Faculteit Bouwkunde

OTB - Onderzoek voor de gebouwde omgeving

4-daagse cursus

Recente ontwikkelingen in het wonen10/11 april en 12/13 juni 2019

Landgoed Zonheuvel, Doorn

Nationale Beeldbank/Fotografie Van de Biezen

Recente ontwikkelingen in het wonen10/11 april en 12/13 juni 2019

4-daagse cursus

De woningmarkt heeft zich in de meeste delen van het land volledig hersteld, terwijl andere delen nog met de naweeën van de crisis te maken hebben. De koop-prijzen stijgen door en de woningverko-pen zitten al gedurende vijf jaar in de lift. Dit leidt op veel locaties in het land zelfs tot een oververhitting van de koopwo-ningmarkt. Een dissonant in het herstel is de bouw-productie die maar niet op het gewenste niveau wil komen. Het aantal verleende bouwvergunningen, dat de laatste drie kwartalen een daling heeft ingezet, is vooralsnog weinig hoopvol. En dit terwijl de woningvraag, door een hogere netto migratie dan verwacht, op een zeer hoog niveau blijft. Tegen deze achtergrond neemt de druk op de woningmarkt verder toe en dreigen met name starters en mid-deninkomensgroepen zowel in als buiten de Randstad in de problemen te komen. De centrale vraag die zich opwerpt is wat we kunnen doen om de oververhitte koopwoningmarkt te stabiliseren?

Daarnaast voert de overheid vanaf 2014 de eerder op basis van het woonakkoord vastgestelde beleidsaanpassingen verder uit. Het huurbeleid is meer marktconform en de uitgaven aan de verhuurderheffing lopen in deze kabinetsperiode verder op met 1 miljard euro. Na het inwerking treden van de nieuwe woningwet in 2015 staan met name de nieuwe rol en mogelijkheden van de sociale huursector nog volop ter discussie. Nieuw in de woningwet is dat huurders via onder andere coöperaties en meer zeggenschap in hun kracht worden gezet. Na vier jaar ervaring wordt de woningwet nu ook geëvalueerd, wat ongetwijfeld tot aanpassingen zal leiden.

Ook is het de vraag of de positie die aan de particuliere huursector voor de komen-

de jaren wordt toebedacht realistisch is. Kunnen zij voldoen aan de toenemende vraag naar woningen en zijn de eisen die gemeenten stellen voor hen acceptabel? Hiermee staan de traditionele volkshuis-vestingsvraagstukken zoals betaalbaar-heid, duurzaamheid en beschikbaarheid van voldoende woningen weer hoog op de beleidsagenda.

Woonvraagstukken en beleid Woonvraagstukken krijgen nog steeds veel aandacht in de pers. De oververhit-ting op de woningmarkt, hoge woonuit-gaven, de duurzaamheidsopgaven, het beperkte aanbod en de lange wachttijden in de sociale huursector, de penibele situ-atie van starters en huishoudens met een middeninkomen zijn regelmatig terug te vinden op de voorpagina’s van de lande-lijke dagbladen.

Echter, op landelijk maar ook op lokaal niveau dringt het steeds meer door dat er wel degelijk mogelijkheden zijn om de gerezen problemen het hoofd te bieden. Een scala aan beleidsinterventies en instrumenten dient zich hiervoor aan.Verder wordt ook steeds duidelijker dat het wonen van groot belang is om de doelstellingen op andere beleidsterreinen te realiseren. Een duidelijk voorbeeld hiervan vormt de relatie tussen wonen, leefbaarheid en duurzaamheid.

Inhoud cursusVooraanstaande sprekers uit zowel de wetenschap als de praktijk brengen genoemde ontwikkelingen met elkaar in verband en reiken nieuwe beleidsin-strumenten aan. De cursisten delen hun kennis via het maken en het bespreken van opdrachten.Niet alleen de inhoud van de beleids- instrumenten komt in deze cursus aan de orde. Ook, via wetenschappelijk on-

derzoek verzamelde, informatie over de effecten van het nieuwe beleid passeert uitgebreid de revue.Meer specifiek besteedt de cursus aan- dacht aan onder andere:

• Strategische vraagstukken in het wonen: woningmarkt opgesloten in haar eigen succes.

• Recente ontwikkelingen wat betreft vraag en aanbod op de markt van koopwonin-gen, ontwikkelingen op de woningbouw-markt en het woningaanbod.

• De gewijzigde rol van corporaties als maatschappelijke ondernemers en de aanpassingen in de woningwet.

• De financiële positie van woningcorpora-ties.

• Ontwikkelingen op het gebied van wonen en zorg.

• Woonbeleid in een krimpregio.• De mogelijkheden om een meer energie-

zuinige woningvoorraad te realiseren.• Particulier opdrachtgeverschap en de rol

van de gemeente.• De afstemming tussen grond- en woon-

beleid.• Trends in de woonruimteverdeling.• Leefbare wijken en wijkvernieuwing.• De ontwikkeling van wooncoöperaties.• Betaalbaarheid: passend toewijzen of

flexibel arrangeren?

Voor wie bestemd?De cursus is interessant voor iedereen die beroepsmatig bij het wonen betrokken is en in een kort tijdsbestek inzicht wil krij-gen in recente ontwikkelingen en nieuwe beleidsinstrumenten. Wij gaan ervan uit dat de cursisten enige basiskennis op het gebied van het wonen hebben.

PE-puntenU kunt voor het volgen van deze cursus 25 PE-punten krijgen.

Programma

9.30 Ontvangst, introductie en kennismaking

10.00 Strategische vraagstukken in het wonen: systeemwereld versus beleidswereld

� Woningmarkt opgesloten in haar eigen succes � De toekomstige woningvraag � Oplossingsrichtingen

Prof. dr. P.J. Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems, OTB, TU Delft

11.15 Koffie-/theepauze

11.45 Ontwikkelingen op de woningbouwmarkt � Ontwikkeling van de woningproductie � De woning(bouw)markt na de crisis � Gevolgen voor de gemeentelijke praktijk

Dr. H.M.H. van der Heijden, senior onderzoeker Woning(bouw)markt, OTB, TU Delft

13.00 Lunch

14.00 Woningcorporaties en maatschappelijk ondernemerschap

� De maatschappelijke positie van woningcorporaties � Doelstellingen en taken van woningcorporaties � Recente beleidsontwikkelingen (impact Woningwet 2015: 4 jaar later)

Dr. ing. G. van Bortel, universitair docent, Management in the Built Environment (MBE), Faculteit Bouwkunde, TU Delft

15.15 Koffie-/theepauze

15.45 Woonbeleid in een krimpregio � Kenmerken van de woningmarkt in een stedelijke krimpregio: casus Zuid-Limburg

� Knelpunten � Oplossingen

Drs. W.P.M. Sniedt, adviseur Wonen en Ruimte- lijke ordening

17.00 Opdracht

18.00 Programmabreak

18.30 Presentatie opdracht en uitleg thuisopdracht

20.00 Diner

9.00 Energiebesparing in de woningvoorraad � Doelen van het klimaatakkoord � Maatregelen en innovatie � Ervaringen en uitdagingen

Prof. dr. ir. H.J. Visscher, hoogleraar Housing Quality & Process Innovation, OTB, TU Delft

10.15 Koffie-/theepauze

10.30 De financiële positie van woningcorporaties � Waardebegrippen versus kasstromen � Invloed van buitenaf op kasstromen � Financiering DEAB/niet-DEAB � Wijzigende rol van Waarborgfonds Sociale Woning-bouw (WSW) bij sanering van woningcorporaties

� Keuzes rondom verduurzaming, beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen

G. Erents, interim-bestuurder/beleidsadviseur, Orka Advies

12.00 Lunch

13.00 De afstemming tussen grond- en woonbeleid � Grondbeleid en de nieuwe omgevingswet � Grondbeleid, gebiedsontwikkeling en woningbouw � Grondbeleid voor betaalbare woningen

Prof. dr. W.K. Korthals Altes, hoogleraar Grondbeleid, OTB, TU Delft

14.15 Koffie-/theepauze

14.45 Particulier opdrachtgeverschap en de rol van de gemeente

� De meerwaarde van zelfbouw (ook in een op- gaande woningmarkt)

� Ervaringen rondom het proces en organisatie van het particulier opdrachtgeverschap

� Ervaringen met diverse vormen van zelfbouw in de gemeente Amsterdam

Ir. M. Raap, team Zelfbouw, gemeente Amsterdam

16.00 Afsluiting

woensdag 10 april 2019 donderdag 11 april 2019

9.00 Opening en bespreking thuisopdracht

9.30 De markt van koopwoningen� De prijsontwikkeling van koopwoningen� Ontwikkelingen in de vraag naar koopwoningen� Woonbeleid en eigenwoningbezitProf. dr. P.J. Boelhouwer, hoogleraar HousingSystems, OTB, TU Delft

10.45 Koffie-/theepauze

11.15 Trends in de woonruimteverdeling� Waarom woonruimteverdeling? Kernbegrippen,

doelen en dilemma’s� Huisvestingswet 2014: noodzaak van vierjaarlijkse

herziening verordeningen� Passendheidstoets en betaalbaarheid� Woningtoewijzing en leefbaarheidDr. ir. A.L. Ouwehand, gastonderzoeker OTB,TU Delft

12.30 Lunch

13.30 Leefbare wijken en wijkvernieuwing� Leefbaarheid en de menging van wijken: theorie en

praktijk� Wijkvernieuwing als middel: beleidsontwikkeling en

resultaten� Perspectief van de wijkvernieuwingDr. ir. A.L. Ouwehand, gastonderzoeker, OTB,TU Delft

14.45 Koffie-/theepauze

15.15 De ontwikkeling van wooncoöperaties� Stand van zaken met betrekking tot wooncoöpera-

ties� Voorbeelden van wooncoöperaties� Wooncoöperaties en hun rol in een veranderende

woningmarktC. Mol, programmaleider wooncoöperaties,!WOON, Amsterdam

16.30 Behandeling thuisopdracht

18.30 Programmabreak

19.00 Discussiespel

20.00 Diner

9.00 Plenaire bespreking thuisopdracht

11.00 Koffie-/theepauze

11.30 Wonen en zorg � Trends in wonen, zorg en welzijn en de rol van

corporaties� Woonwensen van kwetsbare huurders, met name

senioren� Woonvariaties� Samenwerken met gemeenten en zorgorganisatiesY. Witter, beleidsadviseur Wonen en Zorg, Aedes

12.45 Lunch

13.45 Betaalbaarheid: passend toewijzen of flexibel arrangeren?� Wat kan de huurder betalen?� Afstand tot de woningmarkt: huurkorting op basis

van doelgroepscore� Passende woning, dan passende huurprijs� Vertaling naar portfoliobeleid, huurbeleid en ver-

koopbeleid van corporatiesIr. M.B.J. Vos, manager Strategie en Innovatie, Vidomes

15.00 Koffie-/theepauze

15.30 Afsluiting, evaluatie en uitreiking getuigschriften

16.30 Borrel

woensdag 12 juni 2019 donderdag 13 juni 2019

Meer informatie

Data10/11 april en 12/13 juni 2019

LocatieLandgoed Zonheuvel Amersfoortseweg 98, 3941 EP Doorntel.: (0343) 473 500https://landgoedzonheuvel.nl

Cursusgeld en getuigschriftDe kosten voor de cursus bedragen€ 2.195,-. Bij deze prijs is inbegrepen: het documentatiemateriaal, lunches, diner, koffie en thee. Over dit bedrag is geen BTW verschuldigd. Cursisten die de gehele cursus hebben bijgewoond en de (thuis)opdrachten met goed gevolg hebben afge-rond, ontvangen een getuigschrift.

Permanente Educatie (PE-punten)Sinds januari 2015 bestaat voor de leden van de VTW (de Vereniging van Toezicht-houders in Woningcorporaties, www.vtw.nl) en woningcorporatiebestuurders (Aedes: www.aedes.nl/ dossiers/permanente-edu-catie.html) de verplichting tot permanente educatie. Voor het volgen van deze cursus ontvangt u 25 PE-punten.

OvernachtingsmogelijkheidU kunt gebruikmaken van de overnach-tingsmogelijkheden in Landgoed Zonheuvel op 10 april en 12 juni 2019. De overnachtin-gen zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen. De kosten hiervoor bedragen € 77,- per nacht (incl. ontbijt). U kunt bij aanmelding opgeven of u hiervan gebruik wenst te maken. Het OTB zorgt er dan voor dat er een kamer voor u beschikbaar is.

Aanmelding en betalingU kunt zich voor deze cursus aanmelden via www.otb.bk.tudelft.nl/agenda. Kies voor cursus ‘Recente ontwikkelingen in het wonen’. U treft daar een omschrijving van de cursus en een link naar het aanmeldfor-mulier.

Aan deze cursus kunnen maximaal 22 personen deelnemen, zodat er voldoende ruimte is voor discussie. Bij overintekening geldt een maximum van twee deelnemers per organisatie. Indien er geen sprake is van overintekening, mogen meer dan twee personen per organisatie deelnemen.Bij de bevestiging van uw inschrijving ont-vangt u tevens een routebeschrijving naar Landgoed Zonheuvel.

U kunt online betalen of per factuur. Indien u kiest voor betaling per factuur wordt dezefactuur apart toegezonden door de finan-ciële administratie van de TU Delft. Hetdeelnamebedrag dient 10 werkdagen vóóraanvang van de cursus ontvangen te zijn.Indien vanwege onjuist ingevulde gegevensde factuur opnieuw verzonden dient te wor-den, wordt € 25,- aan administratiekostendoorberekend.

AnnuleringU kunt alleen schriftelijk annuleren. Afmel-ding zonder verplichting tot betaling kan slechts indien de annulering schriftelijk is ontvangen vóór 13 maart 2019. Cursisten die tussen 13 en 27 maart 2019 annuleren, zijn 50% van de cursuskosten verschuldigd. Bij latere annulering brengen wij het volledige cursusbedrag in rekening. Bij verhindering is het mogelijk een collega gebruik te laten maken van uw reservering. Het OTB behoudt zich het recht voor bij onvoldoende belangstelling de cursus te annuleren. Hiervan ontvangt de cursist tijdig bericht. Bij annulering van de cursus door het OTB ontvangen de cursisten direct het cursusgeld terug.

Cursusleiding Prof.dr. Peter Boelhouwer OTB, Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft tel.: (015) 278 19 08

Ervaringen van voorgaande cur-susdeelnemers

De deelnemers van vorige cursussen noe-men als sterke punten van de cursus o.a. de actualiteit, variëteit en diepgang van de onderwerpen, de onderlinge interactie en de samenhang tussen onderwerpen en de thuisopdracht. De cursus wordt gewaar-deerd met een 8,6.

InformatieVoor meer informatie kunt u contact op- nemen met het secretariaat van het OTB:tel.: (015) 278 30 05e-mail: a.d.dersjant@tudelft.nl

OTB - Onderzoek voor de gebouw-de omgeving

Het OTB, afdeling van de faculteit Bouw-kunde van de TU Delft, verricht onderzoek en verleent adviezen op het gebied van het bouwen en de gebouwde omgeving. Het onderzoek van het OTB is multidisci-plinair, beleids- en oplossingsgericht. Ook aan kennisoverdracht wordt veel aandacht besteed in de vorm van onderwijs, beleids- en onderzoeksrapporten, scholing en trai- ning en het organiseren van studiedagen, congressen en cursussen.

MailingHet kan voorkomen dat u meer dan één folder ontvangt. Wilt u in dit geval een exemplaar aan uw collega doorgeven?

AdresseringMochten de adresgegevens niet juist zijn, dan verzoeken wij u de wijziging per e-mail door te geven aan a.d.dersjant@tudelft.nl.Het OTB zal de wijzigingen dan in het adresbestand doorvoeren.

CursusleiderProf.dr. Peter Boelhouwer

www.otb.bk.tudelft.nl/agendaOTB TU Delft

OTB_TUDelft

Cursusprogramma voorjaar 2019

Cursus Data Kosten

4-daagse cursus Duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen

4-daagse cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorpo-raties

Kijk voor een actueel overzicht op: www.otb.bk.tudelft.nl/agenda. U kunt zich hier ook inschrijven.

Kies dan cursus ‘Recente ontwikkelingen in het wonen’.

10/11 april en 22/23 mei 2019

15/16 mei en 19/20 juni 2019

€ 2.195,-

€ 2.195,-