Regisseren leer je niet uit een boekje - · PDF fileRegisseren(leer(je(niet(uit(een(boekje!...

!

A d v i e s bu r e a u !D e ! S l e u t e l !

!!! !

!!!!!!

“Als%je%niet%kan%loslaten,%dan%moet%je%geen%regisseur%worden”%Ben%Smit%

!

Regisseren!leer!je!niet!uit!een!boekje!

!!!!!!!!!!Regisseren(leer(je(niet(uit(een(boekje! ! Adviesbureau!De!Sleutel!

! 1!

Wat$is$regisseren$eigenlijk?$$!!

e!meeste!mensen!kennen!een!regisseur!als!de!artistiek!leider!van!een!film!of!toneelstuk.!In!een!vacature!voor!tv:

regisseur!stond!dat!je!‘een!duizendpoot!moet!zijn!die!creatieve,!inhoudelijke!en!productionele!beslissingen!moet!kunnen!nemen,!de!motivator!zijn!die!de!ploeg!aanstuurt!en!een!duidelijke!visie!moet!hebben!op!wat!je!wilt!zien’.!Wikipedia!noemt!het:!iemand!die!de!creatieve!supervisie!voert!over!de!tot!stand!koming!van!uitvoerende!kunst.!!Het!gaat!er!blijkbaar!niet!zozeer!om!dat!je!‘de!baas’!bent!en!orders!geeft,!zoals!het!bekende!‘cut’!roepen!tijdens!opnames.!Er!moet!vooral!een!ploeg!mensen!geleid!worden!in!een!proces,!waarin!creativiteit!belangrijk!is,!waar!een!visie!onder!ligt!en!waar!iets!‘nieuws’!tot!‘uitvoering’!komt.!!

Waarom(groeit(de(vraag(naar(regie?(De!landelijke!overheid!stuurt!steeds!meer!aan!op!regie,!op!meer!participatie!en!op!een!andere!rol!voor!bijvoorbeeld!gemeenten!of!de!zorg,!Er!ontstaan!daardoor!ook!andere!samenwerkingsvormen,!waarin!met!verschillende!‘partijen’!of!

partners,!wordt!samengewerkt!in!het!realiseren!van!een!bepaalde!visie!of!het!creëren!van!nieuwe!oplossingen.!Het!werkveld!of!de!rol!van!de!regisseur!kan!sterk!verschillen!en!vanuit!heel!diverse!thema’s!ontstaan.!De!term!regisseur!wordt!heel!breed!gebruikt!zowel!binnen!Achmea,!bij!de!Politie,!de!gemeente,!de!zorg,!het!jeugdbeleid.!Regie!is!een!nieuwe!rol!voor!de!interne!adviseur,!de!procesbegeleider,!beleidsontwikkelaar,!relatiebeheerder,!accountmanager!of!de!verbinder!tussen!uitvoerende!organisaties.!!!Zoals!uit!dit!boekje!blijkt,!beperkt!de!regie!rol!zich!niet!alleen!tot!gemeenten!of!zorginstellingen.!Steeds!meer!organisaties!zien!het!nut!van!een!regisseur!bij!het!!samenwerken,!om!door!middel!van!co:creatie!visies!en!plannen!tot!leven!te!brengen.!Voor!veel!medewerkers!is!het!een!grote!stap!dat!de!eigen!organisatie!niet!meer!volledig!zelf!bepaald!hoe!een!product!of!dienst!eruit!ziet.!Ze!moeten!wennen!aan!de!grotere!betrokkenheid!van!interne!of!externe!partners,!klanten,!burgers,!patiënten!etc.!Hoewel!dit!aanpassingen!vraagt!in!de!manier!van!werken,!zijn!de!voordelen!dat!de!inbreng!van!de!klant!of!gebruiker!groter!wordt,!dat!de!uitvoering!meer!wordt!losgelaten,!dat!er!meer!draagvlak!is!voor!het!eindresultaat!en!dat!er!meer!gebruik!wordt!gemaakt!van!de!kennis!die!aanwezig!is!in!het!‘veld’.!(

D!


! 2!

Wat(doet(een(regisseur?(Als!regisseur!werk!je!in!co:!creatie!met!anderen!aan!het!vormgeven!van!een!visie!en!het!inrichten!van!een!proces.!Hierbij!heb!je!te!maken!met!een!opdrachtgever!en!soms!met!meerdere!partijen!die!belanghebbend!of!stakeholder!zijn.!!Kenmerkend!voor!regisseren!is,!dat!het!start!vanuit!een!visie!en!dat!het!einddoel!niet!helder!of!afgebakend!is,!zoals!bij!een!project.!Zeker!is!dat!je!het!niet!alleen!doet!en!niet!bepalend!bent,!de!productie!komt!alleen!tot!stand!in!samenwerking!met!(soms!vele)!anderen.!Je!hebt!voor!ogen!waaraan!je!wilt!werken,!maar!nog!niet!precies!met!welke!personen!of!partners,!met!welk!onderdelen!en!hoe!dat!allemaal!vorm!krijgt.!De!regisseur!ontwikkelt!een!visie,!geeft!sturing!aan!het!proces,!zorgt!dat!de!juiste!mensen!de!juiste!rol!hebben,!maar!doet!dat!in!samenwerking!en!is!gericht!op!participatie!en!vernieuwende!inbreng!van!anderen.!Creativiteit!en!improvisatie!zijn!belangrijk!!om!samen!iets!nieuws!te!doen!ontstaan.!!

‘Kijk%letterlijk%veel%out-of-the-box,%standaard%oplossingen%heb%ik%nog%niet%

gevonden.’%Desiree%Geritz%buurtregisseur%

!!

Het(regieproces(in(stappen(Regisseren!vraagt!om!een!andere!aanpak,!het!is!opgebouwd!uit!verschillende!stappen!die!de!weg!van!wens!naar!werkelijkheid!vorm!geven.!Deze!stappen!geven!de!regisseur!houvast,!je!herkent!wat!er!nodig!is!en!wat!dit!van!je!vraagt.!!In!dit!e:book!werken!wij!deze!stappen!verder!uit.!Uit!vijf!interviews!blijkt!hoe!ervaren!regisseurs!deze!stappen!vorm!geven,!welke!stijl!ze!hebben!ontwikkeld!en!hoe!ze!met!het!onverwachte!omgaan.!!Elke!regisseur!deelt!zijn!ervaringen!en!geeft!adviezen!en!tips!aan!degene!die!(een!betere)!regisseur!willen!worden.!!Omdat!een!regisseur!ook!leiding!geeft,!zal!in!verschillende!stadia!van!de!productie!een!andere!stijl!van!leiderschap!nodig!zijn.!Deze!stijlen!worden!in!het!laatste!hoofdstuk!toegelicht.!!!!


! 3!

Inhoud(Regisseren(leer(je(niet(uit(een(boekje(!

• Verbeelden(• Verbinding(maken(• Omgevingssteun(krijgen(• Creëren(en(regisseren(• Volharden(• Vier(stijlen(van(leiderschap(

!De!vijf!regisseurs!die!we!hebben!geïnterviewd!zijn:!!Ben(Smit!–!zelfstandig!toneelregisseur!en!acteur!Desiree(Geritz!–!buurtregisseur/wijkagent!Politie!Amsterdam!Nicoline(Waanders!–!beleidsregisseur!Sociaal!Domein!gemeente!Assen!Leon(Coulier!–!relatiemanager!Achmea,!regisseur!Facilitair!Bedrijf!Femia(Wortelboer!–!concernadviseur!en!regisseur!bedrijfsvoering!!gemeente!Groningen!!We!hebben!‘Regisseren%leer%je%niet%uit%een%boekje’!geschreven!ter!inspiratie!voor!iedereen!die!een!rol!heeft!als!regisseur!in!organisaties!of!voor!hen!die!een!dergelijke!rol!voor!ogen!hebben.!

Het!geeft!ook!interessante!aanknopingspunten!voor!organisaties!die!met!regisseurs!willen!gaan!werken!en!op!zoek!zijn!naar!een!aanpak!en!duidelijke!stappen.!Natuurlijk!is!er!nog!veel!meer!te!vertellen!over!regisseren.!We!hebben!niet!geprobeerd!om!volledig!te!zijn,!maar!een!beeld!te!schetsen!van!onze!visie!op!regisseren,!mede!door!de!verhalen!van!ervaren!regisseurs.!!Graag!bedanken!we!op!deze!plek!deze!regisseurs!die!zich!door!ons!hebben!laten!interviewen!en!zo!een!interessant!inzicht!hebben!gegeven!in!regisseren.!We!denken!dat!hun!verhalen,!aanpak!en!voorbeelden!andere!regisseurs!kunnen!helpen!hun!eigen!stijl!van!regisseren!te!ontwikkelen.!!Veel!lees!plezier!!Noor!Hooyman!&!Gregory!Mehciz!!!!!!!!!!!


! 4!

!

!!!!!!!!!!!!

! Verbeelden(((((((((((((((


! 5!

Het$begint$met$een$idee$!

e!kunnen!ons!leven!bijna!niet!meer!voorstellen!zonder!smartphone!of!tablet.!In!minder!dan!tien!jaar!tijd,!kunnen!

we!bijna!niet!meer!zonder.!Ook!de!Iphone!is!ooit!begonnen!als!een!idee!in!het!hoofd!van!één!persoon.!Er!was!een!sterke!overtuiging,!een!heilig!geloof!bijna,!dat!werd!gedeeld!met!andere!mensen!en!geleidelijk…!ontstond!een!concept!en!een!vernieuwend!product.!Elke!vernieuwing!of!creatie!van!een!product,!een!dienst,!of!een!manier!van!werken,!start!vanuit!een!idee.!

Er%was%eens%een%idee.%

In%het%geval%van%de%meeste%

ideeën%blijft%het%verhaaltje%

hierbij.%Veel%mensen%of%

organisaties%hebben%ideeën%of%

visies,%die%niet%gerealiseerd%

worden.%Er%zijn%gelukkig%ook%

succesvolle%mensen%die%wel%vorm%geven%aan%

hun%ideeën.%Wat%maakt%dat%zij%hierin%

slagen?%

!

De!eerste!stap!in!het!realiseren!van!iets!nieuws,!is!het!hebben!van!een!idee.!Je!ziet!voor!je!wat!je!wilt!bereiken,!hoe!het!eruit!moet!komen!te!zien.!Je!gelooft!erin,!wordt!enthousiast!en!het!geeft!je!energie.!Voorzichtig!werk!je!het!idee!verder!uit.!In!je!hoofd!of!op!papier.!Het!zijn!nog!de!eerste!contouren!die!je!schetst,!maar!langzaam!wordt!het!idee!mooier!en!reëler.!De!eerste!valkuil!ligt!hier!op!de!loer.!De!neiging!is!om!te!twijfelen,!te!denken!dat!het!niet!werkt,!of!dat!je!het!niet!kan.!Je!zie!meer!belemmeringen!dan!mogelijkheden.!Mensen!die!hun!idee!wél!realiseren,!zijn!op!dit!moment!in!het!creatieproces!in!staat!deze!belemmeringen!te!laten!voor!wat!ze!zijn.!Namelijk!gedachtes!die!wellicht!zullen!uitkomen.!Ze!geloven!zo!sterk!in!hun!idee!dat!ze!zich!niet!kunnen!voorstellen!dat!ze!het!niet!realiseren.!Deze!overtuiging!ervaar!je!als!je!met!ze!praat!over!hun!idee,!hun!toekomstbeeld.!Je!wordt!ook!enthousiast,!je!krijgt!!energie!van!hun!overtuiging!en!wilt!meewerken!om!van!hun!wensen!werkelijkheid!te!maken.!Samen!maak!je!een!visie!op!de!toekomst!steeds!concreter.!!Creëren(en(coGcreëren(Creëren!begint!met!een!beeld!dat!langzaam!rijpt!in!je!eigen!hoofd,!waar!je!steeds!scherper!van!gaat!zien!hoe!het!eruit!kan!zien,!als!het!gerealiseerd!is.!Waar!je!de!voorzichtige!schetsen!van!maakt!en!waar!je!sterk!in!gelooft.!Je!staat!open!voor!voorbeelden!van!anderen!en!biedt!hen!ruimte!om!het!samen!beter!en!

W!


! 6!

werkbaar!te!maken.!Door!open!te!staan!voor!hun!beelden,!suggesties!en!hulp!versnelt!het!groeiproces.!Creëren!begint!alleen,!maar!wordt!co:creëren!door!anderen!te!betrekken!in!het!proces!van!bedenken,!vormgeven!en!concretiseren.!!In!deze!eerste!fase!is!de!regisseur!bezig!het!beeld!van!de!creatie!vorm!te!geven.!Door!inspiratie!op!te!doen,!praktijkvoorbeelden!te!zien,!door!het!lezen!van!boeken!of!artikelen,!het!praten!met!mensen!die!geen!belang!hebben!bij!het!onderwerp!en!vrij!mee!kunnen!denken.!Door!de!eerste!contouren!van!het!idee!te!schetsen!en!op!papier!te!zetten!en!door!een!tijdje!afstand!van!het!idee!te!nemen.!!!Het(creatieproces(Het!creatieproces!bestaat!voor!80%!uit!transpiratie!en!20%!inspiratie.!Inspiratie!komt!niet!vanzelf.!Na!een!periode!van!intensief!bezig!zijn!met!het!idee,!is!het!verstandig!het!onderwerp!te!laten!rusten.!Er!niet!bewust!mee!bezig!te!zijn.!Ons!onderbewuste!neemt!de!creatie!dan!over.!Nieuwe!inzichten!worden!gevormd,!het!idee!rijpt!verder.!Op!een!dag!komt!er!opeens!een!nieuw!inzicht!bij,!een!vorm!of!een!nieuwe!invalshoek.!Dat!kan!zijn!onder!de!douche,!tijdens!een!lange!wandeling,!bij!het!sporten!of!door!een!gesprek!over!iets!heel!anders.!Hiermee!wordt!het!idee!rijp!om!naar!buiten!te!komen.!

Het!verbeelden!van!je!idee!is!in!deze!beginfase!soms!een!eenzame!reis.!Je!beelden!zijn!nog!niet!zover!dat!je!het!met!iedereen!wilt!delen.!Het!borrelt!en!pruttelt!in!je!achterhoofd.!Een!visie!moet!rijpen!en!meer!vorm!krijgen!en!je!moet!er!echt!zelf!in!gaan!geloven.!Pas!dan!kan!je!anderen!inspireren!en!motiveren!mee!te!doen!en!kan!je!zaken!loslaten!en!aanpassen.!!Neem!de!tijd!voor!deze!fase,!ga!niet!meteen!‘hard!aan!het!werk’!maar!laat!je!idee!langzaam!groeien.!Geef!ruimte!aan!verbeelding.!!!

Logica%brengt%je%van%A%naar%B.%Verbeelding%

brengt%je%werkelijk%overal.%–%Albert%Einstein%

!!

$

$

$!


! 7!

INTERVIEW$$!De%wat%eenzame%rol%van%de%regisseur,%die%weet%wat%

de%overall%visie%is%

(Naam:!Ben!Smit!Beroep:!Toneelregisseur!Regisseren!ziet!diep!in!de!genen!van!

Ben!Smit,!toneelregisseur,!acteur!en!

opleider.!!

‘Wat!ik!doe!is!iemand!anders!beter!

maken.’!!

!oen!hij!als!24:jarige!toneel!speelde,!vroeg!een!mede:acteur!of!hij!mee!ging!naar!de!Amsterdamse!Theaterschool!om!

auditie!te!doen!om!regisseur!te!worden.!Hij!besloot!de!parttime!Regie!opleiding!aan!de!Theaterschool!te!gaan!doen.!De!afgelopen!25!jaar!heeft!hij!gewerkt!in!het!theater!of!als!adviseur!voor!theater!in!de!Provincie!Groningen,!in!de!combinatie!van!regisseren,!spelen!en!opleiden.!Hij!coördineert!een!regieopleiding.!!!!

Als%je%mensen%leert%regisseren,%welke%bouwstenen%zitten%daar%

dan%in?%Alles!heeft!natuurlijk!te!maken!met!verbeelding.!Want!een!regisseur!kan!alleen!werken!op!basis!van!zijn!associaties,!dus!hij!moet!ook!vrij!kunnen!denken,!hij!moet!ook!leren!te!associëren.!Dat!klinkt!een!beetje!tegenstrijdig,!we!bieden!ze!bouwstenen!aan!en!tegelijkertijd!moeten!ze!vrij!gelaten!worden!om!vooral!hun!eigen!associaties!te!hebben.!Ik!leer!ze!om!een!conceptueel!regisseur!te!worden,!waardoor!ze!van!te!voren!bedacht!moeten!hebben,!dit!wil!ik!met!een!voorstelling!vertellen,!dit!is!wat!de!productie!moet!zijn,!een!bepaalde!bedoeling,!een!concept.%!En%als%je%de%parallel%legt%naar%regisseurs%in%organisaties,%wat%

is%belangrijk%om%te%leren?%Ze!moeten!eerst!wat!los!komen!van!de!context,!anders!komt!er!niet!iets!creatiefs!van.!Het!is!binnen!de!opdracht!een!nieuwe!groep,!daar!moet!je!gebruik!van!maken!om!associatief!en!creatief!te!kunnen!denken.!Dat!gaat!niet!vanzelf.!Je!moet!een!omgeving!creëren!waarin!iedereen!daaraan!mee!moet!kunnen!doen!en!dat!is!juist!in!het!begin.!Je!moet!even!wat!‘opschud:!dingen’!doen,!waardoor!mensen!losraken.!Dat!kan!niet!zonder!humor,!humor!breekt!je!los.%!Zijn%er%overeenkomsten%met%regisseurs%in%organisaties?%De!overeenkomst!tussen!verschillende!soorten!regisseurs!is,!dat!je!je!eigen!‘droom’!aan!het!bouwen!bent,!dat!je!allemaal!bij!nul!

T!


! 8!

begint!en!dat!je!samen!naar!iets!toe!bouwt.!Het!is!belangrijk!dat!je!echt!samen!vanaf!nul!start!en!ook!dat!iedereen!daarin!onmisbaar!is,!omdat!niemand!gemist!kan!worden!en!iedereen!zijn!bijdrage!moet!leveren.%“Bij!rolverdeling!bestaan!geen!kleine!rollen,!er!bestaan!alleen!maar!kleine!acteurs”,!zeggen!ze!altijd.!Dat!is!ook!zo,!dat!betekent!dat!mensen!van!zichzelf!moeten!toegeven!dat!de!ene!persoon!andere!dingen!te!leren!en!te!bieden!heeft,!dan!de!ander,!een!andere!ervaring!heeft!dan!de!ander.!Daarmee!kom!je!op!de!juiste!plek!in!het!proces!terecht.!Je!moet!kunnen!lachen,!plezier!maken!met!elkaar,!terwijl!je!met!een!pittig!proces!bezig!bent.!Ieder!levert!een!bijdrage!op!zijn!eigen!manier,!vanuit!zijn!eigen!kracht.!!

“Als%je%niet%kan%loslaten,%dan%moet%je%geen%

regisseur%worden”%Ben%Smit%

!Dat!is!ook!een!parallel!met!het!werk!in!een!organisatie,!zorgen!dat!de!juiste!mensen!aan!tafel!zitten,!die!onmisbaar!zijn,!anders!heeft!het!geen!zin.!!Heb%je%aan%het%begin%een%visie%of%een%beeld%van%wat%het%moet%

worden?%Ja,!dat!is!de!wat!eenzame!rol!van!de!regisseur,!dat!hij!weet!wat!de!overall!visie!is!van!de!productie,!dat!hij!weet!wat!

het!concept!is.!Daar!ben!je!een!tijdje!mee!bezig,!je!bent!altijd!opzoek!naar!bronnen!voor!het!ontwikkelen!van!je!concept.!Daarna!moet!je!zorgen!dat!je!met!dat!concept!in!je!achterhoofd,!in!je!ruggengraat!zeg!ik!altijd,!dat!je!mensen!kunt!meenemen,!dat!je!kunt!aangeven!hoe!je!het!graag!zou!willen!hebben.%Als!ik!het!zelf!schrijf!of!bewerk,!heb!ik!al!een!ideaalbeeld!van!de!voorstelling.!Ik!heb!het!al!gezien,!maar!ik!weet!ook,!zo!wordt!het!nooit.!Als!het!geschreven!is,!dan!laat!ik!het!achter!me!en!ga!ik!aan!de!slag!met!de!mensen!en!dan!veranderen!er!dingen.!Iemand!komt!met!een!veel!beter!idee!voor!een!scene,!dan!laat!ik!het!helemaal!los.!Dan!moet!je!de!schrijver!thuislaten!en!alles!weer!kunnen!loslaten.!!!Wat%is%regisseren%volgens%jou?%Iemand!anders!beter!maken.!Ik!wil!als!regisseur!gebruik!maken!van!wat!zij!aanbieden,!dat!ik!daar!keuzes!uit!kan!maken!en!dingen!op!de!juiste!manier!bij!

elkaar!kan!zetten.!Dat!is!hoe!je!een!goede!voorstelling!maakt,!maar!daarvoor!is!dus!nodig!dat!ze!je!parels!kunnen!aanbieden.!Ik!moet!ze!instrumenten!aanbieden!hoe!ze!dat!kunnen!doen,!in!plaats!van!dat!ik!dat!zelf!

ga!doen,!anders!ga!ik!alleen!maar!zeggen!hoe!dat!moet.!!


! 9!

%

%

%

%

“%Ik%verlang%vurig%naar%een%rol%waarin%ik%

kan%tonen%wat%ik%kan,%bij%de%meeste%

regisseurs%mag%men%alleen%tonen%wat%men%

heeft.’%Raquel%Welch%

%

Gebruik%je%ook%verschillende%stijlen?%Ik!weet!na!een!aantal!keren!intuïtief,!tegen!wie!je!wat!kan!zeggen.!Ik!zeg!altijd,!elke!speler!heeft!zijn!eigen!regie!nodig,!je!moet!mensen!op!hun!niveau!aanspreken.!Het!scheelt!ook!dat!de!rest!ziet!wat!je!doet;!hij!luistert!goed.!Dat!ze!zien!wat!er!gebeurt!in!zo’n!proces,!dat!ze!dat!ook!kunnen!aanvoelen.!!!Je%bent%zelf%bijna%een%voorbeeld,%dat%je%zelf%laat%zien%hoe%je%

mensen%aanvoelt.%Precies,!bij!mensen!die!dit!proces!in!de!vingers!moeten!krijgen!en!willen!regisseren!is!dat!van!groot!belang,!je!manier!van!werken!zou!een!voorbeeld!moeten!zijn!voor!de!anderen.%!

Wat%is%het%verschil%tussen%sturen%en%regisseren?%Sturen!is!een!werkwoord!dat!heb!ik!altijd!een!beetje!een!raar!woord!gevonden.!Het!lijkt!alsof!het!gaat!over!een!auto,!een!vehikel!met!een!stuur!als!je!daar!iets!aan!doet!gaat!het!een!andere!kant!op.!Zo’n!mechanisme!gaat!niet!op!met!mensen,!dat!bestaat!eigenlijk!niet.!Dus!dat!betekent!dat!je!alleen!maar!kunt!verleiden.!Verleiden!is!een!manier!om!te!zorgen!dat!mensen!het!gaan!doen,!zonder!dat!je!opdrachten!geeft.!We!werken!als!team!en!er!zijn!verschillende!manieren!om!samen!meer!vorm!te!geven!aan!het!concept,!je!hebt!altijd!een!soort!artistiek!team!om!je!heen.!Vormgevers,!decor,!licht,!muziek,!een!productieleider!en!daarmee!zet!je!de!voorwaarden!uit,!zodat!alle!neuzen!dezelfde!kant!op!staan.!Dat!betekent!dat!de!spelers!ook!merken!dat!ze!gedragen!worden!door!een!professioneel!team!van!betrokken!mensen.%


! 10!

(

(Verbinding(maken(((!


! 11!

De$spelers$zoeken$$!

en!verzameling!mensen!is!tot!veel!in!staat.!Om!je!beelden!te!kunnen!realiseren!heb!je!andere!mensen!nodig,!je!doet!het!

niet!alleen.!Je!gaat!het!speelveld!verkennen!en!op!zoek!naar!de!spelers,!met!als!doel!om!een!team!te!vormen!dat!samen!met!jou!de!productie!vormgeeft!en!het!proces!begeleidt.!

“Niets%is%lastiger%om%aan%te%pakken,%

hachelijker%om%er%de%leiding%over%te%nemen,%

of%minder%zeker%van%succes,%dan%het%

invoeren%van%nieuwe%dingen,%omdat%degene%

die%nieuwigheden%invoert,%hen%die%het%in%de%

oude%toestand%goed%ging%tot%vijanden%en%hen%

die%het%onder%de%nieuwe%omstandigheden%

goed%zou%kunnen%gaan,%als%lauwe%

verdedigers%heeft.”%Machiavelli%

Bovenstaande!citaat!van!Machiavelli!geeft!het!spanningsveld!aan!waarbinnen!de!regisseur!moet!werken.!Niet!iedereen!is!blij!met!iets!nieuws!en!is!soms!zelfs!bereid!actief!tegen!te!werken.!Ook!mogelijke!voorstanders!zijn!niet!zomaar!bereid!actief!bij!te!dragen.!Het!vormen!van!je!team!om!samen!je!visie!te!realiseren!is!daarom!geen!eenvoudige!taak.!Je!moet!allerlei!partijen!leren!

kennen!en!kunnen!inschatten!wat!hun!belangen!zijn,!wat!ze!wensen!of!te!bieden!hebben.!Wat!maakt!het!aantrekkelijk!voor!hen!om!mee!te!doen?!Wie!zijn!bepalend!en!wil!je!graag!aan!tafel!hebben?!Wat!kan!hen!doen!bewegen!om!je!te!helpen.!!Dit!vraagt!om!veel!netwerken,!afstemmen!en!mensenkennis.!Kan!je!tussen!de!regels!door!lezen?!Zegt!iemand!nee,!omdat!hij!het!plan!niet!ziet!zitten!of!omdat!hij!niet!weet!hoe!hij!een!bijdrage!zou!kunnen!leveren.!Of!zegt!iemand!enthousiast!ja,!terwijl!hij!deze!belofte!niet!kan!en!zal!waarmaken.!!Ketting(smeden(Het!gaat!in!deze!fase!van!het!proces!om!verbinding!maken.!In!contact!komen!met!diverse!partijen!en!gesprekspartners!om!beelden!uit!te!wisselen,!te!onderzoeken!wat!zou!kunnen!werken.!Verbinding!maken!vanuit!persoonlijk!contact,!zodat!zij!kunnen!meebewegen!en!meedoen!aan!het!uitwerken!van!jouw!visie.!Je!bent!eigenlijk!bezig!een!sterke!ketting!te!smeden!door!er!allerlei!schakeltjes!aan!toe!te!voegen.!Eén!voor!één.!!Het!is!daarom!zaak!goed!te!weten!wat!jij!als!regisseur!nodig!hebt.!Welke!partijen,!ervaringen,!talenten,!kennis,!netwerken,!etc.!heb!jij!nodig!om!je!productie!verder!vorm!te!geven.!Waar!zit!enthousiasme,!ruimte!voor!een!pilot!of!een!budget.!!Je!gaat!actief!op!zoek!naar!mensen!en!onderzoekt!

E!


! 12!

mogelijkheden.!Je!kijkt,!luistert!en!verleidt!mensen!tot!een!bijdrage.!Je!zaait!inspiratie!en!bouwt!een!netwerk.!!De(boer(op(en(netwerken(Je!netwerk!is!cruciaal!om!dingen!voor!elkaar!te!krijgen.!Het!kennen!van!de!juiste!mensen!of!snel!bij!de!juiste!mensen!terecht!kunnen!komen,!is!een!belangrijke!basis!voor!de!regisseur.!Omdat!je!nog!niet!precies!weet!wie!of!wat!je!nodig!hebt,!ga!je!op!pad!om!met!mensen!te!praten.!Zo!kom!je!ook!in!contact!met!mensen!die!een!belangrijke!bijdrage!kunnen!leveren!of!zelf!al!met!vergelijkbare!dingen!bezig!zijn.!Deze!mensen!kan!je!laten!aanhaken!aan!jouw!proces.!

!Door!je!open!te!stellen!voor!gesprekken!met!allerlei!mensen!van!diverse!organisaties,!krijg!je!een!vollediger!beeld!van!het!speelveld,!inventariseer!je!de!behoeften!van!sleutelfiguren!en!leg!je!de!noodzakelijke!contacten!die!je!later!

in!het!proces!kunnen!helpen.!Je!legt!nu!de!basis!voor!de!relatie!gedurende!het!proces.!!!!

De(schwung(erin(houden(Verbinding!maken!met!de!mensen!met!wie!je!aan!de!slag!gaat!moet!je!gedurende!het!proces!blijven!doen.!De!schwung!erin!houden,!daar!gaat!het!om.!Je!blijft!steeds!bezig!met!contact!houden,!te!inspireren!en!te!motiveren!of!met!het!gladstrijken!van!hobbels!in!de!samenwerking.!Dat!kan!in!kleine!setting,!maar!soms!voel!je!‘er!moet!nu!even!iets,!het!zakt!in’.!Dan!kunnen!juist!creatieve!werkvormen!in!een!grotere!groep!de!dynamiek!versterken.!Mensen!zien!het!grotere!geheel,!er!wordt!aan!oplossingen!gewerkt!en!men!wordt!weer!enthousiast.!!

Kennis%is%macht,%maar%enthousiasme%brengt%

iets%in%gang.%Richard%Branson%

Als!regisseur!doe!je!het!niet!alleen.!Je!mag!mensen!die!er!belang!bij!hebben!ook!aanspreken!op!hun!verantwoordelijkheid.!Geef!duidelijk!aan!wat!je!van!hen!verwacht,!wat!je!wil!dat!zij!doen.!Maak!hen!enthousiast!en!betrokken!op!het!te!bereiken!doel.!

$

$!


! 13!

INTERVIEW$!De%winst%van%samenwerken%

(!

Naam:!Desiree!Geritz,!!Beroep:!buurtregisseur/wijkagent!van!de!Politie!Amsterdam!!Desiree!is!een!verbinder!in!hart!en!nieren.!!!!!

!n!2000!is!het!project!Buurtregie!in!Amsterdam!opgezet.!Desiree!Geritz!werkte!al!sinds!1991!bij!de!Politie!Amsterdam!

in!diverse!functies,!bij!de!Noodhulp!en!de!Recherche!en!is!gaan!solliciteren!naar!Buurtregisseur.!!!Waarom%ben%je%Buurtregisseur%geworden?%Wat!me!er!leuk!aan!leek!is!dat!je!heel!dicht!bij!de!buurt!bent,!de!buurt!verbindt!met!de!Politie,!maar!ook!de!Politie!verbindt!met!de!buurt.!Echt!een!wisselwerking;!De!buurt!is!natuurlijk!heel!veel;!bewoners,!ondernemers,!netwerkpartners,!dienst:!en!hulpverlening.!Zo’n!

buurt!is!net!een!klein!dorpje!op!zich,!dat!leeft!en!daar!is!veiligheid!een!onderdeel!van!en!dat!is!mijn!corebusiness.!!!Wat%is%regisseren%voor%jou?%Je!partners!goed!kennen,!weten!wat!ze!kunnen!en!weten!waar!je!ze!op!kan!betrekken!bij!‘iets’!in!de!buurt,!dat!hoeft!niet!altijd!een!probleem!te!zijn,!het!kan!ook!een!uitdaging!zijn,!een!evenement!zijn.!Wat!je!doet!als!regisseur!is!vooral!goed!netwerken,!mensen!goed!leren!kennen!en!goed!met!elkaar!uitzoeken!wat!zijn!jouw!mogelijkheden!en!waar!kan!jouw!organisatie!iets!moois!betekenen!in!dit!project.!Een!project!bij!de!Politie!kan!ook!een!probleem!zijn!zoals!inbraak!bijvoorbeeld,!dus!wat!kunnen!jullie!als!bewoners,!gemeente,!de!ondernemer!om!de!hoek,!wat!kun!je!met!elkaar!doen.!%!Het%is%dus%ook%een%taak%van%jou%als%regisseur%om%die%mensen%

zo%ver%te%krijgen%dat%ze%dat%soort%dingen%gaan%doen?%%Ja!en!ook!dat!ze!daarin!aanpakken!wat!hun!verantwoordelijkheid!is.!Dus!het!bij!elkaar!brengen!van!mensen!en!kijken,!zien!jullie!dit!ook!als!probleem?!Herkennen!jullie!het!als!een!project?!Een!woningbouwvereniging!kan!de!beveiliging!opschroeven,!maar!men!kan!ook!een!bewonersvereniging!oprichten!met!bewoners!in!een!pand!die!aangeven;!wij!willen!ook!wel!wat!doen.!Zodat!je!daar!de!sociale!controle!vergroot!en!dus!ook!de!veiligheid!verhoogd.!!Je!hebt!een!soort!stimulerende!werking,!als!tussenpersoon,!je!doet!mee,!gaat!van!het!ene!naar!het!andere,!je!

I!


! 14!

bent!een!schakel.!Je!zorgt!dat!iets!op!de!agenda!komt.!Dat!je!elkaar!daarin!versterkt,!je!hebt!een!ander!uitgangspunt!waar!vanuit!je!adviseert.%!Werkt%het%beter%als%regisseur?%Dat!werkt!beter!omdat!je!gebruik!kan!maken!van!elkaars!kennis,!van!elkaars!kwaliteiten.!Maar!ook!dat!je!vraagbaak!kan!zijn!van!elkaar,!een!eye:!opener!kan!bieden.!Ze!gaat!blij!kijken;!Ja,!dan!wordt!het!ook!leuk,!dan!heb!je!het!met!elkaar!gedaan,!en!dat!is!ook!denk!ik!de!winst!van!samenwerken,!ieder!op!z’n!eigen!plekje!z’n!ding!laten!doen,!maar!met!elkaar!meer!kunnen!betekenen.!Ja!dat!is!de!winst!en!dat!is!leuk.%!!Heb%jij%ook%een%visie%waar%je%naartoe%wilt%werken?%Elke!straat!heeft!een!‘burgemeester’!die!ik!snel!wil!leren!kennen.!Ik!ga!verbindingen!leggen,!het!!netwerk!leren!kennen,!wie!gaat!waar!over!zodat!mensen!mij!weten!te!vinden,!dat!problemen!niet!te!lang!blijven!liggen,!niet!te!hoog!oplopen,!geen!heftige!toestand!wordt.!%Je!regisseert!ook!door!soms!even!je!oor!te!luisteren!leggen,!of!juist!even!eruit,!of!nu!eerst!slachtofferhulp!sturen.!Dit!is!mijn!derde!buurt!en!belangrijk!is!dat!mensen!je!weten!te!vinden!en!kunnen!zeggen;!dit!speelt!er,!wat!kunnen!we!met!elkaar!eraan!doen?!Dus!je!wilt!vrij!snel!alle!partijen!die!je!maar!kan!bedenken!in!je!netwerk!hebben.!

%

‘Een%beetje%spelen,%wie%en%wanneer,%dat%is%

ook%leuk%aan%regisseren.’%Desiree%Geritz%

Het!is!ook!een!onderdeel!van!je!rol,!om!anderen!duidelijk!te!maken!wie!is!er!waarvoor!in!deze!buurt.!Je!bent!zichtbaar!dus!mensen!doen!snel!een!beroep!op!je,!maar!je!kan!het!niet!zelf!gaan!doen.!Wij!kunnen!wel!sturen!en!stimuleren,!maar!niet!alles!doen.!Wij!hebben!geen!stratenmakers,!graafmachines!of!strooimachines,!maar!daarover!komen!wel!vragen!bij!ons!binnen.!Wij!moeten!dan!terug:!!of!doorverwijzen,!overzicht!geven!of!oplossingen!bedenken.!!En%als%het%niet%gaat%zoals%je%had%gehoopt?%Eerst!even!goed!kijken,!waar!stagneert!het.!Ja!daarvoor!kan!je!de!tijd!nemen!als!wijkagent/regisseur.!In!de!noodhulp!is!het!direct!actie!en!gaan,!bij!zo’n!regiefunctie!kan!je!ook!wel!eens!zeggen;!even!goed!kijken!wat!er!gebeurt,!wat!is!daar!nu!aan!de!hand?!Waarom!gaat!het!niet!goed,!wat!is!er!meer!nodig,!wat!is!er!anders?%Waarom!loopt!dit!niet!tussen!mensen,!zijn!de!afspraken!niet!duidelijk,!kan!het!niet?!Wordt!er!niet!gecommuniceerd,!dat!kan?!Je!hebt!met!verschillende!instanties!te!maken,!verschillende!budgetten!noem!maar!op,!veranderende!plannen,!mensen.!Dan!is!communicatie!heel!belangrijk.!

!


! 15!

Dus%je%eerste%stap%is%even%stap%achteruit,%onderzoeken%en%

daarna?%Als!je!een!plan!hebt!en!afspraken!met!elkaar!hebt!gemaakt,!toch!kijken!of!je!elkaar!daaraan!kan!houden.!Daar!mag!je!mensen!best!op!aanspreken,!ik!vind!dat!je!daar!je!netwerk!op!mag!aanspreken.!Wij!zijn!snel!als!Politie,!gewend!aan!actie!en!behoorlijk!pragmatisch.!Dan!moet!je!ook!luisteren!naar!die!andere!kant.!Soms!lopen!mensen!in!hun!eigen!organisatie!tegen!grenzen!aan,!maar!blijf!vooral!communiceren.!!Ik!kan!niet!alles!oplossen,!dat!is!niet!mijn!taak.!Wel!om!te!bedenken;!wat!zou!nog!kunnen.!Dat!is!een!soort!‘doos!van!Pandora’,!wat!kan!ik!er!nog!aan!doen.!Door!jaren!van!ervaring,!denk!je!oké!kan!het!niet!linksom,!proberen!we!het!rechtsom.!%

Als%je%terugkijkt%naar%je%eerste%buurt,%wat%zou%je%nu%nooit%

meer%doen?%%In!het!begin!was!ik!teveel!zelf!de!trekker!van!zaken,!ik!wilde!teveel!zelf!dingen!doen.!Dat!doe!ik!niet!meer,!omdat!ik!zie!dat!ik!het!niet!in!mijn!eentje!kan.!De!belangrijkste!les!is!dat!het!een!samenspel!is!van!mensen.!Niet!in!je!eentje!aan!de!kar!trekken.!En!ook;!als!het!niet!van!de!grond!komt,!hoe!pak!je!het!dan!aan?!Waar!zit!ik!dan,!zit!ik!teveel!te!trekken!of!te!duwen,!vind!ik!het!belangrijker!dan!anderen?!Ik!heb!een!extra!weegschaal!gekregen!eigenlijk.!Als!ik!kennelijk!de!enige!ben!die!iets!heel!belangrijk!vind,!is!het!dan!werkelijk!een!groot!probleem?!Dan!kan!ik!het!ook!loslaten.%!

Als%mensen%dit%willen%leren,%welk%advies%geef%je%dan?%Wat%is%

belangrijk%om%te%leren?%Wat!je!als!eerste!moet!leren!is,!hoe!analyseer!je!een!probleem.!Wat!is!er!nou!daadwerkelijk!aan!de!hand,!wie!kan!daar!dan!aan!bijdragen,!welke!partners!horen!daarbij.!Om!dat!te!weten!moet!je!op!onderzoek,!de!boer!op,!eruit,!in!contact!komen.%Wie!moeten!erbij!en!waarom!moeten!zij!erbij.!Niet!iemand!uitnodigen!omdat!je!hen!‘zo!belangrijk!vindt’.!Je!moet!ze!zelf!leren!kennen,!degene!die!erover!gaat,!die!in!staat!is!om!het!binnen!zijn!organisatie!op!de!juiste!plaats!weg!te!zetten.!

!Dus!mijn!advies!is;!onderzoek!plegen,!de!goede!mensen!aan!tafel!krijgen,!goed!weten!waar!je!het!over!hebt!en!goed!weten!wat!je!wilt.!Je!moet!zelf!een!beeld!hebben!waar!je!naartoe!wilt,!wat!je!daar!aan!middelen!of!mensen!bij!nodig!hebt.!Vooral!niet!in!je!eentje!aan!de!slag!gaan!,!niet!proberen!het!zelf!te!regelen.!De!samenleving!bestaat!uit!allerlei!mensen,!allerlei!ideeën,!allerlei!instanties,!die!zal!je!bij!elkaar!moeten!brengen.!Dan!kan!het!goed!zijn!dat!het!toch!anders!moet!dan!je!dacht,!je!moet!er!niet!bang!voor!zijn!om!het!mis!te!hebben.!!Laat!ook!zien!wat!je!aan!het!doen!bent.!Houd!elkaar!op!de!hoogte,!houd!elkaar!scherp!ook!intern,!je!weet!het!soms!niet!van!elkaar,!niet!alleen!in!je!eigen!straatje!werken.!!!


! 16!

!!!

!

(Omgevingssteun(krijgen(!!!


! 17!

Inrichten$en$vorm$geven$aan$je$productie$!n!deze!fase!gaat!het!erom!vanuit!inspiratie!en!draagvlak!te!komen!tot!het!inrichten!van!het!proces,!keuzes!waarvoor!

beslissingen!van!anderen!noodzakelijk!zijn.!Natuurlijk!komen!deze!beslissers!niet!nu!pas!in!beeld,!je!hebt!ze!al!gesproken.!Tot!nu!toe!kon!je!hen!nog!geen!concrete!plannen!voorleggen.!Het!is!nu!zaak!het!commitment!te!krijgen!dat!je!nodig!hebt!om!aan!de!slag!te!gaan.!De!beslissers!moeten!overtuigd!worden,!om!akkoord!te!gaan.!Ze!willen!een!uitgewerkte!visie!en!een!plan!van!aanpak!zien,!vertrouwen!krijgen!in!je!werkwijze!en!in!je!team.!Ze!willen!enige!grip!hebben!en!weten!op!welke!wijze!ze!goed!geïnformeerd!blijven!over!de!voortgang!en!resultaten.!Wellicht!heb!je!met!meerdere!beslissers!en!meerdere!partijen!te!maken,!intern!of!extern.!!Je!zal!zelf!moeten!aanvoelen,!wat!het!beste!werkt!in!een!bepaalde!situatie!of!bij!bepaalde!personen.!!Daarop!richt!je!het!proces!in.!Zo!kan!je!kiezen!voor!het!houden!van!een!presentatie!waarbij!je!vragen!beantwoordt!en!om!goedkeuring!van!je!plan!vraagt.!Een!andere!manier!is!om!elke!beslisser!individueel!te!benaderen!en!commitment!en!steun!te!organiseren.!Ook!kan!je!ervoor!kiezen!de!beslisser(s)!te!betrekken!bij!het!uitwerken!van!een!visie,!het!bepalen!van!de!doelen!op!hoofdlijnen.!Hiervoor!

kan!je!brown:!paper!sessies!of!andere!creatieve!werkvormen!!inzetten,!waarbij!partijen!elkaar!beter!leren!kennen.!Het!samenbrengen!van!de!verschillende!belanghebbenden!kan!helpen!om!iedereen!op!1!lijn!te!krijgen.!Zo!kan!er!een!gezamenlijkheid!ontstaan,!die!de!belangen!van!de!afzonderlijke!partijen!overstijgt.!!Omdat!je!zelf!vaak!gedreven!bent!en!aan!de!slag!wilt,!bestaat!het!risico!dat!je!‘te!snel!gaat!rennen’!,!je!gaat!beginnen!zonder!dat!er!voldoende!commitment!of!mandaat!is!of!voordat!je!helder!hebt!wat!er!van!je!verwacht!wordt.!!Inrichten(Inrichtingsvraagstukken!waarop!je!in!deze!fase!antwoord!geeft!zijn!o.a.!waarmee!starten!we,!doen!we!een!pilot,!gaan!we!heel!breed!of!juist!heel!specifiek!beginnen?!Werken!we!met!werkgroepen!en!welke!werkgroepen!zijn!dit,!hoe!werken!deze!samen,!hoe!versterken!ze!elkaar,!wie!wil!je!aan!tafel!hebben.!Je!start!soms!met!het!‘laaghangende!fruit’.!Waar!kunnen!we!op!aanhaken,!hoe!kunnen!we!snel!‘oogsten’!,!zodat!meer!mensen!enthousiast!raken!of!meedoen.!In!dit!proces!kan!niet!alles!in!detail!gepland!worden,!zoals!in!een!project.!Er!worden!wel!afspraken!gemaakt!over!de!verschillende!onderwerpen,!werk:!of!projectgroepen,!de!samenwerking,!de!communicatie,!het!delen!van!informatie!en!hoe!problemen!besproken!kunnen!worden.!!

I!


! 18!

Als!regisseur!creëer!je!door!de!inrichting,!ruimte!om!improviseren!of!bij!te!sturen!en!om!deelnemers!aan!te!kunnen!spreken!op!hun!bijdrage!en!de!gemaakte!afspraken.!!!

“It%is%the%long%history%of%humankind%(and%

animal%kind,%too)%those%who%learned%to%

collaborate%and%improvise%most%effectively%

have%prevailed.”%–%Charles%Darwin%

Voorbeeldrol(Steun!krijgen!van!beslissers,!sleutelfunctionarissen!en!teamleden!gaat!niet!vanzelf.!Je!zal!iedereen!op!een!andere!manier!moeten!benaderen.!De!manier!waarop!je!probeert!steun!van!je!omgeving!te!krijgen,!is!mede!bepalend!voor!hoe!er!in!de!rest!van!de!productie!wordt!samengewerkt!of!niet.!Je!zet!zelf!de!toon!voor!deze!samenwerking.!Door!nu!rekening!te!houden!met!de!belangen!van!de!diverse!partijen,!te!streven!naar!een!win!–!win!situatie!en!open!en!eerlijk!te!zijn!over!je!motieven!en!aanpak,!leg!je!de!basis!voor!de!toekomstige!manier!van!werken.!!Mensen!die!je!nu!wellicht!passeert!of!met!wiens!belangen!je!nu!onvoldoende!rekening!houdt,!kunnen!zich!op!een!later!tijdstip!!als!tegenstanders!ontpoppen.!!

!

“Wederzijdse%afhankelijkheid,%échte%

samenwerking,%wordt%geboren%als%je%niet%

denkt%in%termen%van%concurrentie,%maar%van%

gezamenlijk%winnen.”%Stephen%R.%Covey%

(Krachtenveld(analyse(Door!het!netwerken!en!het!voeren!van!gesprekken!met!diverse!partijen,!krijg!je!als!regisseur!goed!inzicht!in!de!spelers!en!de!thema’s!die!zij!belangrijk!vinden.!Op!basis!daarvan!kan!je!een!krachtenveld!analyse!maken.!Wat!speelt!er,!wie!heeft!welke!belangen,!welke!spelers!zijn!er!en!wie!heeft!connecties!met!elkaar.!Op!basis!van!deze!analyse!kan!je!gericht!actie!ondernemen!om!omgevingssteun!te!organiseren,!maar!ook!later!in!het!traject!steun!te!blijven!krijgen.!!Je!voert!als!het!ware!de!regie!over!alle!spelers!en!hoe!meer!je!weet!hoe!het!speelveld!eruit!ziet,!hoe!beter!je!dat!kan!doen.!!!!!


! 19!

Interview$!

Een$nieuw$speelveld$ontwikkelen$!

Naam:!Nicoline!Waanders!Beroep:!Beleidsregisseur!Sociaal!Domein!gemeente!Assen.!Zij!is!een!veranderaar!en!informeel!leider!

die!door!houding!en!gedrag!een!nieuw!

speelveld!creëert.!!!

!icoline!heeft!bij!de!gemeente!altijd!gewerkt!in!functies,!waarin!informeel!leidinggeven!belangrijk!was,!waarin!ze!in!

een!netwerk!dingen!voor!elkaar!moest!krijgen.!Ze!begon!met!het!ontwikkelen!van!Brede!Scholen.!Daarna!is!zij!in!Gebiedsgericht!Werken!aan!de!slag!gegaan!met!buurtinitiatieven,!dus!heel!kleinschalig,!tot!het!een!gemeentelijk!programma!voor!Stedelijke!vernieuwing!en!Burgerkracht!werd.!In!de!organisatieontwikkeling!van!de!gemeente!Assen!zochten!ze!mensen!die!het!anders!konden!doen!bij!Beleid!dan!voorheen;!namelijk!werken!als!Beleidsregisseur.!Zij!doet!dit!nu!twee!jaar!en!vind!het!werk!‘bovenmatig!leuk’.!! !

Wat%maakt%het%zo%leuk%en%wat%doe%je%als%beleidsregisseur?%De!regisseur!is!de!linking:pin!tussen!Bestuur!en!organisatie.!Je!haalt!de!opdracht!of!zorgt!voor!een!prikkel!zodat!er!een!opdracht!geformuleerd!wordt.!De!regisseur!is!vooral!procesverantwoordelijk!en!hoeft!niet!alle!inhoud!goed!te!kennen,!want!daar!zijn!de!specialisten!voor!en!de!rest!van!de!organisatie.%Wat!een!regisseur!vooral!doet,!is!kijken!naar!de!opgaven!in!je!portefeuille!en!waar!de!!dwarsverbanden!zitten.!Dus!zorgen!voor!integraliteit!en!samenhang.!Je!zorgt!dat!de!opdracht!helder!genoeg!is!en!ook!of!dit!in!de!keten!gezet!kan!worden.!Wat!in!het!begin!gebeurde,!is!dat!we!op!pad!werden!gestuurd!met!een!soort!halve!opdracht,!of!met!beleidstegenstellingen,!waarmee!we!dan!toch!aan!het!werk!gingen.!Nu!vraag!ik!me!eerder!af!wat!de!onderliggende!opdracht!!is,!wat!voor!legitimatie!er!is.!Ik!ben!veel!zuiverder!en!scherper!op!wat!de!context!is!en!daardoor!kan!ik!beter!in!mijn!rol!blijven.!Ik!kan!nu!veel!beter!aangeven,!dit!deel!van!de!opdracht!ga!ik!op!dit!moment!niet!doen,!want!er!zijn!bijvoorbeeld!onvoldoende!mensen!voor.!!Doe%je%het%werk%met%een%team?%In!de!rol!van!regisseur!zit!bijna!ook!een!teambuildings:aspect.!Het!hoort!bij!de!beleidsregisseur!om!het!teamgevoel!te!geven,!dwars!door!de!hele!organisatie!heen,!dat!je!tijdelijke!of!integrale!teams!vormt!op!een!thema.!Dan!investeer!je!in!het!vormen!van!een!team.!Je!moet!ook!helder!

N!


! 20!

zijn,!wie!wanneer!in!de!lead!is,!of!wie!wanneer!komt!kijken.!Dat!kan!soms!lastig!zijn,!omdat!je!in!verschillende!fasen!ook!verschillende!deelnemers!en!eigenaren!hebt.!Je!moet!goed!overzien!wie!er!wanneer!met!elkaar!aan!tafel!moeten!zitten!en!wat!je!eigen!rol!wel!of!niet!is.!Ik!heb!verschillende!teams.%!Kan%je%uitleggen%hoe%je%dat%hebt%ingericht%met%teams?%Ik!heb!een!team!met!mijn!beleidsspecialisten!die!elkaar!elke!twee!weken!zien!en!daarin!bespreken!we!wat!er!in!onze!portefeuille!zit!en!hoe!dat!loopt.!Maar!ik!heb!ook!een!team!Gebiedsgericht!Werken,!wat!gewoon!aan!de!gemeentelijke!kant!dingen!voorbereidt!en!kijkt!hoe!we!dit!in!onze!interne!organisatie!moeten!inbedden.%En!er!zijn!binnen!Gebiedsgericht!Werken!allerlei!projectmatige!en!themagericht!teams,!met!de!externe!partijen!samen.!Dus!dat!zijn!projectteams!per!gebied!waar!mensen!in!zitten!van!de!gemeente,!de!corporatie!en!andere!partijen!uit!een!wijk.!Daar!ben!ik!bijna!nooit!bij,!ik!hoef!als!regisseur!echt!niet!bij!het!projectteam!te!zitten,!dat!doet!de!programmaleider!en!die!spreek!ik!heel!veel.!!

‘Ik%zit%op%afstand%terwijl%ik%niet%veel%van%de%

inhoud%mis,%heb%ik%het%gevoel.’%Nicoline%

Waanders%

Dat!komt!omdat!ik!wel!veel!mensen!spreek,!maar!niet!in!vergadersessies.!Ik!loop!even!binnen!bij!een!opbouwwerker,!of!ik!ga!mee!met!een!wijkbeheerder!dat!vind!ik!heel!interessant.!Ik!vind!dat!ik!daar!meer!informatie!haal!dan!in!een!vergadering!of!projectteam.!Anders!vertroebelt!het!ook!de!rol!van!iemand!anders,!als!ik!daar!als!beleidsregisseur!naast!een!programmaleider!zit,!dan!gaan!ze!toch!dingen!aan!mij!vragen.!!Als!je!het!nou!hebt!over!nieuwe!rollen!en!posities,!dan!moet!je!iemand!anders!ook!gewoon!zijn!positie!geven.!!Het!anders!samenwerken!in!de!praktijk,!in!de!uitvoering,!dat!doet!of!de!programmaleider!of!de!projectleider!van!dat!gebied.!Je!hebt!op!elk!gebied!een!duo!van!trekkers,!van!de!gemeente!en!van!de!corporatie.!Zodat!ze!ieder!ook!snelle!lijnen!naar!hun!eigen!interne!organisatie!hebben.!!Moet%een%regisseur%ook%leiden?%Een!regisseur!moet!soms!ook!echt!beslissingen!nemen.!Soms!ontstaat!er!een!smeltkroes!van!wat!iedereen!zou!willen,!dan!grijp!ik!in.!Ik!ga!terug!naar!wat!de!bedoeling!was.!Dan!stuur!ik!gewoon!en!neem!ik!beslissingen.!Er!moet!een!mooi!evenwicht!in!regisseren!en!sturen!zijn.!Je!blijft!verantwoordelijk!voor!de!hoofdlijnen!en!daar!moet!je!soms!op!ingrijpen.!%


! 21!

Je!wilt!oog!houden!op!de!context!waar!we!inzitten!en!wat!daarin!gebeurt.!Anders!wordt!je!heel!reactief!en!ik!wil!graag!proactief!blijven,!vooruit!kijken.!!

%‘Dat%houdt%het%samenspel%ook%leuker,%

anders%krijg%je%een%soort%controlefunctie%en%

dat%moet%het%echt%NIET%zijn,%vind%ik’.%Nicoline%

Waanders%

(Heb%je%een%eigen%stijl%ontwikkeld?%Hoe%zou%je%dat%omschrijven?%

Ik!ben!heel!ontwikkelingsgericht!in!combinatie!met!een!pragmatische!aanpak.!Niet!alleen!praten!over!overheidsparticipatie,!er!moet!ook!iets!tastbaars!gaan!ontstaan.!We!hebben!de!taak!om!iets!te!laten!zien,!anders!wordt!ik!onrustig.!%Ik!ben!wel!een!ontwikkelaar,!maar!niet!zo’n!afmaker.!Als!we!op!hoofdlijnen!doen!wat!we!zeggen,!vind!ik!oprecht!dat!we!ons!in!deze!tijd!minder!moeten!bemoeien!met!het!‘hoe’.!Je!moet!als!Overheid!en!als!beleidsadviseur!soms!op!je!handen!zitten!en!vertrouwen!geven!aan!de!rest.!Dat!anderen!het!op!hun!manier!doen.!De!vorm!die!ik!in!mijn!hoofd!had!is!niet!de!enige!juiste,!als!de!kwaliteit!maar!goed!is.!Ik!kijk!wel!vooruit.!Soms!moeten!we!mensen!verleiden!om!vernieuwende!dingen!te!doen,!om!over!de!

grens!van!het!moment!heen!te!kunnen!kijken.!Het!kan!zijn!dat!iets!op!het!moment!nog!prima!werkt,!maar!dat!je!weet!dat!het!op!enige!tijd!ophoudt!of!verandert.!!!Als%je%in%het%proces%op%problemen%stuit,%wat%doe%je%dan%om%

daar%doorheen%te%komen,%om%te%volharden?%Dat!ligt!er!aan,!waar!de!weerstand!zit,!of!dat!met!mijn!persoon!te!maken!heeft!of!dat!het!meer!thema!gerelateerd!is.!Ik!probeer!als!eerste!een!analyse!te!maken,!wat!gebeurt!hier!nou!echt!.!%Wat!is!hier!nou!eigenlijk!echt!aan!de!hand!en!waar!liggen!belangen,!ik!probeer!dan!ook!het!speelveld!goed!in!te!schatten.!Wat!gebeurt!er!ook!om!ons!heen,!waardoor!dit!tot!een!clash!heeft!kunnen!leiden?!!Daarna!ga!ik!kijken!wie!de!spelers!zijn!en!hoe!ik!daar!opnieuw!de!brug!kan!slaan.!Soms!ga!ik!eerst!individueel!in!gesprek,!omdat!het!dan!niet!werkzaam!is!het!in!een!groep!te!bespreken.!Iemand!moet!ook!even!kunnen!leeglopen!of!ergens!van!balen,!of!boos!op!mij!zijn.!Soms!doe!ik!ook!heel!veel!


! 22!

voorwerk,!achter!de!schermen.!Pas!als!ik!denk,!er!ontstaat!weer!wat!lucht,!dan!kun!je!weer!met!elkaar!om!tafel.!!!Wat%vraagt%het%van%jou,%op%zo’n%moment?%Wat!het!van!mij!vraagt!is!afstand!en!overzicht,!dus!niet!te!snel!al!iets!denken.!Even!op!mijn!handen!zitten,!eerst!even!informatie!halen,!zorgen!dat!ik!mijn!hoofd!uitzet!en!niet!al!conclusies!trek,!maar!eerst!gaan!inventariseren.!Ik!heb!wel!een!idee!waar!het!over!gaat,!maar!laat!ik!eerst!maar!eens!luisteren!en!dan!herschikken!en!handelen.!%!!Als%mensen%dit%willen%leren,%welk%advies%geef%je%dan?%Wat%is%

belangrijk%om%te%leren?%Voor!dit!vak!als!regisseur!zijn!overzicht,!analyse!en!afstand!heel!belangrijke!vaardigheden.!Maar!tegelijk!moet!je!ook!snel!kunnen!schakelen.%!

%‘Je%moet%ontzettend%goed%kunnen%kijken,%het%

leuk%vinden%om%een%heel%speelveld%te%kunnen%

overzien.’%%Nicoline%Waanders%

!Daarnaast!moet!je!heel!flexibel!zijn!als!er!opeens!even!iets!moet,!of!als!je!een!bypass!moet!maken.!Dat!vraagt!weer!om!kwaliteiten!

zoals!verbinden,!verleiden!en!aanjagen,!want!dat!heb!je!dan!nodig!om!snel!tot!een!resultaat!te!komen.!!Daarnaast!is!belangrijk!hoe!je!aan!het!begin,!je!eigen!houding!en!gedrag!neerzet.!Je!niet!overal!mee!bezig!houden,!maar!duidelijk!zijn!in!wat!je!rol!wel!en!niet!is.!!!!!!!!!!


! 23!

!

((Creëren(en(regisseren(!!!


! 24!

CoCcreëren$vraagt$om$synergie$$(“Co-creatie!is!een!vorm!van!samenwerking,!waarbij!alle!

deelnemers!invloed!hebben!op!het!proces!en!het!resultaat!van!dit!

proces,!zoals!een!plan,!advies!of!product.!Kenmerken!van!coE

creatie!zijn!dialoog,!'common!ground',!enthousiasme,!daadkracht!

en!focus!op!resultaat.!Voorwaarden!voor!succesvolle!coEcreatie!

zijn!gelijkwaardigheid!van!de!deelnemers,!wederkerigheid,!

openheid!en!vertrouwen.”![bron:!Wikipedia]!

!ls!regisseur!geef!jij!vorm!aan!dit!proces!van!co:creëren.!De!valkuil!voor!een!regisseur!kan!zijn,!om!veel!zelf!te!willen!

doen,!overal!bovenop!te!zitten!en!te!weinig!los!te!laten,!want!co:creëren!doe!je!juist!samen!in!gelijkwaardigheid.!De!vraag!is:!doe!jij!de!juiste!dingen?!Weet!jij!waar!je!goed!in!bent?!Het!kan!geen!kwaad!om!eens!voor!jezelf!op!een!rij!te!zetten!wat!jouw!kwaliteiten!en!talenten!zijn.!Wat!maakt!jou!een!goede!regisseur?!Wat!is!jouw!stijl,!welke!dingen!doe!je!graag!en!welke!niet.!Ken!je!jouw!stijl!van!leiderschap!en!kan!je!deze!nog!verder!ontwikkelen?!Lees!het!laatste!hoofdstuk!over!vier!stijlen!en!verbreed!je!mogelijkheden.!!Behalve!een!goed!inzicht!in!jezelf!moet!je!als!regisseur!ook!inzicht!hebben!in!de!mensen!met!wie!je!samenwerkt.!Wat!

stimuleert!hen,!wat!hebben!zij!nodig!qua!aanmoediging,!begeleiding?!Iedereen!vraagt!iets!anders,!wordt!op!een!andere!manier!gemotiveerd!tot!iets!nieuws.!Als!regisseur!geef!je!richting!aan!de!inzet!van!al!deze!mensen.!Door!goed!aan!te!voelen!wat!iemands!sterke!punten!en!aarzelingen!zijn,!kan!je!hen!effectief!beïnvloeden!om!het!maximale!uit!zichzelf!te!halen.!!Je!geeft!hen!het!vertrouwen!dat!ze!meer!kunnen!dan!ze!zelf!denken.!Ook!als!je!minder!tevreden!bent,!maak!je!duidelijk!wat!je!van!hen!verwacht.!Omdat!je!geen!‘leidinggevende’!bent,!!bereik!je!dit!alleen!vanuit!je!gezag,!niet!vanuit!je!macht.!Dat!gezag!moet!je!opbouwen,!dat!moet!je!winnen!door!te!laten!zien!wie!je!bent!en!wat!je!kunt.!

Synergy%is%better%than%my%way%or%your%way.%

It’s%our%way.%Stephen%Covey%

!Onvoorziene(zaken(Er!gebeuren!altijd!dingen!die!niet!voorzien!waren,!soms!heeft!iemand!een!beter!idee,!of!gaan!zaken!in!de!praktijk!moeizamer!dan!verwacht.!Je!moet!reageren!op!wat!er!gebeurt.!Je!bent!nu!aan!het!regisseren.!Aanpassen,!improviseren,!proberen!dingen!op!een!andere!manier!te!doen.!Je!blijft!schakelen!om!de!voortgang!erin!te!houden.!Je!houdt!de!grote!lijnen!in!de!gaten!en!het!liefst!loop!je!een!paar!stappen!voor!op!de!rest!om!dingen!aan!

A!


! 25!

te!zien!komen,!pro!actief!te!blijven.!Maar!jij!hebt!geen!glazen!bol!en!je!wordt!dus!net!zo!goed!verrast.!!Deze!onvoorziene!gebeurtenissen!kan!je!ook!gebruiken!om!dingen!anders!te!doen.!Wellicht!werpt!het!een!heel!ander!licht!op!de!zaak!en!kom!je!op!ideeën!die!je!anders!niet!had!gehad.!Sta!dus!open!voor!het!onverwachte!en!beweeg!mee!waar!het!kan.!!Het(spel(laten(spelen(Jij!blijft!als!regisseur!de!vormgever!van!het!proces!en!de!aangewezen!persoon!om!een!beslissing!te!nemen.!Het!spel!stil!te!leggen!en!een!nieuwe!kant!op!te!gaan.!Iedereen!kijkt!op!deze!momenten!naar!de!regisseur.!Wat!ga!jij!doen?!Welke!beslissing!neem!je!en!waarom?!Dat!is!regie!voeren,!reageren!op!situaties,!beslissingen!nemen!en!het!spel!weer!aan!de!gang!krijgen.!!

Loslaten,%betekent%tijdelijk%het%houvast%

verliezen.%Niet%loslaten%betekent%voor%altijd%

het%houvast%verliezen.%Sören%Kierkegaard,%

Deens%filosoof%1813-1855%

Regisseren!is!balanceren!op!een!dun!koord!van!sturen,!grip!houden!en!loslaten!en!laten!ontstaan.!Te!veel!in!control!willen!zijn!kan!juist!leiden!tot!stagnatie.!Anderen!raken!verkrampt!of!gefrustreerd.!Ze!zijn!niet!meer!in!staat!om!vrij!hun!aandeel!te!

hebben.!Het!eigen!initiatief!verdwijnt!langzaam!en!jij!moet!als!regisseur!steeds!meer!ingrijpen!en!richting!geven.!Een!vicieuze!cirkel!kan!zo!ontstaan.Te!veel!loslaten!en!het!overlaten!aan!anderen,!kan!leiden!tot!vrijheid,!blijheid.!Men!doet!maar!wat,!of!er!is!veel!teveel!afstemming!of!de!energie!loopt!weg!omdat!er!geen!richting!wordt!gegeven.!!Hoe!duidelijker!jij!bent!in!je!koers,!des!te!makkelijker!wordt!het!om!los!te!laten!en!te!vertrouwen!op!de!inzichten!van!anderen.!Je!bent!dan!in!staat!meer!ontspannen!naar!frisse!aanpakken!te!kijken.!Als!jij!niet!weet!wat!je!wil,!kan!je!ook!niet!beoordelen!of!de!inbreng!van!anderen!je!kan!helpen.!!Meerdere(rollen(Als!regisseur!heb!je!in!de!uitvoering!meerdere!rollen.!Soms!ben!je!de!scheidsrechter!die!het!spel!stil!legt,!een!beslissing!neemt,!mensen!aanspreekt!en!het!spel!weer!in!beweging!zet.!Een!ander!moment!ben!je!de!coach!die!mensen!motiveert,!stimuleert!en!van!een!strategie!voorziet!om!samen!te!werken.!Je!kan!ook!de!verzorger!zijn,!mensen!die!het!even!niet!zien!zitten!aanhoren!en!steunen.!Je!kan!uitval!voorkomen!door!mensen!te!leren!hun!energie!op!een!goede!manier!in!te!zetten.!Welke!rollen!liggen!jou!goed!en!welke!kan!je!nog!versterken?!!!!


! 26!

Interview$(

Eigenaar$zijn$van$het$proces$en$de$uitvoering$!

!Naam:!Leon!Coulier!Beroep:!Relatiemanager!Achmea!Werkt!als!regisseur!van!het!facilitair!

bedrijf!aan!het!samenbrengen!van!

vraag!&!aanbod!door!mensen!te!

betrekken!

!eon!heeft!een!commerciële!achtergrond,!hij!werkte!als!Salesmanager!bij!Achmea!Zorg.!

Toen!Achmea!overging!op!een!centrale!regievoering,!zochten!ze!mensen!die!de!smeerolie!konden!worden!vanuit!het!facilitair!bedrijf,!bij!nieuwe!ontwikkelingen!en!bij!wensen!van!de!interne!business!partners.!‘Wij!willen!mensen!die!anders!kunnen!denken,!vanuit!de!klant!,!zowel!gevraagd!als!ongevraagd!optreden!en!het!proces!kunnen!sturen!als!regisseur’!zei!zijn!directeur.!!

Wat%doe%je%als%regisseur%en%relatiemanager?%Dat!is!heel!divers,!wij!bedienen!de!interne!onderdelen,!de!business!partners.!De!regisseurs!hebben!afspraken!gemaakt!dat!wat!men!wil!van!het!facilitair!bedrijf,!via!ons!loopt.!Van!het!begeleiden!van!marketing!campagnes!binnen!hun!eigen!divisie,!tot!aan!totale!renovatieprojecten!van!onze!eigen!huisvesting.!Achmea!heeft!9!vestigingen!waarvan!3!eigen!panden!en!die!huisvesten!onze!17.000!medewerkers,!daar!zit!heel!veel!dynamiek!in.!%!Wat%voor%effect%heeft%dat?%We!werken!in!een!krimpende!organisatie,!waar!een!verdere!digitalisering!plaatsvindt,!met!het!samenvoegen!van!divisies,!uitbreiding!van!divisies.!De!panden!zijn!niet!specifiek!voor!1!divisie!gebouwd,!maar!bieden!ruimte!voor!alle!divisies!om!te!kunnen!werken.!Dat!vergt!onderhoud!en!vernieuwing,!bijvoorbeeld!door!het!agile!scrum!werken,!een!methode!voor!projecten.%!Iemand!die!werkt!bij!Centraal!Beheer!Achmea,!wordt!gevraagd!om!mee!te!denken!in!een!scrumteam!dat!wordt!opgestart.!Daar!worden!een!aantal!mensen!uit!de!divisie!bijgehaald,!er!wordt!een!aparte!ruimte!voor!ingericht,!zij!komen!daar!een!paar!keer!per!week!bij!elkaar!en!gaan!weer!terug!naar!hun!eigen!werkplek.!Dus!het!is!geen!vaste!projectruimte!waarin!men!een!periode!continu!gaat!zitten,!maar!men!komt!steeds!bij!elkaar!om!de!voortgang!te!bespreken!en!gaat!weer!uit!elkaar.!Dat!is!agile!

L!


! 27!

scrummen!met!elkaar,!een!discipline!die!we!als!een!olievlek!door!Achmea!zien!gaan.!!

Daardoor!is!er!veel!meer!behoefte!aan!flexibele!ontmoetingsplekken!en!dus!ook!om!de!gebouwen!daarop!aan!te!passen.!We!kunnen!niet!bijbouwen,!dus!als!divisie!moet!je!soms!schikken,!dat!geeft!in!dit!soort!dynamiek!af!en!toe!wat!frictie,!daar!zit!met!name!onze!rol.!!We!halen!op!wat!de!betreffende!business!wil!en!geven!aan!wat!kan,!wat!er!mogelijk!is,!maar!geven!onze!relatie!ook!advies;!waar!kan!je!het!beste!zitten,!waar!zijn!de!laagste!vierkante!meter!prijzen,!waar!is!de!leegstand,!waar!kan!je!tijdelijke!uitbreiding!in!werkplekken!opvangen.!!Zijn%er%ook%trajecten,%waarin%jullie%starten%vanuit%een%

opdracht?%Ja!dat!komt!voort!uit!onze!producten!en!diensten,!dan!

wordt!er!concern:breed!iets!ontwikkeld.!Dan!is!het!onze!missie!om!duidelijk!te!maken!wat!we!aan!het!doen!zijn,!wat!de!impact!is!op!de!omgeving!waarin!mensen!werken.!Kijk!naar!het!binnen:groen,!de!planten!en!potten,!daarin!hebben!we!een!besparing!van!90%!kunnen!realiseren,!door!dingen!gewoon!anders!in!te!richten.!Dat!zijn!zaken!die!vanuit!ons!ketenmanagement!de!organisatie!worden!ingebracht.!Wij!worden!opgesteld!om!dat!totale!proces!te!begeleiden!richting!de!business!partner,!maar!daar!ook!de!ervaringen!en!wensen!op!te!zoeken.!Wij!halen!de!ervaringen!op!uit!de!hele!organisatie!en!brengen!dat!bijeen.!We!kunnen!iets!moois!bedenken,!maar!als!dat!aan!de!andere!kant!niet!wordt!ontvangen,!zal!je!of!het!proces!moeten!veranderen!of!de!uitingen!aanpassen,!want!je!moet!de!mensen!toch!meekrijgen.!Dat!kan!alleen!door!hen!vroeg!te!betrekken.%!Wat%is%een%project%en%wat%is%regisseren%volgen%jou?%Bij!projectleiding!zit!er!een!einddatum!aan,!er!zit!een!duidelijk!kop:en:staart!aan.!Je!bent!meer!bezig!met!het!eigen!team!en!het!realiseren!van!de!eigen!opdracht.!%Bij!regisseren!is!het!aantal!onderwerpen!zeer!divers,!zeer!breed.!Je!bent!daarnaast!ook!eigenaar!van!het!betreffende!onderwerp,!daardoor!zit!er!geen!einde!aan.!Het!is!meer!een!continu!proces.!Je!gaat!stakeholders!informeren!en!de!achterban!meenemen!en!bijpraten!over!hoe!het!betreffende!beleid!inpast!in!de!

Agile Scrum; een nieuwe methode van werken; het ‘agile’ (Engels voor ‘lenig/behendig’) scrummen is een manier van behendig werken, die steeds meer gebruikt wordt voor onder andere het ontwikkelen van software of het maken van een plan. Scrum is erop gericht om met een klein multidisciplinair team efficiënt en doelgericht te werken. Projecten worden opgedeeld in meerdere kleine projecten, waardoor er vaker resultaten gedeeld kunnen worden met het team en de klant. Om te scrummen is er een goede functieverdeling nodig. Een’ producteigenaar’ bepaalt wat er ontwikkeld gaat worden en in welke volgorde dit gaat gebeuren. Een ‘scrummaster’ zorgt ervoor dat het project goed verloopt en dat iedereen heeft wat hij of zij nodig heeft. Verder organiseert de scrummaster de meetings en de planning. Verder kent men de rol van developer, de tester en de klant. Het realiseren van de ‘wensenlijst’ gebeurt in kleine ‘sprints’ van tussen de 2 tot 4 weken.


! 28!

organisatie.!Je!bent!dus!dagelijks!bezig!met!het!beheren!en!bijsturen!van!de!uitkomsten!van!een!proces.!!!

‘We%zijn%van%projectontwerp%aan%de%

voorkant,%overgegaan%naar%regisseur%van%

het%totale%proces%en%de%uitvoering.%‘%Leon%

Coulier%

(Wie%betrek%je%daar%bij?%De!mate!van!betrekken!van!de!klanten!hangt!van!het!onderwerp!af.!Want!als!je!de!klant!overal!in!gaat!betrekken,!heb!je!platgezegd!17.000!meningen.!In!met!name!locatie!overstijgende!projecten!wil!je!dat!niet.!!We!zijn!wel!veel!van!de!dialoog!en!de!business!alignement,!dus!vandaar!dat!wij!vooraf!veel!meningen!toetsen!maar!ook!‘deepdives’!organiseren!met!de!klant:!hier!willen!wij!naartoe,!wat!voor!impact!kan!het!op!jou!hebben!als!divisie!maar!ook!op!jouw!premie!betalende!klant!en!hoe!kunnen!we!daar!samen!een!succes!van!maken.!Zie!dat!echt!als!een!‘spijkerbroeken!vrijdagmiddag’!!met!de!juiste!stakeholders!om!tafel.!Met!soms!wel!twintig!mensen!doen!we!een!rondje!verwachtingen!en!dan!een!stevige!dialoog.!Aan!het!

eind!van!de!dag!hebben!we!gezamenlijk!een!opdracht!bepaald,!waarmee!we!verder!kunnen!gaan.!%!Kan%dat%ook%verschillende%vormen%hebben?!Liever!niet!vergaderen!achter!een!tafel!achterover!leunend.!Je!moet!ons!echt!letterlijk!zien!met!een!grote!brown:paper!op!de!muur,!waarop!we!het!hele!proces!gaan!uittekenen.!Een!actieve!werk:!en!denkdag.!Daar!worden!‘Burgemeesters’!aangewezen,!!zo!noemen!wij!dat.!Zij!zijn!eigenaren!van!de!deelprojecten.!Met!afvaardigingen!vanuit!de!‘deepdive’,!op!basis!van!kennis!en!dynamiek,!gaan!we!de!opdracht!in!een!kleinere!groep!uitvoeren.!Daar!wordt!een!lange!termijn!planning!voor!gemaakt!en!je!komt!tussendoor!weer!bij!elkaar.!Daarin!is!het!aan!de!regisseur,!zoals!ik!om!het!totale!proces!te!begeleiden.!!Wat%doet%een%regisseur%daar%dan%in?%Wat!je!doet!is!de!voortgang!creëren,!je!zorgt!voor!de!juiste!mensen!en!de!planning!en!dat!de!omgeving!die!ermee!te!maken!heeft,!goed!geïnformeerd!is!over!de!voortgang.!Binnen!het!bedrijf!zijn!er!veel!verschillen,!dat!doet!een!groot!beroep!op!de!regisseur!om!daarop!aan!te!sluiten.!Dat!vergt!veel!‘kameleongedrag’!je!moet!je!heel!goed!in!kunnen!leven!in!de!wensen!en!eisen!van!je!relatie.!Je!neemt!ook!een!‘tweede!schil’!mee!in!de!processen.!%


! 29!

Het!verleiden!van!mensen!doe!je!ook,!met!name!om!niet!alleen!ambassadeurs!mee!te!krijgen,!maar!vooral!ook!om!de!criticasters!mee!te!krijgen.!We!dagen!hen!uit!om!mee!te!doen,!laat!hen!in!een!groep!kritisch!zijn.!Er!zit!een!sturend!vermogen!in!zo’n!dag!met!een!groep,!je!probeert!op!die!manier!

mensen!mee!te!krijgen.!!Wat%vind%jij%zo%leuk%en%boeiend%aan%regisseren,%wat%geeft%je%

voldoening?%Het!is!een!hele!vrije!rol,!je!zit!met!heel!veel!disciplines!aan!tafel,!met!heel!verschillende!mensen!die!verantwoordelijk!zijn,!dat!vind!ik!zeer!interessant.!Je!ontwikkelt!een!hele!database!aan!kennis,!die!je!weer!in!kan!zetten!bij!een!andere!relatie.!Je!hebt!invloed!op!wat!er!met!het!imago!van!Achmea!en!haar!divisies!kan!gebeuren.!Het!draait!erg!om!de!samenwerking!en!dat!vind!ik!prachtig.!Het!is!niet!voorgekookt,!je!moet!heel!veel!bordjes!in!de!lucht!houden!met!veel!dynamiek!met!mensen,!dat!vind!ik!persoonlijk!heel!prettig.!%!

‘Als%adviseur%en%procesbegeleider,%zowel%

intern%als%naar%de%klant,%kan%je%echt%het%

verschil%maken’.%Leon%Coulier%

Heb%je%een%eigen%stijl%om%te%bereiken%wat%je%wilt?%Ik!probeer!in!het!persoonlijk!contact!collega’s!te!enthousiasmeren!om!deel!te!nemen!en!daarna!pas!te!bevestigen!wat!gaan!we!doen.!Ik!vind!het!belangrijk!om!direct!te!kunnen!zien!hoe!de!ander!reageert,!om!direct!mijn!stijl!aan!te!passen.!Als!er!iets!is!ga!ik!even!met!iemand!praten,!!zodat!mensen!niet!iets!tegen!de!persoon!krijgen.!!Als!je!problemen!hebt!op!de!inhoud!dat!kan!natuurlijk,!maar!wel!in!goede!dialoog!‘we!agree,!to!disagree’!.!Als!je!dat!vanachter!een!bureau!of!via!email!probeert!te!regelen,!dat!werkt!voor!mij!niet.!%!Als%mensen%dit%willen%leren,%welk%advies%geef%je%dan?%Bij!veranderingen!loop!je!ertegen!aan!dat!mensen!zeggen;!we!hebben!het!altijd!zo!gedaan.!%Accepteer!dat!dit!komt,!leer!van!elkaar,!dus!ga!met!elkaar!in!dialoog,!stem!af!hoe!je!dingen!doet.!Ontdek!wat!je!stijl!is,!wat!werkt!het!best!en!bespreek!dat!met!elkaar.!Los!van!je!opdrachten,!los!van!de!inhoud!waar!je!regisseur!over!bent,!zorg!dat!je!een!klankbord!hebt.!Zonder!klankborden!ga!je!je!eigen!invulling!geven!aan!zaken!die!af!kunnen!wijken!van!het!beeld!van!je!naaste!omgeving.!Zoek!altijd!dat!klankbord!op,!dat!heb!ik!echt!wel!moeten!leren.!!!!!


! 30!

!

!!!!!!!!!!!!

Volharden(!!!!!!!


! 31!

Volharden$door$flexibel$te$zijn$!

ij!het!vorm!geven!aan!een!proces!van!vernieuwing,!met!veel!verschillende!mensen!of!diverse!partijen!loopt!het!

meestal!niet!allemaal!vlekkeloos.!Er!zit!meestal!ook!iets!tegen,!het!loopt!niet!zoals!gepland,!een!partij!haakt!af,!mensen!krijgen!conflicten.!!In!een!creatieproces!zullen!zich!altijd!onverwachte!situaties!voordoen.!Hoe!goed!je!vooraf!ook!hebt!nagedacht,!risico’s!hebt!geanalyseerd!en!draagvlak!gecreëerd.!!Een!regisseur!wordt!geconfronteerd!met!het!onverwachte,!gaat!improviseren!en!kan!interventies!bedenken!en!zorgen!dat!het!proces!niet!stagneert.!!De!vraag!is:!hoe!ga!je!om!met!problemen,!met!weerstand!of!tegenstand?!Ga!je!er!vol!tegenaan,!nog!harder!werken,!nog!meer!uitleggen!en!proberen!anderen!te!overtuigen?!Wil!je!vasthouden!aan!de!uitgestippelde!route!en!aanpak!of!is!er!ruimte!om!juist!afstand!te!nemen,!op!een!andere!manier!naar!de!situatie!te!kijken?!Wat!wordt!er!van!je!gevraagd!om!te!kunnen!volharden.!!!!!

Volharding%is%een%teken%van%kracht,%

koppigheid%van%zwakheid.%C.J.%Wijnaendts%

Francken,%Nederlands%letterkundige%1863-

1944%

!Van!de!regisseur!wordt!verwacht!dat!je!een!bestendige!lijn!uitzet,!koers!houdt!en!niet!met!alle!winden!meewaait.!Toch!komt!er!een!moment,!waarop!stug!volhouden!niet!meer!werkt.!Er!kan!teveel!zijn!veranderd!in!de!omgeving,!te!veel!weerstand!zijn!ontstaan!of!te!weinig!draagvlak!of!budget!over!zijn,!wat!het!noodzakelijk!maakt!om!het!anders!aan!te!pakken.!!Uitzoomen(

Elke!regisseur!die!we!gesproken!hebben,!heeft!met!deze!fase!in!een!creatieproces!of!een!verandering!te!maken!gehad.!Er!zullen!altijd!hobbels!zijn,!je!weet!bijna!zeker!dat!het!komt.!!Wat!heb!je!nodig!om!toch!te!kunnen!volharden?!!Als!de!dingen!niet!lekker!lopen,!neem!dan!afstand!van!waar!je!mee!bezig!bent.!Je!heb!de!neiging!om!je!bij!tegenslag!te!focussen!op!hetgeen!niet!goed!gaat.!Je!gaat!teveel!inzoomen!op!‘het!probleem’!omdat!je!de!situatie!wilt!veranderen.!Als!regisseur!

B!


! 32!

moet!je!juist!af!en!toe!uitzoomen.!Van!een!afstand!naar!het!geheel!kijken.!Waarom!loopt!iets!niet?!Schat!ik!het!speelveld!wel!goed!in?!

‘Wie%zijn%de%spelers%en%hoe%kan%ik%daar%

opnieuw%de%brug%tussen%slaan,%omdat%ik%

denk,%je%hebt%elkaar%nodig.’%%

Nicoline%Waanders%

!De!oorzaak!van!de!weerstand!zou!weleens!ergens!anders!kunnen!liggen.!Een!medestander!of!lid!van!een!werkgroep,!werkt!opeens!tegen!en!komt!niet!naar!een!overleg.!Als!je!uitzoomt!zie!je!bijvoorbeeld,!dat!er!in!zijn!organisatie!een!aantal!dingen!zijn!veranderd.!Dat!de!koers!is!verlegd!en!dat!jullie!productie!niet!meer!aansluit!bij!hun!visie.!Of!dat!de!keuze!en!vorm!die!jullie!gekozen!hebben,!voor!deze!organisatie!minder!prioriteit!heeft.!Het!probleem!ligt!dus!ergens!anders!en!daarmee!ook!een!mogelijke!interventie!of!oplossing.!Het!kan!helpen!om!opnieuw!verbinding!te!maken!met!de!stakeholder,!om!jullie!beelden!af!te!stemmen!en!samen!oplossingen!te!bedenken.!Je!kan!hierdoor!ruimte!bieden!aan!je!

teamlid,!om!met!andere!afspraken!en!vernieuwde!energie!aan!de!slag!te!gaan.!Om!te!kunnen!volharden,!moet!je!dus!juist!kunnen!loslaten!en!improviseren!met!een!rugzak!vol!met!mogelijke!interventies!tot!je!beschikking.!Er!is!geen!standaard!aanpak,!elke!interventie!is!verschillend!en!iedere!situatie!vraagt!om!maatwerk.!Toch!kan!je!je!mogelijkheden!hiervoor!vergroten.!Door!kennis!van!groepsprocessen,!herken!je!beter!wat!er!met!teams!of!groepen!gebeurt!en!kan!je!hierin!ingrepen!doen!bijvoorbeeld!door!het!organiseren!van!‘large:group!interventions’!of!andere!bijeenkomsten.!Je!kan!bepalen!wat!er!met!wie!moet!worden!gedeeld,!onderzocht,!bedacht!of!voorbereid!en!met!een!interventie!weer!schwung!geven!aan!het!proces.!!Omdat!je!met!mensen!werkt!kan!leren!hoe!je!hen!kan!coachen.!motiveren!of!aanspreken,!hoe!je!een!team!vormt!en!door!conflicten!heen!loodst.!!Voor!een!goed!zicht!op!het!veld!en!de!spelers!en!je!eigen!rol!daarin,!is!reflectie!of!collegiale!intervisie!een!goed!hulpmiddel.!Anderen!zien!vaak!meer!ruimte!of!mogelijkheden!dan!jij!zelf.!Van!elkaar!leer!je!om!door!te!zetten,!krijg!je!zicht!op!je!eigen!stijl!en!de!fijne!kneepjes!van!het!vak!


! 33!

Interview$

Met$elkaar$hobbels$overwinnen$!

!Naam:!Femia!Wortelboer!Beroep:!Concernadviseur!bedrijfsvoering,!Gemeente!Groningen.!Hoe!ingewikkeld!het!ook!is,!ik!vind!het!leuk!om!

in!een!krachtenveld!te!werken.!

!!

!

n!2013!vond!er!een!grote!reorganisatie!plaats!in!de!Gemeente!Groningen.!De!dienstenstructuur!werd!opgeheven,!de!

middelenfuncties!werden!samengevoegd!in!een!groot!shared!servicecentrum!en!er!werd!o.a.!een!concernstaf!gevormd.!Femia!begon!binnen!de!concernstaf!in!een!nieuw!team!aan!de!opdracht;!regie!en!kaderstelling!op!ontwikkelingen!in!de!bedrijfsvoering.!!!Wat%trok%je%aan%om%hierop%te%solliciteren?%Wat!mij!aantrok!was!het!werk!in!de!breedte!van!de!hele!bedrijfsvoering!en!het!pionieren.!Het!ontwikkelen!van!iets!nieuws!en!kijken!hoe!je!goede!samenwerkingsverbanden!kan!creëren.!Hoe!ingewikkeld!

het!ook!is,!ik!vind!het!ook!leuk!om!in!zo’n!krachtenveld!te!werken.!Met!welke!aspecten!moet!ik!rekening!houden,!aan!welke!knoppen!kan!ik!draaien!om!invloed!uit!te!oefenen.!Ik!weet!dat!ik!geen!doorzettingsmacht!heb,!ik!ben!slechts!adviseur!in!een!regierol.!Essentieel!is!dus!om!aan!tafel!te!komen!en!je!invloed!aan!te!wenden!en!te!zorgen!dat!je!een!goede!samenwerking!tot!stand!brengt.%!Hoe%krijg%je%de%invloed%die%je%wilt?%Je!moet!beginnen!om!in!beeld!te!komen!bij!veel!mensen.!Ik!heb!met!heel!diverse!mensen!gesproken!van!alle!werkvelden;!waar!zijn!jullie!mee!bezig,!wat!voor!ontwikkelingen!spelen,!op!welke!terreinen!hebben!we!elkaar!nodig,!waarin!versterken!we!elkaar.!Zo!krijg!je!zicht!op!elkaar!en!op!aangrijpingspunten!voor!samenwerking.%Geleidelijk!aan!kristalliseert!het!zich!uit,!wordt!mijn!rol!duidelijker.!!We!kijken!ook!terug!naar!de!dingen!die!we!gedaan!hebben;!wat!was!ieders!rol!daarin,!is!dat!ook!de!juiste!geweest.!Om!beter!te!worden!is!reflectie!essentieel,!daar!leer!je!van!en!daarmee!wordt!ook!je!invloed!groter.!!Met%wat%voor%opdrachten%zijn%jullie%als%regisseurs%bezig?%Ons!team!is!met!heel!diverse!trajecten!bezig!die!de!bedrijfsvoering!versterken,!zoals!het!inkoopbeleid,!resultaatgericht!sturen!en!verantwoorden,!deregulering,!centralisatie!vastgoed!en!risicomanagement.!!Je!werkt!hierin!samen!in!een!team,!met!

I!


! 34!

mensen!uit!diverse!aandachtsgebieden.!De!expertise!zit!op!heel!veel!plekken!in!de!organisatie!en!het!is!de!kunst!om!die!op!het!juiste!moment!bij!elkaar!te!brengen!en!samen!te!creëren.!%!Wat%is%het%verschil%tussen%nu%regisseur%en%voorheen%adviseur%

zijn?%Ik!werk!nu!minder!vanuit!de!inhoudelijke!kant!en!meer!vanuit!een!opdracht.!Er!ligt!een!visie!en!een!wens!waar!we!naartoe!willen.!Vandaaruit!gaan!we!kijken!wat!eventueel!het!probleem!en!het!gewenste!resultaat!is,!welke!mensen!we!hierin!nodig!hebben!en!op!welke!manier!we!dat!met!elkaar!gaan!realiseren.!Wie!neemt!hierin!welke!rol!en!hoe!gaan!we!het!inrichten,!vormgeven!en!faseren!in!de!tijd.!In!het!begin!van!het!proces,!als!je!het!moet!opstarten,!dan!is!je!rol!heel!cruciaal.!%Mensen!verwachten!dat!de!concernstaf!het!maar!moet!oppakken!en!aanjagen,!terwijl!je!wilt!dat!ook!anderen!het!hun!bijdrage!leveren,!maar!dat!kost!ook!tijd!en!aandacht.!!Want!het!is!soms!lastig!om!meer!de!faciliterende!rol!te!pakken!en!tegelijk!ook!een!sturende!rol!te!nemen!en!gewoon!te!zorgen!dat!mensen!weten!wat!ze!moeten!doen.!!!Laten%mensen%zich%door%jou%regisseren?%Ja,!juist!door!hen!in!die!rol!te!zetten!van!inhoudelijke!expert!of!verantwoordelijke!voor!de!uitvoering.!Mijn!rol!is!daarin!anders:!het!bij!elkaar!brengen!van!mensen!en!het!letten!op!het!kader!dat!daarbij!nodig!is!en!de!politiek:bestuurlijke!context.!Ik!werk!in!de!breedte!en!ik!weet!

goed!hoe!er!vanuit!GMT!en!College!tegenaan!gekeken!wordt.!Er!is!soms!weerstand!tegen!dat!wat!er!opgezet!wordt!of!tegen!je!positie!vanuit!de!concernstaf.%(Hoe%ga%je%om%met%die%reacties,%hoe%zorg%je%dat%je%het%niet%

persoonlijk%aantrekt?%Daarvoor!heb!je!echt!je!collega!regisseurs!nodig.!Bij!grotere!of!complexe!trajecten!is!het!goed!om!met!z’n!tweeën!te!zijn,!waarin!je!elkaar!kan!aanvullen!en!steunen,!door!te!sparren.!Je!hoeft!niet!bij!ieder!overleg!met!z’n!tweeën!te!zijn,!maar!wel!elkaar!onderling!vervangen!en!elkaar!aanvullen!op!persoonlijke!kwaliteiten!of!expertise.!Je!kan!elkaar!helpen!om!rekening!te!houden!met!de!verschillende!wensen!en!diverse!stakeholders!en!te!bedenken!wat!een!goede!stap!kan!zijn.%!

‘Je%moet%soms%ook%goed%kijken%en%denken%

vanuit%de%verschillende%belangen%van%de%

spelers.%Je%verplaatsen%in%de%andere%

partijen,%om%te%bedenken%hoe%je%weer%een%

stap%verder%komt.’%Femia%Wortelboer%

!

Wat%vind%jij%zo%boeiend%aan%regisseren,%wat%geeft%je%

voldoening?%Als!je!in!goede!samenwerking!met!elkaar!tot!een!resultaat!komt,!ook!met!de!vele!hobbels!die!je!met!elkaar!


! 35!

overwonnen!hebt.!Als!je!dat!bereikt,!dat!vind!ik!erg!leuk!!Maar!ook!de!kleine!momenten,!als!je!iedere!keer!weer!een!stapje!verder!komt.!Als!je!merkt!dat!het!je!toch!lukt!om!invloed!uit!te!oefenen,!om!iets!verder!te!brengen,!dat!iets!ergens!goed!ontvangen!wordt.!Dan!is!er!zo’n!gevoel!van;!‘Dat!hebben!we!toch!maar!mooi!SAMEN!gedaan!’%Dat!is!heel!wezenlijk,!samen,!je!doet!het!niet!alleen,!ja!ik!sta!soms!meer!in!de!wind,!maar!je!doet!het!wel!samen.!Daar!zit!de!meeste!voldoening!in,!als!het!samen!goed!lukt.!!Heb%je%een%eigen%stijl%ontwikkeld?%Ik!ben!iemand!die!het!resultaat!voor!ogen!heeft,!iemand!die!duidelijk!is!in!wat!ik!vraag!van!mensen.!Ik!faciliteer!het!proces!en!probeer!dat!ook!aan!te!jagen.!Ik!kan!daarin!ook!‘het!goede!gesprek’!voeren!met!mensen.!Ik!hecht!aan!de!deadlines,!je!moet!wel!een!goed!verhaal!hebben!als!het!niet!op!tijd!komt.!Als!gemeente!werken!we!namelijk!aan!het!ontwikkelen!van!resultaatgericht!sturen.!%Bij!het!vormen!van!een!idee!ga!ik!het!er!met!collega’s!over!hebben,!over!inlezen,!maar!ook!andere!mensen!betrekken.!Dat!je!het!niet!helemaal!voorgekookt!hebt,!maar!juist!in!het!begin!andere!mensen!meeneemt!in!het!denkproces.!Dan!maak!je!een!gezamenlijke!start!en!wordt!het!in!gezamenlijkheid!gedragen.!Dat!verdien!je!later!terug.!Soms!breng!ik!heel!verschillende!mensen!bij!elkaar!voor!een!brainstormende!of!verkennende!fase.!Maar!ook!lopende!het!traject!organiseer!ik!sessies,!

waarmee!je!van!andere!zaken!kan!leren!en!die!je!weer!verder!kunnen!helpen!in!het!traject.!!Als%mensen%willen%leren%regisseren,%wat%vind%jij%dan%

belangrijk?%Het!is!prettig!als!je!een!grof!kader!hebt,!een!basis!waarmee!je!weet!wat!je!moet!doen!in!welke!fase.!Maar!je!moet!het!regisseren!vooral!werkenderwijs!gaan!ontwikkelen!en!daarvoor!is!reflectie!met!collega’s!heel!belangrijk.!%!

‘Regisseren%leer%je%niet%uit%een%boekje,%echt%

niet.’%Femia%Wortelboer%

!

Wat%moet%je%dan%leren?%Je!moet!kunnen!communiceren!en!adviseren,!je!hebt!leiderschapskwaliteiten!nodig!en!ook!!leren!denken!en!handelen!vanuit!verschillende!belangen.!Om!een!goede!gesprekspartner!te!kunnen!zijn!heb!je!ook!tot!op!een!zeker!niveau!inhoudelijke!kennis!nodig.!Maar!essentieel!is!dat!je!mensen!kan!verbinden!of!aanspreken.!Belangrijk!is!dat!je!vanuit!heel!andere!werkvormen!meer!kan!bereiken,!dan!met!vergaderen.!Creatievere!werkvormen,!out!of!the!box!denken,!dat!moet!je!kunnen!inrichten!en!het!proces!optimaal!faciliteren.!Dat!is!ook!nog!een!vaardigheid!waarvan!je!gebruik!kan!maken!om!je!traject!goed!in!te!richten,!dat!kan!je!ook!leren.!


! 36!

!

!!!!

Vier!stijlen!van!leiderschap!$!


! 37!

Vier$stijlen$van$leiderschap$!

egisseur!zijn!is!ook!leiderschap!tonen,!maar!dan!vaak!zonder!hiërarchische!positie,!budget!of!

eindverantwoordelijkheid.!Regisseurs!zorgen!voor!inspiratie!en!draagvlak,!geven!richting!aan!het!proces,!nemen!beslissingen,!hebben!overzicht!en!zorgen!dat!andere!mensen!enthousiast!hun!bijdrage!leveren.!Zij!maken!hierbij!gebruik!van!leiderschapsstijlen,!net!zoals!leiders!dat!doen.!Er!zijn!verschillende!stijlen!van!leiderschap,!die!voor!verschillende!situaties!of!vraagstukken!passend!zijn.!Iedereen!herkent!ze!wel!bij!zichzelf,!maar!je!beheerst!ze!niet!allemaal,!je!hebt!een!voorkeur.!Dat!komt!voort!uit!de!verbinding!tussen!je!persoonlijkheid!en!je!stijlen!van!handelen.!Sommige!stijlen!gaan!je!gemakkelijk!af!terwijl!je!andere!stijlen!van!leiderschap!echt!moet!aanleren.!Een!goede!regisseur!heeft!een!eigen!stijl,!maar!herkent!ook!in!welke!fase!van!het!proces!een!andere!stijl!nodig!is.!Hij!kan!situaties!herkennen!en!is!flexibel!in!het!hanteren!van!diverse!stijlen!van!leiderschap.!Zo!vergroot!je!je!mogelijkheden!en!je!invloed!op!het!proces.!!!!!!

!Persoonlijke(voorkeuren((

!Hoe(nemen(we(beslissingen(!Er!zijn!twee!voorkeuren!bij!het!nemen!van!beslissingen.!Sommige!mensen!nemen!beslissingen!op!basis!van!feiten,!cijfers,!inhoudelijke!gegevens.!Ze!verzamelen!of!interpreteren!de!gegevens!en!nemen!rationele!beslissingen,!met!hun!hoofd.!De!

beslissing!is!voor!hen!logisch!te!verklaren,!er!zijn!duidelijke!argumenten.!Men!vind!het!vaak!lastig!beslissingen!te!nemen!als!feiten!ontbreken!of!nog!onvoldoende!onderzocht!zijn.!!Anderen!nemen!beslissingen!op!basis!van!hun!gevoel.!Hierbij!houden!ze!soms!onbewust!rekening,!met!wat!de!beslissing!voor!anderen!betekent!en!wat!hun!‘onderbuik’!zegt.!Ze!laten!subjectieve!informatie!meewegen!bij!het!nemen!van!een!beslissing.!Het!is!ook!niet!altijd!uit!te!leggen,!omdat!het!voor!anderen!niet!logisch!is.!Ze!vinden!het!soms!lastig!beslissingen!te!nemen,!omdat!ze!kunnen!blijven!wikken!en!wegen!over!het!effect!van!hun!beslissing!op!de!situatie!of!op!anderen.!Dit!zijn!twee!uiterste!voorkeuren,!de!meeste!mensen!bevinden!zich!ergens!op!de!lijn!tussen!denken!en!voelen.!Er!kunnen!verschillende!stijlen!zijn!per!situatie,!type!beslissing!of!in!werk!en!privé!omstandigheden.!

R!


! 38!

$

Hoe$vormen$we$onze$mening$!

!!Ook!in!het!vormen!van!je!mening!zijn!twee!duidelijke!voorkeuren!te!onderscheiden.!Mensen!met!een!meer!introverte!voorkeur,!richten!hun!energie!vooral!naar!binnen.!Ze!gaan!met!zichzelf!in!gesprek!over!bepaalde!situaties.!Wat!vind!ik!hiervan,!heb!ik!dit!eerder!meegemaakt!en!wat!deed!ik!toen,!welke!informatie!heb!ik!om!een!mening!te!vormen?!Ze!maken!deze!interne!dialoog!graag!eerst!af!voordat!ze!hun!mening!geven.!Dat!proces!kan!enige!tijd!duren,!soms!moet!je!ze!echt!vragen!naar!hun!mening.!Als!ze!dan!met!hun!oordeel!komen,!dan!is!het!goed!doordacht!en!wordt!het!vaak!serieus!genomen.!!Mensen!met!een!meer!extraverte!voorkeur,!richten!hun!energie!naar!buiten.!Ze!willen!praten!over!wat!hen!bezig!houdt,!gaan!graag!de!dialoog!met!anderen!aan!om!hun!ideeën!te!delen!en!reacties!te!krijgen.!Ze!denken!soms!hardop!en!willen!letterlijk!gevoed!worden!door!anderen!om!hun!mening!aan!te!scherpen.!Ze!vinden!het!niet!erg!om!dingen!te!vinden,!terwijl!ze!het!nog!niet!precies!weten.!Ze!praten!en!denken!tegelijk!en!kunnen!daardoor!ook!dingen!over!het!hoofd!zien.!!!

Verschillende$leiderschapsstijlen$De!voorkeuren!voor!de!wijze!waarop!je!beslissingen!neemt,!je!mening!vormt!en!waarop!je!graag!je!energie!richt,!worden!gecombineerd!in!verschillende!leiderschapsstijlen.!Deze!vier!leiderschapsstijlen!zijn!waardevol!in!het!hele!creatieproces!van!regisseren.!Wanneer!een!regisseur!gemakkelijk!kan!overschakelen!en!flexibel!stijlen!kan!inzetten!die!passen!bij!de!situatie,!wordt!het!effect!en!de!invloed!van!de!regisseur!sterker.!Elke!leider!en!regisseur!zal!alle!vier!de!stijlen!kennen,!maar!heeft!ook!voorkeuren.!!

!Waaraan!besteed!je!als!regisseur,!vormgever,!leider!van!een!team!en!aanjager!van!een!proces!de!meeste!aandacht!en!hoe!effectief!is!dat?!!


! 39!

Krijg!meer!zicht!op!deze!vier!leiderschapsstijlen!en!op!jouw!voorkeuren.!Dit!geeft!je!de!verbeterpunten!om!nog!effectiever!te!worden!in!verschillende!situaties.!$Resultaatgericht(leiderschap(Om!uit!te!kunnen!blinken!in!resultaatgericht!leiderschap!moeten!leiders!een!beroep!doen!op!hun!sterke!taakgerichtheid,!het!vermogen!om!prioriteiten!aan!te!brengen!en!het!werk!op!een!efficiënte!manier!te!doen.!Resultaatgericht!leiderschap!leunt!sterk!op!de!denkfunctie.!De!leider!zet!de!feiten!snel!op!een!rijtje!en!kan!logische!conclusies!trekken.!Hierdoor!is!de!leider!in!staat!om!problemen!en!uitdagingen!objectief!en!nauwkeurig!te!rationaliseren.!Deze!leider!zet!anderen!aan!tot!het!uitvoeren!van!de!oplossingen!en!het!halen!van!resultaten.!!Visionair(leiderschap(Om!uit!te!kunnen!blinken!in!visionair!leiderschap!moeten!leiders!vooral!putten!uit!hun!extraverte!persoonlijkheid.!Dit!maakt!het!mogelijk!voor!een!leider!om!zich!op!de!omgeving!te!richten!en!zich!een!beeld!te!vormen!van!de!bestaande!behoeften!en!mogelijkheden!en!hoe!daar!op!in!te!spelen.!Visionair!leiderschap!steunt!sterk!op!de!intuïtie,!een!manier!waarop!we!de!wereld!waarnemen!en!verwerken.!Dit!gebeurt!meer!globaal,!dan!heel!concreet!en!zet!aan!tot!abstract!of!‘out:of:the:box’!denken.!Het!

effect!is!dat!deze!leider!veel!verbeeldingskracht!heeft!en!de!focus!richt!op!toekomstmogelijkheden.!Dit!maakt!dat!de!leider!verbanden!kan!leggen!en!mogelijkheden!kan!zien,!die!anderen!ontgaan.!Deze!leider!denkt!in!mogelijkheden!en!kan!anderen!inspireren.!!Relationeel(leiderschap(Om!uit!te!kunnen!blinken!in!relationeel!leiderschap!moeten!leiders!een!beroep!doen!op!hun!vermogen!de!nadruk!te!leggen!op!relaties,!waarin!wederzijds!respect!en!onderlinge!samenwerking!centraal!staan.!Relationeel!leiderschap!leunt!sterk!op!het!voelen,!het!is!persoonlijk!en!betrokken!bij!de!anderen.!De!leider!voelt!goed!aan!wat!er!speelt!en!wat!niet!wordt!uitgesproken.!Relationeel!leiderschap!is!erop!gericht!om!in!elke!interactie!rekening!te!houden!met!de!onderliggende!behoefte.!De!leider!stelt!zich!faciliterend!op,!houdt!rekening!met!de!(gevoelens!van)!anderen.!Deze!leider!kan!resultaat!behalen!door!te!bemiddelen!tussen!partijen!en!versterkt!anderen!door!coachend!leiderschap.!!Gecentreerd(leiderschap(Om!uit!te!kunnen!blinken!in!gecentreerd!leiderschap!moeten!leiders!vooral!putten!uit!hun!introverte!kant.!Deze!introverte!kant!maakt!het!mogelijk!voor!leiders!om!reflectief!te!zijn!en!rustig!na!te!denken!over!hun!gedachten,!gevoelens,!waarden!en!


! 40!

drijfveren.!Gecentreerd!leiderschap!leunt!sterk!op!het!waarnemen!met!de!zintuigelijke!functies.!Leiders!zijn!praktisch,!concreet!en!gericht!op!het!hier!en!nu.!Zij!zijn!ook!in!staat!om!naar!ervaringen!uit!het!verleden!te!kijken!en!zich!bewust!te!worden!van!de!overtuigingen!en!waarden!die!ten!grondslag!liggen!aan!hun!manier!van!leiding!geven.!Door!dat!scherpe!gewaarworden!effectief!in!te!zetten,!kan!een!leider!helemaal!in!het!‘hier!en!nu’!zijn:!alert!en!scherp!op!wat!er!aan!de!hand!is!en!wat!er!moet!gebeuren.!Deze!leider!is!goed!in!het!plannen!en!organiseren!vanuit!de!ervaringen!in!het!verleden!en!met!zicht!op!wat!nodig!is!om!succesvol!te!zijn.!!!Adviesbureau!De!Sleutel!www.desleutel.nu!!T:!030!–!6573287!M:[email protected]!!!!!!!

Wil!je!meer!weten!of!regisseren!en!wat!dit!voor!jou!en!je!organisatie!kan!betekenen?!We!hebben!speciaal!daarvoor!een!proeverij!ontwikkeld!waarin!je!op!een!leuke!manier!kennis!kan!maken!met!het!onderwerp.!!Wil!je!ook!dat!we!bij!jou!in!de!organisatie!een!proeverij!geven?!!Vraag!de!proeverij!aan!en!we!nemen!contact!met!je!op.!!!

!

Regisseren leer je niet uit een boekje - · PDF fileRegisseren(leer(je(niet(uit(een(boekje!...

Documents

Transcript of Regisseren leer je niet uit een boekje - · PDF fileRegisseren(leer(je(niet(uit(een(boekje!...