Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk...Pagina 1 van 189 Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk...

Pagina 1 van 189

Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk

Besluitvorming: college d.d. 26-09-2017

raad d.d. 26-10-2017

Pagina 2 van 189

Pagina 3 van 189

Voorwoord en samenvatting Begroting in Vogelvlucht ........................................................................................................................................................... 5

Leeswijzer ................................................................................................................................................................................ 13

Voorwoord door het bestuur .................................................................................................................................................. 14

Toekomstvisie: Een Vitaal Winterswijk ................................................................................................................................... 16

Van Kadernota naar Begroting ................................................................................................................................................ 18

Programma's Programma 1: Bestuur en Veiligheid ....................................................................................................................................... 33

Programma 2: Vergunningverlening en handhaving .............................................................................................................. 36

Programma 3: Economie, deel industrie ................................................................................................................................. 39

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer ...................................................................... 41

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu .......................................................................................................... 49

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed ................................................................................................................................ 53

Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening .................................................................................................. 56

Programma 8: Basismobiliteit ................................................................................................................................................. 59

Programma 9: Sport ................................................................................................................................................................ 61

Programma 10: Maatschappelijke Participatie & Zorg ........................................................................................................... 64

Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs ......................................................................................................... 68

Programma 12: Economie centrum ........................................................................................................................................ 71

Programma 13: Financiën........................................................................................................................................................ 73

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking ............................................................. 76

Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling ..................................................................................... 80

Programma 16: Vrijetijdseconomie ......................................................................................................................................... 83

Paragrafen Paragraaf A Lokale heffingen................................................................................................................................................... 86

Paragraaf B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing ........................................................................................................ 95

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen ............................................................................................................................ 102

Paragraaf D Financiering ....................................................................................................................................................... 108

Paragraaf E Bedrijfsvoering ................................................................................................................................................... 112

Paragraaf F Verbonden Partijen ............................................................................................................................................ 117

Paragraaf G Grondbeleid ....................................................................................................................................................... 141

Paragraaf H Algemene middelen ........................................................................................................................................... 150

Paragraaf I Integriteit ............................................................................................................................................................ 151

Paragraaf J Informatiemanagement ...................................................................................................................................... 154

Paragraaf K Sociaal Domein ................................................................................................................................................... 158

Inhoudsopgave

Pagina 4 van 189

Bijlagen

Bijlage 1 Meerjarig overzicht begroting ................................................................................................................................ 164

Bijlage 2 Reserves en voorzieningen ..................................................................................................................................... 165

Bijlage 3 Investeringen .......................................................................................................................................................... 166

Bijlage 4 Kerncijfers Gemeente Winterswijk ......................................................................................................................... 167

Bijlage 5 Beleids- en prestatie indicatoren per programma .................................................................................................. 176

Bijlage 6 Baten en lasten per taakveld .................................................................................................................................. 188

Pagina 5 van 189

Begroting in Vogelvlucht

Pagina 6 van 189

Pagina 7 van 189

Pagina 8 van 189

Pagina 9 van 189

Pagina 10 van 189

Pagina 11 van 189

Pagina 12 van 189

Pagina 13 van 189

Voor u ligt de concept (meerjaren) begroting voor de jaren 2018 tot en met 2021. Deze (meerjaren) begroting bevat de volgende drie onderdelen: 1. de programmabegroting; 2. de paragrafen; 3. de bijlagen.

In de programmabegroting presenteren we de vele en diverse ontwikkelingen aan de raad en andere geïnteresseerden. We gaan in op de volgende onderwerpen:

1. Voorwoord van het bestuur met de belangrijkste beleidsontwikkelingen in 2018 en verder; 2. Visie op de toekomst van Winterswijk; 3. Van Kadernota 2017 naar Begroting 2018-2021; 4. Een samenvatting van de ontwikkeling van het resultaat van 2018 tot en met 2021 met een korte

toelichting; 5. Kerngegevens Begroting 2018-2021 inclusief de ontwikkeling van de schuldpositie en de positie van het

eigen vermogen; 6. Korte toelichting per programma met de financiële wijzigingen (€ 50.000 of meer) ten opzichte van de

financiële prognose per 1 juni 2017. In deze programmabegroting werken we de streefbeelden verder uit: wat gaan we ervoor doen? En wat mag het kosten? Daarnaast hebben we prestatie-indicatoren opgenomen. In de programmabegroting zijn de wijzigingen naar aanleiding van de volgende amendamenten verwerkt: - amendement inzake afdracht sportverenigingen; - amendement inzake Stichting Hart4Winterswijk.

De paragrafen zijn bedoeld als verdere detaillering en achtergrondinformatie. In paragrafen geven we inzicht in een aantal belangrijke gemeentebrede onderwerpen zoals lokale heffingen, risico’s en grondexploitatie. De begroting bevat de volgende paragrafen: A. Lokale heffingen B. Weerstandsvermogen en risicoparagraaf C. Kapitaalgoederen D. Financiering E. Bedrijfsvoering F. Verbonden partijen G. Grondexploitatie en grondbeleid H. Algemene middelen I. Integriteit J. Informatie K. Sociaal domein

Leeswijzer

Programmabegroting

Paragrafen

Pagina 14 van 189

Voor u ligt de meerjarenbegroting 2018-2021, de laatste begroting van deze bestuursperiode. In maart 2018 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Voor de begroting 2018 kiest het bestuur voor continuering van het ingezette beleid zoals afgesproken in het lopende coalitieprogramma ‘Samen verder’. De meerjarenbegroting 2018-2021 is tot en met 2021 structureel sluitend. De belastingdruk over 2018 zal voor inwoners licht dalen. De leningenportefeuille daalt van € 81,7 miljoen in 2018 naar € 74,5 miljoen in 2021. Een aantal belangrijke beleidsdocumenten die in deze bestuursperiode ter hand zijn genomen, komt nog vóór de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 tot een afronding: de Omgevingsvisie Buitengebied, de Beleidsnota Economie en de nieuwe Cultuurnota. Ondermijning is een thema dat overal in Nederland op de agenda staat. In Winterswijk zetten we in op een weerbare overheid waarbij we door het aanscherpen van de APV -met o.a. de wet woonoverlast- en een vernieuwd Bibobbeleid optimaal gebruik maken van de beschikbare bestuurlijke middelen om samen met partners (Belastingdienst, Politie, RIEC en andere overheidsdiensten) ondermijnende activiteiten in Winterswijk tegen te gaan. Hierbij hebben we ook speciaal aandacht voor het buitengebied. De doorontwikkeling van de regionale samenwerking zal in 2018 echt vorm krijgen. Winterswijk wil daarbij actief bijdragen aan de toekomst van onze regio. Hierbij zoeken we naast de samenwerking in de regio stevig het contact op met onze Duitse partners. Grenzhoppers is daarbij ons succesvolle instrument om de ook de grensoverschrijdende economie en arbeidsmarkt aan te jagen. Met het project Dienstencentrum Gaxel geven we hier concreet invulling aan. De verhouding tussen burgers en overheid verandert. Dat vraagt om een gemeente die telkens nadenkt over haar rol en zoekt naar verbinding met de samenleving. De gemeenteraad gaat met een werkgroep aan de slag om te komen met een vernieuwde aanpak rondom burgerparticipatie, met inzet van slimme oplossingen. In het sociaal-economisch domein blijven we inzetten op preventie, met een integrale benadering van werk, inkomen, jeugdhulp, zorg, welzijn, gezondheid, sport en onderwijs. We werken verder aan een stevige sociaal-economische infrastructuur van Winterswijk zodat alle inwoners zoveel mogelijk participeren en zo weinig mogelijk een beroep hoeven doen op zware (kostbare) voorzieningen. Het project Beatrix Gezondheidspark is een goed voorbeeld van deze integrale benadering. We zorgen voor passende ondersteuning voor mantelzorgers en vrijwilligers. Samenwerking met onze partners, de maatschappelijke instellingen, het bedrijfsleven en de regiogemeenten, is daarbij essentieel. De duurzaamheidsopgave staat hoog op de agenda van Winterswijk. De gemeenteraad heeft met de vaststelling van de Energievisie uitgesproken om in 2030 energieneutraal te willen zijn. Om dit te kunnen realiseren, zullen tijdig de nodige keuzes moeten worden gemaakt. Het huidige bestuur zal daartoe samen met betrokken partijen voorstellen voorbereiden voor een Energiemix, een Energiefonds en een bijbehorend Uitvoeringsprogramma. In het fysiek-ruimtelijk domein gaan we onverminderd voort met het traject van de stedelijke herverkaveling. Er komt een leegstand-programmaplan waarin ook een sloopopgave is opgenomen. In dit kader wordt bijvoorbeeld eind 2017 het belastingkantoor door het Rijksvastgoedbedrijf gesloopt en komt hier een nieuwe invulling. Tevens vindt in 2018 de herinvulling plaats van de voormalige Autopalace-locatie. Voor een herinvulling van de aangekochte locaties aan het Weurden worden plannen gemaakt. Daarnaast gaan we in regionaal verband afspraken maken over de vermindering van woningbouwplannen, maar vooral ook over de kwaliteitsverbetering van de bestaande woningvoorraad. Voor het behoud van ons mooie buitengebied is het noodzakelijk veel bomen te vervangen. Daar zijn we al mee gestart en om meer vaart te kunnen maken, hebben we in de begroting 2018 extra budget opgenomen. En conform planning wordt in 2018 het fietspad langs de Bataafseweg gerealiseerd. Verder wordt het Landschapsontwikkelingsplan geactualiseerd.

Voorwoord door het bestuur

Pagina 15 van 189

Voor meer informatie over de begroting 2018 verwijzen wij u allereerst naar de ‘Begroting in vogelvlucht’ en voor meer details naar de begroting zelf, waar in zestien programma’s alle ambities en bijbehorende budgetten zijn opgenomen. Het college is ervan overtuigd in goede samenwerking met de raad, burgers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties in Winterswijk én in de regio de plannen in deze begroting te kunnen realiseren. Zo wordt Winterswijk steeds mooier om te wonen, te werken en te recreëren. Winterswijk, september 2017 College van B&W

Pagina 16 van 189

Winterswijk is een vitale samenleving waar betrokken burgers, bedrijven en instellingen samen met de gemeente voortdurend werken aan een optimale leefbaarheid en goed bereikbare voorzieningen. Dit tweesporenbeleid van inzet op vitaliteit en bereikbare voorzieningen is het beste antwoord op de demografische en economische ontwikkelingen waar ook Winterswijk mee te maken heeft en nog krijgt. Een vitaal Winterswijk zet zichzelf op de kaart. In een vitaal Winterswijk blijft het ook in de toekomst prettig wonen, werken, ondernemen en recreëren!

In een vitaal Winterswijk zorgt een evenwichtige bevolkingsopbouw voor een breed draagvlak waardoor het bestaande voorzieningenniveau in stand kan blijven. Ons huidige voorzieningenaanbod is prima en dat willen we graag zo houden. Daarbij vinden wij dat het met name moet gaan om de functies van de voorzieningen en minder om de gebouwen. Voor een evenwichtige bevolkingsopbouw is het van belang dat jongeren en jonge gezinnen met kinderen, maar ook de meer draagkrachtige ouderen, het prettig vinden in Winterswijk te wonen. Daarom zijn er in Winterswijk goede voorzieningen op het gebied van onderwijs, (jeugd)cultuur, (ziekenhuis)zorg, sociale infrastructuur, sport en recreatie. In Winterswijk investeren we bewust om jongeren een plezierige jeugd te bezorgen waardoor zij in Winterswijk blijven wonen, en het liefst ook werken, dan wel te zijner tijd naar Winterswijk terugkeren vanwege hun goede herinneringen en de waarde die zij dan hechten aan een veilige omgeving voor hun kinderen om op te groeien. Winterswijk is een betrokken samenleving waar alle partijen vanuit de eigen verantwoordelijkheid bijdragen aan de vitaliteit van hun sociale en fysieke omgeving. Dit geldt zowel voor de kern als voor de buurtschappen. ‘Noaberschap’ staat hoog in het vaandel. De rol van vrijwilligers, particulieren en bedrijven is van onschatbare waarde en zal alleen maar belangrijker worden. Als gemeente ondersteunen we burgerparticipatie op een actieve manier. In het sociale domein is preventie een belangrijk speerpunt. Het duurzaam voorkómen van probleemsituaties is immers veel beter dan problemen laten ontstaan en dan moeten oplossen. Samenwerking met partners, waaronder het bedrijfsleven, het maatschappelijk middenveld, de buurgemeenten in de regio Achterhoek en ook onze Duitse buren over de grens, blijft een belangrijk uitgangspunt. Door samen de schouders eronder te zetten behouden we een toekomstbestendige vitale gemeenschap. Werk en werkgelegenheid, en voorafgaand daaraan goed onderwijs, vormen de beste basis om de eigen verantwoordelijkheid in te vullen en te participeren in de samenleving. Een vitaal Winterswijk, maar ook een vitale regio, is aantrekkelijk voor werkgevers. Er zijn goede vestigingslocaties beschikbaar en er wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van bedrijventerreinen. Werkgevers zijn op hun beurt aantrekkelijk voor mensen (en m.n. jongeren) op zoek naar een stageplaats en/of werk. Een vitaal Winterswijk heeft aantrekkelijke buurten, wijken en buurtschappen met een geschikte woningvoorraad en een passende inrichting van de openbare ruimte. De inzet zal, naast beperkte nieuwbouw, met name gericht zijn op transformatie, modernisering en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. Het proces van opknappen van wijken gaat dan ook door, ondanks dat de economische omstandigheden ons er toe kunnen dwingen daarvoor meer tijd te nemen. Winterswijk is goed bereikbaar, zowel fysiek via de weg en het spoor als via de digitale snelweg. Verbetering van spoorverbindingen, ook met Duitsland, en de digitale bereikbaarheid van het buitengebied zijn hierbij belangrijke speerpunten. Ten behoeve van de recreatie en de vrijetijdseconomie in Winterswijk is ons Nationaal Landschap met de centrumfunctie en het prachtige buitengebied een belangrijke unique selling point. Winterswijk, als prachtige plaats in de Oost-Achterhoek, heeft een aantrekkelijke kern met een compact winkelgebied en een gezonde diversiteit in horecavoorzieningen. We zetten in op geen of weinig leegstand. De parkeervoorzieningen zijn goed en blijven gratis.

Toekomstvisie: Een Vitaal Winterswijk

Pagina 17 van 189

Voor de landschappelijke en cultuurhistorische waarden van ons mooie buitengebied geldt het uitgangspunt ‘behoud door duurzame ontwikkeling’. Een vitale en duurzame agrarische sector is daarbij onontbeerlijk. Verder is het van belang dat de potentie van de toeristische sector goed wordt gebruikt met name door de mogelijkheden van onze cultuurhistorische waarden. Immers, uit onderzoek blijkt: ‘cultuurhistorie loont’.

Met deze Toekomstvisie handhaven we de stip op de horizon, echter de economische en demografische ontwikkelingen kunnen er toe leiden dat de weg er naartoe anders wordt. Deze weg is vertaald in de streefbeelden van de onderscheiden begrotingsprogramma’s waarin jaarlijks de concrete ambities worden weergegeven.

Pagina 18 van 189

De belangrijkste uitgangspunten die we bij het uitwerken van de begroting hebben gehanteerd zijn: • Het behouden van een realistische begroting, waarbij de ambities passen bij het financiële kader De ontwikkeling van het structurele saldo laat immers zien dat we op termijn de maximale ruimte in onze exploitatie hebben benut. • De kadernota is de basis voor de begroting Met het vaststellen van de kadernota heeft de raad de toekomstvisie en de doelstellingen die in deze coalitieperiode zijn geformuleerd concreet vertaald naar de periode 2018-2021. Met andere woorden: de raad heeft met het vaststellen van de kadernota accenten aangebracht voor de toekomst.

Van Kadernota naar Begroting

Pagina 19 van 189

Voorgaande heeft geleid tot de voorliggende begroting met het volgende meerjarenperspectief: Het meerjarenperspectief laat een zowel structureel als totaal sluitende begroting voor alle jaren zien. Daarmee voldoen we aan de eisen van de Provincie Gelderland én aan de coalitieakkoorddoelstelling van een structureel en zoveel als mogelijk incidenteel sluitende begroting voor alle jaren.

Bedragen *1.000 2018 2019 2020 2021

Structureel

Lasten -84.990 -84.485 -84.846 -84.645

Baten 86.101 85.553 85.387 85.145

Baten: Amendement sportverenigingen -63 -95 -126 -126

Baten 86.038 85.458 85.261 85.019

Structureel resultaat voor reserves 1.048 973 415 374

Bestemmingsreserve Graven 130 130 130 130

Structureel resultaat na reserves 1.178 1.103 545 504

Incidenteel

Lasten -2.653 -1302 -346 -384

Lasten: Amendement AED’s -5 -5

Lasten -2.658 -1.307 -346 -346

Baten 917 61 -148 -140

Incidenteel resultaat voor reserves -1.741 -1.246 -494 -524

Omgevingswet 200 250 75 75

Reserve Dekking ihkv bezuinigingen 143 60

Reserve uitvoeringskosten SDOA 800 500

Incidenteel resultaat na reserves -598 -436 -419 -449

Saldo baten en lasten na reserves 580 667 126 55

Meerjarenoverzicht 2018-2021

Pagina 20 van 189

In het volgende overzicht is inzichtelijk welke bijstellingen ten opzichte van de 2e prognose 2017 in de begroting 2018-2021 zijn opgenomen. Deze bijstellingen worden vervolgens op hoofdlijnen toegelicht bij de ‘analyse financiële ontwikkeling 2018-2021’. In de programma’s is een uitgebreide toelichting opgenomen.

Bedragen *1.000 2018 2019 2020 2021

Meerjarenbegroting 2018-2021

(tm 2e prognose 2017)

Structureel resultaat voor reserves 1.627 1.624 1.492 1.206

Reserves 130 130 130 130

Structureel resultaat na reserves 1.757 1.754 1.622 1.336

Incidenteel resultaat voor reserves -508 -544 -2 -275

Reserves 943 560 0 0

Incidenteel resultaat na reserves 435 16 -2 -275

Saldo baten en lasten tm 2e prognose 2017 2.193 1.770 1.619 1.061

Bijstellingen in begroting

Structurele bijstellingen -579 -651 -1.077 -832

Bijstellingen reserves 0 0 0 0

Structureel resultaat na reserves -579 -651 -1.077 -832

Incidentele bijstellingen -1.233 -702 -492 -249

Bijstellingen reserves 200 250 75 75

Incidenteel resultaat na reserves -1.033 -452 -417 -174

Totaal bijstellingen -1.612 -1.103 -1.494 -1.006

Bedragen *1.000 2018 2019 2020 2021

Meerjarenbegroting 2018-2021

(incl. bijstellingen)

Structureel resultaat voor reserves 1.048 973 415 374

Reserves 130 130 130 130

Structureel resultaat na reserves 1.178 1.103 545 504

Incidenteel resultaat voor reserves -1.741 -1.246 -494 -524

Reserves 1.143 810 75 75

Incidenteel resultaat na reserves -598 -436 -419 -449

Saldo baten en lasten incl. bijstellingen 580 667 126 55

Pagina 21 van 189

De financiële ontwikkeling van de begroting 2018-2021 kan in twee stappen worden gevolgd, namelijk: 1. de ontwikkeling van het totaal exploitatie saldo van de vastgestelde begroting 2017 naar 2018, waarbij een

analyse plaatsvindt voor de ontwikkeling van het structurele resultaat en een overzicht van de samenstelling van het incidentele resultaat;

2. de ontwikkeling van het structurele exploitatie saldo van 2018 naar 2021.

Ontwikkeling exploitatiesaldo 2018

Structurele saldo begroting 2018 € 1.178.000 voordelig

Structurele saldo 2e Prognose 2017 € 1.757.000 voordelig

Structurele bijstellingen -€ 579.000 nadelig Het structurele saldo bedraagt in 2018 € 1.178.000 (voordelig). Ten opzichte van de vastgestelde 2e prognose 2017: € 1.757.000 (voordelig) neemt het structurele saldo af met € 579.000 (nadelig).

Nr Omschrijving Programma Verschil

Voordeel (V)

Nadeel (N)

1 Bedrijfsvoeringskosten Alle -588.000 N

2 Bijdrage ROVA 4 -57.000 N

3 Onderhoud bomen 4 -180.000 N

4 Opbrengst afstoffenheffing 5 -75.000 N

5 Bijzondere bijstand 7 -246.000 N

6 Amendement sportverenigingen 9 -63.000 N

7 Sociaal domein ondersteuning middelen 10 100.000 V

8 Gezond in de Stad 10 -86.000 N

9 Jeugdhulp ambulant 11 400.000 V

10 regionale samenwerking sociaal domein 11 -51.000 N

11 Dividend Alliander 13 -100.000 N

12 Onderuitputting 14 500.000 V

13 Subsidie Stichting Achterhoek toerisme 16 -52.000 N

Per saldo niet verklaarde afwijkingen -81.000 N

Totaal -579.000

De belangrijkste posten die leiden tot deze afname/toename lichten we hieronder toe. Een uitgebreidere toelichting vindt u in de programma’s en paragrafen. Toelichting structurele posten 1.Bedrijfsvoeringskosten € 588.000 (N) De bijstellingen van de bedrijfsvoeringskosten bestaan uit de volgende mutaties:

hogere personeelskosten ad. € 238.000 (N) in verband met periodieken en een indexatie van 1,65% zoals aangegeven in de meicirculaire 2017;

hogere personeelskosten ad. € 339.000 (N) door formatie uitbreiding in overeenstemming met de kadernota 2017. Uit analyse is gebleken dat op verschillende terreinen meer formatie nodig is;

hogere personeelskosten ad. € 34.000 (N) door opname in de begroting van twee garantiebanen;

Niet nader verklaard € 23.000 (V).

Analyse financiële ontwikkeling 2018-2021

Pagina 22 van 189

2.Bijdrage ROVA € 57.000 (N) De bijdrage “openbare ruimte” aan de ROVA 2018 is als gevolg van de prijsindexatie gestegen met € 57.000. 3.Onderhoud bomen € 180.000 (N) Uit het nieuwe bomenbeheersplan komt naar voren dat er komende jaren meer budget benodigd is voor onderhoud van laanbomen. 4.Opbrengst afvalstoffenheffing € 75.000 (N) De lagere geraamde opbrengst afvalstoffenheffing wordt met name verklaard door de lager geraamde bijdrage “afvalverwerking” aan de ROVA o.a. als gevolg van lagere tonnages restafval. 5.Bijzondere bijstand € 246.000 (N) Naar aanleiding van de begroting 2018 van SDOA heeft het college besloten om het budget Bijzondere Bijstand m.i.v. 2018 met € 246.000 te verhogen. 6. Amendement sportverenigingen € 63.000 (N) De gevraagde bijdrage van sportverenigingen wordt de komende jaren afgebouwd. In 2018 wordt de bijdrage verlaagd naar 50 procent (63.210 euro), in 2019 wordt de bijdrage verlaagd naar 25 procent (31.605 euro) en vanaf 2020 vervalt de bijdrage. Het college maakt afspraken met de werkgroep sport over de tegenprestatie voor het verlagen van de bijdrage van de sportverenigingen als bijdrage aan een gezond en vitaal Winterswijk 7.Sociaal domein ondersteuning middelen € 100.000 (V) Op basis van de uitgaven in 2015 en 2016 is het budget naar beneden bijgesteld. 8.Gezond in de stad € 86.000 (N) Voor 2018 heeft het Rijk ook gelden beschikbaar gesteld voor het project Gezond in de Stad. 9.Jeugdhulp ambulant € 400.000 (V) Op basis van de uitgaven in 2015 en 2016 is het budget naar beneden bijgesteld. 10.Regionale samenwerking Sociaal Domein € 51.000 (N) Het college heeft dit budget beschikbaar gesteld voor de regionale samenwerking in de Achterhoek. Het doel is verbetering van de samenwerking op diverse onderdelen binnen het Sociaal Domein. 11.Dividend Alliander € 100.000 (N) In de afgelopen jaren zijn de gemiddelde ontvangen dividend bedragen lager geweest dan begroot. Naar aanleiding hiervan is het budget naar beneden bijgesteld. 12. Onderuitputting € 500.000 (V) Op basis van ervaringscijfers is uitgegaan van een budgetoverheveling van circa € 500.000 (25% van het minimum van overgehevelde budgetten in de afgelopen 3 jaren). De afgelopen 3 jaar is het financieel effect van overhevelingen (budgetten en kredieten) tussen de € 2,3 en € 3,4 mln. geweest.

Pagina 23 van 189

13.Subsidie Stichting Achterhoek Toerisme € 52.000 (N) Vanaf 2018 is de subsidie Stichting Achterhoek Toerisme structureel in de begroting opgenomen. Doel van de Stichting is het bevorderen van het toerisme in de Achterhoek. Samenstelling incidenteel saldo Het saldo van de incidentele baten en lasten ad. € 593.000 (nadeel) bestaat in 2018 voornamelijk uit onderstaande posten.

Nr Omschrijving Programma Bedrag Voordeel (V)

Nadeel (N)

1 Bedrijfsvoeringskosten Alle -210.000 N

2 Verkoop grond plan Morgenzon 4 780.000 V

3 BRP 4 -30.000 N

4 Stedelijke herverkaveling 4 -213.000 N

5 Toevoeging reserve omgevingswet 4 -600.000 N

6 Kosten invoering omgevingswet 2018 4 -200.000 N

7 Onttrekking reserve “Invoering omgevingswet” 4 200.000 V

8 Energiefonds 5 -40.000 N

9 Aanjager duurzaamheid 5 -72.000 N

10 Uitvoeringskosten SDOA 7 -500.000 N

11 Reserves Sociaal Domein i.v.m. SDOA 7 500.000 V

12 Vrijstelling Participatiewet 7 -40.000 N

13 Preventie gezondheid 10 -60.000 N

14 Achterhoek samen in beweging 10 -44.000 N

15 Amendement AED’s 10 -5.000 N

16 Jeugdhulp 11 -240.000 N

17 Uitvoeren economisch beleid 12 -25.000 N

18 Onttrekking uit algemene reserve (omgevingswet) 13 600.000 V

19 Bespaarde rente 13 -158.000 N

20 Uitvoering omgevingsvisie 15 -30.000 N

21 Gebiedsontwikkeling Steengroeve 15 -25.000 N

22 Uitvoering vrijetijdseconomie 16 -57.000 N

Niet nader verklaarde posten alle -129.000 N

-593.000 N

Toelichting incidentele posten 1.Bedrijfsvoeringskosten € 210.000 (N)

1. momenteel wordt een toekomstvisie voor het raadhuis uitgewerkt. Voor de exploitatielasten 2018 is incidenteel € 150.000 opgenomen;

2. het opschonen van het analoge archief (archiefblok 1995-2004) brengt incidenteel € 40.000 hogere lasten met zich mee:

3. Niet nader verklaard € 20.000.

Pagina 24 van 189

2.Verkoop grond plan Morgenzon € 780.000 (V) In de begroting 2017 – 2020 is voor 2018 een incidenteel geraamde winst van het complex WVC terrein/Morgenzon opgenomen. De opbrengst is berekend op basis van 60% van de geraamde verkoopwaarde van de kavels ad. € 1,3 mln. 3.Gemeentelijk Rioleringsplan € 30.000 (N) Betreft kosten beleidsrapport “Verbreed GRP 2018-2022”. In het GRP wordt aangegeven waar welke voorzieningen staan en welke voorzieningen in de planperiode waar worden aangelegd. Het gaat om voorzieningen zoals gescheiden rioolstelsel, gemengd rioolstelsel of andere vormen van het opvangen en afvoeren van afvalwater en hemelwater. 4.Stedelijke herverkaveling € 213.000 (N) Begrote kosten zijn bestemd voor de sloop van de voormalige Aldi en Expert panden, conform het Raadsbesluit van november 2016. 5.Invoering omgevingswet € 600.000 (N) De invoering van de omgevingswet brengt veel extra incidenteel werk met zich mee. Voor dekking van de geschatte kosten is in de kadernota 2017 besloten om een bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” ad. € 600.000 in te stellen. Concreet betekent dit dat € 600.000 uit de algemene reserve in de bestemmingsreserve

“Invoering omgevingswet” wordt gestort. De omzetting is kosten neutraal. Zie ook punt 17 “Onttrekking uit algemene reserve (omgevingswet)”. In overeenstemming met de regels van het BBV vindt de onttrekking uit de algemene reserve plaats in programma 13 en de toevoeging aan de bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” in programma 4. 6.Kosten invoering omgevingswet 2018 € 200.000 (N) Met de nieuwe omgevingswet worden regels vereenvoudigd, gebundeld en meer in samenhang met elkaar gebracht. Dit leidt tot een verdergaande integratie van weten regelgeving van verschillende beleidsvelden. Circa 40 wetten, ongeveer 120 AMvB's (Algemene Maatregel van Bestuur) en honderden ministeriële regelingen zullen geheel of deels opgaan in het nieuwe stelsel onder de Omgevingswet. Gezien het complexe karakter van de invoering worden er extra incidentele kosten gemaakt, zoals cursussen, advieskosten en inhuur. De geplande ingangsdatum van de Omgevingswet per 1 juli 2019 wordt niet gehaald. Nog niet duidelijk is of de ingangsdatum 1 of 2 jaar zal worden opgeschoven. In afwachting van het besluit van de minister wordt vooralsnog de huidige planning van voorbereidende werkzaamheden aangehouden. 7.Onttrekking reserve “Invoering omgevingswet” € 200.000 (V) In de kadernota 2017 is besloten om de kosten 2018 van de invoering van de omgevingswet te onttrekken uit de reserve “Invoering omgevingswet”. 8.Uitwerking Energiefonds € 40.000 (N) In de zomer van 2017 is de energievisie vastgesteld. In deze energievisie wordt bepaald op welke wijze de doelstellingen met betrekking tot duurzame energie behaald gaan worden. In afwachting hierop is in de kadernota 2017 besloten om voor duurzaamheid op projecten incidenteel € 40.000 extra ter beschikking te stellen.

Pagina 25 van 189

9.Aanjager duurzaamheid € 72.000 (N) Om de duurzaamheid in de gemeente een extra impuls te geven is in de kadernota 2017 extra budget beschikbaar gesteld om een medewerker duurzaamheid voor één jaar aan te stellen. 10.Uitvoeringskosten SDOA € 500.000 (N) De extra uitvoeringskosten voor de jaren 2017, 2018 en 2019 zijn incidenteel opgenomen in de begroting. Door bijsturing zullen naar verwachting vanaf 2020 de kosten zijn teruggebracht naar het niveau van 2016. 11.Onttrekking reserve sociaal domein € 500.000 (V) Conform het besluit in de begroting 2017 worden de incidentele uitvoeringskosten SDOA in 2017, 2018 en 2019 onttrokken uit de bestemmingsreserve SDOA. 12.Vrijstelling Participatiewet € 40.000 (N) Door verdergaande technologische ontwikkelingen zet het verdwijnen van banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt door. Tegelijkertijd is er een groeiende groep mensen die moeite heeft om zich staande te houden op de arbeidsmarkt. Participeren, welbevinden zijn daarin voorwaarden, waarmee werk voor bepaalde doelgroepen op het 2e plan komt. Incidenteel wordt € 40.000 ter beschikking gesteld om de grenzen van de mogelijkheden binnen de participatiewet op te zoeken. 13.Preventie gezondheid € 60.000 (N) Voor de jaren 2018 en 2019 is incidenteel € 60.000 beschikbaar gesteld om via toegankelijke en laagdrempelige activiteiten participatie en eigen kracht van burgers te versterken. Het is belangrijk om mensen mee te laten doen aan de maatschappij om zo zwaardere en duurdere zorg te voorkomen. In 2018 en 2019 zijn deze middelen gedekt uit het restantbudget welke zijn ontvangen in het kader van Gezond In De Stad (GIDS). Vanaf 2020 is het budget ad. € 60.000 structureel opgenomen in de begroting. 14.Achterhoek samen in beweging € 44.000 (N) De acht Achterhoekse gemeenten en de provincie Gelderland werken intensief samen op het terrein van sport. De ambities zijn vastgelegd in het sportkader en de sportagenda “Achterhoek in Beweging”. Voor Winterswijk is voor de periode 2016-2019 € 24.000 beschikbaar gesteld. In 2018 wordt in de Achterhoek de Olympische spelen voor mensen met een verstandelijke beperking georganiseerd. Een van de sporten gaat ook in Winterswijk plaatsvinden. Er is een bedrag van € 20.000 per gemeente gevraagd. Dit kan zowel financieel als in diensten. Er zijn gesprekken met verenigingen uit Winterswijk in welke vorm ze mee willen/kunnen doen. 15.Amendement AED’s Stichting Hart4Winterswijk wordt over 2018 en 2019 een incidentele bijdrage toegekend van € 5000 per jaar voor het beheer en onderhoud van de huidige AED’s van de Saris Stichting Hart4Winterswijk en voor uitbreiding van het aantal AED’s tot tenminste 20. 16.Jeugdhulp € 240.000 (N) De verwachting is dat 2 a 3 kinderen van de instelling “De Lichtenvoorde” verhuizen naar Winterswijk. Dit betekent een forse toename van de uitgaven ( ca. € 240.000). De kosten zijn incidenteel opgenomen omdat de verwachting is dat de inkomsten na 2 jaar ook zullen stijgen.

Pagina 26 van 189

17.Uitvoeren economisch beleid € 25.000 (N) Het betreffen diverse activiteiten die voortvloeien uit de uitvoeringsagenda economie zoals ondernemerschap buitengebied en de samenwerking Onderwijs & Arbeidsmarkt 18.Onttrekking uit algemene reserve (omgevingswet) € 600.000 (V) In de kadernota 2017 is besloten om een bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” ad. € 600.000 in te stellen. Concreet betekent dit dat € 600.000 uit de algemene reserve in de bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” wordt gestort. De omzetting is kosten neutraal. Zie punt 4 “Toevoeging aan de reserve invoering omgevingswet”. In overeenstemming met de regels van het BBV vindt de onttrekking uit de algemene reserve plaats in programma 13 en de toevoeging aan de bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” in programma 4. 19.Bespaarde rente € 158.000 (N) Betreft uit de begroting 2017 -2020 afgeraamde incidentele rentelasten voor de grondexploitatie, hetgeen een nadeel betekent voor de gemeentebegroting. Genoemde rentelasten zijn met ingang van de begroting 2017 onder de structurele lasten opgenomen. Voor de 2018-2021 zijn hier geen wijzigingen op van toepassing. 20.Uitvoering omgevingsvisie € 30.000 (N) Om diverse onderzoeken uit te kunnen (laten) voeren wordt een incidenteel budget van € 30.000 beschikbaar gesteld. 21.Gebiedsontwikkeling Steengroeve € 25.000 (N) De gemeente neemt een actieve rol in bij de gebiedsontwikkeling van de Steengroeve en heeft hiervoor in de kadernota 2017 voor de duur van drie jaar € 25.000 per jaar beschikbaar gesteld. 22.Uitvoering vrijetijdseconomie € 57.000 (N) Het betreffen diverse activiteiten die voortvloeien uit de uitvoeringsagenda economie zoals het Mondriaan belevingsconcept en de belevingselementen in het centrum.

Pagina 27 van 189

ID Programma (*1000) Lasten Baten

Structureel Incidenteel Saldo Structureel Incidenteel Saldo Verschil

1 Bestuur en Veiligheid -3.155 -52 -3.207 N 8 0 8 V -3.199 N

2 Vergunningverlening en handhaving -1.608 0 -1.608 N 332 0 332 V -1.276 N

3 Economie Industrie -135 -20 -155 N 0 0 0 V -155 N

4 Ruimtelijke Ontwikkeling in de Kern, plus verkeer -12.257 -469 -12.726 N 4.552 823 5.376 V -7.350 N

5 Innovatie, Duurzame Energie en Milieu -2.767 -248 -3.015 N 2.800 108 2.908 V -107 N

6 Kunst, cultuur en erfgoed -2.021 -61 -2.082 N 25 7 32 V -2.050 N

7 Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening -21.834 -840 -22.674 N 17.299 0 17.299 V -5.375 N

8 Basismobiliteit -9.914 0 -9.914 N 8.900 0 8.900 V -1.014 N

9 Sport -3.271 -13 -3.284 N 649 0 649 V -2.605 N

10 Maatschappelijke Participatie & Zorg -10.676 -131 -10.807 N 7.597 0 7.597 V -3.210 N

11 Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs -8.300 -240 -8.540 N 6.372 0 6.372 V -2.168 N

12 Economie centrum -281 -25 -306 N 100 0 100 V -206 N

13 Financiën 105 0 105 V 36.432 -116 36.315 V 36.420 V

14 Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking -8.080 -363 -8.443 N 887 0 887 V -7.556 N

15 Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling -633 -117 -750 N 55 95 150 V -600 N

16 Vrijetijdseconomie -164 -80 -244 N 0 0 0 V -244 N

Begroot totaal saldo van baten en lasten -84.990 -2.658 -87.648 N 86.038 917 86.955 V -693 N

4 Toevoeging bestemmingsreserve Omgevingswet -600 -600 N V -600 N

4 Onttrekking bestemmingsreserve Omgevingswet 200 200 V 200 V

7 Onttrekking bestemmingsreserve Uitvoeringskosten SDOA 800 800 V 800 V

13 Onttrekking algemene reserve i.v.m. bestemmingsreserve Omgevingswet 600 600 V 600 V

14 Onttrekking bestemmingsreserve ihkv bezuinigingen 143 143 V 143 V

14 Onttrekking bestemmingsreserve graven 130 130 V 130 V

Begroot resultaat -84.990 -3.258 -88.248 N 86.038 2.790 88.828 V 580 V

Begroting 2018

Pagina 28 van 189

Met het vaststellen van deze begroting 2018-2021 mandateert de raad het college voor het doen van uitgaven en investeringen en het verkrijgen van inkomsten voor zover deze betrekking hebben op het jaar 2018. De besluitvorming betreft ook de in deze begroting opgenomen paragrafen, de bijlagen en de mutaties in de (bestemmings)reserves. Begroot resultaat 2018 Het begrote resultaat 2018 bedraagt € 580.000 voordelig. Het verschil tussen het begroot totaal saldo van baten en lasten en het begrote resultaat is veroorzaakt door de verwerking van de mutaties in de (bestemmings)reserves:

Begroot totaal saldo van baten en lasten 2018

-€ 693.000 (N)

Onttrekkingen

Bestemmingsreserve Omgevingswet (besluit kadernota 2017) € 200.000 (V)

Algemene reserve m.b.t. bestemmingsreserve Omgevingswet (besluit kadernota 2017)

€ 600.000 (V)

Bestemmingsreserve SDOA (besluit begroting 2017) € 800.000 (V)

Bestemmingsreserve i.h.k.v. bezuinigingen (besluit 2e Prognose 2017)

€ 143.000 (V)

Bestemmingsreserve Graven (besluit begroting 2016) € 130.000 (V)

Totaal onttrekkingen

€ 1.873.000 (V)

Toevoegingen

Bestemmingsreserve Omgevingswet (besluit kadernota 2017) -€ 600.000 (N)

Totaal toevoegingen

-€ 600.000 (N)

Begroot resultaat 2018

€ 580.000 (V)

Besluitvorming

Pagina 29 van 189

2018

Saldo van Baten en Lasten (*1.000) Baten Lasten Saldo

1 Bestuur en Veiligheid 8 -3.207 -3.199 N

2 Vergunningverlening en handhaving 332 -1.608 -1.276 N

3 Economie Industrie 0 -155 -155 N

4 Ruimtelijke Ontwikkeling in de Kern, plus verkeer 5.376 -12.726 -7.350 N

5 Innovatie, Duurzame Energie en Milieu 2.908 -3.015 -107 N

6 Kunst, cultuur en erfgoed 32 -2.082 -2.050 N

7 Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening 17.299 -22.674 -5.375 N

8 Basismobiliteit 8.900 -9.914 -1.014 N

9 Sport 679 -3.284 -2.605 N

10 Maatschappelijke Participatie & Zorg 7.597 -10.807 -3.210 N

11 Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs 6.372 -8.540 -2.168 N

12 Economie centrum 100 -304 -206 N

13 Financiën 2.968 150 3.118 V

14 Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking 887 -1.893 -1.007 N

15 Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling 150 -750 -600 N

16 Vrijetijdseconomie 0 -244 -244 N

Saldo programma's 53.609 -81.053 -27.448 N

Algemene dekkingsmiddelen 33.346 33.346 V

Overhead -6.514 -6.514 N

Heffing Vennootschapsbelasting -45 -45 N

Bedrag Onvoorzien -36 -36 N

Saldo van Baten en Lasten voor bestemming 86.955 -87.648 -693 N

Toevoeging bestemmingsreserve Omgevingswet -600 -600 N

Onttrekking bestemmingsreserve Omgevingswet 200 200 V

Onttrekking bestemmingsreserve Uitvoeringskosten SDOA 800 800 V

Onttrekking algemene reserve i.v.m. bestemmingsreserve Omgevingswet 600 600 V

Onttrekking bestemmingsreserve ihkv bezuinigingen 143 143 V

Onttrekking bestemmingsreserve graven 130 130 V

Saldo van Baten en Lasten na bestemming 88.828 -88.248 580 V

Saldo van Baten en Lasten

Pagina 30 van 189

(bedragen x € 1.000) Programma 2018 2019 2020 2021

Openbaar Groen 4 205 205 205 205

Vastgoed exploitatie 4 300

Verkeer 4 375

Waterbeheer 4 50 50 50 50

Wegen 4 1.281 1.866 2.528 2.268

Milieubeleid 5 500

Sportaccommodaties 9 100 300 630

Maatwerkvoorzieningen 10 220 220 220 220

Interne bedrijfsvoering 14 309 391 217 388

Totaal 3.340 2.732 3.520 3.761

De nadere specificatie van de investeringen 2018-2021 is opgenomen in bijlage 3. Geprognosticeerde balans 2017 tot en met 2021 In onderstaande tabel is de geprognosticeerde balans voor de jaren 2017 tot en met 2021 weergegeven. Het totaal aan eigen vermogen en leningen (vreemd vermogen) hebben we gebruikt om investeringen maar ook eenmalige uitgaven en jaarlijkse exploitatietekorten te dekken.

* 1.000 2017 2018 2019 2020 2021

Mat/immateriële vaste activa 131.473 129.143 127.599 125.973 124.567

Fin.vaste activa 7.535 7.360 7.205 7.058 6.911

Voorraden 6.486 6.486 6.486 6.486 6.486

Liquide middelen 640 640 640 640 640

Vorderingen 7.724 7.724 7.724 7.724 7.724

Overlopende activa 4.170 3.896 3.467 2.885 1.928

Totaal 158.028 155.249 153.121 150.767 148.255

Eigen vermogen 52.318 51.624 51.419 51.441 51.416

Voorzieningen 7.392 7.148 7.103 7.236 7.433

Langlopende schulden 83.583 81.674 79.764 77.230 74.545

Kortlopende schulden 7.390 7.458 7.490 7.515 7.516

Overlopende passiva 7.345 7.345 7.345 7.345 7.345

Totaal 158.028 155.249 153.121 150.767 148.255

Solvabiliteit 33,1% 33,3% 33,6% 34,1% 34,7%

De solvabiliteit ontwikkelt zich in de jaren 2018 tot en met 2021 (+1,6%) positief. Dit is met name veroorzaakt door een afname van de langlopende leningen.

Kerngegevens programmabegroting 2018-2021

Waar investeren we met name in?

Pagina 31 van 189

Verloop langlopende leningen 2016 tot en met 2021 Het werkelijk en geprognosticeerde verloop van de langlopende leningen is als volgt:

Begrotingsjaar 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(bedragen x € 1.000 per 31 december)

2017 begroting 93.558 91.549 87.479 84.475

2016 3e prognose 91.543 93.558 91.624 88.164 84.980

2017 1e prognose 81.043(W)* 87.083 84.624 81.689 78.030

2017 2e prognose 81.043(W)* 88.083 84.674 80.764 75.630

2018 Begroting 83.583 81.674 79.674 77.230 74.545

* werkelijk saldo volgens jaarrekening 2016

Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar paragraaf D Financiering. EMU saldo’s 2018 tot en met 2021 Het begrotingstekort van de gehele overheid mag volgens Europese normen niet hoger zijn dan 3%. Dit geldt niet alleen voor het tekort van de Rijksoverheid maar voor het saldo van alle overheden bij elkaar, inclusief de gemeenten. In principe moet de gemeente dus ook voldoen aan deze norm. Dit verschil met ons “BBV-resultaat” heeft te maken met een totaal andere manier van berekenen. Ons BBV-resultaat is een zogenoemd baten-lastensaldo. Daarbij wordt uitgegaan van de kosten die worden gemaakt voor een bepaald jaar. Deze kosten zijn niet in alle gevallen uitgaande geldstromen. Denk bijvoorbeeld aan afschrijvingen en nog te betalen/ontvangen bedragen. Het begrotingsresultaat op Rijksoverheidsniveau en dus ook het EMU-saldo wordt op kasbasis berekend. Daarbij wordt uitgegaan van inkomende en uitgaande geldstromen. Dit betekent dat bijvoorbeeld de investeringen die we in een bepaald jaar doen, in het geheel als “kosten” worden genomen. Het fenomeen afschrijvingen wordt niet toegepast in dit stelsel. Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) De Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) betreft de Nederlandse uitwerking van Europese afspraken ten aanzien van het EMU tekort. Het doel van de Wet Hof is te zorgen dat Nederland voldoet aan de EMU norm van maximaal 3% tekort op de begroting. De achterliggende gedachte bij de Wet Hof is, zorgen dat de provincies en gemeenten bijdragen aan houdbare overheidsfinanciën. Voor 2018 is het aandeel van de decentrale overheden in het totale EMU-tekort gemaximeerd op 0,5% bbp (bruto binnenlands produkt). De verdeling van het EMU-tekort is als volgt: 0,32% voor gemeenten, 0,11% voor de provincies en 0,07% voor de waterschappen. Voor 2018 gelden geen referentiewaardes per gemeente voor het te kort. Alle tekorten van de gemeenten te samen mogen maximaal 0,32% van het bbp zijn. Wanneer het begrotingstekort te hoog wordt en Brussel kiest ervoor om Nederland te sanctioneren dan kan het Rijk dit aan lagere overheden doorberekenen door middel van een korting op het gemeentefonds. In onderstaande tabel zijn de EMU saldo’s voor de jaren 2017 tot en met 2021 opgenomen. Vanaf 2018 zijn de saldo’s positief, hiermee voldoet Winterswijk aan de regels van de Wet Hof.

EMU saldo (* 1.000) 2017 2018 2019 2020 2021

Begroot saldo van baten en lasten voor bestemming -4.284 -693 -273 -43 -150

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 4.716 5.195 5.071 5.144 5.167

Saldo onttrekkingen/dotaties voorzieningen -98 -245 -45 133 197

Investeringen in materiële/immateriële activa -7.182 -2.865 -3.527 -3.519 -3.761

EMU saldo -6.848 1.392 1.226 1.715 1.453

Pagina 32 van 189

Vennootschapsbelasting Vanaf 1 januari 2016 is de vennootschapsbelastingplicht voor gemeenten ingevoerd. Dit houdt in dat gemeenten die winst of structurele overschotten behalen met activiteiten die concurreren met de markt vennootschapsbelasting gaan betalen. In de begroting is voor de vennootschapsbelasting € 45.000 (structureel) opgenomen voor de grex opbrengsten.

Programma 1: Bestuur en Veiligheid

Pagina 33 van 189

Portefeuillehouder: dhr. B.J.J. Bengevoord Programmamanager: dhr. M. Scholten

Het programma ‘Bestuur en Veiligheid’ gaat enerzijds over de relatie tussen onze gemeente en haar burgers en het functioneren van de verschillende gemeentelijke organen (raad, college en ambtelijke organisatie) en anderzijds over de veiligheid binnen onze gemeente. Veiligheid omvat alle gemeentelijke producten en diensten op het gebied van leefbaarheid, milieu, bouw, ruimtelijke ordening, openbare orde, brand en rampbestrijding. In de uitvoering van deze taken wordt zoveel mogelijk regionaal samengewerkt met ketenpartners zoals de Omgevingsdienst Oost Achterhoek, het cluster Brandweer Achterhoek Oost, het team Politie Oost Achterhoek, de Achterhoekse gemeenten, RIEC, Belastingdienst, Inspectie SZW en gemeenten in de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 ten minste willen bereiken, zijn: 1. Een verdere toename in de tevredenheid van de inwoners van Winterswijk over het functioneren

van het lokale bestuur en de lokale democratie; 2. Een duidelijke toename in zowel de objectieve veiligheid (= feitelijk) als subjectieve veiligheid

(= beleving).

Een krachtige lokale democratie met een goed functionerend duaal bestel Hier gaat het met name om een goede relatie tussen het gemeentebestuur en de burgers van Winterswijk. Die relatie tussen overheid en burgers is de afgelopen jaren stevig veranderd. De gemeente beslist niet alles, maar faciliteert, maakt mogelijk en denkt mee. De representatieve democratie waarbij de burgers van Winterswijk eens in de vier jaar hun stem voor de gemeenteraad kunnen uitbrengen, is niet alleen meer voldoende om die relatie inhoud te geven. Er is een wederzijdse en continue betrokkenheid nodig. Wat wij voor ogen hebben is een gemeente die luistert naar haar burgers, transparant is over haar besluitvorming en die met interactieve beleidsvorming voortdurend werkt aan draagvlak voor haar plannen.

De gemeente maakt daarbij goed gebruik van de door haar ingestelde adviesorganen, maatschappelijke organisaties en bedrijven. We doen al veel, bij de voorbereiding van plannen wordt de mening van burgers regelmatig gepeild, via rondetafelgesprekken en charettes en eventueel via een referendum. De direct betrokkenen, zoals omwonenden in een buurt of wijk of de beoogde doelgroep, hebben daarin een prominente plaats. Ook de betrokkenenparagraaf in onze nota's vervult een functie hierin en dwingt tot nadenken. Toch dienen deze processen met burgers voortdurend geëvalueerd te worden. De raad gaat met een werkgroep aan de slag om te zien of de huidige middelen die we inzetten nog wel voldoende aansluiten bij de wensen van de Winterswijkers. Interactieve beleidsvorming, co-creatie maar ook middelen als een G1000 burgertop zullen daarbij meegenomen worden. Nu de gemeente voor het grootste deel verantwoordelijk is voor de participatie en zorg van haar inwoners in de samenleving, is de bijbehorende dienstverlening op een passende wijze georganiseerd, dat wil zeggen laagdrempelig, op maat, met continuïteit, betaalbaar en op de juiste schaal. De Winterswijkse burger is actief en betrokken en neemt deel aan de samenleving. Iedereen doet en telt mee. Een goed duaal bestel wijst op een adequaat functioneren van de interne organisatie van onze gemeente. Er is sprake van een heldere rolverdeling tussen de raad en het college en tussen het college en de ambtelijke organisatie. De raad bepaalt in hoofdlijnen ‘wat’ gerealiseerd moet worden, het college werkt uit ‘hoe’ dat


Waar gaat dit programma over?

Coalitieakkoord doelstellingen

Wat is het streefbeeld van dit programma?


Pagina 34 van 189

het best zou kunnen en laat zich daarbij ondersteunen door een deskundige en dienstbare ambtelijke organisatie. Raad, college en ambtelijke organisatie gedragen zich naar de eigen rol en zitten niet op elkaars stoel. Bestuurlijke integriteit, transparantie en betrouwbaarheid zijn gemeengoed en zijn bespreekbaar. Omdat de raad een visitekaartje is voor het gemeentebestuur hebben aandacht voor correcte omgangsvormen tijdens en na de raadsvergaderingen. Bestuurlijk wordt krachtig en doelgericht samengewerkt in de samenwerkingsverbanden die wij als gemeente Winterswijk zijn aangegaan. Voor de juiste schaalgrootte wordt krachtig samengewerkt; de gemeenten in de Regio Achterhoek, de Euregio maar ook de Duitse buurgemeenten en Enschede zijn belangrijke partners. De Regio Achterhoek is daarbij een belangrijk platform waar samen met de ondernemers en de maatschappelijke organisaties een belangrijke bijdrage wordt geleverd aan de ontwikkeling van de economie en de leefbaarheid in de Achterhoek. In 2018 werken we de doorontwikkeling verder uit, en dragen bij aan de opvolger van de Achterhoek 2020 agenda Een veilige omgeving zonder overlast Winterswijk is objectief veilig, dat wil zeggen bedrijven, gebouwen, installaties en de inrichting van de openbare ruimte voldoen aan de normen die het rijk, de provincie of wij zelf als gemeente daarvoor hebben vastgelegd. De rampenbestrijding en de brandweer zijn op orde. De Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland realiseert de dienstverlening conform de daarover afgesproken overeenkomsten. Waar nodig faciliteert de gemeente samen met haar inwoners in de realisatie van voldoende bluswater. De politie is zichtbaar en aanspreekbaar, treedt doortastend op bij onveiligheid en overlast en werkt samen met de gemeente om criminaliteit in Winterswijk verder terug te brengen. Het veiligheidsgevoel (subjectieve veiligheid) is groot, dat wil zeggen dat Winterswijk, incl. jongeren en ouderen, zich ook ’s avonds veilig voelen, zowel op straat als thuis. Door de onderlinge samenhang in wijken en ouders die hun eigen verantwoordelijkheid nemen, worden mensen aangesproken op overlastgevend gedrag, hetgeen bijdraagt aan het subjectieve veiligheidsgevoel. Zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid worden periodiek gemonitord en indien nodig worden passende maatregelen genomen (Integraal Veiligheidsplan) om de veiligheid op niveau te houden.

Een krachtige lokale democratie met een goed functionerend duaal bestel Burgerparticipatie blijven we vormgeven met de instrumenten die in de praktijk steeds goed geschikt zijn gebleken, zoals rondetafelgesprekken, charettes, inspraak- en informatieavonden. Het faciliteren van de raad in met name hun controlerende en kaderstellende rol houdt de nodige aandacht. Zo wordt de toegankelijkheid van de financiële jaarstukken verder vergroot. De kaderstellende rol van de raad blijven we ondersteunen, o.a. met de zgn. ‘kaderstellende notities’. De intergemeentelijke samenwerking in de Regio Achterhoek wordt doorontwikkeld en zowel ambtelijk als bestuurlijk wil Winterswijk daaraan een actieve bijdrage leveren. In het kader van het project Sterk Bestuur in Gelderland heeft de intergemeentelijke samenwerking in de Achterhoek komend jaar grote aandacht van de provincie. Blusvijvers aanleggen In 2016 is gestart met het verlenen van de eerste subsidies voor de aanleg van blusvijvers in het buitengebied van Winterswijk. We streven erna om samen met VNOG in 2018 alle potentiële locaties in zicht te hebben, en te starten met realisatie en stellen opnieuw € 10.000 beschikbaar om op nog meer effectieve plekken de aanleg van deze vijvers te stimuleren. Kwaliteit en effectiviteit brandweer verhogen In 2017 is gestart met een project om de effectiviteit van de brandweer te verhogen. Het gaat hierbij onder meer om de incidentbestrijding, maar er wordt ook gekeken naar preventieve maatregelen. Winterswijk geldt daarbij als testgemeente voor enkele projecten. Blijken ze succesvol, dan kunnen ze elders in de regio ook worden ingezet.

Wat gaan we daarvoor doen?

Wat gaat dat kosten?


Pagina 35 van 189

Samenwerken tegen ondermijnende criminaliteit In heel Nederland komen diverse vormen van ondermijnende criminaliteit meer aan het licht. Daar waar de onderwereld en bovenwereld samenkomen wordt gesproken over ondermijnende criminaliteit. Denk bijvoorbeeld aan wietkwekerijen of drugslab in een woonwijk, PGB-fraude of illegale prostitutie. Ook in Winterswijk gaat een ondermijningsbeeld opgesteld worden, in samenwerking met (onder meer) de politie, OM en het RIEC, een gespecialiseerde netwerkorganisatie. In de gemeentelijke organisatie blijvend aandacht geschonken aan het signaleren van ondermijning. Opvallende casussen worden in brede samenwerking aangepakt. Daarnaast wordt de samenwerking gezocht met een brede groep partijen om te komen tot een veilig klimaat om te ondernemen in het buitengebied van Winterswijk, met als meest zichtbare resultaat het behalen van het Keurmerk Veilig Ondernemen in het buitengebied. Samenwerking met inwoners versterken Er wordt veel samengewerkt tussen de inwoners van Winterswijk en onder meer gemeente en politie op het gebied van veiligheid. Daarvoor bestaan bijvoorbeeld initiatieven als Burgernet en Buurtpreventie Winterswijk. Maar ook aan het app-netwerk van hartveilig wonen. Er wordt nog steeds gezocht naar manieren om op een logische wijze aansluiting te vinden bij de dagelijkse routine van mensen, zodat hun bijdrage met weinig moeite tot stand kan komen. Denk bijvoorbeeld aan het benaderen en voorlichten van hondenbezitters om tijdens hun rondje met de hond op een andere manier om zich heen te kijken.

Exploitatie Bedragen *1.000 Lasten Baten Totaal

Cluster Primitief t/m prognose 2 2017

Begroting 2018

Verschil Primitief t/m prognose 2 2017

Begroting 2018

Verschil Saldo

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten

493 460 -33 V - 33 V

Algemeen bestuur 1.224 1.258 34 N - 34 N

Brandweer en rampenbestrijding 1.335 1.342 7 N 8 8 - 7 N

Externe communicatie 93 93 - - 0 -

Openbare Orde en Veiligheid 55 55 - - 0 -

Totaal 3.200 3.208 8 N 8 8 - 8 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Wat gaat dat kosten

Programma 2: Vergunningverlening en handhaving

Pagina 36 van 189

Portefeuillehouder: dhr. B.J.J. Bengevoord Programmamanager: dhr. M. Scholten

Het programma ‘Vergunningverlening en Handhaving’ gaat over de keten van vergunningverlening, handhaving en toezicht op het gebied van: • Bouw, sloop, brandveiligheid, milieu, ruimtelijke ordening en openbaar gebied (inrit-, kap- en

aanlegvergunningen). Deze gebieden vallen samen onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO);

• De Algemene plaatselijke verordening (APV); • De Drank- en horecawet en de Wet op de kansspelen; • De wegenverkeerswet; • De marktverordening. De basistaken met betrekking tot vergunningverlening en handhaving milieu worden in opdracht van de gemeente integraal, efficiënt en effectief uitgevoerd door de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA).

Resultaten die we in de periode 2014-2018 ten minste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke afname van overlast in het algemeen en van drugs gerelateerde overlast in het

bijzonder; 2. Een duidelijke afname in het gebruik van drugs onder jongeren (tot 18 jaar); 3. Geen toename in de permanente bewoning van recreatiewoningen en een verdere afname van

eventuele overlast van tijdelijke bewoning van recreatiewoningen.

Vergunningverlening en handhaving worden ingezet ter ondersteuning van het realiseren van de streefbeelden uit andere programma’s. Zo is bij handhaving het voorkomen en bestrijden van overlast en criminaliteit een hoofddoelstelling. Dit is direct gerelateerd aan een onderdeel van het streefbeeld van programma 1: een veilige omgeving zonder overlast. Bij vergunningverlening en handhaving gaan we – uiteraard binnen de kaders van het door de raad vastgestelde beleid - uit van mogelijkheden om mee te werken met de aanvragers/initiatieven. Dit betekent dat we eerst zoeken naar waarom iets kan, we zoeken niet naar waarom iets niet zou kunnen. Ofwel: maatwerk in balans met een alerte en integrale handhaving. In samenwerking met de ODA zijn op basis van een risicoanalyse de primaire aandachtspunten voor vergunningverlening en handhaving: fysieke veiligheid, gezondheid, ruimtelijke kwaliteit en milieukwaliteit. Hiervoor wordt jaarlijks een activiteitenprogramma uitgevoerd. Wij hanteren voor de verschillende vergunningaanvragen reële behandeltermijnen en behandelen deze zoveel mogelijk digitaal.

Belangrijkste aandachtspunten voor vergunningverlening en handhaving zijn fysieke veiligheid, gezondheid en ruimtelijke kwaliteit. Gelet hierop is ervoor gekozen om in 2017 enkele werkprocessen binnen de teams Ruimtelijke Ontwikkeling en Handhaving, waaronder het proces ‘evenementenvergunning en toezicht’, kwalitatief onder de loep te nemen. In 2016 en 2017 zijn voor evenementenorganisaties reeds voorlichtingsavonden gehouden over onder andere de regelgeving op gebied van veiligheid tijdens evenementen. De opkomst was beide keren hoog en veel organisaties zijn bereikt. In 2018 wordt wederom een voorlichtingsavond georganiseerd voor evenementenorganisaties in samenwerking met de politie en







Pagina 37 van 189

hulpdiensten. Er zijn inmiddels in het kader van 'processen onder loep nemen' reeds enkele verbeterslagen gemaakt. In 2018 wordt dit proces vervolgd. Een andere doelstelling van handhaving is het voorkomen en het bestrijden van overlast en criminaliteit. Om deze doelstelling te kunnen realiseren is samenwerking gezocht met politie en het RIEC Oost Nederland. In 2018 zal deze samenwerking worden voortgezet en waar mogelijk worden geïntensiveerd. Samenwerking door informatie te delen, zorgt voor een completer beeld van de omvang, werkwijze en leidt daarmee tot een betere aanpak van criminaliteit. Ook wordt de Bibob-toetsing (aparte integriteitsbeoordeling van een initiatiefnemer) bij vergunningverlening, handhaving en subsidieverlening uitgebreid. Hiervoor wordt in 2017-2018 een voorstel voorgelegd. We proberen hierbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij de andere gemeentes in de Oost-Achterhoek. In het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2018 dat in het vierde kwartaal van 2017 aan het college zal worden aangeboden, zal nader worden uitgewerkt op welke specifieke onderwerpen op het gebied van handhaving in 2018 de nadruk zal komen te liggen. Daarnaast worden in het kader van regionale samenwerking Boa’s uitgewisseld voor de uitvoering van alcohol-controles. In 2018 zullen de toezichthouders Openbare Ruimte digitaal handhaven middels CityControl. CityControl is een applicatie op een PDA die toegang biedt tot een digitaal naslagwerk en de BOA’s alle informatie over weten regelgeving en de APV aanbiedt. Het ondersteunt meerdere handhavingsdisciplines, zoals het handhaven op parkeerbeleid en overlastfeiten in de openbare ruimte. CityControl is ook klaar voor informatie gestuurd handhaven. Verder worden ook in 2018 aankomende wetswijzigingen, zoals de Omgevingswet en het wetsvoorstel 'Wet kwaliteitsborging voor het bouwen' (Wkb), nauwlettend in de gaten gehouden en zullen eventuele gevolgen van die wetswijzigingen voor de organisatie in beeld worden gebracht. Met de nieuwe Omgevingswet wil het kabinet verschillende plannen voor ruimtelijke ordening, milieu, bouwen en natuur beter op elkaar afstemmen, duurzame projecten stimuleren en gemeenten, provincies en waterschappen meer ruimte geven hun omgevingsbeleid af te stemmen op hun eigen behoeften en doelstellingen. De inwerkingtreding van de wet was lange tijd beoogd voor 2019. De minister heeft echter aangekondigd dat de inwerkingtreding uitgesteld wordt. Hoe lang het uitstel zal bedragen is nog niet bekend. De gehele transitie zal in 2029 gereed moeten zijn. Teams Ruimtelijke Ontwikkeling & Handhaving houden zich grotendeels bezig met de fysieke leefomgeving en de wet zal van grote invloed zijn op die teams. Het wetsvoorstel ‘Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)’ is op 21 februari 2017 aangenomen door de Tweede Kamer. De Wkb heeft tot doel om de verantwoordelijkheid in de bouw meer bij private partijen neer te leggen. Gezien de brede bezwaren bij de Eerste Kamer tegen het wetsvoorstel is het wetsvoorstel vooralsnog aangehouden. Het wetsvoorstel wordt in elk geval niet eerder ingevoerd dan 1 januari 2019.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


1.219 1.011 -208 V - 208 V

Vergunningverlening en handhaving 630 599 -31 V 332 332 - 31 V

Totaal 1.849 1.610 -239 V 332 332 - 239 V

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden.



Pagina 38 van 189

Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Programma 3: Economie, deel industrie

Pagina 39 van 189

Portefeuillehouder: ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het programma ‘Economie en (deel industrie)’ richt zich op de industriële bedrijvigheid op met name de bedrijventerreinen van Winterswijk. Het bevorderen van innovatie, werk en werkgelegenheid, incl. grensoverschrijdende samenwerking, zijn de belangrijkste speerpunten.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 ten minste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke toename in het werk dat voor Winterswijk wordt binnengehaald; 2. Een duidelijke toename elders in het land in de bekendheid van de industrie en industriële

mogelijkheden in Winterswijk en de Achterhoek; 3. Een duidelijke toename in grensoverschrijdende industriële samenwerking; 4. Substantiële activiteit op bedrijventerrein Gaxel.

Winterswijk kenmerkt zich door een uitstekend ondernemersklimaat, voor zowel bestaande ondernemingen als nieuw-vestiging en startende ondernemingen. Het bedrijfsleven is divers met een sterke vertegenwoordiging in de innovatieve maakindustrie. Belangrijke pijlers onder het gunstige ondernemersklimaat zijn de onderlinge samenwerking, gemeenschappelijke promotie, de verbinding met kennisinstellingen en de speciale programma’s voor startende ondernemers. Het contact tussen de gemeente en het bedrijfsleven is actief en gericht op ontwikkeling van zowel het bedrijfsleven als de Winterswijkse samenleving als geheel. Onderliggende procedures worden zorgvuldig en snel doorlopen. De bedrijventerreinen zijn representatief en beschikken over de juiste voorzieningen, waaronder een hoogwaardige ICT infrastructuur. Voor de zwaardere industrie werken we regionaal samen en is het regionale bedrijventerrein De Laarberg de meest geschikte vestigingslocatie. Winterswijk is het regionale centrum voor grensoverschrijdend ondernemen. De samenwerking met gemeente Vreden en de realisatie van het Euregionale bedrijvenpark Gaxel spelen hierin een belangrijke rol. Winterswijkse ondernemers zijn aantrekkelijke werkgevers met een groeiende behoefte aan hoger opgeleid personeel.

Om de streefbeelden te realiseren, zullen in 2018 de volgende activiteiten worden uitgevoerd: Stimuleren van economische ontwikkeling De aanjager economische ontwikkeling richt zich op uitbreiding van de bovenregionale en grensoverschrijdende contacten met voor Winterswijk interessante bedrijven en kennisinstellingen. Hierbij worden kennissessies en workshops georganiseerd op inhoudelijke thema’s voor groepen van bedrijven. Met het bedrijfsleven worden acties en programma’s opgezet voor het stimuleren en begeleiden van startende ondernemers. Met inzet van Stichting Winterswijk Marketing wordt ingezet op betere zichtbaarheid en profilering van het Winterswijkse bedrijfsleven. Bedrijventerreinen Vanuit de Regio Achterhoek wordt eind 2017 het geactualiseerde Regionale Programma Bedrijventerreinen opgeleverd. Als vervolg hierop zal de gemeente een plan van aanpak voor de bedrijventerreinen in Winterswijk uitwerken met aandacht voor zowel leegstand en revitalisering op de bestaande terreinen als







Pagina 40 van 189

nieuw ontwikkeling. Het Bedrijvenlandschap Slinge maakt hier onderdeel van uit.De laatste geplande bedrijfsverhuizing van Dennenoord naar Veeneslat Zuid wordt afgerond, waarna gestart wordt met de herinrichting van Dennenoord, met de daar dan nog gevestigde bedrijven. De planontwikkeling voor het dienstencentrum Gaxel op de grens met Vreden wordt voortgezet evenals de gemeentelijke ondersteuning van de planontwikkeling van het Beatrix Gezondheidspark. In de Spoorzone zal ruimte geboden worden voor grootschalige, volumnieuze detailhandel en hoogwaardige bedrijvigheid. Regionale samenwerking en Smart Industry Achterhoek2020, het regionale samenwerkingsverband van ondernemers, maatschappelijke organisaties en overheden, heeft de Uitvoeringsagenda 2.0 opgesteld. De strategische focus ligt op het programma Smart Werken, met Wonen en Bereikbaarheid als belangrijke subthema’s. Smart Werken richt zich primair op de toepassing en ontwikkeling van ‘Smart Industry’ voor fundamentele versterking van de Achterhoekse economie. Het inspelen op deze ontwikkelingen met het Winterswijkse bedrijfsleven is een belangrijk speerpunt voor 2018. Grensoverschrijdende samenwerking De activiteiten gericht op grensoverschrijdende samenwerking worden opgeschaald door meer directe betrokkenheid van zowel Nederlandse als Duitse buurgemeenten en ondernemersverenigingen. Speerpunten zijn verdere ontwikkeling van taalprogramma’s voor zowel scholieren als werknemers, participatie in het Euregionale “pact: arbeidsmarkt over de grens!”, uitbreiding van grensoverschrijdende bestuurlijke en zakelijke netwerken en de ontwikkeling van dienstencentrum Gaxel. Zowel via VREWIN (samenwerkingverband van Vredense en Winterswijkse ondernemers) als via Grenzhoppers (netwerk van gemeenten en ondernemers in de regio Achterhoek en Kreis Borken) zullen diverse grensoverschrijdende bedrijfsbezoeken, themabijeenkomsten en projecten worden georganiseerd. Onderwijs en Arbeidsmarkt Een goede verbinding tussen studenten, onderwijsinstellingen en het regionale bedrijfsleven is cruciaal voor de ontwikkeling van de regionale economie. De gemeente zal samen met het bedrijfsleven de mogelijkheden onderzoeken van een nieuwe opzet om deze verbinding te ondersteunen, als opvolger van het WIC. Hierin zal aandacht zijn voor ‘smart industry’ ontwikkelingen en regionale en grensoverschrijdende verbindingen. Initiatief en draagvlak vanuit het bedrijfsleven is een absolute randvoorwaarde voor realisatie van een nieuw innovatiecentrum.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


141 131 -10 V - 10 N

Economische ontwikkeling industrie 24 24 N - 24 N

Totaal 141 155 -14 N - 14 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen


Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer

Pagina 41 van 189

Portefeuillehouder: ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: dhr. M. Scholten

Het programma ‘Ruimtelijke ontwikkeling in de Kern, plus verkeer en vervoer’ richt zich met name op de aantrekkelijkheid van Winterswijk als plaats om te wonen, te werken en te recreëren. Deze aantrekkelijkheid wordt, naast de aanwezigheid van voorzieningen zoals een overdekt zwembad, een mooi kernwinkelgebied, representatieve bedrijventerreinen en een schouwburg, mede bepaald door:

De kwaliteit van de woningen;

De kwaliteit van de woonomgeving in de kern van Winterswijk;

Fysieke infrastructuur: wegen, bermen, verlichting, bruggen, riolering, bewegwijzering en dergelijke;

De verkeersinfrastructuur: verkeersveiligheid, openbaar vervoer, bereikbaarheid (parkeren);

Openbaar groen: groenbeleid en –beheer;

Waterbeheer: beleid en beheer van vuilwaterriolering, hemelwaterriolering en drainagesystemen (grondwater);

Bestemmingsplannen kern Winterswijk;

Stedelijke vernieuwing. Naast een goede woningmarkt is een zorgvuldig gebruik van de ruimte in de kern van Winterswijk van groot belang. Hierbij is aandacht voor goed wonen, een vitaal ondernemersklimaat, een goede bereikbaarheid en behoud en ontwikkeling van cultuurhistorische, landschappelijke en ecologische waarden. Bij ruimtelijke ontwikkelingen staan de volgende principes centraal bij de stedelijke vernieuwing van het dorp Winterswijk:

Inbreiding voor uitbreiding;

Samenvoegen van (openbare) voorzieningen;

Behoud en ontwikkeling van karakteristieke panden;

Meervoudig ruimtegebruik;

Het creëren van een landschappelijk goed ingepaste overgang tussen de kom en het buitengebied van Winterswijk

Resultaten die we in de periode 2014-2018 ten minste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke toename van groen binnen de bebouwde kom; 2. Een duidelijke toename in het levensloopbestendig en duurzaam maken van woningen; 3. Een betaalbare spoorwegovergang ter hoogte van de Dingstraat, met maatregelen om verkeer via

het Weurden te verminderen; 4. Een parkeerterrein (minimaal 70 parkeerplaatsen) bij het schoolgebouw van de voormalige Driemark

(Zonnebrink), inclusief een goede wandelverbinding naar het winkelgebied van Winterswijk; 5. Een bij voorkeur vrij liggend fietspad langs de gehele Bataafseweg; 6. Een rechtstreekse fietsroute van het ziekenhuis naar de Wooldseweg.

Kwaliteit woningen Door vergrijzing, ontgroening en een verwachte economische groei veranderen verschillende woonwensen. Op het gebied van aantallen te ontwikkelen woningen valt op dat de Winterswijkse bevolking in aantal niet of nauwelijks groeit. Wel neemt het aantal huishoudens de komende jaren nog toe. De toename van het aantal huishoudens noodzaakt dat er meer woningen ontwikkeld moeten worden dan er aan de markt worden onttrokken. De bestaande woningvoorraad moet aansluiten op de hedendaagse behoefte. Vanuit deze context werkt de gemeente Winterswijk aan een woningmarkt, waarbij we het volgende beeld nastreven: ‘Een duurzame en evenwichtige woningmarkt, waarbij woonconsumenten (zowel huurders als kopers) gemakkelijk een woning kunnen vinden die aansluit bij de door de tijd heen (veranderende) behoeften’.






Pagina 42 van 189

De woningvoorraad wordt aangepast: daar waar mogelijk komen er meer levensloopbestendige woningen. Aard en omvang van de vergrijzing en ontgroening vragen in dit verband om regionale afstemming. Om een effectieve maar ook een efficiënte doelgroepbenadering te realiseren, is samenwerking met de omliggende gemeenten immers noodzakelijk. Bij ruimtelijke ontwikkelingen is duurzaamheid het uitgangspunt. De invloed van woonconsumenten is groter doordat particulieren zelf woningen kunnen (laten) bouwen. Het zogenaamde (collectief) particulier opdrachtgeverschap is ingevoerd. Kwaliteit Woonomgeving De exclusieve karakteristieken (cultuurhistorie, landschap en ecologie) van het Nationaal Landschap Winterswijk zijn herkenbaar in het dorp Winterswijk. Herstructurering van wijken leidt tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit en een intrinsieke waardestijging. Herstructureringsopgaven leiden tot meer woningdifferentiatie. Dit in overleg met de verschillende betrokken actoren bij de herontwikkeling van een herstructureringsgebied. Bestaande woonwijken beschikken over een goed onderhouden kinderspeelplaats. De kwaliteit van de kinderspeelplaatsen is verankerd in het Handboek openbare ruimte. Fysieke en verkeersinfrastructuur Winterswijk is goed bereikbaar via de weg en het spoor. Verbetering van spoorverbindingen, ook met Duitsland, is een belangrijk speerpunt Voor een goede bereikbaarheid en goed adequaat beheer van de openbare ruimte worden maatregelen uitgevoerd aan de hand van het vastgestelde Verkeersstructuurplan ‘Voortvarend verder’ en het Meerjaren Investeringsprogramma Wegen. Parkeren blijft gratis, maar er wordt wel een dynamisch parkeerverwijssysteem uitgerold. In de uitvoeringsplannen wordt prioriteit gegeven aan de veiligheid voor fietsers en voetgangers. Openbaar groen Winterswijk beschikt over een actueel Groenstructuurplan. Deze wordt conform de planning uitgevoerd, waarbij het doel is een toename van groen binnen de bebouwde kom. Verstening wordt voorkomen. Verder is er een actueel Landschapsontwikkelingsplan. Dezer wordt conform planning uitgevoerd. Het onderhoud en instandhouden van bestaande groene structuren heeft voortdurende aandacht. Regelmatig onderhoud van bestaande natuur krijgt daarbij de voorkeur boven aanleg van nieuwe natuur.

Waterbeheer Het buitengebied is voorzien van drukriolering. Vanwege het Waterplan Winterswijk zijn relatief veel infrastructurele voorzieningen vervangen en gerealiseerd; half Winterswijk is sinds 2003 heringericht. Winterswijk heeft een bovengemiddeld goede rioleringszorg. Waar dat efficiënt kan, wordt bij herinrichtingen het hemelwater afgekoppeld van de riolering. Waar mogelijk werkt de gemeente samen met andere gemeenten en het waterschap. Bestemmingsplannen kern Winterswijk De gemeente beschikt over een adequaat en up-to-date planologisch kader. Op basis van dit planologische kader worden verzoeken op het gebied van ruimtelijke ordening snel en efficiënt afgehandeld. Dit geldt ook voor het landelijk gebied. Stedelijke vernieuwing De barrière die de spoorzone tussen het centrum en het zuidelijk deel van de kern veroorzaakt, is opgeheven. Op lange termijn is een doorsteek van de Dingstraat naar de Parallelweg noodzakelijk.


Pagina 43 van 189

De spoorzone als geheel wordt ontwikkeld tot een meer hoogwaardige zone waarin ruimte is voor diverse functies. De openbare ruimte in het gehele gebied is hoogwaardig en verbindt de verschillende functies. Tevens is de spoorzone een stadsecologische oost-west schakel. De gemeente faciliteert eigenaren en investeerders die plannen hebben aan de rand van de Notaristuin (Misterstraat, Bossesteeg en Roelvinkstraat). De Bossesteeg maakt integraal onderdeel uit van het kernwinkelgebied in zowel toegankelijkheid als beleving. De inrichting van de Meddosestraat en Ratumsestraat is hoogwaardig. Beide straten behoren tot het centrum: niet als winkelstraat, maar als ‘aanloopstraat’. Een menging van verschillende functies is gewenst, een en ander conform de in 2012 vastgestelde detailhandelsvisie, zoals boetiekjes of alternatieve formules met een gericht publiek. Ook kunnen het recreatieve functies zijn, zoals galeries, kantoorfuncties en baliefuncties. Ook specifieke vormen van horeca zijn toegestaan, mits het daghoreca betreft en het een aanvullende werking heeft op de markt. ’t Spek Ende: Ook dit gebied maakt onderdeel uit van het kernwinkelgebied, omdat het een relatie legt naar de geplande parkeervoorziening in de spoorzone. Hierbinnen heeft het wel een specifieke status. Het vormt een overgangsgebied waar naast winkelfuncties ook publieksgericht dienstverlenende functies mogelijk zijn, zoals banken of uitzendbureaus. Project Gaudium: de transformatie van de bedrijfsfunctie langs de Laan van Hilbelink naar woningbouw is verlaten. Het streven is om de bestaande bedrijvigheid te behouden en ruimte te geven voor nieuwe passende functies. Leegstand moet voorkomen worden. Economie en industrieel erfgoed gaan hier hand in hand. De gemeente is vanuit een faciliterende rol pro-actief betrokken bij de herontwikkeling van dit gebied. Het gebied Morgenzonweg wordt herontwikkeld voor woningbouw en een P&R-locatie. De vrijkomende Driemarkgebouwen worden heringevuld met passende functies. Voor alle plannen geldt dat we zoveel mogelijk willen aansluiten bij de regionale investeringsagenda’s.

Vastgoedexploitatie Hierbij wordt verwezen naar paragraaf C Kapitaalgoederen en paragraaf E Bedrijfsvoering. Vastgoedinformatie Hierbij wordt verwezen naar paragraaf B lokale heffingen. Woonbeleid Na de eerste prestatieafspraak voor 2017 wordt voor 2018 met de Woonplaats voor de tweede keer een prestatieafspraak gemaakt onder het regime van de nieuwe Woningwet. Deze moet voldoen aan de criteria van de nieuwe Woningwet en de daarbij geformuleerde aandachtspunten door Minister Blok (betaalbaarheid en beschikbaarheid voor de doelgroep, realiseren van een energiezuinige sociale huurwoningvoorraad, huisvesten van urgente doelgroepen en realiseren van wonen met zorg en ouderenhuisvesting vanwege langer zelfstandig wonen). De vastgestelde raamovereenkomst 2017-2021 tussen de Woonplaats en de gemeente is het kader waarop de prestaties van de corporatie zich moeten richten. Aan het eind van 2017 zal het woonwensen- en leefbaarheidsonderzoek voor de Achterhoek (AWLO) worden afgerond. Het eindrapport van het onderzoek zal op regionale bijeenkomsten met betrokkenen worden besproken en ter kennis gebracht van de gemeenteraden. Indien de uitkomsten daartoe aanleiding geven zal de Regionale Woonagenda 2015-2025 worden bijgesteld. De Woonplaats, Huurdersvereniging Winterswijk en de gemeente Winterswijk leggen door middel van prestatieafspraken de activiteiten vast die bijdragen aan de volkshuisvestelijke opgave in de gemeente Winterswijk. De langjarige afspraken zijn bekrachtigd in de Raamovereenkomst 2017-2021, jaarlijks worden de korte termijn doelen opnieuw vastgesteld. Verduurzaming van de woningvoorraad, inzet op leefbaarheid, betaalbaarheid en beschikbaarheid zijn onderwerpen die terugkomen in de prestatieafspraken. Medio 2017



Pagina 44 van 189

heeft de Woonplaats hun buurtaanpak gepresenteerd. Als gemeente werken we daarin samen waarbij ook aspecten als duurzaamheid en leefbaarheid een prominente rol hebben. In 2018 zal verder uitwerking worden gegeven aan de vermindering van de bestaande woningbouwplannen. Naast deze vooral kwantitatieve aanpak van de afgelopen jaren vanwege een groot overschot aan woningbouwplannen, wordt de kwalitatieve aanpak van steeds groter belang. De bestaande plannen dateren vaak van een lange verleden periode en zijn daardoor meestal niet meer passend. Door ontwikkelingen in aanverwante beleidsterreinen - zoals zorg en detailhandel – ontstaan er nieuwe initiatieven die nodig zijn om een vitale leefomgeving te behouden met de nadruk op het centrum. Deze nieuwe plannen zullen vooral getoetst moeten worden op hun kwaliteit voor hun directe omgeving. Als deze ruim voldoende aanwezig is zal realisatie mogelijk gemaakt moeten worden door het schrappen van de kwalitatief mindere plannen. Met de op termijn verwachte daling van het aantal huishoudens zal er een overschot aan woningen ontstaan. Om te grote leegstand te voorkomen moet er gesloopt gaan worden. Dit zullen de woningen moeten zijn met de laagste toekomstwaarde. Dat zijn de woningen waar geen behoefte meer aan is of waarvan de kwaliteit te laag is om investeringen nog lonend te maken. Om deze sloop en gedeeltelijke herbouw ter plekke of elders in de kern te bevorderen en mogelijk te maken is ondersteuning nodig. Samen met de Woonplaats zullen we een pilot organiseren om in een bestaande woonwijk te inventariseren waar op termijn aanpassingen nodig zijn om de sociale en fysieke leefomgeving op peil te houden. Ingrepen in de bestaande woningvoorraad zullen daarbij aan de orde komen. Dit proces zal samen met bewoners en belangenorganisaties worden ingevuld. Verkeer Fysieke en verkeersinfrastructuur In 2018 wordt gestart met de fysieke sluiting van enkele onbewaakte overwegen om de veiligheid rondom het spoor te verhogen. Dit project wordt in samenwerking met Prorail uitgevoerd. Daarnaast wordt in 2018 het fietspad langs de Bataafseweg aangelegd. Openbaar groen In 2018 ligt de nadruk op het beheer. Daar waar nieuwe ontwikkelingen en reconstructies zijn wordt groen aangelegd. Het bomenbestand in Winterswijk gaat kwalitatief zienderogen achteruit. Dat heeft grotendeels te maken met de hoge leeftijd van het bomenbestand, hierdoor zijn bomen gevoeliger voor ziektes en aantastingen. In 2018 is er extra budget beschikbaar. Hiermee zullen slechte bomen worden gekapt en nieuwe bomen geplant worden op plaatsen waar door het wegvallen van bomen de laanstructuren zijn aangetast. Conform het in 2017 vastgestelde bomenbeheerplan met vervangingsplan worden de komende jaren delen van slechte lanen planmatig vervangen om de unieke kenmerken van het Winterswijkse landschap te behouden. Wegen De resultaten van het geactualiseerde wegenbeheersplan worden in de planningen verwerkt. Op basis van de geïnspecteerde staat van de verharding worden de benodigde instandhoudingsmaatregelen doorgerekend op hun langjarige effect en er wordt een prognose gemaakt voor de lange termijn.Uitvoering wordt gegeven aan de in de begroting 2018 beschikbaar gestelde kredieten voor instandhouding van straten en wegen. In het buitengebied worden herstelmaatregelen uitgevoerd aan de fietsbrug Meddoseweg, en aan de verharding van de Zwanenbroekweg en Haverkampstegge. Binnen de kom worden er werkzaamheden uitgevoerd aan de Kloosterstraat, Koningsweg en een gedeelte van de Beuzenes. Het fietspad langs de Bataafseweg wordt aangelegd, waarbij gelijktijdig de weg wordt verbeterd. Waterbeheer In 2018 wordt het reguliere beheer voortgezet. Samenwerking in de regio Achterhoek+ en binnen het afvalwaterteam WintLicht moet leiden tot besparingen zoals die zijn afgesproken in het Bestuursakkoord Water.Verder wordt in 2018 het nieuwe Verbreed GRP 2019-2023 gemaakt. Daarnaast starten we in 2018 met een visie op klimaatadaptatie.


Pagina 45 van 189

Bestemmingsplannen in de kern Naast de uitvoering van reguliere bestemmingsplanverzoeken zal 2018 voornamelijk in het teken staan van de voorbereidingen op de invoering van de Omgevingswet. Deze wet integreert regelgeving met name binnen de fysieke leefomgeving. Daarnaast wordt een herziening van het bestemmingsplan voor het industrieterrein afgerond en wordt er een herziening voor het bestemmingsplan Centrum opgestart. Stedelijke vernieuwing In 2016 is het 'Ruilplan Winterswijk, experiment stedelijke herverkaveling' als strategisch kader voor de ontwikkeling van diverse gebieden in de kern Winterswijk vastgesteld. Op basis daarvan worden concrete voorstellen uitgewerkt die zijn gericht op vastgoeddeals en aanpak van de openbare ruimte in een aantal gebieden. Het voormalig belastingkantoor wordt door het Rijksvastgoedbedrijf gesloopt. Na de sloop wordt de grond overgedragen aan de gemeente om groen te worden ingericht. Aan het Weurden heeft de gemeente in 2016 2 panden (de voormalige Aldi en de voormalige Expert) aangekocht als aanzet tot verbeteringen in dit gebied. In 2017/2018 wordt een proces doorlopen om in samenwerking met marktpartijen een plan voor de herontwikkeling van het gebied te maken. Beoogd wordt diverse ruildeals tot stand te brengen in het gebied Raadhuis – Jeugdkerkstraat. Hier wordt een overwegend groen verblijfsgebied aangelegd waarin het parkeren wordt geconcentreerd in de Jeugdkerkstraat. De Eucalyptakerk wordt opgeknapt en krijgt een nieuw gebruik. Voor het oude Raadhuis wordt een nieuwe of aanvullende functie gezocht. De inspanningen voor het vinden van een goede invulling van de voormalige Driemarkgebouwen Prins Hendrik en Zonnebrink hebben resultaat opgeleverd. Voor het vroegere schoolgebouw aan de Prins Hendrikstraat is een mooie nieuwe invulling gevonden. Nadat de ingrijpende bouwkundige werkzaamheden aan de tricotzijde zijn uitgevoerd wordt begin 2018 de openbare ruimte rondom het pand afgerond en deels nieuw ingericht. Over het vroegere schoolgebouw aan de Zonnebrink vinden onderhandelingen plaats. Als het in 2017 onverhoopt niet lukt een passende bestemming voor dit monumentale pand te vinden, dan wordt de zoektocht in 2018 volop voortgezet. Op het vroegere sportveld achter het gebouw Zonnebrink worden 200 parkeerplaatsen gerealiseerd. De ambitie is om boven de parkeerplekken zonnecarports te bouwen. Daarnaast wordt op dit terrein een maatschappelijke functie beoogd (gezondheidszorg) en mogelijk enige woningbouw. Deze woningbouw is onderdeel van een beoogde ruildeal met een perceel grond aan de Burgemeester Vlamstraat, waardoor nieuwe parkeerplekken kunnen worden gerealiseerd aan de Burgemeester Vlamstraat voor bezoekers van het centrum. PPS WRS ontwikkelt aan de Jonenstraat Spekende fase 2. Hier komt een kleinschalig appartementencomplex met ca. 8 woningen. PPS WRS gaat dit project realiseren voordat de onderneming PPS WRS definitief wordt beëindigd. Aan de Bossesteeg ligt nog een perceel grond dat zal worden bebouwd. Medio 2017 heeft de ontwikkelaar overeenstemming bereikt over de aankoop van een naastgelegen strook grond. Indien de planologische procedure vlot verloop wordt in 2018 gestart met de bouw. Daarna, wanneer geen bouwverkeer meer naar de Bossesteeg hoeft, legt de gemeente de bestrating tussen Notaristuin en Bossesteeg aan en wordt het project Notaristuin/Bossesteeg afgerond. Het terrein Autopalace heeft jarenlang aanleiding gegeven tot ergernis. Onder impuls van een nieuwe eigenaar is dit probleem opgelost. Het terrein wordt in 2018 ingevuld met 22 woningen. De gemeente Winterswijk is al jaren actief betrokken bij de ontwikkeling van het Siloterrein. De locatie wordt particulier ontwikkeld. Het middelste gedeelte van het plangebied is gevuld met de nieuwbouw van een Aldi-supermarkt. Aan de invulling van de noordelijke en de zuidelijke punt van het terrein wordt gewerkt. Hopelijk leidt dit in 2018 tot zichtbare resultaten.


Pagina 46 van 189

Het bestemmingsplan voor het emplacement aan de zuidzijde van de spoorlijn is door de raad in september 2017 vastgesteld. De komende jaren kan dit gebied worden ingevuld met grootschalige detailhandel en/of hoogwaardige bedrijvigheid. In het bestemmingsplan is een groenstrook opgenomen die op basis van een wijzigingsbevoegdheid kan worden omgezet in een verkeersbestemming. Dit om de geplande verlenging van de Dingstraat planologisch mogelijk te maken. Grondexploitatie In de plannen Morgenzon en Boterstraat worden kavels voor woningbouw uitgegeven aan particulieren voor het bouwen van een eigen woning. Morgenzon is in uitvoering. In 2018/2019 zijn op plan Morgenzon nog een beperkt aantal kavels voor uitgifte beschikbaar. Het bestemmingsplan voor het plan Boterstraat is in 2017 in procedure gebracht. In principe kunnen hier in 2018 kavels worden uitgegeven. In Winterswijk-Oost beschikt de gemeente over de woningbouwlocatie Pelkpark. In 2017 zijn stedenbouwkundige verkenningen gedaan voor de invulling van dit terrein. Verwacht wordt dat hier in 2018 / 2019 wordt gestart met woningbouw. Aan uitgeefbaar bedrijventerrein beschikt de gemeente over enkele terreinen aan de Parallelweg. De terreinen aan de Parallelweg zijn relatief kleinschalig en niet voor iedere vorm van bedrijvigheid geschikt.Het Bedrijvenlandgoed Slinge (voormalig DAV-terrein) is in ontwikkeling. Nadat de bestemmingsplanprocedure is doorlopen kunnen hier bedrijfskavels worden uitgegeven.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


7.745 7.316 -429 V - 429 V

Vastgoedexploitatie 169 144 -25 V 176 168 -8 N 17 V

Openbaar Groen 1.834 2.071 237 N 96 96 - 237 N

Stedelijke vernieuwing 213 213 N - 213 N

Vastgoedinformatie 97 92 -5 V - 5 V

Verkeer 16 16 - - 0 -

Waterbeheer 860 901 41 N 3.862 3.862 - 41 N

Wegen 1.265 1.267 2 N 77 78 1 V 1 N

Woonbeleid 1 10 9 N - 9 N

Grondexploitatie 639 483 -156 V 1.296 1.156 -140 N 16 V

Bestemmingsplannen in de kern 15 815 800 N 15 215 200 V 600 N

Totaal 12.641 13.328 687 N 5.522 5.575 53 V 634 N


Cluster Openbaar groen Het nadelig saldo wordt met name verklaard door het (structureel) benodigde extra budget ad. € 180.000 voor onderhoud van de laanbomen. Uit het nieuwe bomenbeheersplan komt naar voren dat er komende jaren meer budget benodigd is voor onderhoud en voor grootschalige vervanging van laanbomen. Het laanboombestand is met name in het buitengebied oud en dat vraagt om meer onderhoud om aan de zorgplicht te kunnen voldoen. De afgelopen jaren is het beschikbare budget voornamelijk ingezet om boomonderhoud te plegen, zieke bomen te verwijderen en een klein deel van de bomen te vervangen.

Daarnaast is de bijdrage aan de ROVA (beheer openbare ruimte) 2018 met € 57.000 gestegen met name als gevolg van prijsindexatie. Totaal nadeel van het cluster bedraagt € 237.000.



Pagina 47 van 189

Cluster Stedelijke Vernieuwing Het nadelig saldo ad. € 213.000 wordt verklaard door de geraamde onderzoeks-, asbestsanerings- en sloopkosten van de in 2016 aangekochte panden van het Weurden (voormalige Aldi en Expert) conform het Raadsbesluit van november 2016. Zie ook 1e Prognose 2017, waarin een deel van de genoemde uitgaven zijn verantwoord.

Cluster Bestemmingsplannen in de kern In de Kadernota 2017 heeft de raad besloten een bestemmingsreserve voor de invoering van de omgevingswet in te stellen. In deze begroting stellen we daarom voor deze bestemmingsreserve ten laste van de algemene reserve te vormen. We verwachten dat de invoeringskosten € 200.000 in 2018, € 250.000 in 2019, € 75.000 in 2020 en € 75.000 in 2021 (dus € 600.000 in totaal) bedragen.

De lasten in 2018 (€ 800.000 N) bestaan uit:

De lasten voor de vorming van de reserve invoeringskosten Omgevingswet ter hoogte van € 600.000. Het Besluit Begroting en Verantwoording(BBV) schrijft voor dat alle dotaties en onttrekkingen aan reserves via het programma moeten lopen. Het gevolg hiervan is dat in dit geval programma 4 te maken heeft met lasten ter hoogte van € 600.000 door het vormen van een bestemmingsreserve én

De invoeringskosten die we in 2018 verwachten (€ 200.000). Het jaar 2018 zal met name in het teken staan van het voorbereiden van de organisatie op de nieuwe Omgevingswet, denk daarbij aan het ophalen van de bestuurlijke en organisatorische ambities, het opleiden van collega's en het creëren van nieuwe werkprocessen. Overigens stellen we voor deze kosten te dekken uit de gevormde reserve en is het effect op het begrotingssaldo (na inzet bestemmingsreserve) nihil.

Investeringen

Bedragen *1.000 Uitgaven Inkomsten Totaal


Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo

Vastgoedexploitatie 300 300 - - 0 -

Openbaar Groen 205 205 N - 205 N

Verkeer 750 750 N 375 375 V 375 N

Waterbeheer 50 50 - - 0 -

Wegen 1.516 1.281 -235 V - 235 V

Grondexploitatie 596 456 -140 V 57 57 - 140 V

Cluster Openbaar Groen Het nadelig saldo wordt verklaard door de noodzakelijke vervanging van laanbomen. Enkele lanen raken in verval en is het noodzakelijk om deze lanen te gaan vervangen. Om de slechtste lanen te kunnen vervangen zullen er in de komende 15 jaar jaarlijks 440 bomen gekapt en herplant moeten worden. Hiervoor is in de begroting 2018-2021 per jaar een groen krediet ad. € 205.000 opgenomen. Zie ook hierboven bij Programma 4/ Exploitatie/Openbaar groen.

Cluster Verkeer Dit betreft de gemeentelijke investering ad. € 375.000 met betrekking tot de integrale aanpak van vijf niet actief beveiligde overwegen conform het Raadsbesluit dd. 20 april 2017.


Pagina 48 van 189

Cluster Wegen Het voordelige saldo ad. € 235.000 binnen dit cluster wordt op hoofdlijnen verklaard door de volgende posten : Project herinrichting omgeving Raadhuis € 596.000 V Project reconstructie Kloksteeg € 80.000 N Project reconstructie fietspaden (voormalig) RAL € 80.000 N Project (herinrichting) Rotonde Rikker € 100.000 N Project (instandhouding rijbaan) Vredenseweg € 121.000 N Niet nader verklaard saldo € 20.000 V Totaal Saldo € 235.000 V

Hieronder volgt een toelichting op bovenstaande posten :

Project herinrichting omgeving Raadhuis Dit krediet is naar 2019 doorgeschoven, omdat de herinrichting samenhangt met het project herinrichting Eucalyptapark. Het krediet van de Jeugdkerkstraat is weer bij het totale restantkrediet gevoegd. Om aan te sluiten bij het project is het noordelijk gedeelte van de Balinkesstraat toegevoegd.

Project reconstructie Kloksteeg Dit krediet is van 2017 naar 2018 doorgeschoven. De uitvoering wordt in 2018 verwacht na gereedkomen van het project herinrichting van de Bossesteeg 6/8.

Project reconstructie fietspaden (voormalige) RAL Dit betreft de reconstructie van de fietspaden van het (voormalige) Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL). Dit vloeit voort uit reguliere instandhouding als gevolg van achterstallig onderhoud bij overdracht van de fietspaden.

Project (herinrichting) Rotonde Rikker : Dit betreft reguliere herinrichting als gevolg van leeftijdschades.

Project (instandhouding rijbaan) Vredenseweg Dit betreft reguliere vervanging geluidsreducerend asfalt.

Cluster Grondexploitatie Dit betreft geen investering, maar een afname van de boekwaarde grondexploitatie, die met name het gevolg is van het lager geraamde dekkingspotentieel aan uren aan de resterende bouwgronden in exploitatie.

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu

Pagina 49 van 189

Portefeuillehouder: dhr. ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: dhr. M. Scholten

Het programma ‘Innovatie, Duurzame energie en Milieu’ omvat de volgende thema’s:

afvalverwerking;

bodem(bescherming);

duurzame energie;

milieubeleid (geluid, geur, licht(vervuiling) en lucht(kwaliteit)).

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke toename in duurzaam en milieubewust handelen bij de inwoners en bedrijven van

Winterswijk en bij de gemeente; 2. Uiterlijk in 2018 minimaal 500 Winterswijkse klanten bij AGEM; 3. Een duidelijke afname in de hoeveelheid zwerfafval; 4. Bedrijventerrein Gaxel in gebruik genomen als energieproductielocatie.

Afvalzorg en reiniging Het accent van de inzamelstructuur van huishoudelijk afval ligt op de (herbruikbare) grondstoffen en restafval is ondergeschikt. De burgers en bedrijven denken bewust na over consumptie en weggooigedrag. Iedereen weet hoe en waar ze hun afval kwijt kunnen. Zwerfvuil komt niet meer voor, en wordt daar waar nodig intensief aangepakt. Op basis van het Verpakkingsconvenant 2013-2022 worden aanvullende zwerfafvalactiviteiten in Winterswijk uitgevoerd. Dit moet leiden tot een schone openbare ruimte, want dit bevordert de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van Winterswijk. Duurzaamheid De gemeente Winterswijk is in 2030 energieneutraal. Dit betekent dat alle energie die in Winterswijk wordt verbruikt afkomstig is uit hernieuwbare energiebronnen, die zowel binnen als buiten de gemeentegrenzen kunnen staan. In dit kader initieert en faciliteert de gemeente Winterswijk initiatieven op het gebied van duurzame energie (zon, wind, water en biomassa) en energiebesparing, die passen bij de schaal, het karakter en de gewenste uitstraling van (Nationaal Landschap) Winterswijk. Op gemeentelijke bouwlocaties wordt duurzaam en energieneutraal gebouwd: het leveren van kwaliteitsbouw met directe voordelen voor nu in combinatie met een hoge toekomstwaarde voor later. Winterswijk is duurzaam mobiel met goede fietsvoorzieningen, goed openbaar en aanvullend vervoer. De Winterswijkse burgers en ondernemers zijn doordrongen van de eigen invloed op het milieu en handelen daar ook naar. De gemeente vervult een voorbeeldfunctie. De gemeente Winterswijk heeft een duurzame energiehuishouding waarbij energieverbruik wordt beperkt en gebruik wordt gemaakt van duurzame energie. De gemeente Winterswijk koopt 100% duurzaam in. Milieubeleid Milieubeleid is gericht op het tegengaan en voorkomen van aantasting van het leefmilieu. Speerpunten van het milieubeleid zijn dat er, behalve ‘gebiedseigen geluid’ en incidenteel geluid (bijvoorbeeld concerten), geen geluidsoverlast is, dat er geen geurhinder is en de gemeente Winterswijk voldoet aan de normen van luchtkwaliteit. De gemeente Winterswijk heeft een kwalitatief en kwantitatief veilige/gezonde bodemsituatie






Pagina 50 van 189

waarbij de bodemkwaliteit in overeenstemming is met het gebruik van de bodem. Het gebruik van de bodem is zonder onaanvaardbare risico’s. Alle ernstige en spoedeisende gronden rondwaterverontreinigingen zijn gesaneerd.

Afvalzorg en reiniging Door het invoeren van het omgekeerd inzamelen voldoen we (ruim) aan de landelijke doelstellingen 2020. We hebben minder dan 100 kg restafval per inwoner, namelijk 68 kg en een hergebruikpercentage van boven de 75%, namelijk 83%. Uiteraard blijven we deze resultaten monitoren en willen graag verder verbeteren. Daarom zetten we in op o.a. de volgende verbeteracties:

- het verbeteren van de inzamelinfrastructuur voor glas en textiel (en mogelijk frituurvet);

- verdere verbetering van de dienstverlening op het Milieu Breng Station (o.a. Stichting Aktief);

- samen met ROVA onderzoeken of het wellicht zinvol is om ondergrondse containers in het buitengebied (op enigszins centrale locaties) te plaatsen, waardoor minder minicontainers gebruikt kunnen worden en het aantal ledigingen in het buitengebied teruggebracht kan worden; - daarnaast is in 2017 het plan van aanpak voor vermindering van het zwerfafval (Winterswijk Mooi Schoon) vastgesteld en de uitvoering van dit plan gestart. Hierdoor wordt op een integrale wijze het voorkomen en bestrijden van zwerfafval nagestreefd en blijvend ingezet op handhaving. De uitvoering van dit plan loopt door tot eind 2018 en zal na evaluatie mogelijk een vervolg krijgen. Duurzaamheid Alles wat bespaard wordt, hoeft niet duurzaam opgewekt te worden. Er zal dan ook volop ingezet worden op aanpakken gericht op energiebesparing in alle lagen van de Winterswijkse samenleving. De gemeente Winterswijk zal dit stimuleren en daarom wordt er in 2018 een Energiefonds ingesteld.Voor zowel bedrijven als de bestaande woningvoorraad (koopwoningen, coöperatiewoningen en particuliere huurwoningen) verschillende aanpakken uitgerold. Daarnaast wordt klein- en grootschalige duurzame opwekking op daken gestimuleerd. Bij het Energieloket kunnen inwoners al hun vragen stellen over energiebesparing, het opwekken van duurzame energie, duurzaamheidssubsidies en leningen, wooncomfort en levensloopbestendigheid. Daarnaast leiden zij energiecoaches op die inwoners inzicht geven in hun energieverbruik en hen handige tips geven om het energieverbruik te verlagen. Het Energieloket zal in de loop van de tijd verder uitgebouwd worden om ook het midden en kleinbedrijf te kunnen bedienen. Waar mogelijk worden besparingsaanpakken zo veel mogelijk in samenwerking met het Energieloket uitgerold.De gemeente blijft zelf uiteraard doorgaan met het geven van het goede voorbeeld. Daar waar mogelijk worden gemeentelijke daken en/of gronden ingezet voor duurzame energieopwekking. Ook gaat de gemeente lokale opstartende energiecoöperaties (financieel) ondersteunen. Het gebruik van aardgas moet zo veel mogelijk gereduceerd worden, met een forse warmtetransitie als gevolg. De Energieagenda van de Rijksoverheid leert dat de regie over deze transitie bij de gemeente zal komen te liggen. Dit betekent dat er zowel voor nieuwbouw als voor de bestaande bouw een alternatieve warmtevoorziening gezocht moeten worden. Ook voor de bedrijven zal een alternatieve optie geboden moeten worden. Hierbij is het belangrijk om vraag en aanbod zo slim en goed mogelijk bij elkaar te brengen. Om onnodige kosten te voorkomen, wordt aansluiting gezocht bij natuurlijke vervangingsmomenten, zoals een verhuizing, grootschalige renovatie en vervanging van het gasnet of een andere publieke infrastructuur. Om aan te geven op welke wijze, in welk tempo en met welke instrumenten de verduurzaming vormt krijgt, stelt de gemeente een omgevingsplan op dat daarmee ook fungeert als lokaal energie- en warmteplan. Milieubeleid Het milieubeleid is binnen de gemeente op orde.


Wat kost het programma en wat zijn de inhoudelijke wijzigingen/ontwikkelingen?


Pagina 51 van 189

Rijkssubsidie Binnen de gemeente Winterswijk gaat het over een B-lijst van ca. 181 woningen en eindmeldingswoningen die aanmerkingen komen voor deze rijkssubsidie. Voor deze woningen hebben wij in februari 2017 een rijkssubsidie voorbereiding geluidsanering aangevraagd. Het Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV) heeft op 11 mei 2017 een besluit genomen over de toekenning van deze voorbereidingssubsidie. De gemeente Winterswijk zal een saneringsprogramma moeten opstellen en vast laten stellen. Deze werkzaamheden heeft voor de 1ste fase subsidieverlening een doorloop in 2018. Afhankelijk van de uitkomsten van de eerste fase subsidieverlening zal in 2018 een 2de subsidieaanvraag bij BSV voor een uitvoeringssubsidie worden ingediend. Deze subsidie is bedoeld voor de kosten van uitvoering van de maatregelen in het saneringsprogramma.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


368 404 36 N - 36 N

Huishoudelijk afval 2.396 2.328 -68 V 2.949 2.907 -42 N 26 V

Milieubeleid 150 282 132 N - 132 N

Totaal 2.914 3.015 100 N 2.949 2.907 -42 N 142 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Huishoudelijk afval De lager geraamde uitgaven ad. € 68.000 binnen dit cluster wordt verklaard door een lager geraamde ROVA bijdrage, o.a. als gevolg van lagere tonnages restafval en de doorgevoerde tariefsverlaging, waar tegenover ook hogere kosten staan zoals kosten sorteren en vermarkten PMD en de verbrandingsbelasting op restafval. De hoger geraamde (in de afvalstoffenheffing doorberekende) ambtelijke kosten ad. € 19.000 staan verantwoord in het cluster doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten. De hoger geraamde uitgaven ad. € 7.000 voor armoedebestrijding (afvalstoffenheffing) zijn reeds bij de 1e prognose 2017 verwerkt. Daarnaast is de geraamde grondstoffen opbrengst (€ 34.000) hoger van met name kunststof, hetgeen voortvloeit uit het omgekeerd inzamelen. De t.o.v. de reinigingsbegroting 2017 per saldo lagere uitgaven ad. € 42.000 (€ 19.000 + € 7.000 - € 68.000) en de hogere opbrengsten grondstoffen ad. € 34.000, leidt tot een lager geraamde opbrengst afvalstoffenheffing (ad € 76.000). Dit leidt tot (€ 34.000 - €76.000) € 42.000 lagere inkomsten, hetgeen overeenkomt met de lager geraamde uitgaven. Cluster Milieubeleid Het verschil ad. € 132.000 wordt grotendeels als volgt verklaard: - verhoging budget duurzame energie € 40.000 N - budget voor aanjager duurzaamheid € 72.000 N - budget voor duurzaamheidsvisie € 22.500 N Voor de uitvoeringsagenda van de energievisie is een bedrag benodigd van € 40.000. Om de duurzaamheid in de gemeente een extra impuls te geven stellen wij voor om voor 1 jaar een budget beschikbaar te stellen voor een aanjager duurzaamheid. Voor het opstellen van de duurzaamheidsvisie stellen wij voor een budget ad. € 22.500 beschikbaar te stellen.



Pagina 52 van 189

Investeringen Bedragen *1.000 Uitgaven Inkomsten Totaal


Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo

Milieubeleid 500 500 - - 0 -

Er zijn geen mutaties geweest.

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed

Pagina 53 van 189

Portefeuillehouder: dhr. ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het beleidsprogramma ‘Kunst, Cultuur en Erfgoed’ omvat de volgende onderwerpen:

1. Culturele voorzieningen als theater, bibliotheek, muziekschool en musea;

2. Subsidies aan (culturele) organisaties en evenementen;

3. Kunst in de openbare ruimte;

4. Cultuureducatie;

5. Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers (wettelijke archieftaak);

6. Archeologie en oudheidkunde;

7. Monumentenzorg;

8. Cultuurhistorisch erfgoed;

9. Mediazaken.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 ten minste willen bereiken, zijn: 1. Gezonde, toekomstbestendige culturele instellingen; 2. Minimaal twee bovenregionale evenementen per jaar; 3. Een passende herbestemming voor leegstaande gemeentelijke en particuliere panden met

cultuurhistorische waarde.

Kunst, cultuur en erfgoed leveren een bijdrage aan de kwaliteit van ons bestaan, aan de kwaliteit van het leven van individuen en daarmee ook aan de samenleving. Winterswijk is overtuigd van de waarde daarvan, heeft daarin ambities en laat zoveel mogelijk mensen hierin delen. Het aanbod van culturele functies is eigentijds en kwalitatief goed. De gemeente, als faciliterende (subsidiërende) partij en streeft naar gezonde en toekomstbestendige culturele instellingen met aandacht voor goed ondernemerschap. Ook het rijke verenigingsleven en de lokale media leveren een belangrijke bijdrage aan het culturele klimaat in Winterswijk. Er zijn jaarlijks enkele grotere en kleine(re), culturele evenementen en festivals met een bovenregionale uitstraling. De gevarieerde geologische opbouw heeft toeristisch-recreatieve en educatieve potentie en wordt dus optimaal ten toon gespreid en benut, dit geldt in het bijzonder voor de steengroeve. Er is tevens aandacht voor de bijzondere geologie binnen de rest van de gemeente. Het cultuurhistorisch erfgoed is voor Winterswijk een belangrijk onderdeel van de economische infrastructuur. Ook het industrieel erfgoed hoort hier bij. Het levert een (groeiende) bijdrage aan omzet, werkgelegenheid en de waarde van woningen. Ons erfgoed draagt bij aan een prettig woon- en vestigingsklimaat. Als uitgangspunt geldt daarom: behoud door ontwikkeling.

De raad heeft in september 2017 de kaders voor een nieuwe Cultuurnota vastgesteld. In het voorjaar van

2018 ontvangt u een voorstel voor een nieuwe Cultuurnota, waarbij toetsing plaatsvindt van de door de instellingen ingediende financiële meerjarenplannen. Het Instituut voor Kunst en Cultuur Boogie Woogie verzorgt voor de gemeente Winterswijk de lessen Algemene Muzikale Vorming (AMV) voor de groepen 4 en 5 van het primair onderwijs. Voorheen zijn deze gefinancierd vanuit andere bronnen. Voor 2018 is hiervoor € 20.000 opgenomen in de begroting. Voor de jaren daarna ontvangt u een voorstel voor de invulling van de AMV-lessen in de nieuwe Cultuurnota. In de gemeentelijke subsidie aan Boogie Woogie is de ondergrens opgezocht. Het aantal leerlingen stijgt, waardoor







Pagina 54 van 189

de subsidie per leerling afneemt. De beoogde bedrijfsvoering gaat met hoge kosten gepaard. De reserves zijn inmiddels verbruikt. Bestuur en directie van Boogie Woogie hebben een herstelplan geschreven en zullen zich hiermee wenden tot de gemeente. 260 lokale publieke omroepen worden omgevormd naar ongeveer 80 streekomroepen. Dit heeft te maken met technologische innovaties, veranderende maatschappelijke behoeften en gedragswijzigingen van de mediagebruikers en de daarvoor benodigde professionaliseringsslag. Hieromtrent is er nog veel onduidelijk. De omvang van de gemeentelijke bijdrage naar aanleiding van deze ontwikkeling zal mede afhankelijk zijn van het aantal deelnemende gemeenten per streekomroep en de hoogte van een aanvullende bijdrage van het rijk. Villa Mondriaan heeft plannen ingediend om in aanmerking te komen van een verhoging van de subsidie ter hoogte van € 30.000. In de meerjarenbegroting is deze verhoging ook opgenomen voor de jaren 2018 en 2019 in afwachting van definitieve beoordeling en besluitvorming. Eén van de taken van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) is het onderhouden en beheren van de archiefbescheiden van de gemeente. In 2018 moeten er nieuwe (meerjarige) afspraken gemaakt worden met het ECAL over de te leveren strekkende meters archief en de daarbij behorende financiële vergoeding. De Achterhoekse gemeenten zijn in 2017 samen met provincie Gelderland weer een nieuw cultuur- en erfgoedpact gestart voor de periode 2017-2020.

Op basis van het programma Cultuur en Erfgoedpact 2017 – 2020 worden stelt de Provincie Gelderland een koppelsubsidie beschikbaar van € 15.000 per jaar per gemeente. In de begroting (Winterswijk) is al € 10.500 structureel beschikbaar voor het pact. Ons voorstel is om voor 2018 t/m 2020 dit op te hogen naar € 15.000 zodat we maximaal gebruik kunnen maken van de koppelsubsidie van de provincie Gelderland. Vanuit het programma worden o.a. in samenwerking met Boogie Woogie, projecten georganiseerd voor inwoners en bezoekers met nadruk op educatie, participatie, toerisme, innovatie. De projecten zijn gericht op beleving, met linken naar het bedrijfsleven en het maken van verbindingen tussen groepen zoals jongeren en ouderen.

In de Erfgoednota 2017-2020 is besloten om de instandhoudingssubsidie (onderhoud) voor gemeentelijke monumenten te continueren. Provincie Gelderland heeft in haar nieuwe beleid 2017-2020 ook besloten gemeenten te blijven ondersteunen door middel van een koppelsubsidie. In 2018 en verder wordt uitvoering gegeven aan het uitvoeringsprogramma van de Erfgoednota. Doordat reeds jaren een bedrag aan monumentensubsidie ter beschikking wordt gesteld voor het onderhoud van monumenten worden niet of nauwelijks bezwaren verwacht. Het beleid hieromtrent is ook helder.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


213 211 -2 V - 2 V

Erfgoed 152 176 24 N 32 32 - 24 N

Kunst en Cultuur 1.660 1.693 33 N 37 -37 N 70 N

Totaal 2.025 2.080 55 N 69 32 -37 N 92 N

Er zijn geen mutaties > € 50.000 geweest.



Pagina 55 van 189



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo

Kunst en Cultuur - 59 53 -6 N 6 N

Er zijn geen mutaties geweest, die toegelicht moeten worden.

Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening

Pagina 56 van 189

Portefeuillehouder: dhr. drs. D.W. Aalderink Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het programma ‘Werk en Inkomen’ kent drie deelgebieden, te weten: 1. Re-integratie; 2. Inkomensvoorziening; 3. Inkomensondersteuning.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke afname in het aantal bijstandsgerechtigden (in de nieuwe situatie per 1-1-2015); 2. Een verdere afname van fraude met uitkeringen; 3. Hameland afgebouwd en vervangen door een passende oplossing.

Algemeen Een ieder die daartoe in staat is, neemt deel aan de arbeidsmarkt en voorziet zelf in zijn bestaan. Als dat niet mogelijk is, participeert men naar vermogen in de maatschappij. Re-integratie Cliënten met een uitkering en arbeidsperspectief worden zo snel mogelijk naar een betaalde baan begeleid. Iedereen doet naar vermogen mee. Dat betekent dat we van mensen die geen arbeidsperspectief hebben, verwachten dat ze op een andere zinvolle bijdrage leveren aan de maatschappij. De gemeenschappelijke regeling Hameland is ontmanteld. Mensen werken zoveel mogelijk bij een reguliere werkgever. Voor de doelgroep die blijft aangewezen op het zogenaamde ‘beschut werken’ is een passend aanbod georganiseerd. Inkomensvoorziening Mensen die daar recht op hebben ontvangen hun uitkering tijdig en correct. Daarbij zijn wij ‘streng aan de poort’. Fraudepreventie is een belangrijk uitgangspunt om te voorkomen dat mensen onterecht een uitkering ontvangen. Onterecht verstrekte bijstand wordt zoveel mogelijk teruggevorderd. Financieel is het streven uit te komen met het budget dat wij voor het uitbetalen van uitkeringen van het Rijk ontvangen. Inkomensondersteuning Inwoners van Winterswijk en vooral ook hun kinderen moeten kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij. Daartoe is er passend beleid met betrekking tot armoede, bijzondere bijstand en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Voor mensen die in een problematische schuldpositie zijn terechtgekomen is er in samenwerking met de Stadsbank schulddienstverlening. Door preventie proberen we zoveel mogelijk te voorkomen dat mensen schulden maken.

Re-integratie De visie van SDOA is: "Iedereen doet mee, niemand staat aan de kant" . Het uitgangspunt dat iedereen naar vermogen zelfredzaam moet zijn, betekent dat alle bijstandsgerechtigden worden gestimuleerd om hun mogelijkheden optimaal te benutten. Als uitstroom naar betaald werk (nog) niet tot de mogelijkheden behoort, dan wordt onderzocht welke vorm van participatie het meest passend is. Als er perspectief op werk is, dan zorgt SDOA voor participatie met als uiteindelijk doel uitstroom naar werk. Als dit perspectief er niet is, dan kijkt De Post naar de mogelijkheden tot participatie.







Pagina 57 van 189

Het onderdeel "Ontwikkelen en detacheren" van Wsw medewerkers is vanaf midden 2016 een taak van SDOA. Voor deze doelgroep worden zoveel mogelijk werkplekken gezocht in het reguliere bedrijfleven. Dit betekent dat er nog een aantal mensen die nu nog binnen werken moeten uitstromen. SDOA en Werkbaan Oost BV ( dit is de Overheids bv waar Werken Binnen is ondergebracht) zijn hiermee bezig. Voor Wsw ers die zijn aangewezen op een beschutte werkplek wordt er de komende jaren een lokaal aanbod ontwikkeld. Er is een geïntegreerde werkwijze voor alle doelgroepen inclusief Wsw ontwikkeld voor de benadering van werkgevers, dit wordt geregeld vanuit de Werkgeversservice punt. Inkomensvoorziening. Het aantal bijstandsgerechtigen is de afgelopen jaren bijna stabiel. We streven naar een daling van het aantal bijstandsgerechtigden. En ons uitgangspunt blijft dat we uitkomen met het rijksbudget voor het betalen van de bijstandsuitkeringen. Als de uitgaven meer dan 105% van het rijksbudget bedragen, kunnen we in aanmerking komen voor de Vangnetregeling. Nieuw is dat een aanspraak wordt bezien in meerjarig perspectief. Daarbij geldt dat er maatregelen moeten zijn genomen om de tekorten te beperken. SDOA heeft dergelijke maatregelen al een aantal jaren geleden in hun businessplan getroffen. Ze betreffen beperking van de instroom en bevordering van de uitstroom. Inkomensondersteuning We gaan een armoede beleidsplan opstellen. Hierin proberen we van symptoombestrijding naar structurele preventieve maatregelen te gaan. Ons doel is dat kinderen kunnen meedoen in de samenleving. Daarnaast is ons lange termijn doel het doorbreken van generatie armoede. Ook willen we inzetten op een andere manier van begeleiding van mensen met schulden. We werken samen met organisaties als de kledingbank, voedselbank, sociaal steunpunt, Jeugdsportfonds en Stichting Leergeld. De gemeente Winterswijk is geselecteerd door de VNG als kandidaat voor deelname aan de zogenaamde "Village deal". De gedachte achter de Village deal is om als gemeente op innovatieve wijze een integraler arrangement van voorzieningen voor bewoners met een meervoudige hulpvraag te ontwikkelen.

Exploitatie: Bedragen *1.000 Lasten Baten Totaal


Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


202 51 -151 V - 151 V

Inkomensondersteuning 1.297 1.527 230 N - 230 N

Re-integratie 3.077 3.077 - 831 831 - 0 -

Inkomensvoorziening 8.493 8.403 -90 V 8.595 8.523 -72 N 18 V

Participatiewet 9.616 9.616 - 8.744 8.744 - 0 -

Totaal 22.685 22.674 -11 V 18.170 18.098 -72 N 61 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Inkomensondersteuning De verhoging ad. € 230.000 wordt grotendeels verklaard door het feit dat de uitgaven voor de Bijzondere Bijstand met € 246.000 zijn verhoogd.



Pagina 58 van 189

Cluster Inkomensvoorziening Het verschil ad. € 90.000 bij de lasten wordt verklaard door het feit dat het Rijksbudget voor de Algemene Bijstand naar beneden is bijgesteld. De lagere baten ad. € 72.000 worden verklaard doordat de Rijksbudgetten binnen dit cluster per saldo met € 72.000 afnemen. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Programma 8: Basismobiliteit

Pagina 59 van 189

Portefeuillehouder: dhr. drs. D.W. Aalderink Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het programma Basismobiliteit gaat over het organiseren van de bereikbaarheid van voorzieningen, waarbij wordt uitgegaan van zoveel mogelijk zelfredzaamheid naar passende ondersteuning voor iedereen die deze eigen verantwoordelijkheid niet zelf kan invullen. In het kader van zelfredzaamheid worden de mogelijkheden van inzet van vrijwilligers en noaberschap nadrukkelijk betrokken.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 ten minste willen bereiken, zijn:

Een regionaal mobiliteitscentrum / regiecentrum.

Vervoerstromen zijn zoveel mogelijk beperkt, omdat de voorzieningen zo dicht mogelijk bij de cliënten zijn georganiseerd. Vervoer van verschillende cliëntgroepen is zoveel mogelijk integraal gecombineerd. Burgers zijn zoveel mogelijk in staat vervoer zelf te organiseren of doen een beroep op vrijwilligersvervoer. Daar waar dat niet mogelijk is, is er betaalbaar en toegankelijk maatwerkvervoer, waardoor inwoners zelfstandig kunnen blijven deelnemen aan de (activiteiten binnen) de samenleving.

Het programma Basismobiliteit omvat de gemeentelijke taak op het gebied van leerlingenvervoer ( ZOOV school) en Wmo-vervoer ( ZOOV op maat) en de werkzaamheden die voor de regiogemeentes ( ZOOV werk) in mandaat worden uitgevoerd door ZOOV Beheer. ZOOV Beheer De begroting voor ZOOV Beheer is in onze begroting opgenomen. Deze is budgettair neutraal opgevoerd. Basismobiliteit Het aantal leerlingen in het leerlingenvervoer blijft naar verwachting de komende jaren redelijk constant. De kosten van leerlingenvervoer blijven dan ook gelijk. Het aantal geïndiceerde voor het sociaal recreatief vervoer in het kader van de Wmo zal de komende jaren constant zijn of licht groeien. De gemeentelijke bijdrage in deze vervoerkosten blijven gelijk.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


32 196 164 N - 164 N

Basismobiliteit 9.318 9.718 400 N 8.500 8.900 400 V 0 -

Totaal 9.350 9.914 564 N 8.500 8.900 400 V 164 N









Pagina 60 van 189

Cluster Basismobiliteit Het verschil ad. € 400.000 bij uitgaven wordt verklaard door het feit dat ZOOV sinds 2017 ook het vervoer van Hameland regelt. De hieraan verbonden kosten worden bij de deelnemende gemeenten in rekening gebracht en daardoor zijn de inkomsten ook met € 400.000 toegenomen. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Programma 9: Sport

Pagina 61 van 189

Portefeuillehouder: dhr. drs. W.G. Aalderink Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het beleidsprogramma ‘Sport’ gaat over de volgende onderwerpen:

1. Sportstimulering: het is een uitdaging voor de samenleving om ook de niet-sportliefhebbers bewust te

maken van het belang van sport en aan te zetten tot structureel sport en bewegen;

2. Aanleg, beheer en onderhoud binnen- en buitensportaccommodaties: de belangrijkste bijdrage aan sport

is het realiseren, het beschikbaar stellen en het exploiteren van binnen- en buitensportaccommodaties.

De sportvoorzieningen worden ingezet als instrument om de sportbeoefening onder de inwoners te

stimuleren;

3. Samenwerking tussen sportaanbieders: samen met de vele sportverenigingen, scholen,

welzijnsorganisaties en de andere sportaanbieders zorgt de gemeente voor de uitvoering van een groot

aantal sportactiviteiten. Daarnaast wordt samengewerkt met de buurgemeenten, gericht op regionale

beleidsafstemming en samenwerking in de uitvoering van sportprojecten;

4. Subsidies en tarieven. Subsidies zijn gericht om de sport betaalbaar te houden. Voor het gebruik van de

sportaccommodaties wordt een tarief in rekening gebracht.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke toename in de deelname aan sport: tenminste 10% onder kinderen en 5% onder

volwassenen; 2. Een duidelijke toename in het gebruik van de gemeentelijke sportfaciliteiten in Winterswijk door

partijen uit andere delen van het land of zelfs het buitenland.

Sportstimulering De inwoners van de gemeente Winterswijk voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (norm is tenminste 5 dagen per week minimaal 30 minuten matig intensieve beweging). Diverse sporten beweegactiviteiten worden uitgevoerd en actief gestimuleerd. Aanleg, beheer en onderhoud binnen- en buitensportaccommodaties Deze sportaccommodaties worden conform de daarvoor opgestelde normen onderhouden. De verhuur van de binnensportaccommodaties vindt efficiënt en zorgvuldig plaats, zodat deze voorzieningen optimaal worden gebruikt. De gemeente wil een duidelijke toename in het gebruik van de gemeentelijke sportfaciliteiten door partijen uit andere delen van het land of zelfs het buitenland. Samenwerking op lokaal en regionaal niveau Sport draagt positief bij aan de maatschappelijke participatie en gezondheid. Sportverenigingen bevorderen de sociale samenhang in Winterswijk. Ze zijn belangrijk voor het sociale netwerk van mensen. Op lokaal niveau wordt samengewerkt met sportverenigingen, scholen, welzijnsinstellingen onder meer vertegenwoordigd in De Post, commerciële sportaanbieders en vele andere maatschappelijke organisaties. Daarnaast vindt er op regionaal niveau samenwerking plaats tussen de zeven andere Achterhoekse gemeenten, gericht op regionale beleidsafstemming en het opzetten van regionale sportprojecten. Subsidies en tarieven De gemeente blijft een groot aantal sportverenigingen subsidiëren door het gratis ter beschikking stellen van haar binnen- en/of buitensportaccommodaties. Subsidies dragen er toe bij, dat de sportverenigingen levensvatbaar blijven en daardoor in staat zijn de maatschappelijke taken te kunnen uitvoeren. Verder draagt het verstrekken van subsidies bij tot het betaalbaar houden van de sport, zodat zoveel mogelijk inwoners in

Programma 9: Sport




Programma 9: Sport

Pagina 62 van 189

staat zijn sport te kunnen beoefenen. De gemeente zal voor het gebruik van haar sportvoorzieningen alleszins redelijke tarieven in rekening brengen bij de gebruiker(s).

Breedtesport Het accent ligt op sportstimulering. We stimuleren inactieve mensen om (meer) beweging krijgen. Extra aandacht gaat ook uit naar mensen met een beperking en kwetsbare mensen om de hun sport en beweegdeelname te verhogen. Sport wordt daarin gezien als maatschappelijke activiteit. Buurtsportcoaches worden daarom ingezet om mooie verbindingen te leggen tussen buurt, onderwijs, sport en (jeugd)zorg en daarmee zoveel mogelijk mensen te bereiken. Sportverenigingen krijgen een nog nadrukkelijker rol in de maatschappij. Steeds meer verantwoordelijkheden worden bij een sportvereniging neergelegd. Dit vraagt om sterke, vitale, innovatieve sportverenigingen. Sportverenigingen die zich maatschappelijk inzetten of de stap tot vitalisering willen maken worden ondersteund. Kinderen met ouders met een kleine portemonnee kunnen een beroep doen op het Jeugdsportfonds, zodat deelname laagdrempelig is. Achterhoek in beweging In regionaal verband blijven we werken aan de ( uitvoering van de ) gezamenlijke ambities van Achterhoek in Beweging. Vanuit Sport wordt bewegen en gezondheid ingezet als middel in het sociale domein op de deelgebieden Wmo, jeugdzorg en gezondheid. Het reeds lopende programma gezonde jeugd wordt geborgd. De Special Olympics 2018 vinden plaats in de regio Achterhoek. De sportinfrastructuur die daardoor ontstaat wordt vervolgens gebruikt voor de doelgroep. Aanleg, beheer en onderhoud binnen- en buitensportaccommodaties Winterswijk beschikt over kwalitatief hoogstaande sportvoorzieningen. Deze houden we in stand. Hierdoor kan er goede invulling worden gegeven aan het gemeentelijk stimuleringsbeleid. We streven naar een optimale bezettingsgraad van de accomodaties. Subsidies en tarieven De accommodaties zijn van hoogwaardige kwaliteit en de contributies zijn in vergelijking met omliggende gemeenten laag. Het subsidie en tarievenbeleid van de gemeente faciliteert dit om de sportdeelname optimaal te bevorderen. Verplaatsing ijsbaan In 2017 is de locatie van de ijsbaan in Winterswijk verkocht aan HSF. Met deze verkoop is budget beschikbaar gekomen voor de verplaatsing van de ijsbaan naar een andere locatie. Bekeken wordt of dit gekoppeld kan worden aan de aanleg van een 400 meter skeelerbaan, die in de winter dienst kan doen als ijsbaan. Verwacht wordt dat besluitvorming hiervoor (en eventuele aanleg) zal plaatsvinden in 2018.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


1.723 1.645 -78 V - 78 V

Sportaccommodaties 997 997 - 578 578 - 0 -

Sport 615 641 26 N 165 102 -63 N 89 N

Totaal 3.335 3.283 -52 V 743 680 -63 N 11 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Er zijn verder geen mutaties > € 50.000 geweest.



Programma 9: Sport

Pagina 63 van 189

Cluster Sport Amendement De gevraagde bijdrage van sportverenigingen wordt de komende jaren afgebouwd. In 2018 wordt de bijdrage verlaagd naar 50 procent (63.210 euro), in 2019 wordt de bijdrage verlaagd naar 25 procent (31.605 euro) en vanaf 2020 vervalt de bijdrage. Het college maakt afspraken met de werkgroep sport over de tegenprestatie voor het verlagen van de bijdrage van de sportverenigingen als bijdrage aan een gezond en vitaal Winterswijk Investeringen Bedragen *1.000 Uitgaven Inkomsten Totaal


Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo

Sportaccommodaties 100 100 - - 0 -


Programma10: Maatschappelijke Participatie & Zorg

Pagina 64 van 189

Portefeuillehouder: mevr. drs. I.G. Saris Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

De gemeente is per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de ondersteuning aan inwoners die op welke

manier dan ook ondersteuning nodig hebben bij het participeren in de maatschappij.

In het programma ‘Maatschappelijke Participatie en Zorg’ wordt hieraan invulling gegeven op basis van de

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet Publieke Gezondheid (WPG).

Bij de Wmo gaat het om ondersteuning in de zelfredzaamheid, het faciliteren van mantelzorgers en

burgerinitiatieven, het inzetten op het versterken van lokale participatiemogelijkheden en de inzet van

professionals daar waar nodig voor de meest kwetsbare groepen in de Winterswijkse samenleving.

Bij de WPG gaat het over de invulling van het lokale gezondheidsbeleid, waarbij de aandacht vooral op het

gebied van preventie ligt. Dit heeft eveneens raakvlakken met de Wmo.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Een goed georganiseerde nuldelijnszorg; 2. Een goede afstemming tussen maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp aan de ene kant en

curatieve en langdurige zorg aan de andere kant; 3. Een duidelijke afname in het beroep op duurdere eerste- en tweedelijnszorg; 4. Winterswijk behoort ook in 2018 nog steeds bij de gemeenten met het beste gezondheidsbeleid van

Nederland.

Winterswijk is een leefbaar dorp met grote sociale samenhang in wijken en buurten. Iedereen (jong, oud, wel

of geen beperkingen, verslaafden, alleenstaanden, gezinnen) moet kunnen deelnemen aan de maatschappij.

Inwoners zijn zelfredzaam en betrokken; ze nemen zoveel mogelijk hun eigen verantwoordelijkheid en

ondersteunen elkaar onderling waar dat mogelijk is. De gemeente draagt zorg voor goede voorzieningen, een

sociaal vangnet, ondersteuning en preventie voor inwoners die het niet op eigen kracht kunnen redden.

Tevens zorgt ze voor

goede samenwerking met partners, zodat richting burgers effectiever, efficiënter en klantvriendelijker

opgetreden wordt.

Cluster Toegang Inwoners kunnen met al hun vragen op het gebied van de Wmo bij één loket terecht “De Post. In dit loket is

sprake van samenwerking tussen gemeente en betrokken instellingen.” Het uitgangspunt is ‘één gezin - één

plan - één regisseur’.

Cluster Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning In Winterswijk is een adequaat aanbod aanwezig voor de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. Er

zijn voldoende vrijwilligers om het rijke verenigingsleven te behouden

Cluster Algemene voorzieningen Inwoners met beperkingen zijn in overeenstemming met hun eigen aanleg en mogelijkheden in staat om

maatschappelijk te participeren. Ouderen kunnen zolang mogelijk zelfstandig wonen. Er zijn goede

betaalbare algemene voorzieningen voor alle inwoners, waardoor zij zolang mogelijk zelfstandig kunnen

functioneren, zonder gebruik te hoeven maken van over het algemeen duurdere maatwerkvoorzieningen.

Programma 10: Maatschappelijke Participatie & Zorg





Pagina 65 van 189

Cluster Maatwerkvoorzieningen Er zijn goede betaalbare en toegankelijke maatwerkvoorzieningen, waardoor inwoners zelfstandig kunnen blijven functioneren, zo nodig met gebruikmaking van deze voorzieningen. Het aanbod is zo dicht mogelijk bij huis georganiseerd, dat wil zeggen zoveel mogelijk in Winterswijk. Bij

specialistische zorg en zorg die weinig cliënten nodig hebben, wordt (boven-)regionaal samengewerkt.

Als mensen opgevangen moeten worden in een maatschappelijk opvangcentrum, worden zij begeleid naar een zelfstandig bestaan, inclusief een eigen onderkomen. Cluster Wet publieke gezondheid Op basis van de Wet Publieke Gezondheid werkt de gemeente met gericht gezondheidsbeleid voortdurend

aan het behouden en verbeteren van de gezondheid van de Winterswijkse bevolking. Hierbij wordt actief

samengewerkt met de partners in de gezondheidszorg. Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix vervult hier

een belangrijke rol en is als volwaardig streekziekenhuis opgenomen in een Gezondheidspark.

Toegang Om te voorkomen dat inwoners specialistische zorg nodig hebben, zetten we volop in op preventie. We zorgen ervoor dat de onderlinge verbindingen met de beleidsterreinen zoals sport, gezondheid, cultuur en onderwijs in orde zijn. Vooral deze terreinen spelen een belangrijke rol bij preventie en vroegtijdige signalering. Wij werken daartoe samen in de regio om elkaar te versterken. Bij de Post kunnen inwoners terecht met al hun vragen op het gebied van zorg, welzijn, opvoeden en opgroeien. Inwoners kunnen gebruik maken van het inloopspreekuur of een afspraak maken. Het Sociaal Team gaat komend jaar steeds meer de wijk in, om te zorgen dat zij daar zichtbaar en bekend zijn . Het doel is om niet alleen vragen te krijgen van mensen die de Post benaderen, maar ook vragen van inwoners op te halen. Vrijwilligers en mantelzorgers In 2017 heeft de Winterswijkse Uitdaging het vrijwilligerspunt gestart in samenwerking met het Sociaal Team. In 2018 breidt het Vrijwilligerspunt de activiteiten voor de ondersteuning van het vrijwilligerswerk in Winterswijk verder uit. Er komen steeds meer mantelzorgers die het mantelzorgen naast een betaalde baan doen. Wij zorgen voor een passend ondersteuningsaanbod voor deze categorie mantelzorgers en stimuleren dat werkgevers binnen de gemeentegrenzen een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid voeren. Algemene voorziening De gezamenlijke ouderenbonden werken in samenwerking met een aantal zorgpartijen aan de uitwerking van hun initiatief Naoberhuus. De gemeente faciliteert hierin. Maatwerkvoorzieningen De transformatie is een continue proces dat na de transitie vorm krijgt. Er wordt steeds meer regionaal samengewerkt. Dit krijgt mede vorm in een regionale visie inkoop voor 2019 voor zowel Wmo en jeugdzorg. Voor 2018 moeten er nieuwe overeenkomsten gesloten worden met aanbieders voor hulp bij huishouden en hulpmiddelen. Hierbij moet rekening gehouden worden met een tariefstijging als gevolg van CAO stijgingen en prijsstijgingen binnen de branche. Doetinchem is centrumgemeente voor Maatschappelijke opvang en voor Beschermd Wonen. Het beleid hiervoor is in 2017 geactualiseerd. Doetinchem betrekt de buurgemeenten bij de visievorming. Er zijn plannen om de uitvoering van Beschermd Wonen bij alle gemeenten neer te leggen. Dit staat voorlopig gepland voor 2020. Wet publieke gezondheid In het kader van het regionaal en lokaal gezondheidsbeleid en de regionale visie Sociaal Domein gaan we stevig inzetten op preventie. Dit in samenhang met preventie in het gehele sociale domein. Daarbij gaan we uit van de brede visie op gezondheid (positieve gezondheid) met zes dimensies: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, sociaal maatschappelijke participatie en het dagelijks functioneren. Onder positieve gezondheid wordt verstaan: het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. Het doel van de preventie is het bevorderen en beschermen van de gezondheid van onze inwoners en vooral van kwetsbare



Pagina 66 van 189

groepen. Ook wij als gemeente hebben baat bij gezonde en actieve inwoners. Ze participeren meer, zijn meer zelfredzaam, leveren een grotere bijdrage aan de economie en leggen minder beslag op het zorgstelsel. Op basis van bovenstaande legt de GGD op de volgende thema's het accent: - versterking van de positie van 'preventie' in het sociaal domein. Dat is nodig om de transformatie vorm te geven en de kosten te beheersen; - gezond ouder worden. De groep ouderen neemt in omvang toe. Investeren in de gezondheid van ouders is van belang; - extra inzet op gezondheid van vergunninghouders; - gezonde jeugd, waarbij extra focus op de samenwerking en afstemming tussen de jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen, uitgevoerd door Yunio en die voor 4-18 jarigen uitgevoerd door GGD; - omgevingswet en gezonde leefomgeving.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


430 836 406 N - 406 N

Algemene Voorziening 762 804 42 N - 42 N

Maatwerkvoorziening 6.917 6.699 -218 V 7.597 7.597 - 218 V

Toegang 1.535 1.581 46 N - 46 N

Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning 125 234 109 N - 109 N

Wet publieke gezondheid 540 651 111 N - 111 N

Totaal 10.309 10.805 496 N 7.597 7.597 - 496 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Maatwerkvoorziening Het verschil ad. € 218.000 wordt grotendeels verklaard door het feit dat het budget Mantelzorgcompliment (€ 109.000) is verplaatst naar het cluster Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning en dat de budgetten voor de Begeleiding, o.b.v. ervaringscijfers en ontwikkelingen, met € 100.000 naar beneden zijn bijgesteld. Cluster Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning Het verschil ad. € 109.000 wordt grotendeels verklaard door het feit dat het budget Mantelzorgcompliment is toegevoegd aan dit cluster Cluster Wet publieke gezondheid De verhoging ad. € 106.000 wordt grotendeels verklaard door het feit dat het Rijk ook in 2018 gelden beschikbaar stelt voor het project Gezond in de Stad (GIDS). Amendement Stichting Hart4Winterswijk wordt over 2018 en 2019 een incidentele bijdrage toegekend van € 5000 per jaar voor het beheer en onderhoud van de huidige AED’s van de Saris Stichting Hart4Winterswijk en voor uitbreiding van het aantal AED’s tot tenminste 20. Daarbij wordt jaarlijks toegezien op de financiële exploitatie van de stichting. Als voorwaarde toont de stichting aan dat het onderhoud van de AED’s volgens de normen van de leverancier wordt uitgevoerd door de vrijwilligers. Het college van burgemeester en wethouders onderzoekt of en op welke wijze het mogelijk is dat de Stichting Hart4Winterswijk ook het onderhoud van de AED’s overneemt van de gemeente, zodra het contract met Hartveilig wonen eindigt. Na een positieve evaluatie in 2019 van de doelstellingen van de Stichting Hart4Winterswijk, het realiseren van de 6 minutenzones en meer burgerhulpverleners binnen de bebouwde kom, wordt besloten of de bijdrage van € 5000 per jaar aan de stichting vanaf 2020 structureel wordt toegekend.



Pagina 67 van 189



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo

Maatwerkvoorziening 220 220 - - 0 -


Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs

Pagina 68 van 189


Dit programma gaat over ‘Jeugd(zorg) en Onderwijs’ waarbij bij onderwijs worden gerekend:

voorschoolse voorzieningen, onderwijsachterstandenbeleid, passend onderwijs, volwassenenonderwijs,

aandacht voor de Duitse taal, leerplicht & kwalificatieplicht onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn:

1. Een goed georganiseerde en goed functionerende jeugdzorg;

2. Geen kind/jongere tussen wal en schip. Jongeren (tot 27 jaar) zitten op school, werken aan hun

startkwalificatie of zijn aan het werk;

3. Een duidelijke verbetering in de aansluiting tussen onderwijs en Arbeidsmarkt;

4. Een duidelijke afname in schoolverzuim. Op alle onderdelen onder het landelijk gemiddelde.

Jeugd en jeugdhulp Jongeren groeien op tot zelfredzame en actieve burgers die betrokken zijn bij de samenleving. Jongeren

nemen actief deel aan de maatschappij, zonder dat zij in aanraking komen met politie of justitie.

Voor jongeren is er voldoende keuzevrijheid qua vrijetijdsbesteding, zowel op wijkniveau als op grotere

schaal. Dit uit zich in speel- en sportplekken en -activiteiten, een breed aanbod aan activiteiten en jaarlijkse

evenementen voor de jeugd. Hierdoor worden problematische opvoedingssituaties,

ontwikkelingsachterstanden, schooluitval en ongewenst gedrag zoveel mogelijk voorkomen. Waar dat niet

lukt, zet de gemeente jeugdhulp in. De uitgangspunten hierbij zijn budgettair neutraal, participatie naar

vermogen, lokaal herkenbaar en regionaal waar mogelijk. Lokale herkenbaarheid wordt onder meer

gerealiseerd door één duidelijke toegangspoort en een integrale aanpak van ‘één gezin, één plan, één

regisseur.’

Onderwijs Zowel op het gebied van onderwijs als kinderopvang zorgt de gemeente samen met burgers, schoolbesturen

en kinderopvangcentra voor kwaliteit op inhoud en goede faciliteiten.

Er is een doorgaande (zorg)lijn van de voorschoolse voorziening naar het primair onderwijs en van het primair

onderwijs naar het voortgezet onderwijs, inclusief passend onderwijs en volwassenenonderwijs.

Alle kinderen worden optimale ontwikkelingskansen geboden.

De gemeente handhaaft de leerplicht en de kwalificatieplicht actief zodat verzuim zoveel mogelijk wordt

tegengegaan en kinderen tenminste hun startkwalificatie halen.

Het onderwijs is tweetalig (Nederlands/Duits) om grenzen te slechten en om de kansen die het Duitse

achterland biedt optimaal te benutten.

Er is keuzevrijheid en nabijheid van scholen. Scholen ontwikkelen zich tot Integrale KindCentra (IKC).

Er is een optimale balans tussen het aantal leerlingen en de huisvestingscapaciteit.

Jeugdhulp De gewenste transformatie krijgt steeds meer vorm door zorg meer 'naar de voorkant' te brengen: preventief, laagdrempelig en zoveel mogelijk dicht bij huis. In 2018 wordt het in 2017 geactualiseerde Jeugdbeleid uitgevoerd. Preventie is een belangrijk onderdeel daarvan. Samen met Oost Gelre, Aalten en Berkelland is een Preventieve Platform Jeugd opgericht, waar professionals van verschillende disciplines samen bespreken wat de grootste knelpunten zijn die preventief aangepakt moeten worden. Daaruit zijn de onderwerpen vechtscheidingen, opvoedondersteuning en financiële







Pagina 69 van 189

problemen gekomen. Voor deze thema's is een plan van aanpak ontwikkeld, dit wordt in 2018 verder uitgevoerd. De pilot Praktijkondersteuning huisartsen voor jeugd -GGZ wordt in 2018 verder uitgebreid door meer huisartspraktijken aan te sluiten op de pilot. Deze pilot biedt zorg laagdrempeliger en dichter bij huis. Ouders en jeugdigen zijn tevreden over deze vorm van zorg en bovendien wordt duurdere 2e lijns GGZ-zorg vervangen door goedkopere 1e lijns zorg. Naar verwachting kunnen de extra kosten voor de pilot opgevangen worden door een lagere uitgave voor 2e lijns GGZ-zorg. In 2018 wordt de pilot 'plus BSO' geëvalueerd die in 2017 gestart is. Deze pilot is bedoeld om kinderen met een extra zorgvraag met wat extra ondersteuning deel te laten nemen aan reguliere kinderopvang. Ook dit draagt bij aan het doel om zorg laagdrempelig en dicht bij huis aan te bieden. De transformatie naar één gezin, één plan krijgt ook meer vorm. In de praktijk werken zorgaanbieders, onderwijs en huisartsen en specialisten van het SKB nog niet aan gezamenlijke doelen. In technische zin wordt dit ondersteund doordat er een start gemaakt is om deze partijen en de betrokken ouders toegang te geven tot het computersysteem Suite, zodat zij de doelen af kunnen stemmen en ouders de voortgang direct mee kunnen lezen. In 2018 wordt dit verder uitgebreid. Het budget voor Veilig Thuis Noord Oost Gelderland wordt voor 2018 verhoogd om o.a. een loonsverhoging op te vangen en te voldoen aan kwaliteitseisen van de inspectie. Het is op dit moment nog niet bekend om welk bedrag het gaat. De verwachting is dat de extra middelen voor VT bekostigd kunnen worden uit de huidige budgetten jeugd en Wmo. Mocht blijken dat de huidige budgetten Wmo en jeugd niet toereikend zijn, stellen we voor het tekort in 2018 t.l.v. de reserve sociaal domein te brengen en zal het tekort in 2019 structureel opgenomen worden in de begroting. De verwachting is dat er nog een financiële compensatie vanuit het Rijk hiervoor komt. Voorschools: peuteropvang, kinderopvang en vve Goede voorschoolse voorzieningen dragen bij aan de ontwikkeling van kinderen. Ze zijn van belang voor peuters ter voorbereiding van de start op de basisschool. Net als in 2017 kijken we ook in 2018 hoe we de bereikbaarheid van peuteropvang verder kunnen verbeteren (uitbreiding plaatsen en of tarieven ) en wat daar eventueel extra voor nodig is. Dat loopt parallel met de afspraken die daarover landelijk in het kader van de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk zijn gemaakt. Voorts werken we samen met schoolbesturen aan het verbeteren van kwaliteit en resultaatafspraken vroegschoolse educatie. Onderwijs en onderwijshuisvesting De krimp zet zich de komende jaren nog flink door in het basisonderwijs. Voor het voortgezet onderwijs wordt de daling van het aantal leerlingen vanaf 2018 voor het eerst ook merkbaar. In november 2016 heeft de raad de ‘visie onderwijsvoorzieningen gemeente Winterswijk in een veranderende context’ vastgesteld. Met deze visie is er een breed draagvlak voor de omzetting van beleid naar realisatie verkregen. Om de onderwijsvisie ook daadwerkelijk in praktijk te brengen is een vervolgopdracht uitgezet om in 2018 aan de slag te gaan met kansen en mogelijkheden tot het duurzaam handhaven van bestaande voorzieningen dan wel omvorming daarvan tot integrale kind centra. De gemeente blijft inzetten op tweetalig (Nederlands-Duits) onderwijs. De afgelopen jaren is dit gestimuleerd op het basis- en voortgezet onderwijs. De komende jaren willen we in regionaal verband dit ook voorzetten in het beroepsonderwijs.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


2.351 2.400 49 N - 49 N

Jeugd 51 51 N - 51 N

Onderwijsbeleid en bestuurlijke verplichtingen

568 591 23 N 528 551 23 V 0 -

Onderwijshuisvesting 366 368 2 N 5 5 - 2 N

Peuterspeelzalen en Kinderopvang 35 35 - - 0 -

Jeugd en speelruimte 14 14 - - 0 -

Jeugdhulp 5.482 5.082 -400 V 5.816 5.816 - 400 V

Totaal 8.816 8.541 -275 V 6.349 6.372 23 V 298 V



Pagina 70 van 189

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Jeugd De verhoging ad. € 51.000 wordt verklaard door het feit dat het college een budget beschikbaar heeft gesteld voor de regionale samenwerking in de Achterhoek. Cluster Jeugdhulp De verlaging ad. € 400.000 wordt verklaard door het feit dat de budgetten Jeugdhulp, o.b.v. ervaringscijfers en ontwikkelingen, met dit bedrag naar beneden zijn bijgesteld. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Programma 12: Economie centrum

Pagina 71 van 189


Het programma ‘Economie, deel centrum’ richt zich op de versterking van het centrum met de winkelvoorzieningen, de horeca en de markt. Citymarketing wordt hierbij ingezet als een strategisch instrument en levert een belangrijke bijdrage aan het realiseren van de (economische) doelstellingen van de gemeente zoals deze zijn beschreven in de toekomstvisie.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Een duidelijke toename in het aantal “externe” bezoekers van ons winkelcentrum; 2. Geen toename van leegstand; 3. Een duidelijke toename in de tevredenheid over ons winkelcentrum; 4. Een duidelijke toename in de bekendheid van Winterswijk elders als aantrekkelijk winkelcentrum

met de beste middelgrote warenmarkt van Nederland.

Economie in het centrum Winterswijk heeft een compact winkelcentrum met een breed assortiment aan winkels en horecavoorzieningen. Er is nagenoeg geen leegstand. De gemeente is pro-actief bij het werven van (winkel)bedrijven voor het centrum. Conform de detailhandelsvisie is de Notaristuin onderdeel van de winkelstructuur en is de horeca zoveel mogelijk gesitueerd rond de markt. In het centrum is WiFi gratis en openbaar toegankelijk om online en fysiek winkelen te integreren. De kwaliteit en de publiekswaarde van de weekmarkten op woensdag en zaterdag is uitstekend. Bezoekers aan het winkelcentrum kunnen gratis parkeren. Citymarketing Winterswijk profileert zich op een verrassende en onderscheidende manier richting de diverse doelgroepen, waaronder onze Duitse buren, via een succesvolle imagocampagne en aantrekkelijke evenementen (voor het evenementenbeleid, zie programma 6 Kunst, cultuur en erfgoed). Daarbij werkt de gemeente samen met andere belanghebbende partijen (ABH City, STW, OWIN, Horeca, woonbranche en OFCW) in de Stichting Winterswijk Marketing. Deze profilering zorgt er mede voor dat Winterswijk een stabiel inwoneraantal heeft van rond de 30.000 inwoners. De categorieën jonge gezinnen en draagkrachtige senioren zijn goed vertegenwoordigd. Daarnaast is er jaarlijks een stijging van het aantal bezoekers aan Winterswijk, zowel dagjesmensen als gasten die langer verblijven. Inwoners van Winterswijk zijn trots op hun dorp en de mogelijkheden die het biedt. Zij fungeren als ambassadeurs van Winterswijk.

De leegstand aan winkelvloeroppervlak is voor het tweede opeenvolgende jaar gedaald, van 6300 m² in 2016 naar 4600 m² in 2017. Doel is om deze lijn verder door te trekken, mede met inzet van het project Stedelijke herverkaveling. Het Weurden, het Raadhuisgebied en verbetering van de parkeerinfrastructuur zijn focusgebieden binnen dit project. Zie voor een nadere toelichting ook programma 4, onderdeel 'stedelijke vernieuwing'.







Pagina 72 van 189

Citymarketing Stichting Winterswijk Marketing (SWM) speelt in samenwerking met ABH-City een belangrijke rol in de promotie van het Winterswijkse winkelcentrum in de regio en het Duitse grensgebied. Instrumenten zijn het verkrijgen van redactionele aandacht in diverse media, activiteitenagenda’s, en diverse promotiecampagnes. De promotie gericht op Duitsland wordt voortgezet met onder meer een halfjaarlijkse Duitstalige krant in oplage van 140.000 exemplaren en een Duitstalige versie van de 100procentwinterswijk website. In 2018 wordt de gebiedsapp Winterswijk-Vreden opgeleverd, met daarin aandacht voor zowel het centrumgebied als het buitengebied. De app geeft allerlei toeristische, landschappelijke en culturele informatie. Centrumbeleving Het bieden van een aangename winkelbeleving wordt steeds belangrijkere toegevoegde waarde van een winkelcentrum ten opzichte van de mogelijkheden om online te winkelen. In 2018 neemt de gemeente het initiatief om samen met ondernemers een actieplan op te stellen voor het toevoegen van belevingselementen aan het winkelcentrum. De warenmarkt, horeca, evenementen, fysieke aankleding en aandacht voor de toeristische en Duitse gast zijn hierin belangrijke elementen. Parkeren en fietsenstalling Binnen het project stedelijke herverkaveling wordt gewerkt aan verbetering van de parkeerinfrastructuur. In 2018 wordt ook gewerkt aan betere fietsenstalling in het centrum, waarbij mogelijkheden van bewaakte fietsenstalling en oplaadpunten worden meegenomen. Profilering en acquisitie De gemeente werkt aan een centrumpropositie waarin de kwaliteit van het winkelcentrum, in cijfers, kenmerken en ontwikkelingen helder in beeld wordt gebracht. Hierin ondersteunen de uitkomsten van de passanten"tracking" dat inzicht gaat bieden in het winkelpatroon van de centrumbezoekers op bijvoorbeeld Duitse feestdagen, koopzondagen en tijdens koopavonden. Dit gebeurt in samenwerking met ABH- City. Hiermee geven we retailondernemers en –investeerders inzicht in het bijzondere centrumprofiel van Winterswijk, met winkelvloeroppervlak dat ruim tweemaal zo groot is als gebruikelijk voor plaatsen met

hetzelfde inwonersaantal. Uit de regionale detailhandelvisie blijkt dat Winterswijk een verzorgingsgebied heeft van 115.000 inwoners. Tevens kunnen we toetsen of maatregelen die genomen worden effect resulteren.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


148 127 -21 V - 21 V

Economische ontwikkeling centrum 134 180 46 N 100 100 - 46 N

Totaal 282 307 25 N 100 100 - 25 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden.Er zijn geen mutaties > € 50.000 geweest. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.


Programma 13: Financiën

Pagina 73 van 189

Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: dhr. G. Hoogendijk a.i.

Op juiste wijze toekennen en verantwoorden van middelen aan de diverse (beleids-) doelstellingen van de

gemeente Winterswijk.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: In 2018 een schuld van maximaal € 95 mln. (met een streven naar € 90 mln.).

Het streven is een gezonde financiële positie door het in evenwicht brengen van de baten en lasten van de gemeente en het verlagen van de schulden. De gemeente heeft jaarlijks een structureel sluitende begroting. Incidentele tekorten zijn beperkt. De schuldenlast daalt in de bestuursperiode 2014-2018 naar maximaal € 95 miljoen. De gemeente hanteert duidelijke financiële spelregels, onder meer over mee- en tegenvallers, waarmee snel inzichtelijk te maken is wat de financiële consequenties zijn van voorgenomen beleidswijzigingen.

Om ervoor te zorgen dat we een gezonde financiële positie behouden hanteren we in deze begroting de uitgangspunten zoals in de kadernota geformuleerd:

De algemene uitkering wordt opgenomen op basis van de meicirculaire 2017. De raad wordt in oktober 2017 geïnformeerd over de effecten van de septembercirculaire 2017 en deze financiële effecten worden betrokken bij de 3e financiële prognose 2017;

Er wordt (intern) geen rekening gehouden met prijsinflatie;

Indien inflatie bij externe instellingen of regelingen wordt toegepast, gaan we uit van de Achterhoekse Inflatie Index;

De intern gehanteerde rekenrente is 4%, met uitzondering van de grondexploitaties (2,6%).;

Een beroep doen op de co-financieringsprogramma’s onder de volgende randvoorwaarden (zie onder meer ook programma 3): 1. doelstelling draagt bij aan de realisatie van de begroting 2018-2021; 2 bij mogelijkheden die zich in een jaar voordoen en die niet zijn gepland in het begrotingsjaar besluiten wat niet/nog niet wordt uitgevoerd.

In te zetten op een verdere verlaging van de leningenportefeuille na 2018 en voor de begroting 2018-2021 vast te houden aan de doelstelling om de schuldenlast in de bestuursperiode 2014-2018 naar maximaal € 95 miljoen terug te brengen;

In de afzonderlijke paragrafen Lokale Heffingen (A), Weerstandsvermogen en risicobeheersing (B), Financiering (D) en Algemene Dekkingsmiddelen (H) zijn verder alle aspecten van de Financiën toegelicht.







Pagina 74 van 189



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


90 -271 -361 V -549 -549 N 188 N

Beheer Kapitaallasten - 3.077 3.077 V 3.077 V

Gemeentelijke Financien -134 166 300 N 36.912 34.387 -2.525 N 2.825 N

Totaal -44 -105 -61 V 36.912 36.915 3 V 64 V

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) lichten we de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten toe. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Beheer Kapitaallasten De voordelige bijstelling van de baten met € 3.077.000 wordt veroorzaakt door: Overheveling baten bespaarde rente van cluster gemeentelijk Financien € 3.120.000 (V) Niet nader verklaard € 43.000 (N) Overheveling bespaarde rente € 3.120.000 (V) Dit betreft de administratieve overheveling van de raming bespaarde rente van de cluster gemeentelijke financien naar de cluster beheer kapitaallasten (budget-neutraal) door de nieuwe BBV (Besluit begroting en verantwoording). Cluster Gemeentelijke Financiën De bijstelling van de lasten ad. € 300.000 betreft het intrekken van de taakstellende bezuiniging op beleid. In de begroting 2017-2020 is er een taakstelling bezuiniging op beleid opgenomen van € 300.000 incidenteel voor de jaren 2018 t/m 2020. Omdat het perspectief onderaan de streep (na bijstellingen) redelijk is, is wordt de taakstellende bezuiniging ingetrokken. De nadelige bijstelling van de baten met € 2.525.000 wordt veroorzaakt door: Hogere baten BTW (inc) € 50.000 (V) Hogere baten OZB € 50.000 (V) Hoger baten precariobelasting € 10.000 (V) Lager dividend € 75.000 (N) Overheveling baten bespaarde rente naar cluster beheer kapitaallasten € 3.120.000 (N) Onttrekking uit algemene reserve ten behoeve van de Omgevingswet € 600.000 (V) Niet nader verklaard € 40.000 (N) Nadere toelichting BTW € 50.000 (V) (inc) In 2018 wordt nog een positieve BTW afrekening over 2008 verwacht. I.v.m. de kwaliteitsslag vanaf 2009 verwachten we in de jaren 2019 t/m 2021 géén teruggave BTW. OZB € 50.000 (V) Dit betreft de inflatiecorrectie ad. € 50.000 op de onroerende zaakbelasting (OZB). Voor meer informatie over lokale heffingen verwijzen wij naar paragraaf A Lokale heffingen. Dividend € 75.000 (N) Het geraamde dividend is op basis van de gemiddelden van de afgelopen jaren bijgesteld. (BNG vehoging € 5.000, Vitens verhoging € 20.000 en Alliander een verlaging van € 100.000.

Wat kost het programma en wat zijn de inhoudelijke wijzigingen/ontwikkelingen?


Pagina 75 van 189

Overheveling bespaarde rente € 3.120.000 (N) Dit betreft de administratieve overheveling van de raming bespaarde rente van de cluster gemeentelijke financien naar de cluster beheer kapitaallasten (budget-neutraal) door de nieuwe BBV (Besluit begroting en verantwoording). Onttrekking uit algemene reserve ten behoeve van de Omgevingswet € 600.000 (V) Voor dekking van de geschatte kosten stellen wij voor om een bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” ad. € 600.000 in te stellen. Concreet betekent dit dat € 600.000 uit de algemene reserve in de bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” wordt gestort. Zie ook punt 17 “Onttrekking uit algemene reserve (omgevingswet)”. In overeenstemming met de regels van het BBV vindt de onttrekking uit de algemene reserve plaats in programma 13 en de toevoeging aan de bestemmingsreserve “Invoering omgevingswet” in programma 4. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking

Pagina 76 van 189

Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: dhr. A. Klein Nibbelink

Het programma ‘Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking’ gaat over de volgende onderwerpen:

De dienstverlening aan burgers en bedrijven via de front office en het callcenter. Ook het accuraat bijhouden van de landelijke basisregistratie personen (BRP) hoort hier bij;

De ondersteuning van het college en de ambtelijke organisatie met voorbereiding en uitvoering van alle externe communicatie en voorlichting;

Het beheer en onderhoud van de begraafplaats, de uitgifte en registratie van graf-, begraaf- en onderhoudsrechten en de lijkbezorging op last van de burgemeester;

Het organisatie- en personeelsbeleid gericht op een optimale bedrijfsvoering;

Informatievoorziening die met behulp van automatisering kan inspelen en voorzien in ontwikkelingen en behoeften, in de dienstverlening, de bedrijfsvoering en de informatiebehoefte van de organisatie en het bestuur;

Intergemeentelijke samenwerking met buurgemeenten, gemeenten in de regio Achterhoek en daarbuiten, gericht op beleidsafstemming en samenwerking in de uitvoering.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Het gebruik van gemeentelijke e-producten en e-diensten neemt toe met minimaal 30%; 2. Op elk gewenst moment “met 1 druk op de knop” een actueel overzicht van de voortgang in

doelbereiking, werkzaamheden en besteding van middelen (ten opzichte van de afgesproken planning);

3. ICT is een vanzelfsprekend en belangrijk onderwerp ook in de planningen controlcyclus; 4. Lean werken is standaard op elke afdeling.

Dienstverlening De gemeente Winterswijk is een moderne organisatie zijn die de burgers en bedrijven op efficiënte wijze bedient, dat wil zeggen:

Het merendeel van de diensten wordt via internet verleend, bij voorkeur 24 uur per dag en zeven dagen per week;

Het gebruik van gemeentelijke e-producten en e-diensten neemt toe met minimaal 30%;

Gegevens die al binnen de overheid bekend zijn, worden niet opnieuw aan burgers en bedrijven Gevraagd (één overheid, één loket, éénmalige gegevensaanlevering, meervoudig gebruik);

De gemeente is transparant: weten regelgeving, publicaties, aankondigingen en dergelijke zijn voor iedereen goed toegankelijk;

Er bestaat een gemeente-app voor service aan en communicatie met de burger

De administratieve lasten zijn fors gereduceerd. Externe communicatie De externe communicatie is interactief en pro-actief, naast de traditionele communicatiekanalen is de inzet van social media een vanzelfsprekendheid.






Pagina 77 van 189

Begraafplaats De begraafplaats wordt kwalitatief goed onderhouden. De uitgifte en registratie van graf-, begraaf- en onderhoudsrechten vindt efficiënt en zorgvuldig plaats, met oog voor persoonlijke omstandigheden en wensen. Er is sprake van toenemende kostendekkendheid van de begraafplaats. Organisatie- en Personeelsbeleid De gemeentelijke organisatie werkt vraag- en resultaatgericht en is gericht op denken in kansen en mogelijkheden. De organisatie is samenwerkingsgericht, zowel naar externe partijen als intern dat wil zeggen richting collega’s en andere afdelingen. Het nagestreefde dienstverleningsniveau en de beschikbare capaciteit aan personeel zijn in evenwicht. Lean werken is standaard binnen ieder team. De organisatie is veranderingsbereid en flexibel, de medewerkers kijken vooruit en zijn open en transparant. De organisatie heeft een bijpassende cultuur hetgeen zich onder meer uit in het geven van feedback en het houden van evaluaties. Er is een optimale match tussen kennis, kunde en interesse van de medewerker enerzijds en de functie met bijbehorende taken en verantwoordelijkheden anderzijds. Hierdoor wordt een zo goed mogelijke prestatie geleverd met aandacht voor duurzame inzetbaarheid en resultaatgerichtheid. Medewerkers zijn trots op en betrokken bij de organisatie, zijn tevreden en worden gefaciliteerd in het goed kunnen uitvoeren van hun werk. De organisatie kent een laag ziekteverzuim (beneden het landelijk gemiddelde voor gemeenten van vergelijkbare omvang). Informatievoorziening/automatisering Winterswijk beschikt over een optimaal geautomatiseerde informatievoorziening die kan inspelen op ontwikkelingen in de dienstverlening, de informatiebehoefte en de organisatie. Basisregistraties zijn up-to-date en toegankelijk. Het papierarme kantoor is een belangrijk doel, er wordt zoveel mogelijk digitaal gewerkt. Een beheersbare en goed werkende ICT-omgeving is hierbij van belang. Intergemeentelijke samenwerking Er is een voortdurende oriëntatie op kansen en mogelijkheden tot verdergaande samenwerking op (deel)gebieden, met andere gemeenten en/of andere partijen. Nieuwe samenwerkingsafspraken zijn resultaatgericht en met aantoonbare meerwaarde. Winterswijk blijft bestuurlijk zelfstandig.

Dienstverlening - We stimuleren het gebruik van digitale dienstverlening zodat we het doel van 30% stijging in de periode 2014 - 2018 halen. - We zetten het project digitale aangifte van overlijden door. - We sluiten met onze openingstijden aan op de behoefte van de klant en onderzoeken of we hier wijzigingen in moeten doorvoeren. Dit omdat het aantal paspoorten en ID-kaarten dat we vanaf begin 2019 gaan verstrekken sterk terugloopt. Dit omdat ze nu langer geldig zijn. De termijn ging van 5 naar 10 jaar. - Minimaal 75% van de telefoontjes nemen we binnen 30 seconden op. Dit geldt ook voor de telefoontjes van ZOOV-klantenservice. We werken volgens de afspraken van het leanproject dat in 2017 is uitgevoerd. - De gemiddelde wachttijd bij burgerzaken is over het jaar heen gemeten korter dan 5 minuten. Externe communicatie Uitvoeren van het plan 'vertel ons wat je ziet'. Het gaat om het communicatiever maken van de organisatie, de medewerkers, het beleid en de combinatie hiervan. De rol van het team Communicatie wordt naast uitvoerend vooral coachend, inspirerend, stimulerend en begeleidend. Communicatie is van ons allemaal, het hoort bij alle facetten van onze bedrijfsvoering. Bij het team van vakspecialisten communicatie verschuift haar uitvoerende taak richting een ondersteunende taak waarbij uiteindelijk de kwaliteit en kwantiteit van het gezamenlijke product nog verder toeneemt.



Pagina 78 van 189

Begraafplaats - We voeren de nieuwe verordening uit waardoor we beter in kunnen spelen op de behoeften van nabestaanden. -Het bestemmingsplan uitbreiding begraafplaats gaat de uitvoeringsfase in. Het gaat onder meer om de uitbreiding met islamitisch begraven en natuur-begraven.

Organisatie- en personeelsbeleid Uitvoeren van het HR-plan waarin belangrijke onderwerpen staan zoals: integriteit; duurzame inzetbaarheid; organisatiecultuur; goed werkgeverschap; maatschappelijk verantwoord ondernemen. We werken ook verder aan de keuzes die volgen uit de Strategische Personeelsplanning. Het trainee programma wordt voortgezet in 2018. Er staan ook vier garantiebanen gepland. In 2017 starten we en in 2018 implementeren we opgavegericht werken.

Informatievoorziening/automatisering In 2017 is ingezet op de virtualisatie van onze servers en kantoorautomatisering, waardoor plaatsen tijdonafhankelijk gewerkt kan worden. Deze lijn zal in 2018 worden voortgezet. We maken in 2018 een notitie over hoe ICT ons helpt bij de dienstverlening van de toekomst. De conclusies en aanbevelingen van het rapport van de Rekenkamercommissie uit 2017 zullen bij de notitie betrokken worden. Implementeren informatiebeleidsplan In 2018 realiseren we projecten om te voldoen aan de ambities, weten regelgeving en wensen voor het informatiebeleid. Ook de informatieparagraaf in onze jaarstukken bouwen we verder uit. Intergemeentelijke Samenwerking We blijven zoeken naar kansen om ambtelijke samen te werken, om informatie en kennis te delen, personeel uit te wisselen en om samen aan maatschappelijke vragen te werken. We zoeken met allen de samenwerking met de regiogemeenten in de Achterhoek, maar ook met onze partners in Twente en Duitsland. Binnen het sociaal domein is de regionale samenwerking goed op gang gekomen. En op bescheiden schaal zien we ook op andere terreinen concrete samenwerking ontstaan. Vanuit Winterswijk steken we daar steeds meer energie en uren in. Uit noodzaak omdat niet alles als enkele gemeente op te lossen is en de samenwerking aantoonbare meerwaarde heeft, maar ook omdat we vinden dat Winterswijk bij de aanjagers moet horen als het gaat om samenwerken. In de afzonderlijke paragrafen Bedrijfsvoering (E), Integriteit (I) en Informatiemanagement (J) zijn verder alle aspecten van de organisatie en intergemeentelijke samenwerking toegelicht.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


7.128 7.816 688 N - 688 N

Begraafplaats 280 280 - 339 339 - 0 -

Klantcontactcentrum 258 220 -38 V 535 478 -57 N 19 N

Interne bedrijfsvoering 168 128 -40 V 243 343 100 V 140 V

Totaal 7.834 8.444 610 N 1.117 1.160 43 V 567 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten: Zoals is aangegeven worden de bedrijfsvoeringslasten niet per programma afzonderlijk toegelicht, maar als één geheel in dit programma. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden.



Pagina 79 van 189

De totale bijstelling van per saldo € 340.000 wordt veroorzaakt door: Bedrijfsvoeringlasten € 840.000 (N) Onderuitputting € 500.000 (V) De totale bedrijfsvoeringslasten over alle programma’s zijn toegenomen met € 840.000, veroorzaakt door:

de verwachte hogere personeelskosten ad. € 238.000. Bij de berekening van dit bedrag is rekening gehouden met de periodieken, en verhoging van 1,65% aangegeven bij de meicirculaire 2017.

hogere personeelskosten ad. € 339.000 door formatieuitbreiding. Uit de MT-analyses blijkt dat op verschillende terreinen structureel meer formatie nodig is. (Namelijk ten behoeve van milieu, sporthalbeheer, gebouwenbeheer, koffiedames, backoffice, sociaal Team, juridisch control & advies, belastingen, informatiemanagement en communicatie)

hogere personeelskosten ad. € 34.000 door 2 garantiebanen. In de begroting zijn de garantiebanen vanaf 2017 verwerkt (1 per jaar). Dit had echter vanaf 2015 in de begroting moeten staan.

hogere huisvestingskosten € 150.000 (inc). Momenteel wordt een toekomstvisie voor het Raadhuis uitgewerkt. Daarbij is verkoop één van de scenario's, maar verhuur is ook een mogelijkheid.

hogere lasten ad. € 40.000 (inc) voor het opschonen van het analoge archief (archiefblok 1995 - 2004)

overige niet verklaarde bijstellingen € 39.000.

Onderuitputting € 500.000 (V) Op basis van ervaringscijfers is uitgegaan van een budgetoverheveling van circa € 500.000 (25% van het minimum van overgehevelde budgetten in de afgelopen 3 jaren). De afgelopen 3 jaar is het financieel effect van overhevelingen (budgetten en kredieten) tussen de € 2,3 en € 3,4 mln geweest.

Cluster Klantcontactcentrum Lagere lasten ad. € 38.000 en lagere baten ad. € 57.000 zijn met name het gevolg van een in 2018, ten opzichte van 2017, lager verwacht aantal uit te reiken paspoorten en id kaarten. Vanaf 2019 zullen de gevolgen van de verlenging van de geldigheidsduur van het paspoort en de ID kaart van 5 naar 10 jaar echt merkbaar worden. Burgers die in 2014 hun paspoort of ID kaart hebben verlengd komen dus niet meer in 2019 terug maar pas in 2024. Cluster Interne bedrijfsvoering: De hoger geraamde baten ad. € 100.000 wordt verklaard door de verhoging van de dekking van uren in projecten/investeringen. Obv ervaring van afgelopen jaren is de dekking van uren in de projecteninvestering bijgesteld van € 100.000 naar € 200.000. In 2016 is € 300.000 gerealiseerd. Investeringen Bedragen *1.000 Uitgaven Inkomsten Totaal


Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo

Interne bedrijfsvoering 309 309 - - 0 -


Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling

Pagina 80 van 189

Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het programma ‘Landelijk gebied’ richt zich op het buitengebied van Winterswijk. Onderdelen van dit

programma zijn: Nationaal Landschap, agrarische bedrijven, landschap, natuur, cultuurhistorie,

plattelandsontwikkeling en kleine kernenbeleid.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: 1. Goede digitale bereikbaarheid van het buitengebied, zowel in mobiele als vaste verbindingen; 2. Uiterlijk in 2015 samen met de bewoners van het buitengebied een gedragen omgevingsvisie

buitengebied opgesteld.

Winterswijk Nationaal Landschap Winterswijk heeft een uniek , onderscheidend landelijk gebied, waarin de kracht van het waardevol cultuurlandschap, met landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische kwaliteiten, wordt benut voor een duurzaam economische ontwikkeling en waar het goed wonen, werken en recreëren is. Bereikbaarheid, sociale samenhang, bedrijvigheid en wonen Het buitengebied is optimaal bereikbaar, onder meer via digitale ontsluiting en mobiele telefonie, omdat bereikbaarheid een essentiële voorwaarde is voor de leefbaarheid. De sociale samenhang in de buurtschappen en de maatschappelijke functies in de buurtschapskernen dragen bij aan de leefbaarheid op het platteland. Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk De gemeente Winterswijk participeert actief in de Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk (WCL), dat wordt gevormd door alle partijen uit het Winterswijkse buitengebied. De stichting heeft als doel het ontwikkelen van het Winterswijkse buitengebied op het gebied van land- en tuinbouw, cultuurhistorie, landschap, natuur, leefbaarheid en (vrijetijds)economie.

Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk De stichting zet zich net als vorige jaren in voor de belangen van het buitengebied op de thema’s, landbouw, natuur, landschap, culturhistorie, recreatie, toerisme en leefbaarheid. Leidraad is de WCL Visie 2015 - 2025. In 2018 zal WCL ook haar adviserende taak voor (lopende) processen zoals de Omgevingsvisie, Energievisie en het Landschap Ontwikkelings Plan (LOP) uitvoeren. WCL voert projecten uit op verschillende thema's, zoals vastgelegd in de Visie 2015-2025. Door de hoge kosten van de zwerfafvalinzameling, is er minder geld te besteden aan andere projecten. Hierdoor is het steeds lastiger om te komen tot een evenwichtige verdeling in de verschillende thema's, waardoor er bijvoorbeeld minder geld kan worden besteed aan het thema natuur en landschap. Door de verhoging van de bijdrage wordt de kostenverdeling ook beter. Behouden en ontwikkelen natuur en landschap:

Het Nationaal Landschap Winterswijk verdient het om meer onder de aandacht te worden gebracht. Dit gebeurt in een samenwerkingproject met Aalten en Oost Gelre. In 2018 wordt onder meer een cursus gegeven aan de geïnteresseerde inwoners en ondernemers over de aanwezige landschaps- en natuurwaarden. Ook wordt de toeristische samenwerking versterkt.







Pagina 81 van 189

In schooljaar 2017/2018 en 2018/2019 wordt de nieuwe overeenkomst voor Natuur- en milieueducatie uitgevoerd door Stichting Staring Educatie.

De provinciale regeling landschap loopt in 2018 af. Hiervoor kunnen deelnemers tot het 1e kwartaal 2018 nog subsidie van provincie en gemeente ontvangen voor aanleg, herstel en soms achterstallig onderhoud van kleine landschapselementen, educatieve activiteiten en ondersteuning van vrijwilligersprojecten in het landschap. De balans wordt opgemaakt en een eindrapportage wordt verzonden.

In 2018 wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld naar aanleiding van het vernieuwde Landschapsontwikkelingsplan om het natuur- en landschapsbeleid uit te voeren.

Ruimtelijke plannen op regionaal, provinciaal, landelijk en Europees niveau In 2017 is verder uitwerking gegeven aan de Regionale Structuurvisie. Daarnaast wordt het lokale (ruimtelijke) belang geborgd op regionaal, provinciaal, rijks en europees niveau. Regionale samenwerking is daarbij van belang. Dat gebeurt via het regionaal portefeuillehoudersoverleg Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting en het portefeuillehoudersoverleg Plattelandsontwikkeling. Afstemming met het tot stand komen van de lokale ‘Omgevingsvisie buitengebied’ is hierbij van belang. Beleidsontwikkeling en advisering van ruimtelijke plannen in het buitengebied Begin 2018 zal de Omgevingsvisie Buitengebied worden vastgesteld. De uitvoeringsagenda die gekoppeld zal zijn is een instrument om te komen tot de uitvoering van het in de visie verwoorde beleid en een manier om te monitoren of de gestelde doelen ook gehaald worden. Naast de uitvoering van reguliere bestemmingsplanverzoeken zal 2018 voornamelijk in het teken staan van de voorbereidingen op de invoering van de Omgevingswet. Deze wet integreert regelgeving met name binnen de fysieke leefomgeving. LEADER –Achterhoek De Achterhoek is aangewezen als LEADER gebied in het kader van het Europese Plattelandsontwikkelings Programma (POP-3). Daarom is er Europees geld beschikbaar (wel als cofinanciering) voor de thema's sociale cohesie, biobased economy, toerisme en streekvoedsel. Voor de periode 2015 - 2022 is voor de Achterhoek een totaal budget van € 13 miljoen beschikbaar. Er zijn inmiddels al diverse Achterhoekse projecten (incl. 4 uit Winterswijk) gehonoreerd. In 2018 zal het proces van ondersteunen van initiatiefnemers voortgezet worden; dit gebeurd in samenwerking met WCL Winterswijk.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


347 322 -25 V - 25 V

Nationaal Landschap 14 69 55 N - 55 N

Natuurontwikkeling en landschapsherstel 112 119 7 N 40 40 V 33 V

Bestemmingsplannen buitengebied 100 94 -6 V 110 110 - 6 V

WCL (Waardevol Cultureel Landschap) 75 75 - - 0 -

Projecten landelijk gebied 72 72 - - 0 -

Totaal 720 751 31 N 110 150 40 V 9 V




Pagina 82 van 189

Cluster Nationaal Landschap Het bedrag ad. € 55.000 wordt als volgt verklaard: - uitvoering omgevingsvisie € 30.000 N - gebiedsontwikkeling Steengroeve € 25.000 N Om uitvoering te geven aan de omgevingsvisie stellen wij voor een budget beschikbaar te stellen van € 30.000. De gemeente wil een actieve rol innemen in de gebiedsontwikkeling van de Steengroeve (o.a. Terra Temporalis) en daarom stellen wij voor om incidenteel € 25.000 voor 3 jaar beschikbaar stellen. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Programma 16: Vrijetijdseconomie

Pagina 83 van 189

Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk

Het programma ‘Vrijetijdseconomie’ richt zich in brede zin op de bedrijvigheid in het toerisme en de

recreatie.

Resultaten die we in de periode 2014-2018 tenminste willen bereiken, zijn: Een samenhangend aanbod van recreatievoorzieningen.

Winterswijk biedt een compleet toeristisch aanbod door de aanwezigheid van haar unieke natuurschoon, historische en hedendaagse cultuur en streekgebonden culinaire gastvrijheid. Belangrijke trekpleisters zijn de uitgebreide fiets- en wandelroutes, de steengroeve en musea. De samenwerking met het bedrijfsleven in Citymarketing en Achterhoek Toerisme zorgt er voor dat gasten de regio Achterhoek en Winterswijk in het bijzonder makkelijk weten te vinden. Het aanbod van verblijfsrecreatieve voorzieningen sluit zowel in kwaliteit als diversiteit aan op de hedendaagse behoefte van diverse doelgroepen. Recreatiewoningen worden recreatief gebruikt en afgezien van ontheffingen niet permanent bewoond. Het bedrijfsleven werkt vanuit een gemeenschappelijke visie doorlopend aan kwaliteitsverbetering, productvernieuwing en differentiatie in zowel dag- als verblijfsrecreatie.

Promotie en productontwikkeling Stichting Winterswijk Marketing en de VVV spelen een belangrijke rol in de promotie van de dagen verblijfsrecreatieve voorzieningen van Winterswijk. De promotie gericht op Duitsland wordt in 2018 voortgezet met onder meer een halfjaarlijkse Duitstalige krant in oplage van 140.000 exemplaren en een Duitstalige versie van de 100procentwinterswijk website. Recreatieondernemers kunnen zelf inloggen op de website om hun eigen bedrijfsprofiel te beheren. Met gerichte campagnes, zoals ‘Nazomeren in het Nationaal Landschap’, wordt gewerkt aan verlening van het toeristische seizoen. Met stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk, Stichting Winterswijk Marketing en Citymarketing Vreden wordt gewerkt aan app voor toeristische bezoekers. De app geeft informatie over de bezienswaardigheden in zowel het buitengebied als het centrum. De app biedt onder meer wandel- en fietsroutes en de mogelijkheid om bezienswaardigheden via social-media te delen met anderen. Vanuit de samenwerking met City Marketing Vreden is er ook aandacht voor de grensoverschrijdende mogelijkheden. Het project is mede-mogelijk gemaakt met subsidie uit het LEADER programma. Stichting Achterhoek Toerisme speelt een belangrijke rol in de promotie van de regio Achterhoek als geheel. In 2018 wordt opvolging gegeven aan de succesvolle internationale campagne ‘Mondriaan to dutch design”, waar Winterswijk in 2017 goed op heeft ingespeeld. Doel is om de internationale merkwaarde van Mondriaan structureel te verbinden aan en te benutten voor Winterswijk. Evenementen Winterswijk stimuleert de introductie van nieuwe evenementen. Voor 2018 is er € 6.000 subsidie beschikbaar als eenmalige aanmoedigingsbijdrage voor nieuwe toeristisch, recreatieve evenementen met een bovenregionale aantrekkingskracht. Maximaal € 2.000 per evenement. Evenementen bevorderen de bekendheid van Winterswijk en leiden vaak tot een langer verblijf en herhaalbezoek.







Pagina 84 van 189

Toekomstbestendige verblijfsrecreatieterreinen Voor (verenigingen van) eigenaren van recreatiewoningen ligt er de uitdaging om woning en park aantrekkelijk te houden voor huurders en kopers. Het handhavingsbeleid van de gemeente gericht op het tegengaan van illegale permanente bewoning, criminaliteit en overlast wordt voortgezet. Vanuit het uitvoeringsprogramma van de omgevingsvisie laat de gemeente onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar de revitalisatiemogelijkheden voor de niet-bedrijfsmatig gevoerde vakantieparken. Grensoverschrijdende samenwerking Op mede-initiatief van Winterswijk is het afgelopen jaar Grenzhoppers opgericht als netwerkorganisatie voor grensoverschrijdende samenwerking in de regio Achterhoek – Kreis Borken. Toerisme is één van de focusgebieden van deze netwerkgroep, waarin gemeenten, ondernemers en citymarketing organisaties verbonden zijn. In 2018 wordt gezamenlijk gewerkt aan versterking van de toeristische grens-beleving. Vrijetijdsagenda Achterhoek In Achterhoek-verband wordt in 2018 gewerkt aan de uitvoering van de Vrijetijdsagenda. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld de inzet van technologische innovaties in de bedrijfsvoering en het dienstenaanbod van recreatieondernemers, bevorderen van het gastheerschap, regiomarketing, grensoverschrijdende samenwerking en bevorderen van cross-overs met andere sectoren (zoals de gezondheidszorg). De Achterhoekse gemeenten hebben een kennismakelaar aangesteld om in samenwerking met ondernemers de vertaalslag te maken van deze thema’s naar concrete projecten. Fietspaden Het goed beheren en onderhouden van de route-infrastructuur is essentieel. Belangrijk aandachtspunt is de enorme groei in het gebruik van de elektrische fiets. Fietspaden moeten geschikt zijn voor de hogere fietssnelheid en de behoefte aan langere fietsroutes neemt toe. Er is een goede balans nodig tussen het behoud van de karakteristieke smalle fietspaden langs zandwegen en de behoefte aan bredere fietspaden i.v.m. de hogere fietssnelheid. Dit zal nader uitgewerkt worden met participatie van de belanghebbenden. Dit thema is ook geagendeerd in de Vrijetijdsagenda Achterhoek, waardoor een regionale aanpak mogelijk wordt. Impuls paardrijtoerisme De paardrijtoerist is een bijzondere doelgroep waarvoor het buitengebied van Winterwijk zeer geschikt is. In deze doelgroep is groei mogelijk, bijvoorbeeld door verbetering in arrangementen, gerichte marketing en infrastructuur. In 2018 wordt hier een plan van aanpak voor ontwikkeld.



Begroting 2018


Begroting 2018

Verschil Saldo


144 69 -75 V - 75 V

Toeristische versterking 88 174 86 N - 86 N

Totaal 232 243 11 N - 11 N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Toeristische versterking Het verschil ad. € 86.000 wordt grotendeels verklaard door het feit dat: - vanaf 2018 de subsidie ad. € 52.000 aan Stichting Achterhoek Toerisme structureel in de begroting is



Pagina 85 van 189

opgenomen; - voor een onderzoek naar het paardentoerisme een bedrag ad. € 15.000 is opgenomen; - voor een onderzoek naar de kwaliteit van de recreatieve fietspaden eveneens een bedrag van € 15.000 is opgenomen. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Paragraaf A Lokale heffingen

Pagina 86 van 189

Deze paragraaf bevat informatie over de gemeentelijke belastingen. De gemeentelijke belastingen zijn te onderscheiden in drie typen belastingen. De algemene belastingen, de bestemmingsheffingen en retributies. Na de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn dit de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente. De opbrengsten van de algemene belastingen komen ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. Dit betekent dat de opbrengsten van deze belastingen niet gelabeld zijn, maar voor alle gemeentelijke taken en voorzieningen kunnen worden ingezet. De onroerende-zaakbelastingen (OZB), precariobelasting, reclamebelasting, forensenbelasting en toeristenbelasting behoren tot deze categorie. Bestemmingsheffingen zijn belastingen waarvan de opbrengsten zijn bestemd voor specifieke voorzieningen met een duidelijk algemeen belang. Onder deze categorie vallen de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Retributies worden geheven als de gemeente een specifieke dienst verleent. De leges, begraafrechten en marktgelden zijn de belangrijkste retributies binnen de gemeente Winterswijk. Voor bestemmingsheffingen en retributies geldt dat er geen winst gemaakt mag worden. De begrote opbrengst mag niet hoger zijn dan de begrote kosten die gemaakt worden om de diensten te verlenen.

In het coalitieprogramma 2014-2018 is als beleidsuitgangspunt opgenomen dat de lokale lasten bij voorkeur niet mogen stijgen. In elk geval niet boven de jaarlijkse prijsindex (CBS). Verder zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

Onroerende-zaakbelasting (OZB): In de Kaderstelling 2013 is afgesproken dat de OZB-opbrengst vanaf de begroting 2015 wordt gefixeerd op de door de gemeenteraad bij de begroting 2013 geraamde opbrengsten ad. € 5.206.250 (exclusief inflatie en areaaluitbreiding);

Het inflatiepercentage is gebaseerd op de algemene prijsontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp), zoals vermeld in de tabel 2.2.6 van de meicirculaire gemeentefonds 2017 (= 1,2%);

Rioolheffing: 100% kostendekkendheid op basis van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Hierin is opgenomen dat de tarieven geïndexeerd worden met de inflatiecorrectie;

Afvalstoffenheffing: 100% kostendekking;

Leges: 100% kostendekking;

De genoemde tarieven zijn onder voorbehoud van de vaststelling van de belastingverordeningen door de raad in december 2017.

De belastingdruk wordt berekend door de verschuldigde OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing bij elkaar op te tellen. Dit zijn de belastingen die de burger direct voelt in de portemonnee. In het ‘voorbeeld belastingdruk’ is gerekend met een WOZ-waarde voor een woning in 2017 van € 200.000. Voor 2018 wordt de WOZ-waarde vermeerderd met de verwachte waardestijging. In het vervolg van de paragraaf zal een nadere toelichting worden gegeven op de vermelde bedragen. De belastingdruk voor de burger ziet er als volgt uit:


Inleiding

Beleid

Belastingdruk


Pagina 87 van 189

Voorbeeld belastingdruk

Gezin wonende in eigen huis Situatie 2017 Verwacht 2018

(WOZ waarde € 200.000) (WOZ waarde € 200.000

+3,0% = € 206.000)

Onroerende-zaakbelasting € 229,00 € 233,00

Afvalstoffenheffing: Vastrecht € 150,00 € 144,00

Variabel deel (24 x € 1,25)* € 30,00 € 30,00

Rioolheffing (135 m3) € 364,50 € 364,50

Totaal € 773,50 € 771,50

Gezin wonende in een huurwoning

Situatie 2017 Verwacht 2018 Afvalstoffenheffing: Vastrecht € 150,00 € 144,00

Variabel deel (24 x € 1,25)* € 30,00 € 30,00

Rioolheffing (135 m3) € 364,50 € 364,50

Totaal € 544,50 € 538,50

*Deze kosten worden achteraf opgelegd bij de aanslagoplegging in respectievelijk 2018 en 2019 De belastingdruk over 2018 zal voor inwoners licht dalen. De stijging van de OZB ten gevolge van de inflatiecorrectie en areaaluitbreiding, wordt gecompenseerd door een lager tarief voor het vastrecht van de afvalstoffenheffing. De aanbiedingen van restafval die men in 2017 heeft gedaan, worden bij de aanslagoplegging 2018 verrekend. Voor een verdere toelichting over de wijze van heffing van de afvalstoffenheffing en de invloed op de belastingdruk, zie onder “Afvalstoffenheffing”. Uitgaande van 24 aanbiedingen van restafval per jaar daalt de belastingdruk in 2017 voor de zowel de burger met een eigen woning als die met een huurwoning. De belastingdruk voor de burger die in een eigen woning woont, daalt met € 2. Rekening houdend met de inflatie (1,2%), daalt de belastingdruk in reële zin zelfs met 1,45%. Voor de burger in een huurwoning daalt de belastingdruk met € 6. Rekening houdende met de inflatie daalt de belastingdruk in reële zin met 2,25% Door goed te scheiden kan men zelf nog verder invloed uitoefenen op een deel van de verschuldigde afvalstoffenheffing. Onroerende-zaakbelasting – ontwikkeling € 5.364.000

De onroerendgoedmarkt blijft aantrekken voor woningen. De verwachting is dat de gemiddelde WOZ-waarde zal stijgen met zo’n 3%. Voor niet-woningen komt nu het effect van de economische crisis tot uitdrukking. De verwachting is dat de waarden dalen met gemiddeld met zo’n 4%. De exacte invloed is op dit moment nog niet bekend, omdat de herwaardering voor belastingjaar 2018 nog in volle gang is. Eind 2017 wordt de herwaardering afgerond en wordt duidelijk wat de nieuwe WOZ-waarden voor 2018 zijn. Voor 2018 wordt gestuurd op de begrote OZB-opbrengst, waarbij vervolgens nog rekening wordt gehouden met inflatie. Dit betekent dat bij een daling van de WOZ-waarde de tarieven dusdanig worden bijgesteld dat de begrote opbrengst gehaald wordt. Immers, de OZB wordt berekend door de WOZ-waarde te vermenigvuldigen met het tarief. Bij de berekening van de voorlopige tarieven voor 2018 is tevens rekening gehouden met een gewijzigd waarderingsvoorschrift voor campings. Deze wijziging houdt in dat een deel van de campingbedrijven niet meer vallen onder het niet-woning tarief, maar onder het woningtarief.


Pagina 88 van 189

Rekening houdend met de begrote opbrengst van € 5.364.000 worden de OZB-tarieven voor 2018, onder voorbehoud van de vaststelling belastingverordeningen in december 2017, als volgt gewijzigd:

Tarieven OZB 2016 2017 2018

OZB eigendom woning 0,1166% 0,1146% 0,1132%

OZB eigendom niet-woning 0,2181% 0,2317% 0,2400%

OZB gebruik niet-woning 0,1751% 0,1860% 0,1922%

Toeristenbelasting € 681.000

Voor de periode 2017 tot en met 2021 is het voorstel gedaan om de tarieven met € 0,20 te verlagen. Dit is gebeurd na overleg met een afvaardiging van de toeristische sector. Deze verlaging van het tarief heeft tot gevolg dat ook de totale verwachte opbrengst naar beneden wordt bijgesteld. Met de verlaging van het tarief wordt beoogd de gemeente aantrekkelijker te maken voor zowel de toerist als de verblijfsbieder. Over 2018 (te ontvangen in 2019) verwachten we € 681.000 aan toeristenbelasting te ontvangen. Forensenbelasting € 60.000

Voor het tarief van de forensenbelasting wordt aansluiting gezocht bij de toeristenbelasting. Het tarief voor een vakantiewoning is ook van toepassing op de gemeubileerde woning bij de forensenbelasting. Dit tarief is € 290,00. Precariobelasting € 50.000

Voor 2018 worden de tarieven uit 2017 gehandhaafd en verhoogd met de inflatiecorrectie van 1,2%. Dit heeft een minimale invloed op de opbrengsten. Afvalstoffenheffing € 2.179.000

Met ingang van 2016 is het omgekeerd inzamelen van start gegaan. Dit houdt in dat alle herbruikbare afvalstoffen gratis worden opgehaald en men moet betalen voor het aanbieden van het restafval. Met ingang van 2016 bestaat de afvalstoffenheffing uit een vastrecht en een tarief per keer dat men restafval aanbiedt. Door een hogere verwachte opbrengst voor het recyclebare afval, dalen de kosten voor afvalinzameling. Daarnaast wordt een lager aantal aanbiedingen van restafval verwacht; dit omdat men zich bewust wordt van het betalen voor het aanbieden van restafval. Aangezien kostendekkend wordt gewerkt, wordt dit ook verrekend in het tarief. Er is voor gekozen om de variabele tarieven te bevriezen en het vastrecht aan te passen. Het vastrecht zal naar verwachting in 2018 € 144 (was: € 150) worden. Voor een aanbieding aan een ondergrondse afvalcontainer blijft het tarief € 1,25 en voor een aanbieding van een restafvalcontainer € 7,50. Het vastrecht wordt met de aanslagoplegging in 2018 in rekening gebracht. In 2019 zal vervolgens een afrekening volgen over het aantal aanbiedingen in 2018. De basis van de afvalstoffenheffing blijft het gesloten systeem. De afvalinzameling heeft de gemeente uitbesteed aan ROVA. De kosten die hiermee gemoeid zijn, worden door ROVA doorbelast en 100% kostendekkend doorberekend in de tarieven (zie hiervoor ook het hoofdstuk `kostenonderbouwing tarieven` verderop in deze paragraaf).


Pagina 89 van 189

De tariefontwikkeling ziet er als volgt uit: AFVALSTOFFENHEFFING

MAATSTAF 2016 2017 2018

Vastrecht 155,00 150,00 144,00

Per aanbieding ondergrondse container1* 1,25 1,25 1,25

Per aanbieding container (buitengebied) 7,50 7,50 7,50

Rioolheffing € 3.819.000

De rioolheffing is gebaseerd op een kostendekkendheid van 100%. Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vormt hiervoor de basis. Hierin is opgenomen welke kosten gemaakt zijn en gaan worden. Door de uitbreiding van de watertaken van de gemeente kunnen meer kosten onder de rioolheffing worden gebracht. In het GRP is hierin nadere invulling gegeven. Verder is bij het bepalen van de tarieven rioolheffing afgezien van de autonome stijging. Deze is op dit moment niet aanwezig. Binnen de gemeente Winterswijk wordt het waterspoor gevolgd voor de rioolheffing. Dat betekent dat de burger belast wordt voor het daadwerkelijke waterverbruik. De aanslagoplegging verloopt via het waterbedrijf Vitens. De gemeente ’lift’ mee met de aanslagoplegging door Vitens. Aan de hand van het door Vitens berekende waterverbruik legt Vitens de aanslag rioolheffing namens de gemeente op. Hierbij is een aflopend tarief vastgesteld. Bij het bepalen van de tarieven wordt uitgegaan van een gemiddeld waterverbruik over de afgelopen drie jaren.

RIOOLHEFFING

Aantal m³ waterverbruik 2016 2017 2018

≤ 500 m³ 2,66 2,70 2,70

501 m³ - 5.000 m³ 2,57 2,61 2,61

5.001 m³ - 20.000 m³ 2,53 2,57 2,57

≥ 20.001 m³ 0,00 0,00 0,00

Grafrechten € 209.000

De kosten voor de begraafplaats zijn al jaren hoger dan de opbrengsten. Dit komt voornamelijk omdat voor de oudere graven geen inkomsten meer binnen komen, maar deze moeten wel onderhouden worden. Verder neemt het aantal begrafenissen jaarlijks af en is er meer behoefte aan mogelijkheden voor het bijzetten van as. Het aanbod op de begraafplaats is zeer beperkt en daarom is in 2015 besloten het aanbod te vergroten en de regelgeving te versoepelen. Dit beleid is in 2017 in werking getreden. Marktgelden € 89.000

Uitgangspunt is 100% kostendekkendheid. Voor 2018 blijven de tarieven gelijk aan 2017. Leges Algemene Dienstverlening € 508.000

Voor 2018 worden er geen bijzonderheden verwacht. Leges Omgevingsvergunning € 300.000

Voor 2018 en verder, worden inkomsten zoals voor 2015 en 2016 niet meer verwacht. Door invloeden als de krimp, het ‘volraken’ van de bestemmingsplannen De Rikker en Morgenzon en een beperkte groei/vervangende bouw van bedrijfsleven en de agrarische sector wordt verwacht dat de inkomsten rond € 282.000 zullen liggen (excl. doorberekende leges voor welstand € 17.500).

1 * Bij een aantal aanbiedingen van 24 bij de ondergrondse container, zal de totale verschuldigde afvalstoffenheffing uitkomen

op € 174,00 (= € 144,00 + € 30,00 (24 x € 1,25)).


Pagina 90 van 189

Leges Europese Dienstenrichtlijn € 3.000

Hieronder vallen onder andere de leges voor evenementen en horeca. In vergelijking met 2017 verwachten we geen bijzonderheden op dit gebied. Reclamebelasting € 105.000

Sinds 2010 wordt er reclamebelasting geheven voor het centrumgebied van Winterswijk. In overleg met de ondernemers is het tarief bepaald op € 540 per object. Dit tarief wordt ook voor 2018 gehandhaafd. De opbrengsten van de reclamebelasting worden, na aftrek van de kosten die de gemeente maakt (+/- € 10.000), doorgestort naar de Stichting Ondernemersfonds Centrum Winterswijk. Hiermee zorgt de stichting ervoor dat het centrumgebied aantrekkelijker wordt. Overzicht tarieven In onderstaande tabel zijn de tarieven voor 2018 opgenomen (onder voorbehoud).

Belastingsoort Maatstaf 2016 2017 2018

OZB eigenaren woning % van de WOZ-waarde 0,1166 0,1146 0,1132

OZB eigenaren niet-woning % van de WOZ-waarde 0,2159 0,2181 0,2400

OZB gebruikers niet-woning % van de WOZ-waarde 0,1751 0,1860 0,1922

Toeristenbelasting per overnachting:

Woning 1,65 1,45 1,45

B&B/Pension 1,50 1,30 1,30

Hotel 1,95 1,75 1,75

Groepsaccommodatie 1,40 1,20 1,20

Jaarplaats/Seizoensplaats 1,40 1,20 1,20

Forensenbelasting Gemeubileerde woning 330,00 290,00 290,00

Precariorechten Terras per m² per jaar 23,00 23,20 23,45

Uitstalling per m² per jaar 27,50 27,75 28,00

Afvalstoffenheffing Vastrecht 155,00 150,00 144,00

Per aanbieding ondergronds 1,25 1,25 1,25

Per aanbieding container (buitengebied) 7,50 7,50 7,50

Rioolheffing Waterverbruik < 500 m³ 2,66 2,70 2,70

Waterverbruik 501-5000 m³ 2,57 2,61 2,61

Waterverbruik > 5000 m³ 2,53 2,57 2,57

Begraafrechten Onderhoudsrecht (graven voor 2010) 63,00 65,00 65,00

Aankoop + begraven (incl. onderhoudsrecht):

Eenpersoonsgraf 2.555,00 2.300,00 2.300,00

Tweepersoonsgraf 3.611,00 3.200,00 3.200,00

Kindergraf 1.838,00 1.300,00 1.300,00

Reclamebelasting Aanwezigheid openbare aankondiging 540,00 540,00 540,00

Marktgelden Zaterdag per m² 0,98 0,98 0,98

Zaterdag vette waren per m² 1,33 1,33 1,33

Woensdag per m² 0,62 0,62 0,62

Woensdag vette waren per m² 0,83 0,83 0,83


Pagina 91 van 189

Begroting belastingopbrengsten 2018

Jaarrekening 2016

2e Financiële prognose per Begroting 2018

juni 17

OZB eigenaren woning 2.574.000 2.592.000 2.608.000

OZB eigenaren niet-woning 1.572.000 1.559.000 1.636.000

OZB gebruikers niet-woning 1.053.000 1.070.000 1.120.000

OZB TOTAAL 5.199.000 5.221.000 5.364.000

Jaarrekening 2016

2e Financiële prognose per Begroting 2018

juni 17

Toeristenbelasting 789.000 681.000 681.000

Forensenbelasting 77.000 60.000 60.000

Precariobelasting 47.000 40.000 50.000

Afvalstoffenheffing 2.346.000 2.255.000 2.179.000

Rioolheffing 3.777.000 3.819.000 3.819.000

Begraafrechten 161.000 209.000 209.000

Marktgelden 90.000 89.000 89.000

Leges Algemene Dienstverlening 615.000 509.000 509.000

Leges Omgevingsvergunning 450.000 279.000 300.000

Leges Europese Dienstenrichtlijn 6.000 3.000 3.000

Reclamebelasting 104.000 105.000 105.000

TOTAAL 13.655.000 13.270.000 13.368.000

Kwijtschelding Kwijtschelding kan alleen worden aangevraagd voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Burgers die op het sociaal minimum leven kunnen kwijtschelding aanvragen. Voor burgers die het afgelopen jaar kwijtschelding hebben gehad, wordt door de gemeente bij het Inlichtingenbureau2 een controle gedaan of men nog voldoet aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor kwijtschelding. Als hieraan voldaan wordt (d.w.z. men leeft nog op een sociaal minimumniveau), dan wordt automatisch kwijtschelding verleend. De kwijtschelding met betrekking tot de afvalstoffenheffing is gemaximeerd op het vastrecht. Hiermee worden ook burgers die in aanmerking komen voor kwijtschelding gestimuleerd om het afval zoveel mogelijk te scheiden. Voor de rioolheffing is deze gemaximaliseerd op het gemiddelde waterverbruik van 45m³ per persoon per huishouden. Overzicht van de verleende en begrote kwijtschelding:

Rekening

2016 Begroting

2017 Begroting

2018

Afvalstoffenheffing 77.000 77.000 77.000

Rioolheffing 110.000 120.000 110.000

Totalen 200.000 180.000 190.000

2 Het Inlichtingenbureau (landelijk) brengt de situatie van mensen in kaart door de gegevens die bij gemeenten bekend zijn te vergelijken met

de gegevens die over deze uitkeringsgerechtigde bekend zijn bij tal van andere organisaties, zoals de Belastingdienst, het UWV en de SVB.


Pagina 92 van 189

Door de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) op 5 maart 2016 zijn vanaf de begroting 2017 nieuwe begrotingsregels van kracht. De nieuwe regels hebben ook invloed op de kostenonderbouwing van gemeentelijke heffingen. Vanaf de begroting 2017 moet de gemeente in de paragraaf lokale heffingen een overzicht van baten en lasten hebben opgenomen voor die heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten. Hieronder is derhalve inzichtelijk gemaakt, in hoeverre de afvalstoffenheffing, rioolheffing, begraafrechten, marktgelden en leges kostendekkend zijn. Voor deze belastingsoorten geldt dat deze maximaal kostendekkend mogen zijn. Onder maximale kostendekkendheid wordt verstaan dat de geraamde baten de geraamde kosten niet mogen overschrijden. Verder wordt er rekening gehouden met de overhead, waarbij dit omschreven is als die kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Hieronder wordt achtereenvolgens een overzicht gegeven van de kostenonderbouwing voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing, begraafrechten, marktgelden en tot slot de leges. Kostenonderbouwing Afvalstoffenheffing

Kostenonderbouwing Rioolheffing

Kostenonderbouwing tarieven

Afvalstoffenheffing

Kosten:

Afval 2.762.000

Overhead 143.000

Totale Kosten 2.905.000

Opbrengsten:

Opbrengst Belastingen 2.179.000

Overige Opbrengsten 729.000 o.a. vergoedingen voor recyclebare afvalstoffen

Totale opbrengsten 2.908.000

Dekking 100%

Rioolheffing

Kosten:

Riolering 3.690.000

Overhead 178.000

Totale Kosten 3.868.000

Opbrengsten:

Opbrengst Belastingen 3.820.000

Overige Opbrengsten 42.000

Totale opbrengsten 3.862.000

Dekking 100%


Pagina 93 van 189

Kostenonderbouwing Begraafrechten

Kostenonderbouwing Marktgeld

Begraafrechten

Kosten:

Begraafplaats 315.000

Overhead 35.000

Totale Kosten 350.000

Opbrengsten:

Opbrengst Belastingen 209.000

Overige Opbrengsten 0

Totale opbrengsten 209.000

Dekking 60%

Marktgeld

Kosten:

Markt 85.000

Overhead 16.000

Totale Kosten 101.000

Opbrengsten:

Opbrengst Belastingen 89.000

Overige Opbrengsten 11.000

Totale opbrengsten 100.000

Dekking 99%


Pagina 94 van 189

Kostenonderbouwing Leges

* De genoemde titels en hoofdstukken zijn terug te vinden in de tarieventabel behorende bij de Legesverordening. Hierin staan de diverse productgroepen opgenomen, met de daarbij behorende tarieven. Opgenomen zijn alleen die hoofdstukken waar activiteiten in hebben plaatsgevonden.

Voor de kostendekkendheid van de leges geldt dat het totaal van alle leges maximaal 100% mag zijn. Dit kan betekenen dat op onderdelen er een overdekking is (bijvoorbeeld rijbewijzen) en op andere onderdelen een onderdekking (bijvoorbeeld organiseren evenementen). In totaal komt de kostendekkendheid voor alle leges uit op 63%. Hiermee wordt voldaan aan de wettelijke eis dat de totaal begrote opbrengst de begrote kosten niet overstijgen.

Leges*

Titel-Hoofdstuk Onderwerp Toe te rekenen lasten

Overhead Totaal lasten Baten Dekking in %

Titel 1 Algemene Dienstverlening

Hoofdstuk 1 Burgerlijke stand 39.523 23.947 63.470 47.750 75%

Hoofdstuk 2 Reisdocumenten/ ID-kaart

206.492 46.941 253.433 239.095 94%

Hoofdstuk 3 Rijbewijzen 107.961 38.476 146.437 148.785 102%

Hoofdstuk 4 Verstrekkingen uit Basisregistratie Personen 11.183 7.503 18.686 10.500 56%

Hoofdstuk 9 Overige publiekszaken 39.299 10.727 50.027 31.000 62%

Hoofdstuk 12 Leegstandwet 2.535 2.332 4.868 3.000 62%

Hoofdstuk 14 APV-vergunningen 50.970 46.890 97.860 10.000 10%

Hoofdstuk 15 Winkeltijdenwet 1.690 1.555 3.245 80 2%

Hoofdstuk 16 Kansspelen 1.056 972 2.028 2.000 99%

Hoofdstuk 17 Telecommunicatie 12.317 7.192 19.509 18.000 92%

Hoofdstuk 18 Verkeer en vervoer 2.958 2.721 5.679 250 4%

Subtotaal 475.985 189.256 665.241 510.460 77%

Titel 2 Omgevingsvergunning

Hoofdstuk 3 Omgevingsvergunning 282.801 213.099 495.900 299.680 60%

Overige 8.451 7.775 16.226 170 1%

Subtotaal 291.252 220.874 512.126 299.850 59%

Titel 3 Europese Dienstenrichtlijn

Hoofdstuk 1 Horeca 8.181 7.526 15.707 3.000 19%

Hoofdstuk 2 Organiseren evenementen 50.023 46.019 96.043 3.000 3%

Hoofdstuk 6 Brandbeveiligingsverordening 1.268 1.166 2.434 0 0%

Subtotaal 59.472 54.712 114.183 6.000 5%

Totaal 826.709 464.842 1.291.551 816.310 63%

Paragraaf B Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Pagina 95 van 189

Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente Winterswijk om risico’s te kunnen opvangen zonder dat de normale bedrijfsgang daardoor wordt verstoord. Het gaat hierbij om risico’s waarvoor geen voorziening of een verzekering is afgesloten. Het weerstandsvermogen geeft daarmee inzicht in de gezondheid van de financiële positie op langere termijn van de gemeente. Risico’s kunnen zich incidenteel voordoen zoals eenmalige negatieve exploitatieresultaten. Deze risico’s worden gedekt uit de algemene reserve. De algemene reserve vormt daarmee de zogenoemde incidentele weerstandscapaciteit. Indien risico’s een structureel karakter krijgen, dus over meerdere jaren tot significant hogere uitgaven zullen leiden, is de algemene reserve onvoldoende. Dan zal de structurele weerstandscapaciteit moeten worden aangesproken. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de onbenutte belastingcapaciteit en capaciteit uit hoofde van de overige heffingen.

Als incidentele weerstandscapaciteit wordt beschouwd, dat deel van de reservepositie dat als buffer vrij aanwendbaar is. De in Winterswijk gehanteerde norm is € 60 per inwoner (€ 1,7 miljoen). De begrote algemene reserve bedraagt eind 2018 per saldo € 43,7 miljoen. De gemeente Winterswijk kent een aantal specifieke bestemmingsreserves (o.a. de bestemmingsreserve Begraven en bestemmingsreserve Personele bezuinigingen). Elk jaar is de raad opnieuw vrij om te bepalen of en zo ja, op welke wijze een deel van de algemene reserve wordt aangewend. In tegenstelling tot reserves zijn voorzieningen nodig voor een normale bedrijfsvoering. De voorzieningen zijn vastgesteld op het niveau van het geschatte verlies of verplichting.

Jaar: 2018 1 januari* 31 december

Algemene voorziening € 3,9 mln € 3,7 mln

Egalisatievoorziening € 2,3 mln € 2,3 mln

Onderhoudsvoorziening € 1,2 mln € 1,1 mln

Totaal € 7,4 mln € 7,1 mln * op basis 2e prognose 2017

Ter afdekking van onvoorziene uitgaven wordt jaarlijks in de begroting € 1,25 per inwoner opgenomen. Bij voorstellen waarvoor deze stelpost wordt benut als dekkingsmiddel geldt als toetsingscriterium dat het voorstel dient te voldoen aan de drie O’s (Onvoorzienbaar, Onvermijdbaar en Onuitstelbaar).

In het raadsprogramma is als doelstelling opgenomen dat er geen stijging van de lokale lasten boven de jaarlijkse prijsindex CBS mag plaatsvinden. De gemeentelijke tarieven, leges en heffingen zijn voor 100% kostendekkend. Daarvan wordt slechts gemotiveerd afgeweken. In geval zich structureel hogere risico’s effectueren, is het niet altijd mogelijk andere kosten met eenzelfde bedrag jaarlijks te verlagen. In dat geval wordt de gemeente gedwongen om de inkomsten te verhogen. Een alternatief is om de extra kosten uit de reserves te bekostigen, maar deze reserves zijn eindig. Alvorens een beroep kan worden gedaan op extra financiering van het Rijk moet een gemeente ten volle de eventuele belastingcapaciteit benutten. Dat kan natuurlijk ook niet oneindig. Daarom is door het Rijk een norm gesteld tot welk niveau het nog aanvaardbaar is lokale belastingen te verhogen. Dit is de zogenaamde art. 12 norm. Ten opzichte van de artikel 12-norm is de ongebruikte ruimte in de heffingen € 1,4 miljoen.

Paragraaf B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Incidentele weerstandscapaciteit

Structurele weerstandscapaciteit


Pagina 96 van 189

Het is van belang dat de gemeente voldoende dekking heeft. Deze dekking ofwel het totale weerstandsvermogen van de gemeente is per 31 december 2018 als volgt opgebouwd: Incidenteel Algemene reserve € 43,7 miljoen Structureel Onbenutte belastingcapaciteit € 1,4 miljoen per jaar Om vast te stellen of de gemeente over voldoende weerstandsvermogen beschikt om de onderkende risico’s op te kunnen vangen, moet een inschatting worden gemaakt van het benodigde weerstandsvermogen. Om het benodigde weerstandsvermogen te berekenen is een goede risico-inventarisatie nodig met een inschatting van het gevolg, de kans dat het risico zich voordoet en de financiële impact. Daarnaast is een kansberekening nodig omdat het niet waarschijnlijk is dat meerdere risico’s zich op eenzelfde moment èn in volle omvang zullen voordoen. Deze kansberekening kan bijvoorbeeld uitgevoerd worden met de zogenaamde Monte-Carlo analyse. In 2016 is bovenstaande analyse uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat een weerstandsvermogen van € 2,5 miljoen voldoende is. De risico’s in de grondexploitatie zijn hier nog niet in meegenomen. Voor deze risico’s is een aantal jaren geleden ook een Monte Carlo-analyse uitgevoerd. Uit de analyse blijkt dat een weerstandsvermogen voor de grondexploitaties van Winterswijk van ca. € 2,5 miljoen. toereikend is. Het totale benodigde weerstandsvermogen bedraagt derhalve ca. € 5 miljoen. Afgezet tegen het weerstandsvermogen van € 43,7 miljoen incidenteel en € 1,4 miljoen structureel, kan worden gesteld dat dit vermogen afdoende is om de risico’s te kunnen afdekken. Gezien deze inschatting is het vooralsnog niet direct noodzakelijk om expliciete normen aan te geven voor de benodigde hoogte van het weerstandsvermogen.

Naar aanleiding van het rapport van de commissie Depla is het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) gewijzigd. Vanaf het begrotingsjaar 2016 zijn de volgende kengetallen toegevoegd aan de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing:

1. netto schuldquote 2. netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen; 3. solvabiliteit; 4. structurele exploitatieruimte; 5. grondexploitatie; 6. belastingcapaciteit.

Kengetallen financiële positie

2016 2017 2018

jaarrekening 2e prognose begroting

1. Netto schuldquote 100,40% M 92,86% V 96,60% V

2.Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen 89,20% V 84,49% V 88,20% V

3.Solvabiliteit 36,10% M 33,10% M 33,30% M

4.Structurele exploitatieruimte 7,09% V 1,76% V 1,43% V

5.Grondexploitatie 9,40% 8,60% 8,90%

6.Belastingcapaciteit 107,80% 107,50% 107,50%

Samenvatting totaal weerstandsvermogen

Kengetallen financiële positie


Pagina 97 van 189

1/2 Netto schuldquote (incl. en excl. correctie voor verstrekte leningen De netto schuldquote geeft aan of een gemeente investeringsruimte heeft of juist voorzichtig moet zijn. Daarnaast zegt het kengetal ook wat over de flexibiliteit van de begroting. Hoe hoger de schuld, hoe meer rentelasten en aflossingen er zijn. Hierdoor wordt de begroting minder flexibel. De netto schuldquote wordt berekend inclusief en exclusief doorgeleende gelden. Omdat er onzekerheid is of deze leningen wel allemaal terug zullen worden betaald, is het verstandig om dit onderscheid te maken. Hoe lager het kengetal hoe beter. Criteria

Voldoende (V) Tot 100%

Matig (M) 100% tot 130%

Onvoldoende (O) Hoger dan 130%

De Netto schuldquote zowel voor als na correctie voor verstrekte leningen daalt in 2018 ten opzichte van 2017 als gevolg van de afname van de langlopende leningen. 3 Solvabiliteit Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het totale vermogen. Deze indicator geeft inzicht in de mate waarin Winterswijk in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Hier geldt hoe hoger het kengetal hoe beter. Criteria

Voldoende (V) 50% en hoger

Matig (M) Tussen 30% en 50%

Onvoldoende (O) Kleiner dan 30%

De solvabiliteit blijft ongeveer 33%. Hiermee zit Winterswijk op het gemiddelde solvabiliteitscijfer van alle Gelderse gemeenten. 4 Structurele exploitatieruimte De structurele exploitatieruimte geeft aan hoe wendbaar een gemeente is. Als de structurele baten hoger zijn dat de structurele lasten is een gemeente in staat om (structurele) tegenvallers op te vangen. Dus hoe hoger het kengetal hoe beter. Criteria

Voldoende (V) hoger dan 0,6% (van algemene uitkering en belastingcapaciteit)

Matig (M) Tussen 0% en 0,6% (van algemene uitkering en belastingcapaciteit)

Onvoldoende (O) Kleiner dan 0% (van algemene uitkering en belastingcapaciteit)

De geprognosticeerd structurele ruimte zit ruim boven de 0,6%. Het gemiddelde van de Gelderse gemeenten is 0,9%.


Pagina 98 van 189

5 Grondexploitatie Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. Voor de berekening van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgronden in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting. 6 Belastingcapaciteit De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de provincie of gemeenten zich verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met een gemiddelde waarde. Een uitkomst boven de 100% betekent hogere woonlasten dan het gemiddelde van Nederland. De kengetallen dienen in relatie met de andere kengetallen bekeken te worden. Als de kengetallen gezamenlijk een verontrustend beeld geven, dan betekent dit dat de financiële positie van de Gemeente Winterswijk onder druk staat en dat maatregelen noodzakelijk zijn. Conclusie Voor het toekennen van de toezichtsvorm door de Provincie (repressief of preventief) blijft het reëel en structureel sluitend zijn van de begroting het bepalende criterium. Uit de kengetallen blijkt dat Winterswijk, een redelijke financiële positie heeft. Het verlagen van de langlopende leningen blijft een aandachtspunt.


Pagina 99 van 189

Om het benodigde weerstandsvermogen te berekenen is een goede risico-inventarisatie nodig. Op basis van de uitgevoerde risico-inventarisatie is van alle relevante risico’s in kaart gebracht: de mogelijk scenario’s; de beheersmaatregelen ter voorkomen en ter beheersing van het risico; waardering van het risico (inschatting van de kans en financiële impact). Op basis van de uitgevoerde risico-inventarisatie en de inschatting van de kans en impact is per risico een score bepaald. Hiermee wordt inzicht verkregen in de belangrijkste actuele risico’s die de gemeente loopt. De belangrijkste actuele risico’s die de gemeente loopt worden hierna per programma kort toegelicht.

Pr. Risico Korte omschrijving risico

1 Informatiebeveiliging

Het risico is dat we niet voldoen aan weten regelgeving ten aanzien van informatiebeveiliging en dus dat de informatie niet goed is beveiligd en gegevens worden misbruikt. Als gevolg hiervan kan de privacy van burgers, bedrijven en instellingen niet worden gegarandeerd. Inmiddels zijn het beveiligingsbeleid, de ISMS (Information Security Management System) en diverse beheersmaatregelen ingevoerd. Zie voor een uitgebreide toelichting paragraaf J Informatiemanagement.

7

Verstrekken van uitkeringen levensonderhoud, verloop klantenbestand en verloop inkomensdeel, fraudepreventie, terugvordering en verhaal.

De gemeente ontvangt jaarlijks vooraf een uitkering van het Rijk voor het betalen van bijstandsuitkeringen levensonderhoud. Het Rijk heeft een Vangnetregeling om forse overschrijdingen van het budget op te vangen. Deze vangnetregeling compenseert een deel van een eventueel tekort. De voorwaarden om voor de vangnetregeling in aanmerking te komen wisselen jaarlijks, in de regel is een tekort tot 5% in elk geval voor eigen rekening. De voorwaarden voor 2018 zijn nog niet bekend. Het risico is dat de aanvullende bijdrage niet wordt toegekend, omdat we niet aan de voorwaarden hebben voldaan.

7 Hameland

De daling van de Rijkssubsidie voor uitvoering Wsw (uitvoering sociale werkvoorziening en begeleid werken) zet in elk geval door tot 2019. Het verschil tussen het CAO loon en de Rijkssubsidie komt ten laste van de gemeente. Dit wijzigt niet na de liquidatie van Hameland (in 2018)

7 SDOA

In de begroting van SDOA geeft zij aan dat de uitvoeringskosten vanaf 2017 met € 1,1 mln. zullen stijgen. N.a.v. deze stijging hebben wij besloten dat er een onderzoek moet komen naar de efficiency van de bedrijfsvoering van SDOA. Wij verwachten dat er een efficiencyslag gemaakt kan worden bij SDOA waardoor de bedrijfsvoeringskosten zullen dalen. In onze MJB 2018-2021 hebben wij daarom de door SDOA aangegeven structurele verhoging van de uitvoeringskosten niet volledig opgenomen. Wij verwachten dat de uitvoeringskosten in 2020 weer terug zijn op het niveau van 2016.

Risico’s


Pagina 100 van 189

10 Transformatie sociale domein

De gemeente is vanaf 2015 geheel verantwoordelijk voor de uitvoering van het sociaal domein. Op korte termijn (2018) lijkt het budget voldoende. Het is echter onduidelijk hoeveel nieuwe klanten zich in de toekomst zullen melden en hoe het Rijksbudget zich ontwikkelt. Het is dus onduidelijk of de toegekende Rijksbudgetten voldoende zijn.

14 Bezuiniging op de organisatie

Met betrekking tot de nog te realiseren bezuiniging loopt de organisatie de volgende twee risico's: Risico op teveel verlies van kennis en kunde om alle taken te kunnen blijven uitvoeren. Risico op teveel verlies van capaciteit om alle taken te kunnen blijven uitvoeren. In principe is er afgesproken dat er evenveel taken komen te vervallen als er formatie verdwijnt.


Pagina 101 van 189

Risico Grondexploitatie Gemeenten moeten de risico’s voorvloeiend uit de grondexploitaties kunnen opvangen. Dit gebeurt middels de weerstandscapaciteit (Weerstandscapaciteit: middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om tegenvallers op te vangen zonder dat het nodig is de begroting of het beleid aan te passen.) Het risico ten aanzien van de grondexploitaties kan op 2 manieren worden benaderd: • Het risico dat de resultaten uit de grondexploitaties lager uitvallen dan wordt verwacht, waarbij nog wel kan worden uitgegaan van een positief resultaat; • Het risico dat de toekomstige inkomsten niet voldoende zijn om de gemaakte kosten goed te maken. In het jaar waarin duidelijk wordt dat een verlies gaat optreden, moet het verlies worden verwerkt in de jaarrekening door middel van het treffen van een verliesvoorziening. Dit moet per complex worden beoordeeld. De relatie tussen risico’s en weerstandscapaciteit hangt samen met het belang dat de gemeente heeft om batige saldi uit de grondexploitaties te realiseren. Wanneer de gemeente verwachte batige saldi uit grondexploitaties op voorhand inzet om ontwikkelingen te financieren dan zal er een grotere risicoreservering gemaakt moeten worden. Om tot een meer realistische weergave te komen, zijn met ingang van de vorige meerjarenbegroting (2017 – 2020) winstafdrachten vanuit de grondexploitatie verwerkt voor die complexen waarvan dit met een redelijke mate van zekerheid kan worden opgenomen. Dit is het geval ten aanzien van Plan Morgenzon. Dit plan verkeert in de uitvoeringsfase. Na een voorspoedige start van de gronduitgifte in 2015 is er nog steeds veel belangstelling voor kavels op dit plan. De vooruitzichten zijn onverminderd positief. Verwacht wordt dat gedurende de jaren 2017 tot en met 2019 jaarlijks een winstafdracht vanuit Plan Morgenzon zal plaatsvinden. De winstafdracht in 2016 bedroeg € 830.000. Ten aanzien van de overige complexen is op dit moment teveel onzekerheid om een winstafdracht in de begroting te kunnen verwerken. Op basis van het voorzichtigheidsprincipe is niet 100%, maar een gedeelte van het verwachte resultaat van het Plan Morgenzon verwerkt in de begroting. Zie ook paragraaf G Grondbeleid. De gemeente Winterswijk bevindt zich in een gunstige positie omdat zij overwegend ‘winstgevende’ grondexploitaties in exploitatie heeft. Over het geheel bezien kunnen de risico’s binnen het batig saldo van de gezamenlijke grondexploitaties worden opgevangen. Tekorten moeten worden afgedekt in het jaar waarin ze voorzienbaar worden. Winsten mogen pas worden genomen zodra zeker is dat ze worden gerealiseerd. Per project dient dit te worden beoordeeld. Als wordt geconstateerd dat op een grondexploitatie een afwaardering moet plaatsvinden of dat er een voorziening voor moet worden getroffen dan leidt dit tot een onvoorziene kostenpost in de jaarrekening. Als in hetzelfde jaar geen positieve resultaten in de grondexploitatie kunnen worden verantwoord, omdat nog geen winstgevende complexen kunnen worden afgewikkeld, dan heeft de grondexploitatie als geheel een negatief resultaat in het betreffende jaar. Het verwachte resultaat van de geactualiseerde grondexploitaties (voor wat betreft de bouwgronden in exploitatie) is € 4,8 miljoen positief berekend naar netto contante waarde (NCW) per 1-1-2017.

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen

Pagina 102 van 189

De gemeente Winterswijk heeft een oppervlakte van in totaal 13.881 hectare. Voor het beheer van de openbare ruimte worden middelen ingezet voor: • wegen en verkeer inclusief openbare verlichting, kunstwerken, meubilair en bebording; • waterbeheer met inbegrip van riolering en beduikering; • groen; • gebouwen;

Wegen Het wegenbeheer in de gemeente Winterswijk is zowel binnen als buiten de kom gebaseerd op een wegenbeheerplan. In beginsel wordt dit plan eenmaal per vier jaar opgesteld. De wegen worden voor het wegenbeheerplan volgens de systematiek van de C.R.O.W. (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Weg- en Waterbouwbouwkunde en de verkeerstechniek) met behulp van de schadecatalogus visueel geïnspecteerd. Op basis van deze inspectieresultaten wordt de onderhoudsbehoefte voor de verhardingen geraamd. Bij het opstellen van de onderhoudsbehoefte wordt rekening gehouden met landelijk gehanteerde normen ten aanzien van de toelaatbare schade voor diverse schadebeelden. Het Beheerplan Wegen is in 2017 opnieuw vastgesteld. In het plan is de onderhoudsbehoefte voor de komende vijf jaren vastgelegd. De uitvoering wordt, afhankelijk van de schaal, uitgevoerd door verschillende partijen. Het klein (dagelijks) onderhoud wordt gedaan door ROVA. Middelgroot onderhoud, waarbij weg- of trottoirdelen worden aangepakt, wordt middels een onderhoudsbestek door een marktpartij uitgevoerd. Groot onderhoud (reconstructie van de gehele weg of wijk) wordt projectmatig aanbesteed. Uitvoering van de projecten geschiedt conform het Investeringsplan. In de kom staat groot onderhoud gepland aan een deel van de Vredenseweg en de Rotonde “de Rikker”. Vervanging en of herinrichting van de verharding staat gepland voor een deel van de Beuzenes, Kloosterstraat en de pleintjes van de Koningsweg. De herinrichting van Jeugdkerkstraat en Kloksteeg blijft afhankelijk van de projectmatige ontwikkelingen in de gebieden. Buiten de kom wordt verder gewerkt aan de aanleg van een rotonde op het kruispunt Kloetenseweg / Steengroeveweg en de aanleg van een fietspad langs de Bataafseweg. Ook het groot onderhoud van de rijbaan Bataafseweg wordt dit jaar uitgevoerd, evenals het opknappen van de rijbanen van de Zwanenebroekweg en een deel van de Haverkampstegge. De recreatieve fietspaden worden regulier onderhouden. Openbare verlichting Beheer en onderhoud wordt uitgevoerd conform het Beleids- en beheerplan openbare verlichting 2014-2020. Op 1 januari 2016 is gestart met een nieuw meerjarig onderhoudscontract. Het contract is gezamenlijk door een aantal Achterhoekse gemeenten opgesteld en aanbesteed. Regulier onderhoud evenals herstel van gebreken, geconstateerd tijdens periodieke keuringen zijn hersteld. In 2016 zijn uitbreidingen van het verlichtingsnet gerealiseerd aan de Parallelweg, Beatixpark en Tuberweg t.b.v. Arrisveld. Hier is voornamelijk vleermuisvriendelijke verlichting aangelegd. Nieuwe verlichting is ook aangebracht op de uitbreidingsplannen aan de Europalaan, Stationstraat, Rikker fase V, de Morgenzon en de Boterstraat. Reguliere vervangingen zijn uitgevoerd in het Kreil, Venemans, Kastanjelaan en Beatrixpark. Armaturen zijn vervangen in de Lelie, Meijerink en Den Uyllaan. In 2018 worden het reguliere onderhoud en de geplande vervangingen gecontinueerd. Daarnaast wordt onderzocht hoe omgegaan moet worden met de bijzondere verlichting in het centrum. Doordat geen onderdelen meer leverbaar zijn wordt onderhoud van deze verlichting lastig. In 2016 kon dat nog opgevangen worden, in 2017 en verder lukt dat niet meer. Om het probleem op te lossen en daarnaast in te spelen op nieuwe mogelijkheden, zoals handmatig regelbare en instelbare verlichting en wifi steunpunten, is inmiddels overleg gestart met bedrijven om te kijken de mogelijkheden zijn.


Wegen


Pagina 103 van 189

Ook de spotverlichting rondom de kerk vertoont gebreken. Ca. 20% heeft vochtproblemen variërend van condens tot een volgelopen armatuur. Ook hier speelt de vraag wat de nieuwe wensen zijn voor het aanlichten van de kerk. Civiele kunstwerken Onderhoud aan de civiele kunstwerken gebeurt op basis van visuele en technische inspecties. De inspectie-resultaten worden vastgelegd in een beheerprogramma. Vervolgens worden op basis van conditiescenario’s maatregelen gepland om de bruggen op een minimaal niveau verkeersveilig te houden. Vervangingsinvesteringen worden in het investeringsplan opgenomen. Het brugdek van de fietsbrug in de Meddoseweg zal in 2018 worden vervangen. Het cluster wegen bestaat uit wegen, openbare verlichting en civiele kunstwerken. De exploitatielasten met betrekking tot dit cluster wordt in 2018 geraamd op € 4,9 miljoen inclusief de lasten voor straatnaamgeving en huisnummering, bermbeheer, gladheidbestrijding. De exploitatielasten bestaan uit € 3,2 miljoen aan niet-beïnvloedbare kapitaallasten (rente en afschrijving) en € 0,6 miljoen bijdrage aan ROVA. De (bruto) geraamde investeringen in wegen en verkeer zijn voor 2018 op € 2,0 miljoen (waar onder € 0,4 miljoen subsidiabele provinciale bijdragen, zodat de gemeentelijke netto-investering € 1,6 miljoen bedraagt). Kengetallen wegen

2014 2015 2016 2017 2018

Verharde wegen binnen de kom 98 km 100 km 100 km 100 km 100 km

Verharde wegen buiten de kom 212 km 212 km 212 km 212 km 212 km

Zandwegen 125 km 125 km 125 km 125 km 125 km

Fietspaden 32 km 38 km 34 km 36 km 36 km

Voormalige RAL-fietspaden 58 km 58 km 58 km 58 km 58 km

Instandhouding wegen binnen de kom 0,2 km 0,8 km 0,5 km 3,5 km 1 km

Instandhouding wegen buiten de kom 2,4 km 4,3 km 2.7 km 6 km 3,6 km

Instandhouding fietspaden 3,5 km 0 km 22 km 3,5 km 3,2 km

Openbare verlichting 4.987 st 5.028 st 5.122 st 5.252 st 5.296 st

Vervanging openbare verlichting 185 st 73 st 67 st 122 st 53 st

Bruggen 69 st 69 st 70 st 70 st 70 st

Vervanging bruggen (autoverkeer) 1 st 0 st 2 st 0 st 0 st

Vervanging brugdekken (autoverkeer) 0 1 st 0 st 0 st 0 st

Vervanging voetgangers-/fietsbruggen (dek) 0 0 0 st 1 st 1 st

Tunnel 1 st 1 st 1 st 1 st 1 st

Leidraad voor het aanleggen, beheren en onderhouden van het rioleringsstelsel in de gemeente Winterswijk is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2014-2018. Op basis van afschrijving en inspectie (met reiniging) worden rioleringen en drainages onderhouden, gerenoveerd of vervangen. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt hemelwater separaat, bij voorkeur bovengronds, ingezameld en afgevoerd. In bestaande gebieden wordt het adequate scenario voor afkoppelen gehanteerd. Afgekoppeld wordt alleen als al eerder voorzieningen (leidingen en/of retenties) zijn aangelegd. In 2018 wordt het volgende Verbreed GRP voor de planperiode 2019-2024 als beleidsdocument en leidraad voor riolering en water ambtelijk voorbereid om eind 2018 bestuurlijk voor te leggen.

Riolering en waterbeheer


Pagina 104 van 189

In het kader van het landelijke Bestuursakkoord Water is binnen de zuiveringskringen Winterswijk en Lichtenvoorde een memo opgesteld voor het onderdeel kosten. Op korte en middellange termijn is het besparingspotentieel voor Winterswijk relatief gering, voor Oost-Gelre en het waterschap is dat beduidend meer, wat gunstig is voor de bij hen nog resterende opgave in het kader van het Bestuursakkoord Water (BAW). In 2016 zijn ambtelijke voorstellen gedaan en is door betrokken organisaties het afvalwaterakkoord WintLicht getekend. Begin 2017 zijn twee deelprojecten (te weten drukriool en optimalisatie zuivering) opgestart en worden de resultaten eind 2017 verwacht, aansluitend zal het deelproject Risicogestuurd rioolbeheer worden uitgewerkt, waarvan de resultaten in de loop van 2018 bekend worden. Tevens wordt afgestemd of er meer gezamenlijk kan worden opgepakt, wat mede afhankelijk is van de bereikte resultaten bij de genoemde deelprojecten. Om aan de landelijke bezuinigingsopgave te voldoen wordt regionaal, in het verlengde van het gerealiseerde feitenonderzoek binnen Achterhoek+, deelgenomen aan de uitwerking van samenwerkingskansen. De resultaten van de meeste samenwerkingskansen zijn gerapporteerd (waaronder alternatieve financieringssystematiek, technische levensduur en drukriool). De samenwerkingskans drukriool heeft in 2017/2018 nog een vervolg gekregen, dat ook regionaal wordt opgepakt. Reguliere regionale overleggen (bestuurlijk, beleid en technisch) zijn gecontinueerd, waarbij voor integrale en complexe onderwerpen themadagen worden georganiseerd. In 2016 was er een breed bezochte klimaatdag. In april 2017 is er een themadag ‘Stedelijke wateren in de openbare ruimte’ met als uitdagende titel “We spreken af bij de waterkant ……” georganiseerd, waarbij naast betrokkenen bij gemeenten ook waterschappers waren uitgenodigd om elkaar beter te leren kennen en samen te werken. Gemeente Winterswijk was gastheer en mede organisator als deelnemer van de themawerkgroep. Bij de vijvers Berkhof en Oostervoort werd aan de hand van 4 thema’s (waterkwaliteit, onderhoud en inrichting, streefbeelden en calamiteiten) afgestemd hoe dit effectiever kan. Vanuit gemeenten, waaronder zeker de gemeente Winterswijk, was hiervoor goede belangstelling. De bevindingen worden geëvalueerd voor het vervolg In de Korenstraat is het riool in 2017 vervangen. Aan de van Leeuwenhoekweg worden eind 2017 nog een aantal duikers vervangen. In 2017 wordt de riolering in de Abeelstaart en de Pijnboomstraat vervangen. Gelijktijdig wordt hemelwater afgekoppeld en wordt de Lemkampsgoot hersteld. Tijdens de werkzaamheden in de Dingstraat eind 2017/begin 2018 worden maatregelen aan het transportriool Weeninkpad uitgevoerd. Vervanging en afkoppeling van de Jeugdkerkstraat blijft afhankelijk van de projectmatige ontwikkeling in dit gebied en wordt in 2018 verwacht. In het buitengebied is een aantal nieuwe aansluitingen op de drukriolering gerealiseerd en zijn diverse pompunits en tussengemalen vervangen. Het reguliere onderhoud van de drukriolering en het reinigen en inspecteren van de riolering wordt middels vierjarige bestek uitgevoerd. Verder zijn maatregelen genomen om overlast van gemalen te verminderen. Het vervangen van de telemetrie van het drukrioleringssysteem is gestart en wordt in 2018 gecontinueerd. Ook zijn alle kolken weer gereinigd, waarbij er weinig problemen zijn geconstateerd. Drainagesystemen zijn doorgespoten en knelpunten zijn opgelost. Reguliere onderhoudswerkzaamheden aan drukriolering , drainage en kolken worden gecontinueerd. Metingen voor het grondwater, monitoring van bergingsvoorziening Leeghwaterweg en overstorten van het gemengd riool zijn in 2017 weer uitgevoerd en worden in 2018 gecontinueerd mede vanwege optimalisatiewensen voor de zuivering van het waterschap. In het buitengebied wordt ter verbetering van de afvoer van bestaande retentie Roetendaal een ander tracé van de afvoersloot aangelegd. Voorbereiding en uitvoering vindt plaats in 2017/2018. Bestaande vijver Elisabethgaarde aan Vredenseweg wordt samen met het waterschap eind 2017 vergroot en qua vormgeving mooier ingepast. Inmiddels zijn er een twintigtal retentievijvers in Winterswijk, die naast buffering toegevoegde waarde hebben qua beleving en ecologie met uitzondering van enkele vijvers. Verhoogde aandacht is nodig voor


Pagina 105 van 189

vijver Oostervoort en Berkhof, die zich afgelopen jaren afwijkend ontwikkelen ten opzichte van de andere goede retentievijvers. Het gaat daarbij om de slechter wordende waterkwaliteit in de vorm van blauwalg (in de vijver bij Berkhof in 2015, 2016 en zelfs al in voorjaar 2017, in vijver Oostervoort in 2016). Communicatie over de problematiek, de pilot broodafvalinzameling evenals een door Waterschap met gemeente opgestart waterkwaliteitsonderzoek is in 2017 opgestart en zal tot in 2018 worden uitgevoerd. Aansluitend zullen aanvullende maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit in 2018 worden afgestemd tussen waterschap en gemeente. De exploitatielasten met betrekking tot riolering worden in 2018 geraamd op € 3,3 miljoen. Dit is inclusief € 1,9 miljoen kapitaallasten (rente en afschrijving). De geraamde investeringen in riolering voor 2018 zijn € 0,1 miljoen. Kengetallen riolering en waterbeheer

2014 2015 2016 2017 2018

Riolering gemengd en vuilwater 119 km 120 km 120 km 120 km 120 km

Riolering hemelwater 58 km 59 km 60 km 61 km 62 km

Drukriolering persleiding 267 km 268 km 268 km 268 km 268 km

Drukriolering pompunits 1.003 st 1.005 st 1.007 st 1.009 st 1.009 st

Kolken 9.110 st 9.110 st 9.110 st 9.110 st 9.160 st

Wadi’s 12 st 12 st 12 st 12 st 12 st

Bergingsvijver 1 st 6 st 8 st 8 st 8 st

Aansluitingen riolering 10.220 st 10.250 st 10.270 st 10.290 st 10.310 st

Aansluitingen drukriolering 2.635 st 2.645 st 2.650 st 2.655 st 2.655 st

Vervanging riolering 0,3 km 0 km 0,2 km 0 km 0 km

Aanleg hemelwaterriolering 0 km 1 km 0 km 1 km 1 km

Nog af te koppelen verhard oppervlak 1 ha 0 0 0 0

Inspectie en reiniging riolering 17 km 11 km 12 km 12 km 8 km

Het onderhoud van het stedelijk groen vindt plaats op basis van beeldkwaliteit. Bij herinrichting van groen wordt gewerkt volgens het vastgestelde groenstructuurplan. De aanleg en het beheer van de ecologisch hoofdstructuren en natuurlijke verbindingen binnen stedelijk gebied geschiedt overeenkomstig de kaart ecologische groenstructuren. Het zeer selectief gebruiken van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen is onderdeel van het onderhouds- en beheerbeleid. Jaarlijks worden kleine delen van het stedelijk groen en de gemeentelijke sportvelden gerenoveerd. Het meerjarig investeringsplan is als gevolg van financiële druk verlaten. Het planmatig vervangen van het groen volgt niet meer de vastgestelde nota “Evaluatie Groenbeleid en Beheer in de gemeente Winterswijk”. In 2017 is er groen vervangen in combinatie met kapitaalswerken. Bij de herinrichting van een deel van de Ravenhorsterweg zijn bomen aangeplant en zijn groenvakken aangelegd. Langs de Waliensestraat is bij de herinrichting het bomenbestand vervangen. De oude bomen werden minder vitaal en gaven veel overlast door wortelopdruk. In 2017 zijn ook de bomen in de Morsestraat vervangen. De oude bomen stonden in de verharding en gaven veel overlast in de vorm van worteldruk. Het trottoir was hierdoor slecht begaanbaar. Bij de herinrichting van een deel Kloetenseweg / Abeelstraat zijn ook de bomen en het groen vervangen.

Groen


Pagina 106 van 189

In 2018 wordt de omgeving van het Raadhuis en Jeugdkerkstraat heringericht. Hier wordt het groen aangepast en deels vervangen. In de Jeugdkerkstraat worden groen en bomen aangeplant om deze straat een groene uitstraling te geven. Op de woonerven aan de Koningsweg wordt in 2018 en 2019 groen vervangen bij kleinschalige herinrichtingen. Het laanbomenbestand is sterk verouderd, waardoor nu veel bomen door ziekte in slechte staat verkeren. Hiervoor is in de begroting 2017 een extra onderhoudsbudget toegevoegd van € 180.000. Om het probleem met de bomen structureel aan te pakken is gestart met het opstellen van een Bomenbeheerplan. Dit is in 2017 afgerond. Voor 2018 is een bedrag van € 205.000 toegevoegd voor het kappen en herplanten van bomen. Het oude bomenbestand vraagt ook veel onderhoud. Om de benodigde snoeiwerkzaamheden te kunnen uitvoeren is een bedrag van € 180.000 extra beschikbaar. De exploitatielasten onderhoud stedelijk groen worden in 2018 geraamd op € 1,9 miljoen. Dit is grotendeels (€ 1,7 miljoen) de bijdrage aan ROVA. De geraamde investeringen in groen zijn € 0,3 miljoen. Kengetallen groen

2014 2015 2016 2017 2018

Areaal groen 141,3 140,8 142,8 142,8 143,4

Vervanging groen 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

Het gebouwen-/vastgoedbestand van de gemeente Winterswijk omvat zo’n 60 objecten. Hieronder vallen o.a. 2 kantoorgebouwen, 8 binnensportaccommodaties, een brandweerkazerne, 3 woningen en 1 peuterspeelzaal. De overige objecten kunnen worden benoemd als buiten gebruik gestelde scholen, industrie- en historische gebouwen, monumenten en fonteinen.

Beleidskader

In 2015 zijn de Meerjaren Onderhoud Planning (MJOP) voor de boekjaren 2016 en 2017 geactualiseerd. Uitgangspunt daarbij is het gemiddeld onderhoudsniveau ‘matig’. Voor het actualiseren van de MJOP voor de jaren 2019 e.v. (in 2017 / 2018 op te stellen) zal de nadruk worden gelegd op het verduurzamen / vergroenen van het gemeentelijk vastgoed (5% van het gemeentelijke vastgoed verduurzamen voor 2020) en daarmee het stapsgewijs terugbrengen van de onderhoudsstaat van ‘matig’ naar ‘voldoende’. Voor de gebouwen welke de gemeente Winterswijk voornemens is binnen afzienbare tijd af te stoten, dan wel te slopen, is geen MJOP voorhanden. Hier wordt puur correctief onderhoud op uitgevoerd. In 2017 zijn – net als in 2016 – enkele gebouwen gesloopt. Het technisch onderhoud van de overige gebouwen en installaties wordt in 2018 uitgevoerd op basis van de bestaande MJOP, dan wel correctief onderhoud. De planningen zijn gebaseerd op NEN normeringen (NEN 2767 en 1010) en uitgangspunten met betrekking tot vervangingsfrequentie, onderhoudsniveau (matig) en kosten. Met nog als uitgangspunt het onderhoudsniveau ‘matig’, zal onderhoud, naast de onderhoudscontracten voor de technische en werktuigbouwkundige installaties en de wettelijke taken en verantwoordelijkheden, conform planning worden uitgevoerd. Ieder MJOP is gebaseerd op een gedegen inventarisatie. Aan het onderhoudsprogramma worden de benodigde financiële middelen gekoppeld. Naar aanleiding hiervan kunnen definitieve keuzes gemaakt worden ten aanzien van het onderhoud en het doen van eventuele investeringen in een accommodatie.

Gebouwen


Pagina 107 van 189

Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties

De MJOP’s zijn gebaseerd op het in stand houden van de gebouwen en de technische installaties. Het onderhoud kan worden georganiseerd met de beschikbare budgetten. Sloop- en saneringskosten worden gedekt uit de grondexploitatie, voor zover het panden betreft die in de grondexploitatie zijn opgenomen. Voor de overige sloop- en saneringskosten moet separaat budget beschikbaar worden gesteld. De verantwoordelijkheid voor de gemeentelijke gebouwen ligt bij Gebouwenbeheer.

Financiële consequenties

Voor het onderhoud van de accommodaties worden MJOP opgesteld. Voor de uitvoering van diverse jaarplannen worden de in de begroting opgenomen exploitatiebudgetten en de hiervoor bedoelde voorzieningen ingezet.

Kengetallen gebouwen

2015 2016 2017 (*)

Huisvesting organisatie 2 2 2

Brandweer 1 1 1

Begraafplaats 3 4 4

Cultuurhistorie 3 3 3

Sport 10 10 9

Peuterspeelzaal 1 1 1

Niet voor openbare dienst bestemde gebouwen 21 20 16

(*: bij de genoemde aantallen is nog geen rekening gehouden met eventueel nog in 2017 te slopen objecten).

Paragraaf D Financiering

Pagina 108 van 189

De Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering, het bijdragen aan het behouden van de goede kredietwaardigheid en de handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. In het treasurystatuut zijn de beleidskaders voor Winterswijk opgenomen. Zo is vastgelegd dat de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en het beheer prudent (verstandig) is. De provincie houdt toezicht op de ontwikkeling van de financiële positie van de gemeente op basis van gegevens die worden verstrekt uit hoofde van de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido). Hierbij is een aantal onderwerpen van belang:

Kasbeheer Maximaal aan te trekken daggelden.

Risicobeheer Renterisiconorm minimalisatie van het renterisico.

Gemeentefinanciering De relatie tussen kort en langlopende leningen en de korte en lange termijnbehoefte aan geld.

Schatkistbankieren Tijdelijk uitzetten van overtollige gelden bij het Rijk.

De Wet fido stelt regels voor het financieringsgedrag van decentrale overheden; het gaat voornamelijk om regels voor het beheersen van financiële risico’s ten aanzien van aangetrokken en uitgezette middelen en ten aanzien van het beheer van de treasury. Kasbeheer Regelmatig stellen we liquiditeitsprognoses op. Op basis van deze prognoses trekken we leningen aan. Voor de lange termijn wordt dit opgenomen in de begroting en jaarrekening.

Het opnemen van kasgelden is op dit moment voordeliger dan een debetsaldo bij de bank. Voor de berekening van de rekening-courant rente zijn de kredietvoorwaarden bij de BNG als volgt: Voor een debetsaldo (kredietlimiet/rood-staan) tot een maximum van € 6 miljoen wordt een rentebedrag in rekening gebracht dat is samengesteld uit het euribortarief (1 mnd dt) met daarbij een standaard opslag van 0,5%.

Boven het bedrag van € 6 miljoen wordt een (extra) rente in rekening gebracht van 5%. De creditrente bestaat uit het euribortarief (1 maand cr) minus een afslag van 0,25%.

Met ingang van 15 december 2013 is het voor de gemeente niet meer mogelijk om overtollige gelden uit te zetten bij de banken, maar moeten deze gelden, met het verplicht worden van schatkistbankieren, overgeboekt worden naar het Rijk. Het kasgeldlimiet is een percentage van 8,5% van het begrotingstotaal. Voor 2018 betekent dit dat de gemeente gemiddeld per kwartaal, maximaal € 7,5 miljoen aan kortlopende gelden mag opnemen. Dit is een totaalbedrag voor alle rekening-courantsaldi bij de banken samen (inclusief de opgenomen kortlopende geldleningen). Komt de gemeente voor een periode langer dan één kwartaal boven dit bedrag, moet dit worden omgezet in een langlopende geldlening. Risicobeheer Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de Wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer prudent (verstandig) dient te zijn.



Pagina 109 van 189

We kennen zogenoemde vlottende en vaste schulden. Vlottende schulden zijn de schulden die wij op korte termijn moeten aflossen. Ieder jaar worden deze bij de jaarrekening verantwoord in de balans. We hebben de mogelijkheid om daggeldleningen af te sluiten waarmee we onze liquiditeitenpositie op korte termijn in stand kunnen houden. Er is dan ook geen risico dat we onze schulden op korte termijn niet kunnen aflossen. Regelmatig wordt daarvoor het saldo bepaald van de lopende rekening. Mede op basis van adviezen van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) wordt bepaald of overschotten voor een bepaalde periode worden weggezet of tekorten voor de langere termijn worden gefinancierd. Op deze wijze wordt invulling gegeven aan het saldo- en liquiditeitsbeheer. Het aantrekken van daggelden vindt plaats binnen de hiervoor in de Wet fido gestelde normen. Daarnaast wordt ieder kwartaal door middel van een periodieke controle getoetst of aan de kasgeldlimiet wordt voldaan. Winterswijk maakt geen gebruik van derivaten. Gemeentefinanciering Over de bestaande langlopende geldleningen loopt de gemeente geen renterisico. In 2018 wordt een lening van € 5.000.000 afgelost. Uit onderstaand verloop van de langlopende leningen blijkt dat de omvang van de leningenportefeuille vanaf 2016 afneemt van circa € 81,0 miljoen naar circa € 74,5 miljoen in 2021.

2016 2017 2018 2019 2020 2021

Langlopende leningen begin jaar 87.598 81.043 83.583 81.674 79.764 77.230

Aflossing -6.555 -6.460 -11.909 -7.410 -7.634 -7.785

Herfinanciering 0 9.000 10.000 5.500 5.100 5.100

Langlopende leningen eind jaar 81.043 83.583 81.674 79.764 77.230 74.545

Na de aflossing op de leningen heeft de gemeente Winterswijk per 31 december 2016 een bedrag van € 81,0 miljoen (31 december 2014 € 96,4 miljoen) opgenomen aan langlopende geldleningen tegen een gemiddeld rentepercentage van 3,9,%. Tot 1 september 2017 heeft de gemeente nog geen (nieuwe) langlopende geldlening opgenomen. Schatkistbankieren Per 15 december 2013 is door het Rijk het schatkistbankieren ingevoerd. Dit is een wettelijke overeenkomst die bepaalt dat “overtollige gelden” alleen nog mogen worden uitgezet op rekening-courant bij de Staat der Nederlanden of onderling bij andere decentrale overheden (behalve bij de eigen provincie). Eén van de doelstellingen is het verlagen van de EMU schuld. Bij het schatkistbankieren wordt gewerkt met een drempelbedrag. Dit drempelbedrag is ingesteld om te voorkomen dat elke dag alle positieve banksaldi afgeroomd moeten worden naar 0 (nul). Het drempelbedrag is vastgesteld op 0,75% van het begrotingsbedrag. Voor de gemeente Winterswijk is dit voor 2018 (op basis van de raming begroting 2018) een bedrag van € 691.000 per dag. Het schatkistbankieren kent geen lening faciliteiten. Ook het “rood” of debet staan op een schatkistrekening is niet toegestaan. Het Rijk geeft hiervoor een rentevergoeding op basis van Eonia. Eonia is de afkorting van Euro OverNight Index Average. Eonia is het ééndaags interbancaire rentetarief voor het eurogebied.


Pagina 110 van 189

Kasstroom overzicht In onderstaand overzicht wordt de kasstroom over de jaren 2016 tot en met 2021 weergegeven. Het saldo per 1 januari 2018 ad. € 2.200.000 (N) is als volgt opgebouwd:

Liquide middelen € 640 V

Kortlopende vorderingen € 11.894 V

Kortlopende schulden € 14.735 N

Saldo (*1.000) € 2.200 N

Kasstroom (*1.000)

2016

2017

2018

2019

2020

2021

gerealiseerd prognose 2 begroting begroting begroting begroting

Saldo per 1 januari 4.061 -95 -2.200 -2.474 -2.902 -3.485

Operationele activiteiten

Saldo van baten en lasten 3949 -4.284 -625 -173 47 -24

Afschrijvingen 4912 4.716 5.195 5.071 5.144 5.167

Voorzieningen (toevoegingen) 699 1.915 438 607 689 753

Voorzieningen (onttrekkingen) -524 -2.013 -682 -652 -556 -556

Saldo operationele activiteiten (A) 9.036 335 4.325 4.852 5.325 5.340

Investeringsactiviteiten

Investeringen (incl. inkomsten) -7.134 -7.183 -2.865 -3.527 -3.519 -3.761

Saldo investeringsactiviteiten (B) -7.134 -7.183 -2.865 -3.527 -3.519 -3.761

2016 2.016 2.016 2.016 2.016 2.016

Financieringsactiviteiten

Verstrekte leningen 0 0 0 0 0 0

Ontvangen aflossingen + overig 497 2.203 175 155 146 148

Aflossing lening 0 9.000 10.000 5.500 5.100 5.100

Opgenomen lening -6555 -6.460 -11.910 -7.410 -7.635 -7.785

Saldo financieringsactiviteiten (C) -6.058 4.743 -1.735 -1.754 -2.388 -2.537

Saldo per 31 december -95 -2.200 -2.474 -2.902 -3.485 -4.442

Meerjarig worden zo weinig mogelijk nieuwe langlopende leningen afgesloten. Financiële tekorten zullen met name door kortlopende leningen afgedekt worden.


Pagina 111 van 189

Rentevisie Het gemiddeld rentepercentage van de langlopende geldleningen was in 2016 3,9%. De rente is in belangrijke mate afhankelijk van de economische ontwikkeling, inflatie en de rentepercentages voor langlopende gelden. Mede gezien de kredietcrisis is het zeer moeilijk te voorspellen hoe de economie zich zal ontwikkelen. Wij gaan uit van de prognoses van het Rijk waarbij de verwachting is dat de inflatie onder controle zal blijven. Onze visie is dan ook dat de rente de komende jaren op een gelijkblijvend niveau. Omslagrente Het interne rentepercentage voor de bouwgrondexploitatie is 2,6%. Naar aanleiding van een wijziging in het BBV is de rentepercentage voor zowel riool als voor de overige activa gesteld op 4,0%.

Paragraaf E Bedrijfsvoering

Pagina 112 van 189

Zoals aangegeven bij Programma 14 ‘Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking’ worden in deze paragraaf diverse aspecten van de organisatie beschreven.

De ontwikkelingen/thema’s voor 2018 zijn op hoofdlijnen de volgende: De bezuinigingen zijn gerealiseerd De bezuinigingsopdracht op personeel bedraagt in totaal € 2.090.000 voor de periode 2010-2016. Ultimo 2016 werd de bezuiniging geheel gerealiseerd door een laatste bezuiniging van € 411.060 in 2016. Daarmee is het jaar 2017 voor het eerst sinds zes jaar (vanaf 2010) bezuinigingsvrij. In de begroting 2018 ontbreekt daarom voor het eerst sinds lange tijd een planning wat betreft de bezuinigingen omdat deze zijn ingevuld. Het verhaal van Winterswijk. De samenleving verandert. Wij ontwikkelen ons ook als organisatie. Welke richting gaan we samen op? Dat zal worden vormgegeven met: ‘Het verhaal van Winterswijk’. Een kleine groep enthousiaste mensen is hier in 2017 mee begonnen en gaat hier in 2018 mee door. Door middel van verschillende vragen, berichten, interviews en workshops wordt iedereen bij deze ontwikkeling betrokken. Het is een gezamenlijk proces zodat iedereen mee kan denken en mee kan groeien met de ontwikkelingen die we als organisatie meemaken. Opgavegericht werken In 2017 starten we en in 2018 implementeren we opgavegericht werken. We richten ons nadrukkelijker op het integraal aanpakken van opgaven waar de gemeente al mee bezig is of in de toekomst mee bezig gaat. Deze opgaven hebben betrekking op meerdere beleidsterrein tegelijkertijd. Het gaat daarbij om de maatschappelijk effecten. Hierbij nemen we als gemeente verschillende rollen of posities in. Soms is een maatschappelijk effect veel beter te realiseren samen met of zelfs ondergeschikt aan andere spelers (organisaties, bedrijven of groepen bewoners) die eenzelfde effect nastreven. Dat vergt een andere werkwijze. Een andere manier van samenwerken, zowel binnen de organisatie als daarbuiten (zichtbaarheid in samenleving). Tegelijkertijd is het geen blauwdruk voor de hele organisatie. Aan een groot deel van de organisatie zal het opgavegericht werken voorbijgaan (going concerntaken). SPP In 2017 is door de organisatie gewerkt aan een strategische personeelsplanning (SPP). In een SPP wordt gekeken naar externe trends en ontwikkelingen die het noodzakelijk maken om ons voor te bereiden op toekomstige ontwikkelingen. Dit vereist inzicht in benodigde personele kwaliteiten:, competenties en kennis (waar ligt de ontwikkelnoodzaak). Een SPP maakt dit inzichtelijk, nu, maar vooral in de toekomst (2-4 jaar). Duidelijk is dat we op een aantal gebieden een extra ontwikkelslag moeten maken als het gaat om competenties en vaardigheden. De acties die hoeven niet allemaal binnen een jaar plaats te vinden, er zijn prioriteiten benoemd. Maar nu al is duidelijk dat het opleidingsbudget organisatiebreed niet toereikend is om die ontwikkeling te faciliteren. De exacte omvang kan nog niet direct worden bepaald. Na gesprekken op zowel team- als medewerkersniveau kan een gericht (en aan het SPP gekoppeld) opleidingsplan worden opgesteld. Het college maakt eind 2017 een financiële afweging. Nieuw HRM-beleid Vanaf medio 2017 is een werkgroep van start gegaan om een nieuw HR-plan op te zetten. Dit HR-plan is nog in ontwikkeling en werkt door in 2018. Het doel van HR is al wel in concept gereed en is in essentie terug te voeren op met passie en plezier je werk doen, tevreden medewerkers en het bieden van een veilige werkomgeving. Als belangrijke thema’s zijn duurzame inzetbaarheid, aandacht voor de organisatiecultuur, goed werkgeverschap en maatschappelijk verantwoord ondernemen/besturen in beeld.In 2017 zijn de trends en ontwikkelingen geïnventariseerd die zicht geven op de strategische personeelsplanning. De uitkomst zal ook in 2018 doorwerken wat betreft de ontwikkeling van onze medewerkers.


Personeel en organisatie


Pagina 113 van 189

Intergemeentelijke samenwerking De in 2017 verder geïntensiveerde samenwerking tussen 8 Achterhoekse gemeenten op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de jeugdwet zet zich door in 2018. Het betreft hier samenwerking op het gebied van beleidsvoorbereiding, inkoop en deskundigheidsontwikkeling. Daarnaast hebben de Achterhoekse gemeenten een gezamenlijk CLM- team (Customers- en Leveranciers Management) gehost door de gemeente Oude IJsselstreek en het team ZOOV beheer (basismobiliteit voor en in de regio), waaronder ZOOV op maat, ZOOV school en ZOOV werk. Op het gebied van sport stimuleert het projectteam “Achterhoek in beweging” een gezonde leefstijl en de vitaliteit van de Achterhoeker. Dit team wordt tevens gehost in de gemeente Oude IJsselstreek. In het sociaal domein kan verder de bovenlokale samenwerking in de Oost Achterhoek genoemd worden op het gebied van het Ondersteuningsteam, het Preventieplatform Jeugdwet en de uitvoering van de Participatiewet. Binnen het netwerk “Grenzhoppers” ( grensoverschrijdende samenwerking) worden ideeën uitgewerkt voor de realisatie van projecten binnen vier thema’s: toerisme, economie, cultuur & onderwijs en sport & gezondheid. Het doel is de Duits-Nederlandse samenwerking in de Regio Achterhoek en de Kreis Borken te bevorderen. Op tal van andere beleidsterreinen wordt qua beleidsvoorbereiding en deskundigheidsontwikkeling ook intensief samengewerkt. Denk hierbij aan Wonen en Volkshuisvesting, voorbereiding Omgevingswet, Crisisbeheersing, Duurzaamheid, Leerplicht en Erfgoed. ICT De gemeente Winterswijk blijft zoeken naar kansen om ambtelijke samen te werken, om informatie en kennis te delen, personeel uit te wisselen en om samen aan maatschappelijke vragen te werken. Binnen het sociaal domein is de regionale samenwerking goed op gang gekomen. En op bescheiden schaal zien we ook op andere terreinen concrete samenwerking ontstaan. Vanuit Winterswijk steken we daar steeds meer energie en uren in. Uit noodzaak omdat niet alles als enkele gemeente op te lossen is en de samenwerking aantoonbare meerwaarde heeft, maar ook omdat we vinden dat Winterswijk bij de aanjagers moet horen als het gaat om samenwerken. Sturingsinformatie In 2017 zijn we gestart met het verder professionaliseren van de sturingsinformatie van de organisatie. Hierbij betrekken we de evaluatie van het huidige systeem, hetgeen kan leiden tot de aanschaf van een ander systeem die meer tegemoet komt aan de behoefte. Mocht dit het geval zijn , dan komen we hier met een apart voorstel bij u op terug. Arbeidsvoorwaarden De VNG en de vakbonden FNV, CNV en CMHF hebben op 4 juli 2017 een principeakkoord gesloten over de nieuwe Cao gemeenten. Het akkoord bevat een loonafspraak en afspraken over flexibiliteit, harmonisatie verlof en bewust belonen. De Cao loopt van 1 mei 2017 tot 1 januari 2019. Wat betreft de primaire arbeidsvoorwaarden:

Per 1 augustus 2017 stijgen de salarissen met 1,0%. Het Individueel Keuzebudget stijgt per 1 december 2017 met 0,5%. Per 1 januari 2018 stijgen de salarissen met 1,5%. Het Individueel Keuzebudget stijgt per 1 juli 2018 met 0,25%.

Met een looptijd van 20 maanden willen beide partijen zorgen voor stabiliteit in de gemeentelijke sector. De VNG en de vakbonden gaan deze periode samen gebruiken voor de uitwerking van de Cao-afspraken en zich voorbereiden op de implementatie van de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren. Na een positieve uitkomst van de ledenraadpleging heeft het VNG-bestuur op 5 oktober 2017 het akkoord bekrachtigd. Daarmee is de Cao definitief geworden. Arbo en verzuim Ziekteverzuim Het verzuimpercentage in 2016 was 3,6% (excl. zwangerschapsverlof). Dat is t.o.v. 2015 een verhoging van 1%. Ondanks dat is ons ziekteverzuim laag vergeleken met de benchmark voor gelijke grootte gemeenten (5,1%). Maar met betrekking tot het frequent verzuim is er nog verbetering te behalen. Ook in 2018 is een


Pagina 114 van 189

goede verzuimbeheersing van belang. Het Sociaal Medisch Team zorgt voor de nodige afstemming tussen management, Bedrijfsarts en het team HR. Agressie en geweld Agressie en geweld blijven een belangrijk thema. Agressie en geweld tegen ambtenaren heeft een grote impact op het getroffen individu en de omgeving. Er is daarom een intern interventieteam ingesteld dat optreedt bij incidenten. Tevens worden incidenten vastgelegd in het Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem (GIR). In totaal waren er in 2016 5 meldingen in het GIR. Dat is een daling ten opzichte van 2015 met 9 meldingen. Inzicht in cijfers op het gebied van agressie en geweld blijft belangrijk voor aanpassing van het beleid. Daarom is het van belang dat medewerkers agressie en geweld blijven melden en het niet voor lief nemen. Arbeidsmarkt Blijven inzetten op economische ontwikkelingen blijft van belang voor de Achterhoek (bron: Achterhoek2020). Het ingezette economisch herstel wordt steeds duidelijker zichtbaar op de arbeidsmarkt en zet ook door in 2018. Het aantal vacatures stijgt landelijk snel. De banengroei blijft echter in de Achterhoek iets achter t.o.v. de rest van Nederland (bron UWV). De arbeidsmarkt is ruim vanuit het oogpunt van de gemeente Winterswijk als grote werkgever. Extern vrijgegeven vacatures zullen naar verwachting snel opgevuld kunnen worden. Een uitzondering kunnen zijn specialistische strategische (beleids)functies op hbo- en academisch niveau en functies op het gebied van handhaving & toezicht.

In de paragraaf informatie zijn de ontwikkelingen weergegeven met betrekking tot informatisering en automatisering.

Algemeen Gezien de doorgevoerde bezuinigingen is de interne dienstverlening aan de organisatie sterk versoberd. Verdere ingrepen zullen de organisatie benadelen. Beheer gebouwen Uitgangspunt bij het beheer van de gemeentelijke gebouwen en accommodaties is de onderhoudsstaat ‘matig’. In de jaren 2018-2021 zullen er vanuit de duurzaamheidsdoelstellingen en opdrachten (5% van het gemeentelijk vastgoed verduurzamen) in combinatie het planmatig onderhoud, een aantal gebouwen worden voorzien van duurzame bouwkundige injecties. De gemeente beheert naast gronden ook gebouwen, kunstobjecten, herdenkingsmonumenten en fonteinen. Het betreft:

33 gebouwen;

20 herdenkingsmonumenten en kunstobjecten;

4 fonteinen /pompen. De gebouwen worden gebruikt voor uiteenlopende doeleinden, zoals huisvesting bestuur en medewerkers, sportactiviteiten, peuterspeelzaal en cultuurhistorische doeleinden. Daarnaast wordt een deel van de gebouwen gebruikt voor doeleinden die geen rechtstreeks openbaar belang dienen. Dit betreft gebouwen welke in het verleden zijn aangekocht met het doel nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in die gebieden mogelijk te maken. In afwachting van de uitvoering van die plannen worden deze gebouwen dan veelal voor een korte periode verhuurd. Gebouwen die niet meer nodig zijn voor deze plannen worden weer afgestoten. De gemeente heeft nog drie woningen in bezit. Eén aan de Leliestraat en twee aan de Olden Goorweg. in 2017 is één van de (toen nog) vier woningen verkocht nadat de huurder het pand had verlaten. De woning aan de Leliestraat is momenteel verhuurd. De andere woningen zijn in beheer bij anti-kraak Ad Hoc. Er is een analyse gemaakt van verkoop in verhuurde staat tegenover mogelijke investeringen (onderhoud). Conclusie is dat beter gewacht kan worden op verkoop in onverhuurde staat, zeker gezien het geringe aantal woningen.

Informatisering en automatisering

Overige facilitaire zaken (onder andere beheer gebouwen )


Pagina 115 van 189

In het voorjaar van 2015 is een nota Gemeentelijk vastgoed opgesteld. In deze nota is voor een groot aantal van deze panden in kaart gebracht wat de huidige situatie is, welke initiatieven al hebben plaatsgevonden en welke scenario’s bestaan voor deze panden. Dat kan variëren van verkoop, verhuur, herbestemming tot uiteindelijk sloop. De intentie is de oude Driemarklocaties te verkopen. In 2017 is de locatie Prins Hendrikstraat herbestemd. Voor de locatie Zonnebrink wordt vooralsnog ingezet op herbestemming. De locaties Boterstraat, Ribesschool en de Prins Willem Alexanderschool zijn in 2016/2017 gesloopt. De kosten hiervan zijn grotendeels meegenomen in de grondexploitatie. Inkoop Regionale inkoopsamenwerking In 2018 gaan deze ontwikkelingen door. Het theoretisch model van het Artikelgroep-management is nog steeds het uitgangspunt van de regionale inkoopsamenwerking. Er zijn al diverse artikelgroepen actief, zoals Facilitaire zaken, ZOOV Beheer en in het sociaal domein. Een gezamenlijk aanbestedingstraject was in veel gevallen het begin van deze regionale inkoopsamenwerking. Inmiddels wordt in de verschillende artikelgroepen ook het gemeentelijk beleid op elkaar afgestemd, zodat er meer uniformiteit ontstaat en nog efficiënter aanbesteed kan worden. Regionaal inkoopbeleid Door middel van regionale inkoopsamenwerking is het huidige gemeentelijk inkoopbeleid opgesteld in samenwerking met zeven andere Achterhoekse gemeenten. Op een aantal gemeentespecifieke punten na, is het beleid in iedere Achterhoekse gemeente nagenoeg hetzelfde. Vanaf 2018 geldt een nieuw regionaal inkoopbeleid dat is aangepast aan de nieuwe wetgeving. Duurzaam en sociaal Inkopen De duurzaamheidscriteria van www.pianoo.nl worden – waar mogelijk - opgenomen in de offerteaanvragen van de gemeente Winterswijk. Sociale criteria krijgen ook steeds meer aandacht in de offerteaanvragen en worden al vaak meegenomen in de beoordelingssystematiek. Ten gevolge van de nieuwe Europese richtlijnen hebben de aspecten duurzaamheid en milieubewust handelen sinds 2017 specifieke aandacht in het gemeentelijk inkoopbeleid gekregen. Contractmanagement In 2018 wordt de registratie van alle inkoopcontracten in de module objectregistratie van het zaaksysteem voortgezet. Door een betere registratie krijgen de budgethouders beter inzicht in de bestaande contracten en zal het contractmanagement verder geprofessionaliseerd worden. Het contractmanagement van de inkoopcontracten in het sociaal domein (Wmo Ondersteuning en begeleiding, Jeugdhulp, Hulp bij Huishouden) is regionaal georganiseerd.

Overhead, zoals bedoeld in de BBV (Besluit Begroting en Verantwoording), zijn alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Het primaire proces zijn de kerntaken van de gemeente. Dit zijn de producten en diensten waar de inwoner mee geholpen wordt. Alle kosten die gemaakt worden bij de sturing en ondersteuning hiervan zijn dus overheadkosten. Voor de vernieuwing van de BBV werden de bedrijfsvoering kosten incl. de overheadkosten verdeeld over de verschillende programma's. Hierdoor waren de overheadkosten niet apart zichtbaar. Vanaf de nieuwe BBV worden de kosten zoveel mogelijk verzameld op het programma waar ze bij horen. De overheadkosten worden verzameld op een apart overzicht overhead en zijn daarmee beter zichtbaar.

Overhead


Pagina 116 van 189

Toerekening overhead Overhead mag nog wel worden toegerekend aan grondexploitaties, investeringen en andere (subsidie)projecten. In de praktijk zal dit gebeuren door op het taakveld Overhead onder de lasten een negatief bedrag op te nemen met de categorie ‘Overige verrekeningen’ en dit bedrag op het betreffende taakveld weer als last te verantwoorden. Hierdoor wordt de exploitatie niet onnodig opgevoerd. Overhead (bedragen x € 1.000) 2018

Personeel 4.366

Huisvesting 966

Automatisering 878

Organisatie 764

Sub-totaal 6.974

Overige verrekeningen -460

Totaal 6.514

Paragraaf F Verbonden Partijen

Pagina 117 van 189

Onze gemeente heeft bestuurlijke en financiële belangen bij een aantal verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Verbonden partijen betreffen organisaties en instellingen waar een gemeente zowel een bestuurlijk als financieel belang in heeft.

Van een financieel belang is sprake als de gemeente de middelen, die aan een partij ter beschikking zijn gesteld, niet terugkrijgt bij faillissement van die partij of indien financiële problemen bij de derde partij kunnen worden verhaald bij de gemeente;

Bij een bestuurlijk belang gaat het om het hebben van zeggenschap van de gemeente in een derde partij, hetzij omdat de gemeente een zetel in het bestuur heeft, hetzij omdat ze via aandelen mee kan stemmen.

In deze paragraaf gaan we per programma in op de belangen die met de diverse verbonden partijen zijn gediend en de relatie met de gemeentelijke doelstellingen.

Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren. De huidige verbonden partijen hebben allemaal een historische bestaansgrond. Bij nieuwe deelnemingen komt bij de besluitvorming door de raad de publieke taak expliciet aan de orde op grond van de visie/doelstellingen van de deelneming. Het beleid is er verder op gericht de ontwikkelingen bij de verbonden partijen te volgen zodat financiële risico’s in een vroegtijdig worden gesignaleerd, zodat tijdig bijsturing kan plaatsvinden. Daarnaast wordt gevolgd of de taken worden uitgevoerd zoals bij de besluitvorming is vastgelegd. Wij kennen de volgende verbonden partijen:

Programma 1: Bestuur en Veiligheid Rechtsvorm

Regio Achterhoek: Gemeenschappelijke regeling

Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland Gemeenschappelijke regeling

Gemeenschappelijke regeling voor het Nederlands-Duitse openbare lichaam EUREGIO

Gemeenschappelijke regeling

Programma 2: Vergunning verlening en handhaving

Omgevingsdienst Achterhoek Gemeenschappelijke regeling

Programma 3: Economie

Geen verbonden partij n.v.t.

Programma 4: Ruimtelijke ontwikkeling kern, verkeer en vervoer

PPS Impuls Vennootschap

N.V. ROVA Vennootschap

Programma 5: Innovatie, Duurzame energie en Milieu

Coöperatieve Achterhoekse Groene Energiemaatschappij AGEM U.A

Coöperatie

B.V. Winterswijks Energiebureau Vennootschap

Programma 6: Kunst, cultuur en erfgoed

Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers Gemeenschappelijke regeling

Programma 7: Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening

SDOA Gemeenschappelijke regeling

Hameland Gemeenschappelijke regeling

Stadsbank Oost Nederland Gemeenschappelijke regeling


ZOOV Samenwerking Achterhoekse gemeenten

Programma 9: Sport



Gemeentelijk Beleid


Pagina 118 van 189

Programma 10: Maatschappelijke participatie en zorg

GGD Noord- en Oost Gelderland Gemeenschappelijke regeling

Programma 11: Jeugd(-zorg) en Onderwijs


Programma 12: Economie, deel centrum



N.V. Alliander Vennootschap

N.V. VITENS Vennootschap

N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten Vennootschap

Programma 15: Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ordening

Stichting WCL Stichting


Recreatieschap Achterhoek en Liemers Gemeenschappelijke regeling

Stichting Achterhoek Toerisme Stichting


Naam Gemeenschappelijke regeling Regio Achterhoek

Vestigingsplaats Doetinchem

Doel De samenwerking richt zich op: - de totstandkoming van regionaal beleid en lobby om daarmee de Achterhoek ‘op de kaart te zetten’; - het ontwikkelen van regionaal beleid en projecten voor bovenlokale onderwerpen voor gemeenten en andere overheidsorganisaties; - de afstemming van lokaal beleid, overleg tussen gemeenten en gemeenschappelijke belangenbehartiging; - de uitvoering van gemeentelijke taken op het gebied van beheer van gesloten stortplaatsen.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk.

Bestuurlijk belang Het Algemeen Bestuur bestaat uit 7 leden (één lid van het college van burgemeester en wethouders uit elke deelnemende gemeente). Voor Winterswijk is burgemeester B.J.J. Bengevoord lid van het Algemeen Bestuur en tevens lid van het Dagelijks Bestuur.


Pagina 119 van 189

Financieel belang De bijdrage bedraagt in: 2014 € 131.981 2015 € 128.927 2016 € 124.298 2017 € 125.488 (volgens begroting) 2018 € 126.459 (volgens begroting) De verhouding eigen vermogen - vreemd vermogen is op: 31 december 2014 € 997.000 - € 24.248.000 31 december 2015 € 1.004.000 - € 24.042.000 31 december 2016 € 2.009.000 - € 10.952.000 31 december 2017 € 1.811.000 - € 9.415.000 31 december 2018 € 1.820.000 - € 8.914.000 Inschatting: 1-1-2018 31-12-2018 Eigen vermogen € 1.811.000 € 1.820.000 Vreemd vermogen € 9.415.000 € 8.914.000 Verwachte financiële resultaat over 2018: € 0

Ontwikkelingen De verschillende partijen van Achterhoek 2020, de drie O’s, hebben in de zomer van 2015 de Uitvoeringsagenda 2.0 Achterhoek 2020 vastgesteld. De thema’s Werken, Wonen en Bereikbaarheid staan daarin centraal, met de focus op Smart Werken. De Uitvoeringsagenda 2.0 is voorjaar 2016 aangeboden aan de provincie Gelderland. Met ingang van 1 januari 2016 zijn de gemeenten direct lid van de EUREGIO, dat wil zeggen de bijdrage aan de EUREGIO is geen onderdeel meer van de Regio-begroting maar wordt direct door de EUREGIO bij de gemeenten in rekening gebracht. De gemeente Montferland is per 01-01-2017 uitgetreden. In 2016 is de Regio Achterhoek een zgn. doorontwikkelingstraject gestart om de toekomst van de intergemeentelijke samenwerking te herijken. Per 01-07-2017 heeft de formele overdracht plaatsgevonden van de drie stortplaatsen aan de provincie Gelderland.

Relatie tot Programma’s

De taken hebben betrekking op meerdere programma’s.

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en het algemeen bestuur, in portefeuillehoudersoverleggen en via de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting en jaarrekening). Vastgelegd is dat de raad meer dan voorheen bij de beleidsvoorbereiding van de Regio wordt betrokken, met name bij de jaarlijkse vaststelling van de Strategische Agenda. Uiteraard kan de raad te allen tijde informatie vragen.

Risico's Deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor een eventueel exploitatietekort. De uittreding van de gemeente Montferland heeft voor 2018 beperkte financiële consequenties omdat Montferland voor 2018 nog 80% van de volledige bijdrage betaalt. Op termijn zijn er waarschijnlijk wel grotere financiële consequenties voor de resterende deelnemende gemeenten aan de gemeenschappelijke regeling. Uit de in de begroting 2018 door de Regio Achterhoek opgenomen analyse


Pagina 120 van 189

blijkt dat het weerstandsvermogen voldoende is om de bedrijfsvoeringrisico’s, zoals benoemd in de begroting 2018, op te kunnen vangen.

Naam Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland

Vestigingsplaats Apeldoorn

Doel De Veiligheidsregio heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten op het terrein van de openbare veiligheid en hulpverlening: rampenbestrijding, specifieke brandweertaken en geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Sinds 1 januari 2013 vallen ook de basisbrandweertaken onder de VNOG. Al deze taken worden uitgevoerd aan de hand van een multidisciplinair veiligheidsbeleid, zowel preventief als repressief.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lochem, Montferland, Nunspeet, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Voorst, Winterswijk en Zutphen

Bestuurlijk belang Voor alle taken die de veiligheidsregio op het vlak van rampen- en crisisbeheersing met zich meebrengt is een veiligheidsbestuur verantwoordelijk. Dit veiligheidsbestuur bestaat in Noord- en Oost-Gelderland uit alle burgemeesters van de deelnemende gemeenten, het zogenaamde Algemeen Bestuur (AB). Sturing op de inzet van de brandweer (dat het grootste deel van de begroting kenmerkt) vindt ook plaats door dit AB. Voor beslissingen over de inzet van de basisbrandweerzorg zijn zogenaamde gebiedsgebonden commissies in het leven geroepen, deze bestaan uit de burgemeesters van de gemeenten in het betreffende gebied. De gemeente Winterswijk maakt samen met zeven andere gemeenten deel uit van de gebiedsgebonden commissie Achterhoek. De burgemeester behoudt niettemin zijn eigen verantwoordelijkheid voor de brandweerzorg in zijn gemeente.

Financieel belang De netto bijdrage aan de Veiligheidsregio over 2018 bedraagt € 1.249.234. De verhouding eigen vermogen - vreemd vermogen is op: 31 december 2014 € 6.220.000 - € 32.576.000 31 december 2015 € 6.319.000 - € 34.615.000 31 december 2016 € 1.386.000 - € 45.692.000 31 december 2017 € 1.386.000 - € 49.416.000 31 december 2018 € 1.386.000 - € 50.849.000

Inschatting: 1-1-2018 31-12-2018 Eigen vermogen € 1.386.000 € 1.386.000 Vreemd vermogen € 49.416.000 € 50.849.000 Verwachte financiële resultaat over 2018: € 0

Ontwikkelingen Eind 2016 is besloten over een nieuw financieel verdeelmodel, welke per 1 januari 2017 is ingevoerd. Er is gekozen dit in te richten volgens het ‘gemeentefonds-model’, wat voor Winterswijk een toename in de bijdrage van ruim 30% betekent. Daarvoor wordt een ingroeitermijn toegepast van 4 jaren. Dat betekent dat in 2017 20% van het herverdeeleffect moet worden betaald, in 2018 40%, 2019 60%, 2020 80% en in 2021 het nieuwe verdeelmodel voor 100% geëffectueerd is. Dit nieuwe financieel verdeelmodel maakt onderdeel


Pagina 121 van 189

uit van de nieuwe gemeenschappelijke regeling die per 1 januari 2017 van kracht is geworden. In de nieuwe gemeenschappelijke regeling is ook de stemverhouding in het AB aangepast. In 2016 had Winterswijk nog 3 stemmen op een totaal van 91, dit zijn nu 2 stemmen op een totaal van 50. Dat is een toename van zo’n 3,2% van de stemmen naar 4%. Met de nieuwe methodiek wordt met name de invloed van de grote gemeenten in het AB beperkt.

Relatie tot Rekening Programma 1 Bestuur en veiligheid.

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het algemeen bestuur en de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting, rekening). Vastgelegd is dat de raad te allen tijde informatie kan vragen.

Risico’s Vooral financieel. Besluitvorming over nieuw beleid loopt via het Algemeen Bestuur van de VNOG. Winterswijk heeft daarin 2 stemmen op een totaal van 50 stemmen. De invloed op het beleid is dus beperkt.

Naam Gemeenschappelijke regeling voor het Nederlands-Duitse openbare lichaam EUREGIO

Vestigingsplaats Gronau

Doel De EUREGIO heeft als taak de regionale grensoverschrijdende samenwerking van haar leden te bevorderen, te ondersteunen en te coördineren. De regionale grensoverschrijdende samenwerking vindt plaats op de volgende gebieden: a) communicatie b) sociaal-culturele ontmoetingen c) gezondheidszorg d) scholing en opleiding e) openbare veiligheid f) hulpdiensten en rampenbestrijding g) cultuur en sport h) economische ontwikkeling i) arbeidsmarkt en kwalificatie j) innovatie en technologietransfer k) recreatie en toerisme l) agrarische ontwikkeling m) ruimtelijke ordening n) verkeer en vervoer o) energie p) natuur- en milieubescherming q) afvalbeheer r) waterbeheer

Betrokkenen

Ca. 190 gemeenten, steden, (Land-)Kreise en waterschappen die lid zijn, waaronder Winterswijk.

Bestuurlijk belang

De leden van Euregio vormen samen het Algemeen Bestuur. Onder het Algemeen Bestuur fungeert de Euregioraad met 43 Duitse, 43 Nederlandse vertegenwoordigers en een voorzitter. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit 11 Nederlandse en Duitse leden. De Euregioraad wordt geadviseerd door drie commissies: Maatschappelijke Ontwikkeling (voorheen Mozercommissie), Duurzame en Ruimtelijke Ontwikkeling, Economie en Arbeidsmarkt. Winterswijk heeft twee zetels in het Algemeen Bestuur; deze worden ingevuld door burgemeester Bengevoord en raadslid mevrouw Elsinghorst. Wethouder Gommers en raadslid dhr. Vlam zijn benoemd als plaatsvervangers. Wethouder Gommers is tevens lid van de Commissie Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling.


Pagina 122 van 189

Financieel belang

De (geharmoniseerde) bijdrage per inwoner is € 0,29. Voorheen liep het lidmaatschap van de EUREGIO via de Regio Achterhoek en was er verschil tussen de bijdragen van de Nederlandse en de Duitse leden. M.i.v. 2016 zijn de gemeenten rechtstreeks lid van de EUREGIO en betalen dus ook rechtstreeks de bijdrage. Door de Nederlandse leden zijn aanvullende eisen gesteld aan begroting en jaarrekening zodat die voldoen aan de in Nederland geldende voorwaarden. De bijdrage bedraagt in: 2016: € 8.403 (28.977 inwoners per 01-01-2015 x € 0,29) 2017: € 8.390 (28.932 inwoners per 01-01-2016 x € 0,29) Eigen Vermogen per 31-12-2015: € 1.164.871 Vreemd Vermogen per 31-12-2015: € 694.976

1-1-2017 31-12-2017 Eigen Vermogen € 1.081.178 € 1.119.656 Vreemd Vermogen € 0 €0 Verwacht financieel resultaat 2017 € 38.469 1-1-2018 31-12-2018 Eigen Vermogen (inschatting) € 1.119.656 nog niet bekend Vreemd Vermogen (inschatting) € 0 nog niet bekend Verwacht financieel resultaat 2018 nog niet bekend

Ontwikkelingen

In 2015 is de rechtsvorm van de EUREGIO gewijzigd van een “eingetragener Verein” (e.V.) naar Duits recht naar een Nederlands-Duits openbaar lichaam volgens het Verdrag van Anholt. De nieuwe rechtsvorm is per 01-01-2016 van kracht geworden. Met de aanpassing van de juridische structuur zijn ook de inwonerbijdragen geharmoniseerd.

Relatie tot programma’s

De taken die de EUREGIO uitvoert hebben betrekking op meerdere programma’s.

Informatie-uitwisseling

Informatie-uitwisseling vindt plaats in AB, Euregioraad, DB en commissies en via de op grond van de regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (jaarrekening en begroting).

Risico’s

De risico’s zijn vergelijkbaar aan die van lidmaatschappen van WGR-regelingen, d.w.z. dat de leden aansprakelijk zijn voor eventuele exploitatietekorten.

Naam Omgevingsdienst Achterhoek

Vestigingsplaats Hengelo (Gld)

Doel De Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) is een samenwerkingsverband, opgericht ten behoeve van de gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemers ter zake van vergunningverlening, toezicht en handhaving in het kader van het omgevingsrecht. Deze taken bestaan uit het basistakenpakket (versie 2.3) en alle overige inrichting gebonden milieutaken (milieubreed) en enkele wabo-brede specialismen (zoals geluid, bodem/ bouwstoffen, asbest, luchtkwaliteit (geur), externe veiligheid en juridische zaken).



Pagina 123 van 189

Betrokkenen De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen en de provincie Gelderland.

Bestuurlijk belang De gemeente Winterswijk is in het Algemeen Bestuur van de Omgevingsdienst Achterhoek vertegenwoordigd. Lid is B.J.J. Bengevoord, plaatsvervangend lid is de heer H.J.G. Gommers.

Financieel belang De ODA is op 1 april 2013 opgericht. Op basis van ingebrachte taken wordt een exploitatiebegroting opgesteld waaraan deelnemende gemeenten en de provincie volgens een afgesproken verdeelsleutel bijdragen. De bijdrage aan de ODA wordt jaarlijks in de programmabegroting van de gemeente opgenomen. De ODA legt inhoudelijk en financieel verantwoording af aan de betrokken gemeenten en de provincie. De begrote bijdrage aan ODA voor 2016 is € 602.514 en gebaseerd op outputfinanciering. ODA heeft in 2016 het bedrag van € 598.833 aan Winterswijk gefactureerd, kortom een klein voordeel van bijna € 3700. Uit de jaarstukken van ODA blijkt dat er in 2016 een voordelig resultaat geboekt is van € 667.000. Dit voordeel bestaat grotendeels uit éénmalige gunstige resultaten (€ 517.000) en een structureel voordeel van € 150.000 (lagere loonsom). ODA zal het voordelig resultaat grotendeels terugstorten naar de gemeenten. Voor Winterswijk gaat het om een bedrag van € 54.287. Overige financiële gegevens ODA (cijfers uit jaarrekeningen 2015 en 2016): Eigen vermogen: 1-1-2016 € 623.000 en 31-12-2016 € 967.000. Vreemd vermogen: 1-1-2016 € 1.124.000 en 31-12-2016 € 1.298.000 Rekeningresultaat 2015 € 400.000 en 2016 € 667.000. Inschatting: 1-1-2018 31-12-2018 Eigen vermogen € 100.000 € 100.000 Vreemd vermogen € 809.000 € 809.000 Verwachte financiële resultaat over 2018: € 0 Door het positieve resultaat van 2016 zal de bijdrage van Gemeente Winterswijk aan de ODA verder dalen, van € 575.922 in 2017 naar € 541.793 in 2018.

Ontwikkelingen De Omgevingsdienst Achterhoek heeft in 2016 alle verbeterpunten uit het zogenaamde spoorboekje gerealiseerd. Uiteraard blijft ODA gericht op verdere verbeteringen in de bedrijfsvoering. ICT was en is een blijvend punt van verbetering: Open Wave is als nieuw informatiesysteem in 2016 ingevoerd en wordt in 2017 en 2018 verder ingericht. Dit geldt ook voor het in 2016 ingevoerde productenboek: een goede en grote eerste stap is gezet, maar nu moeten de gewenste verfijningen volgen. Tot slot moet gemeld dat het werken met het productenboek nauwlettend gevolgd wordt (monitoring) en dat zal natuurlijk ook in 2017 en 2018 gebeuren. Deze relatief nieuwe monitorgegevens geven een goed beeld van de praktijk bij elke partner en op grond van deze praktijkgegevens wordt ook de financiële relatie tussen partners en de ODA bepaald.


Programma 2 Vergunningverlening en handhaving

Informatie-uitwisseling Op de bij de gemeenschappelijke regelingen gebruikelijke wijze worden de financiële stukken door de deelnemende gemeenten goedgekeurd.


Pagina 124 van 189

Risico's De ODA heeft voor 2018 en de jaren erna een begroting / financieel meerjarenperspectief opgesteld en een duidelijk overzicht van verwachte risico’s. Hieraan gekoppeld volgt ook een kwantitatieve bepaling van deze financiële risico’s en een beoordeling van het benodigde weerstandsvermogen om deze risico’s op te kunnen vangen. Vooralsnog is dit weerstandsvermogen als voldoende beoordeeld.

Geen verbonden partij.

Naam PPS WRS CV

Vestigingsplaats Winterswijk

Doel PPS WRS CV is in 2004 opgericht met het doel een aantal projecten uit te voeren waarmee invulling wordt gegeven aan de beoogde herontwikkeling van het centrumgebied in Winterswijk.

Betrokkenen Met drie andere partners heeft de gemeente de publiek-private samenwerking (PPS) Winterswijk Regio Stad (WRS) gevormd. De andere partners zijn de woningbouwvereniging De Woonplaats, Bouwfonds/Rabo Vastgoed en OBW BV. In 2010 is Bouwfonds/Rabo Vastgoed uitgetreden.

Bestuurlijk belang De rechtsvorm van deze PPS is een CV/BV constructie. De partners nemen als commanditaire vennoot deel aan de PPS en hebben via een beherend vennoot, WRS BV, zeggenschap over de PPS. De hoofdentiteit is een commanditaire vennootschap, waarin de partners elk voor 32% als commandiet deelnemen. In deze CV neemt de beherend vennoot deel voor 4%. In WRS BV nemen de partners weer elk voor 33% deel. Voor de deelneming in WRS BV is door de gemeente in 2005 de besloten vennootschap Gemeente Winterswijk Regiostad Participatie BV opgericht. De ambtelijk vertegenwoordiger van de gemeente in PPS WRS is directeur van deze gemeentelijke BV.

Financieel belang Als aandeelhouder brengt de gemeente kapitaal in. Deze inbreng is gelimiteerd op een maximaal bedrag van € 1.000.000. Tot en met 2013 is aan vermogen € 770.000 ingebracht. In 2013 is een restitutie van € 300.000 ontvangen. Afhankelijk van de beëindigingsafspraken die moeten worden uitgewerkt kan de te ontvangen restitutie hoger uitvallen (ca. € 100.000).

Ontwikkelingen Doelstelling was dat de grondexploitatie door Impuls winst zou opleveren. In 2009 werd definitief duidelijk dat de onderneming tot financieel verlies zou leiden. In april 2009 hebben de aandeelhouders unaniem besloten om de verliezen niet verder te laten oplopen en om de PPS te beëindigen. De beëindiging is ultimo 2016 nog niet gerealiseerd. De samenwerkingsovereenkomst die ten grondslag ligt aan de PPS is op 1-1-2015 afgelopen. Voor de beëindiging van de PPS als bedrijf moeten nog afspraken worden gemaakt over de afwikkeling van het project Spekende fase 2. Het uitgangspunt is dat Spekende fase 2 nog als project wordt gerealiseerd door de PPS.

Relatie tot begroting Programma 4 Ruimtelijk ontwikkeling kern, verkeer en vervoer

Informatie-uitwisseling Via de informatievoorziening in relatie met de P&C-cyclus wordt de raad geïnformeerd over de stand van zaken en de lopende afbouwontwikkelingen.




Pagina 125 van 189

Naam ROVA

Vestigingsplaats Zwolle

Doel Het bevorderen van en/of het (doen) realiseren van integraal afvalketenbeheer en het leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het terrein van het verwijderen van afvalstoffen, waaronder begrepen beleidsondersteuning en collectieve aanbestedingen ten behoeve van de deelnemende overheden (gemeenten, de Regio IJssel – Vecht en andere samenwerkingsverbanden). Overzicht 1. Vanuit de zorgtaak van de deelnemende overheden (gemeenten, de Regio IJssel – Vecht en andere samenwerkingsverbanden) en het daarmee samenhangende economisch belang, ten algemene nutte werkzaam te zijn op het gebied van de inzameling, bewerking en verwerking van afvalstoffen, de reiniging en de gladheidsbestrijding, alsmede op het gebied van direct of indirect daarmee verband houdende andere milieuvelden en de onderhoudstaken in de openbare ruimte..

Betrokkenen De aandeelhouders van ROVA 20 gemeenten in de provincies Overijssel, Gelderland, Drenthe, Utrecht en Flevoland, de Regio IJssel – Vecht en Afvalverwijdering Utrecht (AVU).

Bestuurlijk belang Als aandeelhouder hebben wij stemrecht over 290 aandelen. Dat is 3,4% van het totaal.

Financieel belang In 2017 is een dividend van € 209.000 (2016 162.288; 2015 146.558)) over 2016 uitgekeerd. Het eigen vermogen bedraagt op: 31-12-2015 € 30.754.000 31-12-2016 € 35.778.000 Het vreemde vermogen bedraagt op: 31-12-2015 € 51.158.000 31-12-2016 € 50.476.000 Het begrote eigen vermogen 2018 bedraagt op: 01-01-2018 € 29.900.000 31-12-2018 € 31.000.000 Het begrote vreemde vermogen 2018 bedraagt op: 01-01-2018 € 53.900.000 31-12-2018 € 53.900.000 Het begrote resultaat 2018 bedraagt € 4,6 mln.

Ontwikkelingen Vanaf 1 januari 2009 voert de ROVA de uitvoering van de taken huisvuilinzameling, machinale straatreiniging (vegen), kolken reinigen (riolering) en vanaf 2011 de onderhoudstaken in de openbare ruimte voor onze gemeente uit.

Relatie tot Begroting Is opgenomen in programma 4 en 5 Ruimtelijke ontwikkeling in de kern en Innovatie Duurzame energie en Milieu.

Informatie-uitwisseling Vindt plaats op alle relevante niveaus: van de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden op ‘werkvloerniveau’ tot aan de aandeelhoudersvergadering.

Risico's ROVA verzorgt de uitvoering van de reinigingstaken voor de deelnemende gemeente. Het accent ligt niet op het door ROVA zelf uitvoeren van de werkzaamheden. Als marktpartijen dit voordeliger kunnen, worden werkzaamheden uitbesteed. Om niet volledig afhankelijk te zijn van de markt, beschikt ROVA zelf over een uitvoerend bedrijf. Het risico van de deelneming in ROVA is daarom gering.


Pagina 126 van 189

Naam Coöperatieve Achterhoekse Groene Energiemaatschappij AGEM U.A.


Doel De coöperatie richt zich op: 1. Het ontwikkelen en uitvoeren van duurzame energieprojecten in de

Achterhoek; 2. Het geven van voorlichting over de opwekking en het gebruik van

duurzame energie in de Achterhoek; 3. Het bevorderen van energiebesparing; 4. Het instellen en beheren van een fonds teneinde toekomstige

initiatieven op het gebied van duurzame energie in de Achterhoek te kunnen financieren.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk.

Bestuurlijk belang Het Algemeen Bestuur bestaat uit 8 leden (één lid van het college van burgemeester en wethouders uit elke deelnemende gemeente). Voor Winterswijk is wethouder Gommers lid van het Algemeen Bestuur.

Financieel belang De bijdrage bedraagt in: 2012 € 29.000 2013 € 23.200 2014 € 17.400 2015 € 11.600 2016 € 5.800 Eigen Vermogen per 31-12-2014 : € 308.224 Eigen Vermogen per 31-12-2015 : € 228.944 Eigen Vermogen per 31-12-2016 : € 126.783 Vreemd Vermogen per 31-12-2014: € 296.705 Vreemd Vermogen per 31-12-2015: € 367.593 Vreemd Vermogen per 31-12-2016: € 282.018 Resultaat 2016 : € 115.588 (negatief) Er is nog geen (meerjaren) begroting voor 2018-2021.

Ontwikkelingen De laatste financiële bijdrage van 2016 is op verzoek van de AGEM al in januari uitbetaald i.p.v. in oktober. Eind 2016 zijn er twee nieuwe BV’s opgericht onder de coöperatie. Deze betreffen een gemeenten BV voor de levering van energie aan de Achterhoekse gemeenten en een separate BV voor het Energieloket.

Relatie tot Begroting Is opgenomen in programma 5 Innovatie Duurzame energie en Milieu.

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt bestuurlijk plaats in het algemeen bestuur en ambtelijk in het regionaal duurzaamheidsoverleg.

Risico's Het gemeentelijk risico is beperkt tot de financiële bijdrage in de opstartkosten, zoals aangegeven bij financieel belang. De financiële stromen van het energieloket zijn gescheiden van de overige AGEM BV’s.



Pagina 127 van 189

Naam B.V. Winterswijks Energiebureau


Doel Het ten algemene nutte werkzaam zijn op het gebied van het verduurzamen van de lokale energievoorziening door het lokaal sluiten van energiekringlopen, het lokaal benutten van de energetische waarde van groene reststromen uit de regio, het realiseren van duurzame energie ten behoeve van de lokale en regionale samenleving en het in eigen domein behouden van de maatschappelijke waarde van duurzame energie-initiatieven, in samenwerking met maatschappelijke partners en groepen burgers en hiermee de noodzakelijke energietransitie versnellen, een en ander door onder meer het stimuleren, ontwikkelen, produceren, toepassen en leveren van duurzame energie in de regio vanuit het streven naar een duurzame maatschappelijke ontwikkeling.

Betrokkenen De enige andere aandeelhouder van het Winterswijks Energiebureau is B.V, ROVA Duurzaam voor 50%.

Bestuurlijk belang Als aandeelhouder hebben wij stemrecht over 9000 aandelen. Dat is 50% van het totaal.

Financieel belang Het in 2013 gestorte aandelenkapitaal (totaal € 18.000) is het werkkapitaal van de BV. Winterswijk heeft 50% van het werkkapitaal gestort te weten € 9.000. Dividenduitkeringen worden vooralsnog niet verwacht. Het financieel belang beperkt zich voorlopig tot het nominale bedrag van de aandelen ad. € 9.000. Inschatting 2018 1-1-2018 31-12-2018 Eigen vermogen € 18.000 € 18.000 Vreemd vermogen € 0 € 0 Verwacht resultaat 2018 € 0

Ontwikkelingen Het Winterswijks Energiebureau is opgericht op 4 juli 2013.

Relatie tot Begroting Is opgenomen in programma 5 Innovatie Duurzame energie en Milieu.

Informatie-uitwisseling Vindt plaats op alle relevante niveaus: van de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden op ‘werkvloerniveau’ tot aan de aandeelhoudersvergadering.

Risico's Het Winterswijks Energiebureau heeft geen personeel in dienst. Werkzaamheden worden uitgevoerd door personeel van de gemeente en ROVA. Voor (risico dragende) uitvoering van projecten is toestemming nodig van de stuurgroep. Het financiële risico blijft vooralsnog beperkt tot het nominale bedrag van de aandelen ad. € 9.000.

Naam Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers


Doel Doelstellingen zijn: a. Het overeenkomstig de Archiefwet beheren, toegankelijk maken en beschikbaar stellen van de archiefbewaarplaatsen van de deelnemende overheidslichamen b. Het toezicht door de streekarchivaris op het beheer van de niet naar de centrale archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden van de deelnemers als hiervoor genoemd onder a. c. Het in stand houden van en bevorderen van het cultureel erfgoed in het



Pagina 128 van 189

gebied van de Achterhoek en de Liemers in de ruimste zin van het woord.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk

Bestuurlijk belang De leden en de plaatsvervangende leden van het Algemeen Bestuur worden per raadsperiode aangewezen door de gemeenteraden uit de gemeenteraden en de college van burgemeester en wethouders. Wethouder H.J.G. Gommers is lid en wethouder D.W. Aalderink is plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter en twee andere leden, waaronder wethouder H.J.G. Gommers. Allen zijn aangewezen door het algemeen bestuur en bij voorkeur uit verschillende gemeenten. De voorzitter en één lid worden uit het algemeen bestuur aangewezen en één lid op voordracht van de Staring Stichting. Gelijk met de realisatie van het Erfgoedcentrum is ook de bestuurscommissie ingesteld. De bestuurscommissie bestaat uit 3 dagelijks bestuursleden, aangevuld met 2 algemeen bestuursleden en 2 door het Staring Stichting voorgedragen leden. De gemeente Winterswijk wordt door wethouder H.J.G. Gommers vertegenwoordigd in de bestuurscommissie.

Financieel belang De bijdrage van de gemeente is gebaseerd op de begroting van het Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers. Eigen Vermogen: 31-12-2014 € 102.851 31-12-2015 € 129.213 31-12-2016 € 109.791 Vreemd Vermogen 31-12-2014 € 632.373 31-12-2015 € 753.452 31-12-2016 € 920.109

Inschatting 1 januari 2018 31 december 2018 eigen vermogen € 84.896 € 64.292 vreemd vermogen € 436.444 € 412.604

Verwachte financiële resultaat 2018 € 20.604 (negatief)

Ontwikkelingen Er zijn geen actuele ontwikkelingen.


De taken zijn geclusterd in programma 6 Kunst, Cultuur en Erfgoed

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en het algemeen bestuur, in en via de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting en jaarrekening).

Risico's Er is geen sprake van een exploitatietekort. De risico’s zijn gering. De gemeente Winterswijk zal de komende jaren weer archiefmateriaal aanbieden, maar de jaarlijkse bijdrage van Winterswijk staat vast tot en met 2018.

Naam Sociale Dienst Oost Achterhoek

Vestigingsplaats Groenlo

Doel De gemeenschappelijke regeling Sociale Dienst Oost Achterhoek (SDOA) voert de participatiewet, Ioaw/z en aanverwante regelingen uit.

Betrokkenen Sociale Dienst Oost Achterhoek heeft drie deelnemende gemeenten, te weten

Programma 7: Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening


Pagina 129 van 189

Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk.

Bestuurlijk belang De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur en in het dagelijks bestuur. Leden de heer D.W. Aalderink (AB en DB) en mevrouw I.G. Saris (AB).

Financieel belang De exploitatiebijdrage over 2016 bedroeg € 2.356.000, voor het overige betreft het hier grotendeels de doorbetaling van rijksbudgetten. Het eigen vermogen bedraagt op: 31-12-2014 € 2.726.000 31-12-2015 € 3.264.000 31-12-2016 € 2.991.000 Het vreemde vermogen bedraagt op: 31-12-2014 € 4.584.000 31-12-2015 € 5.194.000 31-12-2016 € 8.189.000

Inschatting 1 januari 2018 31 december 2018 eigen vermogen € 2.500.000 € 2.000.000 vreemd vermogen € 9.000.000 € 9.000.000

Verwachte financiële resultaat 2018 € 0

Ontwikkelingen De Sociale Dienst Oost Achterhoek is 1 januari 2010 gestart. Door de economisch crisis is het aantal klanten gestegen en de uitstroom verminderd. Naar verwachting zal de stijging van het klantenbestand de komende jaren afvlakken. Een sterke daling van het bestand door het aantrekken van de economie wordt vooralsnog niet verwacht. De focus ligt op uitstroom van klanten, maar ook op het voorkomen van instroom. SDOA is streng aan de poort. De Participatiewet is per januari 2015 ingevoerd. De participatiewet vervangt de Wet sociale werkvoorziening en de Wajong voor zover het mensen met arbeidscapaciteit betreft. Het klantenbestand van SDOA zal door de instroom van nieuwe doelgroepen extra stijgen met naar verwachting 30 tot 60 personen per jaar. Ook is er een stijging vanwege de instroom van statushouders. Sinds 1 juli 2016 heeft SDOA de taken ‘Ontwikkelen en detacheren ‘ van Hameland overgenomen.


Programma 7 Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening.


Risico's De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor een eventueel exploitatietekort

Naam Hameland

Vestigingsplaats Lichtenvoorde

Doel De gemeenschappelijke regeling (openbaar lichaam) Hameland voert de WSW (wet sociale werkvoorziening) uit.

Betrokkenen Hamelandgroep kent vijf deelnemende gemeenten: Aalten, Berkelland, Oost Gelre, Haaksbergen en Winterswijk.

Bestuurlijk belang De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur en in het dagelijks bestuur. Leden de heer D.W. Aalderink (DB en AB) en de heer


Pagina 130 van 189

G.J.W. te Gronde (AB).

Financieel belang De gemeente ontvangt jaarlijks van het rijk een WSW-budget voor de realisatie van WSW plaatsen. De instroom in de Wsw is gestopt per 2015. De subsidie wordt vanaf deze datum berekend aan de hand van het aantal SW ers per gemeente. In 2016 is de ontmanteling van Hameland gestart met het overbrengen van het onderdeel ‘Ontwikkelen en Detacheren’ bij SDOA. Het SW personeel is per 1/1/2017 bij de woongemeente in dienst. In 2017 bestaat Hameland uit de onderdelen ‘beschut binnen’ en concern. SW ers met een tijdelijk dienstverband zijn nog bij Hameland in dienst. Exploitatietekort Hameland: Hameland wordt ontmanteld in 2018. Voor 2017 moeten we er rekening mee houden dat Hameland geen sluitende exploitatie zal hebben. De begroting 2017 voorziet voor de overblijvende onderdelen in een operationeel resultaat van - € 207.000 ( Aandeel Winterswijk € 57.000) Eigen Vermogen: per 31-12-2015 : € 279.000 per 31-12-2016 : € 279.000 Vreemd Vermogen: per 31-12-2015 : € 10.032.000 per 31-12-2016 : € 8.087.000 In de loop van 2017 zal er gestart worden met de liquidatie van Hameland. Dit maakt het lastig om in te schatten hoe Eigen en Vreemd vermogen zich zullen ontwikkelen.

Ontwikkelingen In 2018 zal Hameland geliquideerd worden. De GR is halverwege 2017 bijna ‘leeg’.


Programma 7 Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening.


Risico's Deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor een eventueel exploitatietekort.

Naam Stadsbank Oost Nederland

Vestigingsplaats Enschede

Doel De bank is een kredietbank als bedoeld in de Wet op het Consumenten Krediet en heeft tot doel om een, zowel vanuit een bedrijfseconomische alsook maatschappelijke optiek bezien, verantwoord pakket van al dan niet, financiële dienstverlening aan te bieden aan, in het bijzonder, de ingezetenen in haar rechtsgebied.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Almelo, Berkelland, Borne, Bronckhorst, Dinkelland, Enschede, Oost Gelre, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Lochem, Montferland, Oldenzaal, Oude IJsselstreek, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden en Winterswijk.

Bestuurlijk belang De Gemeente Winterswijk vertegenwoordigd in het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. Lid is de heer D.W. Aalderink.

Financieel belang Rekening: Er is geen exploitatietekort, dus ook geen beroep op de gemeenten.


Pagina 131 van 189

Voor 2017 is een bedrag van € 337.801 begroot. Dit bedrag is onderdeel van het budget voor bijzondere bijstand/minimabeleid en staat niet apart in de begroting. Het eigen vermogen bedraagt: per 31-12-2014 € 1.740.700 per 31-12-2015 € 1.890.900 per 31-12-2016 € 1.698.300 Het vreemd vermogen bedraagt: per 31-12-2014 € 17.963.900 per 31-12-2015 € 17.900.700 per 31-12-2016 € 18.798.800


Verwachte financiële resultaat 2018 € 2.100

Begroting: Wanneer het resultaat daartoe aanleiding geeft, dragen de deelnemende gemeenten, naar rato van het inwoneraantal, het exploitatieverlies.

Ontwikkelingen De Stadsbank speelt in op de vraag naar meer maatwerk. In 2015 is het nieuwe dienstverleningsmodel voorbereid. Dit nieuwe model is januari 2016 gestart.


Programma 7 Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening.


Risico's Gering.

Naam ZOOV


Doel ZOOV is de gezamenlijke uitvoeringsorganisatie van zeven Achterhoekse gemeenten voor Basismobiliteit (doelgroepenvervoer en OV-vangnet). Het team ZOOV Beheer is opdrachtgever namens de gemeenten en contractpartner voor de provincie. De taken van team ZOOV Beheer zijn: - inkoop, aanbesteding en contractmanagement over de ingekochte producten en diensten; - contractpartner voor de provincie voor de uitvoering van het OV-vangnet; - tactische regie voor Basismobiliteit en ontwikkeling van de productformule en communicatie - financiële afwikkeling: verdeling en doorbelasting van de uitvoeringskosten naar opdrachtgevers (gemeenten en provincie) Team ZOOV Beheer is per 1 september 2016 onderdeel van de gemeente Winterswijk.

Betrokkenen De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en de provincie Gelderland.



Pagina 132 van 189

Bestuurlijk belang De gemeenten hebben een Samenwerkingsovereenkomst Basismobiliteit regio Achterhoek met de provincie over de uitvoering van het sociaal-recreatief Wmo-vervoer en het OV-vangnet. De gemeenten hebben de onderlinge samenwerking vastgelegd in de Samenwerkingsovereenkomst Uitvoering Basismobiliteit Achterhoek. Deze overeenkomsten lopen tot en met 31 december 2019. De gemeenten hebben de uitvoeringstaken van Basismobiliteit gemandateerd aan de gemeente Winterswijk. De provincie heeft de uitvoeringstaken van het OV-vangnet gemandateerd aan de coördinator van team ZOOV Beheer. De Stuurgroep ZOOV bestaat uit wethouders van de deelnemende gemeenten, en de gedeputeerde als agendalid. De Stuurgroep ZOOV adviseert de gemeente Winterswijk over de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst. De wethouder van de gemeente Winterswijk neemt deel aan de bovenregionale Bestuurlijke Adviesgroep Basismobiliteit van de provincie. Het beleid van Basismobiliteit ligt bij de afzonderlijke gemeenten resp. de provincie.

Financieel belang De uitvoeringskosten van team ZOOV Beheer en de gecontracteerde marktpartijen worden volgens een vaste verdeelsleutel onder de opdrachtgevers (gemeenten, provincie en derden) verdeeld. Gemeente Winterswijk treedt hierbij op als kassier.

Kostenraming ZOOV 2018

ZOOV Beheer 400.000

vervoercentrale

550.000

vervoer 7.950.000

Totale kosten

8.900.000

Bijdrage Winterswijk 938.333

Bijdrage provincie

1.128.000

Bijdrage andere gemeenten 6.833.667

Totale bijdragen

8.900.000

Ontwikkelingen De uitvoering van ZOOV omvat het sociaal-recreatief Wmo-vervoer, het vervoer van medewerkers van de voormalige Hameland, het leerlingenvervoer en een deel van het jeugdwet-vervoer.

Relatie tot Begroting Programma 8 Basismobiliteit

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats op 3 niveaus: - Ambtelijk in de werkgroep ZOOV, bestaande uit beleidsmedewerkers

Basismobiliteit van de deelnemende gemeente en de provincie; - Bestuurlijk in de stuurgroep ZOOV, bestaande uit wethouders

Basismobiliteit van de deelnemende gemeente en de gedeputeerde als agendalid;

- Bestuurlijk in de bovenregionale Bestuurlijke Adviesgroep Basismobiliteit, bestaande uit bestuurlijke vertegenwoordigers van de Gelderse regio’s en de gedeputeerde.

Team ZOOV Beheer rapporteert elke kwartaal aan de colleges en stelt een jaarrapportage op.

Risico's De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor het door hen bij ZOOV ingekochte vervoer en voor hun deel in de kosten van team ZOOV Beheer en de Vervoercentrale (ZOOV Reisplanner).


Pagina 133 van 189


Programma 9: Sport


Naam GGD Noord- en Oost- Gelderland


Doel GGD Noord- en Oost-Gelderland is de gezondheidsdienst van 22 gemeenten met als doel het bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van alle inwoners (publieke gezondheidzorg). De GGD is belast met de gemeentelijke taken genoemd in de Wet Publieke gezondheid en jeugdgezondheidszorg (voor alle gemeenten behalve Apeldoorn). Het is een gemeenschappelijke regeling waar de gemeente Winterswijk vertegenwoordigd is in zowel het dagelijks bestuur als het algemeen bestuur.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Elburg. Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lochem, Montferland, Nunspeet, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Voorst, Winterswijk en Zutphen.

Bestuurlijk belang De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur door wethouder I.G. Saris.

Financieel belang In 2017 bedroeg de inwonerbijdrage die wij aan de GGD moeten betalen € 405.587. In 2018 bedraagt de inwonerbijdrage in totaal € 406.778 (€ 14,07 per inwoner). Daarvan is € 199.197 voor de algemene gezondheidszorg (€ 6,89 per inwoner) en € 207.581 voor de Jeugdgezondheidszorg (€ 7,18 per inwoner). Het eigen vermogen van de GGD bedraagt per 31 december 2014 € 3.145.000 per 31 december 2015 € 2.948.000 per 31 december 2016 € 2.825.000 Het vreemd vermogen bedraagt per 31 december 2014 € 3.887.000 per 31 december 2015 € 3.042.000 per 31 december 2016 € 3.565.000



Ontwikkelingen De gemeenschappelijk regeling is in 2016 gewijzigd. De jeugdgezondheidzorg 0-18 jaar is een GR-taak, tenzij gemeente aangeeft deze taak niet of niet geheel door GGD uit te laten voeren. Dat moet minimaal twee jaar van te voren aangegeven worden, zodat GGD hier tijdig op kan inspelen.


Programma 10 Maatschappelijke participatie en zorg.

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en algemeen bestuur en op grond van in de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting en jaarrekening). Vastgelegd is dat de raad altijd informatie kan vragen.

Risico's Gelijk bij de andere gemeenschappelijke regelingen vooral financieel, doordat een meerderheid in het AB beslist over nieuw beleid. Het AB heeft de indexeringssystematiek vastgesteld voor de periode 2017-2020. Jaarlijks


Pagina 134 van 189



Naam N.V. Nuon Energy

Vestigingsplaats Amsterdam

Bestuurlijk belang Nuon Energy geen verbonden partij meer.

Naam N.V. Alliander

Vestigingsplaats Arnhem

Doel Alliander is een netwerkbedrijf. De voornaamste taak is de distributie van energie aan 2,8 miljoen klanten in grote delen van Nederland. Alliander bestaat uit de onderdelen: Liander, Liandon, Liandyn en Alliander AG. Liander is met meer dan 90% van de omzet het grootste bedrijfsonderdeel van Alliander. Liander verzorgt het netwerkbeheer. De kernactiviteiten van Liandon zijn advies, projecten, onderhoud en beheer van hoogspanning, complexe middenspanning, gas en industriële installaties. Liandyn is de partner voor inrichting van openbare ruimtes. Liandyn ontwerpt, installeert en beheert licht- verkeers en cameravoorzieningen. Alle financiering wordt geregeld via Alliander (moeder). Voor 2015 is de strategie van Alliander gericht om klantentevredenheid verder te bevorderen. De uitval en storingen te verminderen.

Betrokkenen De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland, Friesland, Noord-Holland en de gemeente Amsterdam. Zij houden gezamenlijk ruim driekwart van de in totaal ruim 131 miljoen aandelen. Het overige deel wordt gehouden door circa 65 kleinere, gemeentelijke aandeelhouders en de provincie Flevoland. De gemeente Winterswijk heeft een gelijk aantal aandelen Alliander als in het verleden aandelen Nuon n.v.

Bestuurlijk belang Er is geen specifiek bestuurlijk belang anders dan dat we als aandeelhouder een stemrecht hebben over 436.930 aandelen. Dat is 0,319% van het totaal.

Financieel belang De netto-winst van het 1e halfjaar 2016 is 232 miljoen euro (2015 – 161 miljoen) Deze meeropbrengst is het gevolg van een boekwinst op de verkoop van Edinet. Het resultaat na belastingen (exclusief deze bijzondere post) daalde

presenteert het DB in december de Uitgangspuntennota voor de volgende begroting. Daarin doet het DB een voorstel hoe de begroting wordt aangepast aan de loon- en prijsontwikkeling. Het DB geeft ook de ontwikkeling weer van de inkomsten van de gemeenten uit het Gemeentefonds. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan het verzoek van de Achterhoekse gemeenten om rekening te houden met de ontwikkeling van de gemeentelijke inkomsten. De GGD volgt hierbij echter de Apeldoornse methode, waarbij de prognoses steeds aan de hand van de laatste schattingen worden geactualiseerd. Dit in tegenstelling tot de Achterhoekse gemeenten die dat een jaar later doen. De indexering wordt steeds achteraf aangepast aan de feitelijke kostenontwikkelingen. Hierdoor bestaat de kans dat achteraf een hogere inwonerbijdrage verschuldigd is dan begroot.





Pagina 135 van 189

met 52 miljoen ten opzichte van 2015 Dividendbeleid: 45% van het resultaat wordt uitgekeerd aan dividend (echter niet over de “papieren boekwinst”). Ook moet tevens rekening gehouden met de minimum solvabiliteitseis van 30%. In 2016 is een dividend van € 271.495 (2015 397.000) ontvangen. Op de tarieven hebben de aandeelhouders geen invloed. Het tariefbeleid is vastgesteld door de minister van EZ. De tarieven komen tot stand door de kosten en efficiency van 9 netwerkbeheerders met elkaar te vergelijken het gemiddelde is bepalend voor de tariefstelling voor een nieuwe periode van 2 jaar. De tarieven staan onder streng toezicht van toezichthouder de Energiekamer NMA. Bij tarieven is de efficiëntie van het bedrijf van groot belang. De cijfers over 2014 zijn in de aandeelhoudersvergadering op 8 april 2015 door Alliander bekend gemaakt. Eigen vermogen voor winstbestemming: 31-12-2013 3.375 miljoen 31-12-2014 3.579 miljoen 31-12-2015 3.687 miljoen Vreemd vermogen incl. verplichtingen: 31-12-2013 4.173 miljoen 31-12-2014 4.093 miljoen 31-12-2015 4.039 miljoen

Ontwikkelingen Ontwikkeling om distributie van energie uit duurzame energiebronnen zoals biogas, zon, wind, water en getijde mogelijk te maken. Ontwikkelingen als de toename van kleinschalige decentrale opwek en de opkomst van de elektrische auto leiden er toe dat de energiehuishouding steeds complexer wordt. Hiervoor moeten noodzakelijke aanpassingen in het netwerk plaatsvinden.

Relatie tot Begroting Is opgenomen bij programma 13. Financiën.

Informatie-uitwisseling Vindt plaats op een bij een bedrijf gebruikelijke wijze (aandeelhoudersvergadering).

Risico's Productie en handel zijn commerciële activiteiten met daarbij behorende risico’s. Het klantenbestand heeft echter een gebonden karakter, dit in tegenstelling tot de energieleverancier. De gemeente Winterswijk is niet aansprakelijk voor de eventuele tekorten van Alliander.

Naam N.V. Vitens


Doel Winning, productie, transport, verkoop en distributie van water, alsmede het verrichten van alles wat met de publieke watervoorziening verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Voorts heeft de vennootschap tot doel het deelnemen in, het voeren van bestuur over en het financieren van andere ondernemingen en vennootschappen, mits dit in enigerlei betrekking staat tot hetgeen hiervoor is omschreven. Eind 2014 had Vitens 2,49 miljoen aansluitingen en 48.000 km leidingnet.

Betrokkenen De provincies Gelderland en Overijssel en vele gemeenten in de provincies Drenthe, Flevoland, Gelderland, Noord-Holland, Utrecht, Overijssel en Zuid-Holland.

Bestuurlijk belang De aandeelhoudersgroep Gelderland en Overijssel (provincies en gemeenten) en de provincie en gemeenten van Hydron Midden-Nederland hebben een vrijwel gelijkwaardige positie als aandeelhouder in de vennootschap. De gemeenten van Hydron Flevoland bezitten het restant van de aandelen (8,30%). De gemeente Winterswijk bezit 32.046 aandelen. Dit is 0,638% van


Pagina 136 van 189

het totaal van de uitgegeven 5.022.404 aandelen.

Financieel belang De wateromzet is 349 miljoen m3 per jaar. Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. De dividend uitkering over 2015 (uitbetaald in 2016) is € 122.736. (2014 € 93.254). De te ontvangen rente over de achtergestelde lening wordt elk jaar lager omdat jaarlijks een deel van de lening wordt afgelost Het rentepercentage komt overeen met het gemiddelde rentepercentage over 10-jaars Nederlandse staatsleningen over de 5 voorafgaande staatsleningen, vermeerderd met 100 basispunten. Over 2016 is het gemiddeld rentepercentage 2,50%. (2015 – 2,97%)Het saldo van de achtergestelde lening bedraagt per 31 december 2015 € 859.320. Eigen vermogen (volgens opgave van Vitens): 31-12-2014 421,2 miljoen 31-12-2015 471,7 miljoen 31-12-2016 441,3 miljoen Vreemd vermogen incl. verplichtingen(volgens opgave Vitens): 31-12-2014 1.292,5 miljoen 31-12-2015 1.242,7 miljoen 31-12-2016 1.292,8 miljoen

Ontwikkelingen In juli 2009 is de drinkwaterwet door de 1e kamer aangenomen. De wet is volgens Vitens een erkenning voor de goede kwaliteit van het Nederlandse drinkwater. De belangrijke onderwerpen uit de wet en de ministeriële regelingen moeten nog verder worden uitgewerkt.

Relatie tot Begroting Is opgenomen bij programma 13 Financiën.


Risico's Drinkwaterlevering kent een gebonden klantenbestand. Dit maakt dat het risicoprofiel minder groot is dan bij activiteiten in een geliberaliseerde markt.

Naam N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten

Vestigingsplaats Den Haag

Doel De BNG is een bank van de overheid en voor het maatschappelijk belang. De missie en strategie is behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en semipublieke domein. Behalen van een redelijk rendement voor aandeelhouders.

Betrokkenen Het Rijk, de provincies, gemeenten en nog enkele andere overheidsinstanties.

Bestuurlijk belang Er is geen specifiek bestuurlijk belang anders dan het stemrecht over 17.199 aandelen. Dit is 0,031% van het totaal. Het totaal aantal uitstaande aandelen is 55.690.720.

Financieel belang Het aandeel van onze gemeente in het uitgekeerde dividend 2016 bedroeg € 17.542 (2015: € 9.803 en 2014: € 21.840). De nettowinst over 2015 bedraagt € 235 miljoen (2014: € 136 miljoen). Eigen vermogen voor winstbestemming: 31-12-2013 3.430 miljoen 31-12-2014 3.587 miljoen 31-12-2015 4.177 miljoen Vreemd vermogen incl. verplichtingen: 31-12-2013 127.753 miljoen


Pagina 137 van 189

31-12-2014 149.895 miljoen 31-12-2015 145.328 miljoen

Ontwikkelingen De kredietcrisis raakt de BNG amper. Het verscherpte toezicht voor de banken is echter wel van invloed op de BNG. Het eigen vermogen moet met 1 miljard toenemen om aan de nieuwe solvabiliteitseisen te voldoen. Deze eisen moeten in 2018 gerealiseerd zijn.

Relatie tot Begroting Is opgenomen bij programma 13 Financiën.


Risico’s Het financiële risico blijft beperkt tot het nominale bedrag van de aandelen.


Naam Stichting Winterswijk Cultuur Landschap (WCL)


Doel De stichting stelt zich ten doel een bijdrage te leveren aan te formuleren en uit te voeren beleid voor behoud, herstel en ontwikkeling van het buitengebied van Winterswijk. Daarbij wordt uitgegaan van een integrale benadering van vijf thema’s: leefbaarheid, land- en tuinbouw, natuur- en landschapsbeheer, cultuurhistorie, recreatie en toerisme. Ook door het adviseren aan overheden.

Betrokkenen De gemeente Winterswijk, LTO Noord Oost Achterhoek afdeling Winterswijk, het Platform Natuur en Landschap Winterswijk, Gelders particulier grondbezit, de Stichting Particulier Agrarisch Natuurbeheer, NSW-landgoederen Winterswijk e.o., de Recron afdeling Winterswijk, de Stichting Boer en Recreatie, de Adviescommissie Cultuurhistorie, de gezamenlijke belangenverenigingen van het buitengebied, de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, Koninklijke Horeca Nederland afd. Winterswijk voor het buitengebied, Ondernemersvereniging Buitengebied Winterswijk.

Bestuurlijk belang In 2005 is een doorstart gerealiseerd op initiatief van de gemeente Winterswijk. Het werkgebied is verkleind tot enkel de gemeente Winterswijk. De gemeente Winterswijk heeft drie leden in het bestuur (zowel in dagelijks als algemeen): de heren G.J.W. te Gronde (voorzitter) en A. Schoemaker (secretaris) en mevr. J. Ras.

Financieel belang Budget 2017: (goedgekeurde) bijdrage bedraagt € 75.000 (2014 t/m 2016 € 75.000). Het jaarverslag 2016 wordt opgesteld in mei / juni 2017 en is ter goedkeuring voorgelegd aan het AB op 3 juli 2017. Eigen Vermogen Vreemd Vermogen 31 december 2016 € 77.978 € 427.385 Verwachting: Eigen Vermogen Vreemd Vermogen 1 januari 2018 € 75.000 € 200.000 31 december 2018 € 75.000 € 200.000 Resultaat 2018 € 0 Door de financiële afrekening (definitieve vaststelling van de subsidie) van het project Roerdinkhof (vindt plaats in juli/augustus 2017) gaan er wijzigingen optreden. Deze wijzigingen hebben geen invloed op het EV maar wel op de kortlopende schulden, liquide middelen en vorderingen op de


Programma 15: Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ordening


Pagina 138 van 189

provincie.

Ontwikkelingen WCL is voornemens om in 2018 een WCL-symposium te organiseren. WCL blijft bezig met het door ontwikkelen van GLB-ideeën (Gemeenschappelijk Landbouw Beleid) en is vertegenwoordigd in de landelijke en regionale denktank over GLB en Agrarisch Natuurbeheer. WCL heeft opnieuw in Brussel gepleit voor maatwerk voor boeren in kwetsbare gebieden. Daarnaast blijft de WCL (bestuurlijk) de VALA ondersteunen met het opzetten van het Collectief dat gerechtigd is om agrarisch natuur beheer uit te voeren in de hele Achterhoek. WCL bekijkt de mogelijkheden van de Europese subsidieprogramma’s, zoals Leader, POP-3 en Interreg V. Ook fungeert de WCL soms als aanvrager van subsidie voor derden en trekt zelf projecten. Leidraad voor uitvoering van projecten is de Visie 2015 – 2025, welke in 2015 is vastgesteld. WCL heeft een verzoek ingediend bij de gemeente Winterswijk voor een verhoging van de jaarlijkse bijdrage; een verhoging van € 15.000; van €75.000 naar € 90.000 . Dit vanwege de structurele onkosten van het inzamelen van het zwerfafval in het voor- en najaar.

Relatie tot Begroting De activiteiten die de Stichting WCL Winterswijk uitvoert hebben met name betrekking op programma 15 onderdeel Landelijk gebied. In het coalitieprogramma staat een aanbeveling om te zorgen voor meer externe financiering.

Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en algemeen bestuur en (conform statuten) door het jaarverslag. Ook worden periodiek voorlichtingsavonden georganiseerd voor bewoners uit het buitengebied over bepaalde (gemeentelijke) thema’s. Jaarverslagen worden in de maand juni altijd aan de deelnemende partijen (onder andere Gemeente Winterswijk) aangeboden. Er zijn diverse adviezen afgegeven aan onder andere de gemeente Winterswijk.

Risico's Zeer gering. Een meerderheid van het algemeen bestuur beslist over nieuw beleid. Ook door de aanwezigheid van 3 gemeentelijke vertegenwoordigers is directe controle/inbreng aanwezig. Functiescheiding (binnen de Gemeente Winterswijk; rol secretaris en beleidsmedewerker plattelandsontwikkeling) is doorgevoerd. Binnen de St. WCL is het “WCL werkprocessendocument” vastgesteld; WCL werkt met een accountant en een boekhouder. De kans op het “omvallen” van WCL wordt als zeer gering ingeschat. Als dit onverhoopt toch gebeurt en er een positief saldo resteert, dan wordt dit overgemaakt aan die doelen die overeenkomen met de doelen van st. WCL. In geval van een negatief saldo zijn in principe de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk.

Naam Recreatieschap Achterhoek en Liemers in liquidatie

Vestigingsplaats Hummelo

Doel Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme, zulks met bescherming van de natuur en het landschappelijk karakter.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Duiven, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Rijnwaarden, Westervoort, Winterswijk en Zutphen



Pagina 139 van 189

Bestuurlijk belang De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur en het Dagelijks Bestuur. De heer G.J.W. te Gronde is vice-voorzitter van zowel het algemeen- als het dagelijks bestuur. Plaatsvervanger is ing. H.J.G. Gommers.

Financieel belang Voor 2014 en verder wordt geen bijdrage van de gemeenten gevraagd. De verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen: op 31-12-2013 is het eigen vermogen ruim € 87.366 en het vreemd vermogen ruim € 2,3 miljoen.

Ontwikkelingen Het RAL is in 2013 ontmanteld. De recreatiegebieden in de Achterhoek zijn overgedragen aan Leisurelands (voorheen RGV). De fietspaden zijn overgedragen aan de deelnemende gemeenten in het RAL. Het routebureau is onderdeel van St. Achterhoek Toerisme. Recreatiegebied De Bijland is op 9 april 2015 overgedragen aan Watersportcentrum De Bijland. De organisatie is ontmanteld, echter juridisch verkeert het RAL nog in het proces van liquidatie. Onderdeel van het liquidatieplan is het in beeld brengen van de financiële eindsituatie. Zodra de accountant het verslag van het onderzoek naar de deugdelijkheid van de jaarrekeningen 2014, 2015 en 2016 heeft uitgebracht, kan de eindbalans worden opgemaakt. Het totale banksaldo van het RAL per 13 december 2016 is € 680.873.89. Voorgesteld is om de vereffening van het liquidatiesaldo te laten plaatsvinden na 1 januari 2019, als de laatste verplichting ophoudt te bestaan.

Relatie tot Begroting Programma 16 Vrijetijdseconomie

Informatie-uitwisseling Informatie uitwisseling vindt plaats in het algemeen bestuur en de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting, jaarrekening).

Risico's Met de ontmanteling van het RAL is een einde gekomen aan de deelname van gemeente Winterswijk aan deze WGR.

Naam Stichting Achterhoek Toerisme

Vestigingsplaats Statutair Doetinchem, kantoor Borculo

Doel Het verzorgen van regiomarketing, gericht op het uitbouwen van de marktpositie van de toeristisch-recreatieve sector in de Achterhoek. Het vervullen van de functie van route-ontwikkelaar en -beheerder.

Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doesburg, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen

Bestuurlijk belang De heer G.J.W. te Gronde is lid van het bestuur van Stichting Achterhoek Toerisme. Het bestuur is samengesteld uit twee bestuurlijke- en twee ondernemersvertegenwoordigers.

Financieel belang De jaarlijkse bijdrage van gemeente Winterswijk aan Stichting Achterhoek Toerisme bedraagt € 52.000 voor regiomarketing en € 4.000 voor beheer van het routenetwerk. Stichting Achterhoek Toerisme wordt voor ongeveer 33% gefinancierd vanuit het bedrijfsleven. Per 31 december 2016 bedraagt het eigen vermogen € 434.477 en het vreemd vermogen € 612.772. Het exploitatieresultaat over 2016 bedraagt €134.731 negatief.

Inschatting 1 januari 2018 31 december 2018 eigen vermogen € 434.000 € 612.000 vreemd vermogen € 434.000 € 612.000


Ontwikkelingen In 2016 is de organisatie van Stichting Achterhoek Toerisme uitgebreid met een vrijetijdsmakelaar, die in opdracht van de gemeenten ingezet wordt op de


Pagina 140 van 189

uitvoering van de vrijetijdsagenda 2016-2019. Belangrijk aandachtspunt is het betrekken en verbinden van ondernemers in concrete projecten. De participerende gemeenten hebben een positieve evaluatie afgegeven op de resultaten en ontwikkeling van Stichting Achterhoek Toerisme in de afgelopen 4 jaar. Zij hebben ingestemd met het voorstel voor een nieuwe subsidieperiode voor de komende 4 jaar. De komende jaren wil Achterhoek Toerisme voortbouwen op haar fundament en deze verder verstevigen: de regiomarketing, het routebureau en de verbindende factor, met extra aandacht voor informatievoorziening en ontwikkeling en ontsluiting van kennis. Belangrijke samenwerkingspartners zijn de lokale VVV’s, provincie Gelderland, de Euregio en het Nederlandse Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC).

Relatie tot Begroting Programma 16 Vrijetijdseconomie

Informatie-uitwisseling Informatie uitwisseling vindt plaats in het bestuur, in het ambtelijk overleg vrijetijdseconomie, het portefeuillehoudersoverleg vrijetijdseconomie, via een nieuwsbrief en via overlegging van de jaarstukken (begroting, jaarrekening en jaarverslag).

Risico's -

Paragraaf G Grondbeleid

Pagina 141 van 189

De paragraaf Grondbeleid in de begroting en het jaarverslag is verplicht volgens het Besluit Begroting & Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Deze paragraaf dient ten minste te bevatten: • een visie op het grondbeleid in relatie tot de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting; • een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; • een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; • een onderbouwing van de geraamde winstneming; • de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondexploitatie in relatie tot de risico’s van de grondzaken. De gemeente Winterswijk heeft haar grondbeleid niet vastgelegd in een door de raad vastgestelde beleidsnota. Twee keer per jaar wordt in de begroting en de jaarrekening de actuele situatie geschetst. Jaarlijks wordt de financiële prognose van de grondexploitaties geactualiseerd in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties, dat in aansluiting op de jaarrekening wordt samengesteld. Op basis daarvan worden voorstellen gedaan en wordt de koers op het gebied van het grondbeleid waar nodig bijgesteld. De uitvoering van het grondbeleid is volgend op de ontwikkeling van het planologisch beleid. Belangrijke Beleidsdocumenten voor het grondbeleid zijn:

De Structuurvisie Kom Winterswijk 2010 - 2020

De regionale woonvisie Woonagenda 2015 – 2025

Het Regionaal Programma Bedrijventerreinen (RPB) Regio Achterhoek Per ontwikkelingslocatie wordt beoordeeld of de gemeente een actief of faciliterend grondbeleid voert en of samenwerking wordt gezocht met private partijen. Afhankelijk van de planologische mogelijkheden en de vraag worden in het kader van grondexploitatie gronden verworven, bouwrijp gemaakt en uitgegeven voor de functies wonen en werken. In hoofdlijnen resulteert dit in een visie waarbij voor woningbouw hoofdzakelijk ruimte wordt gezocht op inbreidingslocaties. Woningbouw in uitleggebieden vindt nog plaats op een aantal locaties waarvoor al bestemmingsplannen waren vastgesteld. Herontwikkeling van bedrijventerreinen vindt plaats op het voormalige DAV-terrein aan de Wooldseweg en aan de Parallelweg (terreinen v.m. Heva en Leemrijse). In de omgeving van het streekziekenhuis wordt het voormalig Cobercoterrein getransformeerd naar een gezondheidspark. In het noordoosten van de gemeente is een grensoverschrijdend dienstencentrum in voorbereiding, een gezamenlijk project met de gemeente Vreden. In samenwerking met NS Stations wordt het emplacement in de Spoorzone herontwikkeld.

Op 27 mei 2015 is de nieuwe regionale woonvisie onder de naam Woonagenda 2015 – 2025 door de gemeenteraad vastgesteld. Op gemeentelijk niveau is de regionale visie uitgewerkt in de Woonvisie 2016 – 2020, op 21 april 2016 door de raad vastgesteld. De Woonvisie 2016 – 2020 fungeert als basis voor het maken van prestatieafspraken met huurders en met de woningbouwcorporatie. In de Regionale Woonvisie is het aantal woningen waarmee de woningvoorraad in de regio tussen 2010 en 2025 mag toenemen met 10% teruggebracht van 5.900 naar 5.310. In de periode 2010 t/m 2016 zijn in de regio Achterhoek netto 2.763 woningen toegevoegd. Dit betekent dat tussen 2017 en 2025 nog 2.547 woningen netto kunnen worden toegevoegd. Het aandeel van Winterswijk voor de periode 2010 - 2025 was 685, met 10% eraf wordt dat 617. In de periode 2010 tot en met 2016 zijn in Winterswijk netto 260 woningen toegevoegd (saldo nieuwbouw met vermindering door sloop of samenvoeging. Er resteert nog ruimte voor 357 woningen voor de periode 2017-2025. Voor de periode vanaf 2016 zijn er gemeentebreed plannen voor nog 489 woningen. Ten opzichte van de beschikbare plancapaciteit is sprake van een overschot van 132 woningen. Dit noodzaakt ertoe de woningbouwplannen onder de loep te nemen. Met behulp van een stoplichtenmodel wordt een prioritering


Inleiding

Regionale Woonvisie


Pagina 142 van 189

toegekend aan de huidige plannen. Van plannen die geen prioriteit hebben moet op termijn de formele woonbestemming worden afgehaald.

Voor de bebouwde kom van Winterswijk is het planologisch beleid op hoofdlijnen vastgelegd in de Structuurvisie Kom Winterswijk 2010-2020. Deze visie, inclusief uitvoeringsparagraaf, is op 24 februari 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. In de uitvoeringsparagraaf van de structuurvisie is nadrukkelijk aandacht voor de relatie tussen ruimtelijke projecten en toekomstige gebiedsontwikkelingen. Hierdoor is het mogelijk om de kosten van ruimtelijke ontwikkelingen en bovenwijkse voorzieningen (mede) te verhalen op particuliere grondexploitaties. Om gericht aan het uitvoeren van de structuurvisie te werken wordt vanaf 2011 jaarlijks een Meerjaren Investeringsplanning Ruimtelijke projecten (MIR) vastgesteld. De MIR 2016-2025 is door de raad vastgesteld op 28 oktober 2015. In de MIR wordt de actuele stand van zaken gepresenteerd inzake de uitvoering van de investeringsprojecten uit de structuurvisie. Gekeken wordt daarbij naar de kosten van de projecten en naar mogelijke dekkingsmiddelen met inbegrip van kostenverhaal op grondexploitaties.

In aansluiting op de jaarrekening wordt jaarlijks het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG) samengesteld. Het MPG is een meerjarige analyse met aandacht voor de verbanden tussen:

de financiële resultaten van de gemeentelijke grondexploitaties;

de risicoanalyse over de actieve projectenportefeuille;

de benodigde weerstandscapaciteit. Door het MPG worden de risico’s die worden gelopen met het grondbeleid en de grondexploitaties beter en eerder inzichtelijk. Daardoor wordt het mogelijk om doelgerichter en in een eerder stadium bij te sturen op ontwikkelingen. Bij het samenstellen van het MPG worden de exploitatieberekeningen van de complexen geactualiseerd. De geraamde uitgaven die voor de grondexploitaties in de begroting worden verwerkt zijn ontleend aan het MPG.

Het grondbeleid is niet vastgelegd in een door de raad vastgestelde beleidsnota. Aan het grondbeleid wordt vormgegeven aan de hand van beleidsnotities voor (delen van) grondbeleid op tijdstippen wanneer de behoefte aan beleidsbepaling zich voordoet.

Op 19 december 2011 hebben Gedeputeerde Staten het Regionaal Programma Bedrijventerreinen (RPB) Regio Achterhoek vastgesteld. In aansluiting hierop heeft de gemeenteraad op 5 juli 2012 besloten in te stemmen met de Samenwerkingsovereenkomst Bedrijventerreinen Oost-Achterhoek om uitvoering te geven aan het RPB. Een stuurgroep bestaande uit de portefeuillehouders van de vier gemeenten uit de Oost-Achterhoek is ingesteld om de gezamenlijke ontwikkeling te stroomlijnen. Het RPB is gericht op de realisatie van het beleid van Rijk en provincie om te komen tot een herbezinning ten aanzien van het beleid en de programmering van bedrijventerreinen, in verband met de afnemende groei van de beroepsbevolking en de economie in de komende decennia. Concreet moet het beleid worden gericht op:

eerst inbreiden, dan pas uitbreiden;

zorgvuldige plannen en programmeren van de bedrijfsterreinen;

herstructureren van de bestaande bedrijfsterreinen;

aandacht voor (milieu)kwaliteit;

meer regionale samenwerking. In het RPB zijn afspraken gemaakt over onder meer de afstemming van vraag en aanbod van bedrijfsterreinen en de programmering van de herstructurering van verouderde bedrijfsterreinen. De plancapaciteit in de Oost-Achterhoek is daarbij teruggebracht. Volgens het RPB Achterhoek is in Winterswijk ruimte voor uitbreiding in de plannen Vèèneslat Zuid (Industrieterrein fase 3 en Fortuna) en Vèèneslat Noord (Parallelweg voormalig Heva) en voor uitgifte na revitalisering in de plannen Arrisveld, Bedrijvenlandgoed Slinge en Parallelweg 48 (voormalig Leemrijse).

Structuurvisie

Meerjaren Perspectief Grondexploitaties

Beleidsontwikkeling

Bedrijventerreinen


Pagina 143 van 189

Bovenstaande toelichting heeft betrekking op het RPB uit 2011. Momenteel (2017) is een vernieuwing van het RPB in voorbereiding. Arrisveld (circa 5 ha) wordt geheel of gedeeltelijk ontwikkeld tot een gezondheidspark en wordt onttrokken aan de voorraad bedrijventerrein. Voor het emplacement in de spoorzone (bruto circa 5 ha) voorziet het RPB transformatie naar zakelijke dienstverlening, perifere detailhandel en maatschappelijke functies. Op het bedrijventerrein Dennenoord (circa 5 ha) is gestart met een revitaliserings- en transformatieproject. Door de verplaatsing van enkele bedrijven naar elders zal Dennenoord als bedrijventerrein kleiner worden. Een gedeelte van Dennenoord wordt omgezet in natuur. De gemeente heeft vier complexen in exploitatie waar bedrijfskavels worden uitgegeven. In totaal is nog ongeveer 5 ha beschikbaar. De gemeentelijke grondexploitaties voorzien niet in ontwikkelingen voor kantoren en detailhandel. Voor deze voorzieningen biedt het emplacement in de spoorzone mogelijkheden. Een bestemmingsplan voor de ontwikkeling van het emplacement is in februari 2017 in procedure gebracht. In 2016 is aan de Parallelweg opnieuw vorm gegeven met een aanmerkelijk breder tracé. Daardoor is het emplacement aantrekkelijker als vestigingslocatie geworden Op het emplacement is ruimte gereserveerd voor de verlenging van de Dingstraat via een gelijkvloerse kruising over het spoor. In samenwerking met de gemeente Vreden wordt op de landsgrens nabij het bedrijventerrein Gaxel in Vreden een grensoverschrijdend dienstencentrum ontwikkeld. In Groenlo wordt door de gemeenten Oost Gelre en Berkelland het regionale bedrijventerrein De Laarberg fase 2 ontwikkeld. De gemeente Winterswijk ondersteunt deze ontwikkeling, maar participeert niet in dit project. De bedrijvencomplexen aan de Laan van Hilbelink vormen een waardevol cultureel erfgoed, maar er is achterstallig onderhoud en in toenemende mate leegstand. Verpaupering dreigt. Met het project Behoud Industrieel Erfgoed Laan van Hilbelink wordt beoogd het industrieel erfgoed in dit gebied te behouden en er goede (nieuwe) functies in te huisvesten.

PPS WRS De aandeelhouders van PPS WRS hebben in 2009 besloten om deze gezamenlijke onderneming af te bouwen. PPS WRS zal het project Spekende fase 2 nog afronden. Siloterrein In 2015 is een gedeelte van het Siloterrein ingevuld met een nieuwe supermarkt. Voor het resterende gedeelte van het terrein is een bestemmingsplan in voorbereiding dat voorziet in een programma van maximaal 30 woningen en bebouwing voor gemengde doeleinden niet zijnde detailhandel. Spoorzone In de spoorzone is en wordt veel werk verzet. De Parallelweg is vernieuwd en heeft een veel ruimer tracé gekregen. Het voormalig GOLS station is opgeknapt en heeft een woonbestemming gekregen. In het pand zijn appartementen gerealiseerd. Aan de noordzijde van het spoor is een fietspad aangelegd dat de stationsomgeving verbindt met de Wooldseweg. De Museumwerkplaats Transit Oost is gebouwd. Bij het station is het voorplein vernieuwd, is een nieuw busstation aangelegd en zijn de fietsenstallingen beter gepositioneerd.

Driemarklocaties De voormalige locaties van de Driemark worden herontwikkeld. Aandachtspunten zijn hergebruik van een deel van de gebouwen en nieuwbouw door middel van particulier opdrachtgeverschap. Het betreft de locaties Zonnebrink, Prins Hendrikstraat en Boterstraat. Het gebouw aan de Prins Hendrikstraat is gesplitst in twee delen. Een deel heeft een zorgfunctie gekregen en een deel krijgt een woonbestemming. Het gebouw aan de Zonnebrink is eveneens in beeld voor wonen. Het gebouw aan de Boterstraat is gesloopt. Dit terrein wordt een nieuwbouwlocatie.

Herontwikkeling


Pagina 144 van 189

Sanering bedrijventerrein Dennenoord Het bedrijventerrein wordt kleiner door het verplaatsen van een drie tal overlast gevende bedrijven. Het netto bedrijventerrein gaat naar de huidige inzichten in oppervlak terug van ca. 33.500 m2 naar ca. 18.200 m2. De verworven gronden worden herontwikkeld tot natuur. De openbare infrastructuur wordt vernieuwd en mogelijk vindt een herverkaveling plaats.

Transformatie Narcisstraat In de structuurvisie bebouwde kom Winterswijk wordt aangegeven dat het voor de hand ligt om het bedrijventerrein rondom de Narcisstraat om te vormen tot een woongebied, een al lang bestaande wens. In 2010 zijn hiertoe enkele bedrijfslocaties in het gebied verworven. Door de afgenomen behoefte aan woningen is de beoogde transformatie op afzienbare termijn niet haalbaar. In het woningbouwprogramma tot en met 2025 wordt geen rekening gehouden met woningbouw op deze locatie. Onderzocht wordt op welke wijze het gebied Narcisstraat kan worden opgewaardeerd, waarbij ook wordt gekeken naar mogelijkheden om wonen en werken te combineren en naar een goede afstemming met de herontwikkeling van de spoorzone. Waliënsestraat/Singelweg (voormalig Autopalace) Het terrein Autopalace heeft een nieuwe eigenaar. De nieuwe eigenaar wil het oude bedrijfspand slopen en vervangen door 22 nieuw te bouwen woningen. Pelkpark In het project Pelkpark is nieuwe huisvesting gerealiseerd voor de scholen De Kolibrie en De Bataaf ter plaatse van de voormalige sporthal De Pelkwijk. Het terrein waar de scholen zich voorheen bevonden is bestemd voor woningbouw. Vliertuin In het project Vliertuin zijn nieuwbouw voor de basisschool De Vlier en een sportzaal voor de gemeente gerealiseerd. In een latere fase wordt het project Vliertuin afgerond met enige woningbouw.

De Rikker 5-6 / onderdeel fase 5-B (particuliere exploitatie) In fase 5-B van De Rikker worden in totaal 52 woningen gerealiseerd. Het plan nadert zijn voltooiing. In de woningbouwplanning tot en met 2025 wordt geen rekening gehouden met woningbouw in het resterende gebied De Rikker. Eelink In dit gebied zijn kavels voor woningen in het dure segment beschikbaar. Spekende (project PPS Impuls) Verwacht wordt dat Spekende fase 2 in 2018 in uitvoering komt. Bossesteeg In de Bossesteeg is de afgelopen jaren veel verbeterd. Verwacht wordt dat het nog braak liggende terrein in 2017 wordt ingevuld met nieuwbouw. Bilderdijkstraat (particuliere exploitatie) Op het terrein van de voormalige oliehandel Bollen kunnen nog enkele woningen worden gebouwd. Meddo Roetendael plus (particuliere exploitatie) Alle kavels in Meddo Roetendael plus-fase 1 zijn uitgegeven door de ontwikkelaar. Enkele woningen kunnen nog worden gebouwd. Meddo Breehegge Op dit plan zijn nog enkele kavels beschikbaar.

Wonen


Pagina 145 van 189

Brinkheurne, terrein Grijsen, (particuliere exploitatie) In dit plan kunnen 17 woningen worden gerealiseerd. 6 zijn er inmiddels gereed. Terrein Excelsior (particuliere exploitatie) Aan de Anemoonstraat worden ca. 15 woningen gebouwd. Een aantal ervan is gerealiseerd. St. Elisabethgaarde Op een terrein gelegen tussen de St. Elisabethgaarde en de Kobstederstraat is ruimte voor 5 woningen. Plan Morgenzon De gemeente ontwikkelt en realiseert hier een woningbouwlocatie. Het plan is in uitvoering. De uitgifte van kavels verloopt voorspoedig. In totaal komen er circa 80 woningen in het plan.

Fortuna e.o. Op het bedrijventerrein Fortuna is 1,2 hectare gereserveerd om de verplaatsing van een bedrijf vanaf het bedrijventerrein Dennenoord mogelijk te maken. Het valt te verwachten dat er in 2017 geen grond meer vrij beschikbaar is voor uitgifte op Fortuna. Bedrijvenlandgoed Slinge (voormalig DAV terrein Wooldseweg) Het voormalige DAV-terrein wordt tot bedrijvenlandgoed ontwikkeld onder het motto 100% natuur, 100% werken. Het bestemmingsplan is medio 2016 in oorbereiding. Bij het bestemmingsplan hoort een beeldkwaliteitsplan met aandacht voor de landschappelijke inpassing. Parallelweg (voormalig Heva en Leemrijse) De locaties aan de Parallelweg waar voorheen de bedrijven Heva en Leemrijse waren gevestigd zijn beschikbaar voor herontwikkeling voor nieuwe bedrijvigheid.

Hilgelo Het is de bedoeling dat er aan de noordzijde van ’t Hilgelo een hoogwaardige en onderscheidende voorziening komt voor verblijfs- en dagrecreatie. In 2010 is hiertoe een structuurvisie voor ’t Hilgelo samen met de Plan MER en een exploitatieovereenkomst met de projectontwikkelaar vastgesteld door de gemeenteraad. De verdere voortgang is sindsdien afhankelijk van het contracteren van een belegger en/of exploitant voor het project door de ontwikkelaar. Mede door de economisch moeilijke tijden is men daar nog niet in geslaagd. Dit maakt het doorgaan van het project hoogst onzeker. Daarom zijn de benodigde gronden vooralsnog niet verworven en wordt met de verdere uitwerking van het ontwerpbestemmingsplan gewacht tot een exploitant bekend is. Beatrix Gezondheidspark (Arrisveld) De uitbreiding van het Beatrixpark omvat globaal gezien het terrein van de vroegere Cobercofabriek. In samenwerking met grondeigenaar Arrisveld BV is het bestemmingsplan in voorbereiding. Met Arrisveld BV en in samenwerking met het Streekziekenhuis Koningin Beatrix wordt hier het Beatrix Gezondheidspark ontwikkeld.

Werken

Overige


Pagina 146 van 189

Bij de jaarrekening 2016 zijn de exploitatieberekeningen voor de complexen in exploitatie geactualiseerd. De prognose voor deze complexen is als volgt:

boekwaarde 31-12-2016

uitgaven na 2016

opbrengsten na 2016

eindjaar exploitatie

eindsaldo exploitatie

NCW eindsaldo per 31-12-2016

inclusief voorziening

Complex

Grondexploitatie in exploitatie

12 Eelink 4.004.787 1.267.641 6.006.684 2027 679.010 511.983

15 Project Parallelweg 839.071 40.150 832.500 2020 -87.300 49.348

17 Morgenzon -1.087.907 1.088.308 3.052.071 2019 3.225.483 2.986.433

21 Boterstraat 132.572 303.638 570.467 2019 135.696 125.639

24 Pelkpark 442.073 300.103 620.000 2021 -156.782 7.998

54 Fortuna 922.825 311.181 2.222.368 2020 1.034.841 933.866

60 Parallelweg 48 478.118 104.900 625.000 2020 21.571 19.466

91 Bedrijvenlandgoed Slinge 1.660.008 1.067.096 2.471.428 2025 -524.256 187.326

Totaal

7.391.547

4.483.018

16.400.518

4.822.058

In het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties 2016 (MPG 2016), door de raad op 29 juni 2017 vastgesteld, wordt uitgebreid ingegaan op de projecten in de grondexploitatie.

In principe worden in de meerjarenbegroting geen winstafdrachten vanuit de grondexploitatie verwerkt. In de begroting 2017 – 2020 is een uitzondering gemaakt voor het resultaat dat wordt verwacht ten aanzien van Plan Morgenzon. Dit plan verkeert in de uitvoeringsfase en verloopt voorspoedig. Verwacht wordt dat gedurende de jaren 2017 tot en met 2019 jaarlijks een winstafdracht vanuit Plan Morgenzon zal plaatsvinden. Een gedeelte van het verwachte resultaat is verwerkt in de begroting: Jaar Verwachte winstafdracht

Aandeel winst verwerkt in begroting

Bedrag verwerkt in begroting 2017 – 2020

2017 1.600.000 80% 1.280.000

2018 1.300.000 60% 780.000

2019 200.000 40% 80.000

Financiële prognose grondexploitaties

Begroting 2018 - 2021


Pagina 147 van 189

In de begroting 2018 worden budgetten opgenomen voor de uitgaven die in 2018 voor de grondexploitaties worden gedaan. Deze budgeten zijn gebaseerd op het MPG 2016:

Complex Uitgaven 2018

12 Eelink 35.000

15 Parallelweg (vm Heva) 10.000

17 Morgenzon 698.000

21 Boterstraat 86.000

24 IWO Pelkpark 45.000

54 Fortuna 116.000

60 Parallelweg 48 (vm Leemrijse) 11.000

91 Bedrijvenlandgoed Slinge 426.000

Totaal complexen in exploitatie 1.427.000

Binnen de grondexploitatie zijn voorzieningen getroffen voor een aantal complexen. Met deze voorzieningen wordt een aantal voor de toekomst te voorziene verliezen afgedekt. Behalve voor complexen in exploitatie zijn in het verleden ook voorzieningen getroffen voor posities die vanaf 2016 volgens de BBV onder de materiële vaste activa (voormalig NIEGG) dan wel onder het faciliterend grondbeleid moeten worden gerangschikt. Deze voorzieningen zijn ook opgenomen in het overzicht:

Voorziening grondexploitatie

Complex boekwaarde 31-12-2016

Voorzieningen bouwgrond in exploitatie (BIE)

Project Parallelweg 130.000

Bedrijvenlandgoed Slinge 626.000

IWO Pelkpark 150.000

subtotaal complexen in exploitatie 906.000

Voorziening faciliterend grondbeleid 196.000

Voorzieningen complexen in materiële vaste activa

Narcisstraat 452.000

Gaxel 300.000

subtotaal complexen in materiële vaste activa 752.000

Totaal voorzieningen 1.854.000

Project Parallelweg De voorziening is in 2015 op € 130.000 gebracht. Bedrijvenlandgoed Slinge Naast het tekort dat met de voorziening wordt afgedekt is in het verleden al een bedrag van € 750.000 afgewaardeerd op dit complex .

Begroting 2018

Voorziening grondexploitatie


Pagina 148 van 189

Pelkpark Voor het complex Pelkpark is in 2014 een voorziening van € 150.000 getroffen. Nadat is besloten dat de voormalige Kohnstammschool langer in gebruik blijft wordt uitgegaan van een kleiner programma met maximaal 16 woningen.

Particuliere grondexploitaties Bij particuliere grondexploitaties worden de door de gemeente te maken kosten aan particuliere projectontwikkelaars doorberekend op basis van exploitatieovereenkomsten. Het kan voorkomen dat niet alle kosten worden verhaald, bijvoorbeeld doordat achteraf gezien de gemaakte kosten hoger uitvallen dan de vergoedingen die op basis van exploitatieovereenkomsten kunnen worden gedeclareerd of doordat projecten niet volgens plan worden afgerond.

Narcisstraat/Gaxel De complexen Narcisstraat en Gaxel zijn nog niet in exploitatie genomen. Er zijn voor deze gebieden nog geen bestemmingsplannen vastgesteld en nog geen goedgekeurde grondexploitaties. Voor het complex Narcisstraat wordt met de voorziening van € 452.000 het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de WOZ-waarde, die de vrije verkoopwaarde in het economisch verkeer representeert, afgedekt. Voor het complex Gaxel dekt de voorziening van € 300.000 het verschil tussen de verwervingskosten en de waarde bij agrarisch gebruik. Bij de jaarrekening 2017 wordt opnieuw beoordeeld of het niveau van de voorziening moet worden bijgesteld. Bij de samenstelling van de begroting 2018-2021 is er geen aanleiding tot maatregelen ten aanzien van de voorziening.

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor provincies en gemeenten geeft aan dat gemeenten de risico’s voortvloeiend uit de grondexploitaties moeten kunnen opvangen. Er wordt van uitgegaan dat een weerstandsvermogen van € 2,5 miljoen voor de Winterswijkse grondexploitaties toereikend is. Gebruikelijk is dat gemeenten een algemene reserve grondexploitatie hebben die als weerstandsvermogen voor de grondexploitatie dient. De gemeente Winterswijk kent geen algemene reserve grondexploitatie. De reserve grondexploitatie is in 2006 opgenomen in de algemene reserve. Daardoor is er geen separaat weerstandsvermogen voor de grondexploitatie beschikbaar. Winsten op complexen komen na realisatie tot uitdrukking in het rekeningsaldo van de gemeente en worden daardoor rechtstreeks toegevoegd aan de algemene reserve van de gemeente. Voorzienbare verliezen worden in het jaar waarin ze zijn geconstateerd verwerkt in de jaarrekening en ten laste van de algemene reserve van de gemeente gebracht.

De methode van winstneming wordt voor de gemeente Winterswijk beschreven in de paragraaf Grondbeleid en is al jarenlang ongewijzigd. Winst wordt genomen op het moment dat redelijkerwijs zeker is dat er ook inderdaad winst is. Dit gaat als volgt. Een exploitatie wordt financieel verantwoord op basis van boekwaarden. Zodra er kosten worden gemaakt (grondaankopen, bouwrijp maken, rente, etc.) worden deze kosten geactiveerd. Er ontstaat een boekwaarde. Op de balans verschijnen deze als ’voorraden’. Op het moment dat gronden worden verkocht, wordt de opbrengst in mindering gebracht op de boekwaarde. Bij een financieel gezonde exploitatie zijn de opbrengsten groter dan de kosten. Er ontstaat dus een negatieve boekwaarde. Op dat moment wordt nog geen winst genomen. De winst wordt genomen op het moment dat de negatieve boekwaarde de verwachte nog te verrichten uitgaven overtreft. Dan wordt het surplus als tussentijdse winstneming aan de exploitatie onttrokken. In de Notitie Grondexploitaties 2016 heeft de Commissie BBV een aanbeveling opgenomen over het tussentijds winst nemen. De door onze gemeente toegepaste methode voldoet aan de aanbeveling van de Commissie BBV.

Algemene reserve / weerstandvermogen

Methode van winstneming


Pagina 149 van 189

De aanbeveling van de Commissie BBV: De Commissie BBV beveelt voor het tussentijds winst nemen aan dat de lokale afweging tussen het voorzichtigheidsbeginsel en het realisatiebeginsel nader wordt uitgewerkt, bijvoorbeeld in de Financiële verordening. Het voorzichtigheidsbeginsel leidt er immers toe dat realisatie van winst moet worden uitgesteld tot daarover voldoende zekerheid bestaat. Dit betekent echter niet dat pas winst moet worden genomen bij het afsluiten van het grondexploitatiecomplex. Er zijn situaties denkbaar waarbij reeds eerder voldoende zekerheid is voor winst nemen. Volgens het realisatiebeginsel dient in die gevallen de winst dan ook te worden genomen. Hierbij dient de percentage of completion methode te worden gevolgd.

Paragraaf H Algemene middelen

Pagina 150 van 189

Onderstaande tabel geeft inzicht in de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente.

Omschrijving (bedragen *1000)

2017 2018 2019 2020 2021

Tm prognose 2

Begroting Begroting Begroting begroting

Algemene uitkeringen en bijzondere uitkering 65.049 65.788 65.425 65.283 65.092

Lokale heffingen en leges 13.349 13.368 13.191 13.118 13.126

Dividend en rente 3.316 2.705 2.705 2.705 2.638

Overige inkomsten 4.353 4.000 3.856 3.796 3.851

Totaal algemene middelen 86.067 85.861 85.177 84.902 84.707

De algemene uitkering is gebaseerd op de meicirculaire 2017. De daling van de dividend en rente inkomsten komen onder andere door een daling van de dividend inkomsten (Alliander/Rova). De algemene uitkeringen en bijzondere uitkeringen blijven op een gelijk niveau.

Paragraaf H Algemene middelen

Overzicht algemene middelen

Paragraaf I Integriteit

Pagina 151 van 189

Integriteit heeft alles te maken met de kwaliteit van openbaar bestuur. Ook kan integriteit het vertrouwen van burgers in hun gemeente maken of breken. De gemeente moet dus extra aandacht geven aan integriteit, temeer omdat zij werkt met publieke middelen en op veel terreinen een monopoliepositie heeft. Daarbij maken wij onderscheid tussen politieke ambtsdragers en ambtenaren. De politieke ambtsdragers zijn de raadsleden, de wethouders en de burgemeester. Integriteit politieke ambtsdragers De integriteit van politieke ambtsdragers is voor een deel wettelijk geregeld. De Gemeentewet bevat bepalingen over verboden handelingen en het niet deelnemen aan stemmingen. Artikel 2:4 van de Algemene wet bestuursrecht schrijft voor dat elk bestuursorgaan zijn taak zonder vooringenomenheid vervult. Ook moet het bestuursorgaan ervoor waken dat tot het bestuursorgaan behorende of daarvoor werkzame personen die een persoonlijk belang bij een besluit hebben, de besluitvorming beïnvloeden. Voorop staat dat politieke ambtsdagers en ook ambtenaren primair zelf verantwoordelijk zijn voor het naleven van de integriteitsregels. Bij (vermoedens van) integriteitsschendingen wordt van de burgemeester, als ‘hoeder van de gemeentelijke integriteit’, verwacht dat hij daartegen optreedt. Met ingang van 1 februari 2016 is deze rol van de burgemeester in de Gemeentewet verankerd met de bepaling dat de burgemeester de bestuurlijke integriteit bevordert (artikel 170 lid 3). In aanvulling op deze wetgeving zijn er gemeentelijke regels en procedures ontwikkeld. De gemeenteraad heeft op 26 januari 2012 de ‘Gedragscode voor politieke ambtsdragers van de gemeente Winterswijk’ vastgesteld. Deze gedragscode geldt niet alleen voor de burgemeester, wethouders en raadsleden, maar op grond van de ‘Verordening op de raadscommissies’ ook voor de commissieleden en plaatsvervangende commissieleden. De gedragscode is opgesteld op basis van een model van de VNG. In maart 2015 heeft de VNG twee herziene modelgedragscodes gepresenteerd: een voor de bestuurders en een voor de volksvertegenwoordigers. Het is wenselijk om ook de Winterswijkse gedragscode aan te passen. Eind 2017 sturen we hiervoor een voorstel naar de raad. Op 31 oktober 2012 heeft de gemeenteraad het ‘Stappenplan onderzoek en registratie integriteitsschendingen politieke ambtsdragers’ vastgesteld. Het stappenplan moet leiden tot een meer uniforme aanpak bij vermeende of echte schendingen van de integriteit door politieke ambtsdragers. Het voorkomt willekeur en geeft betrokkenen zekerheid dat integriteitskwesties procedureel zorgvuldig worden behandeld. Het presidium heeft op 25 juni 2012 ingestemd met de introductie van een zogenaamde integriteitstoets voor politieke ambtsdragers. Het doel van de integriteitstoets is om problemen juist te voorkomen. Politieke ambtsdragers kunnen in situaties waarin integriteit een rol speelt – bijvoorbeeld bij een mogelijke belangenverstrengeling – contact opnemen met de juridisch controller en de griffier om samen een inschatting te maken van de situatie. Voorts vindt er elk halfjaar een actualisatie van nevenfuncties van alle politieke ambtsdragers plaats. Elke wijziging op dat terrein moet door elke politieke ambtsdrager direct openbaar worden gemaakt. Sinds 2013 organiseert het presidium voor leden van de raad, het college en het managementteam regelmatig een informatieavond over integriteit bij politieke ambtsdragers. De eerstvolgende bijeenkomst staat gepland voor 16 november 2017. Het zal gaan om een interactieve integriteitssessie door prof. dr. J.H.J. (Hans) van den Heuvel. In de B&W-nota’s wordt onder het kopje ‘integriteit’ standaard aandacht besteed aan dit onderwerp. Integriteit ambtenaren De Ambtenarenwet verplicht het college ”een integriteitsbeleid te voeren dat is gericht op het bevorderen van goed ambtelijk handelen en dat in ieder geval aandacht besteedt aan het bevorderen van



Pagina 152 van 189

integriteitsbewustzijn en aan het voorkomen van misbruik van bevoegdheden, belangenverstrengeling en discriminatie”. Het college moet ervoor zorgen ”dat het integriteitsbeleid een vast onderdeel uitmaakt van het personeelsbeleid in ieder geval door integriteit in functioneringsgesprekken en werkoverleg aan de orde te stellen en door het aanbieden van scholing en vorming op het gebied van integriteit”. Op gemeentelijk niveau is de integriteit van ambtenaren allereerst geregeld in de Gemeentelijke Arbeidsvoorwaardenregeling Winterswijk (CAR-UWO). De artikelen 15:1 en 15:1a t/m 15g gaan over de rechten en plichten van ambtenaren. Basisregel is dat de ambtenaar gehouden is zich te gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt. Verder zijn bijvoorbeeld bepalingen opgenomen over het aannemen van geschenken en gelden, over nevenwerkzaamheden en over de af te leggen eed of belofte. Op grond van art. 2.2 lid 3 kan voor aanstelling als vereiste worden gesteld, dat betrokkene in het bezit is van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) als bedoeld in de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens. Deze verklaring wordt gevraagd bij een ambtelijke aanstelling en bij externe inhuur voor langer dan drie maanden. Voor tijdelijke medewerkers die bij het Klant Contact Centrum en Burgerzaken met waardedocumenten (paspoort, ID-kaart, rijbewijs) werken geldt een verscherpte eis. Zij mogen niet eerder met hun werkzaamheden aanvangen dan nadat ze een VOG hebben overgelegd. Externe medewerkers zijn verplicht een integriteits- en geheimhoudingsverklaring te ondertekenen (collegebesluit van 21 april 2015). Onder externe medewerkers wordt verstaan: al het niet-ambtelijk personeel werkzaam onder de verantwoordelijkheid van de gemeente, te weten: stagiaires, werkervaringsplaatsen, uitzendkrachten, payrollers, ZZP-ers of andere wijze van inhuur en gedetacheerde medewerkers bij de gemeente Winterswijk. Verder zijn de volgende gemeentelijke regelingen van kracht: • De Integriteitsregeling gemeente Winterswijk (collegebesluit van 6-5-2008). In deze regeling is een gedragscode voor ambtelijke integriteit opgenomen. • De Regeling openbaarmaking nevenwerkzaamheden en/of financieel belang Winterswijk (collegebesluit van 9-9-2008) en de Regeling openbaarmaking nevenwerkzaamheden en/of financieel belang ambtenaren van de griffie (raadsbesluit van 30-10-2008). In deze regelingen is voor een beperkt aantal ambtenaren de openbaarmaking van nevenwerkzaamheden en/of een financieel belang nader geregeld. • De Regeling melding vermoeden misstanden (collegebesluit van 24-1-2012). Dit is de klokkenluidersregeling van de gemeente. • Het Reglement Vertrouwenscommissie 2013 (collegebesluit van 29 januari 2013).

De gemeente heeft een vertrouwenscommissie die een luisterend oor kan bieden voor een individuele werknemer/klager/hulpvrager van de gemeente Winterswijk. De commissie kan eventueel (indien gewenst) advies geven of bemiddelen. De hulpvraag/klacht kan betrekking hebben op rechtspositionele besluiten of op een aangelegenheid tussen het management en de werknemer. Ook ongewenst gedrag kan bij de commissie worden gemeld. Denk daarbij aan pesten, agressie en geweld, discriminatie en seksuele intimidatie. Een melding ten aanzien van ongewenst gedrag wordt als een interne melding beschouwd gelet op de mogelijkheid ook extern een klacht te melden bij de Landelijke Klachtencommissie Ongewenst Gedrag (LKOG) te Den Haag. Deze commissie is ingesteld door het College voor Arbeidszaken van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

• De Klachtenregeling ongewenst gedrag voor de decentrale overheid 2013 (collegebesluit van 29 januari 2013). Deze regeling heeft betrekking op de hiervoor genoemde klachtbehandeling door de Landelijke Klachtencommissie Ongewenst Gedrag (LKOG) te Den Haag. De klager kan zich ook direct melden tot deze commissie. De commissie onderzoekt de klacht en brengt advies uit aan het bevoegd gezag (in de praktijk is dat de door het college gemandateerde directeur).

Het managementteam stelt jaarlijks een Sociaal Jaarverslag vast. Daarin moet ook van integriteitsschendingen melding worden gemaakt. Ter uitvoering van het integriteitsbeleid is er binnen de ambtelijke organisatie blijvende aandacht voor dit thema. Het thema integriteit is opgenomen in de jaarlijkse MT-cyclus.


Pagina 153 van 189

Ook de Ondernemingsraad vervult een zelfgekozen rol door het management regelmatig over dit onderwerp te bevragen.

Paragraaf J Informatiemanagement

Pagina 154 van 189

In deze paragraaf behandelen wij de volgende onderwerpen : ENSIA Digitale Agenda 2020 Privacy Digitale documentaire informatievoorziening Automatisering

Het doel van ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit) is: “Het verantwoordingsproces over informatieveiligheid bij gemeenten verder te professionaliseren door het toezicht te bundelen en aan te sluiten op de gemeentelijke Planning & Control-cyclus”. Winterswijk doet dit al door in de jaarrekening een paragraaf evaluatie informatiebeveiliging op te nemen. In 2017 heeft Winterswijk de uitnodiging ontvangen om de zelfevaluatie informatiebeveiliging uit te voeren en in te leveren. Voor 2018 zal dan de nieuwe Collegeverklaring informatiebeveiliging, Assurance rapport, rapportages Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie opgeleverd worden.

Winterswijk maakt deel uit van een sterk veranderende samenleving, waarin de steeds verdere digitalisering van de informatievoorziening een van de belangrijkste ontwikkelingen is. De Digitale Agenda 2020 (DA2020) van VNG en KING ondersteunt, ontzorgd en versterkt gemeenten daarbij en doet dat aan de hand van een aantal doelstellingen:

Meer data gedreven werken; De hoeveelheid beschikbare data over onder andere personen en processen is de laatste jaren exponentieel toegenomen. De vraag is hoe wij de juiste informatie uit deze data naar boven kunnen halen en hoe wij deze kunnen aanwenden om interne processen, bedrijfsvoering, beleid en dienstverlening te verbeteren. Big data en data-analyse maken het mogelijk. Zijn we als gemeente goed bezig? Hoe doen wij het ten opzichte van andere gemeenten (waarstaatjegemeente.nl)? Waar helpen we onze burgers werkelijk mee? Een stap verder is aan een bepaalde selectie data waarde toevoegen. Bijvoorbeeld economische activiteiten stimuleren of extra bewustwording in een wijk die achteraan loopt. Of kwetsbare inwoners ondersteunen en in hun kracht zetten.Data gedreven werken vraagt een andere manier van communiceren, een andere zienswijze van de bestuurders. Ook komen er vragen boven zoals welke informatie wordt aangewend om te sturen, hoe staat het met de privacy en halen we de juiste antwoorden uit al die data?

Optimaliseren van gemeenschappelijke infrastructuur;. De dienstverlening en bedrijfsvoering wordt steeds meer gedigitaliseerd. Dat is noodzakelijk om goed te kunnen inspelen op maatschappelijke en technologische innovaties waarmee wij worden geconfronteerd. Digitalisering gebeurt steeds meer in onderlinge samenwerking, via gemeentelijke samenwerkingsverbanden en met ketenpartners. De uitdaging daarbij is om én de gemeentelijke organisatie wendbaar te houden én de ondersteunende Informatievoorziening c.q. ICT voldoende bruikbaar te houden. Die ontwikkeling is alleen maar mogelijk wanneer de gemeente beschikt over een betrouwbare, veilige en robuuste IT-infrastructuur.Het doel van de Gemeenschappelijke Gemeentelijke Infrastructuur (GGI) is het creëren van een veilige, samenhangende digitale infrastructuur, aangesloten op de landelijke gemeentelijke infrastructuur, waardoor samenwerken tussen gemeenten en andere overheden beter, veiliger en makkelijker wordt. Met GGI worden wij ontzorgt en wordt naast betrouwbaarheid en veiligheid ook flexibiliteit gecreëerd. Ook in de toekomst: de GGI vormt de technische basis waarin toegewerkt wordt naar een gemeentelijke cloud. Het realiseren van een GGI is dus een noodzakelijke randvoorwaarde en loopt parallel aan het organiseren van meer gezamenlijke processen en dienstverlening.

Verbeteren dienstverlening inwoners en ondernemers; Gemeenten werken voortdurend aan verbetering van dienstverlening aan inwoners en ondernemers. In het kader van de digitalisering hebben we ons eerst gericht op de diensten en producten die het meest digitaal worden aangevraagd, de toptaken. Daarbij gaat het niet alleen om een overzichtelijke,


ENSIA

Digitale Agenda 2020


Pagina 155 van 189

begrijpelijke gemeentelijke website, maar ook om het stroomlijnen van de interne werkprocessen en koppeling van brongegevens. Bij deze ‘plaatsen tijdonafhankelijke’ dienstverlening staan gemak en veiligheid voorop. De slag om het verminderen van administratieve lasten vraagt om een kritische blik op administratieve processen en systemen. Deze zijn vaak ingericht vanuit de wet, terwijl de omslag is om te beredeneren vanuit de klant. De Digitale Agenda biedt ondersteuning bij het inrichten van processen en systemen op dit klanten ondernemersgerichte perspectief.

Verder brengen van innovatie en onderzoek. Verwelkomen robots straks bezoekers in het gemeentehuis om hen de weg te wijzen? Hoe kunnen we big data inzetten in het ruimtelijk domein? En hoe kunnen we apps gebruiken om de zelfredzaamheid van burgers te ondersteunen? En wat zijn de gevolgen van zelfrijdende auto’s voor de parkeergarages en -plaatsen in de stad? De toekomst komt op ons af! Gemeenten werken aan innovaties met het doel de gemeentelijke dienstverlening aan burgers en bedrijven te verbeteren. Om gemeenten hierbij te faciliteren is door VNG en KING de Pilotstarter gelanceerd. Via de Pilotstarter kunnen partijen met dezelfde vraagstukken of uitdagingen samen mogelijkheden verkennen en hun expertise en ervaringen delen. Deze variëren van het onderzoeken hoe doelgroepenvervoer het beste vorm te geven tot het verkennen van de kansen die blockchain biedt voor een gemeente. Verder wordt er steeds meer onderzoek gedaan op het gebied van alle ontwikkelingen die er spelen, zoals platforms en big data.

Winterswijk zal bij al deze genoemde doelstellingen daar waar (technisch) mogelijk aansluiten.

Het is echter niet alleen een toenemende digitalisering van de informatievoorziening waar Winterswijk mee te maken krijgt. Winterswijk krijgt ook te maken met ontwikkelingen die te maken hebben met landelijke en provinciale weten regelgeving (zoals de Omgevingswet of de invoering van de Generieke Digitale Infrastructuur van de overheid), technologische innovaties (zoals blockchain, zelfrijdende voertuigen of 3D-printen), maatschappelijke trends (zoals een toenemende mate van ondernemerschap, vergrijzing en individualisering) en ontwikkelingen die te maken hebben met steeds hogere verwachtingen van inwoners en ondernemers met betrekking tot de gemeentelijke digitale dienstverlening.

Vraag burgers wat privacy is en er komt een heel scala aan antwoorden. Privacy heeft te maken met ICT, data en bedrijfsprocessen en hoe dit in verband staat met alles, maar wat het feitelijk is blijft onbelicht. Voor Winterswijk betekend privacy: het op een professionele manier omgaan met data. Dit houdt onder andere in met wie je welke data uitwisselt, wie de data wel of niet mag inzien en wat je wel moet en/of niet aan iemand hoeft te vertellen. Volgens de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) moet onze informatiehuishouding op 25 mei 2018 volledig zijn ingericht conform deze nieuwe wet. Dit is de Europese wetgeving die gaat over gegevensbescherming en bescherming van (natuurlijke) personen. In de volksmond wordt dit de privacy wet genoemd. De Algemene Verordening Gegevensbescherming heeft een aanzienlijke impact op gemeenten en (gemeentelijke) organisaties die persoonsgegevens beheren en verwerken. Het is van belang de overgangsperiode tot 25 mei 2018 zo effectief mogelijk te benutten om op tijd te kunnen voldoen aan alle onderdelen van de AVG. Ervaring leert dat geen wetgever ooit te veel tijd geeft voor de implementatie van een wet. De belangrijkste acties zijn de volgende:

1. Als gemeente verantwoording afleggen; 2. Inzicht in alle verwerkingen binnen de gemeente; 3. Rechten van betrokkenen inrichten (recht op inzage, recht op verbetering, recht om vergeten te

worden, recht om te weten welke informatie over hem wordt verwerkt etc.) 4. Voor risicovolle verwerkingen moet een Data Protection Impact Assesment worden opgesteld en in

de werkprocessen zijn verankerd. Alleen invullen is onvoldoende, de risico’s moeten in kaart zijn gebracht en beheersmaatregelen zijn toegewezen en geïmplementeerd aan een procesverantwoordelijke. Ervaring leert dat dit een zeer arbeidsintensief proces is;

5. Opstellen van (privacy) beleid;

Privacy


Pagina 156 van 189

6. Informatiebeveiliging. Ging het in de ENSIA alleen om opzet en bestaan van procedures, met de komst van de AVG moet je de werking ook kunnen aantonen.

Let wel, dit zijn de belangrijkste punten, de daadwerkelijke actiepuntenlijst is beduidend langer. Om vóór 25 mei 2018 gereed te zijn is een strakke planning en een duidelijke verdeling van verantwoordelijkheden onontbeerlijk. Het is onmogelijk om deze veranderingen door te voeren binnen de organisatie zonder de inzet van de medewerkers en managers. Bewustwording moet daarom als een rode draad door het project lopen. Bewust van de wijzigingen, bewust van het belang daarvan en bewust van de gevolgen (waaronder de kosten).

In 2013 en 2014 is het zaakgericht werken in de organisatie geïntroduceerd. Het Zaakgericht werken heeft een grote impact op de bedrijfsprocessen en het verandervermogen van de organisatie. Dit laatste zal ook in 2018 de nodige aandacht vragen. In 2018 zal het beheer – vernietiging van digitale zaken op basis van vernietigingslijsten – verder worden uitgebreid. Het auditen in 2018 zal hopelijk tot resultaat hebben dat tot substitutie kan worden overgegaan. Substitutie geeft de mogelijkheid om uitsluitend digitaal te archiveren. In 2015 is de Archiefinspectie gestart met ‘Horizontale verantwoording gemeentelijke Informatie-huishouding’. De horizontale verantwoording is gebaseerd op de Archief Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) die door de VNG zijn opgesteld in het kader van de Wet Revitalisering generiek toezicht (Wet Rgt). In de KPI’s worden tien indicatoren benoemd op grond waarvan de kwaliteit van de informatiehuishouding van de organisatie kan worden geanalyseerd. In 2018 zullen de aandachtpunten uit het verslag van 2017 worden opgepakt. In 2018 zal de Archiefinspectie opnieuw verslag uitbrengen. Een (mogelijke) aanbesteding van het zaaksysteem zal in 2018 veel energie vragen van de organisatie en in het bijzonder van de teams DIV en Antwoord. Geo-informatie De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) moet als vierde gemeentelijk basisregistratie in 2018 in samenhang komen gekoppeld worden aan de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en Beheer openbare Ruimte (BOR) o.a. groen en wegena reaal. De uniformering en afstemming van gegevens en werkprocessen van de basisregistraties zullen in 2018 verder uitgewerkt moeten worden. Keteninformatie over de teams heen wordt steeds belangrijker. Keteninformatie is een essentiële basis voor de aankomende omgevingswet. oor het eerst geaudit moeten worden. De gemeente zal in 2018 een eerste verplichte interne audit op processen en inhoud moeten uitvoeren.

Enkele algemene trends in de zakelijke ICT mogen hier niet onvermeld blijven, omdat ze in ook in onze organisatie een rol beginnen te spelen. Deze trends zijn: Plaats- en tijd onafhankelijk werken In 2016 is gestart met het project plaats en tijd onafhankelijk werken. Er is gestart met het bouwen van pre-productie omgeving om te onderzoek af alle gebruikte applicaties hier ook geschikt voorzijn. In het 3 kwartaal 2017 wordt de aanbesteding gestart en naar verwachting zal gunning en implementatie in het 4e kwartaal 2017 plaatsvinden. Vanaf 2018 kunnen we dan ook gebruikmaken van de ICT-omgeving die plaats en tijd onafhankelijk werken mogelijk maakt. Systeembeheer Op dit moment werkt de organisatie nog met office 2010. In 2018 loopt het contract met Microsoft af. In 2018 moet dus bepaald gaan worden hoe we verder gaan met Office. Gaan we over naar Office 365 met mogelijke opslag van documenten in de cloud of moet opslag van bestanden in ons eigen datacenter worden gehandhaafd. Het is noodzakelijk om tijd te reserveren voor training/scholing van onze medewerkers voor de nieuwe office omgeving. Er is een steeds meer toenemende vraag naar informatie. Deze informatie moet worden opgeslagen in ons datacenter. De kans is dan ook groot dat de opslagcapaciteit van ons datacenter moet worden vergroot.

Digitale documentaire informatievoorziening

Automatisering


Pagina 157 van 189

Beveiliging

Om de maatregelen, die moeten worden genomen op basis van de Baseline informatie beveiliging gemeenten (BIG), te implementeren moeten ook technische maatregelen genomen worden. Deze materie, die steeds ingewikkelder wordt, vraagt extra inspanning van team Automatisering. Het is dan ook zeer noodzakelijk dat de medewerkers de juiste scholing krijgen om de taken adequaat uit te voeren. Applicatiebeheer In de afgelopen jaren is het beheer van de belangrijkste applicaties meer gecentraliseerd binnen het team Automatisering. De Triple-C-applicaties (zaaksysteem van Green Valley) worden binnen het cluster Externe dienstverlening beheerd. De resterende applicaties worden binnen de betreffende gebruikersafdelingen beheerd. Het aantal applicaties dat binnen het centrale applicatiebeheer valt blijft toenemen. Applicatiesoftware Momenteel wordt voor de ondersteuning van de primaire processen nog steeds hoofdzakelijk met de applicaties van leverancier Centric gedraaid. Deze applicatie worden ondersteund met Oracle. Centric heeft aangekondigd dat er een migratie van Oracle 11 naar Oracle 12 moet plaatsvinden voor 31-12-2018. Planning hiervoor komt in 4e kwartaal van 2017. De ontwikkeling van de applicatiesoftware hangt sterk af van samenwerkingsverbanden met andere gemeenten en ketenpartners. Wij zullen in elk geval mee (moeten) doen aan de ontwikkelingen in de ontwikkelagenda informatisering en de zorgen participatietaken. Steeds meer leveranciers van software stappen over op een ander verdienmodel. Tot op heden kon je de software aanschaffen en kon je de lasten voor rente en afschrijving(afschrijving in 7 jaar) dekken vanuit de exploitatiebudgetten. Na de totale afschrijvingstermijn van 7 jaar kon je de software dan nog steeds gebruiken. Steeds meer leveranciers gaan over op abonnementsvormen. Als je niet meer betaald, mag je de software niet meer gebruiken. Daarbij komt nog dat de kapitaallasten die in het verleden werden doorbelast veel lager uitvallen dan de toekomstige abonnementsbedragen. Deze trend zorgt dan ook voor een behoorlijke kosten stijging. Hiermee is in de begroting van 2018 nog geen rekening gehouden. Rekenkamer onderzoek ICT De gemeenteraad heeft in 2017 door de Rekenkamercommissie een waarderend onderzoek laten doen naar het strategische gehalte en het functioneren van de ICT-functie van de gemeente. Aanleiding voor het onderzoek is een motie, ingediend door de fractie van Winterswijks Belang tijdens de begrotingsbehandeling in oktober 2016. De hoofdvragen van het onderzoek luiden:

Krijgt ICT zowel in het bestuur als in de ambtelijke organisatie van de gemeente Winterswijk de aandacht die het strategisch bedrijfsmiddel verdient

Is de Informatievoorziening – en ICT-organisatie voldoende toegerust op haar takenpakket inclusief alle ontwikkelingen die op gemeenten in het algemeen en dus ook op de gemeente Winterswijk afkomen?

De Rekenkamercommissie verwacht in september 2017 haar rapportage gereed te hebben en aan te bieden aan de gemeenteraad.

Paragraaf K Sociaal Domein

Pagina 158 van 189

De Raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2015 besloten dat de evaluatie van de Reserve Sociaal Domein voor de begrotingsbehandeling 2018 moet plaatsvinden. Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk geworden voor de Jeugdhulp en de Begeleiding. Omdat dit grote onzekerheid met zich mee bracht en er een korting op de Rijksbudgetten doorgevoerd zou worden, is in 2013 besloten een Reserve Sociaal Domein in het leven te roepen om eventuele tekorten binnen de Jeugdhulp en Wmo Begeleiding op te kunnen vangen.

Wij hebben afspraken gemaakt over wat we in onze gemeente verstaan onder het Sociaal Domein. Vastgesteld is de gezamenlijke beleidsvelden van de programma’s Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening (programma 7), Basismobiliteit (programma 8), Maatschappelijke participatie en zorg (programma 10) en Jeugd(zorg) en onderwijs (programma 11) te benoemen als het Sociaal Domein (met uitzondering van de KSB-gelden uit programma 10 en de budgetten voor onderwijshuisvesting uit programma 11).

De financiële uitgangspunten waren:

Budgetneutraliteit: bij de budgetten Wmo, Jeugd en Participatiewet, d.w.z. dat de begrote uitgaven

gelijk waren aan het Rijksbudget;

Trap-op-trap-af: Bij tussentijdse wijzigingen van de Rijksbudgetten ook de uitgavenbudgetten mee

wijzigen;

Rijksbezuinigingen: Het Rijk zou met name de budgetten Jeugd met kortingen (over 3 jaar 15%) overdragen aan de gemeenten. Daarnaast zou er ook een korting van 40% doorgevoerd worden op het budget Rijksbudget Wmo (Hulp bij Huishouden). Besluiten afgelopen jaren

In de afgelopen jaren zijn de volgende besluiten genomen over de Reserve Sociaal Domein.

De Raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2014 een amendement aangenomen waarin wordt aangegeven dat de financiële meevallers in programma 10 in 2013 en 2014 in een reserve worden ondergebracht. De Raad heeft bij de 3e financiële rapportage 2014 ingestemd met het voorstel om de overschotten op de budgetten 2014 binnen het Sociaal Domein toe te voegen aan de Reserve Sociaal Domein De vorming van een bestemmingsreserve Sociaal Domein betekent dat eventuele tekorten op alle onderdelen die tot het Sociaal Domein zijn gerekend, ten laste worden gebracht van deze bestemmingsreserve. De Raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2015 ingestemd om dit af te spreken voor de jaren 2015, 2016 en 2017. Tevens heeft de Raad ingestemd om de overschotten over de jaren 2015 en 2016 binnen het Sociaal Domein toe te voegen aan de Reserve Sociaal Domein.



Pagina 159 van 189

De raad heeft bij de jaarrekening 2015 ingestemd met het voorstel om de kosten, die verbonden zijn aan de

ontmanteling van Hameland voor 100 % uit de Reserve Sociaal Domein te halen.

De Raad heeft tenslotte bij de begroting 2017 ingestemd met het vormen van een Reserve Uitvoeringskosten

SDOA voor de jaren 2017 t/m 2019. De dotatie ad. € 2.389.000 vindt plaats ten lasten van de Reserve Sociaal

Domein. Ook is vanaf de begroting 2017 het principe budgetneutraliteit (Rijksinkomsten = uitgaven)

losgelaten.

Ontwikkeling Reserve Sociaal Domein

Hieronder vindt u schematisch de ontwikkeling van de hoogte van de Reserve Sociaal Domein.

2013

Stand reserve per 1-1-2013 € 0

Toevoeging 2013 € 1.084.500*

Stand reserve per 31-12-2013 € 1.084.500

Belangrijkste onderschrijdingen in 2013:

Lagere uitgaven Hulp bij Huishouden

Lagere uitgaven Regiotaxi

Lagere uitgaven Centrum Jeugd en Gezin (CJG)

2014


Toevoeging 2014 € 2.227.000*


2015


Toevoeging 2015 € 1.740.000*


2013 € 1.084.500

2014 € 3.311.500

2015 € 5.051.500

2016 € 7.316.500


Pagina 160 van 189



Lagere uitgaven Begeleiding

Lagere uitgaven re-integratie

Lagere uitgaven Jeugdhulp

Belangrijkste overschrijdingen in 2015:

Hogere uitgaven Bijzondere Bijstand

Tekorten en kosten ontmanteling Hameland

Hogere uitvoeringskosten SDOA

Hogere uitgaven leerlingenvervoer

Hogere uitgaven / minder inkomsten Regiotaxi

Incidentele formatie drie decentralisaties

2016


Toevoeging 2016 € 2.265.000




Hogere inkomsten rijksbudget BBZ

Lagere uitgaven Begeleiding

Lagere uitvoeringskosten SDOA

Lagere kosten Regiotaxi

Belangrijkste overschrijdingen in 2016:

Hogere uitgaven Bijzondere Bijstand

Hogere uitgaven Algemene Bijstand

Tekorten en kosten ontmanteling Hameland

Frictiekosten instelling

*betreft het saldo van de budgetoverschrijdingen en budgetonderschrijdingen van de budgetten binnen het

Sociaal Domein.

Samengevat

De overschotten op budgetten “Hulp bij Huishouden” en “Begeleiding” hebben in belangrijke mate

bijgedragen aan de toevoegingen aan de Reserve Sociaal Domein. De overschrijdingen (SDOA,

Participatiewet), die ten laste van de Reserve Sociaal Domein zijn gebracht, fluctueren jaarlijks.

De verwachting is dat budgetoverschrijdingen binnen het Sociaal Domein zich in de toekomst niet of slechts

in beperkte mate zullen voordoen doordat:

de budgetoverschrijdingen voor een deel incidenteel waren omdat het kosten betrof die betrekking

hadden op de invoering;

een deel (leerlingenvervoer, bijzondere bijstand, Regiotaxi) van de overschrijdingen inmiddels

structureel verwerkt is in de begroting;


Pagina 161 van 189

voor de structurele hogere uitvoeringskosten SDOA een aparte reserve gevormd is. SDOA heeft in

haar begroting de hogere uitvoeringskosten opgenomen. Deze hogere uitvoeringskosten zijn nog

niet structureel opgenomen in de meerjarenbegroting omdat wij de resultaten van het

organisatieonderzoek willen afwachten.

De enige structurele post waar eventueel nog een budgetoverschrijding kan plaats vinden zijn de uitgaven

Algemene Bijstand.

In het verleden was het uitgangspunt voor het uitgavenbudget als volgt: het Rijksbudget vermeerderd met

het eigen Risico dat de gemeente loopt. Deze budgetten zijn de afgelopen jaren door het college een aantal

keren naar beneden bijgesteld, waardoor het eerder genoemde uitgangspunt teniet is gedaan. De

belangrijkste redenen hiervoor is de verwachting dat het aantal bijstandsgerechtigden afneemt. Deze

verwachting is ingegeven door het feit dat wij volgens de meicirculaire 2016 minder uitvoeringskosten

ontvangen voor de bijstandsgerechtigden.

Meevallers zullen zich vanaf 2017 minder voor gaan doen omdat met ingang van de begroting 2017 de eerder

genoemde budgetneutraliteit is losgelaten en is op basis van ervaringscijfers en toekomstige ontwikkelingen

scherper begroot. Dit betekent dat “bespaarde” bedragen ten gunste zijn gekomen van de

gemeentebegroting.

Tenslotte behoort de aangekondigde korting op het Rijksbudget Jeugd en de Wmo (hulp bij huishouden)

inmiddels grotendeels ook tot het verleden. Waar wij in 2015 een bedrag voor de Jeugdhulp ontvingen van

€ 5.322.079 ontvangen wij in 2018 een voorlopig budget van € 5.815.813. Het Rijksbudget voor de Wmo

(hulp bij huishouden) is in 2018 t.o.v. 2014 met “slechts” 28 % gedaald.

Conclusie

Inmiddels is er een aantal jaren ervaring opgedaan met de door het Rijk overgedragen budgetten Jeugd en

Wmo Begeleiding. Waar in het begin nog sprake was van onvoldoende inzicht in de te verwachten

uitgavenstromen en inkomstenstromen Jeugd en Wmo Begeleiding is door ervaringscijfers dit inzicht

inmiddels wel verkregen. In het begin uitte zich dit door grote verschillen tussen de geraamde uitgaven en

inkomsten in de begroting en de werkelijke uitgaven en inkomsten in de jaarrekening bij de Jeugdhulp en

Wmo Begeleiding wat mede veroorzaakt werd door het uitgangspunt “Inkomsten = Uitgaven”. De Reserve

Sociaal Domein was een geschikt middel om die verschillen te egaliseren. De begroting kan op basis van

ervaringscijfers nu zo samengesteld worden dat er in de toekomst geen grote overschrijdingen of

onderschrijdingen meer bij deze budgetten zullen ontstaan. De budgetten Jeugd en Wmo begeleiding zijn

daarmee vergelijkbaar geworden met andere open eind budgetten binnen onze begroting.

Toekomst

Aangezien het Rijk de ontschotting met minimaal één jaar heeft uitgesteld* heeft de Raad in september 2017

besloten om de ontschotting van het Sociaal Domein ook op te schorten en dit volgend jaar opnieuw te

bekijken.

* De insteek van de Gemeente Winterswijk was om gelijktijdig met het Rijk over te gaan tot ontschotting

van de budgetten Sociaal Domein.

Het Rijk heeft onlangs het volgende besloten:

De voorgenomen overheveling per 2018 van de integratie-uitkering Sociaal domein naar de algemene

uitkering is uitgesteld. Het Rijk heeft ingestemd met het verzoek van de VNG om eerst afspraken te

maken over de structurele indexering van de betreffende budgetten. Besluitvorming daarover is aan

een nieuw kabinet, zodat overheveling naar verwachting niet eerder dan met ingang van 2019 kan


Pagina 162 van 189

plaatsvinden.

Verder heeft de Raad er mee ingestemd om de volgende bedragen beschikbaar te houden in de Reserve

Sociaal Domein:

- Vorming Reserve uitvoeringskosten SDOA € 2.389.000

- Ontmanteling Hameland € 200.000

- Nieuwe situatie SW’ers € 1.300.000

- Innovatie / ontwikkeling binnen Sociaal Domein € 500.000

Totaal € 4.389.000

Het bedrag voor de ontmanteling Hameland is indicatief.

De hoogte van het bedrag voor de nieuwe situatie SW’ers is bepaald aan de hand van de tot nu toe bekende

gegevens over 2017.

De afgelopen jaren is de Reserve Sociaal Domein fors toegenomen en heeft de Raad eveneens besloten een

deel van de Reserve Sociaal Domein vrij te laten vallen ten gunste van de Algemene Reserve.

Bovenstaande betekent dat een bedrag ad. € 2.927.500 vrij valt ten gunste van de Algemene Reserve.

Deze vrijval zal worden verwerkt in de begroting 2018.

De Raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2017 ingestemd met de vorming van een Reserve

Uitvoeringskosten SDOA ad. € 2.389.000.

De ontmanteling voor Hameland staat gepland voor 2017 maar de kans is aanwezig dat dit niet (volledig)

gerealiseerd gaat worden en moeten ook de kosten van de ontmanteling, die in 2018 worden gemaakt ten

laste van de Reserve Sociaal Domein komen. De Raad heeft namelijk ingestemd met het feit dat de

ontmantelingskosten Hameland uit de Reserve Sociaal Domein betaald moeten worden.

Daarnaast is de nieuwe situatie rondom de SW’ers onzeker waardoor wij voorstellen hier ook een deel van de

opgebouwde Reserve voor te reserveren. Wij zijn er bij de berekening van het benodigde bedrag vanuit

gegaan dat na een periode van 2 volledige jaren een goed beeld is ontstaan.

Tenslotte willen wij een bedrag beschikbaar houden voor innovatie en verdere ontwikkelingen binnen het

Sociaal Domein. Met het beschikbaar stellen van dit bedrag kunnen de resterende budgetten Wmo Innovatie

en Wmo Innovatie Wonen vrijvallen.

Gezien het feit dat wij voor de Jeugd en Wmo vanaf 2017 begroot hebben op basis van de ervaringscijfers en

wij, naar verwachting, vanaf 2018 de zorgkosten Jeugdhulp niet meer regionaal gaan verevenen (oorzaak van

de overschrijding in 2016) hoeft voor deze posten geen reserve meer aangehouden te worden. Wij stellen

voor deze lijn voort te zetten. Wel moet een risico worden opgenomen dat de budgetten Jeugdhulp in de

toekomst eventueel een overschrijding, o.a. door dure incidenten, kunnen laten zien. Voor deze

overschrijding kan dan een beroep gedaan worden op het weerstandsvermogen van de gemeente.

De Raad heeft ook ingestemd met het voorstel om naast de overschotten van 2017 ook de overschotten

van 2018 toe te voegen aan de Reserve Sociaal Domein en voor 2018 de tekorten te onttrekken aan de

Reserve Sociaal Domein.

Tenslotte kan aan het nieuwe college ter overweging worden voorgelegd of zij het Sociaal Domein ook in de

toekomst financieel inzichtelijk willen houden. Dit zou gecreëerd kunnen worden door vanaf 2019 een

programma Sociaal Domein op te nemen.


Pagina 163 van 189

Op clusterniveau

2018 2019 2020 2021

U I U I U I U I

p. cluster naam bedrag bedrag Saldo bedrag bedrag Saldo bedrag bedrag Saldo bedrag bedrag Saldo

7

Inkomensondersteuning -1.527 - -1.527 -1.527 - -1.527 -1.527 - -1.527 -1.527 - -1.527

Inkomensvoorziening -8.403 8.853 450 -8.003 8.323 320 -8.192 8.223 31 -8.192 8.223 31

Participatiewet -9.616 8.744 -872 -9.369 8.401 -968 -9.202 8.039 -1.163 -8.956 7.793 -1.163

Re-integratie -3.077 831 -2.246 -2.777 531 -2.246 -2.277 31 -2.246 -2.277 31 -2.246

8 Basismobiliteit -9.718 8.900 -818 -9.718 8.900 -818 -9.718 8.900 -818 -9.718 8.900 -818

10

Algemene Voorziening -804 - -804 -804 - -804 -804 - -804 -804 - -804

Maatwerkvoorziening -6.699 7.597 898 -6.760 7.546 786 -6.822 7.588 766 -6.822 7.690 868

Toegang -1.581 - -1.581 -1.559 - -1.559 -1.559 - -1.559 -1.559 - -1.559

Vrijwilligers en mantelzorg-ondersteuning

-234 - -234 -234 - -234 -234 - -234 -234 - -234

Wet publieke gezondheid -646 - -646 -626 - -626 -602 - -602 -602 - -602

11

Jeugd en speelruimte -14 - -14 -14 - -14 -14 - -14 -14 - -14

Jeugd -51 - -51 -51 -51 -51 -51 -51 -51

Jeugdhulp -5.082 5.816 734 -4.946 5.841 895 -5.053 5.950 897 -5.053 5.983 930

Peuterspeelzalen en Kinderopvang

-35 - -35 -35 - -35 -35 - -35 -35 - -35

13 Gemeentefinanciën 7.398 7.398 7.398 7.398 7.398 7.398 7.398 7.398

-47.487 48.139 652 -46.423 46.940 517 -46.090 46.129 39 -45.844 46.018 174

Een nadere toelichting op de clusters is in de betreffende programma’s opgenomen.

SAMENVATTEND FINANCIEEL OVERZICHT SOCIAAL DOMEIN

Bijlage 1 Meerjarig overzicht begroting

Pagina 164 van 189

Bedragen *1.000

Programma

Begroting

2018

tm

prognose 2

2017

BijstellingenBegroting

2018

Begroting

2019

tm

prognose 2

2017


2019

Begroting

2020

tm

prognose 2

2017


2020

Begroting

2021

tm

prognose 2

2017


2021

1 Bestuur en Veiligheid -3.192 -7 -3.199 -3.195 -24 -3.218 -3.240 -2 -3.242 -3.238 -82 -3.321

2 Vergunningverlening en handhaving -1.516 240 -1.276 -1.517 233 -1.284 -1.519 234 -1.285 -1.518 234 -1.285

3 Economie Industrie -141 -14 -155 -141 5 -136 -141 5 -136 -141 5 -136

4 Ruimtelijke Ontwikkeling in de Kern, plus verkeer -7.118 -231 -7.349 -7.788 -142 -7.930 -8.058 14 -8.044 -8.074 -86 -8.160

5 Innovatie, Duurzame Energie en M ilieu 35 -143 -108 85 -2 82 87 -5 82 87 -5 82

6 Kunst,cultuur en erfgoed -1.956 -93 -2.049 -1.950 -64 -2.014 -1.939 -94 -2.034 -1.908 -94 -2.003

7 Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening -5.314 -62 -5.376 -4.911 -62 -4.972 -4.506 -451 -4.957 -4.506 -451 -4.957

8 Basismobiliteit -850 -164 -1.014 -850 -166 -1.016 -850 -166 -1.016 -850 -166 -1.016

9 Sport -2.593 51 -2.542 -2.579 52 -2.527 -2.556 60 -2.495 -2.575 61 -2.514

10 M aatschappelijke Participatie & Zorg -2.713 -492 -3.205 -2.821 -465 -3.286 -2.816 -467 -3.283 -2.733 -467 -3.200

11 Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs -2.466 298 -2.168 -2.282 293 -1.989 -2.227 291 -1.936 -2.109 289 -1.820

12 Economie centrum -181 -22 -203 -181 2 -179 -181 2 -180 -181 2 -180

13 Financien 36.956 -536 36.420 37.104 -529 36.576 37.268 -528 36.741 36.509 138 36.647

14 Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking -6.990 -567 -7.557 -7.053 -420 -7.473 -7.016 -368 -7.384 -7.014 -391 -7.405

15 Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling -609 9 -600 -610 4 -606 -610 4 -606 -610 29 -581

16 Vrijetijdseconomie -232 -11 -244 -231 30 -201 -207 30 -176 -205 30 -175

Saldo van baten en lasten vo o r bestemming 1.120 -1.746 -625 1.080 -1.253 -173 1.489 -1.442 47 931 -955 -24

Toevoeging bestemmingsreserve Omgevingswet -600 -600 0 0 0

Onttrekking bestemmingsreserve Omgevingswet 200 200 250 250 75 75 75 75

Onttrekking bestemmingsreserve Uitvoeringskosten SDOA 800 800 500 500 0 0

Onttrekking algemene reserve i.v.m. bestemmingsreserve

Omgevingswet600 600 0 0 0

Onttrekking bestemmingsreserve ihkv bezuinigingen 143 143 60 60 0 0

Onttrekking bestemmingsreserve graven 130 130 130 130 130 130 130 130

Saldo van baten en lasten na bestemming 2.193 -1.546 648 1.770 -1.003 767 1.619 -1.367 252 1.061 -880 181

Bijlage 1 Meerjarig overzicht begroting

Bijlage 2 Reserves en voorzieningen

Pagina 165 van 189

Omschijving ( *10 0 0 ) Saldo

0 1- 0 1- 2 0 18

Toe-

voegen

V er-

minderen

Saldo

3 1- 12 - 2 0 18

Saldo

0 1- 0 1- 2 0 19

Toe-

voegen

V er-

minderen

Saldo

3 1- 12 - 2 0 19

Saldo

0 1- 0 1- 2 0 2 0

Toe-

voegen

V er-

minderen

Saldo

3 1- 12 - 2 0 2 0

Saldo

0 1- 0 1- 2 0 2 1

Toe-

voegen

V er-

minderen

Saldo

3 1- 12 - 2 0 2 1

A lgemene reserve

Algemene Reserve - vrij besteedbaar 44.292 0 600 43.692 44.340 0 44.340 45.107 0 45.107 45.359 0 45.359

R ekeningresultaat 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Sub T o taal 44.292 0 600 43.692 44.340 0 0 44.340 45.107 0 0 45.107 45.359 0 0 45.359

Overige bestemmingsreserves

Inzamelingsstructuur huishoudelijk afval 205 205 205 205 205 205 205 205

Bestemmingsreserve dekking ihkv bezuinigingen 472 143 329 329 60 269 269 269 269 269

Bestemmingsreserve stadsuitleg 88 88 88 88 88 88 88 88

Bestemmingsreserve automatisering 324 324 324 324 324 324 324 324

Bestemmingsresrve onderhoud graven 1.376 130 1.246 1.246 130 1.116 1.116 130 986 986 130 856

Reserve Sociaal Domein 4.261 4.261 4.261 4.261 4.261 4.261 4.261 4.261

Reserve SDOA 1.300 800 500 500 500 0 0 0 0 0

Reserve Omgevingswet 0 600 200 400 400 250 150 150 75 75 75 75 0

Reserve stedelijke herverkaveling 0 0 0 0

Sub T o taal 8.026 600 1.273 7.353 7.353 0 940 6.413 6.413 0 205 6.208 6.208 0 205 6.003

Gerealiseerd resultaat 648 648 767 767 252 252 181 181

T o taal eigen vermo gen 52.318 1.248 1.873 51.692 51.691 767 940 51.519 51.519 252 205 51.567 51.566 181 205 51.542

Omschijving (*1000) Saldo

01-01-

2018

Toe-

voegen

Ver-

minderen

Saldo

31-12-

2018

Saldo

01-01-

2019

Toe-

voegen

Ver-

minderen

Saldo

31-12-

2019

Saldo

01-01-

2020

Toe-

voegen

Ver-

minderen

Saldo

31-12-

2020

Saldo

01-01-

2021

Toe-

voegen

Ver-

minderen

Saldo

31-12-

2021

Algemene Voorzieningen

VRZ Uitvoering wet APPA 1.429 78 0 1.507 1.507 78 0 1.585 1.585 78 0 1.663 1.663 78 0 1.741

VRZ Voormalig personeel 2.319 0 265 2.054 2.054 0 241 1.813 1.813 0 145 1.668 1.668 0 145 1.523

VRZ Wadi's 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

VRZ Invulling CAO-gelden OR 102 0 0 102 102 0 0 102 102 0 0 102 102 0 0 102

Sub Totaal 3.850 78 265 3.663 3.663 78 241 3.500 3.500 78 145 3.433 3.433 78 145 3.366

Egalisatievoorzieningen

Rioolrecht egalisatievoorziening 2.276 0 6 2.270 2.270 169 0 2.439 2.439 251 0 2.690 2.690 315 0 3.005

Sub Totaal 2.276 0 6 2.270 2.270 169 0 2.439 2.439 251 0 2.690 2.690 315 0 3.005

Onderhoudsvoorzieningen

Onderhoudsvoorzieningen 1.265 360 411 1.214 1.214 360 411 1.163 1.163 360 411 1.112 1.112 360 411 1.061

Sub Totaal 1.265 360 411 1.214 1.214 360 411 1.163 1.163 360 411 1.112 1.112 360 411 1.061

Totaal voorzieningen 7.392 438 682 7.148 7.148 607 652 7.103 7.103 689 556 7.236 7.236 753 556 7.433

Bijlage 2 Reserves en voorzieningen

Bijlage 3 Investeringen

Pagina 166 van 189

(bedragen x € 1.000)

Prog Werkdoel Uitgaaf Inkomst Uitgaaf Inkomst Uitgaaf Inkomst Uitgaaf Inkomst

4 1043 Rioolbeheer en onderhoud buitengebied 50 50 50 50

4 1060 Beheer en onderhoud bomen in bermen 205 205 205 205

4 1256 Gebouwenbeheer/onderh. Niet openb.d. 300

4 1327 Hakkelerkamp Oost fase 1 50 2.150

4 1402 De Pas herinrichting 50

4 1404 Omgeving gemeentehuis herinrichting 210 1.011

4 1473 Hakkelerkamp oost 2 50 1.888

4 1604 RAL fietspaden (instandhouding) 80

4 1630 Herinrichting Notaristuin 80

4 1646 Zwanenbroekweg en Oosterdorperdiek 263

4 1648 Morkersdriehuisweg 364

4 1660 Meddoseweg(brugvervanging) 50

4 1661 Koningsweg (gedeeltelijke herinrichting) 202 235

4 1664 Beuzenes en Kloosterstraat (herinrichting) 176

4 1666 Hakkelerkampstraat (herinrichting parkeerplaats) 160

4 1674 Rotonde Rikker 100

4 1675 Vredenseweg 121

4 1676 Greuneweg 328

4 1677 Grevinkweg 331

4 377 Haltevoorzieningen openbaar vervoer 750 375

4 994 Herinr. Narcis- Crocusstraat etc. 0 46

5 1634 Duurzame Energie 500

6 506 Subsidie bibliotheekwerk

9 1566 Beheer en onderhoud sportaccomodaties 100 300 630

10 539 WMO individuele voorzieningen 220 220 220 220

14 1214 ICT uitvoering projecten autom.plan 59 366 217 388

14 636 Gebouwenbeheer/onderh.Ambt.app. 250

14 660 Post verzorgen 25

Investeringen (excl. Gro ndexplo itat ie) 3.715 375 2 .732 - 3 .520 - 3 .761 -

4 Grondexploitatie 456 57 1.206 57 391 57 354 57

T o taal investeringen 4.171 432 3 .938 57 3 .911 57 4 .115 57

2018 2019 2020 2021

Bijlage 3 Investeringen

Bijlage 4 Kerncijfers Gemeente Winterswijk

Pagina 167 van 189

In deze bijlage worden de Kerncijfers van Gemeente Winterswijk weergegeven. U ziet de cijfers voor zover aanwezig tot 1 april 2018.


Burgerparticipatie 2014 2015 2016

Spreekrecht publiek bij raadsvergadering 28 14 7

Rondetafelgesprekken 1 0 1

Deelnemers aan het rondetafelgesprek 150 0 145

Raadscafé 0 1 0

Deelnemers raadscafé 0 44 0

Veiligheid 2014 2015 2016

aantal high impact misdrijven * 178 213 208

gemiddeld cijfer veiligheidsbeleving(schaal 1-10) **

8

percentage mensen dat zich wel eens onveilig voelt **

43%

Bron: * jaarverslag politie 2014, 2015 en 2016 Bron: ** onderzoek gemeente Winterswijk 2015

Begin 2018 wordt een hernieuwd onderzoek naar de veiligheidsbeleving in Winterswijk en omgeving opgeleverd.


Vergunningverlening 2015 2016

Omgevingsvergunningen bouw inclusief ontheffingen en overige geïntegreerde vergunningen 171 188

Omgevingsvergunningen kap, vergunningen APV en bijzondere wetten, vergunningen leegstandwet en gebruik gemeentegrond) 627 601

Totaal 798 789

Handhaving

Voor nadere informatie m.b.t. kerncijfers over handhaving wordt verwezen naar het Handhavingsuitvoeringsprogramma en het Handhavingsjaarverslag. Het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2017 is te vinden als bijlage bij de agenda van de commissie Samenleving d.d. 8 december 2016. Het Handhavingsjaarverslag 2016 is op 11 april 2017 vastgesteld door het college van B&W en op 9 mei 2017 ter informatie aangeboden aan de cie. Samenleving.


Vestigingen (per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 tm 64 jaar) 2013 2014 2015 2016

Aantal 122,6 128,1 128,6 132,7

Bron: LISA / CBS

Peildatum: 2017



Pagina 168 van 189


Woningmarkt

Samenstelling woningvoorraad in 2016, naar bouwvorm (%)

jaar Winterswijk Gemeenten

25.000 - 50.000

Provincie Gelderland

Nederland

Eéngezinswoningen (%) 2016 77,5 77,7 74,2 64,5

Meergezinswoningen (%) 2016 22,5 22,3 25,8 35,5

Bron: www.waarstaatjegemeente.nl

WOZ-waarde

WOZ-waarde per 1-1-2016 Winterswijk Gemeenten

25.000 - 50.000

Provincie Gelderland

Nederland

Gemiddelde WOZ-waarde (* € 1.000) 169 220 214 209

Bron: WSG (Systeem Woningvoorraad) Peildatum: Woz-waarde per 1/1/2016

Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid 2011 2012 2013 2014 2015

Geregistreerde ongevallen totaal per 1.000 inwoners -Winterswijk 7,1 7 7,5 6,6 8,0

Bron: WSG (Verkeersveiligheid)

Peildatum: 2010- 2015

Onderhoud kapitaalgoederen Kengetallen wegen 2016 2017 2018

verharde wegen binnen de kom 100 km 101 km 101 km

verharde wegen buiten de kom 0 0 0

zandwegen 0 0 0

fietspaden 39 km 41 km 41 km

vm RAL fietspaden 0 0 0

instandhouding wegen binnen de kom 2,1 km 3,3 km 1,8

instandhouding wegen buiten de kom 0 0 0 instandhouding fietspaden 0 0 0

openbare verlichting 4.680 st 4.751 st 4.751 st

vervanging openbare verlichting 95 st 30 st 30 st

bruggen 8 st 8 st 8 st

vervanging bruggen (autoverkeer) 0 0 0 vervanging brugdekken (autoverkeer) 0 0 0

vervanging voet-/fietsbruggen (dek) 0 0 0

tunnel 1 st 1 st 1 st

http://www.waarstaatjegemeente.nl/


Pagina 169 van 189

Kengetallen riolering en waterbeheer 2016 2017 2018

riolering gemengd en vuilwater 111 km 111 km 111 km

riolering hemelwater 58 km 59 km 60 km

drukriolering persleiding 0 0 0

drukriolering pompunits 0 0 0

kolken 8.720 st 8.750 st 8.775 st

wadi’s 15 st 15 st 15 st

bergingsvijver 10 st 10 st 10 st

aansluitingen riolering 10.300 st 10.350 st 10.400 st

aansluitingen drukriolering 0 0 0

vervanging riolering 0,1 km 1,1 km 2 km

aanleg hemelwaterriolering 1,6 km 1,2 km 2 km

nog af te koppelen verhard oppervlak 1 ha 1 ha 1 ha

inspectie en reiniging riolering 2 km 5 km 5 km

Kengetallen groen 2016 2017 2018

areaal groen 141,8 ha 141,8 ha 143,4 ha

vervanging groen 0,1 ha 0,1 ha 0,1 ha

Bron: paragraaf C Kapitaalgoederen (subonderdeel kern)


Indicator 2012 2013 2014 2015 2016

Energiegebruik (kWh/ inwoner) 10.110 10.378 niet beschikbaar

Energiebesparing woningen (%) 5,9 -0,3 niet beschikbaar

CO2 uitstoot woningen (ton/ inwoner) 2,6 2,7 niet beschikbaar

Vermogen zonnepanelen (kWpiek) 698 2.045 2.678 3.277 niet beschikbaar

Aantal Winterswijkse AGEM-klanten *1 0 0 31 72 85

Aantal deelauto's (bedrijfsmatig/particulier) 2/0 2/0 1/1 1/1 1/2

Aantal (semi) openbare laadpalen (e-auto's) *2 3 3 3 6 8

Aantal elektrische personenauto’s *2 14 39 55 71

Aantal plug-in hybride personenauto’s *2 14 36 48 63

Hoeveelheid restafval (kg/inwoner) 3)

249 248 249 174 68

Hergebruik huishoudelijk afval 3)

52% 54% 54% 67% 84%

1) AGEM 2) Klimaatmonitor 3) ROVA

Grondstoffenmonitor


Bibliotheek Winterswijk 2014 2015 2016

Bezoekers 87.702 85.829 83.000

Uitleningen 190.789 180.153 180.000

Bron: jaarverslag 2016 Bibliotheek

Peildatum: 31-12-2016

De Storm 2013-2014 2014-2015 2015-2016

Bezoekers 55.000 62.000 63.000

Bron: Jaarverslag 2015-2016 De Storm



Pagina 170 van 189

Villa Mondriaan 2014 2015 2016 Bezoekers 14.251 14.803 13.727

Bron: Jaarverslag 2016 Villa Mondriaan


Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers 2015 2016 Virtuele unieke bezoekers 47.726 38.665

Fysieke geregistreerde bezoekers 1.005 1.090

Archiefstukken opgevraagd op de studiezaal 3.652 7.373

Bron: Jaarverslag 2016


Instituut voor Kunst en Cultuur Boogie Woogie 2014 2015 2016 Aantal leerlingen 723 666 771

Bron: Jaarverslag 2016



Aantal uitkeringen in Winterswijk 2015 2016

WWB 565 576

IOAW/Z 46 45

Bron: SDOA

Peildatum: 2016


Leerlingen met vervoersvoorziening 2013 2014 2015 2016

Aantallen 102 88 88 85

Bron: Eigen bestand

Peildatum: Jaarultimo

Aantal uitstaande vervoersvoorzieningen 2013 2014 2015 2016

Regiotaxipassen 687 662 647 606

Bron: GWS

Peildatum: Jaarultimo

Programma 9: Sport

Erkende sportverenigingen gemeente 2014 2015 2016

Aantal 27 23 23

Bron: Overzicht ledenaantal

Peildatum: 2017

Aantal actieve sporters bij verenigingen 2014 2015 2016

Aantal leden 5.939 6.176 6.040

Bron:

Enquête behorende bij actualisatie Sportnota (geen volledigheidsgarantie)

Peildatum:

2016


Pagina 171 van 189

Aantal verstrekte subsidies sport 2014 2015 2016

Binnensport 21 15 16

Buitensport 7 8 8

Bron: Eigen systeem

Peildatum: 2016


Uitstaande voorzieningen HbH (incl. PGB) 2014 2015 2016

HH1 800 684 680

HH2 160 140 137

Bron: GWS

Peildatum: Jaarultimo 2016


Schoolverzuimmmeldingen 2013-2014 2014-2015 2015-2016

Primair onderwijs 4 9 2

Voortgezet Onderwijs 59 92 53

Middelbaar Beroepsonderwijs 51 34 57

Bron: DUO / scholen


Leerlingen basisonderwijs (incl. speciaal onderwijs) 2014-2015

def. 2015-2016

def. 2016-2017

vlp.

Aantal 2.722 2.606 2.440

Bron: DUO


Leerlingen voortgezetonderwijs 2014-2015

def. 2015-2016

def. 2016-2017

vlp.

Aantal 1.808 1.849 1.937

Bron: DUO


Kinderopvang/peuterspeelzalen/peuteropvang 2014 2015 2016

Kinderopvang-locaties 4 5

Peuterspeelzalen 1 1 1

Peuteropvang-locaties 6 6 6

Buitenschoolse opvang locaties 7 5 6

Bron: Gemeentegids

Peildatum: 1-7-2016

Schoolverzuimmmeldingen 2013-2014 2014-2015 2015-2016

Primair onderwijs 4 9 2

Voortgezet Onderwijs 59 92 53

Middelbaar Beroepsonderwijs 51 34 57

Bron: DUO / scholen



Pagina 172 van 189


Groot- en detailhandel zaken in Winterswijk 2015* 2016* 2017*

Aantal 520 525 525

Horecazaken in Winterswijk 2015 2016* 2017*

Aantal 135 135 140

*voorlopige cijfers Bron: CBS


Marktbezetting aantal m2 2015 2016

Woensdag 150 598 132 628

Zaterdag 393 1.328 357 1.406

Bron: Gemeentelijk belastingsysteem

Peildatum: 2016

Koopzondagen 2015 2016

Aantal 14 14

Bron: vvvw.winterswijk.nl

Peildatum: 2016


E-diensten / jaar 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Afspraak maken 33 146 125 17 240 710 1139

Verhuizing en vestiging 117 138 226 245 304 (1) (1)

Uittreksel BRP 41 38 53 31 30 85 121

Snoeihout verbranden 4 40 99 86 107 77

Gevonden of verloren voorwerpen 1.079 864 468 382 371

Ontheffing blauwe zone 5 7 1 9

Geheimhoudingsverzoek 6 15 2 5

Eigen verklaring rijbewijs 6 2 (2) (2)

Naamgebruik wijzigen 2 (2) 3

Afschrift burgerlijke stand 15 121 151 181

Nee Ja sticker 10 71 125 111

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen 52 68 144

Verzoek plaatsing tekst op informatiezuilen 13 34 31

Melding vellen houtopstand /zieke bomen 6 13 21

Verhuizing binnen de eigen gemeente 387 517

Vestiging in de gemeente 222 242

Subsidie aanvraag achterhoek bespaart 2015 95 (2)

Aanvraag rioolaansluiting 3 19


Pagina 173 van 189

E-diensten / jaar 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Verhuur leegst. woning vergunningen E-dienst 16

Activiteitenbesluit melding 7

Bezwaarschriften WOZ 36

Gehandicaptenparkeerplaatsen E-dienst 5

Geluidshinder ontheffingen 16

Kiezerspassen 4

Mantelbuis- en kabelvergunningen 58

Collectevergunning 4

Klachten afhandeling 9

Sloopmelding 138

Sluitingsuur ontheffingen horeca 5

Standplaatsvergunningen 12

Terrasvergunningen 5

Persoonsgegevens verstrekkingen 2

Burger cheque 7

Ingebruikname openbare grond vergunningen 7

Reisdocument vermissing/diefstal 5

BRP-informatieverzoeken 1

Standplaatsvergunningen weekmarkten 5

Wegen beheer en onderhoud 10

(1) vervangen door 2 separate E-diensten

(2) geen E-dienst meer. Vaak een link.

Overzicht producten KCC 2013 2014 2015 2016

Paspoorten 2.139 2.516 2.243 2.250

Vermissing paspoort 49 43 47 56

Nederlandse Identiteitskaart 2.359 2.866 3.532 4.149

Nederlandse Identiteitskaart t/m 13 jaar 357 24 0 0

Vermissing Nederlandse identiteitskaart 181 175 177 185

Rijbewijs 2.091 2.274 2.000 2.562

Eigen verklaring CBR 588 416 381 429

Uittreksel GBA 430 791 942 859

Uittreksel Burgerlijke Stand 1.243 1.031 1.019 849

Verklaring omtrent gedrag 803 622 713 481

Huwelijken (incl. geregistreerd partnerschappen) 74 103 124 141

Kosteloze huwelijken 39 28 29 56

Totaal 10.353 10.889 11.207 12.017


Pagina 174 van 189

Bevolkingsgegevens

Bevolkingsgegevens Winterswijk

Nederland

Bevolking: 2014 2015 2016 2014 2015 2016

Aantal inwoners (verspreid over 9 kernen) 28.881 28.977 28.912

Bevolkingsdichtheid (pers/km2) 209 210 210 500 502 504

Inwoners jonger dan 20 jaar (%) 22,8 22,3 21,9 22,9 22,6 22,3

Inwoners van 65 jaar en ouder (%) 20,5 20,9 21,3 17,3 17,8 18,5

Westerse allochtonen (%) 9,1 8,9 8,7 9,5 9,6 9,9

Niet-westerse allochtonen (%) 5,3 5,6 5,7 11,9 12,0 12,7

Huishoudens:

Huishoudgrootte (gem. aantal pers.) 2,32 2,25 2,28 2,22 2,20 2,17

Eénpersoonshuishoudens (%) 32,0 32,5 32,8 36,9 37,4 37,6

Meerpersoonshuishoudens (%) 68,0 67,5 67,1 63,1 62,6 62,3

Bron: CBS

Medewerkers Aantal 2014 2015 2016

Aantal fte's (excl. college en griffie) 142,5 161,2 160,9

Aantal medewerkers (excl. college en griffie) 169 167 184

Bron: PIMS/Soc. Jaarverslag 2014 ,2015 en 2016


Jaar Aantal landbouwbedrijven

2007 355

2008 344

2009 338

2010 344

2011 337

2012 331

2013 325

2014 319

2015 312

2016 273 Bron: CBS

Kengetallen wegen 2016 2017 2018

verharde wegen buiten de kom 212 km 212 km 212 km

zandwegen 125 km 125 km 125 km

fietspaden 8 km 10 km 10 km

vm RAL fietspaden 58 km 58 km 58 km

instandhouding wegen buiten de kom 2,7 km 6,0 km 1,8

instandhouding fietspaden 3,5 km 3,5 km 3,2

openbare verlichting 400 st 400 st 400 st

vervanging openbare verlichting 10 st 10 st 10 st

bruggen 62 st 62 st 62 st

vervanging bruggen (autoverkeer) 1 st 0 0

vervanging brugdekken (autoverkeer) 2 st 0 0

vervanging voet-/fietsbruggen (dek) 0 0 1

tunnel 0 0 0


Pagina 175 van 189

Kengetallen riolering en waterbeheer 2016 2017 2018

riolering gemengd en vuilwater 9 km 9 km 9 km

riolering hemelwater 3 km 3 km 3 km

drukriolering persleiding 268 km 268 km 268 km

drukriolering pompunits 1005 st. 1007 st. 1007 st.

kolken 450 st 450 st 450 st

wadi’s 0 0 0

bergingsvijver 0 0 0

aansluitingen riolering 0 0 0

aansluitingen drukriolering 2.645 st. 2.655 st. 2.655 st.

vervanging riolering 0 0 0

aanleg hemelwaterriolering 0 0 0

nog af te koppelen verhard oppervlak 0 0 0

inspectie en reiniging riolering 0 0 0

Kengetallen groen 2016 2017 2018

areaal groen 1 ha 1 ha 1 ha

vervanging groen 0 ha 0 ha 0 ha

Vigerende bestemmingsplannen 2014 2015 2016

Partiële bestemmingsplannen 35 41 45

Omgevings-vergunningen 5 6 8

Wijzigingsplannen 17 26 34


Aantal 2014 2015 2016

Toeristische overnachtingen* (optelling van registreerde en forfaitaire overnachtingen)

538.382 518.678 503.022

Recreatieterreinen excl. minicampings 10 10 10

Minicampings 20 22 20

Bed- en breakfast-eenheden 22 23 31

Hotelbedden 321 270 307

Bron: Team belastingen Peildatum: 2016

Aantal 2016

recreatiewoningen 572

Bron: team Handhaving

Toeristenbelasting 2014 2015 2016

bruto inkomsten toeristenbelasting 734.112 725.169 758.556

Bron: Team Belastingen

Peildatum: Jaarrekening 2016

Bijlage 5 Beleids en prestatie indicatoren per programma

Pagina 176 van 189

In deze bijlage worden de beleids- en prestatie indicatoren weergegeven. De beleidsindicatoren betreffen indicatoren, die voorgeschreven zijn door de VNG. Bij de beleids- en prestatie indicatoren ziet u de cijfers voor zover aanwezig tot 1 april 2018. Om het onderscheid tussen beleids- en prestatie indicatoren duidelijk te maken zijn de beleidsindicatoren aangegeven met een *.


Een veilige omgeving zonder overlast

Doelstelling Terugdringen overlast door jeugd

Prestatie indicator Aantal jeugdgroepen

Werkelijk 2013 4

Werkelijk 2014 5

Werkelijk 2015 1

Werkelijk 2016 0

Begroting 2017 0

Informatiebron Jeugdgroep ‘shortlist’ van Politie Achterhoek Oost

Doelstelling Terugdringen fietsendiefstal

Prestatie indicator Aangiften fietsendiefstal

Werkelijk 2013 176

Werkelijk 2014 266

Werkelijk 2015 153

Werkelijk 2016 86

Begroting 2017 100*

Informatiebron Politiecijfers

* Door ook in te zetten op aangiftebereidheid vanuit politie en toezichthouders kan het zijn dat het aantal aangiften fietsendiefstal toeneemt, ondanks een succesvolle aanpak.

Verwijzingen Halt per 10.000 jongeren*

Jaar Winterswijk Nederland Informatiebron

2013 91,8 141,5 Waar staat Je Gemeente / Bureau Halt




Harde kern jongeren per 10.000 inwoners*


2013 1,9 1,4 Waar staat Je Gemeente /KLPD

2014 0,9 1,3 Waar staat Je Gemeente /KLPD

Bijlage 5 Beleids- en prestatie indicatoren per programma


Pagina 177 van 189

Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) per 1.000 inwoners*


2013 5,2 7,2 Waar staat Je Gemeente /CBS




Programma 2: Vergunningverlening en Handhaving

Doelstelling Terugdringen van overlast

Prestatie indicator Aantal meldingen/signaleringen

Werkelijk 2013 832

Werkelijk 2014 969

Werkelijk 2015 960

Informatiebron Gebiedsscan politie

Doelstelling Geen toename permanente bewoning

Prestatie indicator Aantal overtredingen

Werkelijk 2014 39 illegaal permanent bewoond en 5 twijfelgevallen.

Werkelijk 2015 33 illegaal permanent bewoond en 2 twijfelgevallen

Werkelijk 2016 28 illegaal permanent bewoond en 5 twijfelgevallen

Prognose 2017

De verwachting is dat in 2017 het aantal afneemt in verband met de beëindiging van 10 lopende begunstigingstermijnen. Er zullen wellicht nog enkele gevallen bijkomen i.v.m. verkoop eigen woning en bouw nieuwbouwwoning. Tot mei 2017 zijn in 12 nieuwe gevallen een besluit genomen aan zowel huurders als ook aan eigenaren. In één geval gaat het om een uitzendbureau die arbeidsmigranten huisvest in diverse recreatiewoningen. In 2016 is om die reden in 2 gevallen een omgevingsvergunning verleend voor tijdelijke bewoning van recreatiewoningen. De verwachting is dat er in 2017 ook enkele van die tijdelijke omgevingsvergunningen zullen worden aangevraagd. Tot mei 2017 zijn in 3 gevallen een omgevingsvergunning verleend om die reden.

Begroting 2018 In 2018 wordt een verdere afname verwacht.

Winkeldiefstallen per 1.000 inwoners*





Geweldsmisdrijven per 1.000 inwoners*






Diefstallen uit woning per 1.000 inwoners *






Pagina 178 van 189

Informatiebron Team Handhaving

Doelstelling Afhandelen van vergunningsverzoeken binnen wet. termijnen

Prestatie indicator Aantal afhandelingen buiten termijn

Werkelijk 2014 1

Werkelijk 2015 0

Werkelijk 2016 1

Prognose 2017 0

Begroting 2018 0

Informatiebron Team Ruimtelijke Ontwikkeling


Doelstelling Intensivering contacten met bedrijfsleven

Prestatie indicator Aantal bedrijfscontactmomenten

Werkelijk 2014 College: 14



Prognose 2017 College: 25

Begroting 2018 College: 25

Informatiebron Afsprakenagenda Aantal betreft collegebezoeken en ‘top 15’ bedrijfsbezoeken. Overige individuele afspraken zijn niet meegenomen

Functiemenging (%) *


2013 52,1 % 52,4 % Waar staat Je Gemeente /LISA




Bruto Gemeentelijk Product (Verhouding tussen verwacht en gemeten product) *


2013 20,6 27,8 Waar staat Je Gemeente /Atlas v.Gem.

Vestigingen van bedrijven (aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar)


2013 122,6 121,8 Waar staat Je Gemeente /LISA





Pagina 179 van 189


Openbare ruimte

Doelstelling Voldoen aan beeldkwaliteit openbare ruimte (95%)

Prestatie indicator Schouwresultaat

Werkelijk 2013 Ruim gehaald

Werkelijk 2014 Ruim gehaald (gemiddeld), wel meer d-scores (slijtage)



Prognose 2017 Ruim gehaald

Begroting 2018 Gehaald

Informatiebron Schouwverslagen/monitor

Ziekenhuisopname na verkeersongeval met een motorvoertuig*


Werkelijk 2014 11% 7% Waar staat Je Gemeente/VeiligheidNL


Overige vervoersongevallen met een gewonde fietser*



Gemiddelde WOZ waarde*


Werkelijk 1/1/2015 € 171.000 € 206.000 Waar staat Je Gemeente /CBS

Werkelijk 1/1/2016 € 169.000 € 209.000 Waar staat Je Gemeente /CBS

Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden (in euro’s)*


Werkelijk 2014 € 484 € 627 Waar staat Je Gemeente /COELO




Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden (in euro’s)*





Nieuw gebouwde woningen (per 1.000 woningen) *


Werkelijk 2012 5,5 6,6 Waar staat Je Gemeente



Demografische druk (%)*


Werkelijk 2014 76,4% 67,2% Waar staat Je Gemeente /CBS





Pagina 180 van 189


Doelstelling Minimaal 500 klanten AGEM in 2018

Prestatie indicator Aantal klanten AGEM

Werkelijk 2014 40

Werkelijk 2015 91

Werkelijk 2016 72

De doelstelling is door de koerswijziging die AGEM in 2016 heeft doorgevoerd niet meer reëel.

Huishoudelijk restafval Kg/inwoner*


Werkelijk 2013 246 210 Waar staat Je Gemeente /CBS

Werkelijk 2014 249 205 Waar staat Je Gemeente /CBS

Werkelijk 2015 174 200 Waar staat Je Gemeente /CBS (t/m 2014)/ROVA (2015)

Werkelijk 2016 68 Niet bekend Waar staat Je Gemeente /CBS (t/m 2014)/ROVA (2016)

Hernieuwbare elektriciteit*


Werkelijk 2011 0,1% 9,4% Waar staat Je Gemeente /RWS






Pagina 181 van 189


Erfgoed

Doelstelling Passende herbestemming panden met cultuurhistorische waarde.

Prestatie indicator Passende herbestemming

Werkelijk 2013 2

Werkelijk 2014 3

Werkelijk 2015 2

Werkelijk 2016 1

Prognose 2017 2

Begroting 2018 2

Informatiebron Feitelijke situatie

Kunst en Cultuur

Doelstelling Minimaal 2 bovenregionale evenementen per jaar

Prestatie indicator Er zijn minimaal 2 bovenregionale evenementen per jaar

Werkelijk 2013 3

Werkelijk 2014 2

Werkelijk 2015 2

Werkelijk 2016 3

Prognose 2017 2

Begroting 2018 2

Informatiebron Feitelijke situatie


Inkomensvoorziening

Doelstelling Daling uitkeringsbestand /Aantal uitkeringen in 2018 op niveau 2013( = 534). Uitkomen met rijksbudget voor uitkeringsbetaling

Prestatie indicator Aantal uitkeringen

Werkelijk 2014 594

Werkelijk 2015 614

Werkelijk 2016 628

Prognose 2017 630

Begroting 2018 636

Informatiebron SDOA

Percentage werkloze beroepsbevolking


2015 6,4 % 7,0 % Waar staat Je Gemeente


Banen (Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar)


2013 754,2 739,3 Waar staat Je Gemeente



2016 730,1 744,0 Waar staat je gemeente


Pagina 182 van 189

Netto Participatiegraad (% mensen tussen 15 en 67 jaar dat een baan heeft)


2014 53% 46% Waar staat Je Gemeente

2015 53% 46% Waar staat je Gemeente

2016 51% 45% Waar staat je Gemeente

Werkloze jongeren (% 16 t/m 24 jarigen)



2013 1,77 % 1,35 % Waar staat je Gemeente



Personen met een bijstandsuitkering (aantal per 10.000 inwoners)


2015 354 405 Waar staat Je Gemeente

2016 353 413 Waar staat je Gemeente

Personen met een lopend re-integratietraject (aantal per 1.000 inwoners)*




Er zijn voor dit programma geen prestatie-indicatoren opgenomen.

Programma 9: Sport

Sportstimulering

Doelstelling Sportstimulering

Prestatie indicator Het aantal sporters van de gesubsidieerde sportverenigingen

Werkelijk 2014 6.127



Prognose 2017 6.000

Begroting 2018 6.000

Informatiebron Eigen bijdrage sportverenigingen

Doelstelling Subsidies en tarieven

Prestatie-indicator De bezettingsgraad van de binnensportaccommodaties bedraagt (obv gegevens maart 2014) op werkdagen gemiddeld 67,4% en in het weekend 28,2% (vast gebruik).

Werkelijk 2014 Seizoen 2014-2015: werkdagen gemiddeld 62,7% en in het weekend 20,6% (vast gebruik)

Werkelijk 2015 Seizoen 2015 – 2016 bedraagt deze gemiddeld resp. 58,9% en 19,8%

Prognose 2016-2017 Seizoen 2016 – 2017 bedraagt deze gemiddeld resp. 60% en 20%

Begroting 2018 Seizoen 2017 – 2018 bedraagt deze gemiddeld resp. 60% en 20%

Informatiebron Bezettingsroosters binnensportaccommodaties


Pagina 183 van 189

Programma 10: Maatschappelijke Participatie en Zorg

Toegang en Maatwerkvoorzieningen

Doelstelling Afname kosten 1e en 2e lijns-zorg

Prestatie indicator Budget is toereikend

Werkelijk 2014 -

Werkelijk 2015 Budget is toereikend geweest

Werkelijk 2016 Budget is toereikend geweest

Prognose 2017 Het budget is naar verwachting toereikend

Begroting 2018 Het budget is naar verwachting toereikend

Informatiebron Rijksinkomsten

Aantal cliënten met maatwerkarrangement Wmo per 1.000 inwoners



Aantal cliënten met voorzieningen in sociaal domein per 1.000 inwoners



Waardering cliënten Wmo ondersteuning gemeenten (% positief – periode 2016)

Winterswijk Nederland Informatiebron

Samen naar oplossing gezocht

88 70 Waar staat Je Gemeente

Ondersteuning past bij mijn hulpvraag


Met ondersteuning kan ik beter de dingen doen


Stapeling voorzieningen in sociaal domein per 1.000 inwoners (periode 2016)

Winterswijk Nederland Informatiebron

1 voorziening 40 59 Waar staat Je Gemeente

2 voorzieningen 35 24 Waar staat Je Gemeente




6 of meer voorzieningen 0 0 Waar staat Je Gemeente


Doelstelling Een goed georganiseerde en goed functionerende jeugdzorg.

Prestatie indicator Uitkomen met het Rijksbudget (excl. personeelskosten)

Werkelijk 2014 N.v.t.

Werkelijk 2015 Het Rijksbudget was voldoende. Na regionale verevening resteert een bedrag van € 200.000.

Werkelijk 2016 Het Rijksbudget is niet voldoende geweest. De belangrijkste


Pagina 184 van 189

oorzaak hiervan is de regionale verevening Jeugdhulp.

Prognose 2017 De verwachting is dat het Rijksbudget 2017 voldoende is. Dit is echter wel afhankelijk van de uitkomst van de regionale verevening.

Begroting 2018 De verwachting is dat het Rijksbudget toereikend is. Verder is de verwachting dat er vanaf 2018 niet meer regionaal wordt verevend.

Informatiebron Rijksinkomsten

Jongeren (t/m 18 jaar) met Jeugdhulp (%)*


2015 10,7% 10,0% Waar staat Je Gemeente /CBS

2016 6,8% 8,2% Waar staat Je Gemeente/CBS

Jongeren (t/m 18 jaar) met Jeugdbescherming (%)*




Jongeren (t/m 23 jaar) met Jeugdreclassering (%)*




Aantal verdachten van 12-17 jaar, per 10.000 inwoners*


2013 11,9 12,3 Waar staat je Gemeente /CBS


Aantal verdachten van 18-24 jaar, per 10.000 inwoners*



Kinderen in uitkeringsgezinnen (%)*


2013 5,35 % 6,15 % Waar staat je Gemeente /CBS

2014 5,40 % 6,47 % Waar staat je Gemeente / CBS

2015 5,15 % 6,58 % Waar staat je Gemeente / CBS

Melding kindermishandeling dat bij de Bureaus AMK is gemeld (%)*





Absoluut verzuim (aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school per 1.000 inwoners lft. 5-18 jaar))*






Pagina 185 van 189

Relatief verzuim (het aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is per 1.000 inwoners lft. 5-18 jaar)*





Achterstandsleerlingen (% 4 t/m 12 jarigen)*



Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) (% deeln. Aan het VO en MBO onderwijs)*





Doelstelling Een aantrekkelijk Winterswijks winkelcentrum

Prestatie indicator De toename van het aantal bezoekers van het Winterswijkse winkelcentrum

Werkelijk 2014 Niet bekend

Werkelijk 2015 Niet bekend

Werkelijk 2016 Niet bekend De Wi-Fi pilot in het centrum die bezoekcijfers kan opleveren is nog niet gestart.

Prognose 2017 We staan op punt om een abonnement op winkelpassantentellingen af te sluiten. Dit geeft onze met terugwerkende kracht inzicht in de winkelpassanten-ontwikkeling in Winterswijk.

Begroting 2018 Nader te bepalen na ontvangst van winkelpassantentellingen via abonnement.

Informatiebron Opzetten van een monitoringssysteem dat het aantal bezoekers in het Winterswijkse winkelcentrum telt

Doelstelling Een aantrekkelijk Winterswijks winkelcentrum

Prestatie indicator Geen toename van het aantal m2leegstand in het Winterswijkse winkelcentrum

Werkelijk 2014 5.900 m2 (in de kern)




Begroting 2018 4.600 m2 (in de kern)

Informatiebron Monitoringssysteem dat de leegstand (m2) in het Winterswijkse winkelcentrum telt, in de vorm van een jaarlijkse schouw (peildatum: juni 2017).


Pagina 186 van 189


Doelstelling Financieel gezonde gemeente

Prestatie indicator Schuldenpositie maximaal € 95.000.000 in 2018

Werkelijk 2014 € 96.429.000

Werkelijk 2015 € 87.598.000

Werkelijk 2016 € 81.043.000

Informatiebron Jaarrekening 2014/5/6

Doelstelling Financieel gezonde gemeente

Prestatie indicator Structureel sluitende begroting

Werkelijk 2015 Sluitend

Werkelijk 2016 Sluitend

Begroting 2017 Sluitend

Informatiebron Jaarrekening 2015/6/begroting 2017

Programma 14: Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking

Dienstverlening

Doelstelling Digitale dienstverlening aan de burger

Prestatie indicator Gebruik e-diensten

Werkelijk 2014 1.391 basisjaar +30% in 2018


Werkelijk 2016 3343 (coalitiedoelstelling 1.810)

Prognose 2017 4100 (coalitiedoelstelling 1.810)

Begroting 2018 4600 (coalitiedoelstelling 1.810)

Informatiebron Green Valley zaaksysteem

Doelstelling Digitale dienstverlening aan de burger

Prestatie indicator Aantal e-producten en e-diensten

Werkelijk 2014 12 basisjaar

Werkelijk 2015 15

Werkelijk 2016 34(coalitiedoelstelling 30 st)

Prognose 2017 40(coalitiedoelstelling 30 st)

Begroting 2018 44(coalitiedoelstelling 30 st)

Informatiebron Green Valley zaaksysteem

Begraafplaats

Doelstelling Verhogen kostendekkendheid begraafplaats

Prestatie indicator % kostendekkendheid

Werkelijk 2014 41%

Werkelijk 2015 43%

Werkelijk 2016 47%

Begroting 2017 59%

Begroting 2018 60%

Informatiebron Jaarrekening 2014, 2015,2016, begroting 2017 en begroting 2018

Organisatie

Naam Indicator Eenheid Indicator Informatiebron

Formatie 2016* Fte per 1000 inwoners 5,70 fte Sociaal jaarverslag 2016

Bezetting 2016* Fte per 1000 inwoners 5,58 fte Sociaal jaarverslag 2016

Apparaatskosten* (Begroting 2018)

Apparaatskosten per inwoner € 503 Apparaatskosten Begroting 2018/ Inwoners CBS peildatum 31-12-2016


Pagina 187 van 189

Externe inhuur* (Begroting 2018)

Kosten als % van totale loonsom regulier en totale kosten inhuur externen.

8,0% Begroting 2018

Overhead* (Begroting 2018)

% van de totalen lasten 7,9% Begroting 2018

Programma 15: Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling

Er zijn geen prestatie indicatoren opgenomen voor dit programma.


Doelstelling Intensivering contacten met bedrijfsleven

Prestatie indicator Aantal bedrijfscontactmomenten




Prognose 2017 College: 25

Begroting 2018 College: 25

Informatiebron Afsprakenagenda Aantal betreft collegebezoeken en ‘top 15’ bedrijfsbezoeken. Overige individuele afspraken zijn niet meegenomen

Bijlage 6 Baten en lasten per taakveld

Pagina 188 van 189

2018 2019 2020 2021

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo

0.1 Bestuur -2.013 50 -1.963 -1.990 - -1.990 -1.983 - -1.983 -1.983 - -1.983

0.10 Mutaties reserves -900 1.873 973 -500 940 440 - 205 205 - 205 205

0.2 Burgerzaken -977 477 -500 -903 296 -607 -859 283 -576 -885 291 -595

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden -395 168 -227 -241 125 -115 -238 125 -112 -235 125 -110

0.4 Overhead -6.514 200 -6.314 -6.580 200 -6.380 -6.589 200 -6.389 -6.588 200 -6.388

0.5 Treasury -3 2.648 2.645 -3 2.648 2.645 -3 2.648 2.645 -3 2.581 2.578

0.61 OZB woningen -354 2.616 2.262 -356 2.616 2.260 -356 2.616 2.259 -356 2.616 2.259

0.62 OZB niet-woningen -35 2.756 2.721 -35 2.756 2.721 -35 2.756 2.721 -35 2.756 2.721

0.64 Belastingen overig -54 50 -4 -54 50 -4 -55 50 -4 -55 50 -4

0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds - 47.703 47.703 - 47.588 47.588 - 47.546 47.546 - 47.354 47.354

0.8 Overige baten en lasten 65 263 328 320 222 542 420 247 668 403 302 705

0.9 Vennootschapsbelasting (VpB) -45 - -45 -45 - -45 -45 - -45 -45 - -45

1.1 Crisisbeheersing en brandweer -1.450 8 -1.442 -1.504 8 -1.496 -1.568 8 -1.560 -1.631 8 -1.624

1.2 Openbare orde en veiligheid -410 17 -393 -413 17 -396 -413 17 -396 -413 17 -396

2.1 Verkeer en vervoer -5.103 78 -5.025 -5.110 77 -5.033 -5.188 77 -5.111 -5.169 77 -5.092

2.2 Parkeren -120 - -120 -120 - -120 -132 - -132 -131 - -131

2.5 Openbaar vervoer -6 - -6 -6 - -6 -6 - -6 -6 - -6

3.1 Economische ontwikkeling -25 - -25 -5 - -5 -5 - -5 -5 - -5

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur -76 - -76 -76 - -76 -77 - -77 -77 - -77

3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen -251 100 -151 -228 100 -127 -228 100 -128 -228 100 -128

3.4 Economische promotie -365 846 482 -318 846 529 -295 846 552 -295 846 552

4.2 Onderwijshuisvesting -1.893 - -1.893 -1.878 - -1.878 -1.820 - -1.820 -1.741 - -1.741

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken -1.929 556 -1.373 -1.907 556 -1.351 -1.897 556 -1.341 -1.892 556 -1.336

Omschrijving taakveld (*1000)



Pagina 189 van 189

2018 2019 2020 2021

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo

5.1 Sportbeleid en activering -703 - -703 -671 - -671 -647 - -647 -647 - -647

5.2 Sportaccommodaties -2.641 742 -1.898 -2.639 742 -1.896 -2.606 742 -1.864 -2.625 742 -1.883

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie -1.165 - -1.165 -1.145 - -1.145 -1.166 - -1.166 -1.138 - -1.138

5.4 Musea -215 - -215 -216 - -216 -216 - -216 -216 - -216

5.5 Cultureel erfgoed -246 32 -214 -243 25 -218 -243 25 -218 -242 25 -217

5.6 Media -396 - -396 -396 - -396 -396 - -396 -396 - -396

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie -2.650 137 -2.513 -2.659 97 -2.563 -2.679 97 -2.582 -2.698 97 -2.601

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie -10.209 8.900 -1.309 -10.229 8.900 -1.329 -10.247 8.900 -1.347 -10.244 8.900 -1.344

6.2 Wijkteams -1.335 - -1.335 -1.321 - -1.321 -1.322 - -1.322 -1.322 - -1.322

6.3 Inkomensregelingen -12.764 8.523 -4.241 -11.865 8.323 -3.542 -12.055 8.223 -3.832 -12.055 8.223 -3.832

6.4 Begeleide participatie -8.698 1.082 -7.616 -8.421 1.076 -7.345 -8.234 1.046 -7.188 -7.934 1.046 -6.887

6.5 Arbeidsparticipatie -1.084 31 -1.053 -1.114 31 -1.083 -1.135 31 -1.104 -1.189 31 -1.158

6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) -787 8 -779 -785 8 -777 -784 8 -776 -806 8 -798

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ -6.728 450 -6.278 -6.792 450 -6.342 -6.854 450 -6.404 -6.854 450 -6.404

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- -4.287 - -4.287 -4.152 - -4.152 -4.259 - -4.259 -4.259 - -4.259

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ -8 - -8 -8 - -8 -8 - -8 -8 - -8

6.82 Geëscaleerde zorg 18- -936 - -936 -936 - -936 -936 - -936 -936 - -936

7.1 Volksgezondheid -1.073 - -1.073 -1.073 - -1.073 -1.073 - -1.073 -1.073 - -1.073

7.2 Riolering -3.192 3.862 670 -3.287 3.862 575 -3.376 3.862 486 -3.456 3.862 406

7.3 Afval -2.432 2.908 475 -2.387 2.908 521 -2.327 2.848 520 -2.327 2.848 520

7.4 Milieubeheer -1.167 - -1.167 -1.024 - -1.024 -1.024 - -1.024 -1.024 - -1.024

7.5 Begraafplaatsen en crematoria -350 209 -141 -351 209 -142 -351 209 -142 -351 209 -142

8.1 Ruimtelijke ordening -1.245 140 -1.105 -1.037 140 -897 -808 85 -723 -783 85 -698

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen) -510 1.156 645 -511 436 -75 -510 336 -175 -509 299 -210

8.3 Wonen en bouwen -569 301 -268 -574 301 -274 -565 301 -264 -565 301 -264

Eindtotaal -88.243 88.890 648 -85.787 86.554 767 -85.192 85.444 252 -85.030 85.211 181

Omschrijving taakveld (*1000)

Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk...Pagina 1 van 189 Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk...

Documents

Transcript of Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk...Pagina 1 van 189 Programmabegroting 2018-2021 Winterswijk...