Kwaliteitsbevordering in de Kinesitherapie september-oktober-november 2011 pro-q-kine katern

In 2011-2012 gaat Pro-Q-Kine voor de volgende doelstellingen: het verder oprichten en ondersteunen van LOKKs, het ontwikkelen van PE-online, het opleiden van moderatoren en kwaliteitsverantwoordelijken en inhoudelijke ondersteuning bieden via vormingen en peer reviews. Dit alles zal het project meer concreet maken voor de kinesitherapeut op het werkterrein.

Moderatoren & kwaliteitsver- antwoordelijken

Vorming & peer reviews

LOKK’s

PE-OnLinE

Voorwoord rapport

HiErOndEr EEn bEKnOPtE vErsiE van dit raPPOrt 1 om het project efficiënter te laten verlopen werd de stuurgroep afgeslankt en werden verschillende werkgroepen samengesteld om de doelstellingen gericht te kunnen uitwerken.

2 met promotoren van de deelpro-jecten werd overlegd met als doel de bereikte resultaten, zowel inhoudelijk als methodologisch af te stemmen op de volgende projectfase: meten en verbeteren van de kwaliteit van de kinesitherapiepraktijk.

•Meten en verbeteren van de kwaliteit van de kinesitherapiepraktijk (kwaliteitsin-dicatoren, verbetercoaches, verbetertrajec-ten). er werd een werkgroep opgericht met vertegenwoordigers uit het nederlands- en Franstalig onderwijs en de promotor van het deelproject -31. Dit project organiseerde bevragingen bij een aantal kinesitherapeuten met de bedoeling de praktijk te evalueren.

Deze werkgroep heeft geregeld contact met het knGF (het koninklijk neder-lands Genootschap van Fysiotherapeu-ten) dat heel wat expertise heeft inzake kwaliteitsindicatoren.

•Groepspraktijken, eenmanspraktijken, intra- en interdisciplinair overleg en samen-werking. een samenwerking tussen de beide vleugels van Axxon en de promo-toren van het deelproject 19 - dat een richtlijn realiseerde voor groepspraktijken met vooral aandacht voor de meerwaar-

Overe enkomst RIZIV 2011-2012

Het begeleidingscomité van 30 juni 2011 bood een goed forum om met de betrokken partijen (verzekeringsin-stellingen en riZiV) in overleg en discussie te gaan. in dit pro-q-kine katern worden een aantal items uit de tussen-tijdse rapportering aangehaald.

Het is in elk geval de bedoeling om in de tweede helft van 2011, ook op expliciete vraag van de collega’s tijdens de verschillende provinciale ontmoetingen , een aantal op de praktijk gerichte initiatieven uit te werken en te imple-menteren. als het systeem van kwaliteitsbevordering op het terrein succes wil boeken, is het duidelijk dat er zowel inhoudelijk als ondersteunend meer toepassingen moeten gecreëerd worden.

in functie van de ondersteuning van de kringen en Lokk’s zullen moderatoren en kwaliteitsverantwoordelijken op-geleid worden. de oprichting en het activeren van Lokk’s loopt zowel langs nederlandstalige als Franstalige kant verder door tot eind 2012.

Het pe-onlineplatform biedt een belangrijke bijdrage - zowel voor individuele kinesitherapeuten als voor orga-nisatoren van kwaliteitsbevorderende activiteiten - om te registreren, op te volgen, te evalueren en te accrediteren.

om na 2012 de implementatie van het kwaliteitsbevorde-rend systeem kans op succes te bieden, wordt in de komende weken gestart met overleg over de mogelijke invulling hiervan.

“Als het systeem van kwaliteitsbevorde-ring op het terrein succes wil boeken, is het duidelijk dat er zowel inhoudelijk als ondersteunend meer toepassingen moeten gecreëerd worden.”

Voorwoord

Fons de schutter,

projectcoördinator kwaliteits- bevordering

©niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar ge-maakt door middel van druk, microfilm, fotocopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

pro-Q-kIne september-oktober-november 2011 Axxon 3

de nieuwe overeenkomst met het riZiV die het project pro-q-kine in staat stelt de werkzaamheden verder te zetten, loopt van 1 januari 2011 tot en met 31 december 2012. deze twee jaar worden opgedeeld in vier periodes van zes maan-den, met aansluitend telkens een rapport aan het begeleidingscomité.

de van een praktijkassistent(e) - biedt perspectieven voor nieuwe initiatieven.

• Geclusterdethema’s:Communicatie,Kinesitherapeutisch dossier, EBM (guide-lines, peer reviews). om de bottom up benadering efficiënt te laten verlopen, zal in op te richten werkgroepen een evenwicht gezocht worden tussen bot-tom up inbreng en top down onder-steuning (wetenschappelijk en logistiek).

Aansluitend op de deelprojecten geeft de werkgroep ‘kwaliteitsinstru-menten’ het advies om vooral te inves-teren in opleiding en peer reviews die in eerste instantie de competentie van de kinesitherapeut over deze belang-rijke aspecten van praktijkvoering moeten verhogen.

tegen het najaar zullen volgende oplei-dingen met aansluitende peer reviews gerealiseerd worden.•Communicatiekinesitherapeut/pa-

tiënt: gerealiseerd door werkgroep communicatie van Wetenschappelijke

vereniging van vlaamse kinesithera-peuten (Wvvk);

•Communicatiebijdechronischepijn-patiënt: gerealiseerd door Jo nys en nathalie roussel (vUb/Artesis) i.s.m. de Wvvk;

•BasiskennisEBM/EBPvooralgerichtophet gebruik van richtlijnen: gerealiseerd doorManuSimons(CEBAMi.s.m.Wvvk);

•Hetkinesitherapeutischdossier :hetklinisch redeneren en het methodisch handelen - het gezondheidsprofiel van depatiënt(ICF)gerealiseerddoorWvvk i.s.m. prof. peter vaes, prof. eric kerckhofs, David beckwée (vUb), deauteursvanhetboek‘Hetgezond-heidsprofiel’.

3 Verder uitwerken van het systeem van zelfevaluatie op diverse vlaken. bijvoorbeeld door de werkgroep kwaliteitsindicatoren (bevraging), door pe-online die een online 180° zelfevalu-atie zal toelaten, ... De visietekst rond zelfevaluatie wordt opnieuw geëvalueerd.

Overe enkomst RIZIV 2011-2012

in Het pro-q-kine-katern Van Februari werd de ‘to do-List’ Voor de eerste Zes Manden gepubLiceerd. geZien de oMVang Leek deZe Lijst erg aMbitieus, Maar de VerwacHtingen werden tocH ingeLost.

op 30 juni werd Het rapport oVer deZe periode goedgekeurd door Het begeLeidings- coMité, bestaande uit Vertegenwoordigers Van de VerZekeringsinsteLLingen en Het riZiV.

nicoLe Morre & Fons de scHutter

4 Axxon september-oktober-november 2011 pro-Q-kIne

rapport

4 start werkgroepen (verzekerings-instellingen, rIZIv, beroepsgroep) betreffende kwaliteitsindicatoren, kwaliteitsregister, inhoudelijke thema’s… ter voorbereiding van de werkgroep die van start gaat eind september 2011, wordt momenteel gewerkt aan een nota die als basis zal dienen voor de voorziene werkzaamheden van deze werkgroep.

5 start overleg met de beroeps-vereniging axxon, universiteiten en hogescholen om te komen tot nog meer structurele samenwerking en wetenschappelijke ondersteuning.pro-Q-kine was aanwezig op de OVUNHOKI-vergaderingenop28april2011 (nL onderwijs). op 9 mei 2011 werd gepeild naar de belangstelling bij de Franstalige universiteiten. een breed overleg met alle opleidingen is gepland voor het najaar.

6 Het vooronderzoek voor pe-online, het online platform voor kinesithe-rapeuten, dat voorziet in een digitaal portfolio en het aanbieden en regis-treren van navorming, werd afgerond. Hetstartschotvoordetestperiode,datreeds voorbereid is door de ‘werkgroep pe-online’, wordt gegeven op 1 oktober 2011. Lees meer over de mogelijkheden van pe-online op pagina 5.

7 kick off met bestaande kringen, Lokk’s en geïnteresseerden om, na informatie, samen de stap te zetten naar de kinesitherapeuten in het werkveld. Axxon bezocht alle belgische provin-cies om het pro-Q-kine project toe te lichten.

8 afstemmen van website en publica-ties - oprichting communicatieplatform ‘kwaliteit’ - op project. momenteel wordt gewerkt aan de technische en inhoudelijke invulling om vanuit de

pro-Q-kine website in te schrijven voor deelname aan de pilootfase met pe-online. De website krijgt ook een nieuwe look.

9 planning opleidingen beleidsniveau (bestuur) en logistiek (personeel), niveau moderatoren, promotoren, kwaliteitsdeskundigen…•Inoktober&november2011iser

een opleiding gepland voor mode-ratoren. De opleiding wordt langs nederlandstalige zijde gerealiseerd door Wvvk in samenwerking met partners.

•Debestuursleden,dedeelnemersaande werkgroepen en het personeel volgden een opleiding ‘projectwer-king’, wat een handig instrument bleek om efficiënter te werk te gaan.

10 Het verder zetten van overleg en samenwerking met partners uit het kwaliteitsnetwerktussen januari en juni 2011 vonden ontmoetingen plaats met verschillende partners, waaronder het koninklijk ne-derlands Genootschap voor Fysiothe-rapie(KNGF),DomusMedica,CEBAM,Federatie voor vrije en Intellectuele beroepen (FvIb), …

11 planning van studiesDe informatisering binnen de sector kinesitherapie is een belangrijk aspect om kwaliteit na te streven. In dit kader participeert pro-Q-kine in het project recip-e (digitale communicatie van het voorschrift/verwijzing). ook over de digitale communicatie met de verzeke-ringsinstellingen en de administratieve vereenvoudiging die hiermee moet gepaard gaan, wordt overlegd.

De wetenschappelijke vereniging van vlaamse kinesitherapeuten (Wvvk) participeert in ebmpracticenet. Dit digitaal platform wil wetenschappe-

lijke informatie (vooral richtlijnen) ter beschikking stellen van de practicus.Hetrealiserenvanhetelektronischkinesitherapeutisch dossier (ekD) blijft voor de beroepsgroep een prioriteit. Hetlastenboekdatdeontwikkelingvan een elektronisch kinesitherapeu-tisch dossier beschrijft werd op het begeleidingscomité van 30 november 2010 goedgekeurd.

In samenwerking met benny van Bruaene(E-Health)startenwijeeneerste fase met de studie: “De ontwikke-ling van een referentieterminologie voor de beschrijving van het menselijk functioneren (vanuit een biopsychosociaal gezondheids-model) in het kinesitherapeutisch dossier”. De use case is nekklachten.

12 intern en extern overleg opstarten i.v.m. onafhankelijk kwaliteitsregistereen eerste overleg vond plaats met de cel kwaliteit van het rIZIv. vertrek-kend van een overlegnota, opgemaakt door pro-Q-kine en ondersteund door Axxon physical therapy in belgium zal een eerste samenkomst plaatsvinden op 9 september met de verzekeringsinstel-lingen en het rIZIv als medespelers.

pro-Q-kIne september-oktober-november 2011 Axxon 5

nicoLe Morre

pe-online is een digitaal - lees online - platform waar individu-ele kinesitherapeuten een agenda met navormingsactiviteiten kunnen raadplegen, zich voor een activiteit kunnen inschrijven en na het bijwonen van de activiteit en het volgen van de voor-gestelde procedure hiervoor automatisch een aanwezigheids-attest in hun portfolio zullen ontvangen. via dit systeem heeft de kinesitherapeut altijd en overal een actueel overzicht van de nascholingsactiviteiten die hij/zij per jaar volgde.

organisatoren van navorming, kringactiviteiten, Lokks, congressen, symposia, e.d., krijgen dus met pe-online een instrument om hun event in de agenda te plaatsen, eventueel bepaalde mensen hiervoor uit te nodigen (in het geval van een Lokk activiteit), de deelnemers te registreren en de aanwezigheidsattesten door te sturen.

tijdens deze periode worden ook de navormingsaanvraag en -agenda (activiteitenaanbod) getest zodat vlot kan ingespeeld worden op specifieke eisen van alle betrokkenen.

De vragenlijsten vóór en na een Lokk-activiteit worden vanaf dan ook mee in het systeem geïntegreerd. De vragen-lijsten zijn zo opgesteld dat de organisator enkel de speci-fieke gegevens van de vergadering zal moeten invullen (zoals bijvoorbeeld het onderwerp) waarna deze via digitale weg naar de deelnemende kinesitherapeuten worden gestuurd. De resultaten van de vragenlijsten worden automatisch door het systeem verwerkt. Achteraf kan de organisator dan grafieken raadplegen die zullen aangeven in hoeverre de activiteit heeft bijgedragen tot een verbetering van de competentie van de deelnemers.

pe-online is de aanloop naar een accrediteringssysteem voor kinesitherapeuten. Later zal inderdaad elke aangeboden activi-teit een aantal accrediteringspunten vertegenwoordigen. De individuele kinesitherapeut zal op gelijk welk tijdstip zijn dossier kunnen raadplegen en kunnen nagaan hoeveel 'pun-ten' hij nog moet halen om zijn accreditering te halen of te behouden.

Grootschalige actie voor oprichting en ondersteuningsactie van kringen en Lokk’s.HetinformerenvankringenenLOKK’sgaatonverminderdvoort. In deze fase wordt tegelijkertijd het accent gelegd op het gebruik van pe-online.

In dit kader wordt dit najaar een opleiding gestart voor moderatoren. Deze vindt plaats op 4 zaterdagvoormiddagen: 1 oktober, 15 oktober, 29 oktober en 26 november.volgende thema’s staan op het programma:•Aspectenvankwaliteitenkwaliteitsverbetering•Werkenmetgroepen•KennisvanEBM-EBP•Casuïstiek

kinesitherapeuten worden via e-mail uitgenodigd om deel te nemen. Inschrijven zal gebeuren via pe-online.

op 18 oktober voorzien wij ook een opleiding ‘kwaliteits-verantwoordelijke’binnendekring,LOKK.Hetvolgenvanéén van deze opleidingen zal als geaccrediteerde activiteit in de portfolio terechtkomen. Wie belangstelling heeft kan zich informeren via info@pqk.be

VoLgende Fase

in oktober start, ZoaLs reeds aangekon-digd, de testFase Van pe-onLine.

pe-online op het voorplanPEo n l i n e

6 Axxon september-oktober-november 2011 pro-Q-kIne

“Er is nog veel werk aan de winkel. Sensibiliseren! Professionaliseren! Het systeem moet een meerwaarde hebben, niet controlerend zijn en stap voor stap geïmplementeerd worden.”

proVinciaLe ontMoetingen Fons de scHutter

neen, Het is niet de Meerdaagse wieLerwed-strijd, Maar de toer die pro-q-kine Maakte oM Het project toe te LicHten en de reacties Van Het werkVeLd op te snuiVen.

De Ronde van België

een 60-tal nederlandstalige en evenveel Franstalige kinesitherapeuten volgden deze provinciale overlegmomenten in VlaanderenenWallonië.Hetproject‘kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie’ werd gesitueerd en volgende onderwer-pen kwamen meer specifiek aan bod: •Hetkwaliteitsregister•Hetdigitaalbeheerssysteem(PE-online)•Hetbelangendestandvanzaken

van de Lokk’s

•Deopleidingvanmoderatoren•Deinschakelingvaneenkwaliteits-

verantwoordelijke.

De aanwezigen kregen ruim de kans om hun opmerkingen en vragen te formuleren.Algemeen gesteld vinden kinesitherapeu-ten kwaliteit belangrijk.

De gekozen weg wordt positief bevonden, maar er zijn nog veel vragen.

vraag is of het systeem wel zal uitnodigen om deel te nemen. sommigen zijn van me-ning dat dit alles enorm veel (extra) werk met zich mee zal brengen: “digitaliseren is niet altijd vereenvoudigen,” klinkt het.

LEEs mEEr rEactiEs in dE tEKstbaLLOnnEn:

Zij die aanwezig waren tijdens de provinciale ontmoetingen hadden ruimschoots de kans om vragen te stellen en bemerkingen te geven.

" Kwaliteitsvolle kinesitherapie mag zich onderscheiden, maar moet ook (financieel) geapprecieerd worden."

" Met de nodige uitleg beseffen we dat het kwaliteitsinstituut en het kwaliteitsregister geen vorm van controle zijn van onze professione-le kwaliteiten. Om een vergoeding te krijgen voor onze permanente vorming moet er een registratie komen. PE-online lijkt mij hiervoor zeer interessant."

" Men heeft het moeilijk om kwaliteit te definiëren, laat staan kwaliteit te meten!"

" We beginnen in te zien waar dit project naartoe leidt: extra honoraria proberen te krijgen voor onze inzet om onze zorg te verbeteren."

Men zal een beroep moeten doenophet‘engagement’van(nieuwe)collega’s…”

" Eindelijk iets concreets met dit geïnformatiseerd beheers-systeem PE-online."

" Waar moeten wij de colle-ga’svindendieditallemaalgaan organiseren (het zijn altijd dezelfden)?"

pro-Q-kIne september-oktober-november 2011 Axxon 7

enquête stépHanie carLetti

ongeveer 8.500 kinesitherapeuten kregen een vragenlijst in hun mailbox die peilde naar hun kennis rond het project. via enkele vragen kwam ook aan het licht hoe ze staan tegenover kwaliteit en in welke mate ze bereid zijn het effectief toe te passen in hun dagelijkse praktijk.

meer dan 750 van hen namen de tijd om de lijst in te vullen en terug te sturen. een zeer bemoedigend antwoordper-centage en bovendien ontvankelijk als analysesteekproef. De vragenlijst werd bewust eenvoudig gehouden en kon snel beantwoord worden. We konden er enkele interessante trends uit halen…

cOmmunicatiEmiddELEn: E-maiL En PubLicatiEs vOOrOP e-mail komt overduidelijk naar voren als favoriete methode om geïnformeerd te worden over het project. toch zijn ook de brochures en publicaties van pro-Q-kine en Axxon een be-langrijk communicatiemiddel. voor bijna alle kinesitherapeuten was dit medium immers hun eerste contact met het project.

KinEsitHEraPEutEn, PrOjEct, KwaLitEit meer dan 7 op de 10 kinesitherapeuten blijken al gehoord te hebben over het project ‘kwaliteitsbevordering’. en 7 op de 10 respondenten vinden zo een project eveneens noodzakelijk voor het beroep in het algemeen.

op de vraag of het project de goede richting uitgaat, spreekt meer dan de helft zich niet uit. en ook al zijn er meer posi-tieve antwoorden dan negatieve, moeten we ons toch enkele vragen stellen: •Stroomtdeinformatiewelgoeddoor?•Hebbendekinesitherapeutenweldegelijkinteresse

voorditproject?•Ofishetvooreenbuitenstaandergewoonwegtemoeilijk

omdievraagtebeantwoorden?

De kinesitherapeuten zijn blijkbaar vertrouwd geraakt met het project en ondersteunen het initiatief. Wel moet er in de toekomst voor gezorgd worden dat ze de voortgang van het project beter kunnen volgen, zodat - zij die dat willen - zich kunnen uitspreken over de gevolgde koers.

“Meer dan 7 op de 10 kinesi- therapeuten vinden een project rond kwaliteitsbevordering noodzakelijk voor het beroep.”

Een peiling in uw mailbox

pro-q-kine wiL ZicHZeLF Voortdurend in Vraag steLLen.

de Mening Van de kinesitHerapeut op Het terrein is erg beLangrijk.

daaroM werd in juni een aLgeMene enquête oVer Het project rond

kwaLiteitsbeVordering geHouden.

8 Axxon september-oktober-november 2011 pro-Q-kIne

enquête

De vragenlijst belichtte ook vijf items die de kwaliteit helpen bevorderen in de kinesitherapeutische praktijk. ook hier zijn veruit de meeste bevraagde personen1 het eens over het belang van die vijf punten voor een goede beroepsuitoefening.

Langs nederlandstalige kant komt de volgende volgorde uit de bus:

bij de Franstalige collega’s liggen de prioriteiten enigszins anders:

De doelgroep staat in het algemeen achter de concrete invul-ling die het project rond kwaliteitsbevordering moet hebben om de 5 bovengenoemde items verder uit te werken of te ondersteunen. •Meerdan7opde10kinesitherapeutenvindendatPro-

Q-kine een eenvoudige toegang tot navorming promoot. •Demeestekinesitherapeutenzijnhetookeensoverde

rol die pro-Q-kine moet vervullen bij de ontwikkeling van instrumenten, hulpmiddelen en methoden om het kwali-teitsbeleid te ondersteunen dat elke kinesitherapeut op zijn niveau voert, en bij de sensibilisering van de kinesitherapeu-ten om die weg te bewandelen.

•Watdeondersteuningvandelokalegroeperingenbetreft,blijven de resultaten beduidend positief, al is er toch iets minder eensgezindheid dan over de vorige punten.

bErEidHEid Om mEE tE wErKEn aan HEt PrOjEct Hetlaatstepuntvandeenquêtemoestnagaaninwelkematede kinesitherapeuten bereid zijn om mee te werken aan het project voor kwaliteitsbevordering. meer dan de helft van de respondenten wil vandaag meewerken aan het project, ook als er geen kwaliteitslabel of accrediteringssysteem aan vasthangt.Hetspreektvoorzichdaterietsmeerpersonenwillenpar-ticiperen indien er een kwaliteitslabel zou uitgereikt worden. en mocht er een accrediteringssysteem aan gekoppeld zijn, kan het op nog meer aanhangers rekenen.

De algemene vragenlijst lokt bij Franstaligen en nederlandstali-gen nagenoeg dezelfde antwoorden uit, al lopen de reacties in het noorden en het zuiden van het land sterker uiteen.

4 op de 10 Franstaligen zijn hoe dan ook niet bereid om mee te werken aan het project, zelfs niet als het een kwaliteitslabel of een accreditatie oplevert. bij de nederlandstaligen is die verhoudingslechts2opde10.Hetisgoedomwetendatdieterughoudendheid bij de Franstaligen leeft. De toekomstige ontmoetingen met de collega’s zal hierover dan ook meer klaarheid moeten scheppen.

“Meer dan de helft van de respondenten wil meewerken aan het project, ook als er geen kwaliteitslabel of accrediterings-systeem aan vasthangt.”

Cursussen,opleidingen,congressenenconferenties

Evaluatie van de patiëntentevredenheid

Gespecialiseerde literatuur

Informatie-uitwisseling tussen gezondheidsprofessionals

Zelfevaluatie

Cursussen,opleidingen,congressenenconferenties

Gespecialiseerde literatuur

Informatie-uitwisseling tussen gezondheidsprofessionals

Evaluatie van de patiëntentevredenheid

Zelfevaluatie

Bemerking: De enquête peilt naar de mening over kwaliteitsbevordering in de kinesitherapie en over het project Pro-Q-Kine bij kinesitherapeuten die in België actief zijn. Toch kunnen we een lichte vertekening veronder-stellen bij de steekproef. De personen die het meest gemotiveerd zijn om de vragenlijst te beantwoorden, hechten wellicht ook meer belang aan kwaliteit en weten dus sowieso meer af van het project, waarover ze zich positief uitspreken. 1. bij alle items gaan tussen 65 % en 85 % van de bevraagden ‘akkoord’ tot ‘helemaal akkoord’