Relatievorming en Seksualiteit bij jongeren met cerebrale parese

Relatievorming en Seksualiteitbij

jongeren met cerebrale parese

drs. Diana Wiegerink

psycholoog / onderzoeker

Erasmus MC / Rijndam revalidatiecentrum, Rotterdam

Transitie: Jongeren met CP en intieme relaties

Verliefd?

Daten?

Verkering?

Seks?

Opbouw presentatie

1. 1. Beloop in de tijd van relatievorming en seksualiteit

2. 2. Vergelijking met Nederlandse jongeren

3. Ontwikkeling in relatievorming:kansen en problemen

4. Factoren die van invloed zijn op relatievorming en seksualiteit

5. Ervaren problemen bij seks

6. Tips voor de praktijk

CP transitie onderzoek

Meting 1:

Relatievorming

&

Seksualiteit

Beloop

Meting 2:

Relatievorming

&

Seksualiteit

Leeftijd 16-20 Leeftijd 18-22 Leeftijd 20-24

2 jaar

2002-2003 2004-2005 2006-2007

Meting 3:

Relatievorming

&

Seksualiteit2 jaar

N=103 N=87 N=76

Kenmerken van de jongeren met CP bij T1

Geslacht

60%

40%

mannen

vrouwen

Leeftijd

20%

21%

22%

21%

16%

16 jaar

17 jaar

18 jaar

19 jaar

20 jaar

Opleidingsniveau

39%

34%

25%MLK, VMBO-BBL

VMBO-KBL / TL,MBO

HAVO, VWO<HBO, WO

Kenmerken van de jongeren met CP bij T1

Voortbewegen (GMFCS)

76%

7%

5%

12% 1%

I lopen zonder belemmeringen

II lopen moeizamer op oneffen grond

III lopen met hulpmiddel

IV voortbewegen met rolstoel, evt. elro

V niet zelfstandig of moeizaam met elro voortbewegen

Handfunctie (MACS) gemeten bij T2

9%5%

84%

1% 1%

gemakkelijk en met succes

iets minder snel en/of minder goed

hulp of aanpassing nodig bij voorbereiding

deels zelf met moeite en hulp

totale hulp nodig

Beloop in de tijd

Relatievorming:

Dating

Ervaring met verkering

Verkering nu

Seksuele ontwikkeling

Individueel: fantaseren en masturberen

Met een partner: seksuele carrière

tongzoenen

strelen en voelen onder de kleren

naakt vrijen

geslachtsgemeenschap

Beloop in de tijd: dating en verkering

52

74 76

0

20

40

60

80

100

T1 T2 T3

% jongeren met ervaring

* dating


52

74 767379 79

0

20

40

60

80

100

T1 T2 T3


* dating

ervaring metverkering


52

74 767379 79

1928

23

0

20

40

60

80

100

T1 T2 T3


* dating

ervaring metverkering

verkering nu

Beloop in de tijd: individuele seksuele ontwikkeling

4857

66

2429 33

0

20

40

60

80

100

T1 T2 T3


fantaseren overvrouwen

fantaseren overmannen

Beloop in de tijd: individuele seksuele ontwikkeling

4857

66

2429 33

7080

53

0

20

40

60

80

100

T1 T2 T3


fantaseren overvrouwen

fantaseren overmannen

* masturberen

Beloop: seksuele carrière

59

7483

47

6676

32

54

70

20

40

60

0

20

40

60

80

100

T1 T2 T3


* tongzoenen

* strelen onder de kleren

* naakt vrijen

* geslachtsgemeenschap

Conclusies


1. Toename in ervaring met dating en seks, maar

2. de groep die een vaste relatie heeft blijft erg klein

Vergelijking met Nederlandse jongeren

CP (%) Ned. Jongeren (%)

Dating 76 -

Ervaring met verkering 79 91

Verkering nu 28 63

Masturberen 80 85

Fantaseren over vrouwen 66 54

Fantaseren over mannen 33 41

Tongzoenen 83 91

Strelen onder kleren 76 90

Naakt vrijen 70 83

Geslachtsgemeenschap 60 83

Conclusies


1. Jongeren met CP hebben minder ervaring in seksuele

activiteiten met een partner, maar

2. fantaseren en masturberen is wel vergelijkbaar met

Nederlandse jongeren

Ontwikkeling van intieme relaties: literatuur

Peergroup - Uitgaan

Dating

Verkering Seks

Ontwikkeling van intieme relaties

Uitgaan betere motoriek (0.2)

hoger

opleidingsniveau (2.8)

meer dan 5

vrienden (4.5)

Dating

Verkering Seks



(1.8) hoger


meer dan 5

vrienden (4.5)

Dating hogere leeftijd (1.6)

meer dan 5 vrienden (1.8)

Verkering Seks



(1.8) hoger


meer dan 5

vrienden (4.5)



(17.5)

Verkering Seks



(1.8) hoger opleidingsniveau

(2.8)


(2.3)



(17.5) (150.7)

Verkering Seks hogere leeftijd (3.0)

Conclusies

3. Ontwikkeling in relatievorming: kansen en problemen

Kansen: vriendengroep en uitgaan, dating

Probleem: vaste relatie krijgen

Vraag: hoe regel ik een date

4. Factoren die van invloed zijn op relatievorming en seksualiteit

Op uitgaan: betere motoriek en hoger opleidingsniveau

Op dating en seks: hogere leeftijd

Problemen bij seks: seksueel contact

55% ervaart geen beperkingen

19% gebrek aan zelfvertrouwen

15% schaamt zich voor haar/ zijn lichaam

11% schaamt zich voor haar/zijn beperkingen

8% wordt anders behandeld vanwege haar/zijn handicap

5% beperkt doordat hij/zij in een rolstoel zit

4% weinig privacy

4% moeite om hulp te vragen

3% moeite om een condoom om te doen

3% alleen dingen kunnen doen m.b.v. anderen

% beperkt doordat zij/hij in een rolstoel zit

Problemen bij seks: seksuele responscyclus

Ervaren problemen:

12% geen opwinding

Mannen: 7% erectieproblemen

14% geen zaadlozing

Vrouwen: 8% inbrengen penis niet mogelijk

21% geen orgasme

Problemen bij seks: lichamelijke beperkingen?

11% ja

20% soms

Problemen bij seks: lichamelijk beperkingen

N=59 Enige hinder Veel hinder

Spasticiteit 32% 9%

Moeite met beenspreiding 21% 10%

Moeite met bekken kantelen 14% 15%

Stijfheid (gewrichten, spieren) 21% 7%

Vermoeidheid 18% 7%

Evenwichtsproblemen 16% 6%

Verminderde handfunctie 16% 4%

Energietekort 14% 4%

Krachtsverlies 14% 4%

Trillen 11% 2%

Beperkt in….

Houdingen, standjes

Bij klaarkomen

Uithoudingsvermogen

Duurt wat langer

Soepelheid

Soms lastig te doen wat ik wil

Bespreken en/of behandelen

Bij niemand zijn de problemen behandeld

Bij 10% is seksualiteit tijdens de revalidatie besproken

Conclusies

5. Ervaren problemen bij seks

Bij seksueel contact (vooral van psychologische aard)

Bij de seksuele respons cyclus (opwinding, erectie, orgasme)

Lichamelijke beperkingen (spasticiteit, beenspreiding, bekken

kantelen, stijfheid ….)

Vermoeidheid en energietekort komt meer voor bij vrouwen

Deze problemen worden nauwelijks besproken tijdens de

revalidatie

Conclusies


1. Toename in ervaring met dating en seks, maar groep die een vaste relatie heeft blijft klein


1. Jongeren met CP hebben minder ervaring in seksuele activiteiten met een partner, maar fantaseren en masturberen is wel vergelijkbaar met Nederlandse jongeren

3. Ontwikkeling in relatievorming: kansen en problemen Kansen: vriendengroep en uitgaan, dating Probleem: vaste relatie krijgen Vraag: hoe regel ik een date

4. Factoren die van invloed zijn op relatievorming en seksualiteit Op uitgaan: betere motoriek en hoger opleidingsniveau Op dating en seks: hogere leeftijd

5. Ervaren problemen bij seks Bij seksueel contact (vooral van psychologische aard) Bij de seksuele respons cyclus (opwinding, erectie, orgasme) Lichamelijke beperkingen (spasticiteit, beenspreiding, bekken kantelen, stijfheid ….)

Deze problemen worden nauwelijks besproken tijdens de revalidatie

Tips voor de praktijk

Op jonge leeftijd al stimuleren van sociale activiteiten buitenshuis

Aandacht voor sociale vaardigheden

Aandacht voor positief (seksueel) zelfbeeld, lichaamsbeeld en

opkomen voor jezelf in intieme relaties

Praat over verliefdheid, verkering en alle aspecten van intieme

relaties en seks

Bespreken van lichamelijke beperkingen bij seks

?? Zijn er behandelmogelijkheden

?? Op welke manier kun je deze tips in de praktijk brengen

Verder lezen…

Seks onder je 25e

Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2005

Hanneke de Graaf e.a.

Seksualiteit bij ziekte en lichamelijke beperking

WL Gianotten, MJ Meihuizen/de Regt, N. van Son-Schoones

Kinderen en seksualiteit

De seksuele opvoeding van kinderen van 0-17 jaar

Sanderijn van der Doef

Verdere informatie

Websites:

www.begrensdeliefde.nl

www.rng.nl

www.begrensdeliefde.nl

www.onderzoekjegrens.nl

www.seksuelevorming.nl

www.zoenenenzo.nl

www.zoenenenzovoort.nl

www.weetal.nl

www.youxme.nl

www.nvvs.info

www.seksualiteit.nl

www.jackies.nl

www.moov.nl

www.jopla.nl

www.bosk.nl

www.vsn.nl

www.effathaguyot.nl/shop

www.deschildpad.nl

www.stichtingtact.nl

Bedankt voor uw aandacht

drs. Diana Wiegerink

psycholoog / onderzoeker

[email protected]

Relatievorming en Seksualiteit bij jongeren met cerebrale parese

Documents

Transcript of Relatievorming en Seksualiteit bij jongeren met cerebrale parese