Ontwerp van een

Maes Arno Moubax Laurens

Overdekte markt

Inhoud

Resultaat

Richtlijnen Plan Werking Details Ervaring

4

8 16 20 34 48

4

Resultaat

5

6

7

8

Richtlijnen

9

De opdracht situeert zich aan de Singel van Antwerpen. Deze Singel, die gekenmerkt wordt door de spoorweg, moet een nieuwe groene long worden in de stad. Dit wordt gerealiseerd

door het voorzien van publieke plaatsen en functies, te midden van woonomgevingen. De opgegeven plaats van de markt bevindt zich in het midden van een belangrijk circu-latiepatroon. Om de markt niet als een hindernis maar eerder als een ontmoetingsplaats

te zien, besloten wij om deze circulatie te benadrukken en er gebruik van te maken bij het dimensioniseren van de structuur. Zo wordt deze site tot een opvallende polyvalente plek

gedoopt, waar de zwakke weggebruiker de hoofdrol in speelt.

“Een dakstructuur wordt ontworpen en berekend als een ruimtelijke gen-erator en tegelijk als een mechanisch

object”

- Eline Torfs

10

De markt wordt opgedeeld in een raster om de sterkte van de struc-tuur beter in te schatten en de krachtswerking efficienter te laten

verlopen. Hierbij wordt eenzelfde maat behouden, die gebaseerd is op de primaire functie van de overdekking: de markt.

11

De kolommen worden opgesplitst in vier armen, zodat de overspanningslengte van vijftien meter makkelijker te realiseren valt. Deze splitsing vindt pas plaats op on-geveer drie meter hoogte, zodat er bescheiden bestelwagens hier hun weg in kun-nen vinden. Hierdoor wordt de overspanning van steunpunt tot steunpunt overal

gereduceerd tot zeven-en-een-halve meter.

12

We krijgen een circulatiepatroon op de diagonaal van het perceel, die aftakt in loodrechte looplijnen om van kraam tot kraam te gaan. Het geheel werkt

structureel als een grid, terwijl de beleving ervan op de passage rust.

13

De dakstructuur wordt ter hoogte van deze passage opgehoogd. Dit sugger-eert de lichtheid en ruimte, zodat het een aangename en uitnodigende plek

wordt.

14

Deze gekromde ophoging wordt doorgetrokken tot aan de uiteinden, waarvan de vorm bepaald wordt door de mogelijkheid tot afwatering van de volledige structuur. Hierbij

worden de laagste punten ter hoogte van een kolom geplaatst, zodat het regenwater langs deze weg een uitgang vindt.

15

16

Grondplan

17

Snede AA’

18

Snede BB’

19

20

Werking

21

Het marktstructuur werkt als een balkenrooster. Dit balkenrooster bevat gekromde liggers, telkens verspringd onder een hoek van vijfenveertig graden. Deze worden ver-bonden met profielen op eenzelfde afstand. Dit 3D rooster bevat bijgevolg een sterke

uniformiteit in bovenaanzicht en zijaanzicht. Om de krachtswerking van deze structuur te begrijpen, behelpen we ons met Powerframe.

22

We hebben getracht om het materiaalgebruik tot een minimum te houden. Dit doen we door de liggers allemaal zo efficiënt mogelijk te dimensioniseren, verschillende typen van liggers te onderscheiden en de verbindingen te ordenen. Het staaltype is

Fe360 en is constant over alle liggers. Hierbij komen we tot 7 verschillende profielen, die per zone gepositioneerd zijn. De gekromde liggers zijn HEA 260 en zijn

onderling stijf verbonden. Dit doen we door een (kleine) kromming van de ligger of mbv een kopplaat. Tussen de steunpunten van de armen van de kolommen, maken we gebruik van stijf verbonden HEA 300 profielen. Deze ondervinden de grootste

krachten. De liggers ter hoogte van de steunpunten maar niet ter hoogte van de kolom, zijn gedimensioniseerd als stijf verbonden HEA 240 en op de (horizontale) lijnen die niet op de steunpunten rusten, vinden we scharnierende HEA 160 terug. Deze worden

door trekstaven van CHS 51.0*8 verbonden, die als steun fungeert voor de dakbedekking. Heel deze dakstructuur wordt overeind gehouden door elementen die bestaan uit een kolom met telkens 4 armen. De armen

hebben een profiel van CHS 219*10 en de kolom een profiel van 323.9*16. De dikte van de wanden zijn relatief dun gehouden om te kunnen lassen. Omdat de gekromde profielen steeds herhaald worden onder een hoek van vijfenveertig graden, zullen we steeds dezelfde kolommen krijgen onder dezelfde hoek. Bijgevolg komen we tot 8 soorten kolommen, die we gedimensioniseerd

hebben in Rhinoceros.

23

CHS 219.1*10

HEA 260

HEA 240

HEA 160

CHS 51.0*8

HEA 300

CHS 323.9*16CHS 219.1*10

HEA 260

HEA 240

HEA 160

CHS 51.0*8

HEA 300

24

Het eigengewicht

25

De nuttige last

26

De permanente last

27

De windbelasting boven

28

De windbelasting onder

29

De doorbuiging

30

De knikcontrole

31

Weerstandcontrole

32

In de nuttige last is de onderhoudslast en de vereenvoudigde sneeuwlast inbegrepen. De dakbedekking bestaat uit een regelmatige afwisseling van veilig-heidsglas en mdf platen. Deze dragen mee tot de permanente last. Samen met het eigengewicht en de combinatie van de windbelasting vanonder en windbe-lasting vanboven, bepalen ze mee de krachtswerking in de structuur. We zien dat de doorbuiging, knikcontrole en weerstandcontrole dicht bij het maximum

liggen. Dit doen we om het materiaalgebruik te minimaliseren.

33

34

Details

35

Schaal 1:10Bovenzicht

36

Schaal 1:5

A

A’

37

De overgang van de kolom naar de dakstructuur is gerealiseerd als een stijve verbinding. Dit doen we

door een kubusvormig tussenstuk te maken waar alle kopplaten op gelast zijn. De liggers zijn op hun beurt ook voorzien van kopplaten, en worden zo allemaal momentvast verbonden aan de kubus m.b.v. voor-

spanbouten. Op sommige plaatsen zal de regen afgevoerd worden

langs de kolommen. Hier is de kubus gelast aan de kolom, waarin de pvc afvoerbuis het regenwater op-

vangt.

Schaal 1:5Snede A-A’

38

Op enkele plaatsen zal de stalen ligger een knik hebben. Ter hoogte van deze knik wordt een trekstaaf gemonteerd mbv een pen en gat verbinding.

Op elke ligger of trekstaaf zal een kleine T-profiel gelast worden, die steun geeft voor de glas- en mdf platen.

39

Schaal 1:5

40

De verbindingen van HEA profielen, die niet op een kolom gemonteerd worden, worden scharnierend verwezenlijkt. Dit door middel van L-vormige metalen platen met een gelast pen en gat verbinding voor de staven. Deze platen worden met voor-

spanbouten bevestigd.

41

Schaal 1:5

42

De mdf platen en platen van veiligheidsglas wordt geplaatst mbv een gelast T-profiel op de staven en lig-gers. Dit T-profiel wordt op zijn beurt bedekt met een elastisch materiaal om de helling van de dakbedek-king op te vangen. Om de regenafdichting te garanderen, is er bij de ontmoeting van de 2 materialen een

afdeklat geschroefd. Deze ligt op een elastisch materiaal om de mogelijkheid tot beweging niet te hinderen. Hiertegen is een siliconenkit gespoten om de waterdichting te voltooien.

43

Schaal 1:1

44

Een stalen verbindingstuk wordt gegoten om de vier armen, waar de dakstructuur op steunt, over te laten gaan in één enkele kolom. De overlappingslengte bedraagt 50mm en de verbinding wordt gelast om de

kolommen soepel te laten overlopen. De regenwaterafvoerbuis wordt hier doorgetrokken naar het maaiveld toe.

45

Schaal 1:5

46

De kolommen worden momentvast verbonden met het maaiveld. Op het CHS profiel wordt een kopplaat gelast en met stalen profielen aan het beton bevestigd. De PVC buis wordt ver-lengd doorheen het beton en de grondlaag en dient als bron voor de groene toren langs de

markt.

47

Schaal 1:5

48

Ervaring

49

Het zwaartepunt van het ontwerp van de markt ligt in de ervaring van de ruimte. Aangezien deze plaats omgeven wordt door publieke functies, zal dit als een druk knooppunt dienen die de nodige organisatie vraagt. Deze organisatie en lichtheid in dit knooppunt willen we

voelbaar maken in het ontwerp.

50

51

52

53

54

In dit zicht, dat naar de toren gericht is, wordt de golving van het ontwerp duidelijk waargenomen. De stuctuur is in totaal zo’n vijfenzeventig meter lang en heeft in die lengte

telkens 4 steunpunten. De dakbedekking is gerealiseerd in mdf platen, afgewisseld met glazen delen. Ze zijn in driehoeken gedimensioniseerd om de oplegging te vergemakkelijken. De

kromming van de ligger wordt bijgevolg benaderd door rechte elementen, zodat de driehoe-kige dakbedekking drie steunlijnen heeft om op te rusten.

55

56

Een sfeerbeeld van het typische Belgische weer in de loop van de avond. We geven een sugges-tie tot verlichting, gemonteerd in het maaiveld. Dit zicht is genomen vanuit de sporthal. Hier is de zaagstructuur van de dwarse liggers van het dak opmerkelijk. Dit komt door het afwisse-lend verhogen van de gegolfde liggers. Het hoofddoel van deze tandstructuur is de afvoer van regenwater naar de hiertoe bestemde kolommen. Deze gevel is zo’n zevenenvijftig meter lang.

57

58

Ten slotte een ervaring van de lichtheid en openheid van de passage doorheen de markt. Hier komt de gegolfde ligger telkens op het hoogste punt. Hier is ook het principe van de water-

afvoer goed te zien. De laagte punten van de golfbeweging vangen het gros van het regenwater af.

59

60

61

62