Anette Mul over ‘koetelen’ met de kippen

Geen andere kip ziet eruit

zoals de Chabo

Jaargang 2 Juni 2012

Levende HaveLevende Have

en ander p

luim

veeAlles o

ver kip

pen

Japanse kwartel voelt zich snel overal thuis

(advertentie)

Startmeel

• Extra toegevoegde vezels, 100% natuurlijk• Betere functioneren maagdarmkanaal• Betere opname van belangrijke voedingsstoff en• Actieve plant extracten en essentiële oliën tegen coccidiose

Legmeel

• Extra toegevoegde vezels, 100% natuurlijk• Betere functioneren maagdarmkanaal• Betere opnamen van belangrijke voedingsstoff en• Walsenmeel met mooie structuur.

Legkrix

• Extra toegevoegde vezels, 100% natuurlijk• Betere functioneren maag- darmkanaal• Betere opnamen van belangrijke voedingsstoff en• Fijn van structuur door gebroken korrel

StartmeelStartmeel

• Extra toegevoegde vezels, 100% natuurlijkExtra toegevoegde vezels, 100% natuurlijk• Betere functioneren maagdarmkanaal• Betere opname van belangrijke

• Actieve plant extracten en essentiële oliën

LegmeelLegmeel

• Extra toegevoegde vezels, 100% natuurlijk• Betere functioneren maagdarmkanaal• Betere opnamen van belangrijke voedingsstoff en• Walsenmeel met mooie structuur.

LegkrixLegkrix

• Extra toegevoegde vezels, Extra toegevoegde vezels, 100% natuurlijk• Betere functioneren maag-

• Actieve plant extracten en essentiële oliën

• Betere opname van belangrijke voedingsstoff en• Actieve plant extracten en essentiële oliën

• Betere functioneren maag- darmkanaal• Betere opnamen van • Actieve plant extracten en essentiële oliën

tegen coccidiose• Betere opnamen van belangrijke voedingsstoff en• Fijn van structuur door• Fijn van structuur door gebroken korrel

www.hedric.com

X

De vezelrijke pluimveevoeders van Hedric!Onderzoek heeft aangetoond dat vezels belangrijk zijn voor het goed laten functioneren van het maagdarmkanaal van uw pluimvee en een gezonde darm vormt een belangrijke basis voor de algehele gezondheid van uw pluimvee. Door het toevoegen van specifi eke vezelbronnen, herkenbaar aan het Xtra Vezel beeldmerk, speelt Hedric op deze behoefte in.

De combinatie van specifi eke vezels met de rijke voedingsstoff en en hoge vitamine gehaltes in het voer van Hedric, helpt u dieren gezond en in topconditie te houden. Uiteraard zijn deze vezels 100% natuurlijk.

20 kg 20 kg 20 kg4 kg

pag 5 Alles over kippen en ander pluimvee pag 5 Alles over kippen en ander pluimvee

Onderzoekers van het Amerikaanse instituut voor gene-tisch advies hebben een manier gevonden om van een

bevrucht, maar niet bebroed ei vast te stellen of er te zijner tijd een hennetje of een haantje uit komt. Een revolutionaire vinding voor de pluimvee industrie die hier-mee kan voorkomen dat er op grote schaal eieren met haantjes

worden uitgebroed. Deze haantjes verdwijnen in de “versnipperaar” of worden ingevroren en dienen als voer voor andere dieren. De test zit nog in de lab-fase en dient vooralsnog om meer begrip te krijgen van het mechanisme dat bepaalt of er een hennetje of een haantje in het ei zit. Bij kippen is de hen verantwoordelijk voor het geslacht van het kuiken. Hennen blijken in staat op het moment van bevruchting invloed uit te oefenen op het geslacht van de nakomeling in wording. Meer info: aamir.aslam@wur.nl

Kippen met korting voor vierhonderd gezinnenAl zo’n vierhonderd gezinnen in het Belgische Merelbeke heb-ben via de gemeente kippen met korting kunnen aanschaf-fen. Dankzij samenwerking met het Steunpunt Levend Erfgoed zijn op deze manier ruim duizend hennen van een zeldzaam ras aan een nieuwe eigenaar geholpen. De Oost-Vlaamse gemeente was samen met de West-Vlaamse gemeente Moeskroen een van de eerste die op het idee kwam kippen in te zetten bij het terugdringen van de afval-berg en de inwoners te in de gelegenheid te stellen hun eigen eieren te “produceren”. Daarnaast helpt Merelbeke zeldzame rassen in stand te houden. Fokkers die zijn aangesloten bij het Steun-punt Levend Erfgoed krijgen acht euro voor een gezonde halfwas hen.

Nieuw middel tegen bloedluis in omloopElanco heeft een nieuw middel

tegen bloedluizen: Elector. Het middel heeft als werkzame stof de insecticide spinosad. Het middel verstoort het zenuw-stelsel van de bloedluis in alle stadia: van larve tot en met volwassen mijt. Voor zoogdieren en mensen is spinosad relatief onschadelijk. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO is het “onwaarschijnlijk dat het een acuut risico zal veroorzaken”. Spinosad – een mengsel van chemische stoffen die ontstaan door gisting van de bodembacterie Saccharopolyspora spinosa - staat op de Europese lijst van toegelaten werkzame stoffen. Het wordt onder meer gebruikt bij de bestrijding van trips en rupsen. Het is wel gevaarlijk voor bijen, maar bij kippen zijn er tijdens het sprayen van het product geen extra veiligheidsmaatregelen nodig, aldus Elanco. De eieren blijven geschikt voor consumptie. Na behandeling met Elector zou de bloedluis tot twaalf weken lang onder controle kunnen worden gehouden, waardoor minder behandelingen nodig zijn. Elector is verkrijgbaar bij Frans Veugen Bedrijfshygiëne in Nederweert, Van Eck Bedrijfshygiëne in Eindho-ven en Freriks in Heerde.

Vrienden voor het zwarte Castiliaans hoen

Een van de oudste Europese rassen - de zwarte Cas-tiliaanse hoenders - heeft een eigen facebookpagina,

opgericht door een Spaanse vriendengroep van dit ras.Veel zwarte hoenders in Europa stammen af van dit oude ras. Castiliaanse hoenders (Castellana Negra) vergezelden Columbus in de vijftiende eeuw op zijn reizen naar Ame-rika. Tijdens de Spaanse overheersing kwamen ze terecht in Vlaanderen. Het behoort inmiddels tot de zeldzame ras-sen. Daarom is er een vriendengroep opgericht: Ganeca.

Onderzoekers dicht bij oplossing haantjesprobleem

pag 6 pag 6

Koetelen. Het woord valt herhaaldelijk als Anette Mul (57) haar verhaal doet. Ze koetelt zelf graag, maar

geniet vooral van de aanblik van koetelende kippen. Koete-len? De Dikke Van Dale kent het woord niet. Even googelen dan maar. Dat helpt. Koetelen blijkt een dialectwoord uit Noord-Holland te zijn, om precies te zijn uit het West-Fries. De betekenis: van alles en niets doen in en om huis, lekker

aanrommelen, een beetje kletsen en klussen tegelijk. Aha. Koetelen is dus gewoon dat wat kippen altijd doen: scharre-len, beppen en drukdoen. “Kippen geven zoveel gezelligheid”, zegt Anette op haar erf in het Noord-Hollandse Oudesluis. “Mijn toompjes zijn net families, en elke familie en elk fami-

Van een mooi toompje Water-maalse baardkrielen gaat haar fokkersbloed sneller stromen. Maar meer nog dan van het fok-ken houdt Anette Mul van kippen om hoe ze zijn: gezellige drukte-makers. “Ik heb het geprobeerd zonder kippen, maar ik kan ze gewoon niet missen.”

Anette Mul, bevlogen fokker van zeldzame kippenrassen

Koetelen tussen de kippen

Anette Mul en haar Watermaalse baardkrielen

Zijdehoenders

Tekst: Marion van ’t Land Foto’s: Jan Smit/Dierenbeeldbank

pag 7 Alles over kippen en ander pluimvee

lielid heeft zo zijn eigen eigenaardigheden. Daar kan ik uren naar kijken.”

VreemdgangerDenk niet dat Anette Mul alleen maar oog heeft voor het knusse gescharrel van haar kippen. Nee, ze is al 26 jaar seri-eus fokker van verschillende rassen, en al even lang bestuurs-lid van Kleindiersportvereniging Winkel en omstreken. Ze organiseert de bekende provinciale Bondshow in Winkel en regelt de deelname aan allerlei tentoonstellingen. Anette Mul is, kortom, een bekend gezicht in de fokkers-wereld. Zo’n 120 kippen van zes rassen heeft ze nu. Van de uit de kluiten gewassen Amrocks spreekt de koekoekskleur maar ook het karakter haar aan. “Rustig, makkelijk in de omgang en ze leggen goed. En ze blijven netjes achter het hek.” Dat laatste geldt niet voor de dubbelgezoomde Barne-velders in het naastgelegen weitje, vandaar het gaasnet over hun buitenverblijf. In de voorjaarszon doet de glans van hun mooi aangesloten verenpak bijna pijn aan de ogen. Wat een schoonheden. Een mooie Barnevelder jongen paradeert even verderop tussen stralend witte Zijdehoenders. Deze vreemd-ganger is de reservehaan voor de Barnevelderfok. Voor de gezelligheid is hij tussen de pluizige witte dames gezet. Met de Zijdehoenders fokt Anette Mul toch niet, ze heeft het ras

alleen omdat de hennen zulke goede broeders en moeders zijn. Zij zorgen voor natuurbroed van de minder zorgzame rassen.

Ideale foktoompjesEn dan zijn er nog de krielen: de koekoekskleurige Noord-Hollandse krielen (ofwel Noord-Hollandse Blauwe krielen), de Watermaalse baardkrielen en de Eikenburgers. “De Water-maalsen zijn mijn favorieten. Het is een klein Belgisch rasje, bijna verdwenen toen ik er 20 jaar geleden mee begon.” Ze wijst op de driedoornige rozenkam, die van het vriendelijke kippetje een opvallende verschijning maakt. Anette heeft Watermaalsen in allerlei kleuren: koekoek, kwartel, zilver-kwartel, wit, maar het merendeel is zwartwit gepareld. Bij die kleur zijn de leeftijdsverschillen goed te zien; hoe ouder, hoe witter. Watermaalse baardkrielen zijn zeldzaam en lastig te fok-ken. Voor Anette is dat juist de uitdaging. Haar tophaantje verhuist elke twee weken naar een ander groepje hennetjes. “Hij heeft het drukdrukdruk.” Zeldzaam zijn ook de witte Eikenburger krielen, waarmee Anette nu voor het eerst gaat fokken. Ze heeft enkele exemplaren van de oorspronkelijke stam van rasgrondlegger Verhagen kunnen bemachtigen. Prachtige fiere beestjes zijn het. “Ik wil graag helpen zo’n mooi rasje een beetje op peil te krijgen.”Altijd is Anette bezig met het samenstellen van ideale foktoompjes en het verbeteren van raskenmerken daarbin-nen. Tijdens keuringen schrijft ze alle beoordelingen van de keurmeesters uit. Zo kunnen ook anderen de benoemde plussen en minnen weer gebruiken bij hun fokkerij. Zelf heeft ze nooit de ambitie gehad keurmeester te worden. “Lijkt me niks, van die mensen die het nooit met je eens zijn. Nee, ik keur alleen mijn eigen dieren.”

Kraaiende hanenAnettes kippenfokkerij was ook de reden van haar verhui-zing van Tuitjenhorn naar Oudesluis, nu alweer negen jaar geleden. “Er werd een nieuwe wijk direct achter ons huis gebouwd. Een haan in een woonwijk, dat is vragen om proble-men. En ik had niet één haan, maar een heleboel.” Anette zag de bui al hangen. “Ik heb het geprobeerd zonder kippen, maar ik kan ze gewoon niet missen.” En dus verhuisden zij, haar man en de kippen naar het buitengebied van Oudesluis. “Hier kijkt niemand op van wat kraaiende hanen.”Ook andere dieren zijn zo te zien goed af bij Anette. Rott-weiler Senna volgt haar als een schaduw bij haar gang over het erf. De hond laat de kippen met rust, net als de cavia’s en de konijnen in de konijnenschuur. Anette fokt naast kippen Nederlandse Hangoordwergen in de kleuren isabel en sal-lander, en Rexdwergen in dalmatiër en zwart. In de konijnen-schuur staat de radio aan. “Dat vinden de dieren gezellig.”

Bruine legkippenMaar wat is dat nou, in de hoek van de tuin? Dat lijken wel doodgewone legkippen. Klopt. De bruine dametjes zijn afkomstig van een kippenfarm. “Bleke scharminkeltjes waren het. In het begin doken ze steeds de schuur in. Licht en bewegingsruimte, dat waren ze niet gewend.” Aan kippen kun je zien of ze goed in hun vel zitten, zegt Anette. Deze