RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 1

Kwaliteitsverslag 2011

Regionaal Centrum Prenatale Screening

noordelijk Zuid-Holland

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 2

Inhoudsopgave

Voorwoord 3

Organisatie

Werkgebied RC 3

Samenstelling en rol van het Regionaal Centrum 4

Samenstelling van de Platformcommissie 5

Jaarrapportage 2011

Gegevenslevering 6

Screeningsdata 7

Counseling

Combitesten

SEO

NBD

Syndroom van Down, Edwards en Patau

Contracten en mutaties in 2011 8

Activiteiten 2011 10

Financieel overzicht 13

Bijgevoegd document:

RIVM jaarrapportage 2011 van de eerste trimester combinatietest voor Downsyndroom

van het Regionaal Centrum prenatale screening Noordelijk Zuid-Holland/LUMC (RCNZH).

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 3

Voorwoord

Dit kwaliteitsverslag beschrijft de activiteiten en resultaten van de prenatale screening in de regio

noordelijk Zuid-Holland van 2011.

Het doel van de prenatale screening (SEO, Downscreening) is om aanstaande ouders die dat

willen, tijdig te informeren over de eventuele aanwezigheid van aandoeningen, zodat er

handelingsopties zijn.

Wie de screening op Downsyndroom en de twintig wekenecho wil uitvoeren, is wettelijk verplicht

om een overeenkomst af te sluiten met een regionaal centrum voor prenatale screening dat

beschikt over een WBO-vergunning (Wet op het BevolkingsOnderzoek). Het ministerie van VWS

heeft een dergelijke vergunning verleend aan acht regionale centra. De vergunning voor

prenatale screening van 21 december 2007 is verlengd tot 1 juli 2013 en uitgebreid met een

algoritme voor trisomie 13 en 18.

Het jaar 2011 heeft vooral in het teken gestaan van de implementatie van de landelijke database

ten behoeve van prenatale screening: Peridos.

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 4

Organisatie

In onze regio is gekozen voor een Regionaal Centrum binnen de bestaande organisatie van het

LUMC, waarbij de voorzitter van de Raad van Bestuur optreedt als vergunninghouder. Hiervoor is

een samenwerkingsverband opgericht: het Regionaal Centrum Noordelijk Zuid-Holland

(RCNZH/LUMC).

De begroting van het Regionaal Centrum is onderdeel van de afdeling Verloskunde. Als

vertegenwoordiger en toezichthouder van het Regionaal Centrum is een platformcommissie

samengesteld. De commissie bestaat uit regionale vertegenwoordigers uit de eerste en tweede

lijn, met als voorzitter het hoofd van het regionaal centrum RCNZH/LUMC.

Werkgebied RC

Het Regionaal Centrum noordelijk Zuid-Holland is gericht op het werkgebied van de prenatale

diagnostiek van het LUMC en de Stichting Klinische Genetica Leiden (KGCL).

De rol van het Regionaal Centrum:

• Voeren van de centrale regie op uitvoering en kwaliteit van prenatale screening in de

regio noordelijk Zuid Holland.

• Gegevensverzameling en levering t.b.v. landelijke evaluatie.

• Sluiten van samenwerkingsovereenkomsten met screeningscentra, ziekenhuizen,

verloskundigen en/of echoscopisten.

• Zorg dragen voor regionale afspraken m.b.t. het communiceren van de uitslag.

• Kwaliteitscontrole door middel van visitatie en data-analyse van uitvoerders van

prenatale screening.

• Evaluatie van de prenatale screening in regionaal en in landelijk verband.

• Bekendmaken van bestaande overeenkomsten met counselors, echoscopisten en

laboratoria aan de zorgverzekeraars en up to date beheer van de landelijke database.

• Verbetertrajecten afspreken en het bieden van individuele begeleiding, indien nodig.

• Stimuleren en organiseren van deskundigheidsbevordering.

• Rapportage middels een jaarverslag.

Samenstelling van het Regionaal Centrum in 2011

Dick Oepkes, Annemieke van Rooden,

Gynaecoloog en hoofd Regionaal Centrum Coördinator

Ivanka Bekker, Katinka Teunissen,

Secretariaat Arts prenatale geneeskunde

Robertjan Meerman, Frans Klumper,

hoofddocent echoscopie gynaecoloog

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 5

Samenstelling van de platformcommissie

Voorzitter:

Dhr. Dr. D. Oepkes, hoofd RCNZH

Leden:

Dhr. Drs. F. Copray*

gynaecoloog Diaconessenziekenhuis, Leiden

Mw. Drs. M. van Huizen

gynaecoloog HAGA ziekenhuis, Den Haag

Dhr. Dr. J. Lind

gynaecoloog Medisch Centrum Haaglanden, Den Haag

Dhr. Drs. J. Roelofsen

gynaecoloog Lange Land ziekenhuis, Zoetermeer

Dhr. Drs. R. Nijman

gynaecoloog Groene Hart ziekenhuis, Gouda

Dhr. Dr. W van Wijngaarden

gynaecoloog Bronovoziekenhuis, Den Haag

Mw. Drs. M. de Vries

gynaecoloog Rijnlandziekenhuis, Leiderdorp

Dhr. W. Griffioen

verloskundige en echoscopist, Zoetermeer

Mw. L. van Oosterhout

verloskundige, Den Haag

Mw. C. van der Wilk

verloskundige, Voorhout

Mw. C. Minderaa- ten Berge

verloskundige- echoscopist, Den Haag

Mw. Drs. E. Schoorl

huisarts, Roelofarendsveen

Mutaties platformcommissie 2011:

*Dhr. Copray, gynaecoloog Diaconessenziekenhuis Leiden heeft de platformcommissie verlaten.

Voor hem is geen vervanger gekomen.

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 6

Jaarrapportage 2011

In 2011 had het regionaal centrum noordelijk Zuid-Holland met 65 praktijken een contract

afgesloten.

Het gaat om 57 counselingscontracten, 16 contracten voor het verrichten van nekplooimetingen

en 16 contracten voor het verrichten van de SEO.

Het betrof hier 46 verloskundigenpraktijken, 8 echocentra, 7 ziekenhuizen en 2

huisartspraktijken.

Drie verloskundigenpraktijken verrichten zelf de sreeningecho’s voor de zwangeren uit de eigen

praktijk. Drie ziekenhuizen laten de screeningsecho’s in een echocentrum verrichten. Eén

huisartsenpraktijk heeft het contract beëindigd vanwege het geringe aantal zwangeren. Er is met

2 echocentra een contract afgesloten voor het verrichten van NT’s en SEO’s.

Gegevenslevering

In verband met de implementatie van Peridos moet 2011 als overgangsjaar worden beschouwd.

Niet door alle centra is direct gestart met het aanleveren van gegevens in Peridos, daarnaast is de

communicatie van de verschillende bronsystemen met Peridos in 2011 niet optimaal te noemen.

Als gevolg hiervan moeten wij concluderen dat de gegevens van 2011 niet compleet zijn. De

verwachting is dat dit stap voor stap steeds beter zal gaan en er in 2012 minder foutmeldingen

voor zullen komen. Niettemin zal de gegevensuitwisseling ook in 2012 nog niet optimaal kunnen

verlopen.

Het RCNZH biedt contractanten, indien gewenst, ondersteuning bij de gegevenslevering. In 2011

is veel tijd en inspanning gaan zitten in het informeren, instrueren en motiveren van

contractanten ten aanzien van het aanleveren van gegevens in Peridos.

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 7

Screeningsdata

Counseling (bron Peridos)

Totaal 10.705 zwangeren

< 36 jaar 9361

> 36 jaar 1344

Combinatietest gewenst (bron Peridos)

< 36 jaar ja: 2106 nee: 6689

> 36 jaar ja: 687 nee: 589

SEO gewenst (bron Peridos)

< 36 jaar ja: 7284 nee: 1220

> 36 jaar ja: 1038 nee: 190

Combinatietest (bron RIVM)

Totaal 5373

Totaal aantal gecombineerde risico’s door RIVM: 3113 57.9%

Totaal aantal hoog risico's: 141 4.5%

FMF berekening door echocentrum 2260 42.1%

Totaal aantal hoog risico's: niet compleet

De mediane maternale leeftijd was 33.5 jaar

Tussen januari 2007 en december 2011 werden in de regio noordelijk Zuid-Holland

totaal 42 gevallen van Down syndroom gerapporteerd, waarvan in 38 gevallen de NT meting

bij het RIVM bekend was. Bij 32 Downsyndroom zwangerschappen was sprake van een

verhoogd risico. Dit betekent een detectiepercentage (DR) van 84,2%.

SEO (bron Peridos)

Totaal 11048

Per foetus 11277

Revisie 40

Nadere gegevens onbekend 1772

NBD 10 waarvan 7 geïsoleerd (bron afdeling PND LUMC)

Syndroom van Down(T21), Edwards(T18) en Patau(T13) bron: afdeling Cytogenetica LUMC

Prenataal Postnataal

Trisomie 21 27 17

Trisomie 18 13 -

Trisomie 13 6 -

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 8

Contracten en mutaties in 2011 Nr Praktijk Couns NT SEO Wijziging contract 2011

1 Alphen, vlk.praktijk Vivre X

2 Alphen, vlk.praktijk Wereldkind X

3 Bodegraven, vlk.praktijk X

4 Boskoop, vlk.praktijk X

5 Den Haag, vlk.praktijk Anno X

6 Den Haag, Bronovo verloskundigen X

7 Den Haag, Bronovoziekenhuis X X X

8 Den Haag, vlk.praktijk Ella X

9 Den Haag, vlk.praktijk Femme X

10 Den Haag, HAGA ziekenhuis X X X

11 Den Haag, vlk.praktijk Kortekaas X

12 Den Haag, vlk.praktijk LIFE X

13 Den Haag, Bovenmaas - X X Contract miv. 01-02-‘11

14 Den Haag, Het Palet - X X Contract miv. 01-03-‘11

15 Den Haag, Diagnostisch Centrum - X X

16 Den Haag, MCH locatie: Westeinde X X X

17 Den Haag, vlk.praktijk Mundo X

18 Den Haag, vlk.praktijk Otis X

19 Den Haag, vlk.praktijk Tria X

20 Den Haag, vlk.praktijk Tuya X

21 Den Haag, vlk.praktijk Sportlaan X

22 Den Haag, vlk.praktijk Tara X

23 Den Haag, vlk.praktijk Ypenburg X

24 Den Haag, vlk.praktijk Stationsweg X

25 Den Haag, vlk.praktijk ‘Jasmijn’ X

26 Den Haag, De Verloskundige Echopraktijk - X X

27 Gouda, Groene Hartziekenhuis X Screeningsecho’s door InZwang

28 Gouda, vlk.praktijk Caatje en Neeltje X

29 Gouda, vlk.praktijk Antje X

30 Gouda, InZwang echocentrum - X X

31 Katwijk, vlk.praktijk X

32 Leiden, Diaconessenziekenhuis X X X

33 Leiden, LUMC X Screeningsecho’s door De Poort

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 9

Vervolg

Nr Praktijk Couns NT SEO Wijziging contract 2010

34 Leiden, vlk.praktijk Lammenschans X

35 Leiden, vlk.praktijk de Kern X

36 Leiden, Verloskundig Centrum De Poort - X X

37 Leiden, SCAL MDC - X X

38 Leiden, vlk.praktijk Merenwijk X

39 Leiderdorp, Rijnlandziekenhuis X X X

40 Leiderdorp, vlk.praktijk X

41 Lekkerkerk, Bevalt Beter X

42 Leidschendam, MCH loc: Antoniushove X X X

43 Leidschendam, vlk.praktijk ‘t Kroontje X

44 Leidschendam, vlk.praktijk Sifra X

45 Nieuwkoop, vlk.praktijk X

46 Noordwijk-N’wijkerhout, vlk.praktijk X

47 Oegstgeest, vlk.praktijk X

48 Reeuwijk-Oudewater, vlk.praktijk X

49 Rijswijk, vlk.praktijk X

50 Roelofarendsveen, ha.praktijk Sleeuw X

51 Sassenheim, vlk.praktijk Santé X

52 Schoonhoven, vlk.praktijk X

53 Stolwijk, Bevallen en Zo X

54 Ter Aar, vlk.praktijk Nova X

55 Voorhout, vlk.praktijk X

56 Voorburg, vlk.praktijk Parkweg X

57 Voorschoten, vlk.praktijk Liva X

58 Voorschoten, ha praktijk van Eysden X Einde contract ‘11

59 Waddinxveen, vlk.praktijk X

60 Wateringen, vlk.praktijk X

61 Zoetermeer, vlk.praktijk Embé X X X

62 Zoetermeer, vlk.praktijk Keita X X X

63 Zoetermeer, LangeLandziekenhuis X Screeningsecho’s door Bovenmaas Z’meer

64 Zoetermeer, Bovenmaas echocentrum - X X

65 Zoetermeer, vlk.praktijk Partera X

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 10

Activiteiten in 2011

Implementatie Peridos

Begin 2010 zijn de eerste regionale centra voor prenatale screening in Nederland begonnen met

het in gebruik nemen van de landelijke database Peridos ter ondersteuning van het prenatale

screeningsproces. Het regionaal centrum noordelijk Zuid-Holland is vanaf 1 januari 2011

begonnen met de implementatie hiervan in de regio. Daarmee kwam de tot dan toe gebruikte

database KPS te vervallen.

Peridos is door de firma Topicus gerealiseerd en getest in nauwe samenwerking met

gynaecologen, verloskundigen, echoscopisten en andere medewerkers vanuit de regionale

centra.

Peridos ondersteunt het contractbeheer van zowel de individuele zorgverlener als de

zorginstelling , de registratie van alle screeningsgegevens en de kwaliteitsborging. Het RCNZH, is

samen met de andere regionale centra, actief betrokken bij de ontwikkeling en implementatie

van Peridos.

Iedere zorgverlener (ook de waarnemer) die zich in de zorginstelling bezighoudt met prenatale

screening (counselingsgesprekken, NT en/of SEO) en voldoet aan de landelijk gestelde

kwaliteitseisen, dient zich aan te melden voor een kwaliteitsovereenkomst met het regionaal

centrum.

Vanaf 1 januari 2011 moeten de zorgverleners alle prenatale screeningsgegevens (counseling, NT

en/of SEO) invoeren in hun bronsysteem. Middels een Excelupload is het mogelijk om de

cliëntgegevens te exporteren naar Peridos. Hiervoor is toestemming van de zwangere nodig. Als

de zorginstelling geen gebruik maakt van een bronsysteem, dient handmatig een Excelbestand te

worden bijgehouden met daarin de verplichte data. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling de

prenatale screeningsgegevens handmatig in te voeren in Peridos.

Peridosbijeenkomst

Op woensdag 9 maart 2011 heeft het RCNZH een regionale informatiebijeenkomst over Peridos

georganiseerd. Er werd door verschillende vertegenwoordigers onder andere aandacht besteed

aan de privacy, de informatie-uitwisseling, het beheer van Peridos en de gegevenslevering vanuit

de diverse bronsystemen.

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 11

In onderstaand overzicht is het aantal uploads (oranje) per 3 december 2011 aangegeven ten

opzichte van het aantal praktijken (groen) in betreffende regio.

Platformoverleg

De platformcommissie is in 2011 vier keer bij elkaar gekomen om te vergaderen.

Nascholing trisomie 13 en trisomie 18

Met ingang van 1 april 2011 heeft de minister van VWS de WBO-vergunning voor screening op

Downsyndroom uitgebreid met screening van trisomie 13 (syndroom van Patau) en screening van

trisomie 18 (syndroom van Edwards). Vanaf die datum is landelijk gestart met het aanbieden van

deze uitgebreidere screening. Voordat ouders een beslissing kunnen nemen om hiervoor in aanmerking te willen komen is het

van belang dat zij op de hoogte zijn van de aard van deze aandoeningen en van de mogelijkheden

en beperkingen van de screening. Daarom is als voorwaarde bij de vergunning gesteld dat counselors zich dienen bij te scholen. Om

aan deze kwaliteitseis te kunnen voldoen heeft het regionaal centrum noordelijk Zuid-Holland op

donderdag 24 maart 2011 een nascholingsbijeenkomst georganiseerd over dit onderwerp.

Casuïstiekbespreking

Op 19 september 2011 is een casuïstiekbespreking georganiseerd voor alle echoscopisch

zorgverleners en andere belangstellenden uit de regio met als onderwerp

‘Afwijkingen aan de foetale urinewegen’.

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 12

Counselingcursus

Eind 2009 is gestart met een vernieuwde eendaagse cursus in samenwerking met de Boerhaave

Nascholing van het LUMC. In 2011 is op vrijdag 14 oktober een counselingscursus georganiseerd.

Door de deelnemers werd de cursus op inhoud en organisatie hoog gewaardeerd.

Website en nieuwsbrieven

Om de contractanten en andere betrokkenen te informeren over regionale en landelijke

ontwikkelingen op gebied van prenatale screening heeft het RCNZH een eigen website;

www.rcnzh.nl.

Daarnaast worden contractanten middels nieuwsbrieven op de hoogte gehouden van actuele

zaken op gebied van prenatale screening en andere relevante zaken.

In 2011 is door het RCNZH 6 keer een nieuwsbrief uitgebracht; februari, mei, juni, augustus,

oktober en december.

Landelijke monitoring

Begin 2011 heeft het Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CvB) van het RIVM de afdeling

Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC Rotterdam de opdracht gegeven voor

het uitvoeren van de monitor geïnformeerde besluitvorming prenatale screening. Doelstelling

was om inzicht te verkrijgen in de mate van geïnformeerde besluitvorming over prenatale

screening op Downscreening en het SEO van zwangeren in Nederland en in de verschillende

regio’s. In de maanden juni en september 2011 werd deze monitor voor het eerst uitgevoerd.

Alle verloskundig hulpverleners in Nederland met een counselingscontract voor prenatale

screening werd gevraagd mee te werken aan de monitoring.

Respons landelijke monitoring 2011

Regio Totaal aantal

praktijken Deelgenomen

praktijken Percentage

RCPS Zuidoost Nederland 79 41 51,9

RCPS noordelijk Zuid Holland 62 45 72,6

RCPS VUmc 48 40 83,3

SPS AMC 63 56 88,9

SPS Regio Noordoost Nederland 118 85 72,0

SPS Regio Utrecht e.o. 63 45 71,4

SPS Zuidwest Nederland 120 71 59,2

SPS regio Nijmegen 106 88 82,2

Totaal 659 471 71,5

RCNZH

RCNZH KWALITEITSVERSLAG 2011 13

Financieel overzicht

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft tarieven vastgesteld voor de verrichtingen van

Downscreening en Structureel Echoscopisch Onderzoek. In het tarief voor het SEO is een opslag

verrekend ten behoeve van het Regionaal Centrum. In deze opslag zijn de kosten verrekend van

het Regionaal Centrum voor de activiteiten ten behoeve van het SEO en Downscreening. In 2011

bedroeg de opslag € 17,99 per SEO.

Resultatenrekening 2011

Het project Prenatale Screening dat loopt binnen de afdeling Verloskunde van het LUMC heeft

het jaar 2011 afgesloten met een negatief resultaat van € 48.267. De in 2011 geboekte baten uit

2010 zijn geëlimineerd uit het resultaat 2010, daarentegen zijn de baten geboekt in 2012 maar

behorend tot 2011 toegevoegd aan het resultaat 2011. In 2011 zijn er geen vacatures geweest.

Opbrengst opslag regionale centra € 270.012

Overige baten € 1.225

Totaal baten € 271.237

Personele lasten € 313.637

Overige bedrijfskosten 5.867

Totaal lasten € 319.504

Resultaat 2011 project Prenatale Screening € 48.267-