Kenmerk: 2019/127350 1/3

Raadsinformatiebrief

Onderwerp

Circulaire verwerking kunstgrasmatten en vergelijk kunstgras hybride velden

Nummer 2019/127350 Datum college 26 februari 2019

Portefeuillehouder Snoek, M.

Programma/beleidsveld 1.1 Onderwijs en sport

Afdeling JOS

Auteur M. Termond

Telefoonnummer 023-5113474

Email mtermond@haarlem.nl

Bestemd voor: Het college stuurt deze raadsinformatiebrief ter kennisname naar de commissie

Samenleving. Behoort bij raadsnota over de kredieten voor de vervangings-

investeringen en uitbreidingsinvesteringen sportvelden (2018/670718), ter

bespreking in de raad d.d.28 februari 2019

Bijlagen 1. Informatie circulaire verwerking kunstgrasmatten Re-Match

2. Berichtgeving vanuit de Kunstgras Alliantie

Het college wil u informeren over de mogelijkheden voor de circulaire verwerking van de drie Haarlemse

kunstgrasmatten. Voorts informeren wij u over de voor- en nadelen van het “supergras” (het hybride veld).

1. Maatschappelijk verantwoord ondernemen met circulaire verwerker Re-Match

In de raadsinformatiebrief (2019/60460) over de verwerking van de kunstgrasmatten hebben we u

geïnformeerd over de offerte aanvraag bij Re-Match voor de afvoer van de drie kunstgrasmatten (EDO,

Olympia en Aurora). Re-Match is een erkend verwerker met circulariteit en recycling hoog in het vaandel.

Re-Match voert de drie kunstgrasmatten af. Ze recyclen de complete rollen kunstgras inclusief infill en

brengen de componenten (kunstgrasvezels, het zand en de rubberinfill) terug als nieuwe grondstof.

De kunstgrasmatten worden naar een opslaglocatie getransporteerd en vervolgens in containers naar

Denemarken getransporteerd en binnen het jaar verwerkt in de fabriek in Denemarken. Zie bijlage 1 met

informatie over hun recycling concept.

Marktontwikkeling recycling kunstgrasmatten

Recentelijk heeft Re-Match kenbaar gemaakt haar verwerkingscapaciteit voor de Nederlandse markt dit

najaar uit te breiden met 80.000 ton per jaar in afwachting van een verwerkingslocatie in Zuid Nederland. Nu

bedraagt deze capaciteit voor de Nederlandse markt nog ca 10.000 ton per jaar.

De Alliantie wil ook toe naar 100% circulaire recycling maar bevinden zich nog in de opstartfase. Re-Match

heeft al een bewezen recycling format voor 100% circulaire verwerking van kunstgrasmatten in Denemarken.

De Alliantie ziet 2019 als testjaar waarin wordt onderzocht hoe ze een 100% circulaire aanpak van

kunstgrasmatten probeert te bereiken. Waarschijnlijk zal de Alliantie in 2019 alleen nog matten opslaan en

Kenmerk: 2019/127350 2/3

vindt er in 2019 nog geen verwerking van de kunstgrasmatten plaats. Zie bijlage 2 met berichtgeving vanuit

de Alliantie.

Hogere meerkosten met verwerking 3 kunstgrasmatten bij Re-Match

De kostenramingen voor de toplaagrenovaties voor EDO, Olympia en Aurora velden - zoals benoemd in

geheime bijlage B ex art 25 Gemeentewet - zijn gebaseerd op de situatie vóór sluiting van de

verwerkingsbedrijven Vink BV en Tuft recycling. De meerkosten liggen tussen de € 50.000 en € 60.000 voor

opdrachtverstrekking aan Re-Match voor 100% recycling van de kunstgrasvelden EDO, Olympia en Aurora.

Dekking van deze meerkosten kan gevonden worden binnen de jaarschijf 2019 besteedbare kredietruimte

voor bestaand areaal sportvelden. Kosten voor verwerking bij de Alliantie zijn waarschijnlijk hoger (op basis

van hogere prijs per m2). Het is nog wachten op de definitieve offerte.

Structureel zijn de tarieven voor afvoeren en verwerking van kunstgras matten vanaf 2019 verdubbeld

vergeleken met de tarieven voor 2017/2018. De extra kosten voor een rubber zand ingevuld voetbalveld ligt

op ca € 20.000 en voor een zand ingevuld kunstgrasveld (hockey/korfbal) op ca € 14.000.

2. Vergelijk supergras, hybride velden

Tijdens de commissiebehandeling is “supergras” met 900 uur bespeelbaarheid genoemd als alternatief voor

de infill kunstgrasvelden. Hoewel deze hybride velden niet in de matrix zijn opgenomen, zijn in het memo

invulmateriaal kunstgras (bijlage C bij het raadsstuk) de voor- en nadelen van hybride velden benoemd.

Onder punt 4.8 van dat memo vindt u een vergelijking op verschillende aspecten tussen hybride velden en

ingestrooide kunstgrasvelden.

Belangrijk is dat de bespeelbaarheid van hybride velden maximaal 500 uur is. Producenten noemen 800 tot

900 uur. Wij gaan daar niet van uit omdat de grasmat dan volledig kaal is gespeeld en de kans groot is dat de

velden halverwege het seizoen niet meer bespeeld kunnen worden.

De bespeelbaarheid van een ingestrooid kunstgrasveld bedraagt 1200 uur. Voor een natuurgrasveld is de

bespeelbaarheid 300 uur. De bespeelbaarheid is voor het college de belangrijkste reden om te kiezen voor

ingestrooide kunstgrasvelden.

Het college vertrouwt er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Het college van burgemeester en wethouders,

de secretaris de burgemeester

Kenmerk: 2019/127350 3/3

De nieuwe wereldwijde standaard in kunstgrasrecycling

RE-THINKRE-CYCLERE-MATCH

(Re1 Match____ TURF RECYCLING

Bedenk opnieuw wa u met uwversleteni <unstgras doe

Wanneer kunstgras versleten is - doorgaans na 8-12 jaar gebruik - zijn er meerdere mogelijkheden om van uw kunstgras af te raken. Maar, wanneer u voor de juiste keuze wilt gaan omtrent het milieu, is er één oplossing: Re-Match.

Re-Match beschikt als enige ter wereld over een duurzame, gepatenteerde technologie wat de recycling van kunstgras voor iedereen ten goede komt. Van u als klant, tot het milieu.

In onze moderne fabriek recyclen we de complete rollen kunstgras en brengen alle componenten terug als nieuwe grondstof.De kunstgrasvezel, de backing, het zand en natuurlijk het rubberinfill.Al de gereinigde materialen kunnen opnieuw worden gebruikt. Sommige als grondstof voor de kunstgrasindustrie, andere in een nieuwe markt.

Turf input Downsizing Drying

Sand Rubber

V " «t«>Separation Fiber Backing

Wij garanderen 99% recycling van uw oude kunstgrassysteem met ons milieu- en klimaat vriendelijk proces. Re-Match beschikt over een ETV-certificaat wat garant staat voor een efficiënte, en milieuvriendelijke manier van recyclen.

Dit betekent dat Re-Match niet alleen uw kunstgras op de meest duurzame manier kan recyclen, maar omdat we in staat zijn om er nieuwe grondstoffen en producten van te maken, ook tegen een zeer aantrekkelijk tarief. Zelfs in vergelijking met de minst milieuvriendelijke oplossingen als verbranding en landfill.

Dus, bedenk opnieuw wat u met uw oude kunstgrasveld gaat doen.

“Re-match zal de ecologische effecten van verbranding of dumpen van versleten kunstgras niet tolereren. Door recycling, dragen wij bij aan de circulaire economie. Wereldwijd."

De populariteit van kunstgras neemt snel toe. Voornamelijk bij voetbalvelden, waar kunstgras er niet alleen het speelseizoen verlengt, maar ook minder onderhoud vergt en waterverbruik beperkt.

Re-Match is het enige bedrijf in de wereld dat een duurzaam proces heeft ontwikkeld voor recycling van kunstgras. Het industriële proces is gepatenteerd en garandeert 99% recycling van het systeem.

Waar andere bedrijven het infill uit het kunstgras schudden en het overige gedeelte verbranden, recyclet Re-Match het complete systeem in de moderne fabriek op de meest duurzame manier.

In EMEA alleen al, meer dan 30 miljoen vierkante meter kunstgras (gelijk aan >4160

voetbalvelden) zal gerecycled moeten worden in 2017.

Bij verbranding, zou er met deze getallen 1,7 miljoen ton aan koolstofdioxide vrijkomen in het milieu.

Bij de efficiënte, high-tech fabriek wordt het complete kunstgrassysteem vermalen, gedroogd, gescheiden en gereinigd. Dit alles zonder het gebruik van water.Het eindresultaat zijn 4 schone & droge componenten klaar voor een volgend leven.

Het >99% schone zand, rubber, kunstgrasvezel en de backing zijn van de hoogste kwaliteit en worden regelmatig op kwaliteit gecontroleerd bij externe instituten. Alle componenten kunnen opnieuw gebruikt worden in nieuwe hoogwaardige producten, zowel binnen als buiten de kunstgras industrie.

Bij Re-Match wordt het volledige kunstgrassysteem gerecycled - niets wordt verspilt.Dat is waarom Re-Match een duurzame oplossing is, generatie na generatie.

Wordt uw oude kunstgrasveld een C02 vervuilend monster?

De keuze is aan u...

Of, maakt u er een duurzame grondstof van waar we de circulaire economie mee stimuleren?

Heeft u een kunstgrasveld dat gerenoveerd of verwijderd dient te worden? Dan is Re-Match u enige duurzame oplossing. Naast dat het de meest milieuvriendelijke oplossing is, zijn de Re-Match Recycling kosten vele malen lager dan verbrandings- of landfill kosten.

Als voorloper op het gebied van duurzame recycling, zet Re-Match de nieuwe, wereldwijde standaard in de kunstgrasrecyding. Onze gepatenteerde technologie wordt door de markt gezien als de nieuwe benchmark binnen de industrie.

Dit betekent dat clubs, gemeenten en andere belanghebbenden de circulaire economie kunnen bevorderen en een duurzame, groene reputatie kunnen opbouwen door te werken met Re-Match.

Re-Match kan u helpen met het milieu, als u de juiste keuze maakt...

- De enige duurzame oplossing

- De meest milieuvriendelijke oplossing

- De meest voordelige oplossing

«stoot /3f> een te vervangen k in-.tgrasseld Verbranding** 336 ton CO. jProductie /ar meuv.e grcroMcffer.*** èi.5 ton CO.Pec\d rg /ar de g'ondHoffen bi| ke-Vatcb 19.5 ton CO .

Me: Re-Matco tesoaar. j net milieu ce uitstoof van .ero-and ng er de productie var niej^e grcrcstoffen D t geen een retro ’eouctie rct 358 tor co.-utstoct pe' /eloWist u cat bet verbranden /ar een k an;;tgrasveld deretfce negatieve impact neet: als het .-ecanden van crge.ee' :3.4 m Ijoen plastic

‘Bron: fSTO Betytlinf nt'hgroep “Bron. Unvtnal TTtrttit Trthnohgiri •••R

Re-Match process description Rev MatchTURF RECYCLING

When transporting used artificial turf and infill components across borders it is important to cömpry with the European Waste Legislation and the artificial turf system has been classified as "unlisted waste" and therefore treated as hazardous waste.

Re-Match are in compliance with the European Waste Legislation and have formed partnerships with local waste companies in each country ensuring the correct and legal transport of artificial turf systems. Financial deposits have been placed with the local environmental authorities as required by law and documentation will follow each transport ensuring a proper disposal and recycling of the full system.

Notification process:

• Re-Match has filed for yearly notification agreements with the respective environmental authorities and will therefore arrange all transportation from jobsite to our recycling facility in Herning, Denmark. Due to the right legislation when transporting unlisted waste like old artificial turf and infill components, it is most important that Re-Match organize the transport. We are not allowed to receive any old turf that hasn't been notified correctly to the environmental authorities at both origin and destination.

• Re-Match and our local partners will issue the proper paperwork prior to arranging the loading of the trucks and make sure that all trucks have the proper paperwork and permits in place and to notify the authorities prior to loading the old artificial turf at the jobsite.

• Once the old artificial turf system is received at the Re-Match recycling facility the documents will be signed off, and the local environmental authorities will be notified in order for them to close the international transport properly, and to document that the old artificial turf system has been disposed of correctly and according to international legislation.

Transportation process:

• Each truck will pass the closest certified truck scale to each jobsite and each truck will be weighed.• Each truck will have the proper documentation with them when Crossing the border in case they

are inspected by the authorities.• When the trucks arrivé to the Re-Match recycling facility they will pass a certified truck scale again,

to make sure the weight loaded at origin is received at the recycling facility.• A 2% variation is allowed due to moisture content in the old artificial turf system.

Recycling orocess:

*—The old artificial turf system will be recyded iniull.----------------------------------------------------------------• The rolls of artificial turf incl. infill components will be loaded into our machinery.• The machinery can process 8 tons per hour so one full size field will be processed within approx. 30

hours.

• The initial process consists of two downsizing steps where the old artificial turf will be cut into smaller pieced and the separation of plastic and rubber/sand components will start.

• Hereafter the full system will undergo a drying process, which is necessary in order for a proper separation process can take place. A proper drying process at the correct temperature to make sure the material is dry, but not melted.

• The infill components i.e. rubber and sand will be separated with both sieves and separating tables utilizing the density of each fraction, which enables us to separate the components to a cleanliness of 99,95% for each fraction.

• The old artificial turf will be cut into even smaller pieces enabling a separation of fibers and backing utilizing wind sieves and density separation. During the same process remaining amount of sand and rubber dust will also be separated and will be allocated in the respective fraction of same material. Again this process will provide a cleanliness of plastic items of 99,95%.

• Through the entire process the materials will be in a closed loop and not exposed to the environment, and once processed and separated the materials will be loaded straight into big bags and distributed to already approved end users.

Processed materials:

• The rubber materials will be sent to either manufacturers of rubber tiles and stall mats or the asphalt industry that can utilize the rubber particles as replacement for Virgin SBS used in their

process.• The sand materials can be utilized in new artificial turf fields or in the sandblasting industry.• The fibers will be sent to plastic compounders that will compound the fibers and use them in

production of plastic items such as plastic pallets, plastic boxes or cheaper plastic items. The fiberscan also be utilized in the production of new artificial turf fibers for landscape turf production.

• The backing fraction will be used as a filler in pre-fabricated foam pads for artificial turf under layer.

Utrecht, 13 februari 2019 Geachte heer/mevrouw, In de derde week van januari ontving u van ons het bericht dat de grote kunstgrasleveranciers en – aannemers in Nederland de Alliantie van samenwerkende kunstgrasproducenten en -aannemers zijn gestart. Met deze brief brengen wij u op de hoogte van de belangrijke stappen die sindsdien zijn gezet richting de opening van een recyclingfabriek voor hoogwaardige, circulaire verwerking van kunstgras. Wij werken op dit moment aan de volgende stappen:

1. Inname kunstgras seizoen 2019 2. Bouw recyclingfabriek

1. Inname kunstgras seizoen 2019 Noodfaciliteit in Hoorn per direct open Omdat er in Nederland momenteel een grote vraag bestaat naar een partij die op verantwoorde wijze kunstgras kan innemen, biedt de Alliantie per direct een tijdelijke noodfaciliteit voor inname en opslag. Met deze faciliteit op de locatie Schelphoek te Hoorn bieden wij een onmiddellijke oplossing voor de vele partijen in Nederland die op dit moment niet over innamemogelijkheden voor oud kunstgras beschikken. Dit geschiedt uiteraard onder de garantie en zekerheid van duurzame en verantwoorde verwerking. De faciliteit in Hoorn is een volledig vergunde locatie voor deze inname. Bent u geïnteresseerd in onmiddellijke inname en opslag van kunstgras in Hoorn? Neem dan contact op met de Alliantie via info@kunstgrasalliantie.nl. Gecontroleerde tijdelijke opslagfaciliteit op centrale plek in Amsterdam In aanvulling op de noodfaciliteit verwacht de Alliantie op korte termijn een voorziening voor gecontroleerde tijdelijke opslag van kunstgras te kunnen openen. De beoogde locatie ligt in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. Het vergunningstraject – dat in goed overleg met het Amsterdamse havenbedrijf, de gemeente Amsterdam en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt doorlopen – bevindt zich in de afrondende fase. Zo verwachten wij op korte termijn veilige inname te kunnen garanderen op een tijdelijke locatie die aan alle richtlijnen en criteria voldoet. De Alliantie draagt hiermee ook zorg voor verantwoordelijke inname van kunstgrasmatten voorafgaand aan de opening van de permanente recyclingfabriek. 2. Bouw en opening fabriek Parallel aan de vergunningen voor de tijdelijke locatie werken wij in goed overleg met bovengenoemde partijen aan de vergunningen voor de definitieve locatie voor de recyclingfabriek. De beoogde locatie ligt aan de Santoriniweg in het Amsterdamse havengebied: midden in het zogenoemde circulaire cluster waar verschillende circulaire bedrijven actief zijn. De komst van de fabriek sluit naadloos aan bij de circulaire ambities van het Amsterdamse havenbedrijf, de gemeente Amsterdam en de landelijke overheid. Daarnaast zet de Alliantie in op deze locatie vanwege de centrale locatie en de goede bereikbaarheid – ook per schip. De recyclingfabriek is straks onder gelijke voorwaarden beschikbaar voor iedere leverancier, aannemer en opdrachtgever in Nederland. Opdrachtgevers kunnen via hun aannemer en/of leverancier het kunstgras laten innemen en verwerken bij de Alliantie, of indien gewenst ook rechtstreeks de kunstgrasvelden aanbieden. De recyclingfabriek biedt na opening ruim voldoende capaciteit voor alle kunstgrassportvelden die in Nederland jaarlijks vervangen worden.

Zodra de vergunningverlening rond is, starten wij direct met de aanleg en inrichting van de recyclingfabriek, die de naam GBN Artificial Grass Recycling krijgt. Over de voortgang van dat proces zullen we u goed op de hoogte houden. De Alliantie benadrukt graag opnieuw dat de inname van oud kunstgras per direct mogelijk is: nu al bij de noodfaciliteit in Hoorn en naar verwachting op korte termijn op de tijdelijke locatie in Amsterdam. U kunt met vragen of opmerkingen terecht bij het emailadres info@kunstgrasalliantie.nl. Hartelijke groet, namens de Kunstgrasalliantie, Eric van Roekel Directeur GBN Groep

Utrecht, 13 februari 2019 Geachte heer/mevrouw, In de derde week van januari ontving u van ons het bericht dat de grote kunstgrasleveranciers en – aannemers in Nederland de Alliantie van samenwerkende kunstgrasproducenten en -aannemers zijn gestart. Met deze brief brengen wij u op de hoogte van de belangrijke stappen die sindsdien zijn gezet richting de opening van een recyclingfabriek voor hoogwaardige, circulaire verwerking van kunstgras. Wij werken op dit moment aan de volgende stappen:

1. Inname kunstgras seizoen 2019 2. Bouw recyclingfabriek

1. Inname kunstgras seizoen 2019 Noodfaciliteit in Hoorn per direct open Omdat er in Nederland momenteel een grote vraag bestaat naar een partij die op verantwoorde wijze kunstgras kan innemen, biedt de Alliantie per direct een tijdelijke noodfaciliteit voor inname en opslag. Met deze faciliteit op de locatie Schelphoek te Hoorn bieden wij een onmiddellijke oplossing voor de vele partijen in Nederland die op dit moment niet over innamemogelijkheden voor oud kunstgras beschikken. Dit geschiedt uiteraard onder de garantie en zekerheid van duurzame en verantwoorde verwerking. De faciliteit in Hoorn is een volledig vergunde locatie voor deze inname. Bent u geïnteresseerd in onmiddellijke inname en opslag van kunstgras in Hoorn? Neem dan contact op met de Alliantie via info@kunstgrasalliantie.nl. Gecontroleerde tijdelijke opslagfaciliteit op centrale plek in Amsterdam In aanvulling op de noodfaciliteit verwacht de Alliantie op korte termijn een voorziening voor gecontroleerde tijdelijke opslag van kunstgras te kunnen openen. De beoogde locatie ligt in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. Het vergunningstraject – dat in goed overleg met het Amsterdamse havenbedrijf, de gemeente Amsterdam en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt doorlopen – bevindt zich in de afrondende fase. Zo verwachten wij op korte termijn veilige inname te kunnen garanderen op een tijdelijke locatie die aan alle richtlijnen en criteria voldoet. De Alliantie draagt hiermee ook zorg voor verantwoordelijke inname van kunstgrasmatten voorafgaand aan de opening van de permanente recyclingfabriek. 2. Bouw en opening fabriek Parallel aan de vergunningen voor de tijdelijke locatie werken wij in goed overleg met bovengenoemde partijen aan de vergunningen voor de definitieve locatie voor de recyclingfabriek. De beoogde locatie ligt aan de Santoriniweg in het Amsterdamse havengebied: midden in het zogenoemde circulaire cluster waar verschillende circulaire bedrijven actief zijn. De komst van de fabriek sluit naadloos aan bij de circulaire ambities van het Amsterdamse havenbedrijf, de gemeente Amsterdam en de landelijke overheid. Daarnaast zet de Alliantie in op deze locatie vanwege de centrale locatie en de goede bereikbaarheid – ook per schip. De recyclingfabriek is straks onder gelijke voorwaarden beschikbaar voor iedere leverancier, aannemer en opdrachtgever in Nederland. Opdrachtgevers kunnen via hun aannemer en/of leverancier het kunstgras laten innemen en verwerken bij de Alliantie, of indien gewenst ook rechtstreeks de kunstgrasvelden aanbieden. De recyclingfabriek biedt na opening ruim voldoende capaciteit voor alle kunstgrassportvelden die in Nederland jaarlijks vervangen worden.

Zodra de vergunningverlening rond is, starten wij direct met de aanleg en inrichting van de recyclingfabriek, die de naam GBN Artificial Grass Recycling krijgt. Over de voortgang van dat proces zullen we u goed op de hoogte houden. De Alliantie benadrukt graag opnieuw dat de inname van oud kunstgras per direct mogelijk is: nu al bij de noodfaciliteit in Hoorn en naar verwachting op korte termijn op de tijdelijke locatie in Amsterdam. U kunt met vragen of opmerkingen terecht bij het emailadres info@kunstgrasalliantie.nl. Hartelijke groet, namens de Kunstgrasalliantie, Eric van Roekel Directeur GBN Groep