40 jaar

Sovon vogelonderzoek

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

Beginjaren 1970• Nauwelijks een landelijk referentiebeeld

• Landelijke coördinatie door Contactorgaan Vogelstudie KNNV (soortonderzoek)

• 1973 Handleiding Broedvogels inventariseren

• Weinig middelen (top.kaarten, kopiëren)

• Zou Atlas lukken?; alles nieuw, moeilijk

Eerste 2 jaren geen betaalde coördinator!

• Vogelaars en Sovon toen weinig ‘aanzien’

• In 1979 ‘de Atlas’; een geweldig tijdsbeeld

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

1973-77 Broedvogelatlas

1978-83 Winter- en trekvogelatlas

1978 Punt-transecttelling (400 routes)

1984-85 Broedvogelmonitoring (2000 plots, 8000 kolonies)

1993 Watervogels (200 telgebieden, 2 miljoen ha)

1995 Nestkaarten (10 000-40 000) en CES (40)

1998-00 Broedvogelatlas

2002 Jaar van

2007 MUS (500 gebieden)

2009 Slaapplaatsen (300)

2011 MAS (1000den)

2012-15 Winter- en broedvogelatlas

Eenvoudig, eenmalig Ingewikkelder, meerjarig

Meetnet gericht op alle soorten

Belangrijke jaren: Atlassen en monitoring

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

• Vereniging ca. 4.000 leden

• Van 1000 naar ruim 8.000 vrijwillige vogeltellers

• Van 1 naar 65 werknemers: coördinatie, databeheer,

onderzoek, redactie, administratie, communicatie etc.

• Kantoor Arnhem, Beek-Ubbergen, Nijmegen

• Sovon voert opdrachten uit, t/m 1992 veelal subsidie

Organisatie Sovon 40 jaar

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

• Meest vrijwilligers, gemotiveerd, deskundig

• Samenwerking VWG’s, provinciale, landelijke instellingen

• Steeds meer tellers, maar gemiddeld ouder

• Verschillen in aantal tellers per regio

Tellers: het kapitaal van Sovon

0

2000

4000

6000

8000

1973-77 1978-82 1983-97 1998-00 2001-12

Indicatie leeftijd Sovon-tellers

> 60 jaar

40-60 jaar

< 40 jaar

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

• Atlassen in 1979, 1987 en 2002

• Sovon-mededelingen 1975-87

• Sovon-nieuws vanaf 1988

• Vogel-jaarrapporten vanaf 1992

• Rapporten inventarisatie en onderzoek

• Website

• Vogelbalans vanaf 2007

• Rode Lijst, N2000, Europese atlas

Artikelen over regio’s, soorten etc.

•

Resultaten publiceren!

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

• Broedvogels (174 soorten) evenveel toe- als afname

• Water- en wintervogels (127 soorten) meer soorten toename

Scorekaart na 40 jaren

toename

stabiel, onzeker

afname

toenamestabiel, onzeker

afname

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

• Oeverzwaluw en

neerslag Sahel

• Zwartkop

- uitbreiding habitat

- jaarlijkse overlevingskans adulten toegenomen

Enorme veranderingen, maar waardoor

precies?

0

10

20

30

40

1980

2010

Aanta

l pare

n X

1000

Oeverzwaluw

Neerslag Sahel

0

50

100

150

200

250

1990

Index (

1990=100

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

Verliezers: 1973-77 2010-12

• Zomertortel 35.000-50.000 4.000-5.000

• Watersnip 5.500-10.000 900-1100

• Tapuit 1.900-2.500 250-300

• Kuifleeuwerik 3.000-5.000 2-4

Winnaars:

• Slechtvalk 0-1 90-100

• Middelste B Specht 1 380-460

• Blauwborst 900 15.000-20.000

• Grauwe Gans 100-150 40.000-45.000

Niets blijft zoals het is

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

Nog lang niet uitgeteld• Telwerk volhouden, maar meten waar nodig

• Beter inzicht door integratie verspreiding en monitoring (levende atlas)

• Zoeken naar verklaringen, oorzaken bijv. broedbiologie, voedsel en m.b.v. nieuwe mogelijkheden geolocators

• Samenwerking en onderzoek Europa, Afrika

• Zonder meetgegevens geen goede

bescherming, beheer en beleid

Op naar de 50 jaar Sovon!

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

1. Wat is het oudste monitoringproject van Sovon?

A. BSP - Bijzondere Soorten Project

B. PTT - Punt-transecttellingen

C. BMP - Broedvogel Monitoring Project

2. Hoeveel Atlasprojecten heeft Sovon t/m nu georganiseerd?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Lustrumquiz - 1

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

3. Hoeveel waarnemers heeft Sovon thans ongeveer?

A. 2000

B. 4000

C. 6000

D. 8000

4. Waar zien we de grootste afname (zowel in % als aantal soorten), bij broedvogels of water/wintervogels?

A. Broedvogels

B. Water/wintervogels

C. Bij beide evenveel

Lustrumquiz - 2

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

5. Sinds wanneer verschijnt het tijdschrift Sovon-nieuws?

A. 1978

B. 1988

C. 1998

D. 2000

6. Welke soort neemt de laatste jaren, tegen de verwachting in, sterk toe in het agrarisch landschap?

A. Patrijs

B. Grutto

C. Roodborsttapuit

Lustrumquiz - 3

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

7. Waar staat de afkorting MUS voor?

A. Meetnet Urbane Stadsvogels

B. Meet Uilskuikens & Stadsvogels

C. Meetnet Urbane Soorten

8. De Slechtvalk broedt sinds 1990 regelmatig in ons land. Hoeveel paren waren er naar schatting in 2011?

A. 50

B. 100

C. 200

Lustrumquiz - 4

Sovon Vogelonderzoek NederlandSovon Vogelonderzoek Nederland

9. Van welke soort is de

verspreidingskaart uit de

broedvogelatlas 1998-2000?

A. Veldleeuwerik

B. Grote Bonte Specht

C. Zwartkop

10. Schat zo nauwkeurig mogelijk hoeveelhectare er in de periode 2008 t/m 2012 op broedvogels is onderzocht binnen het BMP?

Lustrumquiz - 5