op te nemen voor het plantmateriaal.
Dat betekent voor ons als gemeente dat we de gehele levering van plantmateriaal uit het
bestek van de aannemer houden en zelf de inkoop verzorgen. Dat is natuurlijk wel wat
extra werk, maar daarmee heb je wel levering en kwaliteitsbewaking in eigen hand. Dat
verdien je op termijn terug. Maar het biedt een aantal belangrijke voordelen die er zeker
tegenop wegen. Het belangrijkste is dat we zo veel meer controle hebben. We meten de
aanplant zelf bij de kweker uit. Zo heb je ook letterlijk zicht op wat er in de kwekerij
gebeurt. In het leveringscontract hebben we bovendien een tweede keuring vast laten
leggen bij levering op de bouwplaats. Deze aanpak heeft ons zeker meer kwaliteit opge-
leverd en weinig inboet. En dat scheelt zo dus zeker ook in de kosten.”
Ook elders in Boxtel wordt duurzaam aangeplant, waarbij gestreefd wordt naar een
steeds hoger percentage biologisch plantgoed. Het aanbod aan biologische soorten is
nog beperkt, maar dat hoeft geen belemmering te zijn, aldus Ter Heide: “Cultivars zijn
inderdaad vaak nog niet biologisch te krijgen. Maar als je kiest voor inheemse beplanting
is er veel mogelijk. Dat betekent wel dat je moet kiezen voor een landschapsarchitect die
daar ook enthousiast voor is.” Volgens Ter Heide zal het aanbod biologisch plantgoed
overigens zeker toenemen: “Kwekers zullen wel moeten. Als Duurzaam Inkopen echt van
de grond komt, zullen steeds meer klanten om biologische producten vragen.”
Onder gemeenten ziet Ter Heide inmiddels steeds meer actieve interesse voor inkoop
van biologisch en op termijn ook autochtoon materiaal. De gemeente Boxtel is trekker
voor de bevordering van het gebruik van autochtoon plantmateriaal binnen het samen-
werkingsverband rond nationaal landschap Het Groene Woud. Ook is de gemeente
voorstander van de oprichting van een kennisplatform dat kwekers, hoveniers en
gemeenten adviseert over biologisch geteeld plantmateriaal. Er zijn ideeën in ontwikke-
ling om iets dergelijks op te zetten samen met SenterNovem.
28_Staan voor wat je wilt
Ontwerpwedstrijd ‘De Hoeve’ Boxtel schreef voor de bouw van 11 luxe villa’s in deel-
plan ‘De Hoeve’ van In Goede Aarde een ontwerpwed-
strijd uit. Doelstelling van de prijsvraag was het combine-
ren van een hoge woonkwaliteit met een grote mate van
duurzaamheid. Zowel de vakjury als de Boxtelse bevol-
king gaven de voorkeur aan het plan ‘Begerenswaardig
wonen’ van BAM Vastgoed. Dit ontwerp was samen met
twee andere genomineerd uit twaalf inzendingen. De jury
waardeerde het ontwerp onder meer vanwege ‘een
goede afstemming van milieumaatregelen, architectuur
en flexibiliteit ten behoeve van de bewonerswensen’. De
gemeente Boxtel is ook gecharmeerd door de variatie-
mogelijkheden binnen het ontwerp.
Hiltrud Pötz en Pierre Bleuzé van architectenbureau
opMAAT werkten dit plan samen met BAM Vastgoed uit.
Bleuzé: “Dat dit ontwerp won, was in belangrijke mate
ook te danken aan Peter Hameetman van BAM, die zeer
bevlogen is en echt gaat voor de inhoud.”
‘Begerenswaardig wonen’ is gebaseerd op een door-
dachte combinatie van aandacht voor energiezuinigheid,
milieu, comfort en gezondheid.
Bijzonder is onder meer een verwarmings- en (grond-
buis-)ventilatiesysteem dat gebruikmaakt van zowel zon-
ne-energie als bodemwarmte. Energie wordt verder
opgewekt uit pv-cellen en teruggewonnen uit warm dou-
chewater. Ook het materiaalgebruik is duurzaam. Er is
bovendien veel aandacht besteed aan esthetiek, flexibili-
teit en belevingswaarde.
Bleuzé: “We waren echt onder de indruk van de betrok-
kenheid in Boxtel; bij de gemeente, maar ook bij de
bevolking. De Boxtelse bevolking had ook een stem, en
toen we ons ontwerp daar gingen presenteren, zat het
echt helemaal vol. Er was niet alleen een handjevol
omwonenden, wat je wel vaker ziet, maar echt veel geïn-
teresseerden. Het leefde echt enorm. Maar dat geldt ook
voor de gemeente zelf. Dit was echt een ambitieuze prijs-
vraag. Je proefde aan alles dat de gemeente heel ver
wilde gaan. En dat prikkelde ons zeker om er óók nog een
tandje extra bij te zetten.”
Resultaat bij oplevering_29
Art
ist
imp
ress
ion:
op
MA
AT