Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

Om dyscalculie te onderkennen is meer nodig dan het uitvallen op de automatiseringstoets. Voort de onderkenning worden onderstaande criteria gehanteerd:

-de rekenvaardigheid wijkt significant af van wat verwacht mag worden op

basis van leeftijd, intelligentie en scholing

-de rekenstoornissen interfereert ernstig met de schoolvorderingen in het

algemeen.

-Als er sprake is van een zintuiglijke stoornis, dan is het rekenprobleem

ernstiger dan gewoonlijk

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie

Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

Uitgangspunten voor het definiëren van dyscalculie:

-de definitie omvat de beschrijving en classificatie van de stoornis en zegt

niets over de mogelijke oorzaken

-de definitie betreft de stoornis zoals die zich manifesteert. Objectief

waarneembaar

-Dyscalculie is een hardnekkig fenomeen, samenhangend met de

individugebonden condities

-Dyscalculie hoeft zich niet te manifesteren in het leren rekenen, maar kan

zich ook op latere momenten in het leerproces uiten wanneer

compenserende strategieën niet meer werken.

Dyscalculie is een stoornis, die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat toepassen/oproepen van reken- en wiskundekennis (feiten/afspraken)

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie

Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

Behandeling rekenproblemen en dyscalculie

Er zijn veel remediërende programma’s op de markt gebracht zonder dat hun werkzaamheid vaststaat. Dat wil niet zeggen dat het niet kan werken. Het is cruciaal om alle resultaten van eigen hulp goed bij te houden.

Voor de keuze van het remediërende programma dien je je wat vragen te stellen en afwegingen te maken:

t.a.v. noodzakelijke voorwaarden: is programma taakgericht

aansluiting bij didactische probleemstelling

praktisch uitvoerbaar qua tijd, middelen zijn er evaluatietoetsen

t.a.v. zeer gewenste voorwaarden: effectiviteit wetenschappelijk onderzocht

theoretische onderbouwing

toepasbaar in groep

af te stemmen op leerplan/methode

directe instructie en goede sturing leerproces

zijn tussendoelen helder aangegeven

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie

Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

Vervolg behandeling rekenproblemen en dyscalculie

t.a.v. praktische uitvoering: Binnen of buiten de klas Individueel of in groepjes Door RT?

Met of zonder extra oefening thuis Wel/geen pc als extra oefening

pragmatische aandachtspunten: Financiële implicaties Hoe snel kan worden begonnen Zijn er oorzaken bekend van eerdere

mislukkingen

Wie verantwoordelijk tussentijdse beslissingen en rapportage

Wie is aanspreekpunt voor ouders

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie

Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

De behandelingscyclus omvat 4 stappen:

-Verkennende behandelingsanalyse. Deze is diagnostisch van aard. Hier wordt ingeschat

met welke belemmerende of faciliterende factoren rekening gehouden moet worden.

Deze fase gaat vooraf aan de daadwerkelijke hulpverlening, maar stopt niet tijdens de

behandeling.

-Voorspellen van reacties. Dit is het verwoorden van verwachtingen op de korte of

langere termijn. “Als ik dit model gebruik dan……”. Voorspellen betekent impliciet

dat er een keuze wordt gemaakt voor de interventie, die de meeste kans van slagen

heeft. De keuzes kunnen gemaakt worden binnen de thema’s:

* type kennis en kwaliteit ervan(taakspecifieke kennis: tafel van 4 en niet-taakspeficifieke

kennis zoals begrippen: delen, overhouden enz.

* instructieprincipe: welke instructievorm kies ik

* Type stimulus respons en gevraagd proces. Op iedere aangeboden stimulus wordt een

respons gevraagd. Als in de responsen duurzame kwalitatieve handelingen optreden, is er

sprake van leren.

-Toetsende behandeling. Bij hardnekkige problemen is er tijdens de behandeling een

voortdurende toetsing om zicht te krijgen en te houden op het probleem.

-Evaluatie

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie

Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

Een wezenlijk onderdeel van het instructieproces is het geven van feedback en observeerbare responsen in het leerproces. Feedback beïnvloedt de kans dat het gedrag, waaraan het gekoppeld is, een volgende keer weer optreedt. De meest bekende principes in dit verband zijn: bekrachtiging (positief/negatief); straffen en negeren.

Feedback kan zowel uit externe bron komen (Dat heb je goed gedaan!!) als zich intern afspelen (Dat heb ik aardig gedaan). Dikwijls zal er een overgang zijn van extern naar intern. Dan komt ook de verandering van instructiestijl: van directe instructie met externe feedback naar zelfinstructie met intrinsieke regulatie.

Leersituaties voor rekenzwakke leerlingen moeten zo opgezet worden, dat er geen fouten gemaakt worden. Maakt het kind toch een fout….negeer die dan. Neem dan de schuld op je: Ik heb het niet goed uitgelegd.

Kijk dan wel hoe het komt dat die fout gemaakt kon worden. Is de insteek misschien te hoog gegrepen?

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie

Rekenproblemen en DyscalculieRekenproblemen en Dyscalculie

Toetsend behandelen komt pas wanneer de RT geen nut heeft gehad. Tijdens de toetsende behandeling vinden twee typen toetsingen plaats:

-voortdurende toetsing of de aanpak zowel op korte als lange termijn aan de

evaluatiecriteria beantwoordt: in welke mate komen de verwachtingen van

de stap ‘voorspellen van reacties’ uit en is bijstelling nodig.

-Toetsing van de geldigheid van de conclusies uit de stappen in het

diagnostisch proces.

Voorbeeld van een behandelingsplan

Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie