Proeve Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg

Kwaliteitvan Zorg.

Kwaliteit van Zorg

ZonMw, november 2010

De juiste zorg op de juiste wijze verlenen

Verdere verbetering van de zorgkwaliteit is nood- zakelijk. Om die reden heeft ZonMw in opdracht van het ministerie van VWS een proeve gemaakt voor een breed en overkoepelend Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg. Einddoel: de juiste zorg op de juiste wijze verlenen.

In 2009 verzocht het ministerie van VWS ZonMw een voorstel te ontwikkelen voor een breed, structureel en overkoepelend pro-gramma ter versterking van de kwaliteit van zorg in Nederland. Deze opdracht resulteerde in de programmaschets ‘Onderzoek, Ontwikkeling en Evaluatie Kwaliteit van Zorg’, door Jako Burgers en Jannes van Everdingen. Daarnaast faciliteerde ZonMw het rapport ‘Kwaliteit in de gezondheidszorg’ van het consortium bestaande uit iBMG, IQ Healthcare en NIVEL. In juli 2010 organiseerde ZonMw een invitational conference waarbij 80 aanwezigen zich bogen over het nieuwe kwaliteitsprogramma. Genoemd werd onder andere: 1 De relatie tussen zorgstelsel en kwaliteit van zorg 2 Een verbinding leggen tussen het meten, verbeteren, verantwoorden en betalen van zorgkwaliteit 3 Het toepassen en borgen van zowel wetenschappelijke als

ervaringskennis en in aanvulling daarop het de-implementeren (afschaffen) van achterhaalde zorg

4 De invloed van de cultuur van organisaties

Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg

Met zowel het ministerie als de IGZ als het consortium is meer-malen overleg geweest over het programma. Breed gedragen werd de noodzaak om te komen tot én het (door)ontwikkelen van nieuwe kennis én het toepassen van bestaande kennis die nog altijd ‘op de plank’ is blijven liggen.

De urgentie van zorgverbetering wordt niet voor niets breed gedragen. Nederland krijgt de komende jaren van doen met ont-wikkelingen die ons dwingen tot efficiënt omgaan met hulp-bronnen als financiën, personeel en technologie. Een toenemende zorgvraag van meer mensen met chronische aandoeningen, tekorten op de arbeidsmarkt, stijgende zorgkosten, vergrijzing, snelle ICT-ontwikkelingen en de omslag naar meer cliëntgestuurde zorg dragen bij aan de noodzakelijkheid om de juiste zorg op de juiste wijze te verlenen. Nog altijd krijgt een derde van alle patiënten niet de zorg die ze verdienen en lopen jaarlijks 30.000 mensen in een ziekenhuis onnodige schade op (waaronder 1.700 doden!). Kwaliteit van zorg richt zich op de zorgsector maar streeft naar kwaliteit voor de patiënt/cliënt: van kwaliteit van zorg naar kwaliteit van leven.

Kwaliteit en doelmatigheid gaan hand in hand. In een rapport over kostenbesparende projecten toonde ZonMw aan dat kwaliteits-verbetering meestal tot doelmatigheid leidt. Van de 100 afgeronde projecten bleken in 80% kwaliteitsverhoging en kostenverlaging samen op te gaan. Investeren in kwaliteit heeft dus een hoog rendement.

In deze brochure schetsen wij de mogelijke invulling van het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg. Een mooi voorbeeld van de werkwijze van ZonMw om kennis te bundelen en een duurzame kennisinfrastructuur te creëren ten dienste van praktijk, beleid en toezicht.

Doel en resultaten van het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg

Het programma zal zowel antwoorden geven op kennisvragen uit de praktijk, als inspelen op actuele vraagstukken en bestaande kennis toepassen. Uitkomsten van het programma zijn naast concrete kennis en onderbouwing van zorg een toegankelijke infrastructuur en toepasbare instrumenten.

Op het gebied van kwaliteit van zorg valt nog veel winst te behalen met praktijkgericht onderzoek, ontwikkeling, evaluatie en implementatie in de zorg. Door onderzoek en kennis te verbinden en toe te passen leren we wat goed werkt en hoe we dat goed moeten doen. Om dat te realiseren is in Nederland structurele kennisontwikkeling vanuit een samenhangende kennisinfrastructuur nodig, waarbinnen een continuüm wordt gecreëerd van kennisontwikkeling tot toepassing in de praktijk en de evaluatie daarvan. De daartoe geldende nationaal over-koepelende onderzoeksagenda moet én passen binnen het gezondheidszorgbeleid én aansluiten bij de signalen afgegeven door diverse partijen in het veld, waarbij de patiënt/cliënt een vooraanstaande positie inneemt.


Het doel van het programma is daarom structureel kennis te verwerven over kwaliteit van zorg en over het verbeteren daarvan. Daarbij houdt het programma rekening met ontwikkelingen die de kwaliteit onder druk zullen zetten, zoals de vergrijzing en het dreigende tekort aan verzorgend personeel. Het programma is gericht op het voeden van professionals, beleidsmakers, bestuurders en managers met snel en goed toepasbare kennis, onder het motto: ‘dat-werkt’, waarbij het gaat om:– het toepassen van bestaande kennis (‘het plukken van laag- hangend fruit’),– het articuleren en onderzoeken van kennisvragen uit de praktijk – en het kunnen inspelen op actuele vraagstukken.

Op hoofdlijnen zal het programma de volgende resultaten opleveren:– Kennis over ‘wat wel en niet werkt’– Kennis over toepassing van innovaties– Een stimulans voor implementatie van onderbouwde zorgvernieuwing– Wetenschappelijke onderbouwing van werkzaamheden van het kwaliteitsinstituut– Een onderzoeksinfrastructuur die goed is ingericht; een

permanent goed aanwezig onderzoeksveld, dat kan inspelen op telkens nieuwe vragen

– Een makkelijke ingang voor beleidsmakers om allerlei vragen onder te brengen

– Toepasbare instrumenten

Uitvoering van het programma

ZonMw zet samenwerking en verbinding bovenaan het lijstje met criteria waaraan het nieuwe programma dient te voldoen. ZonMw kan als onafhankelijke en intermediaire organisatie stimulansen geven om de benodigde expertise, mensen, organisatie en middelen te bundelen. Samen met andere spelers kan zij de nationale onderzoeksagenda vormgeven en uitvoeren binnen een flexibele en diverse onderzoeksstructuur.

Nederland kent een groot aantal toonaangevende onderzoeksinstituten en andere kenniscentra, die bovendien in relatie staan met internationale ontwikkelingen. Daarnaast is er sprake van bundeling van kennis en samenwerking, zoals binnen het consortium. Ook de zorgsector zelf kent vele instituten en partijen met uiteenlopende taken, visies en belangen. De stem van de patiënt/cliënt is binnen dit kader van groot belang. Het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg zal binnen dit diverse veld zowel onafhankelijk als samenbindend moeten kunnen opereren. Dat vergt sturing vanuit een onafhankelijke organisatie.


Bij de vormgeving en uitvoering van het programma biedt de ervaring van ZonMw:– Onafhankelijkheid (geen ander belang dan het publiek belang)– Heldere procedures– Het stelselmatig inbrengen van ervaringsdeskundigheid van patiënten/consumenten– Discussies kanaliseren over wat er wel en wat er niet moet worden gedaan (vraagstuk relevantie)– Relevant en goed onderzoek door aan ‘de voorkant’ van het onderzoekproces garanties in te bouwen – Stimulering van implementatie– Eenvoudige uitvoering, door daar bij de inrichting van het programma al rekening mee te houden– Toegang tot experts via het brede netwerk van mensen en organisaties in de praktijk en de wetenschap– Toegang tot kennis vanuit onderzoek en praktijk van waaruit belangrijke ontwikkelingen snel en goed kunnen worden gesignaleerd

Binnen de onderzoeksstructuur dient voldoende ruimte te zijn (zowel organisatorisch als financieel) om snel in te kunnen spelen op actuele vraagstukken vanuit praktijk, beleid, inspectie of kwaliteitsinstituut. ZonMw kan hierbij een faciliterende rol spelen door ad hoc het onderzoek vorm te geven, partijen en mensen samen te brengen en de uitvoering te organiseren.

Daarnaast is het van belang om binnen het programma diverse soorten onderzoek in te kunnen zetten: zowel topdown als bottom up aangestuurd; academische werkplaatsen; kortlopend en langjarig onderzoek, inclusief toepassing van lessen uit regie- en verbeterprogramma’s.

Proeve vanNationaal ProgrammaKwaliteit van Zorg

Kwaliteit van Zorgnaar perspectiefIn het rapport ‘Kwaliteit in de gezondheidszorg: Bijdrage aan de beleids- en onderzoeksagenda’ beschrijft het consortium vier perspectieven van waaruit het programma opgezet kan worden. Elk van deze perspectieven is onderverdeeld in een drietal thema’s.

Patiënten- encliënten Perspectief

Professioneel Perspectief

OrganisatiePerspectief

Maatschappelijk Perspectief

Binnen elk van deze twaalf thema’s zijn drie soorten vragen relevant: – Hoe zit het? (monitoren van kwaliteit van zorg) – Hoe komt het? (mechanismen en determinanten) – Wat kunnen we eraan doen? (implementatie)

In dit ‘uitstekend’ deel van de brochure geven we per perspectief een beschrijving en een voorbeeld van vragen die in het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg aan bod kunnen komen.

– De patiënt als manager van eigen gezondheid en zorg – Keuzeprocessen in de zorg – Collectieve patiëntenparticipatie bij kwaliteits-

verbetering

– Ontwikkeling en implementatie van richtlijnen – Gevolgen van taakherschikking in de zorg – Ontwikkeling van professionele competenties

– Duurzame verbetering en borging van kwaliteit – Determinanten en verbetering van patiënt- veiligheid – Integrale, multidisciplinaire zorg en kwaliteit

– Gepaste kwaliteit van zorg – Effecten van de inrichting van het zorgstelsel – De effectiviteit van zorginkoop

Patiënten- en cliënten Perspectief Thema’s▶ De patiënt als manager van eigen gezondheid en zorg▶ Keuzeprocessen in de zorg▶ Collectieve patiëntenparticipatie bij kwaliteitsverbetering

E-healthIn toenemende mate ontwikkelen zorgaanbieders en anderen internetapplicaties als hulpmiddelen voor patiënten/cliënten om mede sturing te geven aan hun gezondheid en zorg. Dat kunnen zelfmanagementsystemen zijn, bijvoorbeeld op het gebied van diabetes of e-mental health, of interactieve programma’s die digitale ondersteuning door zorgverleners bieden. Deze zorginnovaties verlangen goede onderbouwing van effectiviteit en toepassingsmogelijkheden.

Het gebruik van informatie door consumenten Met het beschikbaar komen van informatie over de kwaliteit van zorg zou de zorgconsument een belangrijk machtsmiddel in handen moeten krijgen. Maar werkt dit ook in de praktijk? Hoe kan die informatie het beste worden aangeboden en wordt hij ook daadwerkelijk gebruikt?

Welke rol spelen zorginhoudelijke kwaliteitsindicatoren en patiëntervaringen bij het maken van keuzes? En omgekeerd: leiden de keuzes van patiënten tot acties bij aanbieders en verzekeraars op het gebied van kwaliteitsverbetering?

Internet als informatiebronZorginstellingen en patiëntenorganisaties maken in toenemende mate gebruik van Web 2.0 toepassingen om informatie te verzamelen over ervaringen van patiënten. Deze toepassingen kunnen verschillende functies hebben. Het weinige onderzoek dat is gedaan naar deze nieuwe vormen van patiëntervaringen, laat zien dat het voor het soort ervaringen dat patiënten delen erg veel uitmaakt hoe de websites zijn opgezet. Verder onderzoek naar Web 2.0 ontwikkelingen en hun gebruik voor de kwaliteit van zorg is zeker nodig.

Voorbeelden

Het patiënten- of cliëntenperspectief van hetzij de individuele cliënt hetzij de patiënten-organisatie neemt een steeds belangrijkere rol in binnen de zorg, het beleid en het onderzoek. Burgers worden medeverantwoordelijk voor hun eigen gezondheid en zorg. Belangrijke voorwaarde daarvoor is een transparante zorg die is afgestemd op behoeften en wensen van cliënten.

Professioneel Perspectief Thema’s▶ Ontwikkeling en implementatie van richtlijnen ▶ Gevolgen van taakherschikking in de zorg ▶ Ontwikkeling van professionele competenties

Toepassing van zorgpaden en richtlijnen Op dit moment zijn in Nederland tal van organisaties bezig met het formuleren van zorgpaden, al dan niet in relatie tot DBC’s, ketenDBC’s en richtlijnen. De geleverde zorg blijkt echter vaak van het zorgpad af te wijken, ook al zijn de zorgpaden door de professionals zelf ontworpen. De vraag is op welke wijze de implementatie van zorgpaden en richtlijnen verbeterd kan worden. Aandachtspunten zijn daarbij de betrokkenheid van patiënten en verzekeraars en het tevoren vastleggen van verantwoordelijkheid voor invoering en het up-to-date houden van de richtlijn.

Optimale mix huisarts-praktijkondersteunerIn meer dan 70% van de huisartspraktijken is een praktijk-ondersteuner werkzaam. In deze praktijken staan meer patiënten per huisarts ingeschreven en deze patiënten-populatie is ook uitgebreider wat betreft chronische

aandoeningen. Er is onderzoek nodig naar de effecten van taakherschikking op de werkdruk van huisartsen. Dit om vast te stellen wat de optimale mix is van professionals en compe-tenties in de huisartsenpraktijk en wat de kosteneffectiviteit is van nieuwe werkwijzen.

Soft-skillsBinnen de zorg wordt interpersoonlijke communicatie steeds belangrijker. Zo zijn non mechanical skills van professionals belangrijk om incidenten in operatiekamers te voorkomen. Het veranderen van de cultuur van organisaties en het verbeteren van de soft-skills van zorgprofessionals vormen belangrijke voorwaarden om de zorgkwaliteit verder te verbeteren. Onderzoek naar dergelijke culturele aspecten, niet-technische persoonlijke vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren.

Voorbeelden

Het zijn de professionals die de zorg leveren. Hun keuzen gemaakt op basis van kennis en inzichten, bepalen in hoge mate de uiteindelijke kwaliteit van de zorg. In die zin zijn zij de schakel tussen uitkomsten van onderzoek en de praktijk. Richtlijnen, geïnitieerd en geaccordeerd door beroepsorganisaties spelen in dat proces van implementatie een belang-rijke rol.

Kwaliteitsverbetering doorgrondenOndanks dat veel Nederlandse zorginstellingen kwaliteits-systemen hebben geïmplementeerd, verbetert de kwaliteit van zorg maar langzaam. Ook grootschalige verbeterprogramma’s en verbetermethodieken boeken moeizaam resultaat. Hoe kunnen we deze moeilijkheden verklaren en belangrijker: hoe kunnen we ze overwinnen? Wat is de beste mix van managementstijl en cultuur op de werkvloer? Welke kwaliteits-beloningssystemen zijn wel of niet effectief?

Meer veilige zorgEr vindt op een aantal terreinen grootschalig monitoronderzoek plaats naar patiëntveiligheid. Daarnaast is vooral onderzoek naar de determinanten en achtergronden van (on)veilig handelen nodig. En: is er een acceptabele norm voor het aantal sterfgevallen door vermijdbare medische fouten?

Zowel de curatieve zorg als de langdurige zorg zet haar eerste schreden op het pad van het structureel monitoren van veiligheid, maar hoe staat het in de eerstelijnszorg?

Kwaliteit door samenwerkingBij co- of multimorbiditeit, maar ook bij veel chronische aan-doeningen, wordt de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening steeds vaker bepaald door de mate waarin verschillende zorgprofessionals en zorgaanbieders er in slagen goed samen te werken. In zijn algemeenheid geldt dat er in Nederland nog weinig kennis beschikbaar is over de monitoring van de kwaliteit van zorgpaden en ketenzorg. Hoe kunnen we de financiering hierop aanpassen? Welke ICT-applicaties werken als succesfactor? Hoe kunnen we synergie creëren en tegen-stellingen overbruggen?

Organisatie Perspectief Thema’s▶ Duurzame verbetering en borging van kwaliteit ▶ Determinanten en verbetering van patiëntveiligheid▶ Integrale, multidisciplinaire zorg en kwaliteit

De organisatie van de zorg kan veel betekenen als het gaat om kwaliteitsverbetering. Kwaliteitsmanagement is essentieel voor de borging van evidence based zorginnovatie. Daarnaast zijn onderwerpen als patiëntveiligheid en multidisciplinaire zorg voor een belangrijk deel organisatievraagstukken.

Voorbeelden

Wijzigingen in het basispakketWelke zorg dient vergoed te worden vanuit het basispakket? Een maatschappelijke discussie met veel haken en ogen. Het kabinet heeft het voornemen in 2015 zorg met lage ziektelast uit het basispakket te halen. Onderzoek kan dat beleid hand-vatten geven over de concrete invulling ervan en de wijze waarop een dergelijk besluit gestalte kan krijgen, gerelateerd aan aspecten van kwaliteit van zorg.

Optimaal profijt van zorgstelselwijzigingenOm het proces van liberalisering in de zorg goed te monitoren en aan te kunnen sturen zijn antwoorden nodig op vragen als: Hoe kan competitie optimaal bijdragen aan kwaliteit en veilig-heid? Wat is de meest effectieve wijze van toezicht vanuit de NZa en IGZ? De RGO werkt aan onderzoek naar ‘effecten van toezicht’ dat zal resulteren in een aantal aanbevelingen.

Door dergelijk onderzoek onder te brengen in het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg, krijgt het onderwerp structurele aandacht en blijft het geen eenmalige impuls. Met de borging van kennis als gevolg.

Zorginkoop op kwaliteitZorgverzekeraars vervullen een ‘nieuwe’ rol op de zorgmarkt. Daarbij speelt vooral de vraag in hoeverre zorgverzekeraars in de zorginkoop sturen op kwaliteit, hoe ze dat doen en in welke mate dat leidt tot kwaliteitsbehoud of -verbetering. De wijze waarop verzekeraars omgaan met kwaliteit, in relatie tot zowel de verzekerde als de zorgverlener, hangt ook samen met de gevolgen die zij daarvan zelf ondervinden. Wat is een effectieve manier om verzekeraars adequate prikkels te geven voor inkoop van goede zorg?

Maatschappelijk Perspectief Thema’s▶ Gepaste kwaliteit van zorg ▶ Effecten van de inrichting van het zorgstelsel ▶ De effectiviteit van zorginkoop

Kwaliteit van zorg is een belangrijk maatschappelijk thema, direct gelieerd aan zaken alsde overheidsfinanciën, liberalisering van het zorgstelsel, politieke thema’s en de positie van ziektekostenverzekeraars ten opzichte van zorgaanbieders en zorggebruikers.

Voorbeelden

Invulling op basis van beleidsprioriteiten

Door het programma in te delen in vier perspectieven met in totaal twaalf thema’s blijft er veel ruimte over om de concrete inhoudelijke invulling van het programma af te stemmen op de beleidsprioriteiten van het ministerie en signalen uit het veld.

De indeling van het consortium in perspectieven, thema’s en per thema drie soorten vragen geeft enerzijds een dekkende invulling van het programma en biedt anderzijds heel veel ruimte om daarbinnen inhoudelijke prioriteiten te stellen. Immers, ook al is er sprake van een breed programma, er zullen toch keuzen gemaakt moeten worden. Kwaliteit van zorg is net zo breed en divers als de zorg zelf.

De concrete invulling van het programma ligt met deze opzet nog geheel open. Doorslaggevend daarbij zijn de beleidsprioriteiten van het ministerie in combinatie met de wensen uit het veld. Deze kunnen dwars op de thema’s, dat wil zeggen door alle thema’s heen, gestalte krijgen.


De beleidsagenda van VWS koppelt kwaliteit en veiligheid aan effectiviteit en doelmatigheid. Verder ziet VWS stepped care als een belangrijk onder-werp waarvan veel doelmatigheidswinst en verbetering van kwaliteit kan worden verwacht. Ook het nieuwe regeerakkoord noemt een aantal hoofd-lijnen voor de zorg, waaronder:– Cliëntgestuurde zorg– Basiszorg dichter bij huis– Verschuiving zorg van tweede naar eerste lijn– Uit het pakket halen van zorg met lage ziektelast– Versnelling innovatie onder andere door experimenteer-dbc’s en

aantrekken extern kapitaal– Extra impuls aan langdurige zorg

Voor het overheidsbeleid is verder van belang dat het programma:– Een onderbouwing levert van het werk van het kwaliteitsinstituut– Zicht geeft op de effectiviteit van ketenzorg en zorgpaden– Het in gang gezette kwaliteitsbeleid voor de preventieve zorg faciliteert

De gekozen opzet voor het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg maakt inpassing en prioritering van deze onderwerpen binnen de agenda van het programma zeer goed mogelijk.

Inspelen op actuele beleidsvraagstukken

In het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg wordt voldoende ruimte ingebouwd om direct in te kunnen spelen op actuele beleidsvraagstukken. Onderstaande casussen laten zien op welke wijze het programma kan inspelen op de actualiteit.

Casus 1 Besparing GGZ

Begin oktober dit jaar hebben GGZ-Nederland en het ministerie van VWS (in het kader van het creëren van een alternatieve dekking voor de inkomsten die met de eigen bijdrage tweede lijns GGZ beoogd werden) de afspraak gemaakt 35 miljoen euro te besparen. Bij de Parnassia Bavo Groep in Den Haag en Rotterdam kent men de ‘Indigo-formule’. Indigo doet kortdurende interventies (zowel diagnose als kortdurende behandeling) in de eerste lijn, meestal in of naast de prak-tijk van de huisarts met wie Indigo samenwerkt. De diagnose/behandeling wordt gedaan door een SPV-er of psycholoog van Indigo en is gericht op de lichtere stoornissen. De huisarts heeft dit uitbesteed (taakherschikking). Indigo kan de huisarts ook adviseren over – indien nodig – een rechtstreekse verwijzing naar de tweede lijn, indien van een ernstiger stoornis sprake is.De Parnassia Bavo Groep monitort deze formule en deze blijkt zowel sneller, als goedkoper te zijn. Er zijn nauwelijks wachttijden. Patiënten krijgen dichtbij huis een zorgaanbod. De intakes duren kort. En de patiënt komt direct op de goede plek terecht: in de eerste lijn voor korte een-voudige behandeling, en indien nodig daarna gespecialiseerd in de tweede lijn (bijvoorbeeld bij PsyQ).


De Indigo formule kan worden gezien als een voorbeeld van stepped care, waarbij meer zorg in de eerste lijn plaatsvindt. Door slim te werken, door taakherschikking, en door een goede samenwerking te organiseren tussen eerste (generalistische zorg) en tweede (specialistische zorg) lijn.

De Parnassia BavoGroep heeft deze werkwijze gelabeld als matched care, dat wil zeggen de patiënt direct op de goede plek: eerste lijn waar het kan, tweede lijn als het niet anders kan. In het nieuwe Nationale Programma Kwaliteit van Zorg kunnen onderzoeksvragen die gerelateerd zijn aan de speerpunten van het kabinet (stepped care, sterker inzetten op eerste lijn, doelmatig werken) beantwoord worden. Bijvoorbeeld:– Hoe kunnen dergelijke vormen van zorg snel(ler) worden ingevoerd om

de besparing van 35 miljoen te kunnen realiseren?– Hoe ligt de relatie tussen kwaliteit en doelmatigheid? Zijn er break even

points aan te wijzen?– Welk soort praktijkondersteuners lenen zich voor deze werkwijzen en

hoe kan dit het best worden georganiseerd en worden verankerd in de beroepen- en opleidingenstructuur?


Casus 2 Volumecriteria

Voormalig minister Klink gaf begin oktober 2010 aan dat volumecriteria deel moeten gaan uitmaken van het handhavingskader van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Aanleiding voor Kamervragen waren de plannen van zorgverzekeraar CZ om geen borstkankerbehandelingen meer af te nemen bij ziekenhuizen die niet jaarlijks een minimum aantal ingrepen verrichten. Volgens de zorgverzekeraar bouwen dergelijke ziekenhuizen onvoldoende routine op om kwaliteit te kunnen garanderen. Als maatstaf hanteert CZ richtlijnen uit het programma Zichtbare Zorg. De minister wilde dat de Inspectie in de toekomst dergelijke richtlijnen zou gaan handhaven. Hij benadrukte wel dat deze kwaliteitsrichtlijnen eerst in onderling overleg door het veld zelf vastgesteld moeten worden. De discussie die naar aanleiding van deze stap van CZ losbarstte, laat zien hoe groot de noodzaak is afspraken te maken over volumecriteria. In het Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg kan verder onderzoek worden gedaan naar volumenormen, welke omgevingsfactoren de kwaliteit van zorg mede beïnvloeden, de rol van de IGZ daarbij en de internationale vergelijkingen. Tevens kan hierin worden meegenomen wat de relatie is met bijvoorbeeld de criteria voor spreiding en capaciteit van ziekenhuizen. Als we toegaan naar volumecriteria, hoe verhoudt zich de norm bijvoorbeeld tot de maximum reistijd van patiënten en hun familie?

Samenvatting

Verdere verbetering van de zorgkwaliteit is nood- zakelijk. Om die reden heeft ZonMw in opdracht van het ministerie van VWS een proeve gemaakt voor een breed en overkoepelend Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg. Einddoel: de juiste zorg op de juiste wijze verlenen.

Over de invulling van het programma is meermalen overleg geweest met het ministerie, de inspectie, het consortium van iBMG, IQ Healthcare en NIVEL en allerlei organisaties uit het veld. Breed gedragen wordt de nood-zaak om te komen tot én het (door)ontwikkelen van nieuwe kennis én het toepassen van bestaande kennis die nog altijd ‘op de plank’ is blijven liggen.

Het programma zal zowel antwoorden geven op kennisvragen uit de praktijk, als inspelen op actuele vraagstukken en bestaande kennis toepassen. Uitkomsten van het programma zijn naast concrete kennis en onderbouwing van zorg een toegankelijke infrastructuur en toepasbare instrumenten. ZonMw zet samenwerking en verbinding bovenaan het lijstje met criteria waaraan het nieuwe programma dient te voldoen. ZonMw kan als onafhankelijke en intermediaire organisatie stimulansen geven om de benodigde expertise, mensen, organisatie en middelen te bundelen. Samen met andere spelers kan zij de nationale onderzoeksagenda vorm-geven en uitvoeren binnen een flexibele en diverse onderzoeksstructuur.

Door het programma in te delen in vier perspectieven met in totaal twaalf thema’s blijft er veel ruimte over om de concrete inhoudelijke invulling van het programma af te stemmen op de beleidsprioriteiten van het ministerie en signalen uit het veld.


Kwaliteit van Zorg naar perspectief

Het programma zal resulteren in structurele kennis over ‘wat wel en niet werkt’ en over toepassing van innovaties; er zullen toepasbare instrumenten beschikbaar komen en het programma zal een stimulans zijn voor implementatie van onderbouwde zorg-vernieuwing.

Perspectief

Patiënten- en cliëntenPerspectief

Professioneel Perspectief

Organisatie Perspectief

Maatschappelijk Perspectief

Onderzoeksthema

– De patiënt als manager van eigen gezondheid en zorg

– Keuzeprocessen in de zorg – Collectieve patiëntenparticipatie bij

kwaliteitsverbetering

– Ontwikkeling en implementatie van richtlijnen

– Gevolgen van taakherschikking in de zorg – Ontwikkeling van professionele compe tenties

– Duurzame verbetering en borging van kwaliteit

– Determinanten en verbetering van patiëntveiligheid

– Integrale, multidisciplinaire zorg en kwaliteit

– Gepaste kwaliteit van zorg – Effecten van de inrichting van het zorgstelsel – De effectiviteit van zorginkoop

Colofon

ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. Vooruitgang vraagt om onderzoek en ontwikkeling. ZonMw financiert gezondheidsonderzoek én stimuleert het gebruik van de ontwikkelde kennis – om daarmee de zorg en gezondheid te verbeteren. ZonMw heeft als hoofdopdrachtgevers het ministerie van VWS en NWO. Voor meer informatie over het programma Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg kunt u contact opnemen met het secretariaat via e-mail [email protected] of telefoon 070 349 51 32. ZonMwLaan van Nieuw Oost Indië 334Postbus 932452509 AE Den HaagTel. 070 349 51 11Fax 070 349 53 58www.zonmw.nl Redactie: Ellen Dahlhaus, Bart Kooiman, Edmar Weitenberg, ZonMwEindredactie: Marcel SentenOntwerp: WIM OntwerpersDrukwerkbegeleiding: Marja Westra, ZonMw november 2010

Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie

Laan van Nieuw Oost-Indië 3342593 CE Den HaagPostbus 932452509 AE Den HaagTelefoon 070 349 51 11 Fax 070 349 51 00 [email protected]

50/1

1/20

10/5

Proeve Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg

Documents

Transcript of Proeve Nationaal Programma Kwaliteit van Zorg