Reisrevue Travel Top 50 - 2006[1]

download Reisrevue Travel Top 50 - 2006[1]

of 12

Transcript of Reisrevue Travel Top 50 - 2006[1]

TRAVEL

TOP 50

Specialisten rukken opReisRevue nr. 40 05/10/2007

17

RR4007_Top_50.indd 17

01-10-2007 13:43:38

TOP 50De vertrouwde term grote drie krijgt een nieuwe lading

Specialisten in de reisbranche rukken op en doen goede zakenIn Reisrevues Travel Top 50 over 2006 bezet BCD Travel, voor het eerst, de derde plaats na TUI en Oad. Een nieuwe top 3 dus. Thomas Cook is verdreven naar een vierde positie. Terwijl marktleider TUI autonoom verder groeit naar 1,3 miljard, rukken ook de specialisten op. Slimme ticketspecialisten als CheapTickets.nl (Beins) en Vliegtarieven.nl (Montys) doen goede zaken. De Jong Intra, dat niet langer generalist wil zijn, focust met succes op vijf speerpunten. Het Top 50 debuut van meervoudig Veerwinnaar Buro Scandinavia (op plaats 29) toont aan dat je als touroperator ook succesvol kunt zijn op nichemarkten.

De grote bedrijven in de Travel Top 50 over 2006 groeien gestaag door. TUI blijft overtuigend marktleider met 1,3 miljard omzet en laat zien ook zonder de 100 miljoen omzet van de aan Ren Klawer verkochte specialisten autonoom te kunnen groeien. Ook Oad, het grootste nog Hollandse reisbedrijf, groeit fors en verwacht in het boekjaar 2007 de magische grens van 1 miljard euro te doorbreken. Opmerkelijk is dat bijna de helft daarvan voor

Nederlandse reisbranche. Troost voor Thomas Cook is dat het concern in de Top 40 touroperators nog steeds een tweede positie bekleedt.

SpecialistenGoGo Tours/Sunweb zet zijn ingezette expansie door. De groei is mede te danken aan de overname van de jongerenlabels van Transalpino (TraXs, Do It) en het inlijven van Jiba. Met een omzet van 160 miljoen (in 2006) is de

Een andere nieuwe specialist in de Top 50 is Buro Scandinavia/ Buro Britain, dat per jaar 75.000 passagiers naar Noord-Europese landen brengt. Scandinavi, Groot-Brittanni en Ierland zijn de voornaamste bestemmingen. De Stena-dochter focust op de corebusiness en piekert er niet eens over om zonbestemmingen aan te bieden. De omzet is inmiddels ruim 37 miljoen.

Roer omGeneralist De Jong Intra gooide in 2005 het roer rigoureus om. Niet langer meedoen in de race om de bulkklant op de Middellandse Zee, maar een focus op vijf speerpunten: excursie rondreizen, steden, ver, wintersport en een selectie van (rondreis)landen als Itali, Scandinavi, Groot-Brittanni en Ierland. De touroperator uit Ridderkerk heeft Griekenland, Canarische Eilanden en de Belearen afgestoten. En 2007 was de eerste zomer zonder Turkije. Een gewaagde stap, maar dat werd terugverdiend met de vijf nieuwe speerpunten. De Jong Intra herstelt zich van de dip in 2005 en groeit weer richting 96 miljoen omzet. Het aanbod op ver wordt komende winter uitgebreid met vluchten met LTU vanaf Dsseldorf. Ook andere generalisten hebben succesvolle keuzes gemaakt. ER Travel Group, dat voor 2007 een

Online ticketverkoop scoort nog steeds goed. Of beter gezegd: steeds beterrekening komt van de Globe reisbureaus. De derde positie in de erelijst wordt voor de eerste keer in de reisgeschiedenis ingenomen door BCD Travel, dat vorig jaar rivaal TQ3 inlijfde en daarmee een grote sprong voorwaarts maakt op de Nederlandse markt (743 miljoen in 2006). Thomas Cook (Neckermann en Vrij Uit) zakt naar plaats vier (670 miljoen). Daarmee krijgt de vertrouwde term de grote drie een nieuwe lading. TUI, Cook en Oad (in die volgorde) vormden jarenlang het toptrio van de Sunweb Groep de onbetwiste leider in jongerenvakanties. Concurrentie is er vooral van Bizz Travel/Ferio, dat richting 50 miljoen euro omzet gaat. De Reisspecialisten Groep van Ren Klawer maakt zoals verwacht zijn debuut in de hoogste regionen van de Top 50. Met bijna 112 miljoen omzet komt het concern binnen op plaats 11. Klawer breidt zijn conglomeraat van voormalig TUI-specialisten langzaam maar gestaag uit met andere specialisten als Treat & Travel (gezondheid en wellness) en Read & Travel (lezersreizen).

20

ReisRevue nr. 40 05/10/2007

RR4007_Top_50.indd 20

01-10-2007 13:43:42

Top 40 retailgroei & productiviteitgroei omzet 2006 (%) prognose groei omzet 2007 (%) retailomzet per FTE 2005 ( mln) retailomzet per FTE 2006 ( mln) prognose retailomzet per FTE 2007 ( mln) 0,55 toerist. retailomzet per FTE 2005 ( mln) 0,48 toerist. retailomzet per FTE 2006 ( mln) 0,49 prognose toerist. retailomzet per FTE 2007 ( mln) 0,51 zaken retailomzet per FTE 2005 ( mln) 0,9 zaken retailomzet per FTE 2006 ( mln) 1,1 prognose zaken retailomzet per FTE 2007 ( mln) 0,99

Top 40 retailers Op basis van omzetgrootte Omzet boven 50 mln Omzet 25 tot 50 mln Omzet onder 25 mln

4,5

6,3

0,5

0,55

5 4,5 4

6 7,1 5,8

0,56 0,55 0,4

0,57 0,58 0,5

0,6 0,55 0,5

0,5 0,45 0,5

0,56 0,52 0,4

0,5 0,52 0,5

1 0,8 0,9

1,2 0,9 0,94

1,15 0,67 1,15

groei naar 94 miljoen voorziet, behaalt inmiddels meer dan de helft van zijn omzet via Vaya.nl.

OnlineOnline scoort nog steeds goed. Of beter gezegd: steeds beter. Ticketspecialisten als CheapTickets.nl (Beins), Vliegtarieven.nl.(Montys) en World Ticket Center doen zeer goede zaken. De overeenkomst is dat alle drie de bedrijven over slechts n fysiek reisbureau beschikken. Het overgrote deel van de verkoop gaat online. Beins/CheapTickets.nl rekent voor 2007 op een omzet van 75 mil-

joen. Hiervan komt 68 miljoen voor rekening van de online ticketverkoop. Bij Montys is het al niet anders. Van de verwachte omzet van 80 miljoen gaat 80 procent online via de twee successites Vliegtickets.nl en Vliegtarieven.nl. World Ticket Center zag de omzet in 2006 met ruim de helft toenemen naar 40 miljoen. Voor het lopende boekjaar 2007 wordt meer dan 50 miljoen verwacht.

ZakenreizenIn de sector zakenreizen heeft BCD Travel van John Fentener van Vlissingen vorig voorjaar een grote slag geslagen met de overname van rivaal TQ3. De zakenreisomzet van BCD op de Nederlandse markt steeg na de acquisitie explosief

van 100 naar 427 miljoen. Over het boekjaar 2006 moet BCD de eerste positie in de Zakenreis Top 5 echter nog net afstaan aan Carlson Wagonlits, dat 6 ton meer omzet. Maar voor 2007 mag BCD Travel zich met 475 miljoen marktleider in zakenreizen noemen. In de zakelijke markt is Uniglobe een sneller groeier. De franchiseorganisatie onder leiding van Cees Klinkenberg (ex-ANWB) boekt succes met zijn focus op het midden- en kleinbedrijf, een sector die de grote spelers over het hoofd zien. De omzet steeg in 2006 met een kwart naar 63 miljoen. Ook Uniglobe bewijst dat specialisatie zijn vruchten afwerpt.

Theo de Reus) (% 007 rs 2 gie ) ssa i pa 6 (% roe 200 se g ers gno agi ) ass pro 7 (% ei p 200 gro zet i om ) roe (% se g 006 gno et 2 pro mz ei o gro

Top 50 reisondernemingengroei omzet & paxenTop 50 reisondernemingen op basis van omzetgrootte Omzet boven 50 mln Omzet 25 tot 50 mln Omzet onder 25 mln

0,96 0,9 5 -3

4,1 5 4 3,4

1,3 4 2 -2

4,5 6 4 3,5

ReisRevue nr. 40 05/10/2007

21

RR4007_Top_50.indd 21

01-10-2007 13:43:44

TOP 50Top 50 Reisondernemingen 2006Omzet 2005 ( mln) Omzet 2006 ( mln) 1.331 916 743 670 475 427,6 332 210 160 115 111,5 100 95 92,5 82,3 77 68,5 63 61,1 61 60,2 Verandering (%)

Omzet vanaf 50 MLN1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 TUI Nederland (1) *1 Oad (2) *2 BCD NV (6) Thomas Cook Nederland (3) D-reizen (4) Carlson Wagonlit Travel (5) ATP, The Advanced Travel Partner (7) American Express/Rosenbluth (11) *3 GoGo Tours/ Sunweb (10) Kuoni Travel Nederland (17) *4 De Reisspecialisten Groep (-) *5 Sudtours (12) De Jong Intra Vakanties (13) ER Travel Group (14) Corendon (15) Vacansoleil (16) FOX Vakanties (22) Weekendjeweg.nl (21) ANWB (18) First Choice Nederland (19/20) *6 Montys Travel (26) 1.277 784 388 700 450 413 281 (-) 120 67 (-) 97 95 94 85,3 79 58,8 59 63 60 45,8 4,2 16,8 91,5 -4,3 5,6 3,5 18,1 (-) 33,3 71,6 (-) 3,1 - 1,6 -3,5 -2,5 16,5 6,8 -3,0 1,7 31,4

Prognose omzet 2007 ( mln) (-) 1.015 800 (-) 500 (-) 345 (-) (-) 128 (-) 106 96 94 88,3 83 80 67,4 61,5 65 80

Verandering (%)

Winstmarge 2005 (%)

(-) 10,8 7,7 (-) 5,3 (-) 3,9 (-) (-) 11,3 (-) 6,0 1,1 1,6 7,3 7,8 16,8 7,0 0,7 6,6 32,9

(-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) 9,2 (-) (-) (-)

Omzet 25 tot 50 MLN22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37/38 37/38 39 40 41 42 43 Vertrekpunt (24) Beins/Cheap Tickets (45/46) Djoser (27) Bizz Travel/Ferio (36) World Ticket Center (-) Ebookers (29) Kupers Reisinfo (37) Buro Scandinavia/Buro Britain (-) DTI Travel (25) Sky International (-) Toerkoop rb Zonvaart (32) Solmar Tours (-) Good Bookers (-) Does & Cadushi (34) Olympia International (30) *7 The Travel Company (39) Terra Travel/Baobab (33) *8 V&D Reisbureaus (35) SNP Natuurreizen (40) ElmarReizen (-) *9 Eurorelais/Belvilla (-) VakantieDiscounter (44) *9 46,5 23 40,8 30 26 37,1 29 (-) 46 (-) 32 31 19,6 31 36,4 27 31,5 30,6 26,8 (-) 19,9 23,5 49,3 47 44,5 41 40 38,9 38 37,5 37 34 33,2 33 31,6 31 30 29,7 29,7 29,3 29,2 28 26,9 26 6,0 104,3 9,1 36,7 53,8 4,9 31,0 (-) -19,6 (-) 3,8 6,5 61,2 -17,6 10,0 -5,7 -4,2 9,0 (-) 35,2 10,6 54 75 47,5 49 51 45 38 (-) 41 35 34,5 35 33,7 (-) (-) 30,3 30 22,7 32 (-) 62 (-) 9,5 59,6 6,7 19,5 27,5 15,7 (-) 10,8 2,9 3,9 6,1 6,6 (-) (-) 2,0 1,0 -22,5 9,6 (-) 130,5 (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-)

Omzet tot 25 MLN44 45 46 47 49/49 48/49 50 Travel Trend (41) Toerkoop rb De Jong (42) Sunair (47) VacanceSelect (-) RB Nijenhuis (49) Gorcums Reisburo (-) Q-International (43)ReisRevue nr. 40 05/10/2007

26,2 24,9 22,8 22,9 22,4 22 24,8

24,9 24,6 24,1 24 22 22 21,3

5,0-1,2 5,7 4,8 -1,8 -14,1

28 (-) 24,5 25,5 22,8 22,5 (-)

12,4 (-) 1,7 6,3 3,6 2,3 (-)

(-) (-) (-) (-) (-) (-) (-)

22

RR4007_Top_50.indd 22

01-10-2007 13:43:44

Winstmarge 2006 (%)

Passagiers 2005

Passagiers 2006

Verandering (%)

Prognose Passagiers 2007 (-) 815.000 * (-) (-) (-) * * (-) 75.000 (-) 167.000 244.000 108.000 240.000 375.000 52.000 1.396.020 * 95.000 *

Verandering (%)

Medewerkers 2006 (FTE)

(-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) 9,0 (-) (-) (-)

1.255.000 726.000 * 1.300.000 (-) (-) * * 235.000 43.400 (-) 170.000 246.000 110.000 239.000 366.000 40.000 1.120.000 * 90.000 *

1.228.000 747.000 * 1.200.000 (-) (-) * * 300.000 70.000 (-) 160.000 243.500 105.000 238.000 357.000 44.000 1.317.000 * 91.500 *

-2,2 2,9 * -7,7 (-) (-) * * 27,7 61,3 (-) -5,9 -1,0 -4,5 -0,4 -2,5 10,0 17,6 * 1,7 *

(-) 9,1 * (-) (-) (-) * * (-) 7,1 (-) 4,4 0,2 2,9 0,8 5,0 18,2 6,0 * 3,8 *

1.980 1.671 1.085 813 1.350 438 445 (-) 60 165 143 67 100 159 74 86 62 71 128 45 42

(-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-)

* * 22.500 65.000 * * * (-) 80.000 (-) * 90.000 * * 70.000 * 15.250 * 29.500 * 179.000 *

* * 22.750 90.000 * * * 75.000 64.000 62.500 * 95.000 * * (-) * 14.400 * 31.000 * 246.000 *

* * 1,1 38,5 * * * (-) -20 (-) * 5,6 * * (-) * -5,6 * 5,1 * 37,4 *

* * 23.200 105.000 * * * (-) 72.000 65.000 * 99.000 * * (-) * 14.500 * 33.000 * 550.000 *

* * 2,0 16,7 * * * (-) 12,5 4,0 * 4,2 * * (-) * 0,7 * 6,5 * 123,6 *

120 33 28 40 35 (-) 72 50 20 22 59 17 62 34 33 38 37 79 66 12 56 13

COLUMNTop 10 Conversie KillersVeel zelfstudie, website analyses bij klanten en docent ervaring vanuit de trainingen van de leergang online marketeer bij Lectric en de conversie workshops van Marketingfacts vormen de basis voor een persoonlijke Top 10 Conversie Killers. De Top 10 beoogt geen volledige lijst te zijn maar meer stof tot nadenken of een handige korte checklist. 1. Webpaginas die nergens toe leiden, de paginas zonder call to action. Bij elke pagina zou je de vraag moeten stellen: wat wil ik dat de bezoeker gaat doen als hij deze pagina heeft gelezen, of liever gezegd gescand. 2. Webpaginas die niet geoptimaliseerd zijn voor zoekmachines. En blik op de url structuur geeft direct al inzicht of de webbouwers hier rekening mee hebben gehouden. 3. Websites die niet toegankelijk zijn voor Firefox 2.0, of andere veel gebruikte browserversie zoals IE6.0 en IE7.0. 4. Zeer ongebruiksvriendelijke boekingsformulieren. 5. Het ontbreken van een 404 pagina. Zeker voor grotere sites met veel paginas is dit een must. En waarom niet? Het kost namelijk niet meer dan 2 uur om een 404 pagina aan te maken. 6. Een onduidelijke homepage waarbij niet direct ziet wat je hier kan vinden. De verkoop begint direct al op de homepage dus toon het belangrijkste eerst.

7 s Z c g k b 8 m t is 9 z 1 v r h je v W p

(-) (-) (-) (-) (-) (-) (-)

21.825 * 75.900 130.000 * * 34.000

14.677 * 75.500 135.000 * * 25.714

-32,8 * -0,5 3,8 * * (-)

16.800 * 72.000 140.000 * * (-)

14,5 * -4,6 3,7 * * (-)

58 73 25 37 48 31 10

Lezen over meer conversiekillers? Kijk op reisrevue.nl onder de weblog van Martin van Kranenburg.ReisRevue nr. 40 05/10/2007

23

RR4007_Top_50.indd 23

01-10-2007 13:43:45

TOP 50Top 40 Touroperators op basis van omzet6 ( 200 zet Om 5 ( 200 zet Om ) mln et mz se o ln) gno m Pro 007 ( 2 g erin and Ver g erin and Ver ) (% E ALL ) zet om 05 (% 0 eel and axen 2 rkta p Ma zet om eel xen and D pa ) N rkta (% Ma ENLA 2005 IT BU om

) mln

) (%

Omzet vanaf 50 MLN1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 TUI Nederland (1) *1 Thomas Cook Nederland (2) Oad (3) *2 GoGo Tours/ Sunweb (4) Kuoni Travel Nederland (10/11) *4 De Reisspecialisten Groep (-) *5 Sudtours (5) De Jong Intra Vakanties (6) ER Travel Group (10/11) Corendon (7) Vacansoleil (9) FOX Vakanties (14) Weekendjeweg.nl (13) First Choice Nederland (12) *6 734 481,4 424 120 67 (-) 97 95 67 85,3 79 58,8 59 60 721 470 458 160 115 111,5 100 95 92,5 82,3 77 68,5 63 61 -1,8 -2,4 8,0 33,3 71,6 (-) 3,1 38,1 -3,5 -2,5 16,5 6,8 1,7 (-) (-) 495 (-) 128 (-) 106 96 94 88,3 83 80 67,4 65 (-) (-) 8,1 (-) 11,3 (-) 6,0 1,1 1,6 7,3 7,8 16,8 7,0 6,6 16,4 10,8 9,5 2,7 1,5 (-) 2,2 2,1 1,5 1,9 1,8 1,3 1,3 1,3 0,0 0,0 0,9 0,7 (-) 1,0 (-) 0,7 0,7 0,8 0,7 0,6 0,4 0,0 0,0 0,6 0,5 0,5 0,4 0,5 0,6 0,5 0,4 0,3 0,4 0,8 0,4 0,4 0,5 (-) 21,0 13,8 12,1 3,4 1,9 (-) 2,8 2,7 1,9 2,4 2,3 1,7 1,7 1,7 0,0 0,0 1,2 0,9 (-) 1,3 (-) 0,9 0,9 1,0 0,9 0,8 0,6 0,0 0,0 0,8 0,7 0,7 0,6 0,6 0,7 0,7 0,5 0,4 0,5 1,0 0,5 0,5 0,6 (-)

Omzet 25 tot 50 MLN15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Djoser (17) Bizz Travel/Ferio (-) Buro Scandinavia/Buro Britain (-) DTI Travel (16) Sky International (-) Solmar Tours (-) Does & Cadushi (22) Olympia (19) *7 Terra Travel (21) *8 SNP Natuurreizen (25) Euro Relais/Belvilla (-) 40,8 30 (-) 46 (-) 31 31 36,4 30 26,8 19,9 44,5 41 37,5 37 34 33 31 30 29,7 29,2 26,9 9,1 36,7 (-) -19,6 (-) 6,5 -17,6 -1,0 9,0 35,2 47,5 49 (-) 41 35 35 (-) (-) 30 32 62 6,7 19,5 (-) 10,8 2,9 6,1 (-) (-) 1,0 9,6 130,5

Omzet tot 25 MLN26 27 28/29 28/29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Travel Trend (26) Sunair (30) VacanceSelect (29) Snoeyink Reizen (34) Club Med (32) Q-International (27) Eurocamp (28) Cruise Travel (37) Transalpino (-) Jan Doets (36) Benga/Peter Langhout (18) Wereldcontact (35) Beter Uit Reizen (38) NS Travel (31) Novasol (-) 26,2 22,8 22,9 20 21,1 24,8 23 17,5 13,8 18 35 18,4 17,3 22,5 (-) 24,9 24,1 24 24 21,5 21,3 20,9 18,8 18,4 18 17 16,6 16,5 16,3 14 -5,0 5,7 4,8 20,0 1,9 -14,1 -9,1 7,4 33,3 -51,4 -9,8 -4,6 -27,6 (-) 28 24,5 25,5 (-) 24 (-) 20 21 5 (-) 14 (-) 16,5 17,9 17 12,4 1,7 6,3 (-) 11,6 (-) -4,3 11,7 -72,8 (-) -17,6 (-) 9,8 21,4

24

ReisRevue nr. 40 05/10/2009

RR4007_Top_50.indd 24

01-10-2007 13:43:48

zet om eel xen and D pa ) N rkta (% Ma ENLA 2006 IT BU17,0 11,1 10,8 3,8 2,7 2,6 2,4 2,2 2,2 1,9 1,8 1,6 1,5 1,4 0,0 0,0 1,0 1,0 0,9 0,9 0,8 0,8 0,7 0,7 0,7 0,7 0,6 0,0 0,0 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3

rs rke we ede -m TO

rs rke we ede -m TO

rs rke we ede -m TO

eel and en x rkta Ma LE pa %) AL 06 ( zet 20 om13,3 8,7 8,4 2,9 2,1 2,1 1,8 1,8 1,7 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 0,0 0,0 0,8 0,8 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,5 0,0 0,0 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3

6 200

7 200

5 200651 (-) 461 49 98 (-) 70 95,9 83 57 89 52 64 49 27 35 (-) 25 (-) 17 44 33 32 70 48 58 28 34 16 26 12 40 38 39 30 70 49 39 49 (-)

569 (-) 545 60 165 143 67 100 79 74 86 62 71 45

(-) (-) 575 (-) 170 (-) 67 100 80 80 94 65 73 45

Online omzet reizen 2006: 1,2 miljard euroDe verkoop van reizen via internet in ons land is het afgelopen jaar opnieuw fors gestegen. In 2006 werd in ons land voor 1,2 miljard euro (1.187 miljoen) aan reizen verkocht. In 2005 bedroeg de online omzet in de reissector nog 975 miljoen. Dat zegt Wijnand Jongen van de Nederlandse Thuiswinkel Organisatie. De groei zet ook dit jaar door. De eerste helft van 2007 was de online omzet in reizen 35 procent hoger dan de eerste helft van 2006. De eerste zes maanden van dit jaar staat de teller op 830 miljoen, tegen 572 miljoen in de eerste zes maanden van 2006.

Vaker thuisIn het algemeen winkelen Nederlanders steeds vaker vanuit hun luie stoel. De totale omzet in thuis winkelen bedroeg vorig jaar 3,7 miljard euro (was 3,26 miljard in 2005). Hiervan ging 2,8 miljard via internet (was 2,2 miljard in 2005). De cijfers zijn afkomstig van Blauw Research in samenwerking met Thuiswinkel.org.

28 40 48 20 22 17 34 33 37 67 56

28 45 50 23 22 17 (-) (-) 37 66 113

Aantal touroperators en reisbureaus in NederlandDe daling van het aantal (stenen) reisbureaus in ons land zet door, maar minder hard dan tot voor kort werd gedacht. De stand per 1 juli 2007 is 1.680 reisbureaus (deuren), inclusief 159 luchtvaart/zakenreis hoofdkantoren. Het jaar begon met 1.712 reisbureaus. Het aantal bij de ANVR aangesloten touroperators zit weer in de lift. De stand per 1 juli 2007 is 212. Het jaar begon met 203. De stijging wordt volgens de ANVR mede veroorzaakt door toetreding van touroperators als Treat & Travel onder de vleugels van de Reisspecialisten Groep.

56 25 37 16 25 12 36 42 40 (-) 50 45 37 43 12

53 22 40 (-) 25 10 36 45 10 30 (-) 32 40 (-)

Aantal touroperators aangesloten bij de ANVR31-12-2006 203 1-7-2007 212

Aantal reisbureaus (deuren) aangesloten bij de ANVRper 1 januari per 1 juli 2007 2002 2.016 2003 2.023 2004 1.948 2005 1.848 2006 1.804 2007 1.712 1.680

ReisRevue nr. 40 05/10/2007

25

RR4007_Top_50.indd 25

01-10-2007 13:43:48

TOP 50Top 40 Touroperators op basis van passagiersE ALL ) eel and 05 (% 0 rkta ma axen 2 p g erin and ver g erin and ver 5 200 iers sag pas 6 200 iers sag pas se gno pro 2007 iers sag pas D AN NL (%) ITE BU 2005 eel and paxen rkta ma pa

) (%

) (%

TOUROPERATOR1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17/18 17/18 19 20 21 22 23 24/25 24/25 26/27 26/27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Weekendjeweg.nl (3) TUI Nederland (1) *1 Thomas Cook Nederland (2) Oad (4) *2 Vacansoleil (5) GoGo Tours/Sunweb (8) Euro Relais/Belvilla (-) De Jong Intra (7) Corendon (6) Sudtours (9) VacanceSelect (11) ER Travel Group (13/14) NS Travel (13/14) Solmar Tours (-) First Choice Nederland (17) *6 Bizz Travel/Ferio (-) Sunair (21) Buro Scandinavia/Buro Britain (-) Eurocamp (20) Kuoni Travel Nederland (27) *4 DTI Travel (18/19) Sky International (-) De Reisspecialisten Groep (-) *5 Benga/Peter Langhout Reizen (10) Snoeyink Reizen (25) Novasol (-) Olympia International (22) FOX Vakanties (26) Van Nood Reizen (28) Transalpino (-) *10 SNP Natuurreizen (32) Beter Uit Reizen (31) Q-International (30) Club Mediterranee (33) Djoser (35) Sonar Reizen (36) Cruise Travel (-) Travel Trend (37) Terra Travel/Baobab (39) *8 Wereldcontact (-) 1.120.000 1.255.000 1.250.000 726.000 366.000 235.000 179.000 246.000 239.000 170.000 130.000 110.000 110.000 90.000 90.000 65.000 75.900 (-) 78.000 43.400 80.000 (-) (-) 110.000 50.000 (-) 70.000 40.000 36.627 24.700 29.045 30.000 34.000 27.500 22.500 22.000 16.000 21.825 15.250 12.300 1.317.000 1.228.000 1.200.000 747.000 357.000 300.000 246.000 243.500 238.000 160.000 135.000 105.000 98.500 95.000 91.500 90.000 75.500 75.000 72.000 70.000 64.000 62.500 58.834 55.000 55.000 54.000 54.000 44.000 40.314 32.300 31.000 27.000 25.714 25.000 22.750 20.000 17.200 14.677 14.400 10.200 17,6 -2,2 -4,0 2,9 -2,5 27,7 37,4 -1,0 -0,4 -5,9 3,8 -4,5 -10,5 5,6 1,7 38,5 -0,5 (-) -7,7 61,3 -20,0 (-) (-) -50,0 10,0 (-) -22,9 10,0 10,1 30,8 6,7 -10,0 -24,4 -9,1 1,1 -9,1 7,5 -32,8 -5,6 -17,1 1.396.020 (-) (-) 815.000 375.000 (-) 550.000 244.000 240.000 167.000 140.000 108.000 100.000 99.000 95.000 105.000 72.000 (-) 70.000 75.000 72.000 65.000 (-) 50.000 60.000 65.000 (-) 52.000 41.000 3.000 33.000 27.000 (-) 28.000 23.200 (-) 20.000 16.800 14.500 (-) 6,0 (-) (-) 9,1 5,0 (-) 123,6 0,2 0,8 4,4 3,7 2,9 1,5 4,2 3,8 16,7 -4,6 (-) -2,8 7,1 12,5 4,0 (-) -9,1 9,1 20,4 (-) 18,2 1,7 -90,7 6,5 (-) 12,0 2,0 (-) 16,3 14,5 0,7 (-) 10,5 11,7 11,7 6,8 3,4 2,2 1,7 2,3 2,2 1,6 1,2 1,0 1,0 0,8 0,8 0,6 0,7 (-) 0,7 0,4 0,7 (-) (-) 1,0 0,5 (-) 0,7 0,4 0,3 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1 0,1 13,4 15,0 15,0 8,7 4,4 2,8 2,1 2,9 2,9 2,0 1,6 1,3 1,3 1,1 1,1 0,8 0,9 (-) 0,9 0,5 1,0 (-) (-) 1,3 0,6 (-) 0,8 0,5 0,4 0,3 0,3 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,3 0,2 0,1

26

ReisRevue nr. 40 05/10/2007

RR4007_Top_50.indd 26

01-10-2007 13:43:49

D AN NL (%) ITE BU 2006 eel and paxen rkta ma16,0 15,0 14,6 9,1 4,3 3,7 3,0 3,0 2,9 1,9 1,6 1,3 1,2 1,2 1,1 1,1 0,9 0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1

E ALL ) eel and 06 (% 0 rkta ma axen 2 p12,5 11,7 11,4 7,1 3,4 2,9 2,3 2,3 2,3 1,5 1,3 1,0 0,9 0,9 0,9 0,9 0,7 0,7 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1

Internationale aankomsten in de wereld naar regio (x mln.)Afrika Amerika Azi en Pacific Midden Oosten Europa - Noord Europa - West Europa (o.a. Nederland) - Centraal & Oost Europa - Zuid & Mediterraan Europa Wereld(* Voorlopige cijfers, Bron UNWTO)

2002 30 117 131 28 397 46 138 66 148 703

2003 31 113 119 29 399 47 136 68 148 691

2004 33 126 145 36 424 49 139 86 149 766

2005 37 134 157 40 441 53 143 88 158 808

2006* 40 136 167 41 458 56 149 88 165 842

+/9% 2% 6% 2% 4% 6% 4% 0% 4% 4%

Top 5 Zakenreizen 2006Omzet 2005 ( mln) 413 100 242 (-) 84 Omzet 2006 ( mln) 427,6 427 311 210 95 Verandering % 3,5 327 28,5 (-) 13,1 Prognose 2007 ( mln) (-) 475 333 (-) 82 Verandering % (-) 11,2 7,1 (-) -13,7

1 2 3 4 5

Carlson Wagonlits Travel (1) BCD Travel (-) ATP, The Advanced Travel Partner (3) American Express/Rosenbluth (4) *3 BTP (-)

Top 40 touroperatinggroei & productiviteitgroei omzet 2006 (%) prognose groei omzet 2007 (%) 3,6 TO-omzet per FTE 2005 ( mln) TO-omzet per FTE 2006 ( mln) prognose TO-omzet per FTE 2007 ( mln) 1,1

Top 40 Touroperators op basis van omzetgrootte Omzet boven 50 mln Omzet 25 tot 50 mln Omzet onder 25 mln

2,3

0,9

0,95

5 4 -2

5 2 4

1,1 0,9 0,66

1,15 1 0,7

1,2 1,1 0,8

Bron: ??ReisRevue nr. 40 05/10/2007

27

RR4007_Top_50.indd 27

01-10-2007 13:43:49

TOP 50ileta se r 007 2 gno Pro mzet mln) o ( Ret g erin and Ver g erin and Ver 007 n2 tore Kan 006 n2 tore Kan 005 n2 tore Kan zet om n) aill Ret ( m 5 200 zet om n) aill Ret ( m 6 200

Top 40 Reisbureaus 2005Omzet vanaf 50 MLN1 BCD Travel/Airtrade/VakantieXperts (4)

s ker

) (%

) (%

2 3 4

D-reizen (2) TUI Nederland (1) Oad/ Globe (6)

5 6

Carlson Wagonlits Travel (3) ATP, The Advanced Travel Partner (7)

Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal

388 288 100 450 455 334 254 80 413 281 39 242 273 (-) 205,7 141 84 110 50 63 45,8

743 316 427 475 448 431 344 87 427,6 332 21 311 273 210 200 142 95 70 63,2 61,1 60,2

91,5 9,7 327 5,6 -1,5 29,0 35,4 8,8 3,5 18,1 -46,2 28,5 (-) -2,8 0,7 13,1 -36,4 26,4 -3,0 31,4

800 325 475 500 (-) 494 379 115 (-) 345 12 333 280 (-) (-) 140 82 (-) (-) 61,5 80

7,7 2,8 11,2 5,3 (-) 14,6 10,2 32,2 (-) 3,9 -42,9 7,1 2,6 (-) (-) -1,4 -13,7 (-) (-) 0,7 32,9

154 142 12 170 261 198 191 7 (-) 16 (-) (-) 185 (-) 177 81 15 70 23 64 1

196 150 46 170 241 230 222 8 (-) 10 (-) (-) 179 (-) 177 76 15 40 26 65 1

194 150 44 171 (-) 235 227 8 (-) 10 (-) (-) 175 (-) (-) (-) 15 (-) (-) 67 1

7 8 9 10 11 12 13 14 15

Toerkoop Reisbureau Groep (5) American Express/Rosenbluth (11) *3 Thomas Cook Reisbureaus (9) ITAC (10) BTP (14) Groep FFA kantoren (vh Star Travel) (11) Uniglobe (-) ANWB Reisbureaus (15) Montys Travel (17)

Omzet 25 tot 50 MLN16 17 18 19 20 Vertrekpunt (16) Beins/Cheaptickets (28) World Ticket Center (25) Ebookers (19) Kupers (22) Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Totaal Totaal 46,5 23 26 37,1 29 25 4 32 19,6 27 21,1 5,9 30,6 (-) 27 23,5 49,3 47 40 38,9 38 33,5 4,5 33,2 31,6 29,7 24,2 5,5 29,3 28 27,5 26 6,0 104,3 53,8 4,9 31,0 34,0 12,5 3,8 61,2 10,0 14,7 -6,8 -4,2 (-) 1,9 10,6 54 75 51 45 38 33,5 4,5 34,5 33,7 30,3 24,8 5,5 22,7 (-) 27 (-) 9,5 59,6 27,5 15,7 3,9 6,6 2,0 2,5 -22,5 (-) -1,8 (-) 21 1 1 (-) 18 17 1 17 16 11 25 1 1 (-) 23 22 1 17 18 13 12 1 32 (-) 23 1 25 1 1 (-) 23 22 1 17 18 12 11 1 32 (-) 23 1

21 22 23

Toerkoop rb Zonvaart (20) Good Bookers (31) The Travel Company (23/24)

24 25 26 27

V&D Reisbureaus (21) Elmarreizen (-) *9 ER Travel Group (23/24) VakantieDiscounter (27) *9

32 (-) 27 1

Omzet tot 25 MLN28 29/30 Toerkoop rb De Jong (26) Nijenhuis (29) Totaal Totaal Toeristisch Zaken Totaal Toeristisch Zaken Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Totaal Toeristisch Zaken Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal 24,9 22,4 19,1 3,3 22 15,5 6,5 18,4 14,3 4,2 (-) 18 16,5 (-) (-) 14,9 13 12,6 12 11 10,4 24,6 22 18,9 3,1 22 15,5 6,5 19,4 15 4,4 18 17,5 16,7 15 1,7 15,3 13 12,8 11,6 11 10,5 -1,2 -1,8 -1,0 -6,1 5,4 4,9 4,8 (-) -2,8 (-) (-) 2,7 1,6 -3,3 1,0 (-) 22,8 19,6 3,2 22,5 15,5 7 20,7 16 4,7 (-) 18,4 16,9 15,4 1,5 16,3 13 12,5 12 (-) 11,7 (-) 3,6 3,7 3,2 2,3 7,7 6,7 6,7 6,8 (-) 5,1 1,2 2,7 -11,8 6,5 -2,3 3,4 (-) 11,4 24 13 13 1 9 8 1 7 6 1 6 18 14 14 (-) 4 (-) 6 8 (-) 4 24 13 13 1 9 8 1 7 6 1 6 15 13 12 1 4 (-) 6 8 (-) 4 24 13 13 1 10 9 1 7 6 1 6 16 12 11 1 4 (-) 5 8 (-) 4

29/30

Gorcums Reisburo (30)

31

Toerkoop Reisburo Estee (32)

32 33 34

Van Maren (-) Gerard Borgeld (33/34) VakantieXperts Van Dongen (35)

35 36 37 38 39 40

Disma (37) WRC Reizen (36) VakantieXperts De Planeet (38) Toerkoop Reisburo Matador (39) Multatuli Travel (40) VakantieXperts Rosa (-)ReisRevue nr. 40 05/10/2007

28

RR4007_Top_50.indd 28

01-10-2007 13:43:50

erdew 07 me ail- ers 20 Ret k

erdew 05 me ail- ers 20 Ret k752 572 180 (-) 958 694 648 46 445 372 (-) (-) (-) (-) (-) (-) 140 (-) (-) 125 34 113 27 35 (-) 57 54 3 59 35 52 48 4 79 (-) 78 13 78 48 44 5 31 27 4 36 32 4 (-) 50 44 44 (-) 26 (-) 25,6 29 (-) 17

RR4007_Top_50.indd 29

erdew 06 me ail- ers 20 Ret k1085 544 541 1.350 924 850 801 49 438 445 (-) (-) 720 (-) (-) (-) 145 (-) 65 128 42 120 33 35 (-) 72 67 5 60 62 38 36 2 79 (-) 80 13 73 48 48 (-) 31 27 4 32 28 4 33 45 40 37 3 26 14 24,9 26 (-) 17

990 492 498 1.350 (-) 900 850 50 (-) 432 (-) (-) 700 (-) (-) (-) 140 (-) (-) 130 46

Verklaring bij Top 50

125 39 42 (-) 69 65 4 (-) 60 36 34 2 57 (-) 78 (-)

De Top 50 telt reisorganisaties (touroperators, retailers en gemengd). In de vervolgtabellen zijn bedrijven verder gesplitst op activiteit (Top 40 Touroperating en Top 40 Retail). Dan komen ook grote verbanden als Toerkoop, ITAC, BTP en Uniglobe in beeld. Bedrijven tellen in hun omzet hun belang in andere dochters en ondernemingen naar rato van dit aandeel mee. Schattingen worden cursief aangegeven. Niet van toepassing wordt aangegeven met *, geen opgave met (-). Passagiers zijn uitsluitend touroperatingpassagiers De marktaandelen in passagiers zijn berekend op basis van NIPO-cijfers. Het NIPO telt sinds 2002 voor de berekening van het aantal georganiseerde passagiers ook verblijven vanaf n nacht mee, waardoor het aantal paxen in vergelijking met voorgaande jaren erg zou stijgen. Speciaal voor deze Top 50 uitgave heeft TNS NIPO de aantallen gecorrigeerd. Het totaal aantal georganiseerde vakanties (van vier dagen of langer) over 2006 komt daarmee op 10.495.000, waarvan 8.214.000 naar het buitenland. De omzet-marktaandelen zijn berekend door de NIPO-aantallen te vermenigvuldigen met de Toerkoop-reissom. Deze bedroeg in 2006 gemiddeld 517 euro per persoon.

5

6

7

8

9

1

(-) 49 49 (-) 33 28 5 34 30 4 (-) 43 39 36 3 (-) 14 23,9 26 (-) 22

2

3

4

Vorig jaar heeft TUI Nederland zijn specialisten verkocht aan Ren Klawer, en wel met terugwerkende kracht per 1 januari 2006. De gehele omzet van de specialisten (circa 100 miljoen euro) is in deze lijst dus uit de omzet van TUI gehaald. Echter, TUI Nederland heeft in 2006 een forse autonome groei van 11,4 procent op de totale omzet doorgemaakt, als de specialisten buiten beschouwing worden gelaten. TUI concentreert zich op zijn hoofdmerken Holland International, Arke en Kras. De omzet van Oad is inclusief Hotelplan, waarvan de reisbureaus en touroperatortak vorig jaar werden overgenomen. De Oad Groep omvat voorts directseller Bex, SRC Cultuurvakanties en Oad Incoming. Het 75 procent belang in Cycletours werd onlangs afgestoten. Van American Express zijn uitsluitend geconsolideerde cijfers inclusief creditcardomzet beschikbaar. De omzet op het gebied van zakenreizen in ons land is een schatting op basis van branchegegevens. Kuoni Travel Nederland omvat de merken Kuoni, African Holidays, Royal Hansa, Shoestring, Koning Aap en Netvacations.

Via een management buy-out verwierf Ren Klawer in 2006 de specialisten van TUI Nederland, die hij bundelde in de Reisspecialisten Groep BV. De groep bestaat uit: De Boer & Wendel (inclusief Discovery), Isropa Reizen, Panta Reizen, Zeetours Cruises, Group & Incentive Travel en Holland Destination Management. Later werd uitgebreid met Read & Travel (lezersreizen) en Treat & Travel (medisch toerisme en wellness). De Boer & Wendel, Isropa, Panta en Zeetours waren in 2006 goed voor 58.834 passagiers. Deze vier touroperators realiseerden in 2006 een omzet van 67,9 miljoen euro. First Choice Nederland, 100 procent dochteronderneming van het Britse First Choice Holidays PLC, omvat de labels Sunrise, KidsWorld en de directsellers GoBest en Sawadee. Olympia moest op 3 september dit jaar financieel onvermogen bij de SGR melden en alle activiteiten van de labels Olympia en Netto reizen staken. Om de brancheverhoudingen in 2006 inzichtelijk te maken, worden nog eenmaal de cijfers van Olympia vermeld. Terra Travel omvat de labels Baobab, Summum Reizen, Specials Unlimited en FCm Travel Solutions (zakenreizen). ElmarReizen.nl doet uit principe nooit uitspraken over omzet. Toen Elmar in maart dit jaar het weblabel VakantieDiscounter overnam (omzet 23,5 miljoen euro in 2006) liet het concern doorschemeren hiermee zijn webomzet in n klap te verdubbelen. Over het boekjaar 2006 zijn beide labels nog separaat vermeld.

10 De forse teruggang in omzet van Transalpino (van ruim 18 miljoen in 2006 naar 5 miljoen in 2007) is minder erg dan het lijkt. Rob Nuyen verkocht de jongerenlabels TraXs, Do It en X-travel vorig jaar aan Sunweb. In mei dit jaar verkocht hij het label Viking Vakanties aan Voigt Travel. Met zijn twee overblijvende labels Jambo Safari Club en OostEuropa specialist Bolsjoj Reizen richt Nuyen zich nu op nichemarkten. 11 De omzet van Business Travel Partners (BTP) betreft alleen de zakelijke omzet van de 15 leden. De omzet van de kantoren die naast een IATA-kantoor ook n of meerdere reisbureaus hebben, is buiten beschouwing gelaten, aangezien deze lid zijn van Veluwe Groep, ITAC of The Travel Company (TTC). Over het boekjaar 2006 wordt de omzet van Beins/CheapTickets.nl nog meegeteld. Per 1 januari 2007 is Beins geen lid meer van BTP. Het aantal leden blijft op 15 door de toevoeging van Haasbeek Business Travel in Almere.

ReisRevue nr. 40 05/10/2007

29

01-10-2007 13:43:50

TOP 50Vakanties van Nederlanders (x 1 mln.)100% 80% 60% 40%28% 28% 27% 2006 2005 2004 81% 81% 80%

31% 32%

32% 22% 21% 22%

20% 0%Alleen in buitenland In Nederland en buitenland

Alleen in Nederland

Totaal

Participatie is het procentuele aandeel van de bevolking dat tenminste nmaal per jaar op vakantie gaat. Bron: ContinuVakantieOnderzoek (CVO)

Totaal In Nederland Totaal Vakanties 2 - < 5 dagen Vakanties 5 - < 9 dagen Vakanties 9 dagen en meer In het buitenland Totaal Vakanties 2 - < 5 dagen Vakanties 5 - < 9 dagen Vakanties 9 dagen en meer

2002 35,5 18,7 9,5 5,9 3,3

2003 34,6 18,1 9,1 6,0 3,0

2004 35,2 18,0 8,9 5,9 3,2

2005 34,4 17,3 8,9 5,6 2,8

2006 34,5 17,8 9,0 6,0 2,9

16,8 3,6 5,0 8,2

16,5 3,5 4,8 8,2

17,2 3,6 5,2 8,4

17,1 3,3 5,2 8,7

16,8 3,2 5,2 8,4

Buitenlandse vakanties naar bestemmingsland (x 1.000)Frankrijk Duitsland Belgi en Luxemburg Spanje en Portugal Oostenrijk Andere landen in Europa Intercontinentaal(Bron: CVO)

Vakanties van Nederlanders naar logiesvorm (x 1 mln.)2006 In Nederland Toeristische vakanties *) Hotels, pensions Kamperen Bungalows/zomerhuisjes Overige Vakanties op vaste standplaatsen *) 17,8 13,6 3,0 2,8 5,2 2,5 4,2 Hotels, pensions Appartementen Kamperen Bungalows/zomerhuisjes Overige 6,9 2,0 2,9 2,4 2,6 In het buitenland 2007 16,8

2002 3.321 2.490 2.498 1.958 1.049 3.849 1.593

2003 2.880 2.419 2.513 1.933 1.112 3.740 1.857

2004 2.888 2.693 2.523 1.851 1.081 3.911 2.226

2005 2.759 2.600 2.330 1.921 1.024 3.937 2.515

2006 2.724 2.571 2.157 1.788 1.160 4.018 2.335

+/

Inkomend toerisme (gasten) naar nationaliteit (x 1.000)Duitsland Belgi Luxemburg Groot-Brittanni Ierland Frankrijk Zwitserland Oostenrijk Itali Spanje Denemarken Zweden Noorwegen Finland Polen Rusland Overig Europa Verenigde Staten Canada Overig Amerika Japan China (incl. Hongkong) India Overig Azi Australi Afrika Totaal(bron: CBS, NBTC)

2002 2.755 705 37 1.851 98 511 128 60 346 276 103 112 71 45 44 48 402 886 96 118 187 (-) (-) 437 107 173 9.595

2003 2.803 779 35 1.646 93 465 115 54 339 275 116 106 67 44 45 52 398 822 88 86 139 (-) (-) 392 92 131 9.180

2004 2.650 812 31 1.760 94 510 141 56 369 298 126 112 82 47 54 61 440 905 115 111 164 82 24 366 118 117 9.647

2005 2.570 917 30 1.853 109 527 142 62 374 322 148 111 82 48 63 69 515 971 126 121 158 96 34 356 105 101 10.012

2006 2.812 991 32 1.913 110 608 173 65 398 392 171 114 89 49 77 86 519 1.047 134 144 143 108 37 313 121 93 10.738

+/9% 8% 7% 3% 1% 15% 22% 5% 6% 22% 16% 2% 9% 3% 22% 25% 1% 8% 6% 19% -9% 13% 9% -12% 15% -8% 7%

*) Toeristische vakanties: alle binnenlandse vakanties die niet op vaste standplaatsen worden doorgebracht; vakanties op vaste standplaatsen zijn vakanties in eigen tweede woningen, op eigen boten, in eigen (sta)caravans op vaste standplaatsen (Bron: CVO)

(totaal 26.887.000)

campings 15%

groepsaccommodaties 2%

bungalows 23%

hotels 60%

(Bron: CBS 2005)

32

ReisRevue nr. 40 05/10/2007

RR4007_Top_50.indd 32

01-10-2007 13:43:52