1

Protestantse Gemeente Rozendaal Nieuwsbrief Kerst 2018

2

Kerstmis-Geboortelijkheid Dat de kerstbomen en de kerstversieringen niet meteen na 26 december opgeruimd worden weten wij. Soms tot half januari en in ieder geval tot Driekoningen zijn huizen van buiten en van binnen nog royaal voorzien van lichtende sterren, door imposante herten getrokken sleeën en tuinkabouters die voor de gelegenheid Kerstman heten. Waarom eigenlijk? Het antwoord is natuurlijk dat men een bepaalde sfeer wil vasthouden, erin wil blijven hangen, de boze buitenwereld wordt zo lang mogelijk op afstand gehouden. Het is geen nieuw verschijnsel, de grote Duitse schrijver en Nobelprijswinnaar Heinrich Böll thematiseerde het literair, schreef er al ruim een halve eeuw geleden een mooie novelle over: 'Nicht nur zur Weihnachtszeit', een prachtig en typisch Böll-verhaal over een vereenzaamde vrouw die haar "Tannenbaum" het hele jaar laat staan. Het is duidelijk, het feest van de geboorte van Jezus vormt een geruststellend moment dat men liefst zo lang mogelijk vast wil houden: het geadoreerde kind in de kribbe moet in die toestand gekoesterd worden en zo lang mogelijk vastgehouden. Vooral niet opgroeien en een volwassen mens worden.

3

Over naar een heel ander beeld en een volkomen andere duiding van deze geboorte. Ik ben een bewonderaar van de "politiek denker"(zij wilde geen "filosoof “genoemd worden, hoewel zij natuurlijk wel een van de allergrootste van de 20e eeuw was) Hannah Arendt. Hoewel zij bij het grote publiek vooral bekendheid heeft gekregen door haar indrukwekkende boek over het proces-Eichmann 'Eichmann in Jeruzalem: De banaliteit van het kwaad' (haar verslag leverde haar veel en ook nogal wat onterechte kritiek op), is dat slechts een voetnoot bij een enorm invloedrijk oeuvre. Ik prijs mij gelukkig (bijna) al haar werken binnen handbereik te hebben en die zouden in geen enkele boekenkast misstaan. In ieder geval voor velen een handreiking om helder te leren denken. Welnu, ondanks haar Joodse afkomst heeft Hannah Arendt altijd veel interesse in het christendom getoond. Zo promoveerde zij in 1929 bij de bekende filosoof Karl Jaspers en het onderwerp van haar dissertatie was het liefdesbegrip bij Augustinus. Aan deze kerkvader ontleent ze een citaat dat haar dierbaar is: 'Initium ut esset, homo creatus est', 'Opdat er een begin zij, werd de mens geschapen'. In al haar verdere werk is die gedachte terug te vinden. Het is de idee van de nataliteit, dat men het best kan omschrijven als: het vermogen iets nieuws te beginnen. Er is ook een Nederlands woord voor bedacht: 'geboortelijkheid’ Het is mij niet bekend door wie dat woord bedacht is, wel weet ik dat Joke Hermsen het in haar prachtige boek 'Kairos' gebruikt en uitwerkt, inderdaad in reflectie op de rol die het begrip in het werk van Hannah Arendt speelt. Hannah Arendt zelf heeft het principe 'nataliteit' uitgewerkt in ' De menselijke conditie'. De mens wordt geboren. Dat is niet een banale en vanzelfsprekende constatering maar een van de fundamentele condities van het menselijk leven op aarde. De hedendaagse Duitse filosoof Peter Sloterdijk duidt het zo: 'Geboren worden is niet alleen "tot leven gewekt worden", maar bovenal "ter wereld komen" en omschrijft met die paar woorden prachtig en kernachtig de geboorte dus niet als (alleen) iets passiefs, maar als in ieder geval ook een begin van iets nieuws: er is een nieuweling, die iets nieuws gaat beginnen, die handelend gaat optreden. Geboorte dus als begin van de trits 'denken, willen, handelen/oordelen'. Die notie zal in praktisch al haar latere werk een prominente rol spelen. Goed, nu ben ik waar ik wezen wil. Wij zijn -in navolging min of meer van de praktijk die in onze maatschappij is ontstaan- eraan gewend geraakt dat het (christelijke) begin bij Pasen, bij de opstanding, ligt. Dat is een gegroeide en weloverwogen gedachte waaraan niets verkeerd is. Sterker: het heeft theologisch gezien de betere papieren Wat niet juist is of bij nader inzien minder juist, is de zienswijze dat wat wij met kerstmis vieren een uitsluitend honingzoet romantisch en eenmalig gebeuren -en voor velen vandaag een sprookje- is dat past bij de tijd van het jaar. Uitweiding hierover is overbodig. Het is meer 'een toestand' die daarna, als er weer tot de orde van de -ook religieuze- dag moet worden overgegaan, gewoon met kerstballen, engelenhaar en kaarsjes opgeruimd kan worden…tot volgend jaar. Door deze gedachte en het begrip 'nataliteit' zoals dat door Hannah Arendt en in navolging door anderen is uitgewerkt, erbij te betrekken wordt het perspectief verruimd, een andere dimensie van de geboorte van Jezus wordt zichtbaar. Die laat zich niet vangen in een momentopname. De versmalling van dit heilsfeit tot een eenmalige gebeurtenis doet tekort aan de diepere lagen die daarna door de boreling en zijn volgelingen zullen worden aangeboord. De verleiding is het bij de idylle te laten en zo veel wezenlijks van het feest te missen. Naar mijn idee: het feest gewoon blijven vieren, maar ook het hele verhaal zijn loop laten hebben en dat erbij vertellen of op z'n minst erbij denken. En ons realiseren dat het ook en liever vooral een begin, een aanzet is. Om te illustreren en te onderstrepen dat de hele idee van de 'nataliteit' voor ons geen grauwe theoretische exercitie is maar een bijzonder praktische verrijking kan zijn van ons verstaan van een 'simpel' geboorteverhaal, lijkt het mij goed tot slot hierbij een alinea te citeren uit het boek 'Hannah Arendt, Politiek Denker' (uitgave Klement Pelckmans) van Dirk De Schutter en Remi Peeters, respectievelijk hoogleraar aan de KU Leuven en (ex-) docent aan de Hogeschool-Universiteit Brussel::

4

In een brief van 18 mei 1952 aan haar echtgenoot, Heinrich Blücher, vertelt Arendt dat ze in München een opvoering van Händels Messiah heeft bijgewoond. Met veel enthousiasme schrijft ze dat nu pas de filosofische draagwijdte van het christendom tot haar is doorgedrongen: 'Wat een werk...Voor het eerst werd mij duidelijk hoe grandioos de uitspraak is For unto us a child is born. Het christendom, dat is toch wel iets'. Arendt geeft hier onmiskenbaar te verstaan dat ze aan het kerstverhaal uit het Nieuwe Testament het principe van nataliteit ontleent. Jaap van Dijkhuizen

Os en Ezel (kerstsonnet)

Als metafoor van heel het dierenrijk zijn os en ezel in het licht getreden bij de geboorte van een koninkrijk dat voortaan door veel mensen werd aanbeden Zij zijn het voorwerp van vertedering vanaf die nacht waarin de mensen zagen dat er een aura om hun hoofden hing een beeld dat leven bleef tot onze dagen En hoe het verder met hen is gegaan of zij in de verering mochten delen? Wij weten van hun droevig voortbestaan, er is geen vroomheid die het kan verhelen: Ondanks de vrede die toen kwam op aarde heeft nu het dier slechts consumptieve waarde (november 2001)

Over de diensten van 30 december en 6 januari Zondag 30 december Na twee feestelijke kerstdiensten met een uitgebreide liturgie houden wij de dienst van 30 december wat eenvoudiger. Het wordt een kort Ochtendgebed waarin wij in de lofzang zingen, lezen en bidden. Aan de orde is Jesaja 61, het visioen en de lofzang over Jeruzalem en een gedeelte uit Lucas 2 waarin Jezus als klein kind in de tempel wordt gebracht en Simeon en Anna hun stem over hem verheffen en uitbarsten in de lofzang. Er is dus geen preek, wel een kleine inleiding op de lezingen.

Zondag 6 januari Op de eerste zondag in het nieuwe jaar wensen wij elkaar graag heil en zegen toe als wij in de kerk komen. Daartoe is gelegenheid om 10 uur in de Serre bij een kopje koffie. Om 10. 30 uur begint de dienst in de kerkzaal en na afloop - om 11. 30 uur - willen wij graag het glas met elkaar heffen, weer in de Serre. Hartelijk welkom om 10 uur en als u liever eerst naar de dienst komt om 10. 30 uur. Op het rooster staat het evangelie van deze dag ( Drie koningen), dat vertelt van de drie magiërs die naar Bethlehem komen op zoek naar de koning van de Joden. Madelon Beekhuis

5

Diaconie 2019

Een heel jaar voor ons waarin elke kerkdienst als gebruikelijk een diaconiecollecte wordt gehouden. Er zijn als bekend collectes die steeds terugkeren, omdat de diakenen daarvoor kiezen. De PKN geeft projecten aan waaruit de keuze gemaakt wordt, projecten waarvoor dan een KIA-folder wordt aangereikt. Daarnaast komen er net als bij particulieren veel 'bedelbrieven' bij de diaconie binnen. Daarbij zijn vele aansprekende en goede bestemmingen, dichtbij en veraf, waarvoor veel geld nodig is. Elk jaar wordt er door de diakenen zorgvuldig gekozen welke project te gesteund zullen worden. Wij zijn in de gezegende omstandigheden dat wij kunnen geven.... Laten we dat ook in 2019 royaal doen. Collectes in januari: Zondag 6 januari: stoelenproject Arnhem. In deze tijd van kou en donkerte steunen we dit project van harte, zodat daklozen tegen een klein bedrag in elk geval een bed hebben en een simpel ontbijt.

Zondag 13 januari: SchuldhulpMaatje is een landelijk project, dat een paar jaar geleden is opgezet in samenwerking met alle kerken in- en de burgerlijke gemeenten Rheden/Rozendaal. Wij gaven al eerder uitgebreide informatie en wilt u er nog meer van weten, dan zijn er brochures op de leesstandaard te vinden.

Zondag 20 januari: Voor het Kruispunt in Arnhem, zogezegd de onderburen van het Stoelenproject, waar wij al vele jaren 4 of 5x per jaar en met veel plezier een maaltijd bereiden 'Menu Rozendaal', dat vaak met gejuich en in ieder geval dank na afloop wordt verwelkomd. Inspirerend om mee te doen.

Zondag 27 januari: Het gezamenlijk project, met Velp: 'Oog voor Horen'. Gebruik is dat we bij een collecte voor dit project ook weer bijgepraat worden, zodat wij op de hoogte blijven van het reien en zeilen ter plaatse (in het Midden-Oosten) voor de diakenen Ans van Dijkhuizen

KERKBALANS 2018 en 2019 Kerkbalans is een gezamenlijke actie van de Protestantse en Rooms-Katholieke kerk in Nederland voor de ondersteuning van het plaatselijke werk. Uw financiële gift vormt een zeer belangrijke bijdrage voor het werk en de instandhouding van onze kerk in Rozendaal. In 2018 werd bijna €64.000,- toegezegd, waarvan wij inmiddels het overgrote deel mochten ontvangen. Het resterende deel verwachten wij begin 2019. Wij danken u hartelijk voor deze geweldige bijdrage, waarmee wij het jaar 2018 financieel op een positieve wijze kunnen afsluiten.

6

Ook in 2019 zullen wij weer een beroep op u doen. Onze campagne heeft als thema: “Geef voor je kerk“ en loopt van zaterdag 19 januari tot zaterdag 2 februari 2019. De kerk van Rozendaal is een plek om tot jezelf te komen of juist anderen te ontmoeten, waar we samen een gemeenschap zijn, delen met elkaar en geven aan anderen. Het geld dat u geeft aan Kerkbalans is een investering in de kerk van nu en morgen. Een investering in uzelf en de komende generaties.

Dankzij uw gift blijft de kerk van Rozendaal een plaats van verbondenheid met elkaar en de wereld om ons heen. Hartelijk dank daarvoor! Hans Rexwinkel

Serre van Rozendaal

Nieuwjaarsconcert in de Serre op 9 Januari 2019 door de Muses

We starten het jaar in de Serre met een prachtig optreden verzorgd

door HGO-harpiste Diana de Vries en haar collega sopraan Tenar van Kooten-Niekerk. Diana de Vries heeft al eerder een concertje gegeven in de Serre waar veel belangstelling voor was.

De commissie van het Gala Rozendaal 200 biedt de Serre dit concert aan. U bent van harte uitgenodigd om dit nieuwjaarsconcert bij te wonen. Het programma zal bestaan uit stukken van o.a. Vivaldi, Puccini, Händel en Fauré. We hebben de wens om niet alleen een fraaie maar ook een sociale gemeente te zijn. Daarom vragen wij u om u heen te kijken, wie u een plezier zou kunnen doen door hem en/of haar mee te nemen naar deze feestelijke ochtend. De Serre is geopend vanaf 10 uur. We ontvangen u graag voor een aangeklede koffie en aansluitend een lichte lunch. Het concert zal beginnen om ongeveer 10:30 uur. De ochtend eindigt om ongeveer 13:30 uur.

Gezien de catering willen wij u vriendelijk verzoeken zich aan te melden voor 7 januari 2019 als u van de lunch gebruik wilt maken: Emailadres: serrevanrozendaal@gmail.com of telefoonnummer 026-3611721

7

Uit de KIK over Film en High Wine op woensdag 23 januari vanaf 14.30 uur

Na het grote succes van vorig jaar kon een herhaling niet uitblijven. Het enige verschil is dat we het nu op woensdag gaan doen i.p.v. zaterdag. Het zou namelijk best eens kunnen dat er meer belangstellenden voor de woensdag zijn gezien de vele andere activiteiten op de zaterdag. We zullen het zien. U bent welkom vanaf 14.15 uur. Na u voorzien te hebben van thee/koffie ++ starten we de film waarna het hoog tijd

is voor de wijn/sap en de - zoals u al zo vaak ervaren hebt - overheerlijke homemade hapjes. Het kan niet anders of het wordt genieten! O ja, ik zou bijna vergeten de kosten te vermelden:7.50 euro p.p. ter plekke bij voorkeur gepast af te rekenen. Natuurlijk willen we graag weten op hoeveel mensen we kunnen rekenen. U kunt zich bij mij aanmelden via dit emailadres (scriba@dekerkvanrozendaal.nl ) of telefonisch op 026-3613535. Graag uiterlijk vrijdag 18 januari! Welke film het wordt? Dat weet ik nu nog niet maar ik stuur u er tijdig een aparte mail over. Namens de KIK-cie, Gerda van den Bijllaardt

De VRIENDEN zien terug op een zeer geslaagd eerste halfjaar met twee concerten op hoog niveau en een filosofische kring met zeer indrukwekkende lezingen die veel stof tot nadenken gaven. In het tweede halfjaar zijn er nog twee concerten

3 febr. 2019: Vocaal Ensemble Omnitet: zang en piano

Op 2 april 2017 traden zij voor de eerste keer voor ons op. Tot groot enthousiasme van het publiek dat direct al om een reprise vroeg. Nu komt dit ensemble ons weer laten genieten van hun zangkunsten. Omnitet is een veelzijdig, semi-professioneel vocaal ensemble dat muziek zingt uit alle stijlperiodes van de klassieke muziek, van werken van Vivaldi en Bach, opera's van Mozart tot het romantische lied en muziek uit de 20e eeuw.

7 apr. 2019: Leids Barok Ensemble

Het Leids Barok Ensemble heeft als thuisbasis de Lokhorstkerk in Leiden. Onder leiding van Roelof Balk spelen zij frisse barokmuziek van bekende en onbekende componisten – van Castruci tot J.S. Bach – van vroeg barok tot vroeg klassiek –van Menula en Biber tot Carl Stamitz en W.A. Mozart.

Wij hopen U op deze concerten te mogen begroeten.

8

Oud en Nieuw wij wisselen heel obligaat wat goede wensen uit want erger zijn de beste hoezo goed beter best als slechts een wisseltruc het wereldwiel wat remt het stilstaan een moment van tijd die verder racet (de paradox van dubbel zien speelt roes na glühwein mee?) naar wat nu komen moet op kousenvoeten slinks: de wijzers staan niet stil

worden van lieverlee de tijdgrens doorgeloodst de kater wordt getransformeerd voor wie de moed niet zakken laat de sprong waagt naar wat komt het licht ziet van een tijdsgewricht dat vroeger niet bestond maar nu ja wat al niet belooft de schroothoop van de tijd wordt omgesmolten tot wat voordeel van de twijfel heet de wissel hoeft niet fout te gaan! [Jaap van Dijkhuizen, 15 december 2018]

Ingezonden door Klara Schurink: IK DROOM VAN EEN KERK

Ik droom van een kerk die mij niet zozeer beleert, maar mij veeleer leert om zelf om te gaan met het oude verhaal en te ontdekken hoe het speelt in mijn eigen leven. Ik droom van een kerk die mij leert daaraan woorden te geven, zodat ik niet sprakeloos ben in deze tijd van mondige mensen. Ik droom van een kerk die mij aanspreekt op mijn talenten, die mij laat voelen dat ik nodig ben, net zomin als ik buiten de anderen kan; een kerk waarin de een tot de ander zegt: mijn visioen richt niets uit zonder jouw levenswijsheid.

9

Herhaalde en dringende oproep!

In de vorige Nieuwsbrief (die voor december) werd een oproep gedaan in verband met de wekelijkse openstelling van ons kerkgebouw op zaterdagmiddag van 15.30 tot 17.00 uur. Om allerlei redenen vinden meer mensen deze openstelling voor iedereen -kerklid of geen kerklid- gedurende die luttele 1 1/2 uur van belang. Het is duidelijk dat er steeds iemand aanwezig moet zijn, om de kerk te openen en weer af te sluiten, een paar kaarsen aan te steken, de Statenbijbel op de liturgietafel te leggen en verder als aanspreekpunt, maar dus vooral als 'dorpelwachter' . De eraan verbonden moeite is minimaal. Om de mensen die 'deze kar trekken' iets meer adem te geven is er dringend behoefte aan nog een paar vrijwilligers. Het is evident dat als er wat meer vrijwilligers zijn er ook een 'lichter' rooster gemaakt kan worden. Geeft u zich dus op en wel bij voorkeur bij mevrouw Wil Mantel tel. 026-3618303

En tenslotte mag ik u namens de kerkenraad feestelijke en inspirerende

Kerstdagen toewensen en veel heil en zegen in het nieuwe jaar!

Eind januari 2019 zal de volgende nieuwsbrief verschijnen!

Gerda van den Bijllaardt

10

Agenda PG Rozendaal 2018

December Zo 23 10.00 uur Ds. R.A. van Oosten, Warnsveld

Ma 24 21.00 uur Kerstnachtdienst: Ds. B. Grandia, Doesburg

Di 25 10.00 uur 1e Kerstdag: Ds. G. Bomer, Doesburg

Zo 30 10.00 uur Ds. M. Beekhuis-Wassenburg, Rozendaal

Agenda PG Rozendaal 2019

Januari

Wo 2 10 – 12.30 uur Serre van Rozendaal

Zo 6

10.00 uur: koffie in de serre 10.30 uur: aanvang dienst

Ds. M. Beekhuis-Wassenburg, Rozendaal

Wo 9 10 – 12.30 uur Serre van Rozendaal Concert harp en zang

Zo 13

10.00 uur Ds. G. Bomer, Doesburg HA

Wo 16 10 – 12.30 uur Serre van Rozendaal

Zo 20

10.00 uur

Mw. Ds. N. Boonstra, Deventer

Wo 23 10 – 12.30 uur

Serre van Rozendaal

Wo 23 14.30 uur – 18.00 uur Film en ‘high wine’ in de serre

Vrij 25 9.45 – 12.30 uur Nicodemus

Zo 27 10.00 uur Ds. S.L.S. de Vries, Utrecht

Wo 30 10 – 12.30 uur Serre van Rozendaal Voor meer informatie: www.dekerkvanrozendaal.nl Colofon: Postadres Kerk: Kerklaan 15, 6891 CM Website: www.dekerkvanrozendaal.nl Predikant: Ds. Frans Ort, Admiraal Helfrichlaan 56, 6952 GJ Dieren. Tel.0313-414137. Bereikbaar dagelijks van 9.00 – 9.30 en 12-12.30 uur. Werkzaam voor Rozendaal: maandag, woensdag en vrijdagmorgen E-mail : fransort@dekerkvanrozendaal.nl Website: www.fransort.nl Scriba: Gerda van den Bijllaardt, Ringallee 69, 6881 MX Velp, 026-3613535, scriba@dekerkvanrozendaal.nl Kerkverhuur: Anneke van der Togt/Carla Rexwinkel:06-27320891, verhuur@dekerkvanrozendaal.nl

Bankrekeningen: Vrijwillige bijdrage: nr. NL81 RABO 01687.08.175 t.n.v. Kerkvoogdij Protestantse Gemeente Rozendaal Voorzitter diaconie: Miep Dijkhuis Rek. Diaconie: nr. NL16 INGB 0000933939 Autodienst: Bep Brons, tel. 3634291