Sociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

Benedict Wydooghe

REFEREREN

In dit hoofdstuk leer je verwijzen naar je bronnenmateriaal en waarom het belangrijk is om verwijzingen te maken.

Referenties maken…

• WAAROM?– Plagiaat vermijden (eerlijkheid tav. de auteur)– Anderen op juiste spoor zetten (eerlijkheid tav. lezer)– Zelf je bronnen terugvinden (eerlijkheid tav. jezelf)

• WAT?– Referenties verwijzen naar de gebruikte bronnen

• HOE?– Enerzijds: in tekst dmv. haakjes, voet- of eindnoten– Anderzijds: achter tekst dmv. bibliografie

Maw. een soort etiquette

Hoe referenties maken?

• IN DE TEKST: Kies één systeem– Voetnoten en eindnoten: functie

• Externe (citeren)• Interne (verwijzen)• Zelfstandige functie (extra uitleg)

– Soms zie je dat men in de tekst haakjes gebruikt: • Leesbaarheid • Geen interne en zelfstandige functie

• ACHTER DE TEKST: Bibliografie• WAAROM 2 KEER?

– In tekst: bondig met paginanummer– In bibliografie: uitgebreid + andere functie (zoeken)

Citaten versus bibliografie

• Onvolledige info:– Auteur

titel– Paginanummer!

• Vinden citaat mogelijk

• Tekstchronologisch gesorteerd

• Volledige info– Auteur, titel, uitgever,

plaats, jaar– Geen paginanummer

• Vinden boek mogelijk• Overzicht literatuur• Alfabetisch gesorteerd

Soms schuift men beide in elkaar door bv. in een eindnotensysteem de volledige info te geven. Wij doen dit

niet.

Drie soorten voetnoten…

…en hun voorbeelden

1. Extern of bibliografischVerwijst naar literatuur

Zie: ECO U. De naam van de roos, p. 666.

2. Zelfstandig of inhoudelijkGeeft extra uitleg

Umberto Eco werd geboren in Turijn in 1947.

3. Intern of verwijzendVerwijst in document

Zie deel II, hoofdstuk 5, pag. 321.

9 is een voorbeeld van een externe noot. De noot verwijst naar een werk buiten dit boek.

8 is een voorbeeld van een zelfstandige noot. De noot geeft informatie die ‘op zichzelf’ staat.

Doe het zelf…

• Een onbewerkt citaat van U. EcoDus schreef ik, terwijl ik de teksten door elkaar om me heen had liggen; ik keek nu eens naar de ene en dan weer naar de andere, schreef er een stuk van over en verbond het onmiddellijk met een ander.

• Door ons gebruikt“Dus schreef ik, terwijl ik de teksten door elkaar om me heen had liggen; ik keek nu eens naar de ene en dan weer naar de andere, schreef er een stuk van over en verbond het onmiddellijk met een ander.”1

1 ECO U. De naam van de roos, p. 546.

Technisch

• Citaat cursief tussen “…”

• Op einde van zin, na punt.

• Niet in titel!• In Word:

– Invoegen/Verwijzing/Voetnoot

– Autonummering

Kenmerken citaat

• Een citaat = letterlijke weergave origineel

• Twee uitzonderingen– Ellips: weglating dmv (…)

• Ballast wegwerken

– Interpolatie: toevoeging dmv […] • Correcties • Op fout wijzen [sic]• Zin doen kloppen

Ellips, interpolatie en eigen tekst

Onbewerkt citaatDe volledige verantwoordelijkheid voor de bibliotheek had bij Demetrios berust.

Bewerkt met ellips en interpolatieVolgens Luciane Canfora “[lag] de volledige

verantwoordelijkheid voor de bibliotheek (…) bij Demetrios.”2

INTERPOLATIE Het woord ‘lag’

werd toegevoegd en dit wordt

getoond met hoekige haakjes

ELLIPS Het woord ‘had’ werd uit het

origineel verwijderd.

Dit zie je aan de ronde

haakjes

Beter is eigen tekstVolgens Canfora was Demetrios de bibliotheekverantwoordelijke.2

2. Hoe bibliografie maken?

• DefinitieStrikt genomen: boekenlijst

• Niet enige mogelijke lijst– Filmografie, videografie, discografie– Lijst van geraadpleegde sites…

• Ruimer Bronnenlijst (ook niet gepubliceerde werken)

• Wat wordt opgenomen?– Alle bronnen waarvan sprake in noten– Eventueel bronnen in relatie tot onderwerp

• Mits duidelijk aangeven welke je verwerkte• Bv. door *

Bibliografische referentie

• Alle media (boek, site, tijdschrift…)– AUTEUR X.– Titel. Ondertitel,

• Boeken of websites– Uitgever of organisatie– Plaats van uitgave of url– Jaartal of datum update of raadplegen

• Periodieke uitgaven– Krant: In: Naam krant + exacte datum– Tijdschrift: In: Naam tijdschrift, jg. + nr.

AUTEUR X. Titel. Ondertitel, Uitgever, Plaats van Uitgave, 2005.

Onderdelen• AUTEUR X.

– Steeds hoofdletters, beginnend met familienaam (alfabetisch).– Initiaal eindigt op punt.– Indien meerdere tot drie. Dan Ea.

• Titel. Ondertitel,– Beginnend met hoofdletter en cursief (onderlijnen indien handschrift)– Na titel punt. Na ondertitel komma,

• Uitgever,• Plaats van uitgave,

– Eén plaats is voldoende, meest nabije.– Cyberspace is ook een plaats

• Datum– Voor boeken volstaat een jaartal– Bij websites is dit de datum van laatste update of van raadplegen

AUTEUR X. Titel. Ondertitel, Uitgever, Plaats van Uitgave, 2005.

Vormvereisten• Monografie of boek over één onderwerp

WYDOOGHE B. Informatiebronnen en naslagwerken voor het sociaal agogisch werk. Garant, Antwerpen, 2003.

• Bijdrage in boekBREYNE P. Een volwassen kijk op jongeren. In: WYDOOGHE B. Nieuwe tijden, nieuwe noden, nieuwe oplossingen. Een halve eeuw opleiding tot welzijnswerker aan de katholieke sociale hogeschool Ipsoc in Kortrijk, Lannoo, Tielt, 2000.

• Eindwerk of thesisWYDOOGHE B. De bal. Een scenariowedstrijd als middel tot audiovisuele vorming? Ipsoc, onuitgegeven eindwerk, Kortrijk, 1994.

• TijdschriftartikelWYDOOGHE B. Heemkunde in cyberspace. ‘Lines of light ranged in the non space of the mind.’ In: Ons Heem, jg. 57, nr. 1, 2004.

• KrantenartikelWYDOOGHE B. Jeugdhuis opent deuren voor Andere Geslacht. In: Het Volk, 15 februari 1995.

FAQ! Wat met teksten op sites?Ik tikt Google op 18.09.2006 de trefwoorden

“informatievaardigheden eco umberto.” Na wat doorklikken vind ik een interessante tekst op: http://www.nvbonline.nl/images/Beljaars%20NVB%202005%20015%20%20%5B5%5D.doc?PHPSESSID=66c72af1f2f12f72c4b8c0acfd1bc1e0

Hoe verwijs ik naar een site is een foute vraag. Hoe verwijs ik naar de tekst van een site of hoe moet ik citeren uit de tekst op een site zijn goede vragen!

Regel 0: een website is het vermelden pas waard als je…– De auteur kent– Eventueel een uitgever, of een organisatie die de tekst

bekend maakt– Een datum draagt (van bijwerken), indien niet zet je laatst

geraadpleegd.

Deze pagina laat veel (wetenschappelijkheid) afleiden:

1. Titel

2. Structuur

3. Citaten duiden op teksten van anderen

4. Voetnoten wijzen op wetenschappelijkheid. Ze zijn voetnoten volgens een coherent systeem opgesteld.

5. Uitgever of organisatie mits wat zoekwerk

6. Datum

7. Paginanummering

8. Auteur

Zes regelsRegel 1. Wees niet tevreden met de url: zoek auteur, titel, uitgever en

datum! Bijvoorbeeld: Ik scrol door de tekst: ik leer de auteur en datum kennen (onderaan), via een tussenstap leer ik kennen wie de uitgever of organisatie is…

Regel 2. Vergelijk een website met een plaats van uitgave.

Regel 3. Vergelijk een organisatie met een uitgever.

Regel 4. Kun je de datum van publicatie of de laatste bijwerking niet achterhalen, plaats dan de datum van raadplegen. In het eerste geval schrijf je gewoon de datum volgens een uniform systeem, in het tweede geval schrijf je ‘geraadpleegd op 06.06.06.’

Regel 5. Je hebt alle gegevens en je probeert de regels van de invuloefening te maken. Je kan uitgebreid of bondig citeren, de keuze is aan jou.

Regel 6. Bewaar de tekst op je pc en hou je referenties bij, zodat er later geen discussie kan zijn!

Strikt: BELJAARS F.L. Is juridisch kennismanagement in

een professionele organisatie: ‘core business’? NVB, www.nvbonline.nl, 2005.

Uitgebreid (volledige url, datum en paginanummering):

BELJAARS F.L. Is juridisch kennismanagement in een professionele organisatie: ‘core business’? Nederlandse Vereniging voor Beroepsbeoefenaren in de bibliotheek-, informatie- en kennissector. http://www.nvbonline.nl/images/Beljaars%20NVB%202005%20015%20%20%5B5%5D.doc?PHPSESSID=66c72af1f2f12f72c4b8c0acfd1bc1e0, geraadpleegd op 24.11.2005, 12 p.