Kringlooplandbouw Noord-Holland

Welke problemen lossen we daarmee op?

Alkmaar, 20 oktober 2015Pieter de Wolf, Wageningen UR – Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Ter introductie

Zeeuw uit de Noordoostpolder Sinds mijn studie met kringlopen en

samenwerking bezig

Waarom sta ik hier:●Nieuwsgierig naar de motieven in Noord-

Holland●Bijdrage leveren aan een goed project●Mijn visie toetsen aan de praktijk

2

Eerst een vraag

Waarom is er nu (weer) zoveel belangstelling voor kringlooplandbouw en samenwerking akkerbouw-veehouderij?

3

Doel of middel?

Wat is het doel wat je met samenwerking en kringloopsluiting wil dienen?

●Korte termijn financieel voordeel? Realiseren van goedkope groei (zonder grondaankoop)?

●Of: een gezonde en productieve bodem als basis voor grondgebonden bedrijven?

Resultaat is heel anders!

4

Wat gebeurt er op dit moment?

Vraag naar snijmaïs neemt toe● Goed voor melkproductie● Derogatie: minder mais op

veehouderijbedrijven Aanbod drijfmest(producten) neemt toe

● Soms onderdeel van de deal van landhuur● Financieel aantrekkelijk (gratis, geld toe)

Groei zonder grondaankoop is ideaal● Melkvee: Wordt wel lastig gemaakt door

regels ● Akkerbouw/bollen: huur bij veehouder,

mais ipv graan5

De huidige trend in mijn optiek

Samenwerking en kringloopsluiting leidt tot versnelde intensivering en extra belasting van de bodem

De achterliggende motieven bij veehouders en akkerbouwers:

●Korte termijn financieel voordeel●Groei zonder grondaankoop

Staat haaks op het lange termijn belang van grondgebonden bedrijven, namelijk een gezonde en productieve bodem

6

Waar kom je uit als je vanuit lange termijn belang denkt?

Drie grote agronomische uitdagingen:1. Organische stofvoorziening bouwland

2. Inpassing grasland en ruwvoer in de rotatie

3. Mestkwaliteit

Specifiek voor Noord-Holland:4. Inpassing bollenteelt

7

Organische stofvoorziening bouwland

OS balans van bedrijven en percelen meestal negatief● Hoge afbraak (intensieve bewerking, N-kunstmest)● Weinig opbouw via gewassen en groenbemesters● Lage aanvoer

Wat kan je doen?● Aanvoer van buiten: compost, organische reststromen● Bouwplan: meer rustgewassen, groenbemesters● Afbraak verminderen: grondbewerking, kunstmest

8

Inpassing grasland en ruwvoer in rotatie Snijmaïs heeft zelf baat bij

vruchtwisseling, maar geeft veel problemen

Grasland in de rotatie is duur en ingewikkeld en is in de praktijk geen rustgewas

Vanuit een gezonde vruchtwisseling gedacht:

● Structuur, organische stof, bodemgezondheid

● Intensieve gewassen moeten in verhouding zijn met rustgewassen

● Meeste rustgewassen zijn veevoergewassen!

9

Mestkwaliteit

Huidige mestaanbod: drijfmest, drijfmest en drijfmest

Achterliggende problemen:● Staltype ● Akkerbouwer gaat voor goedkoopst

Uitdagingen:● Akkerbouwer leent stro aan veehouder

en betaalt voor kwaliteit van mest● Melkveehouder ziet mest als product en

akkerbouwer (gewas!) als klant● Andere staltypes? Optimalisatie huidige

staltypes?10

Inpassing bloembollenteelt?

Huidige situatie● Koopt organische mest en compost (geestgronden)● Zit in rotatie van akkerbouwers en veehouders

● Betaalt veel geld voor grondhuur● Uitdaging: wegvallen chemische grondontsmetting

Denkrichting voor de toekomst:● Akkerbouwers en veehouders bieden gezonde en productieve

grond voor bollenteelt● Inclusief rustgewassen en organische stof

11

Tweede vraag

Welke samenwerking en kringlopen zie je op deze manier ontstaan?

12

De hobbels op de weg

Economie: kost vandaag geld Milieu: veel vragen over emissies Beleid: mineralenbeleid is sterk gepolitiseerd (derogatie,

fosfaatplafond/-rechten) Samenwerking: vergaande verplichtingen voor langere

termijn, afhankelijkheid van andere sectoren

Kortom: kan/wil/mag NU niet

13

Het perspectief

Gezonde, toekomstbestendige grondgebonden bedrijven● Een gezonde en productieve bodem maakt het verschil● Investeren in de bodem loont● Samenwerking en kringlopen als middel

Iedereen heeft hier belang bij:● Keten● Regionale economie● Leefomgeving● Samenleving

14

Contact

Pieter.dewolf@wur.nl 0320-291215

15