bereikbaarheid binnenstad

ruimte voor de fiets

luchtkwaliteit

verkeersveiligheid

leefbaarheid

ruimtelijke kwaliteit sociale interactie

sociale veiligheid

Gezonde leefstijl

Waarom fietsstimulering? - Draagt bij aan vermindering van druk die

urbanisatie veroorzaakt - Houdt leefbaarheid en bereikbaarheid op peil - Draagt bij aan gezondheid van bevolking

Waarom fietsstimulering? - Draagt bij aan vermindering van druk die

urbanisatie veroorzaakt - Houdt leefbaarheid e bereikbaarheid op peil - Draagt bij aan gezondheid van bevolking

Nationaal Fietscongres Utrecht 18 juni 2015 Marcus Popkema, Hogeschool Windesheim Miranda Thush, Thuisraad RO Advies

Fietsstimulering door Gedragsbeïnvloeding

‘Traditionele’ aanpak: push en pull Aanleg van fietsinfrastructuur Wegnemen (fysieke) knelpunten Autogebruik ontmoedigen: minder ruimte voor de auto, kosten omhoog van autoparkeren

Waarom gedragsbeïnvloeding?

• Fysieke invalshoek niet altijd toereikend • ‘Technische’ invalshoek soms ineffectief • Expertise gedragsbeïnvloeding volop in

ontwikkeling, kansen nog niet benut • Budgettair aantrekkelijk

Waaraan denken bij fietsstimulering door gedragsbeïnvloeding?

Fietsenzwermen

https://www.youtube.com/watch?v=A0-9BzUpwp4

Wat gebeurt hier?

Benadrukken van de sociale norm: je fiets parkeer je in een vak

Gedrag te beïnvloeden door

Inrichting van de omgeving Wetten, regels, handhaving Financieel economische stimulering Aanwakkeren van sociale normen Beïnvloeding van attitude Sociale modellering Educatie

Gedrag ingedeeld naar verkeerstaak

Strategisch niveau Bestemming, route en voertuig kiezen

Tactisch of Manoeuvreniveau Gedragingen tijdens de verkeersdeelname

• Inhalen, stoppen, oversteken etc. Operationele niveau (basisniveau) Elementaire taken

• Starten, schakelen, gas geven, remmen etc.

Strategisch niveau Bestemming, route en voertuig kiezen

Tactisch of Manoeuvreniveau Gedragingen tijdens de verkeersdeelname

• Inhalen, stoppen, oversteken etc. Operationele niveau (basisniveau) Elementaire taken

• Starten, schakelen, gas geven, remmen etc.

-- Frequentie van handelen ++

Invloed op het hogere niveau

Gedrag ingedeeld naar verkeerstaak

Dus: wil je mensen vaker de fiets laten nemen dan moet je strategisch gedrag beïnvloeden

Beïnvloeden van gedrag is maatwerk! Zoek aansluiting bij situatie en doelgroep Welk type gedrag? Wie vertoont het gedrag?

En vraagt om een gestructureerde aanpak

Gelukkig zijn er methoden die daarbij van dienst kunnen zijn

• BIT • Intervention Mapping • PODOE • Sumo • En andere

Essenties van de methoden lijken sterk op elkaar

• Analyse van het probleem • Het doelgedrag bepalen • Maatregelen ontwikkelen • Uitvoering van de maatregel • Evaluatie

Dat vraagt om kennis over gedrag en inzicht in effectiviteit van maatregelen

Zoals…. Is de keuze voor het vervoermiddel bewust gedrag of onbewust gedrag? Gewoontegedrag of gepland gedrag?

Bewust gedrag onbewust gedrag

Bewust gedrag: gedrag dat iemand uitvoert nadat hij erover heeft nagedacht Onbewust gedrag: gedrag waarover iemand niet nadenkt voordat hij/zij het uitvoert

Gewoontegedrag gepland gedrag

Gewoontegedrag is gedrag dat na veelvuldig herhaald handelen gedachteloos wordt uitgevoerd. Gepland gedrag is gedrag dat na expliciete overweging gekozen wordt om uit te voeren.

Sumo

• Eenvoudige en flexibele methode • Systematisch • Zonder uitgebreide analyses toch grip op effecten

Maatregelen kiezen

• Vele typen maatregelen; acties, promoties, diensten etc

• Relatie maatregel en doel • Moment van ingrijpen • Belonen, verleiden of straffen • Soort beloning • Effect op korte en lange termijn • …..

Gelukkig is er informatie en inspiratie

www.epomm.eu/maxeva

Voorbeeldprojecten

Fietsstimulering bij Medisch Spectrum Twente

- Fietsvergoeding - Fietsfaciliteiten - Proef met E-fiets - Fietsreparatiedag - Fietspoetsdag

Casus ‘Toury’ de fietsgame

MR.Popkema@windesheim.nl Meer info op www.masterclassfietsengedrag.nl