JC Consul tanc y, JC Staf f i ng en inmanovra z i jn onderdeel van de JC Groep 1/2

Rabobank 167844261 KvK 09119893 BTW -nr . NL 809548598 B01

Kerkenbos 1008

6546 B A Ni jmegen

T 024 – 371 20 80

F 024 – 371 20 90

E in fo@jcconsul tanc y. n l

I www. jcconsul tanc y.n l

www. jcgroep.n l

PxQ kostprijsanalyse in het licht van markt, productie en kwaliteit

Aanleiding Marktwerking, WMO en concurrentie zijn belangrijke thema’s in de zorg geworden. Tarieven staan onder druk en steeds meer aanbieders ervaren wat het is om voor een deel van de productie te moeten offreren bij het Zorgkantoor. Een steeds vaker gehoorde vraag in dat kader is: wat kost mijn product? Die vraag is eenvoudi-ger gesteld dan beantwoord. Er is weliswaar een veel-heid aan analysemethodes beschikbaar om kostprijzen tot op de cent nauwkeurig te calculeren, maar dat leidt in de meeste gevallen slechts tot een statische kostprijs. Sturen op kostprijs is dan onmogelijk. De PxQ-methode is een dynamisch middel om de kostprijs van producten te integreren met de reguliere bedrijfsvoering. De ontwikkelingen op de markt De financiering van de reguliere productie van zorgaan-bieders (zowel intramuraal als extramuraal) verandert van output naar prestatiegericht. Daarnaast zal binnen afzienbare tijd een belangrijk deel van de zorgvraag niet langer AWBZ-gefinancierd zijn en zal de zorgmarkt steeds verder opengaan. Oriëntatie op de markt is daar-door van levensbelang geworden. Als goede maat-schappelijke ondernemers vertalen veel zorgorganisa-ties de veranderende omgevingsfactoren in eerste in-stantie naar acties om de bedrijfsvoering doelmatiger te maken, bijvoorbeeld door effectief en transparant te werken met aandacht voor een balans tussen prestaties en gemaakte kosten. In het bijzonder in het zoeken naar die balans komt de marktoriëntatie terug. Producten hebben een levenscy-clus en kunnen afhankelijk van de fase waarin ze verke-ren en de markt waarop ze worden ingezet geld opleve-ren, dan wel geld kosten. Door resultaten zichtbaar te maken en verantwoording af te leggen ten opzichte van een externe en/of interne benchmark, wordt marktoriën-tatie op intuïtieve wijze geïntroduceerd.

De PxQ-methode De PxQ-methode (P maal Q) heeft als vertrekpunt de markt en de producten zoals de organisatie haar pro-ducten in de markt zet, nl. de Product-Markt-Combinaties (PMC’s): in aanvang zouden dat de lan-delijke zorgarrangementen kunnen zijn. Aan deze PMC’s worden kosten toegerekend met behulp van een op het principe van Activity Based Costing (ABC) gebaseerde methodiek: indirecte kos-ten worden toegerekend op activiteitenniveau, in plaats van op bedrijfsonderdeel. Daar zit voor veel organisaties wel een probleem, omdat het toewijzen van kosten soms zeer arbitrair is. Voor een goede werking van de PxQ-methode is het echter niet nood-zakelijk dat alle kosten al direct kunnen worden toe-gewezen. Weliswaar is een interne kostprijs onderdeel van de methode, maar doordat de methode een itera-tief proces is, worden eventuele verkeerde keuzes of onduidelijkheden in de loop van de tijd impliciet gecor-rigeerd.

Producten en diensten

omschrijven

Tarief/budget

financiering

Pro

du

ct

Mark

t C

om

bin

atie

s

Monitoren begroting

Product-omschrijving

Betaalde dienstverlening

Q

Q

X

X

IP

Vaststelleninterne

verrekenprijs

Monitoren begroting

VKP

Vaststellenverkoopprijs

-

-

Bestaandekosten

Marge

=

=

Budget dekking

Budget dekking

Bestaande kosten - Interne prijs Egalisatiefonds

© 2005/2006/2007/2008/2009: JC Consultancy BV. Alle rechten voorbehouden 2/2

Een korte beschrijving van de werking De PxQ-methode is meer dan een middel om de kost-prijs te berekenen van de producten die een organisatie aanbiedt. Het legt een basis voor eenduidige begroting, het maakt eenduidige besturing en monitoring mogelijk en dient als versterking van de kostenbewustwording. Daarnaast is de methode zeer geschikt om gefundeerde keuzes te maken als het bijvoorbeeld gaat om marktbe-werking of productportfolio.

De PxQ-methode gaat er vanuit dat de gebudgetteerde (begrote) prijzen en hoeveelheden een afwijking verto-nen ten opzichte van de werkelijkheid. Die afwijkingen zijn de basis voor analyses in termen als efficiencyver-schillen, hoeveelheidverschillen en prijsverschillen. Daarnaast is er een interne benchmark gekoppeld die intervisie mogelijk maakt op perspectieven als kostprijs en kwaliteit. De analyses en intervisies vinden regelma-tig en periodiek plaats. Om recht te kunnen doen aan bijvoorbeeld historie en maatschappelijke plaats van de organisatie wordt een egalisatiefonds geïntroduceerd waarin kosten (offers) die niet tot de kostprijs behoren in terecht komen. Afwijkin-gen tussen realisatie en de interne benchmark worden met het egalisatiefonds verrekend. Hierdoor ontstaat een evenwichtig geprijsd productportfolio waarop de organi-satie kan sturen. De oplossing voor uw organisatie? Bezint uw organisatie zich op dit moment bijv. op:

• productportfolio en markt (o.a. zorgarrangemen-ten en doelgroependifferentiatie);

• begroting en kostprijzen voor zorg en/of behan-deling (van budgetmodel naar kostprijsmodel, benchmark, prijsprestatie verhouding arrange-menten etc.);

• facilitair en huisvesting in relatie tot portfolio en kostprijs van producten (o.a. verrekening onroe-rend goed in tarieven, onderdelen kostprijs, cost drivers etc.)

dan is de PxQ-methode een oplossing voor uw organi-satie. De PxQ-methodiek is met name gericht op het realise-ren van een strakke bedrijfsvoering en kan functione-ren zelfs met een minder nauwkeurige initiële kostprijs. De voordelen voor uw organisatie De PxQ-methode kan voor uw organisatie grote voor-delen hebben. Het biedt een eenvoudige en eenduidi-ge manier om een marktgeoriënteerde begroting op te stellen, opgebouwd vanuit het aanbod van zorg. Daar-door bevat de begroting ook genormeerde kentallen waarop gemonitord kan worden in alle lagen van de organisatie. Daarnaast biedt de PxQ-methode uw organisatie op korte termijn al mogelijkheden om uw productportfolio kritisch onder de loep te nemen en ten gevolge daar-van goedlopende producten nog efficiënter te benutten om veelbelovende nieuwe producten te kunnen finan-cieren. Doordat de PxQ-methode ook feilloos inzicht geeft in kentallen als productie, productiviteit & ziekteverzuim en confrontatie tussen realisatie en budget ontwikkelt uw organisatie tevens een instrument voor integraal management op alle echelons van de organisatie. De implementatie binnen uw organisatie JC Consultancy B.V. heeft de PxQ-methode voor de zorg met succes geïmplementeerd bij onder andere ziekenhuizen en in de V&V-sector (zowel intra- als extramuraal). Ervaring leert dat de methode binnen een aantal maanden geïmplementeerd kan zijn en naadloos aansluit bij bijvoorbeeld DBC’s en zorgar-rangementen. Toepassing van de PxQ-methode start in veel gevallen met een korte scan (BPI-scan

1), waardoor een door

bestuur, directie en management gedragen beeld van de samenhang tussen besturing, processen en infor-matie ontstaat: de basis voor een gedegen plan van aanpak voor het verdere traject. Meer informatie? Voor meer informatie over onze aanpak kunt u een afspraak maken voor een geheel vrijblijvende presen-tatie. Neemt u contact op met ons kantoor via tele-foonnummer 024 - 371 2080 of stuurt u ons een mail: info@jcconsultancy.nl.

1 Zie specifieke productbeschrijving