rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel...

8
Actueel voorkomen van Rosse Stekelstaarten in Nederland 1 1. Inleiding SOVON Vogelonderzoek Nederland verzamelt gegevens van alle in het wild in Nederland voorkomende vogelsoorten. Daartoe behoren ook populaties van soorten die Nederland niet op eigen kracht hebben bereikt, maar uit collecties afkomstig zijn. Één van deze exoten is de Rosse Stekelstaart Oxyura jamaicensis. Deze soort komt van oorsprong voor in Noord-Amerika en is via waterwildcollecties in Europa en ook Nederland geïntroduceerd (Groot 1997, Henderson 2009). Tot het begin van de jaren negentig was het aantal broedgevallen in ons land relatief beperkt. De omvang is langzaam gestegen naar 16-20 paar in 2008 (Van Dijk et al. 2010) en 10-13 in 2009 (Boele et al. 2011). Er wordt verondersteld dat de meeste Nederlandse Rosse Stekelstaarten uit het Verenigd Konkrijk afkomstig zijn, hoewel ook in Nederland flinke aantallen worden gehouden en er jaarlijks een tiental ontsnappen (Groot 1997). In het eerstgenoemde land zijn de aantallen Rosse Stekelstaarten sterk gedaald na een uitroeiingsprogramma ter bescherming van de op wereldschaal bedreigde Witkopeend (waar de soort mee kruist; Henderson 2009). In januari 2009 heeft het voormalige Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het Team Invasieve Exoten in het leven geroepen. Dit team adviseert het huidige ministerie LNV over de (potentiële) schadelijkheid van invasieve exoten in Nederland en over mogelijkheden om dat te voorkomen. Om meer inzicht te krijgen in de verspreiding van de Rosse Stekelstaart heeft dit team SOVON verzocht om een overzicht te geven van de plaatsen waar deze soort de afgelopen 10 jaar is waargenomen en om vogels te tellen op de plekken waar het voorgaande winterseizoen waarnemingen zijn verricht. De resultaten hiervan worden in dit rapport besproken. 2. Methode 2.1. Aanpak Op basis van interpretatie van de beschikbare openbare gegevens (waarneming.nl & watervogeltellingen (niveau van monitoringgebieden)) is een overzicht gemaakt van alle locaties waar de afgelopen tien jaar (2000-2010) waarnemingen van Rosse Stekelstaarten zijn verricht, van de frequentie van het aantal waarnemingen en wat per maand het meest recente seizoen was waarin de soort is vastgesteld in een gebied. Op basis van dit overzicht is een selectie gemaakt van locaties waar de soort in het afgelopen seizoen (juli 2009-mei 2010) Rosse Stekelstaarten zijn aangetroffen. Deze locaties zijn in een GIS bestand en geconverteerd naar Google Earth/Maps bestand, zodat ze gemakkelijk toegankelijk zijn voor belanghebbenden. De eigendomsstatus van ieder wetland is opgevraagd bij het Kadaster en aan de locatie in Google Earth/Maps toegevoegd. 2.2. Veldbezoeken Halverwege februari 2011 zijn door medewerkers van SOVON tellingen uitgevoerd om een actueel overzicht te krijgen van het aantal overwinterende Rosse Stekelstaarten in Nederland. Deze tellingen werden uitgevoerd conform de methode van de door SOVON georganiseerde watervogeltellingen in Nederland (Van Roomen 2003) op de locaties waar tussen juli 2009 en mei 2010 Rosse Stekelstaarten zijn aangetroffen, aangevuld met enkele recente plekken via waarneming.nl (Loenderveense Plas, Veerse Kreek). Iedere locatie is in februari eenmaal bezocht en geteld (behalve de Gouwzee, door mist mislukte eerste telling). Naast het aantal Rosse Stekelstaarten (ook nultellingen zijn genoteerd) zijn de telomstandigheden genoteerd: teldatum, bestede tijd, teldekking, weersomstandigheden. Het was aanvankelijk de bedoeling om in januari 2011 te gaan tellen. Dit is de maand waarin in de afgelopen tien jaar gemiddeld het grootste aantal exemplaren aanwezig is op het kleinste aantal locaties. Door ijsbedekking (en daardoor afwezigheid van vogels) is de telling noodgedwongen een maand uitgesteld. 3. Resultaten In tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de locaties waar in de meest recente seizoenen Rosse Stekelstaarten zijn aangetroffen. Naast de naam en locatie is per maand aangegeven in hoeveel jaren de soort tussen 2000/2001 en 2009/2010 in de betreffende maand is waargenomen (maximaal 10). Daarnaast is per maand aangegeven wat het meeste recente seizoen is waarin de soort is aangetroffen (t/m seizoen 2009/2010). Een seizoen loopt van 1 juli van jaar x tot en met juni van jaar x+1.

Transcript of rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel...

Page 1: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

Actueel voorkomen van Rosse Stekelstaarten in Nederland

1

1. Inleiding SOVON Vogelonderzoek Nederland verzamelt gegevens van alle in het wild in Nederland voorkomende vogelsoorten. Daartoe behoren ook populaties van soorten die Nederland niet op eigen kracht hebben bereikt, maar uit collecties afkomstig zijn. Één van deze exoten is de Rosse Stekelstaart Oxyura jamaicensis. Deze soort komt van oorsprong voor in Noord-Amerika en is via waterwildcollecties in Europa en ook Nederland geïntroduceerd (Groot 1997, Henderson 2009). Tot het begin van de jaren negentig was het aantal broedgevallen in ons land relatief beperkt. De omvang is langzaam gestegen naar 16-20 paar in 2008 (Van Dijk et al. 2010) en 10-13 in 2009 (Boele et al. 2011). Er wordt verondersteld dat de meeste Nederlandse Rosse Stekelstaarten uit het Verenigd Konkrijk afkomstig zijn, hoewel ook in Nederland flinke aantallen worden gehouden en er jaarlijks een tiental ontsnappen (Groot 1997). In het eerstgenoemde land zijn de aantallen Rosse Stekelstaarten sterk gedaald na een uitroeiingsprogramma ter bescherming van de op wereldschaal bedreigde Witkopeend (waar de soort mee kruist; Henderson 2009). In januari 2009 heeft het voormalige Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het Team Invasieve Exoten in het leven geroepen. Dit team adviseert het huidige ministerie LNV over de (potentiële) schadelijkheid van invasieve exoten in Nederland en over mogelijkheden om dat te voorkomen. Om meer inzicht te krijgen in de verspreiding van de Rosse Stekelstaart heeft dit team SOVON verzocht om een overzicht te geven van de plaatsen waar deze soort de afgelopen 10 jaar is waargenomen en om vogels te tellen op de plekken waar het voorgaande winterseizoen waarnemingen zijn verricht. De resultaten hiervan worden in dit rapport besproken. 2. Methode 2.1. Aanpak Op basis van interpretatie van de beschikbare openbare gegevens (waarneming.nl & watervogeltellingen (niveau van monitoringgebieden)) is een overzicht gemaakt van alle locaties waar de afgelopen tien jaar (2000-2010) waarnemingen van Rosse Stekelstaarten zijn verricht, van de frequentie van het aantal waarnemingen en wat per maand het meest recente seizoen was waarin de soort is vastgesteld in een gebied. Op basis van dit overzicht is een selectie gemaakt van locaties waar de soort in het afgelopen seizoen (juli 2009-mei 2010) Rosse Stekelstaarten zijn aangetroffen. Deze locaties zijn in een GIS bestand en geconverteerd naar Google Earth/Maps bestand, zodat ze gemakkelijk toegankelijk zijn voor belanghebbenden. De eigendomsstatus van ieder wetland is opgevraagd bij het Kadaster en aan de locatie in Google Earth/Maps toegevoegd. 2.2. Veldbezoeken Halverwege februari 2011 zijn door medewerkers van SOVON tellingen uitgevoerd om een actueel overzicht te krijgen van het aantal overwinterende Rosse Stekelstaarten in Nederland. Deze tellingen werden uitgevoerd conform de methode van de door SOVON georganiseerde watervogeltellingen in Nederland (Van Roomen 2003) op de locaties waar tussen juli 2009 en mei 2010 Rosse Stekelstaarten zijn aangetroffen, aangevuld met enkele recente plekken via waarneming.nl (Loenderveense Plas, Veerse Kreek). Iedere locatie is in februari eenmaal bezocht en geteld (behalve de Gouwzee, door mist mislukte eerste telling). Naast het aantal Rosse Stekelstaarten (ook nultellingen zijn genoteerd) zijn de telomstandigheden genoteerd: teldatum, bestede tijd, teldekking, weersomstandigheden. Het was aanvankelijk de bedoeling om in januari 2011 te gaan tellen. Dit is de maand waarin in de afgelopen tien jaar gemiddeld het grootste aantal exemplaren aanwezig is op het kleinste aantal locaties. Door ijsbedekking (en daardoor afwezigheid van vogels) is de telling noodgedwongen een maand uitgesteld. 3. Resultaten In tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de locaties waar in de meest recente seizoenen Rosse Stekelstaarten zijn aangetroffen. Naast de naam en locatie is per maand aangegeven in hoeveel jaren de soort tussen 2000/2001 en 2009/2010 in de betreffende maand is waargenomen (maximaal 10). Daarnaast is per maand aangegeven wat het meeste recente seizoen is waarin de soort is aangetroffen (t/m seizoen 2009/2010). Een seizoen loopt van 1 juli van jaar x tot en met juni van jaar x+1.

Page 2: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

SOVON informatierapport 2011/03

2

Rosse Stekelstaart mannetje(s) 17-2-2011 Starrevaart, Leidschendam

Page 3: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

Actu

eel o

verz

icht

van

Ros

se S

teke

lsta

arte

n in

Ned

erla

nd

3

Ta

bel 1

: Loc

atie

s waa

r in

de m

eest

rece

nte

seiz

oene

n Ro

sse

Stek

elst

aart

en zi

jn a

ange

trof

fen.

Naa

st d

e na

am e

n lo

catie

is p

er m

aand

aan

gege

ven

in h

oeve

el ja

ren

de so

ort t

usse

n 20

00/2

001

en

2009

/201

0 in

de

betr

effe

nde

maa

nd is

waa

rgen

omen

(max

imaa

l 10)

. Ook

is p

er m

aand

aan

gege

ven

wat

het

mee

ste

rece

nte

seiz

oen

is w

aari

n de

soor

t is a

ange

trof

fen

(t/m

seiz

oen

2009

/201

0).

Een

seiz

oen

loop

t van

1 ju

li va

n ja

ar x

tot e

n m

et ju

ni v

an v

olge

nde

jaar

.

nr L

ocat

ie

Pro

vinc

ie

xcoo

ryc

oor

jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan

feb

mrt

apr

mei

jun

laat

ste

seiz

oen

jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan

feb

mrt

apr

mei

ju

n

1 A

alke

etbu

itenp

olde

r Zu

id-H

olla

nd

79.7

2743

6.33

92

11

1

2

55

3 20

910

2091

020

910

2091

0

2091

0

2080

920

809

2080

9 20

809

2 D

elfts

e H

out,

Dob

bepl

as

Zuid

-Hol

land

87

.624

449.

842

11

1

24

53

22

33

2091

0 20

910

2091

020

910

20

405

2091

020

910

2091

020

304

2080

9 20

809

2080

9

3 K

raai

enne

st

Zuid

-Hol

land

78

.214

442.

938

55

11

1

16

64

2091

0 20

910

2091

020

405

2040

5

2091

020

405

2080

9 20

809

2080

9

4 Q

uack

jesw

ater

Zu

id-H

olla

nd

64.3

7642

9.50

54

2

1

3

55

67

5 20

910

2091

020

809

20

405

2070

820

809

2070

820

809

2080

9 20

809

5 R

eeuw

ijkse

Pla

ssen

Zu

id-H

olla

nd

111.

662

451.

310

1

12

43

2

2091

0

2091

020

910

2091

020

910

2091

0

2070

8

6 S

tarr

evaa

rtpld

, Lei

dsch

enda

mZu

id-H

olla

nd

89.5

2445

7.38

78

109

910

109

1010

99

8 20

910

2080

920

910

2091

020

910

2091

020

910

2091

020

910

2091

020

809

2080

9 20

809

7 D

ijkw

iele

n, O

ude

Zeug

N

oord

-Hol

land

13

6.04

154

1.34

5

21

31

1

20

910

20

607

2060

720

809

2070

8

2091

0

8 G

ouw

zee

Noo

rd-H

olla

nd

132.

996

494.

810

4

21

11

2091

0

2091

020

809

2000

120

708

2070

8

9 K

inse

lmee

r/Het

IJ/V

ijfho

ek

Noo

rd-H

olla

nd

130.

283

486.

568

11

2

52

1

2091

0

20

910

2091

020

203

20

910

2080

920

304

10 V

ooro

ever

Wer

vers

hoof

N

oord

-Hol

land

13

9.59

152

8.48

6

1

22

14

2

2

20

910

2060

720

607

2040

520

809

2091

020

910

20

506

11 M

arki

ezaa

tsm

eer

Noo

rd-B

raba

nt

77.0

9038

5.95

74

58

28

46

24

35

5 20

910

2091

020

809

2091

020

607

2091

020

910

2080

920

708

2080

920

809

2080

9 20

809

12 D

ront

erm

eer z

uid

Gel

derla

nd/F

levo

land

18

4.95

549

7.42

74

35

2

1

23

3 20

910

2091

020

809

2091

020

809

2080

920

708

2080

9 20

809

13 P

olsm

aten

, Vel

uwem

eer

Gel

derla

nd

178.

654

490.

025

31

23

43

2091

0 20

910

2070

8

20

708

2080

9 20

809

2080

9

14 D

e D

eele

n Fr

iesl

and

190.

511

559.

814

1

21

13

3

2091

0 20

809

20

910

2080

9

20

809

2080

9 20

809

15 D

ront

erm

eer /

Kop

pele

rwaa

rd

Flev

olan

d/O

verij

sel

187.

015

503.

107

22

11

1

1

2091

0 20

910

2080

920

809

2080

9

2070

8

2060

7

16 K

etel

mee

r oos

t - V

osse

mee

r Fl

evol

and/

Ove

rijse

l 18

1.66

951

0.48

31

2

22

23

20

910

2080

920

809

20

809

2091

0

20

405

2040

5

17 B

oven

wat

er, K

nard

ijk

Flev

olan

d 15

6.46

450

0.43

5

23

69

109

87

2

20

910

20

506

2091

020

910

2091

020

910

2080

920

809

2080

920

506

18 K

eers

luis

plas

, Fle

vola

nd

Flev

olan

d 15

6.47

249

6.47

6

2

33

54

21

22

1 20

910

20

506

20

708

2060

720

910

2060

720

607

2040

520

506

2050

6 20

506

19 L

epel

aarp

lass

en /

Lage

Vaa

rt Fl

evol

and

143.

210

491.

542

47

74

56

74

78

67

2091

0 20

910

2080

920

708

2091

020

809

2091

020

910

2091

020

910

2080

9 20

809

2080

9

20 P

ampu

shav

en

Flev

olan

d 13

8.13

148

9.12

5

22

23

1

20

910

20

708

2091

020

910

2091

020

102

21 H

ijker

veld

/Die

pend

al, B

eile

n D

rent

he

227.

288

548.

704

33

43

11

1

33

43

2091

0 20

809

2070

820

910

2091

020

809

2050

620

809

20

809

2080

9 20

809

2080

9

22 T

exel

zui

d N

oord

-Hol

land

11

1.60

955

8.20

41

12

32

1

34

77

5 20

809

2070

820

607

2070

820

607

2050

6

2070

820

809

2080

920

809

2080

9 20

809

23 O

ostv

aard

ersp

lass

en/o

.v.d

ijk

Flev

olan

d 15

1.48

849

6.52

8

1

11

35

21

11

20

809

20

506

20

001

2000

120

809

2070

820

506

2060

720

001

2030

4

24 L

auw

ersm

eer n

oord

oost

G

roni

ngen

20

9.72

859

9.56

41

24

11

1

2

24

20

506

2030

420

304

2050

620

304

2030

4

2010

2

2030

420

405

2040

5

25 L

auw

ersm

eer z

uidw

est

Frie

slan

d 20

7.39

259

5.03

14

54

23

12

35

56

5 20

506

2050

620

405

2030

420

304

2030

420

203

2020

320

506

2050

620

506

2050

6 20

506

so

m

46

5453

5255

5573

5258

7173

53

ge

m

3,

03,

13,

42,

53,

13,

73,

83,

33,

23,

64,

64,

0

Page 4: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

SOVO

N in

form

atie

rapp

ort 2

011/

03

4

Tabe

l 2:E

igen

dom

situ

atie

op

basi

s van

geg

even

s van

het

Kad

aste

r van

geb

iede

n w

aar i

n de

seiz

oene

n 20

08/2

009

en 2

009/

2010

Ros

se st

ekel

staa

rten

zijn

vas

tges

teld

.

nr lo

catie

Pr

ovin

cie

eige

naar

1 ei

gena

ar2

eige

naar

3

1 A

alke

etbu

itenp

olde

r Zu

id-H

olla

nd

Sta

atsb

osbe

heer

(eig

) R

ecre

atie

scha

p M

idde

n-D

elfla

nd

NM

Rie

tput

ten

(beh

eerd

er)

2 D

elfts

e H

out,

Dob

bepl

as

Zuid

-Hol

land

S

taat

sbos

behe

er

3 K

raai

enne

st

Zuid

-Hol

land

S

taat

sbos

behe

er

HH

R D

elfla

nd

4 Q

uack

jesw

ater

Zu

id-H

olla

nd

NM

Voo

rnes

Dui

n

5 R

eeuw

ijkse

Pla

ssen

Zu

id-H

olla

nd

Gem

eent

e R

eeuw

ijk

6 S

tarr

evaa

rtpld

, Lei

dsch

enda

m Z

uid-

Hol

land

S

taat

sbos

behe

er

onbe

kend

7 D

ijkw

iele

n, O

ude

Zeug

N

oord

-Hol

land

G

emee

nte

Wie

ringe

rmee

r G

emee

nte

Wer

vers

hoof

H

HR

Hol

land

s N

oord

erkw

artie

r / R

ecre

atie

sch

Wes

tF*

8 G

ouw

zee

Noo

rd-H

olla

nd

SB

B /

Gem

Bro

ek in

Wat

erla

nd /

Mar

k G

emee

nte

Mon

nick

enda

m

Ste

vin

Bet

on/W

ater

bouw

BV

9 K

inse

lmee

r/Het

IJ/V

ijfho

ek

Noo

rd-H

olla

nd

Sta

atsb

osbe

heer

G

emee

nte

Am

ster

dam

G

emee

nte

Die

men

/ M

uide

n

10 V

ooro

ever

Wer

vers

hoof

N

oord

-Hol

land

S

taat

sbos

behe

er

HH

R H

olla

nds

Noo

rder

kwar

tier

Gem

eent

e W

erve

rsho

of

10 V

ooro

ever

Wer

vers

hoof

N

oord

-Hol

land

on

beke

nd

Goo

gle:

Stic

htin

g Ja

chth

aven

And

ijk

11 M

arki

ezaa

tsm

eer

Noo

rd-B

raba

nt

onbe

kend

G

oogl

e: b

ehee

rder

Bra

bant

s La

ndsc

h*

Goo

gle:

Gem

Ber

gen

op Z

oom

/ W

oens

drec

ht

12 D

ront

erm

eer z

uid

Gel

derla

nd/F

levo

land

G

emee

nte

Elb

urg

/ Dro

nten

W

ater

scha

p Zu

ider

zeel

and

Elb

urge

r wat

ersp

ortv

er. A

dmira

al v

an K

insb

erge

n

13 P

olsm

aten

, Vel

uwem

eer

Gel

derla

nd

Sta

atsb

osbe

heer

G

emee

nte

Nun

spee

t / D

ront

en

RG

V O

nroe

rend

Goe

d B.

V.

14 D

e D

eele

n Fr

iesl

and

Sta

atsb

osbe

heer

15 D

ront

erm

eer /

Kop

pele

rwaa

rd

Flev

olan

d/O

verij

sel

Sta

atsb

osbe

heer

G

emee

nte

Kam

pen/

Dro

nten

G

emee

nte

Old

ebro

ek /

Wat

ersc

hap

Vel

uwe

16 K

etel

mee

r oos

t - V

osse

mee

r Fl

evol

and/

Ove

rijse

l G

emee

nte

Kam

pen

/ Dro

nten

W

ater

scha

p Zu

ider

zeel

and

Stic

htin

g Ja

chth

aven

Ket

elm

eer /

SB

B

17 B

oven

wat

er, K

nard

ijk

Flev

olan

d S

taat

sbos

behe

er

Gem

eent

e Le

lyst

ad

Wat

ersc

hap

Zuid

erze

elan

d

18 K

eers

luis

plas

, Fle

vola

nd

Flev

olan

d

19 L

epel

aarp

lass

en /

Lage

Vaa

rt Fl

evol

and

Sta

atsb

osbe

heer

G

emee

nte

Alm

ere

/ Lel

ysta

d W

ater

scha

p Zu

ider

zeel

and

20 P

ampu

shav

en

Flev

olan

d W

ater

scha

p Zu

ider

zeel

and

Gem

eent

e A

lmer

e

21 H

ijker

veld

/Die

pend

al, B

eile

n D

rent

he

onbe

kend

G

oogl

e: D

rent

sche

Lan

dsch

ap

22 T

exel

zui

d N

oord

-Hol

land

D

efen

sie

Sta

atsb

osbe

heer

Tex

el

Page 5: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

Actu

eel o

verz

icht

van

Ros

se S

teke

lsta

arte

n in

Ned

erla

nd

5

Tabe

l 3: R

esul

tate

n va

n te

lling

van

Ros

se S

teke

lsta

arte

n in

geb

iede

n w

aar i

n he

t sei

zoen

200

9/20

10 v

ogel

s zijn

vas

tges

teld

(nrs

1-2

2), a

ange

vuld

met

twee

ext

ra lo

catie

s waa

r re

cent

vog

els a

anw

ezig

war

en.

nrlo

catie

Pr

ovin

cie

aant

alda

tum

tij

d de

kkin

g (%

)te

mpe

ratu

ur (g

r C)

win

d

neer

slag

(ti

jden

s te

lling

(%))

zich

t (km

/g=

goed

)te

llers

op

m

1A

alke

etbu

itenp

olde

r Zu

id-H

olla

nd

011

-2-2

011

10:0

0-16

:00

9510

gV

ince

nt d

e Bo

er

2D

elfts

e H

out,

Dob

bepl

as

Zuid

-Hol

land

0

11-2

-201

110

:00-

16:0

010

010

gV

ince

nt d

e Bo

er

3K

raai

enne

st

Zuid

-Hol

land

0

11-2

-201

110

:00-

16:0

010

010

gV

ince

nt d

e Bo

er

4Q

uack

jesw

ater

Zu

id-H

olla

nd

011

-2-2

011

9:00

-10:

1510

010

gV

ince

nt d

e Bo

er

5R

eeuw

ijkse

Pla

ssen

Zu

id-H

olla

nd

017

-2-2

011

10:0

0-13

:30

100

110

gV

ince

nt d

e Bo

er

6S

tarr

evaa

rtpld

, Le

idsc

hend

am

Zuid

-Hol

land

18

17-2

-201

112

:00-

14:0

010

01

10

>5R

oy S

late

rus

6aV

lietla

nden

Zu

id-H

olla

nd

017

-2-2

011

12:0

0-14

:00

801

10

>5R

oy S

late

rus

7D

ijkw

iele

n, O

ude

Zeug

N

oord

-Hol

land

0

24-2

-201

19:

10-1

1:30

100

01

Pet

er d

e B

oer

8G

ouw

zee

Noo

rd-H

olla

nd

024

-2-2

011

&

3-3-

2011

13:2

0-15

:30

& 14

:30-

16:4

5 1

0-70

00,

4 &

1,5

Pet

er d

e B

oer

1e te

lling

mis

t, da

arom

opn

ieuw

op

3-3

9K

inse

lmee

r/Het

IJ/V

ijfho

ek

Noo

rd-H

olla

nd

016

-2-2

011

12:4

5-14

:00

100

0>1

0H

arve

y va

n D

iek,

Men

no H

ornm

an

10V

ooro

ever

Wer

vers

hoof

N

oord

-Hol

land

0

24-2

-201

111

:55-

14:2

080

01

Pet

er d

e B

oer

10a

Voo

roev

er W

erve

rsho

of

Noo

rd-H

olla

nd

024

-2-2

011

11:5

5-14

:20

400

1P

eter

de

Boe

r

11M

arki

ezaa

tsm

eer

Noo

rd-B

raba

nt

010

-2-2

011

9:30

-14:

3010

010

>5

Vin

cent

de

Boer

, Erik

van

Win

den,

M

enno

Hor

nman

12D

ront

erm

eer z

uid

Gel

derla

nd/F

levo

land

0

13-2

-201

18:

50-1

2:20

906,

2ZZ

O3

0g

Sym

en D

euze

man

13P

olsm

aten

, Vel

uwem

eer

Gel

derla

nd

013

-2-2

011

8:50

-12:

2010

06,

2ZZ

O3

0g

Sym

en D

euze

man

14D

e D

eele

n Fr

iesl

and

011

-2-2

011

9:30

-15:

3010

00

gR

omke

Kle

efst

ra

15D

ront

erm

eer /

Kop

pele

rwaa

rdFl

evol

and/

Ove

rijss

el

012

-2-2

011

10:0

0-17

:30

905,

5ZO

350

gS

ymen

Deu

zem

an

neer

slag

12,

3 m

m, n

a 12

:00u

dro

og

16K

etel

mee

r oos

t - V

osse

mee

r Fl

evol

and/

Ove

rijss

el

012

-2-2

011

10:0

0-17

:30

70-9

05,

5ZO

350

gS

ymen

Deu

zem

an

neer

slag

12,

3 m

m, n

a 12

:00u

dro

og;

Ket

elm

eer 7

0% o

ntbr

eken

sle

utel

sla

gboo

m

17B

oven

wat

er, K

nard

ijk

Flev

olan

d 3

16-2

-201

19:

45-1

1:30

950

>10

Har

vey

van

Die

k

18K

eers

luis

plas

, Fle

vola

nd

Flev

olan

d 0

16-2

-201

19:

45-1

1:30

100

0>1

0H

arve

y va

n D

iek

19Le

pela

arpl

asse

n / L

age

Vaa

rtFl

evol

and

816

-2-2

011

9:45

-11:

3010

00

>10

Men

no H

ornm

an

20P

ampu

shav

en

Flev

olan

d 0

16-2

-201

111

:30-

12:1

510

00

>10

Har

vey

van

Die

k, M

enno

Hor

nman

21H

ijker

veld

/Die

pend

al, B

eile

n D

rent

he

08-

2-20

1110

:00-

10:3

0>6

08

NW

30

>5W

illem

van

Man

en

last

ig te

ove

rzie

n; v

erbo

den

om e

rom

hee

n te

lo

pen

22Te

xel z

uid

Noo

rd-H

olla

nd

03-

2-20

1116

:00-

18:3

090

ZW4

0>2

Pet

er d

e B

oer

Loen

derv

eens

e Pl

as

Noo

rd-H

olla

nd

216

-2-2

011

14:4

5-16

:25

900

>10

Har

vey

van

Die

k, M

enno

Hor

nman

Vee

rse

Kre

ek

Zeel

and

222

-2-2

011

15:0

0-15

:30

100

30

gG

erar

d Tr

oost

TO

TAA

L 33

Page 6: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

SOVON informatierapport 2011/03

6

Figuur 1. Overzicht van locaties (blauwe vlakken) waar in de seizoenen 2008/2009 en 2009/2010 Rosse Stekelstaarten zijn vastgesteld (ondergrond © Topografische Dienst Nederland). In tabel 2 wordt een overzicht gegeven van de eigendomssituatie van de gebieden waar in de seizoenen 2008/2009 en 2009/2010 Rosse stekelstaarten zijn vastgesteld. De eigendomssituatie is op basis van door het Kadaster verstrekte gegevens. Nadat de recente locaties en hun eigendomssituatie in beeld zijn gebracht is een telschema opgesteld om op deze plekken de actuele situatie van voorkomen van Rosse Stekelstaarten vast te stellen. Deze locaties zijn alle in februari geteld op het voorkomen van de soort (Tabel 3). Er zijn ook twee gebieden geteld in aanvulling op de selectie van recente locaties en waar bleek dat zich zeer recent een of meerdere exemplaren ophielden (Loenderveense Plas en Veerse Kreek). De omstandigheden tijdens de tellingen staan eveneens vermeld in Tabel 3. In totaal werden er 33 vogels geteld: 18 op de Starrevaart, 8 op de Lepelaarsplassen, 3 op het Bovenwater, 2 op de Loenderveense Plas en 2 op de Veerse Kreek. In alle andere onderzochte gebieden werden geen vogels vastgesteld.

Page 7: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

Actueel overzicht van Rosse Stekelstaarten in Nederland

7

Figuur 2. Overzicht van getelde aantallen Rosse Stekelstaarten in februari 2011.

Page 8: rapport Rosse stekelstaarten def - Sovon.nl · SOVON informatierapport 2011/03 4 Tabel 2:Eigendomsituatie op basis van gegevens van het Kadaster van gebieden waar in de seizoenen

SOVON informatierapport 2011/03

8

4. Discussie & conclusies In totaal zijn er 33 vogels vastgesteld. Hoewel de teldekking in de meeste gebieden goed was en de gebieden geteld werden door ervaren professionele watervogeltellers, is het mogelijk dat een enkele vogel aan de aandacht ontsnapt is. Het was belangrijk dat alle gebieden binnen een beperkt tijdsbestek werden geteld omdat zo eventuele verplaatsingen konden worden uitgesloten. Door logistieke omstandigheden lukte het net niet om binnen een periode van twee weken alle gebieden geteld te krijgen. De belangrijkste gebieden zijn echter wel binnen deze periode geteld en alleen Texel, de Deelen en de Gouwzee konden niet binnen deze periode bezocht worden, wat op de laatste na, de minst recente plekken waren. De meeste van de bezochte locaties hebben een brede rietbegroeiing aan de oever en vogels kunnen zich hier dicht tegenaan ophouden (zeker bij harde wind) waardoor ze bijzonder lastig zijn te zien, zeker in combinatie met het toch al gedrongen postuur van de vogel en neiging om buiten het rusten regelmatig te duiken. Er is hier echter door de tellers rekening mee gehouden. Daarom is het waarschijnlijk dat het grootste deel van de in Nederland aanwezige vogels geteld is. Uitgaande van het aantal getelde vogels en eventueel gemiste exemplaren kunnen we uitgaan van een winterpopulatie in Nederland in februari 2011 van 33 tot maximaal 40 exemplaren. Het maximumaantal is gebaseerd op onze telresultaten aangevuld met in openbare bronnen opgegeven aantallen binnen de telperiode, waarbij bij de aanvulling rekening is gehouden met het ontbreken van informatie over de nauwkeurigheid van het opgegeven aantal en de telinspanning. 5. Bronnen BOELE A., VAN BRUGGEN J., VAN DIJK A.J., HUSTINGS F., VERGEER J.-W. & PLATE C.L.

2011. Broedvogels in Nederland in 2009. SOVON-monitoringrapport 2011/01. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Nijmegen.

VAN DIJK A.J., BOELE A., HUSTINGS F., KOFFIJBERG K. & PLATE C.L. 2010. Broedvogels in Nederland in 2008. SOVON-monitoringrapport 2010/01. SOVON Vogelonder zoek Nederland, Beek-Ubbergen.

GROOT, J.B. 1997. Het voorkomen van Rosse Stekelstaart Oxyura jamaicensis in Nederland. Limosa 70 (1): 27-32.

HENDERSON I. 2009. Progress of the UK Ruddy Duck eradication programme. British Birds 102: 680- 690.

VAN ROOMEN M., HUSTINGS F. & KOFFIJBERG K. 2003. Handleiding monitoringproject watervogels. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.

Rosse Stekelstaart man en vrouw (met vrouwtje Wilde Eend), 22-2-2011 Veerse Kreek