Commissioning: een absolute aanrader!

15 maart 2019

Seminarie Duurzame Gebouwen

WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE

INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN?

Roland RIXEN

COMENSIA

Standpunt van een opdrachtgever

• Zich bewust worden van het belang van de rol

van de opdrachtgever

• Delen van ervaringen, relevantie van

commissioning

• Concrete pistes, tools voor een betere

opvolging…

2

DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

PLAN VAN DE PRESENTATIE

I. Inleiding

II. Voorbereiding van een project

III. Uitvoering van de werken en

keuring/oplevering

IV. Kinderziekten

V. Opvolging op lange termijn

3

I. INLEIDING

4

EnergieverantwoordelijkePLAGE OVM

OVM: openbare vastgoedmaatschappij

I. INLEIDING

5

-20 %

Investering van 5 miljoen euro voor isolatie

Teleurstellend energiebesparings-resultaat!

Waarom?

I. INLEIDING

6

• Welke verwachtingen zijn realistisch m.b.t. de daling van het verbruik dankzij werken?

• Welke belangrijke stappen, sleutelmomenten, zijn vereist om de doelstellingen te realiseren?

• Wat moet een opdrachtgever concreet doen om goede prestaties te verkrijgen?

• Wat is commissioning precies? Een onmisbaar instrument?

I. INLEIDING

7

COMMISSIONING

Definitie:

Proces waardoor een uitrusting, een dienst of een installatie wordt getest om na te gaan of de werking ervan overeenstemt met de doelstellingen of geplande specificaties

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT•Doelstelling: weten wat men wil!

Diagnosetools

Basishypotheses

Streefwaarden

•Tests

Functionele beschrijving

8

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: weten wat men wil!

Diagnosetools

9

TEMPELSTRAAT

Keuze van de groepering van drie stookplaatsen in één.

Tools:• Facilitator• Energieaudit• Exceltools Leefmilieu

Brussel: • Quick scan• Cogen Calc• …

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: weten wat men wil!

Diagnosetools

10

TEMPELSTRAAT

Kostenbegroting plaatsing WKK

De leveranciers van uitrustingen stellen voorstudies voor.

Toelichting van de keuze volgens de doelstellingen.Uittreksel uit de studie van een WKK-leverancier.

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: weten wat men wil!

Basishypotheses

11

J. BAECKSTRAAT

Studiebureau

350 personen

10 m³ SWW/dag

Verwarmingsketels

350 kW

SWW-boiler 2000 l

Roland RIXEN

166 personen

5 m³ SWW/dag

verwarmingsketels

166 kW

SWW-boiler 500 l

Werkelijke toestand

130 personen

3 m³ SWW/dag

Keuze: 2 verwarmingsketels 150 kW + boiler 1.000 l

De behoeften correct evalueren: voorbeeld 30 l SWW 60 °C/persoon/dagZie studie WTCB project TETRA – (TETRA SWW)

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: Weten wat men wil!

Streefwaarden

12

Herziening van de regeling: besparing van 10 %

Stookplaatsrenovatie: besparing van 20 tot 30 %

Isolatie van een gebouw: besparing van 50 tot 80 %?

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT•Doelstelling: weten wat men wil!

Streefwaarden

13

1.000 m² - 100 kW

100 W/m²100 kW * 2.000 uren → 200.000 kWh

2 verwarmingsketels van 85 kW

54

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Tests

Functionele beschrijving

14

Alleen aanvaarden wat men begrijpt!!!

Ingewikkeld!

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECTVoorbeeld van een eenvoudig schema

15

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECTVoorbeeld van een eenvoudig schema

16

Een functionele beschrijving eisen

Voorbeeld:• De pomp van de radiatorkring schakelt uit zodra een

bepaalde buitentemperatuur bereikt is

De beschrijving bij de oplevering testen

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT• Tests

Functionele beschrijving

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING•Praktijkvoorbeelden

Uitvoering van de werken

Keuring/Oplevering

• Controle van de isolatie

• Dimensioneringsprobleem

• Controle van het hydraulische schema

• Werkingstest van tweewegsafsluiter

•Uitvoering van de werken: controle van de isolatieThermische camera

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

•Uitvoering van de werken:

dimensioneringsprobleem

Waterontharder 3-maal te groot

Radiatoren 2-maal te groot

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

•Oplevering: controle van het hydraulische schema

Slecht geplaatste sensors

• Kleine fout, grote gevolgen

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

•Oplevering: werkingstest

Tweewegsafsluiter

Test bij opening:afsluiter draait in verkeerde richting en sluit

Het is belangrijk de beschrijving van de uitrustingen te volgen en te testen

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

•Audit van de installaties vóór de definitieve

oplevering

•Meetcampagne

•Afstandsbeheer

IV. KINDERZIEKTEN

•Audit van de installaties vóór de definitieve

opleveringVoorlopige oplevering begin 2018Audit door de facilitator in december 2018

Verscheidene te verbeteren punten:• cascade van

verwarmingsketels• sensor van SWW-boiler

Niet waarneembaar bij de voorlopige oplevering

IV. KINDERZIEKTEN

•Meetcampagne

IV. KINDERZIEKTEN

Meting van de omgevingstemperatuur

Meting van de temperatuur van 4 leidingen

• Instrumenten

-15 % in februari: onder de verwachtingen

-30 % in maart: als gevolg van een meetcampagne

-30 %

-15 %

• Meetcampagne

IV. KINDERZIEKTEN

•Meetcampagne

De meetcampagne bracht het ontbreken van een nachtregime

aan het licht.

IV. KINDERZIEKTEN

•Afstandsbeheer

IV. KINDERZIEKTEN

Maakt realtime opvolging mogelijk

Maakt snelle herstelling mogelijk

•Energieboekhouding

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

•Energieboekhouding

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

•Energieboekhouding

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

•Energieboekhouding

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

De prestaties per type uitrusting definiëren

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Database van de technische uitrustingen van de stookplaatsen

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Hydraulisch schema voorzien van etiketten

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE

37

• De orde van grootte in gedachten houden

• Aandacht schenken aan de eigen technische

installaties

(Dat kunt u beslist!)

• Doelen stellen: bepaalde verwachtingen inzake

de verbruiksbesparingen vastleggen

• Ervoor zorgen dat men intern over de nodige

middelen beschikt

• Energieboekhouding

• Thermische camera

• Externe audits (voor en na)

• Afstandsbeheer

TOOLS, WEBSITES, BRONNEN

38

• WTCB-Contact nr. 35 (3-2012),

• WTCB-Contact nr. 39 (3-2013)

• www.facilitateur.be/facilitateur

• Https://environnement.brussels/.../calc_20160830_cogencalc_fr.xlsx

• http://document.environnement.brussels/opac_css/elecfile/Guide_Quickscan_

NL

CONTACT

Roland RIXEN

Ingenieur-energieverantwoordelijke

Contactgegevens

: 02 500 18 72

E-mail: rri@comensia.be